نێچیرڤان بارزانی: بۆ جێبەجێکردنی دەستوور باشتر کاردەکەین

هاوڵاتی وەزارەتی بازرگانی عێراق رایدەگەیەنێت یەکەمین بەشەخۆراکی مانگانەی هاوڵاتییان لە سبەینێوە دابەشدەکرێت لە رێگەی بریکارەکانەوە. ئەمڕۆ دووشەممە ١٩ی شوباتی ٢٠٢٤ وەزارەتی بازرگانی عێراق رایگەیاند "یەکەمین بەشەخۆراکی مانگانەی ئەمساڵ لە سبەیةی سێشەممەوە دابەشدەکرێت و کۆمپانیای گشتی بازرگانی مادە خۆراکییەکان لە بەغدا و پارێزگاکانی دیکە ئامادەکارییەکانی بۆ دابەشکردنی بەشەخۆراکی مانگانە تەواوکردووە و بڕی پێویستی خۆراکی لە کۆگاکاندا دانراوە". ئاماژە بەوەشکراوە "داوا لە هاوڵاتییان دەکەین سەردانی بریکارەکانی خۆراک بکەن بەمەبەستی وەرگرتنی بەشەخۆراکی مانگانە و لەکاتی بوونی ھەر سەرپێچیەکدا پەیوەندی بە وەزارەتەوە بکەن".  

هاوڵاتی دوای ئەوەی ئێوارەی ئەمڕۆ ئەنجومەنی سەرتاسەریی مامۆستایانی ناڕازیی لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆبوونەوە، لە میدیاکان بەیاننامەیەک بەناوی ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازیی بڵاوکرایەوە لەبارەی دەستپێکردنەوەی دەوامی مامۆستایان و هەڵپەساردنی بایکۆت، ئەندامێکی ئەنجومەنەکە رایگەیاند "ئێمە هیچ بڕیارێکی لەو جۆرەمان نەیاوە". هادی حەمە رەشید، ئەندامی ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازیی بە هاوڵاتی راگەیاند "ئەمڕۆ بەشێک لە مامۆستایانی ناڕازیی کۆبوونەوەیەکیان لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد و چەند بەڵێنێک بۆ چارەسەکردنی کێشەکان درا، بەڵام ئێمە هیچ بڕیارێکمان بۆ هەڵپەساردنی بایکۆت نەداوە". ئاماژەی بەوەشکرد "ئێمە چاودێری جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەین، باوەڕمان وایە دەبێت ئەو بەڵێنانە جێبەجێ بکرێن". لەبارەی ئەو بەیاننامەی کە بڵاوکراوەتەوە بەناوی ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازیی بۆ هەڵپەساردنی بایکۆت ناوبراو وتی "ئەو بەیاننامەیە فەیکە و هیچ بڕیارێکی وانەدراوە". دەقی بەیاننامەکەی ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازیی کە لە میدیاکانەوە بڵاوکرایەوە: پاش کۆبوونەوەی بەشێک لە نوێنەرانی مامۆستایانی ناڕازیی لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکومەت، ناوبراو هەر لە کۆبوونەوەکەدا، بڕیاریدا پاش هەموارکردنەوەی یاسای بوودجەی عێراق: ١-  پلەبەرزکردنەوەی مامۆستایان بەپێی ساڵانی خزمەت، بخرێتە بواری جێبەجێبەجێکردن. ٢-  بەگرێبەستکردنی وانەبێژان بە قۆناغبەندی. لەگەڵ ئەوەشدا بەڵێنیان دا، بۆ جێبەجێکردنی داواکارییەکانی دیکەی مامۆستایان؛ بەردەوام لەسەر خەت دەبن و هەموو هەوڵێکی خۆیان دەخەنەگەڕ. ئێمەش وەک ئەنجومەنی سەرتاسەریی، لەژێر رۆشنایی ئەو بڕیار و بەڵێنانەی جێگری سەرۆکی حکومەت؛ وەک دەرفەتێکی تر بە دەسەڵات و نەفەوتانی ساڵێکی خوێندن، بڕیارماندا بە هەڵپەساردنی بایکۆت، لە ئەگەر جێبەجێنەکردنی بڕیارەکانیش، بەگوڕوتینی نوێوە دێینەوە مەیدانەکە. لێرەوە جێی خۆیەتی؛ سوپاسی یەک بەیەکی مامۆستایانی خۆڕاگر و کۆڵنەدەر و تەواوی چینوتوێژەکان بکەین؛ کە جوامێرانە و ماندوونەناسانە بەتەنگ سەرخستنی ئەم خەباتە مەدەنییەوە بوون. ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازی  

هاوڵاتی ئێوارەی ئەمڕۆ پێنج جار ناوچەی بەرێگارەی و جارێکی دەوروبەری گوندی سگێرێ لە سنووری قەزای ئامێدی لەلایەن فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی تورکیاوە بۆردومانکران. مێڤان ئامێدی، دانیشتووی قەزای ئامێدی بە هاوڵاتی راگەیاند "ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە ١٩ی شوباتی ٢٠٢٤ کاتژمێر ٥:٠٠ جارێک دەوروبەری گوندی سگێرێ بۆردومانکراوە، هاوکات پێنج جار ناوچەی بەرێگارەی لەسنوری قەزای ئامێدی بۆردومانکراوه". ئاماژەی بەوەشکرد "بۆردوومانەکە چەند سەد مەترێک لە دانیشتووانی هەردوو گوندەکە دوور بووە، تائێستاش زیانەکان نەزانراون".

