وەزیری دەرەوەی عێراق رایگەیاند هەرێم و بەغدا رێككەوتنیان بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم واژۆ كردوەو لەتوركیاش هیچ كێشەیەك لەبۆرییەكەو بەندەری جەیهان نیە بۆ هەناردەكردنەوەی نەوت لەڕێی هەرێمەوە. فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراق لەپەراوێزی كۆبوونەوەكانی كۆڕبەندی ئابوری داڤۆس باسی رێككەوتنی نێوان هەرێم و بەغدا كرد بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم بۆ توركیا، رایگەیاند "چەند هەفتەیەك لەمەوبەر ئێستا بەسەرۆكایەتیی وەفدێكی باڵای عێراقی سەردانی ئەنقەرەمان كردو گفتوگۆیەكی باشمان هەبوو، یەكێك لە بابەتە سەرەكییەكانیش هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان بۆ بەندەری جەیهان، ئێستا هیچ كێشەیەك لە بەندەرو بۆرییەكەدا نییە، ئەوان ئامادەییان دەربڕیوە دەست بە هەناردە بكەنەوە، بەڵام كێشەكە لەنێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدراڵدایە". وەزیری دەرەوەی عێراق وتیشی "چەند رۆژێك لەمەوبەر رێككەوتنێك لەنێوان حكومەتی عێراق و حكومەتی هەرێم واژۆ كراوەو بەهیواین بەمزوانە دەست بە هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان بكرێتەوە". بەهۆی بڕیاری دادگای پاریس لە رۆژی 25ی ئاداری 2023ەوە هەناردەی نەوتی هەرێم لەڕێی توركیاوە وەستاوەو لەماوەی رابردوشدا لەنێوان هەرێم و بەغدا چەندجارێك كۆبوونەوە كراوە بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت، بەڵام بەهۆی كرێی ئەو كۆمپانیایانەی لەبواری نەوت لەهەرێم كاردەكەن و ئەو بڕە پارەیەشی حكومەتی عێراق لە بودجەی 2023 بۆ هەر بەرمیلێك نەوت دیاریكراوە نەگەیشتبونە رێككەوتن.
هاوڵاتی لەم چەند رۆژەی رابردوودا کۆماری ئیسلامی ئێران بە بێ ئەوەی هیچ بنکە و بارەگایەکی ئەمریکی بە ئامانج بگرێت، بە مووشەک هێرشی کردە سەر 3 ووڵاتی دراوسێی خۆی کە بریتین لە "عیراق و سوریا و پاکستان" و بە بڕوای چاودێران ئێران نایەوێت کێشە و ئاڵۆزییەکانی لە گەڵ ئەمریکا لەوە زیاتر گرژی بە خۆیەوە ببینێت. بە بڕوای چاودێران ئێران سەرەرای ئەوەی بەبەردەوامی هێزەکانی ئەمریکا بە ئاژاوە نانەوە لە ناوچەکە تۆمەتبار دەکات بەڵام لە ئێستادا خۆی لە هەموو جۆرە روبەروبوونەوەیەکی سەربازی لەگەڵ ئەمریکا بە دوور دەگرێت و ئەو ناوچانە دەپێکێت کە لە بنکە و بارەگاکانی سوپای ئەمریکییەوە دوورن. کاروکاردانەوەکانی سێ هێرشە مووشەکییەکەی ئێران هێرشەکان لە درەنگانیکی شەوی دووشەمە و نیوەرۆی سێشەمە ئەنجامدران بەم جۆرە: یەکەم/ تاران بە بیانووی بوردومانی بارەگای چەکدارە تیرۆریستییەکانی داعش بە چوار مووشەک شاری ئیدلیبی سوریای بوردومان کرد. لەدوای بوردومانەکەش سوپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاند : ئەم هێرشانە لە تۆڵەی کوژراوەکانی دوو تەقینەوەیکەی شاری کرمان ئەنجام دراون و لەو بوردومانانە بارەگای بەرپرسە سەرەکییەکانی ئەو کارە تیرۆریستییەی کرمان کراونەتە ئامانج. دووەم/ تاران بە بیانووی خاپورکردنی بنکە ئیسرائیلییەکانی ناو هەرێمی کوردستان بە 11 مووشەک هێرشی کردە سەر شاری هەولێر. دوبەدوای هێرشەکانی هەولێر، عیراق سەفیرەکەی خۆی لە تاران بۆ راوێژ بانگێشتی بەغداد کرد و مەسروربارزانیش لە میانەی کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی لە داڤۆس رایگەیاند : وەڵامی ئەم هێرشانە دەدەینەوە، هەروەک چۆن قاسم ئەعرەجی راوێژکاری ئاسایشی نەتەوەیی عیراق ، ئەوەی ئاشکرا کرد کە هیچ بنکە و بارەگایەکی ئیسرائیلی لە هەرێمی کوردستان بوونی نییە. سێیەم / دوای ئەو دوو هێرشەش ، ئێران بە موشەک و دروون پەلاماری دوو بارەگای " سوپای یەکسانی – جیس العدل"ی لە پاکساتاندا ، کە گروپێکی بەرهەڵستکاری بەلوچی ئێرانین و هەوڵی جیاکردنەوەی سیستان و بەلوچستانی دەدەن لە ئێران . ئێرا ن خۆی بە دوور دەگرێت لە کووشتنی سەربازە ئەمریکییەکان لەم بارەیەوە "ویژدان ئەبدولرەحمان"ی پسپۆر لە کاروباری ئێراندا ، هۆکاری خۆبەدوور گرتنی ئێران لەو روبەروبوونەیە خستە روو و وتی : " ئاشکرایە کە کاردانەوەو وەڵامەکانی ئێران بۆ واشنتۆن وورد و خوێندراوەن ، بەجۆری کاردانەوەکانی کوژرانی هیچ ئەمریکییەکی لێ ناکەوێتەوە، هەر لەبەر ئەمەش بە بیانووی بوونی بنکەی سیخوری "مۆساد" لە هەولێردا ، هێرشی کردە سەر ئەو شارە ، و لە هەمنکاتیشدا هێرشی کردە سەر ئیدلیب لە سوریا، تا بەو جۆرە لەلایەک شکستەکانی خۆی پەردەپۆش بکات ، لەلایەکی دیکەوە هێز و توانای خۆی لەبەر دەم لایەنگر و پشتیوانەکانی نمایش بکات ،بە تایبەتیش دوای کوژرانی فەرماندە باڵاکانی سوپای پاسداران لە سوریا و چەند فەرماندەیەکی سەربازی حزبوڵای لووبنانی لە لایەن ئیسرائیل و ئەمریکاوە ". لەلایەن خۆیەوە "فراس ئەلیاس"ی پسپۆر لە ئاسایشی نەتەوەیی ئێران ، هاوڕایە لەگەڵ قسەکانی "عەبدولرەحمان" و پێی وایە کە ، بەبەردەوامی ئێران هەوڵ دەدات بەجۆری وەڵام بداتەوە کە زۆر لەسەری نەکەوێت و وەڵامەکانی نەبێتە مەترسییەکی ڕاستەقینە بۆ سەر خۆی ، بۆ ئەمەش عیراق باشترین شوێنە بۆ ئەو پەرچەکردار و وەڵامانەی عیراق و بەم جۆرە خوێندنەوە بۆ هێرشە مووشەکییەکانی ئێران بۆ سەر شاری هەولێر دەکات: یەکەم / ئاماژەیە بۆ دەستگیرۆدەیی ئێران لە بەرامبەر روبەرونەوەی راستەوخۆ لە گەڵ ئەمریکا و ئیسرائیل و لە هاوسەنگ راگرتنی هێز. دووەم/ هێرشەکانی ئێران ئەوە دەردەخەن کە ئەو وڵاتە توانای فراوان کردنی بازنەی جوگرافیایی روبەروبونەوەکانی نییە و خاکی عیراق بۆ دەرچوون لەو قەیرانە بە کار دینێت. سێیەم/ سەبارەت بەو هێرشانەش کە گروپ و میلیشیاکانی سەر بە ئێران لەناو خاکی عیراق لە دژی بنکەی هیزەکانی ئەمریکاوە ئەنجامی دەدەن ، دەچنە چوارچێوەی ستراتیژی یەکگرتنی مەیدانەکانی روبەروبونەوە و ئامانجی سەرەکی ئەو هێرشانەش ئیستینزافی هێزەکانی دوژمنە ، نەک سەرکەوتنیکی یەکجارەکی بە سەریاندا و سەرقاڵ کردنی هێزەکانی ئەمریکا و ئیسرائیلە تا بەو جۆرە نەپرژنە سەر ئێران. چوارەم/ ئاشکرایە لە دوای کوژرانی قاسم سولەیمانی فەرماندی سوپای قودس لە ساڵی 2020 ، ستراتیژییەتی یەکگرتوویی مەیدانەکانی روبەروبوونەوە بە هۆی نەبوونی کەسێکی کاریگەری وەک قاسم سلێمانی ، فشارەکانی خۆی لە دەست داوە. لەناو بردنی ئەزموونی هەرێمی کوردستان لەلایەن خۆیەوە "عارف باوەجانی" ،سکرتێری حزبی سەربەستی کوردستان ی ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی ،جەخت لەوە دەکاتەوە کە هەموو بیانووەکانی ئێران سەبارەت بە بوونی بنکەی مۆسادی ئیسرائیلی لەناو هەرێمی کوردستان درۆیەکی گەورەیە و مەبەستی سەرەکی هیرشەکان بریتین لە : یەکەم/ لەناوبردنی ئەزموونی هەرێمی کوردستان ،تا بەو جۆرە ئەم ئەزموونە بۆ ناو کوردستانی ئیران(ڕۆژهەڵات) پەل نەهاوێت. دووەم/ ئێران وەک دوژمن لە هەرێمی کوردستان دەروانێت و پێی وایە رەنگە لە داهاتوودا ئەمریکا خاکی هەرێم بۆ هیرش کردنە سەر ئێران بەکار بهێنێت. سێیەم/ ئیران بوونی پارتە کوردییە ئۆپۆزسیۆنەکانی وڵاتەکەی لەسەر خاکی هەریمی کوردستان ، بە هەرەشەیەک دەزانێت بۆ سەر باری ئاسایشی خۆی . لە ماوەکانی پێشوودا عیراق بەمەبەستی ریگری کردن لە هیرشەکانی ئێران بۆ سەر خاکەکەی بە بیانووی بوونی ئەو گروپە ئۆپۆزسیۆنە چەکدارییانە ، ڕێکەوتنیکی لەگەڵ لایەنی ئێرانیدا بەست و ئەو هێزانەی لەسەر سنوورەکانی خۆی لەگەڵ ئیران دوور خستەوە. بە پێی وتەی لیژنەی باڵای رێکەوتنە ئەمنییەکەش، هەموو بنکە و بارەگاکانی ئەو هێزانە لەسەر سنووری ئێران دوور خراونەتەوە.