هاوڵاتی وەزارەتی تەندروستیی حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیارێکی نوێی دەرکرد لەپێناو بەرژەوەندیی گشتی و پاراستنی مافی نەخۆش. ئەمڕۆ دووشەممە ١٩ی شوباتی ٢٠٢٤ وەزارەتی تەندروستیی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لە نووسراوێكدا كە بۆ گشت بەرێوەبەرایەتی و فەرمانگەكانی سەر بە وەزارەتەكەی ناردووە، تیادا بڕیاری داوە  "لەپێناو بەرژەوەندیی گشتی و پاراستنی مافی نەخۆش و رێگریكردن لە دیاردەی ڕێكلامكردن، سەرجەم نەخۆشخانە و بنكە و مەڵبەندە تەندروستییەكان ئاگادار بكرێنەوە، كە پێدانی كارتی تایبەتی نۆڕینگە، یان كارتی كەسی لە نەخۆشخانە و سەنتەر و تاقیگە و دامەزراوەكانی كەرتی تایبەت لە ناو نەخۆشخانە بۆ نەخۆش قەدەغەیە، نابێت نەخۆش ناچار بكرێت بۆ ئەوەی سەردانی نۆڕینگە و نەخۆشخانەی تایبەت بكات." هەروەها وەزارەتی تەندروستی جەختی كردووەتەوە، هەر پزیشكێك، كارمەندێك یان هەر فەرمانبەرێك ئەو كارە بكات، ڕێكاری یاسایی و كارگێڕی لە دژ دەگیرێتە بەر.  

هاوڵاتی ژمارەی دەنگدەران لە ھەرێمی کوردستان زیاتر لە سێ ملیۆن و ٧٨٩ ھەزار دەنگدەرە و ئەوانەشی کارتی دەنگدانیان ھەیە ژمارەیان گەیشتووەتە زیاتر لە دوو ملیۆن و ٣٥٠ ھەزار دەنگدەر. جومانە غەلای وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند  دەنگدەرانی ساڵی ٢٠٠٦ ژمارەیان ١٥٠ ھەزار دەنگدەر دەبێت و مافی ئەوەیان ھەیە بەشداری لە ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بکەن ، بەم پێیەش کۆی ژمارەی دەنگدەران لە هەرێم سێ ملیۆن و ٧٨٩ ھەزار و ٤٠٥ دەنگدەرە . وتیشی،ئەوانەی کارتی بایۆمەتری دەنگدانیان ھەیە لە ھەرێمی کوردستان ژمارەیان زیاتر لە دوو ملیۆن و ٣٥٠ ھەزار دەنگدەرە. سەبارەت بە ژمارەی ئەو هاوڵاتییانەی کارتی بایۆمەترییان دەرکردووە لە سەرجەم پارێزگانی عێراق و هەرێم بۆ بەشداری کردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانیش ڕایگەیاند،" ژمارەی ئەو دەنگدەرانەی لە ھەرێم سەردانی ناوەندەکانی تۆماری بایۆمەترییان کردووە تا ١٥ ئەم مانگە گەیشتووە ٣١ ھەزار و ٨٨٩ و دەنگدەر کە زیاتر لە ١٨ ھەزار دەنگدەریان لە دایکبووانی ساڵی ٢٠٠٦ن. هاوکات  سبەینێ سێ شەممە کۆتا ڕۆژی تۆماری بایۆمەتری دەنگدەرانە  واتا سبەینێ كۆتا وادەى تۆماری بایۆمەتریی لە دایكبووانی ساڵی ٢٠٠٦ و ئەو كەسانەیە، كە هێشتا تۆماریان نوێ نەكردووەتەوە. جێگەی ئاماژەیە، تا ئێستا كاتی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان دیاری نەكراوە، بەڵام كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق بەردەوامە لە كارەكانی خۆی بە مەبەستی ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە هەرێم.