شەنای فاتیح کۆمەڵناسێک: میدیای کوردی رۆڵێکی خراپ دەگێڕێت و لایڤێکی تیک تۆک دەکاتە سەردێڕی هەواڵ بردنەوەی زیاتر لە ٥٠٠ هەزار دۆلار لەلایەن گەنجێکی شاری هەولێرەوە لەلایڤێکی تیک تۆکدا لەئێساتدا بووەتە بابەتێکی گەرم لەنێو هاووڵاتیاندا، بەتایبەت پاش ئەوەی لیژنەی فتوای هەرێم ئەو پارەیەی بەحەرام دانا ئەویش دوای ئەوە هات کەئەو گەنجە بڕیاری دا ئەو پارەیە لەدروستکردنی مزگەوتێکدا خەرجبکات. هەفتەی رابردوو گەنجێکی پارێزگای هەولێر بەناوی (مەساری مەسعود) لەڕێگای لایڤێکی تیک تۆکدا لەگەڵ کەسێکی لیبیایی بەناوی (کیندەر لیبی) تەحەدییەکیان ئەنجامداو مەساری مەسعود بووە براوەی تەحەدییەکە، بەمەش بووە براوەی زیاتر لە ٥٠٠ هەزار دۆلار (٥٠ دەفتەر)، بەپێی یاساکانی تیک تۆک، کۆمپانیای تیک تۆک نیوەی پارەکە بۆ خۆی دەبات و نیوەکەی دیکەشی بۆ مەساری مەسعود دەبێت، مەساری بڕیاریدا ئەو بڕە پارەیە لەدروستکردنی مزگەوتدا خەرجبکات بەڵام لیژنەی فتوا ئەو پارەیەیان بەحەرام دانا. عەبدولحەمید سیوەیلی، زانای ئاینی لەلێدوانێکدا بەهاوڵاتی وت: بەئەندازەی تێگەیشتنم و شارەزایم باسی بابەتەکە دەکەم نەک وەک موفتییەک، پێموایە تیک تۆک وەک هەموو گۆشەکانی دیکەی تەکنەلۆجیا لەجیهاندا مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت کەلایەنی ئەرێنی هەیەو دەکرێت بۆ بڵاوکردنەوەی هۆشیاری لەڕووی زانستی و ژینگەیی و ئاینی و تەنانەت ریکلامی بازرگانیش (ئەو بازرگانیانەی کەشەرعین) بەکاربهێندرێت. وتیشی: بەڵام دەبینین بەتایبەت لەلایەن گەنجانەوە بەفیڕۆدانێکی زۆری کات و سەروەت و سامانی تێدایە، هەروەها بێ پلانی و بێ بەرنامەیی گەنج دەردەخات و لەئەنجامدا ئەوەی لەنێو تیک تۆکدا مامەڵە دەکات هیچ پەیامێکی دیاریکراوی نییە، ئەوەندەی کات و پارەو ژیانی بەفیڕۆدەدات. ئەو زانا ئاینییە باسی لەوەشکرد کەشەریعەتی ئیسلام بۆ پاراستنی ئاین و ماڵ و سامان و نەفس هاتووە، لەهەر چوارچێوەیەکدا یەکێک لەمانە بکەونە مەترسییەوە ئاینی ئیسلام لەگەڵیدا نییەو بەحەرامی دادەنێت، بۆیە پێویستە کەسی بەکارهێنەر دەبێت خۆی لەخۆی بپرسێت ئایا بۆچی تیک تۆک بەکاردەهێنێت؟ ئایا بەلایەنە ئیجابییەکەی بەکاریدەهێنم یان بەپێچەوانەکەی؟ سەبارەت بەوگەنجەی ماوەی رابردوو بڕە پارەیەکی زۆری بردەوەو بڕیاری دا بیکاتە مزگەوت لەنێو تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا دەنگدانەوەیەکی زۆری هەبوو، ئەو مامۆستا ئاینییە وتی: پێویستە دەستخۆشی لێبکرێت چونکە پاش ئەوەی زانی پارەکەی لەڕووی شەرعیەوە حەرامە بڕیاری دا بیکاتە مزگەوت و هەڵەکەی راستبکاتەوە. «ئەو پارەیەی بەڕێگای حەرام دەستیکەوتووە ئەگەر مافی تاکەکەسییە پێویستە بگەڕێندرێتەوە ئەگەر بتوانێت، ئەگەریش ناتوانێت و گەڕانەوەی بۆ خاوەنەکەی ئاسان نییە، دەتوانێت لەڕێگایەکەوە بەکاریبهێنێت کەخزمەتی کۆمەڵگای پێبکات، کەدەتوانێت لەهەر پڕۆژەیەکی خزمەتگوزاریدا بەکاریبهێنێت ئاساییە، قوتابخانە یان مزگەوت و ماڵی هەژاران بێت.» عەبدولحەمید سیوەیلی وای وت. سەبارەت بە رای ئەنجومەنی فتوا لەسەر حەرامی ئەو پارەیەی لەتیک تۆکەوە بەدەستدەهێندرێت عەبدولحەمید سیوەیلی وتی: ئەوەی زانایان باسیان کردووە لەدەرەنجامی تێگەیشتنی بابەتی کەعبەی پیرۆزەوە بووە کاتێک ئەهلی قورەیش دروستیان کردەوە وتیان کەنابێت بەپارەی حەرام دروستبکرێتەوە، زانایان لەو چوارچێوەیەوە ئەو بڕیارەیان داوە کەنابێت مزگەوت بەپارەی حەرام دروستبکرێت. «بەڵام ئەگەر کەسێکیش بیەوێت بیکاتە مزگەوت من ناتوانم پێی بڵێم مەیکەرە مزگەوتەوە چونکە بابەتێکی قورسە بۆیە پێم وایە دەکرێت لەهەر پڕۆژەیەکدا سەرف بکرێت کەسوودی گشتی تێدابێت بەمزگەوتیشەوە.» عەبدولحەمید سیوەیلی وای وت. رۆژی ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤، دكتۆر شێخ حه‌سه‌ن موفتی، سه‌رۆكی لیژنه‌ی فه‌توای هه‌رێمی كوردستان، روونكردنه‌وه‌یه‌كی له‌باره‌ی دروستكردنی مزگه‌وت به‌پاره‌ی تیك تۆك بڵاوکردەوەو وتی:: « ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌یه‌وێت له‌ڕێی پاره‌ی تیك تۆكەوە مزگه‌وت دروستبكات، حه‌رامه، كاره‌كه‌ی نادروسته‌و به‌پاره‌ی حه‌رام مزگه‌وت دروست ناكرێت. جوتیار فەتاح، کۆمەڵناس لەلێدوانێکدا بەهاوڵاتی وت: تیکتۆک وەک هەر یەکێک لەتۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی سۆشیاڵ میدیا کاریگەری ئەرێنی و نەرێنی هەیە بەڵام خراپ بەکارهێنانی تیکتۆک بووەتە دیاردە لەنێو کۆمەڵگای ئێمەدا کە ئەمەش بابەتێکی مەترسیدارە بەتایبەت لەنێو گەنجاندا. وتیشی: گەنجانی ئێمە بەتایبەتی هەرزەکاران ئەم تۆڕە کۆمەڵایەتییە وەک ئامرازێک بەکاردەهێنن کەخۆیانی تیاببیننەوە بۆ پارە پەیداکردن و بەناوبانگ بوونیش، بەڵام هەمووشیان بەناوبانگ و دەوڵەمەند نابن و دواجار کاریگەری خراپی دروونی ئابووری کۆمەڵایەتی بەجێدەهێڵێت کەدەگاتە قۆناغی نامۆبوون بەکۆمەڵگاو ژیانی واقیعی و کۆمەڵایەتی، لەبەرئەوەی ئالوودە دەبێت و بەردەوام لەو تۆڕەدا خۆی دەبینێتەوە دەرەنجام کەسایەتی پێشتری لەدەستدەدات. هەروەها کاریگەری راستەوخۆی لەسەر خێزان دەبێت و هەندێکجار کێشەی کۆمەڵایەتی دروستکردووە، چونکە بەشێكی بەکارهێنەرانی تیک تۆک بەشێوەیەک تیک تۆک بەکاردەهێنن تەنها بەلایانەوە گرنگە بەناوبانگ ببن و پارە پەیدا بکەن، بەلایانەوە گرنگ نییە بەچ ئامرازێک و لەسەر شکاندن و ناوزڕاندنی کەسی بەرامبەربێت. جوتیار فەتاح وای وت. ئەو کۆمەڵناسە باسی لەوەشکرد کەبابەتێکی دیکەی مەترسیدار بریتییە لەلایڤ کردنەوە کە لەئێستادا دەبینین گەنجی کۆمەڵگای ئێمەی پێوەی ئالوودە بووەو ماوەیەکی زۆر بەدیار ئەم تۆڕەوە دەمێنێتەوە، بێ ئاگا لەوەی لەڕووی دەروونی و کۆمەڵایەتی و تەنانەت تەندروستیشەوە چ زیانێکی هەیە، «ئالوودەبوون بەئامێرە ئەلیکترۆنییەکان هاوشێوەی ئالوودەبوون بەماددە هۆشبەرەکان وایە.» «ئەگەر تەماشا بکەین ئەو گەنجانەی تیک تۆک بەکاردەهێنن کەمتر ئاگایی دەوروبەریان هەیەو وریایی و تیشکیان لەسەر دەوروبەریان نەماوە، تەنها تیشکیان لەسەر چوارچێوەی شاشەی مۆبایلەکانیانە بۆ ئەوەی بگەنە ئەو ئامانجەی کەهەیانە.» سەبارەت بەڕۆڵی میدیای کوردی لەسەر ئەو پرسە جوتیار فەتاح ئاماژەی بۆ ئەوەکرد کەمیدیای کوردی لەم بابەتەدا رۆڵێکی خراپ دەگێڕێت لەبەرئەوەی کەسێک لەتیک تۆک لایڤێک دەکاتەوە دەبێتە هەواڵ و مانشێتی تەلەڤزیۆن و سایتەکان، «فڵان کەس لەشەوێکدا ئەوەندە پارەی پەیدا کرد،» ئەمە وادەکات گەنجانی دیکەش هەوڵبدەن لاسایی بکەنەوە. « دەبێت کار لەسەر ئەوە بکرێت گەنجان هۆشیاربن و دوورکەونەوە لەبەکارهێنانی تیک تۆک، یان بەڕێگایەکی باش بەکاریبهێنن چونکە هاوکات کەسانێک هەن تیک تۆک بەڕێگایەکی باش بۆ لایەنی پەروەردەیی بەکاریدەهێنن.» جوتیار فەتاح وای وت خزمەتگوزاری تۆڕی کۆمەڵایەتی تیک تۆک کە لەلایەن «بایتدانس» خاوەندارێتی دەکرێت، کۆمپانیایەکی تەکنەلۆجی ئینتەرنێتیە لەشاری پەکینی وڵاتی چین، لەساڵی ٢٠١٢ لەلایەن «ژانگ ییمینگ» دامەزراوە، بۆ دروستکردنی کورتە موزیک و سەماو ڤیدیۆی کۆمیدی و بەهرەی سێ تا ١٥ چرکەو کورتە ڤیدیۆی ئەڵقەیی لەسێ تا ٦٠ چرکەدا بەکاردەھێنرێت. زیاتر لە ٨٠ ملیۆن جار لەئەمریکا دابەزێنراوە، هەروەها گەیشتووەتە دوو ملیار داگرتن لەسەرتاسەری جیهاندا. هاوکات،بەیاسایەک کە لەلایەن کۆنگرێسی ئەمریکاوە دەرچووە دابەزاندنی بەرنامەی تیک تۆک لەسەر هەر ئامێرێک یان مۆبایلێکی سەر بەحکومەت قەدەغەکرد، هەروەها کۆمیسیۆنی ئەوروپاش ئەو ئەپڵیکەیشنەی لەسەر ئامێرەکانی قەدەغە کرد.
هاوڵاتی هەریەک لە سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان و عێراق ئەمڕۆ لە شاری داڤۆسی سویسرا،کۆبونەوەکانیان لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئێران هەڵوەشاندەوە. هەڵوەشاندنەوەی کۆبوونەوەکان وەک هەڵوێست وەرگرتنێک بەرامبەر هێرشەکانی شەوی دووشەممەی ئەم هەفتەیەی سەر هەولێرە لەلایەن سوپای پاسدارانی ئێرانەوە کە تیایدا چوار هاوڵاتی مەدەنی گیانیان لەدەستدا. سه‌رچاوه‌یه‌ك له نوسینگه‌ی مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان له داڤۆسه‌وه، رایگه‌یاند، هه‌ریه‌كه له مه‌سرور بارزانی و محه‌مه‌د شیاع سودانی، سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق كۆبونه‌وه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ حسێن ئه‌میر عه‌بدولله‌هیان، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران هه‌ڵوه‌شانده‌وه كه بڕیاربو له په‌راوێزی كۆنفرانسی داڤۆسدا ئه‌نجامی بده‌ن. ئەوە ش لەکاتێکدایە، وەزارەتی دەرەوەی عێراق ئەمڕۆ چوارشەممە لە راگەیێندراوێکدا بڵاویکردەوە، "رۆژی سێشەممە 16-01-2024 سکاڵامان پێشکەش بە ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی و نەتەوەیەکگرتووەکان کردسەبارەت بە هێرشەکەی شەوی دووشەممەی ئێران بۆ سەر شاری هەولێر." بەرەبەیانی رۆژی سێشەممە ١٦-١- ٢٠٢٤ هێرشی مووشەکی کرایەسەر ناوچەیەکی نزیکی هەولێرو هەروەها چەند ناوچەیەک لەئەدلیبی سووریا. سوپای پاسداران دەستبەجێ بەرپرسریاریەتی هێرشەکەی گرتەئەستۆو ڤیدیۆی کاتی هاوێشتنی مووشەکەکانی بڵاوکردەوەو رایگەیاند بنکەیەکی سیخوڕی ئیسرائیل لەهەرێمی کوردستان و شوێنی کۆبوونەوەی بەرپرسانی باڵای فەرماندەکانی پەیوەندیدار لەگەڵ تاوانەکانی کرمان لەسووریا کراوەتە ئامانجی مووشەکی بالستیکی. لە هێرشەکەدا ماڵی سەرمایەداری هەولێری پێشڕەو دزەیی کرایە ئامانج و پێشڕەو دزەیی و چوارکەس کەس بەو هۆیەوە گیانیان لەدەستدا. پێشڕەو دزەیی سەرمایەداری کوردو خاوەنی کۆمپانیا فاڵکۆن و کچە بچووکەکەی و کارگوزارێکی ماڵەکە لەم هێرشەدا گیانیان لەدەستداوەو شەش کەسی تریش برینداربوون. هاوکات یەکێکیتر لەکوژراوەکان میوانێکی ئەو ماڵە بووە بە ناوی کەرەم میخائیل کەبازرگانێکی عێراقی دانیشتووی دۆبەیە.