هاوڵاتی یەکێک لە ئەندامانی  شاندی فەرمانبەرانی هەرێم لە عێراق ڕایگەیاند، نوێنەری حکومەتی هەرێم لەدادگای فیدڕاڵی سەبارەت بەسکاڵاکەیان تایبەت بە مووچەی فەرمانبەران هەوڵی دواخستنی دادگاییەکەیداوە و سەرۆکی دادگای فیدراڵیش رایگەیاندووە، بە بیانوی دەستور نابێت خەڵکی هەریم برسی بکرێت. پرۆفسۆر دكتۆر رعد رفعه محمد ئەندامی شاندی فەرمانبەرانی هەرێم لە بەغدا لە بڵاوکراوەیەکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیسبوک ڕایگەیاند، دوێنێ یەکشەممە نوێنەری حکومەتی هەرێم لەدادگای فیدڕاڵی سەبارەت بەسکاڵاکەیان تایبەت بە  مووچەی مامۆستایان وفەرمانبەران وخانەنشینان داوای دواخستنی دادگاییەکەیکردوە بەڵام سەرۆکی دادگا رازی نەبوو و ئەم چوارشەممەیەی دیاریکردوە بۆئەوەی کۆتا بڕیار لەسەر ئەم پرسە بدرێت. وتیشی، سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی پرسیاری لە نوێنەری حکومەتی هەرێم کردووە کە بۆچونیان چۆندەبێت گەر عێراق  مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم راستەوخۆ بدات و نوێنەری حکومەتی هەرێمیش گوتوێتی : ئەم کارە دەستوری نیە. ئەو پرۆفیسۆرە کە ئامادەی دانیشتنەکە بوو باسی لەوەشکرد کە  سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی ڕایگەیاندووە، "نابێت خەڵکی هەرێمی کوردستان بەبرسیەتی بکوژرێن بەپاساوی پابەندبون بەدەستوری عێڕاق." هاوکات هەر بە گوێرەی بڵاوکراوەکەی ئەو پرۆفیسۆرە سەرۆکی دادگای فیدراڵی ئەوەشی ڕونکردۆتەوە کە، "مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بەلیستێکی پڕ بندیوار وپلەتایبەتی ساختە دابەش بکرێت باشترە لەوەی هەر مووچە نەدرێتە هیچ فەرمانبەرێکی هەرێم بەپاساوی لیستی ساختەی حکومەتی هەرێم."  

هاوڵاتی ئاسایشی ڕۆژئاوا دەستگیرکردنی دوو تاوانباریان ڕاگەیاند کە منداڵێکی تەمەن دوو ساڵیان بە زیندوی کردبوە بیرێکەوەو کوشتبویان، ئاسایش دەڵێت؛لە لایەن باوەژن و ئامۆژنیەوە کوژراوە. رۆژی 16ی مانگی  رابردوودا، منداڵێک بە ناوی “ئۆلیار یاسر عەگیل” کە خاوەن پێداویستی تایبەتە، بۆ ماوەی چەند رۆژێک بێسەروشوێن بوو، دوای بانگەواز کردن لە رێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و جموجۆڵی هێزە ئەمنییەکانی ئەو شارەوە، منداڵەکە بە کوژراوی و فڕێدراوی ناو بیرێکی تەنیشت ماڵەکەیان، لە گەڕەکی کۆرنیش لە شاری قامشلۆ، دۆزرایەوە. ئاسایشی رۆژئاوای کوردستان لە گرتە ڤیدیۆییەکدا کە لە پێگەی ڕەسمی خۆیان بڵاویکردۆتەوە ناسنامەی تاوانبارەکان و چۆنییەتی ڕوداوەکە ئاشکرا دەکات باسی لەوەکردووە کە ئۆلیاری تەمەن دوو ساڵ لە لایەن ژنی دووەمی باوکی و ئامۆژنییەوە بە زیندوی کراوەتە ناو بیری ماڵی مامی و لە ئەنجامدا گیانیلەدەستداوە . لە ڕاگەیەندراوەکەی ئاسایشدا هاتووە، دوای دۆزینەوەی تەرمی ئەو منداڵە دوو ساڵە  دەستبەجێ هەماهەنگی لەگەڵ پزیشکی دادوەری و داواکاری گشتی کراوە، منداڵەکە لە بیرەکە دەرهێنرا؛ " دوای ئەوە گومانمان هەبوو لە بەشی لێکۆڵینەوە سەبارەت بە هاوسەری دووەمی باوکەکەی، چونکە کێشەی خێزانی زۆر هەبوو، ئەوە بوو دەستگیرکرا و لێکۆڵینەوەی لەگەڵدا ئەنجامدرا، لە ماوەی 24 کاتژمێردا دانی بەوەدانا کە تاوانەکەی، بە هەماهەنگی لەگەڵ هاوسەری مامی منداڵەکە ئەنجامداوە”، ئەو دوو ژنە دانیان بەوەدا ناوە، کە منداڵەکەیان بە زیندووی فڕێداوەتە ناو بیرەکەوە”. سەبارەت بە هۆکاری کوشتنی ئەم منداڵە ئاسایشی ڕۆژئاوا دەڵێت،  کە پاڵنەرەکەی تۆڵەسەندنەوە بووە و" لە خراپەکاری و رقەوە سەرچاوەی گرتووە."  

هاوڵاتی هێزە دەریاییەکانی فەڕەنسا خێزانێکی کورد و نزیکەی ١٤٠ کۆچبەریان ڕزگارکرد دوای ئەوەی بەلەمەکانیان لە کارکەوتبوو لە سنورە ئاوییەکانی ئەو وڵاتە. ھێزە دەرییاییەکانی فەڕەنسا بڵاویکردووەتەوە، بەھۆی تێکچوون و لە کارکەوتنی بەلەمەکانیانەوە، ھێزەکانیان لە چەند شوێنێکی جیاوازی سنورە ئاوییەکانی فەڕەنسا نزیکەی ١٤٠ کۆچبەریان رزگارکردووە کە ھەوڵیانداوە بە شێوەیەکی نایاسایی سنورە ئاوییەکان ببڕن و بەرەو بەریتانیا بڕۆن. ئاماژەی بەوەشکردووە، پێنج کۆچبەریان لە باکووری فەڕەنسا رزگارکراون کە کوردن و ئەندامی یەک خێزانن و منداڵێکی تەمەن چوار مانگیشیان لەگەڵ بووە. بە گوێرەی ئامارەکان ساڵی رابردوو نزیکەی ٣٦ ھەزار کۆچبەر ھەوڵیانداوە بەشێوەی نایاسایی لە فەرەنساوە خۆیان بگەیەننە بەریتانیا.

هاوڵاتی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانی هه‌رێم ڕایگەیاند بۆ ئەمشەو کاریگەری دابارین لاواز دەبێت تەنها کەمێک نمە باران لە ناوچە جیا جیاکانی پارێزگای دهۆک و سلێمانی دەبێت لەگەڵ بونی تەم لە کاتەکانی بەیانی زودا لە هەندێك لەناوچە جیا جیاکانی پارێزگاکانی هەولێر و سلێمانی و دهۆک. کەشناسى هەرێم بڵاوی کردەوە، ئەمشەو کاریگەری بارانبارین لاواز دەبێت، تەنها کەمێک نمە باران لە ناوچە جیا جیاکانی پارێزگای دهۆک و سلێمانی دەبارێت. ئاماژە بەوەشکراوە، بەیانى زوو تەم لە هەندێ لە ناوچە جیا جیاکانی پارێزگاکانی هەولێر، سلێمانی و دهۆک دروست دەبێت. ئەوەش خراوەتەڕوو، لە ماوەى ١٢ کاتژمێرى ڕابردوودا زۆرترین بڕى بارانبارین لە ئاکرێ بووە بە بڕى ٧.٤ ملیمەتر و لە بەرامبەردا کەمترین لە حاجى ئۆمەران بووە، کە کەمتر لە یەک ملیمەتر باریوە. بارانى 12 کاتژمێرى رابردوى هەندێک لە ناوچەکانى هەرێم: سلێمانی 1.8 ملم چه‌مچه‌ماڵ 1.0 ملم زاخۆ 0.1 ملم ئاکرێ 7.4 ملم ئامێدی 1.4 ملم مانگیش 0.8 ملم هەڵه‌بجە 0.8 ملم بازیان 7 ملم دەربەندیخان 0.8 ملم مه‌یدان 4.4 ملم حاجی ئۆمەران 0.2 ملم

هاوڵاتی نوێنەری مامۆستایانی وانەبێژ رایگەیاند، لەم هەفتەیەدا دەست بە دابەش کردنی شایستە داراییەکانی مانگی ١١ـی ساڵی رابردووی مامۆستایانی وانەبێژ دەکرێت. ئەمڕۆ یەکشەممە، 18ی شوباتی 2024، کارۆخ عبدالڵە گوڵاوی، نوێنەری گشتیی مامۆستایانی وانەبێژ بە هاوڵاتی راگەیاند، بەمەبەستی شایستەی مانگی ١١ـی ساڵی رابردووی مامۆستایانی وانەبێژ پەیوەندییان بە بەڕێوەبەرایەتی گشتی بانکە بازرگانییەکان لە هەولێر و بەڕێوەبەری گشتی بانکی هەرێم لە سلێمانی کردووە. وتیشی، هەردوو بەڕیوەبەری گشتی بانکە بازرگانییەکان لە هەولێر و بەڕیوەبەری گشتی بانکی هەرێم لە سلێمانی پێیان راگەیاندووە، لەم هەفتەیەدا دەست بە دابەش کردنی شایستەی مانگی ١١ـی ساڵی ٢٠٢٣ـی مامۆستایانی وانەبێژ دەکرێت. بە وتەی ئەو نوێنەرەی مامۆستایانی وانەبێژ، دابەشکردنی شایستە داراییەکان لە پەروەردەکانی هەولێر، سلێمانی و دهۆک دەستپێدەکات. ئەمەش لەکاتێکدایە، لە مانگی ٩ی ساڵی رابردووەوە خوێندنی سالی ٢٠٢٣-٢٠٢٤ لە هەرێم دەستیپێکردووەتەوە، بەڵام لە هەریەکە لە پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەکانی راپەڕین و گەرمیان و کۆیە و چەندین ناوچەی دیکە، بەهۆی دابەشنەکردن و پێنەدانی مووچەکانیان لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە بایکۆتی هۆڵەکانی خوێندنیان کردووە. ژمارەی مامۆستایانی وانەبێژ لە هەرێمی کوردستان 37 هەزار مامۆستای وانەبێژە، شایستەی مانگانەیان نزیکەی 15 ملیار دیناری عێراقییە.