شەنای فاتیح بەپێی ئامارێکی سەنتەری میترۆ بۆ داکۆکی لەمافی رۆژنامەنووسان، ساڵی ٢٠٢٣ بەراورد بەساڵی ٢٠٢٢، ١٨٢ حاڵەتی پێشێلکاری بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان کەمیکردووەو پێشێلکارییەکان لە ٤٣١ پێشێلکارییەوە بۆ ٢٤٩ پێشێلکاری دابەزیووە. ئەمڕۆ چوارشەمە، ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤، سەنتەری میترۆ بۆ داکۆکی لەمافی ڕۆژنامەنووسان لەمەڕاسیمی ساڵانەی ڕاگەیاندنی راپۆرتی رەوشی ئازادی رۆژنامەنووسی لەهەرێمی کوردستاندا ڕایگەیاند: ساڵی ٢٠٢٣ لەهەرێمی کوردستاندا ٢٤٩ پێشێلکاری بەرامبەر ٢٤٧ ڕۆژنامەنووس و دامەزراوەی میدیایی ئەنجامدراوە، ٣٧ ڕۆژنامەنووس بەبێ بڕیاری دادگا دەستبەسەرکراون و پێنج ڕۆژنامەنووسیش بەدەر لەیاسای ڕۆژنامەنووسی دەستگیرکراون. هەر بەپێی ئامارەکانی سەنتەری میترۆ، ساڵی ٢٠٢٣ بەراورد بەساڵی ٢٠٢٢، ١٨٢ حاڵەت و بەراورد بەساڵی ٢٠٢١یش ١٠٤ حاڵەتی پێشێلکاری بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان کەمیکردووە. ئاماری پێشێلکارییەکان بەرامبەر ڕۆژنامەنووسان لەهەرێمی کوردستاندا لەماوەی سێ ساڵی رابردوودا: ساڵی ٢٠٢١ ٣٥٣ پێشێلکاری بەرامبەر ٢٦٠ رۆژنامەنووس و دامەزراوەی میدیایی، بەم شێوەیەی خوارەوە: ١٨٩حاڵەتی رێگری و جیاکاری ٨١ حاڵەتی هێرش و لێدان و سوکایەتی ٢٥ حاڵەتی دەستبەسەرکردن بەبێ بڕیاری دادگا ٢٥ حاڵەتی زەوتکردنی کەلوپەلی ڕۆژنامەوانی ١٣ حاڵەتی هەڕەشە حەوت حاڵەتی شکاندنی کەلوپەلی رۆژنامەوانی حاڵەتێکی تەقەکردن لەرۆژنامەنووس چوار حاڵەتی حکومدانی ڕۆژنامەنووس بەدەر لەیاسای کاری ڕۆژنامەنووسی دوو حاڵەتی هەڵکوتانە سەرو داخستنی بارەگای کەناڵ شەش حاڵەتی پڕکردنەوەی بەڵێننامە ساڵی ٢٠٢٢ ٤٣١ پێشێلکاری بەرامبەر بە ٣٠١ ڕۆژنامەنووس و دامەزراوەی میدیایی، بەم شێوەیەی خوارەوە: ١٩٥ حاڵەتی ڕێگری ٦٤ حاڵەتی دەستبەسەرکردن بەبێ بڕیاری دادگا ٦٨ حاڵەتی زەوتکردن و شکاندنی کەلوپەلی رۆژنامەوانی چوار حاڵەتی دەستگیرکردن بەبڕیاری دادگا ٤٦ حاڵەتی هێرش، هەڕەشەو سوکایەتی ٢٦ حاڵەتی لێدان و برینداربوون حاڵەتێکی داخستنی نووسینگەی کەناڵ شەش حاڵەتی هێرشی ئەلیکترۆنی دوو حاڵەتی هێرشی موشەکی ١٦ حاڵەتی پڕکردنەوەی بەڵێننامە سێ حاڵەتی هەڵکوتانە سەرماڵی ڕؤژنامەنووس ساڵی ٢٠٢٣ ٢٤٩ پێشێلکاری بەرامبەر ٢٤٧ رۆژنامەنووس و دامەزراوەی میدیایی بەم شێوەیەی خوارەوە: ١٣٤ حاڵەتی ڕێگری و جیاکاری ٣٧ حاڵەتی دەستبەسەرکردن بەبێ بڕیاری دادگا ٣٨ حاڵەتی زەوتکردنی کەلوپەلی رۆژنامەنووسی چوار حاڵەتی هێرشی ئەلیکترۆنی ٢٧ حاڵەتی هێرش، هەڕەشەو سوکایەتی دوو حاڵەتی شکاندنی کەلوپەلی رۆژنامەوانی پێنج حاڵەتی دەستگیرکردن بەدەر لەیاسای رۆژنامەنووسی دوو حاڵەتی هەڵکوتانە سەر ماڵی رۆژنامەنووس
هاوڵاتی وەزیری دەرەوەی ئەمریکا دوای دیدارەکەی لەگەڵ سەرۆکوەزیرانی هەرێم لە کۆمکاری جیهانی داڤوس لەگەڵ ئیدانە کردنی هێرشەکانی سەر هەولێر هەرێمی کوردستانی وەک هاوبەشی نزیکی ئەمریکا ناوبرد. وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا ئەمڕۆ چوارشەممە لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس، تویتەری پێشوو نووسیویەتی: "دوای هێرشەکانی ئێران بۆ سەر هەرێمی کوردستان، لە داڤۆس قسەم لەگەڵ مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد، جەختم کردەوە کە حکومەتی هەرێمی کوردستان هاوبەشێکی نزیکی ئێمەیە. ئەمەریکا بەڕوونی هێرش و شەڕەنگێزییەکانی ئێران سەرکۆنە دەکات". سوپای پاسداران بەرەبەیانی رۆژی سێ شەممە هێرشی مووشەکی کردە سەر هەولێر و باسی لەوە کرد کە بنکەیەکی سیخوڕی ئیسرائیلی لە ناو بردووە، لە کاتێدا حکوومەتی هەرێم ئەوە رەت ئەکاتەوە هیچ بنکەیەکی ئیسرائیل لە هەرێمی کوردستان ببێت. مەسروور بارزانیش بە ئاماژە بە دیداری خۆی لەگەڵ ئانتۆنی بلینکین لە تۆڕی کۆمەڵآیەتی ئێکس نووسیویەتی، هەر دوو لا هاودەنگ بوون لەسەر ئەوەی ئەم هێرشە پێشێلکردنی ئاشکرای سەروەری عێراق و هەرێمی کوردستانە. مەسروور بارزانی باسی لەوەش کرد داوایان لە ئەمریکا و کۆمەڵی نێودەوڵەتی کردووە بێدەنگ نەبن لە بەرامبەر کوشتنی کەسانی مەدەنی. پێشتریش مەتیۆ میلەر وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا هێرشی کۆماری ئیسلامی بۆ سەر هەولێر شەرمەزار کردبوو و وتیبوو ئەم جۆرە هێرشانە ئەبنە هۆی لاوازی عێراق. بەرەبەیانی رۆژی سێشەممە ١٦-١- ٢٠٢٤ هێرشی مووشەکی کرایەسەر ناوچەیەکی نزیکی هەولێرو هەروەها چەند ناوچەیەک لەئەدلیبی سووریا. سوپای پاسداران دەستبەجێ بەرپرسریاریەتی هێرشەکەی گرتەئەستۆو ڤیدیۆی کاتی هاوێشتنی مووشەکەکانی بڵاوکردەوەو رایگەیاند بنکەیەکی سیخوڕی ئیسرائیل لەهەرێمی کوردستان و شوێنی کۆبوونەوەی بەرپرسانی باڵای فەرماندەکانی پەیوەندیدار لەگەڵ تاوانەکانی کرمان لەسووریا کراوەتە ئامانجی مووشەکی بالستیکی. .
هاوڵاتی ئەمرۆ چوارشەمە، فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عیراق لە چاوپێکەوتنێکیدا لە گەڵ کەناڵی "سی ئێن ئین" ی ئەمریکی بوونی بنکە و بارەگاکانی ئیسرائیلی لەناو هەرێمی کوردستان رەت کردەوە . هەرەوەها ئەوەشی ووت: کە کێشە و ناکۆکییەکانی نێوان ئیسرائیل و ئێران لەسەر خاکی عیراق رەنگی داوەتەوەو لەبەر ئەوەی ئێران توانای هێرش کردنە سەر ئیسرائیلی نییە ، ئەوا لە چوار دەوری خۆی بە دوای قوربانییەکدا دەگەرێت و هەرلەبەر ئەمەش هێرشی کردە سەر هەولێر و عیراقییەکان باجی ئاڵوزی و ناکۆکییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل لەلایەک و ئێران و ئەمریکا لەلایەکی ترەوە دەدەن. هەروەها وەزیری دەرەوەی عیراق بە تووندی ئیدانەی ئەو هێرشانەی کرد و وتی : سەرجەم قوربانییەکانی هێرشەکەی ئێران بۆ سەر هەولێر کوردی عیراقی بوون . لە درەنگانێکی شەوی 15 لەسەر 16 ی یەکی 2024دا ، سووپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران بە بیانووی خاپوورکردنی بنکە سیخورییەکانی ئیسرائیل لە ناو خاکی هەرێمی کوردستاندا، بە چەند مووشەکێکی بالیستی زیرەکی جۆری "خەیبەرشکێنی 3" هێرشی کردە سەر هەولێر و لە ئەنجامدا چوار هاوڵاتی گیانیان سپارد و چەند کەسێکی دیکەش بریندار بوون. دوای هێرشەکانیش وەزارەتی دەرەوەی عیراق لەسەر هێرشەکانی سەر هەولێر ، نامەیەکی نارەزایی و شکایەتییان بۆ ئەنجومەنی ئاسایشی جیهانی و نەتەوە یەکگرتووەکان نارد
هاوڵاتی بڕیارە ئەمرۆ چوارشەمە 17/1/2024، دوو هەواداری نزیک لە پەکەکە بە ناوەکانی "بێریتان" و "مارک کامبل"ی بە رەگەز بەریتانی بە تاوانی بەرز کردنەوەی ئاڵای پەکەکە لە بەریتانیا ، بە یاسای تیرۆری ساڵی 2000ی بەریتانیا دادگایی بکرێن . دوێنی سێشەمەش "بێریتان " لە پارچە ڤیدیۆییەکیدا داوای لە کوردانی بەریتانیا کرد کە لە رۆژی دادگایی کردنەکەدا بە مەبەستی پشتیوانی لە خۆی و "مارک کامبڵ" لەبەردەم دادگاکە ئامادە بن . "ئەوە تەنها دادگایی کردنی من و مارک کامبڵ نییە، بەڵکو دادگایی کردنی گەلی کوردە و هەر سزایەک بە سەر من و مارکدا بسەپێنرێت ، ئەوە بەسەر گەلی کوردیشدا سەپێنراوە" ، (بێریتان) وای ووت. هەروەها بێریتان "مارک کامبڵی" بە هەوادار و پشتیوانێکی سەرسەختی کورد لە بەریتانیا ناساند کە هەمیشە بەرگری لە دۆزی کورد و مافەکانی دەکات. لە یاسای تیرۆری بەریتانیا بۆ ساڵی2000 هاتووە کە هەموو ئەو کەسانەی کە ئەندام یا هەوادارن لەو گروپانەی کە تیرۆریستن یان گومانی تیرۆریان لێدەکرێت یان خود یونیفۆرم یا ئاڵای ئەو گروپانە لەبەر دەکەن یا بەرز دەکەنەوە ئەوا بە یاسای تیرۆر دادگایی دەکرێن.