هاوڵاتی لاهوور شێخ جەنگی لە نوێترین پەیامی ڤیدیۆیدا کە ئەمڕۆ یەکشەممە لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانەوە بڵاویکردەوە دەڵێت، هەڵبژاردنەکان بە ئەنقەست دوادەخرێن و داوا لە هاوڵاتییان دەکات  لەگەڵ ئەنجامدانیدا بەشداری هەڵبژاردنەکان بکەن و بە گرنگییەوە لێی بڕوانن. لاهوور شێج جەنگی دەشڵێت، "رووداوەکانی دوو ساڵی رابردوو زۆر هاوکیشەیان لە ناوخۆی هەرێم و واقیعی سیاسیی عێراق و ناوچەکە گۆڕیوە کە وا دەکات دۆخی سیاسیی ئێستا و دوو ساڵ لەمەوبەر بە تەواوی جیاواز بێت، ئەو جیاوازییەش دەسەڵاتداران پێش خەڵک هەستیان پێکردووە، بۆیە هەڵبژاردن دوادەخەن." لە پەیامەکەیدا  باس لە فشارەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەکات سەبارەت بە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکان و دەڵێت، "ئەگەر هەڵبژاردنی داهاتووی کوردستان لە ئاستی عێراق و ناوچەکە و تەنانەت کۆمەڵی نێودەوڵەتی پڕ بایەخ نەبوایە فشاریان نەدەکرد بۆ ئەنجامدانی، بە دیوەکەی تریشدا ئەگەر ئەم هەڵبژاردنە کاریگەر نەبوایە ئەو حیزبانەی ئێستا بە ئەمری واقیع دەسەڵاتدارن هێندە خۆیان لە ئەنجامدانی نەدەدزییەوە ". هاوکات پەیامێک بۆ ئەو گەنجانە دەنێرێت کە بۆ یەکەمجار بەشداری هەڵبژاردنەکان دەکەن و تیایدا هاتووە،" دەنگدەرانی ئازیز، بەتایبەت ئەو گەنجانەی کە یەکەمجارتانە بەشداریی هەڵبژاردن دەکەن، تەنیا دوو رۆژ ماوە، کە سەردانی بنکەکانی کۆمسیۆنی هەڵبژاردن بکەن و ناوی خۆتان تۆمار بکەن بۆ ئەوەی دەرفەتی بەشداریکردن لە هەڵبژاردن لە دەست نەدەن، ساڵانێکی زۆرە تەحەمولی حوکمڕانییەکی ناتەندروست دەکەن، هەموومان پێکەوە ئەرکمانە شان بدەینە بەر چاککردنی ئەم دۆخە و گێڕانەوەی هیوا". ده‌قی په‌یامه‌كه‌ی لاهور شێخ جه‌نگی و ڤیدیۆی پەیامەکە ببینە:   هاونیشتمانییانی خۆشەویست، دەنگدەرانی هەرێمی کوردستان ئەم کاتەتان باش...   وەک هەمووتان ئاگادارن هەرێمی کوردستان بە دۆخێکی ناهەمواری سیاسی و ئیداری هەستیار و پڕ لە کێشە و قەیران دا تێپەڕ دەبێت، ژیان و گوزەرانی زۆرینەی خەڵکی کوردستان لەوپەڕی خراپیدایە، بێبازاڕی و خراپیی دۆخی کاسبکاران و ئیفلیجبوونی زۆرینەی کایەکان و بێهیوابوونی گەنجەکانمان لێمان دەخوازێت، کە بە هەموومان ئەم قۆناغە هەستیارە تێپەڕێنین، پێکەوە سەرەتایەکی نوێ دەست پێ بکەین کە رێگا لە نغرۆبوونی زیاتر بگرێ و جۆرێک لە هەستانەوە و سەرپێخستنەوەی ژیانێکی شایستە بۆ خەڵک جێگیر بکەین، ئەوەش لە ئێستادا تەنیا و تەنیا بە بەشداریکردنی فراوانی ئێوەی دەنگدەران دەبێت لە هەڵبژاردنەکانی داهاتووی پەرلەمانی کوردستاندا.   بەم پەیامە دەمەوێ داواتان لێبکەم کە گرنگە لە ئێستاوە بە هیوا و ئومێدێکی زۆرەوە خۆتان ساز و ئامادە بکەن بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردن، ئەو گەنجانەی یەکەمجاریانە بەشداری دەکەن سەردانی بنکەکانی کۆمسیۆنی هەڵبژاردن بکەن و خۆیان تۆمار بکەن، زۆر گرنگە بە بایەخەوە بۆ ئەو هەڵبژاردنە بڕوانن، کە چەند جارێکە بە ئەنقەست و لە ترسی گۆڕانکاری دوادەخرێ، بەڵام لەوە دڵنیابن کە هەر دەبێ بکرێ، لە ئێستاشدا بەو بەدواداچوون و زانیارییانەی لای من هەن، تاکە ڕێگای گۆڕانکاری سندووقەکانی هەڵبژاردنن و کۆمەڵی نێودەوڵەتی مەبەستییەتی هەرێمی کوردستان بەرەو حوکمڕانییەکی باش بڕوات.   رووداوەکانی دوو ساڵی رابردوو زۆر هاوکیشەیان لە ناوخۆی هەرێم و واقیعی سیاسیی عێراق و ناوچەکە گۆڕیوە کە وا دەکات دۆخی سیاسیی ئێستا و دوو ساڵ لەمەوبەر بە تەواوی جیاواز بێت، ئەو جیاوازییەش دەسەڵاتداران پێش خەڵک هەستیان پێکردووە، بۆیە هەڵبژاردن دوادەخەن. لەوەش دڵنیابن ئەگەر هەڵبژاردنی داهاتووی کوردستان لە ئاستی عێراق و ناوچەکە و تەنانەت کۆمەڵی نێودەوڵەتی پڕ بایەخ نەبوایە فشاریان نەدەکرد بۆ ئەنجامدانی، بە دیوەکەی تریشدا ئەگەر ئەم هەڵبژاردنە کاریگەر نەبوایە ئەو حیزبانەی ئێستا بە ئەمری واقیع دەسەڵاتدارن هێندە خۆیان لە ئەنجامدانی نەدەدزییەوە و هەرجارە و بە بیانوویەک دوایان نەدەخست، هەر لێرەشەوە داواکارم سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان بەزووترین کات کۆببێتەوە و وادەیەک بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکانی داهاتووی پەرلەمانی کوردستان دیاری بکات، داوا لە کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش دەکەم وادەی دەرکردن و نوێکردنەوەی کارتی دەنگدان درێژ بکاتەوە، تا دەرفەت بدرێت بەو دەنگدەرانەی کە هێشتا ناوی خۆیان تۆمار نەکردووە و کارتەکانیان وەرنەگرتۆتەوە.   هاوڵاتیانی خۆشەویست... ئێستا دەسەڵاتی سیاسی و ئیداریی حیزبەکانی هەرێم هەرگیز وەک پێشتر نییە، ئەجێندا هەرێمایەتییەکان مەترسیدارن، پەرلەمان هەڵوەشاوەتەوە، حکومەت کاربەڕێکەرە، فرۆشتنی نەوت بە بۆری ڕاگیراوە، کێشە داراییەکان لەگەڵ عێراق ئاڵۆزتربوون، مامۆستایان لەسەر شەقامەکانن و ناڕەزایەتییان فراوان و فراوانتر دەبێت، خەڵک تەواو بێزارە، لە پاڵ هەموو ئەوانەدا دەسەڵاتی سیاسی هێشتا بەناوی شەرعییەتی دەنگی خەڵکەوە لەناوەوە و دەرەوەی هەرێم قسە دەکات، لێرەوەیە بە گرنگی دەزانم لە رێگای بەشداری هەڵبژاردنەکانەوە دەرفەتێک هاتۆتە پێشەوە شەرعییەتی دەنگی خۆتان بدەن بەو هێزانەی کە پێتان وایە دەتوانن خزمەتتان بکەن و سەرەتایەکی نوێ و جیاواز دەهێننە کایەوە.   دەنگدەرانی ئازیز، بەتایبەت ئەو گەنجانەی کە یەکەمجارتانە بەشداریی هەڵبژاردن دەکەن، تەنیا دوو رۆژ ماوە، کە سەردانی بنکەکانی کۆمسیۆنی هەڵبژاردن بکەن و ناوی خۆتان تۆمار بکەن بۆ ئەوەی دەرفەتی بەشداریکردن لە هەڵبژاردن لە دەست نەدەن، ساڵانێکی زۆرە تەحەمولی حوکمڕانییەکی ناتەندروست دەکەن، هەموومان پێکەوە ئەرکمانە شان بدەینە بەر چاککردنی ئەم دۆخە و گێڕانەوەی هیوا و هێنانە کایەی سەردەمێک کە حوکمڕانی لەبری گرووپ و تاقمێک لە بەرژەوەندی خەڵکی کوردستاندا بێت، راستییەکی تەواو حاشاهەڵنەگریشە کە خوای گەورە نە لەخراپەوە بۆ باش و نە لە باشەوە بۆ خراپ ژیان و گوزەرانی خەڵکەکەی ناگۆڕێ ئەگەر خەڵک خۆی بەو ئەرکە هەڵنەستێت، بۆیە ئەرکی من و ئێوەی کەسوکاری سەربەرزی شەهیدان و پێشمەرگە و هێزە ئەمنییەکان و گەنجان و ژنان و مامۆستایان و تەواوی مووچەخۆران و سەرجەم چین و توێژەکانە، کە هەوڵبدەین سەرەتایەکی نوێ بۆ خەڵک و خاکی ئەم هەرێمە دەستپێبکەین، ئەوەش بەرپرسیارێتییەکی دەستەجەمعییە و دەبێ هەمووان بە ئەرکی ئینسانی و ئایینی و نیشتمانی و نەتەوەیی خۆیانی بزانن. خوای گەورە ئێوە و هەرێمی کوردستان و عێراق لە هەموو بەڵا و ناخۆشییەک بپارێزێ.   هەر شاد و سەرکەوتووبن. لاهور شێخ جەنگی  