.jpg)
هاوڵاتی بەرەبەیانی رۆژی سێشەممە ١٦-١- ٢٠٢٤ هێرشی مووشەکی کرایەسەر ناوچەیەکی نزیکی هەولێرو هەروەها چەند ناوچەیەک لەئەدلیبی سووریا. سوپای پاسداران دەستبەجێ بەرپرسریاریەتی هێرشەکەی گرتەئەستۆو ڤیدیۆی کاتی هاوێشتنی مووشەکەکانی بڵاوکردەوەو رایگەیاند بنکەیەکی سیخوڕی ئیسرائیل لەهەرێمی کوردستان و شوێنی کۆبوونەوەی بەرپرسانی باڵای فەرماندەکانی پەیوەندیدار لەگەڵ تاوانەکانی کرمان لەسووریا کراوەتە ئامانجی مووشەکی بالستیکی. بەپێی وتەی هەندێ سەرچاوە لەناوخۆی رۆژهەڵاتی کوردستانەوە مووشەکەکان لەنزیک کرماشانەوە هاوێژراون و دوێنێ شەو دەنگی تەقینەوەی گەورە لەکرماشان و کامیاران بیستراوەو هەروەها وێنەی مووشەکەکان کەئاسمانی شاری کامیارانیان رووناککردووەتەوە لەتۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاوکراوەتەوە. ماڵپەڕی رووداو لەم بارەوە بڵاویکردووەتەوە کە لەهێرشەکانی بەرەبەیانی سێشەممە ١٦مانگی ١ دا، ماڵی سەرمایەداری هەولێری پێشڕەو دزەیی کراوەتە ئامانج و پێشڕەو دزەیی و سێ کەس بەو هۆیەوە گیانیان لەدەستداوە. پێشڕەو دزەیی سەرمایەداری کوردو خاوەنی کۆمپانیا فاڵکۆن و کچە بچووکەکەی لەم هێرشەدا گیانیان لەدەستداوەو شەش کەسی تریش برینداربوون. یەکێکیتر لەکوژراوەکان میوانێکی ئەو ماڵە بووە بە ناوی کەرەم میخائیل کەبازرگانێکی عێراقی دانیشتووی دۆبەیە. کەرەم میخائیل ساڵی ١٩٨١ لەبەریتانیا لەدایکبووە، یەکێک بوو لەخاوەن پشکەکانی کۆمپانیای سامسۆنگ،هەروەها لەدوبەی کاری خانووبەرەی کردووە. کەرەم میخائیل خێزاندارەو دووساڵ وەک بەڵێندەر لە پرۆژەی بۆلیڤارد کاریکردووە. بەپێی راگەیاندنی نووسینگەی سەرۆکایەتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، لەم هێرشەدا کەسانی مەدەنی کراونەتە ئامانج و گیانیان لە دەستداوەو بریندار بوون. جگە لەماڵی پێشڕەو دزەیی، بەپێی هەواڵێک کە رووداو بەرەبەیانی سێشەممە بڵاویکردووەتەوە بارەگای هێزێکی سەر بە ئەژی ئەمین، کراوەتە ئامانج بەڵام ئەژی ئەمین و هێزەکەی زیانی گیانیان پێنەگەیشتووە. بەپێی زانیارییەکان بنکەی هێزەکانی ئەژی ئەمین لەهەورازە نەفتەی نزیک هەولێر کراوەتە ئامانج، بەڵام مووشەکەکان لەلایەن سیستەمی بەرگری مووشەکییەوە خراونەتە خوارەوە. حکوومەتی هەرێم چی ئەڵێت؟ سەرۆكی حكومەتی هەرێم لەبارەی هێرشەكانی شەوی رابردووی سەر هەولێر رایگەیاند بەتوندی ئەم تاوانە بەرامبەر بەخەڵكی كوردستان شەرمەزار دەكەم و داوا لەحكومەتی فیدراڵی دەكەم هەڵوێستی توندیان هەبێت بەرامبەر بەم پێشێلكارییەی دەكرێتە سەر سەروەریی عێراق و بەتایبەتی هەرێمی كوردستان. ئومێد خۆشناو پارێزگاری هەولێر لەبانگەوازێکدا وێڕای شەرمەزارکردنی ئەم هێرشە، داوا لەگەورەو بچووك و چین و تووێژەكانی هەولێر دەكات بۆ گەیاندنی دەنگی مەزڵومیەت و ریسواكردنی بكەرانی هێرشەكانی سەر هەولێر لەبەردەم بارەگای نەتەوەیەكگرتووەكان گردبوونەوەی جەماوەری بكەن. پارێزگاری هەولێر لەم بانگەوازەیدا ئاماژەی بەناوی ئەنجامدەرانی ئەم هێرشە نەداوە ئەمە لەحاڵێکدایە سوپای پاسداران بەفەرمی لەماڵپەڕەکانەوە ئەم هێرشەی گرتووەتە ئەستۆو وەک تۆڵەی کوشتنی رەزا مووسەوی و هەروەها تەقینەوەکانی کرمان و راسک ناوی بردووە. مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان لەمبارەوە راگەیاندنێکی بڵاوکردەوەو تووڕەیی و نیگەرانی خۆی لەم بارەوە دەربڕیوەو نووسیویەتی:» هەموو لایەک ئاگادارن، هەر لەساڵی 2020ـەوە هەتا ئێستا بەدەیانجار شاری هەولێر کەوتۆتە ژێر هێرشی ناڕەوای موشەک و درۆنەکانی سوپای پاسدارانی ئێران و هێزە هاودەستەکانیان. ئەو هێرش و پەلامارانە زوڵم و ناحەقییەکی ئاشکرایە بەرانبەر خەڵکی کوردستان. ئەنجامدەرانی ئەو تاوانانە و ئەوانەی لەپشتەوەی هێرشەکانی سەر هەولێرن، خۆیان زۆر چاک دەزانن کەبوختان و بیانوو و ئیدعاکانیان هیچ بنەمایەکی نیەو بۆ داپۆشینی کێشەو گرفتەکانیان ئەو دەستدرێژی و زوڵمە لەدژی هەولێرو خەڵکی کوردستان ئەنجامدەدەن. ئیتر دانبەخۆداگرتنمان سنووری هەیە، ئەوەتا لەدوایین پەلامارو تاوانیاندا شەوی رابردوو خێزانێکی بێتاوانی هەولێریان کۆمەڵکوژ کردووە کەزۆر بەتوندی ئیدانەی ئەو تاوانە دەکەین. گومانی تێدا نییە ئەو پەلامارە نە مەردایەتییە و نە شەهامەت، بەڵکو ئەوپەڕی شەرمەزارییە بۆ تاوانباران. لێرەدا رووی قسەم بۆ گەلانی ئێرانەو هەمیشە رێزو حورمەتمان بۆ گەلانی ئێران هەیەو دەستی دۆستایەتی و برایەتیمان بۆ درێژ کردووە. دەمەوێ دڵنیایان بکەمەوە ئەو بیانوانەی پەلاماردەران بۆ تاوانەکانیان لەدژی هەولێرو خەڵکی کوردستان دەهێننەوە هیچ ئەسڵ و ئەساسێکی نیەو دوورە لەڕاستی. داواتان لێدەکەم ئەگەر پەلاماردەران رێگەتان پێبدەن، خۆتان وەرن بەچاوی خۆتان لەهەولێر راستییەکان ببین و بزانن کە تاوانباران و پەلاماردەران چۆن چەواشەکاری دەرهەق گەلی کوردستان دەکەن و ئیدعاکانیان بێ بنەمان. ناکرێ هەتاسەر ئەوان لەو زوڵمە بەردەوام بن و ناشکرێ چیتر لەبەرانبەر ئەو ستەم و ناحەقییە بێدەنگ بین. پەیامیشم بۆ ئەنجامدەرانی پەلاماری موشەک و درۆنەکانی ئێرانی ئەوەیە، شەهیدکردنی ژن و منداڵ و خەڵکی سڤیلی ئێمە هیچ شانازی و سەربڵندی بۆ ئێوە تێدا نیە. دەتوانن بمانکوژن بەڵام دڵنیابن ناتوانن ئیرادەمان لێ بستێنن .گەلی کوردستان پشتی بەخواو رەوایەتیی دۆزەکەی قایمەو خودا لەهەموو زاڵم و هێزێک گەورەترە. کۆماری ئیسلامی چی دەڵێت؟ سوپای پاسداران بەرەبەیانی سێشەممەو ماوەیەکی کەم دوای هێرشەکان بەرپرسایەتی ئەم هێرشەی گرتەئەستۆ. لەڕاگەیاندنێکدا کە لەماڵپەرە ناوخۆییەکاندا بڵاوکراوەتەوەو هەروەها لەکۆمەلێک گرتە ڤیدیۆی کورتی کاتی تەقاندنی مووشەکەکاندا بەرپرسایەتی ئەم هێرشانەی گرتووەتەئەستۆ. لەڕاگەیاندنێکدا سوپای پاسداران دەڵێت بەمووشەکی بالستیک هێرش کراوەتەسەر بنکە سیخوڕییەکانی ئیسرائیل لەکوردستانی عێراق. سوپای پاسداران لەڕاگەیاندنەکەی خۆیدا دەربارەی هێرش بۆ سەر هەریمی کوردستان نووسیویەتی:» ئەم هێرشە وەڵامدانەوە بووە بەکوژرانی فەرماندەی باڵای سوپای پاسداران و «بەرەی بەرگری» و لەم هێرشانەدا « یەکێک لەبنکە سەرەکییە سیخوڕییەکانی ئیسرائیل» لەناوچووە. لەم راگەیاندنەدا هەروەها هاتووە کەئەو بنکەیەی لەناوبراوە « شوێنی پەرەپێدانی چالاکییە سیخوڕییەکان و دانانی پلانی تیرۆریستی بووە لەناوچەکە بەتایبەت وڵاتی ئازیزمان». لەدرێژەدا لەم راگەیاندنەدا بێ ئەوەی بەدروستی باس لەشوێنی ئەو بنکەیە بکات، نووسیویەتی هێزەکانمان زانیاری وردیان دەربارەی ئەم بنکەیەی ئیسرائیل لەبەردەستدا بوو و بەپێی زانیارییەکان لەئامانجەکەیان داوە. بەڵام هەواڵنێری