هاوڵاتی ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی هێزەکانی پاراستنی گەل "هەپەگە" ئاشکرایکرد کە لە نوێترین ئۆپەراسیۆنی شۆڕشگێڕییدا بە ناوی “شەهید دۆغا ڤیان” ٣٧ سەربازی تورکیا لە هەرێمی زاپ کوژراون. لە راگەیەندراوێکدا ناوەندی راگەیاندنی و چاپەمەنی هێزەکانی پاراستنی گەل هەپەگە بڵاویکردەوە "١٧ی شوباتی ٢٠٢٤ کاتژمێر ١٢:٥٠ لە گۆڕەپانی بەرخودانی شاخی جودی لە هەرێمی شەهید دەلیلی رۆژئاوای زاپ، لە دژی ئەو داگیرکەرانەی لە گۆڕەپانێکی سەرەکی بارەگاکە جێگیر بوون، ئۆپراسیۆنی شۆڕشگێڕی شەهید دۆغا ڤیان ئەنجامدرا، لە ئۆپەراسیۆنی شۆڕشگێڕیدا کە بە تاکتیکی هێرشبەرانە دەستیپێکرد، لە چەندین قۆڵەوە لە سەنگەرەکانی دوژمن درا، سەنگەرەکان تێکشکێندران و کۆنترۆڵکران. هێزی پڕۆفیشناڵی ئۆپراسیۆنەکە کە بە گیانی فیدایی ئاپۆیی چوونە سەر دوژمن، بە خێرایی گۆڕەپانی بارەگاکەی لە دوژمن پاککردەوە، چوونە سەر تەرمی داگیرکەران و دەستیان بە سەر چەکەکانیاندا گرت. دوای ئەوەی نارنجۆکهاوێژ، رۆکێتی بی-٧ی داگیرکەر لەسەریان هەڵگیرایەوە، لە دژی داگیرکەران بەکارهێنران، لەگەڵ ئەو چەکانەی دەستیان بەسەرداگیرا، کەلوپەلی داگیرکەران، لەگەڵ خێمە و کۆنتینەرەکان و گۆڕەپانی بارەگاکە بە تەواوەتی سوتێندران". ئاماژە بەوەشکراوە "گەریلاکانی ئازادیی کوردستان کە چوونە سەر تەرمی داگیرکەران، ئەوەیان بۆ یەکلابووەوە کە ٣٧ داگیرکەر سزادراون. هاوکات ئەوەشیان بۆ دەرکەوت کە فەرماندەکانی خوارەوەش کە یەکێکیان پلەی سەرپەلی هەبووە سزادراون. هێزەکانمان دەستیان بە سەر هەندێک لە کەلوپەلەکانی فەرماندەکانی داگیرکەراندا گرت". روونیشکراوەتەوە "لە ئۆپەراسیۆنی شۆڕشگێڕیی شەهید دۆغا ڤیاندا ١٥ سەنگەر، ٧ کۆنتینەر، جبەخانەیەک، ناوەندێکی پەیوەندییەکان، ناوەندێکی چاودێری، ٢ چەکی ئەی فۆر، چەکێکی نارنجۆکهاوێژ، ٢ سیستمی رادار و ٥ کامێرای چاودێری حەراری بە تەواوەتی لەناوبران، هەروەها لەسەر داگیرکەرانی بەسزاگەیەندراو ٨ چەکی ئێم پی تی- ٥٥ی کەسی، ٨ مەخزەنی چەکی ئێم پی تی-٥٥، ٥ چەکی ئۆتۆماتیکی بی کەی سی، لولەیەکی چەکی ئۆتۆماتیکی بی کەی سی، ٣٠٠ فیشەکی بی کەی سی، چەکێکی نارنجۆکهاوێژی یەکدانەیی، ٣ چەکی نارنجۆکهاوێژی، چەکێکی نیشانەشکێنی جۆری بۆرا، مەخزەنێک و کەلوپەلەکانی، چەکێکی بۆمبهاوێژی بی-٧، ٢ چەکی پۆمپەیی، دەمانچەیەک، ٨ کامێرای دوربیندار، ٤ دوربینی شەو، دوربینێکی رۆژ، ١١ دووربینی چەک، ٢ ئامێری دەستنیشانکردن، ئامێرێکی بێتەلی گەورە و پاتریەکەی، چوار ئامێری بێتەل، ٢ نارنجۆکهاوێژ، ٣ لەیزڕی ئاماژەدان، ٣ کامێرای بۆسەدانان، ٢ پانێلی وزەی خۆر، ٢ کامێرای حەراری، ٧ پاوەربانک، تلیسکۆپێک، باتریەکی بارگاویکردن، کڵاوێکی سەربازی، ٢ هەستەوەر، ٣ تەلەفون و جانتایەکدا گیرا". هەپەگە راشیگەیاند "لە ئۆپراسیۆنی شۆڕشگێڕیی شەهید دۆغا ڤیاندا جەنگاوەری ئازا هاوڕێمان شەڕڤان کە بە رۆحی گیانبازانە بەشداری کردبوو، بە قارەمانێتی شەڕی کرد و شەهیدبوو". ئەوەش ئاشکرا کرا "لە ئۆپراسیۆنی شۆڕشگێڕیی شەهید دۆغا ڤیاندا گورزێکی قورس لە سوپای تورکی داگیرکەر وەشێندرا، زیانی گیانی زۆریان بەرکەوت، لە شاخەکە کە وەک گۆڕەپانی بارەگا بەکاریان دەهێنا هەموو هێزەکانیان بە فەرماندەکانیشیانەوە بە سزاگەیەندران، کەلوپەلە سەربازیەکانیان دەستیان بەسەرداگیرا، ئەو کەرستە و کەلوپەلانەشی مانەوە لە شێنەکەیاند سوتێندران و لەناوبران. سوپای داگیرکەر سەرەڕای ئەوەی زیانی قورسی گیانی بەرکەوت، بۆ چەندین کاتژمێر لێدوانی نەدا، دواتریش تەنیا رایگەیاند کە سەربازێکیان کوژراوە، سەربازێکیشیان برینداربووە. هەروەها بە درۆ سەرەتا رایگەیاند ٦ و دواتریش باسی لەوەکرد کە ٨ گەریلا شەهیدبوون". لە کۆتایی راگەیەندراوەکەشدا هاتووە "ئۆپەراسیۆنی شۆڕشگێریی شەهید دۆغا ڤیان لە ساڵی ٢٦ەمیندا وەڵامی پیلانگێریی نێونەتەوەیی ١٥ی شوباتە کە وەک رۆژێکی رەش چووەتە ناو مێژووی گەلەکەمان. لە دژی پیلانگریی نێونەتەوەیی کە ئامانجی لەناوبردن و سڕینەوەی رێبەر ئاپۆ و بزوتنەوەی ئازادیی و قڕکردنی گەلی کوردستانە، گەلەکەمان، هاوڕێیانمان لە زیندانەکان و گەریلاکانی ئازادیمان بە بەرخودانی گەورەی ٢٥ ساڵە پیلانگێڕیان بێ ئەنجام کردووە. ئۆپراسیۆنی شۆڕشگێڕی شەهید دۆغا ڤیان دەریخست کە ئەو بەرخودانە لە چ ئاستێکدا بەردەوام دەبێت. گەریلاکانی ئازادیی کوردستان خاوەن ئەزمون، بڕیارداری و هێزی پێویستن کە لە ٢٦ەمین ساڵی پیلانگێری هەموو ئەرک و بەرپرسیارێتی خۆیان جێبەچێ بکەن".