روەیتەرز لەڕاپۆرتێکدا نووسیویەتی کەئەو شوێنەی کراوتە ئامانج لە ٤٠ کیلۆمەتری باکووری رۆژهەڵاتی هەولێرو نزیک کۆنسوڵگەری ئەمریکا بووە. ناسر کەنعانی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لەڕاگەیەندراوێکدا کەئەمڕۆ سێشەممە 16-1-2024 بڵاویکردووەتەوە، دەڵێت، «ئەو هەنگاوە سەربازییەی ئێران بەرگرییکردنی بەهێز بووە لەدەسەڵات و ئاسایشی وڵاتەکەمان و بەرەنگاربوونەوە بووە دژی تیرۆر. ئەوەی کراوە بەشێکە لەسزادانە دادپەروەرانەکانی کۆماری ئیسلامی بەرامبەر دەستدرێژیکارانی ئاسایشی وڵات». ناسر کەنعانی دەشڵێت، «ئێران بەردەوام پشتیوانی ئاشتی، ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکەیەو رێز لەسەرەوەری خاکی هەموو وڵاتان دەگرێت، بەڵام دوو دڵیش نییە لەسوودوەرگرتن لەمافی یاسایی خۆی بۆ بەرەنگاربوونەوەی سەرچاوەکانی هەڕەشەی سەر ئاسایشی نیشتمانیی وڵات و بەرگری لەئاسایشی دانیشتووانی و سزادانی تاوانکاران». وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران هەروەها لەبەشێکیتری راگەیاندنەکەیدا ئەڵێت: «دوژمن بەلێکدانەوەی هەڵەی خۆی، دەستی بەتاوانکردن بەرامبەر گەلی ئێران و دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی کردووەو کۆماری ئیسلامیش بەو توانا باڵایەی بۆ دەستڕاگەیشتن بەزانیاری هەیەتی، لەئۆپەراسیۆنێکی وردو ئامانجداردا بنکەکانی تاوانکارانی دەستنیشان کردو بەبەکارهێنانی مووشەکی دوورمەودا کردنیە ئامانج و ئەمەش بەشێک لەوەڵامدانەوەی کۆماری ئیسلامی ئێرانە بۆ ئەوانەی دژی ئاسایشی نیشتمانی و دانیشتووانی ئەم وڵاتە هەنگاو دەنێن». ئەمریکا چی دەڵێت؟ ماوەیەکی کەم دوای هێرشە مووشەکیەکە، بەرپرسانی ئەمریکا رایانگەیاند بیناو بنکەکانی ئەوان نەکراوەتە ئامانج. بەشێکی زۆر لەچالاکانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان ئەم راگەیاندنەی یەکەمی بەرپرسانی ئەمریکایان بەوە لێکدایەوە کەئەمریکا ئەم هێرشەو ئەنجامەکانی بەلاوە گرنگ نییەو هەرئەوەی کەهێزەکانی خۆی پارێزراو بوون بەو مانایە کەپەرچەکرداری نابێت. لەلایەن خۆیەوە ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند: ئەمریکاو سەرۆک جۆ بایدن هێرشەکانی سەر خەڵکی هەرێمی کوردستان بەهەڕەشەی جددی وەردەگرن. مەتیو میللەر، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئەم هێرشەی شەرمەزار کردو سەرەخۆشی لەبنەماڵەی کوژراوەکان کرد. وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لەم بارەوە وتی :» ئێمە دژی ئەو هێرشە مووشەکییە بێ بیانوانەین کەدەبێت بەهۆی لاوازی سەقامگیری عێراق، پشتیوانی هەوڵەکانی عێراق و حکومەتی هەریمی کوردستانین بۆ جێبەجێکردنی خواستەکانی خەڵکەکەیان». ئادرین ڤاتسۆن وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی کوشکی سپی بەئاماژە بەهەندێک دەنگۆ کەدەوترا بنکەکانی ئەمریکا لەلایەن سوپای پاسدارانەوە کراوەتە ئامانجی مووشەکی وتی :» ئەمریکا بەوردی چاودێری هێرشە مووشەکییەکانی سوپای پاسدارانی کردووە بۆ باکووری عێراق و باکووری سووریاو هەموو لایەک دڵنیادەکەینەوە کەدامەزراوەو شوێن و کەسەکانمان لەم هێرشەدا نەکراوەتە ئامانج. هەروەها بەرپرسانی ئەمریکایی رایانگەیاند کە بیناو شوێنەکانی ئەمریکا لەهەولێر نەکراوەتە ئامانج و مووشەکەکان بەو ئاراستەیەدا نەهاوێژراون. لەوەڵامی ئیمەیڵێکی دیار کوردە، بەرپرسی نووسینگەی رووداو لەواشنتۆن، وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا - پێنتاگۆن رایگەیاندوە، ئاگاداری هێرشە مووشەکییەکانی سوپای پاسدارانن بۆ سەر چەند پێگەیەک لەباکووری رۆژهەڵاتی هەولێر، بەڵام دەڵێت لەم کاتەدا زانیاریی وردیان لەبەر دەست نییە تاوەکو بیخەنەڕوو. هەڵوێستی عێراق چی بووە؟ وەزارەتی دەرەوەی عێراق لەڕاگەیەندراوێکدا نیگەرانی خۆی لەپەیوەند لەگەڵ هێرشی ئێران بۆ سەر هەولێر دەربڕیوەو باسی لەپێکهێنانی لیژنەیەک کردووە دەربارەی چۆنیەتی رووداوەکە. لەڕاگەیەندراوەکەی وەزارەتی دەرەوەی عێراقدا هاتووە: «هێرشەکەی ئێران، شوێنی نیشتەجێبوونی هاووڵاتیانی بەمووشەکی بالیستی کردووەتە ئامانج و بەهۆیەوە خەڵکی مەدەنیی بێتاوان بوونەتە قوربانی. لەو شوێنانەی هێرشی کراوەتەسەر ماڵی پێشڕەو دزەیی، سەرمایەداری کورد کەبەهۆیەوە شەهید بوو و ئەندامانی خێزانەکەشی بریندار بوون.» هەروەها لەم راگەیەندراوەدا ئاماژە بەوە دراوە کەئەم هێرشە مووشەکیانە دەستدرێژییە بۆ سەر ئاسایش و گەلی عێراق و زیانی بۆ ئاسایشی ناوچەکە هەیە. لەم راگەیاندنەی وەزارەتی دەرەوەی عێراقدا هاتووە، کەعێراق بەرامبەر بەم هێرشانەی ئێران هەموو رێکارێکی یاسایی دەگرێتەبەرو لەئەنجومەنی ئاسایشی نێونەتەوەیی دژی ئێران سکاڵا تۆمار دەکات. هەروەها محەممەد شیاع سوودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق لێژنەیەکی پێنج کەسی پێکهێناوە بۆ لێکۆڵینەوە لەم رووداوەو بڕیار وایە ئەم لێژنەیە لەماوەی ٤٨ کاتژمێردا زانیارییەکانیان بگەیەننە نووسینگەی سەرۆک وەزیرانی عێراق. پێشڕەو دزەیی کێیە؟ پێشڕەو دزەیی سەرمایەدارو ملیاردرێکی کوردە، سەرمایەکەی نزیک بە ٢.٥ ملیار دۆلار دەخەمڵێنرێت و خاوەنی گرووپی کۆمپانیاکانی فاڵکۆن و ئیمپایەرە. یەکێکە لەو سەرمایەدارانەی نزیکایەتیەکی زۆری لەگەڵ پارتی بووە. ئێرانییەکان لەڕاگەیاندنەکەی خۆیاندا باسیان لەوە کردووە کە پێشڕەو دزەیی کاری بۆ مووساد کردووەو ئەرکی پاراستنی مووسادی لەکوردستان لەئەستۆ بووە. بەپێی ئەو زانیارییانەی سوپای پاسداران بڵاویکردووەتەوە، بنکەی سەرەکی کۆمپانیای فاڵکۆن لەمیسرەو ئەم کۆمپانیایە لەگەڵ کۆمپانیاکانی تر ئەرکیان ئەوەیە زانیاری ورد کۆبکەنەوە بۆ مووساد. ئەمە لەحاڵێکدایە لەو زانیارییانەی کە لەماڵپەڕە کوردییەکان دەربارەی ئەم سەرمایەدارە کوردە لەبەردەستە ئەوە دەردەکەوێت کەناوبراو زیاتر بەکاری بیناسازییەوە سەرقاڵ بووەو هەروەها وەک سەرمایەدارێکی کورد، هەوڵیداوە لەناوخۆو دەرەوەی کوردستان سەرمایەگوزاری بکات. هێرشی مووشەکی بۆ ماڵی شێخ باز بارزانی شەوی ١٣ ئازاری ٢٠٢٢ ئێران بە ١٢ مووشەک هێرشی کردەسەر ماڵی شێخ باز بارزانی، سەرمایەداری ناوداری کەرتی وزەو لەهێرشەکەیاندا رایانگەیاند ئەو شوێنەی موشەكباران كراوە، بارەگای دەزگای هەواڵگری ئیسرائیل «مۆساد» بووە. لیژنەیەکی لێکۆڵینەوە لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە لەسەر ئەو رووداوەو پەیوەندی شێخ باز لەگەڵ ئیسرائیل پێکهێنرا، دواتر لیژنەکە لە ٢٥-٤-٢٠٢٢ رایگەیاند هیچ بەڵگەیەک دەستنەکەوتووە کە ئەوە بخاتەڕوو کە شێخ باز پەیوەندی لەگەڵ ئیسرائیل بووە یان ئیسرائیل بنکەو شوێنی لەهەولێرە هەیە. دواتر شاخەوان عەبدوڵڵا جێگری سەرۆکی پەرلەمانی عێراق دەربارەی کۆتایی هاتنی کاری لیژنەکە رایگەیاند:» هێرشەكە ماڵێكی سڤیلی كردۆتە ئامانج و لەلایەن هیچ دەزگایەك بەكارنەهێندراوە، لیژنەی لێكۆڵینەوە لەو هێرشە مووشەكییە ئیدانەی هێرشەكە دەكات و پێشێلكارییەكی ئاشكرای سەروەری عێراقەو پێویستە ئێران قەرەبووی زیانلێكەوتووان بكاتەوە». بەئامانجگرتنی سەرمایەدارەکان لەکوردستان ئەو بیانوانەی سوپای پاسداران دەیهێنێتەوە بۆ هێرش بۆ سەر ماڵی پێشڕەو دزەیی، زۆر لەو بیانوو و تۆمەتانە دەچێت کەئاداری ٢٠٢٢ هێنایەوە بۆ مووشەکبارانکردنی هەولێرو ماڵی شێخ باز بارزانی. لەحاڵێکدا دواترو دوای لێکۆڵینەوەی لیژنە راسپێردراوەکەی پەرلەمانی عێراق ئەوە دەرکەوت کە شێخ باز بەهیچ شێوەیەک پەیوەندی لەگەڵ ئیسرائیل نەبووە. ئاخۆ ئەمە بەئەنقەست بەئامانجگرتنی بازرگان و سەرمایەدارە کوردەکان نییەو سەرەنجام ناچارکردنی سەرمایەدارەکان بێت بەوەی کوردستان جێبهێڵن و سەرمایەکەیان ببەنە دەرەوە؟
.png)
هاوڵاتی دوێنێ شه‌و بۆ دووەم جار لەسەریەک لە گونده‌واری دێرەزوور لە ڕۆژهەڵاتی سوریا، ژمارەیەک چەکدارانی نەناسراو هێرشیان کردە سەر بارەگا و خاڵەکانی هێزەکانی سوریای دیموکرات، لەوڵامدا هێزەکانی سوریای دیموکرات چوار کەسیان بە تۆمەتی بەشداری لە هێرشەکاندا دەستگیرکرد. سه‌رچاوه‌یه‌كی سه‌ربازی له هێزه‌كانی سوریای دیموكرات به نۆرس پرێسی راگه‌یاند، ژمارەیەک چه‌كدارانی نه‌ناسراو هێرشیان کرده سه‌ر باره‌گای هه‌سه‌ده له شارۆچکه‌ی جمه له گونده‌واری رۆژهه‌ڵاتی دێره‌زوور، به‌بێ ئه‌وه‌ی زیانی گیانی لێبکه‌وێته‌وه . ئاماژەی بەوەشکرد، دوو هێرشی دیکە لەلایەن چەند چەکدارێکی نەناسراوەوە دژی هێزەکانی هه‌سه‌ده ئەنجامدراون، كه خاڵی پشکنینی پردی شارۆچکەی دەرەنجی لە ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور و خاڵێکی پاسەوانی نزیک بیابانی سوه‌یدان لە رۆژهەڵاتی دێرەزووریان کردە ئامانج، هێرشه‌كانیش ته‌نیا زیانی ماددییان لێكه‌وتووه‌ته‌وه. لەلایەکی دیکەوە، بەگوێرەی ئەو سەرچاوەیە، هێزه‌كانی سوریای دیموكرات لە وڵامی هێرشەکاندا هەڵیکوتایە سەر ماڵی بەشداربووانی هێرشەکان لە شارۆچکەی زیبان لە گونده‌واری ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور و چوار کەسیان دەستگیرکرد.
هاوڵاتی کۆنگرەی نەتەوەی کوردستان ئیدانەی هێرشەکانی دوێنێ شەوی ئێران بۆ سەر هەولێر دەکات و دەڵێت،"داگیرکەرانی کوردستان بەهەموو شێوەیەک پیلانی لەناوبردنی دەستکەوتەکانمان و سڕینەوەی بوونی نەتەوەییمان بەڕێوەدەبەن". ئەمڕۆ سێشەممە لە بەیاننامەیەکدا كۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان، لەبارەی هێرشەکانی سەر شاری هەولێر ڕایگەیاند،داگیرکەران و دوژمنانی کورد لەباکوروڕۆژهەڵات سیاسەتی نکۆڵیکردن و توانەوە،لەناو بۆتەی نەتەوەی سەردەستدا پەیڕەوەکەن و لەڕۆژئاواوباشوریش پیلانی لەناوبردنی خۆسەری ڕۆژئاواوقەوارەی دەستوری هەرێمی کوردستان جێبەجێدەکەن. دەشڵێت، بەهۆی سیاسەتی "پەرتکەوزاڵبە" ی دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستانەوە ئیرادەی خەڵکی لەبەرانبەر دوژمنانی کورددا لاوازبووە ، و سەڕەڕای ئیدانەکردنی هێرشەکان سەرەخۆشی خۆیان بۆ بنەماڵەی شەهیدەکان ڕاگەیاند. هاوکات کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان، لە چەند خاڵێکدا ژمارەیەک داوایان لە هاوڵاتیان و دەسەڵاتداران و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کرد: ١- لەهەموو شارەکان خەڵک بەهەموو جیاوازی و چین وتوێژەکانەوەناڕەزیی دەرببڕن و دژی هەرهێرش و پەلامارێک بوەستنەوە. ٢- دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان لەهیچ ناوچەیەک ڕێگری لەدەربڕینی ناڕەزایی گەل نەکات،کەدژی داگیرکەرانی ئێران و تورکیا بێت،داوالەڕەوەندی کوردیش دەکەین ناڕەزایی فراوان دەرببڕن و وەک هەمیشە پشتیوانی ناوەوەبن. ٣- داوالەکۆمەڵگای نێودەوڵەتی وهاوپەیمانان دەکەین بێنەدەنگ و سنورێک بۆئەم هێرش و پەلامارانەدابنێن. ٤- بەپێی دەستوورئەرکی سەرۆکایەتیەکانی عێراقی فیدڕاڵ و دامەزراوە فەرمییەکانی هەرێمی کورستانە،سەروەری خاک وخەڵک بپارێزن و ڕێگەنەدن،لەژێر هیچ پاساوێکدا پێشێلبکرێت و ناوچەکە بکرێتە مەیدانی شەڕویەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان ولاوازکردن و لەناوبردنی دەستەکەوتەکانی گەلەکەمان،پێویستە سەرۆکایەتییەکانی عێراق و حکومەتی ئیتیحادی،لەناوخۆودەروە ئەرکی دەستووری خۆیان جێبەجێبکەن. دەقی ڕاگەیەنراوی كۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان، لەبارەی هێرشەکانی سەر شاری هەولێر: داگیرکەرانی کوردستان بەهەموو شێوەیەک پیلانی لەناوبردنی دەستکەوتەکانمان و سڕینەوەی بوونی نەتەوەییمان بەڕێوەدەبەن،لەباکوروڕۆژهەڵات سیاسەتی نکۆڵیکردن و توانەوە،لەناو بۆتەی نەتەوەی سەردەستدا پەیڕەوەکەن و لەڕۆژئاواوباشوریش پیلانی لەناوبردنی خۆسەری ڕۆژئاواوقەوارەی دەستوری هەرێمی کوردستان جێبەجێدەکەن. لەوچوارچیوەیەدا دەوڵەتی تورکیاوئێران ڕۆژانە، لەهێرش و داگیرکاری بەردەوامن، شەوی ڕابووردوو بۆچەندەمین جار،لەلایەن ئێرانەوەبەموشەک هێرش کراوەتە سەر پایتەختی هەرێمی کوردستان و شوێنی مەدەنی بەئامانج گیراوەو بەوهۆیەشەوە ژمارەیەک قوربانی لێکەوتەوە. ئێمە لەکۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان ئیدانەی هەموو جۆرە هێرش و پەلامارێکی سەرگەلەکەمان ودەستکەوتەکانی دەکەین، بەداخەوە دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان تەواوکەری پیلانی دەوڵەتانیداگیرکەرن، بەوەی سیاسەتی پەرتکەوزاڵبە وخوڵقاندنی ناکۆکی نێون شارەکانیان پەیڕەوکردووە وئیرادەی خەڵکیان لەبەرانبەر دوژمنانی کورددا لاوازکردووە، کەتەنیا بەوئیرادە ویەکگرتووییە دەتوانیین، ڕووبەڕووی داگیرکەران ببینەوە وپیلانەکانیان شکست پێبهێنرێت، بۆیە ئێمە داوادەکەین: ١- لەهەموو شارەکان خەڵک بەهەموو جیاوازی و چین وتوێژەکانەوەناڕەزیی دەرببڕن و دژی هەرهێرش و پەلامارێک بوەستنەوە. ٢- دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان لەهیچ ناوچەیەک ڕێگری لەدەربڕینی ناڕەزایی گەل نەکات،کەدژی داگیرکەرانی ئێران و تورکیا بێت،داوالەڕەوەندی کوردیش دەکەین ناڕەزایی فراوان دەرببڕن و وەک هەمیشە پشتیوانی ناوەوەبن. ٣- داوالەکۆمەڵگای نێودەوڵەتی وهاوپەیمانان دەکەین بێنەدەنگ و سنورێک بۆئەم هێرش و پەلامارانەدابنێن. ٤- بەپێی دەستوورئەرکی سەرۆکایەتیەکانی عێراقی فیدڕاڵ و دامەزراوە فەرمییەکانی هەرێمی کورستانە،سەروەری خاک وخەڵک بپارێزن