هاوڵاتی وتەبێژی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان رایدەگەیەنێت چاوەڕوان دەکرێت لە دانیشتنی داهاتووی دادگای فیدراڵیی عێراق بڕیار لەبارەی پرسی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بدرێت. دڵشاد شەهاب، وتەبێژی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان بە هاوڵاتی رایگەیاند "ئەمڕۆ یەکشەممە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ جارێکی دیکە دانیشتنی دادگای فیدڕاڵیی عێراق بۆ بڕیاردان لەسەر یاسای هەڵبژاردنی هەرێمی کوردستان دواخرا و کارەکان هەمووی تەواوکراوە و چاوەڕوان دەکرێت لە دانیشتنی داهاتوو بڕیار بدرێت". روونیشیکردەوە "ناکرێت هەموو جارێک دادگای فیدڕاڵی بڕیاردان لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانەوە دوابخات، بەڵکو هیوادارن بڕیارێکی گونجاو بدات و مەرسومێکی سەرۆکایەتی هەرێم دەربکرێت بۆ دیاریکردنی رۆژی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان". وتەبێژی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوەشکرد "پێویستە حکومەتی فیدڕاڵی بە ئەرکی خۆی هەڵبستێت لە پارێزگاری خاکی عێراق، هەروەها هەرێمی کوردستان مەترسیی نییە بۆ سەر هیچ وڵاتێکی دراوسێ وە ناشیبێت". ئەمڕۆ یەکشەممە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ دادگای فیدراڵی عێراق جارێکی دیکە بڕیاردانی لەسەر یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بۆ ٢١ی شوباتی ٢٠٢٤ دواخست.

هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی راپەڕین دەستگیرکردنی پێنج تۆمەتباری راگەیاند کە بەشێوازێکی خراپ ئامێرەکانی پەیوەندیکردنیان بەکارهێنابوو. لە راگەیەندراوێکدا بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی راپەڕین رایگەیاند "بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی ڕاپەڕین، لەسەر سکاڵای چەند هاوڵاتییەک بەهۆی هاککردنی ئەکاونتی کەسی و هەڕەشەکردن و ناو زڕاندن و داواکردنی پارە، لە بەرامبەر سڕینەوەی وێنە و ڤیدیۆ تایبەتەکانیان، دوای لێکۆڵینەوە و بەدواداچونیان توانرا شوێنی تۆمەتباران دەستنیشان بکرێت و دەستگیربکرێن". ئاسایشی راپەڕین ئاماژە بەوەکراوە "لەئێستادا تۆمەتباران بەپێی مادەی (٢) لە یاسای خراپ بەکارهێنانی ئامێرکانی پەیوەندی کردن راگیراون".  

هاوڵاتی ئەمڕۆ لەنێوان محەمەد حاجی مەحمود، سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان و عەبدوڵڵا حاجی مەحمودی برای لە گوندی گوڵەخانە شەڕ روویدا. سەرچاوەیەکی تایبەت بە هاوڵاتی راگەیاند "ئەمڕۆ یەکشەممە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ لە گوندی گوڵەخانە لە نێوان محەمەد حاجی مەحمود و عەبدوڵڵای برای شەڕ دروستبووە". هەروەها سەرچاوەکە ئاماژەی بەوەشکرد "بۆ کۆنترۆڵکردنی دۆخەکە هێزی ئۆپەراسیۆن لە سلێمانییەوە بەڕێکەوتوون بەرەو گوندی گوڵەخانە".