و ڕێگەنەدن،لەژێر هیچ پاساوێکدا پێشێلبکرێت و ناوچەکە بکرێتە مەیدانی شەڕویەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان ولاوازکردن و لەناوبردنی دەستەکەوتەکانی گەلەکەمان،پێویستە سەرۆکایەتییەکانی عێراق و حکومەتی ئیتیحادی،لەناوخۆودەروە ئەرکی دەستووری خۆیان جێبەجێبکەن. پارت و لایەنە دەسەڵاتداردوئۆپۆزسێۆنەکانی کوردستان دەبێت ئەوڕاستییەباش بزانن هیچیان بەپشتیوانی دەوڵەتانی دراوسێ ناتوانن بمێنەوە،بۆیە دەبێت یەک و یەکگرووتووبن ولەناوخۆدا کێشەکانی خەڵک چارەسەربکەن و بنەماکانی دیموکراسی و حوکمی ڕەشیدپەیڕەوبکەن، هاوکات،لەسەر ستراتیژێکی نیشتمانی نەتەوەیی ڕێکبکەون،ئەگەر وانەکەن دەبنە هۆکاری لەناوچوونی قەوارەی دەستووری هەرێمی کوردستان و پیلانی دوژمنان تەواودەکەن. ئێمە لەکۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان لەهەموو کارێکی نیشتمانی و نەتەوەییدا، وەک هەمیشەهاوکاروپشتیوان دەبین. ڕۆحی قوربانییەکان شادبێت. هیوای چاکبوونەوە بۆبریندارەکان دەخوازین. کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان كۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ریی 16/01/2024 بروكسل
هاوڵاتی سوپای پاسدارانی ئێران لەدوای هێرشەكانی سەر هەولێر سێ راگەیەنراوی بڵاوكردووەتەوە، بەڵام زانیاری ناو راگەیەنراوەكان دژبەیەك و ناكۆكن. سوپای پاسدارانی ئێران لە 12 كاتژمێری دوای هێرشەكەی سەر هەولێر سێ راگەیەنراوی بڵاوكردوەتەوە، راگەیەنراوی یەكەم و سێیەمیاندا كە تایبەتن بە هێرشەكەی سەر هەولێر. لەڕاگەیەنراوی یەكەمدا سوپای پاسدارانی ئێران دەڵێت " هێرشەكەی هەولێر لەكاردانەوەی هێرشەكەی كرماندا ئەنجامدراوە و بنكەی سیخوڕیی و كۆبوونەوەی دژبەرانی ئێرانی تێدا كراوەتە ئامانج". بەڵام سوپای پاسداراندا لەراگەیەنراوی سێیەمیدا ئەوەی خستوەتەڕوو " ئەو شوێنانەی لە هەولێر بەئامانجیان گرتوون، بنكەی سەرەكی هەواڵگری ئیسرائیل ناسراو بە مۆسادیان تێدا بووە بەموشەكی بالیستی كراونەتە ئامانج، هێرشەكەش لەكاردانەوەی كوژرانی سەركردەكانی سوپای پاسداران و بەرەوی مقاوەمەدا ئەنجامدراون".
هاوڵاتی سەرۆكایەتی هەرێم ئیدانەی هێرشكەی سەر هەولێر دەكات و رایگەیاند هەرێمی كوردستان هەرگیز بۆ هیچ لایەنێك سەرچاوەی هەڕەشە نەبووەو نابێت، بەهانەی سوپای پاسدارانی ئێرانیش بۆ هێرشەكە بێ بنەماو دوورە لەڕاستییەوە. سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان لەبارەی هێرشەكەی سەر هەولێر راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوەو رایگەیاند "زۆر بەتوندی سەركۆنەی ئەو هێرشە دوژمنكارییە دەكەین كە سوپای پاسدارانی ئێران شەوی ڕابردوو بە مووشەكی دوورهاوێژ كردیە سەر هەولێرو لە ئەنجامدا ژمارەیەك هاووڵاتی شەهید و بریندار بوون". "بەردەوامی بەئامانجگرتنی هەرێمی كوردستان و شەهیدكردنی هاووڵاتییان، تاوانكارییەكی بێ پاساو و دژ بە یاسا نێودەوڵەتییەكان و دراوسێیەتی و بەها مرۆیییەكانە، هەروەها پێشێلكردنێكی زەقی سەروەری و ئارامی و سەقامگیریی عێراقە" سەرۆكایەتی هەرێم وا دەڵێت. ئەوەشی خستوەتەڕوو "هەرێمی كوردستان هەرگیز بۆ هیچ لایەنێك سەرچاوەی هەڕەشە نەبووەو نابێت، بەهانەی سوپای پاسدارانی ئێران بۆ هێرشەكە بەتەواوی بێ بنەماو دوورە لەڕاستییەوە" سەرۆكایەتی هەرێم داواش لە حكومەتی فیدراڵیی عێراق دەكات بەپەلە دەست بەلێكۆڵینەوە بكات بۆ دەرخستنی ڕاستییەكان و ئەركی خۆی لە پاراستنی هەرێمی كوردستان بەجێ بگەیەنێت و ڕێ لەو هێرشانە بگیرێت.
هاوڵاتی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند هێرشەكەی سەر هەولێر لەچوارچێوەی بەرگریكردندایە لە سەروەری و ئاسایشی ئێران و بەهەموو توانای زانیاری و هەواڵگری لە ئۆپەراسیۆنێكی وردو ئامانجداردا شوێنی نەیارانمان كردە ئامانج. ناسر كەنعانی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لەبارەی هێرشەكانی سەر هەولێر راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوەو رایگەیاند "هەنگاوەكانی شەوی رابردوو لە پێناو بەرگری لە دەسەڵات و ئاسایشی وڵات بووەو هێرشەكان بەشێك لە سزای ئێرانە بۆ تێكدەرانی وڵات". وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران ئەوەشی وتوە "ئێران بەردەوام پشتیوانی ئاشتی و سەقامگیری و ئاسایشی ناوچەكە بووەو بەمافی یاسایی و شەرعی خۆمانی دەزانین رووبەڕووی سەرچاوەكانی هەڕەشە ببێتەوە".
مەسعود بارزانی رایگەیاند دەیانجار شاری هەولێر كەوتۆتە ژێر هێرشی ناڕەوای موشەك و درۆنەكانی سوپای پاسدارانی ئێران و هێزە هاودەستەكانیان و ئیتر دانبەخۆداگرتنمان سنووری هەیەو ناكرێ چیتر لەبەرانبەر ئەو ستەم و ناحەقییە بێدەنگ بین. مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لەبارەی هێرشەكەی شەوی رابردوی سەر هەولێر یەپامێكی بڵاوكردەوەو تیایدا رایگەیاند"لەساڵی 2020ەوە هەتا ئێستا بە دەیانجار شاری هەولێر كەوتۆتە ژێر هێرشی ناڕەوای موشەك و درۆنەكانی سوپای پاسدارانی ئێران و هێزە هاودەستەكانیان، ئەو هێرش و پەلامارانە زوڵم و ناحەقییەكی ئاشكرایە بەرانبەر خەڵكی كوردستان". ئەوەشی وتوە "ئەنجامدەرانی ئەو تاوانانەو ئەوانەی لەپشتەوەی هێرشەكانی سەر هەولێرن، خۆیان زۆر چاك دەزانن كە بوختان و بیانوو و ئیدعاكانیان هیچ بنەمایەكی نیەو بۆ داپۆشینی كێشەو گرفتەكانیان ئەو دەستدرێژی و زوڵمە لە دژی هەولێرو خەڵكی كوردستان ئەنجام دەدەن". بارزانی دەشڵێت "ئیتر دانبەخۆداگرتنمان سنووری هەیە، ئەوەتا لە دوایین پەلامارو تاوانیاندا شەوی ڕابردوو خێزانێكی بێتاوانی هەولێریان كۆمەڵكوژ كردووە كە زۆر ب توندی ئیدانەی ئەو تاوانە دەكەین. گومانی تێدا نییە ئەو پەلامارە نە مەردایەتییەو نە شەهامەت، بەڵكو ئەوپەڕی شەرمەزارییە بۆ تاوانباران". "لێرەدا ڕووی قسەم بۆ گەلانی ئێرانەو هەمیشە ڕێزو حورمەتمان بۆ گەلانی ئێران هەیەو دەستی دۆستایەتی و برایەتیان بۆ درێژ كردووە. دەمەوێ دڵنیایان بكەمەوە ئەو بیانوانەی پەلاماردەران بۆ تاوانەكانیان لەدژی هەولێرو خەڵكی كوردستان دەهێننەوە هیچ ئەسڵ و ئەساسێكی نیە و دوورە لە ڕاستی، داواتان لێ دەكەم ئەگەر پەلاماردەران ڕێگەتان پێ بدەن، خۆتان وەرن بەچاوی خۆتان لە هەولێر ڕاستییەكان ببینن" سەرۆكی پارتی وا دەڵێت. مەسعود بارزانی لەبەشَكی تری پەیامەكەیدا رایگەیاندوە "ناكرێ هەتاسەر ئەوان لەو زوڵمە بەردەوام بن و، ناشكرێ چیتر لەبەرانبەر ئەو ستەم و ناحەقییە بێدەنگ بین، پەیامیشم بۆ ئەنجامدەرانی پەلاماری موشەك و درۆنەكانی ئێرانی ئەوەیە، دەتوانن بمانكوژن بەڵام دڵنیا بن ناتوانن ئیرادەمان لێ بستینن".
%20(1).jpg)
