به ڕووخانی ڕژێمی بهشار ئهسەد، ئهوهی ئێران ناوی نابوو (میحوهری مقاوهمه و هیلالی شیعی) دارووخا.
کۆتایی بە ڕژێمی بەشار ئەسەد هات
دوێنێ
دوای كردنهدهروهی ئێران له باشوری لوبنان و سوریا، سهرهی لاوازبوون و كردنهدهرهوهیهتی له عێراق.
لێكۆڵهرێکی ئهمریكی: گرنگه حكومهتی عێراق سود لهو دهرفهته ببینێت و ئاستێك بۆ ههژموونی تاران لهو وڵاته دابنێت.
ئامادەکردنی: هاوڵاتی
روداوهكانی خۆرههڵاتی ناوهراست نهخشهی سیاسی نوێی خوڵقادووه و ئهو وڵاتانهی كه باڵا دهستبوون و ههژمونیان بهسهر تهواوی ناوچهكهدا ههبوو، ئێستا له پاشهكشێدان و ناچارن گۆڕهپانهكه بۆ هێز و دهسهڵاتی نوێ چۆڵ بكهن.
دوای روداوهكانی غهزه و باڵكێشانی بۆ باشوری لوبنان، به لاوازبوونی بهرهی حهماس و تێكشكانی حزبوڵای لوبنانی كۆتاییهات، كه دوو گروپی شهڕكهری سهر به ئێران بوون، بهو پێیهش حزبوڵا هیچ ئایندهیهكی له لوبنان نهماوه كه پێشتر تێیدا باڵادهست بوو و نوێنهرایهتی ئێرانی دهكرد و ستراتیج و ئهجیندای ئێرانی له ناوچهكهدا پهیرهو دهكرد.
لهگهڵ راگهیاندنی ئاگربهستی نێوان ئیسرائیل و لوبنان، شهڕ و پێكدادان له سوریا دهستیپێكرد و تهنها له ماوهی 11 رۆژدا دهسهڵاتهكهی رژێمی ئهسهد تهواو داروخا، بهوهش (بهرهی مقاوهمه) و (هیلالی شیعی) گورزی كوشندی بهركهوت و له داهاتوودا ناتوانێت هیچ ههژمونێكی لهو ناوچهیهدا ههبێت، ئەمەش له كاتێكدایه وهك ئهندامێكی ئهنجومهنی شورای ئێران دهڵێت: 6000 ههزار سهربازی ئێران له سوریا كوژراون و دوای خهرجكردنی چهندین ملیار دۆلار لهو وڵاته، کەچی دهسهڵاتمان رادهستی ئیسلامییه توندڕهوهكان كرد.
دوای كردنهدهرهوهی ئێرانیش له ههریهك له لوبنان و سوریا، چاودێران پێیان وایه سهرهی عێراقه و له پلانی ئهمریكادایه ئاستێك بۆ دهسهڵات و ههژموونی ئێران له عێراقدا دابنێت، پێشتر بێ رهزامهندی تاران و گلۆپی سهوزی ئهو وڵاته نهتوانراوه هیچ سهرۆكوهزیرانێك دیاری بكرێت و كابینهی نوێی حكومهت پێكبهێنرێت، بهڵام تا ههڵبژاردنی داهاتووی ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق، پێشبینی دهكرێت ههژمونی ئێران له عێراقیش كۆتایی پێبهێنرێت و دهسهڵاتی ئێران له چوارچێوهی سنوری وڵاتهكهیدا قهتیس بكرێت.
لهوبارهیهوه (غالب دهعمی) لێكۆڵهری سیاسی له واشنتۆن دهڵێت: " گرنگه حكومهتی عێراق بتوانێت سود له دهرفهتی لاوازبوونی ئێران ببینێت و پێشبینی گۆڕانكاری گهورهش له قۆناغی داهاتوودا دهكات.
چاوهروانیش دهكرێت دوای لوبنان و سوریا سەرنجەکان له سهر عێراق بێت، و كۆتایی بهو رێرهوه بهێنرێت كه ئێران له رێیهوه چهك و تهقهمهنی دهگهیانده چهكدارهكانی حزبوڵای لوبنان، جگە لەوەش نارهزایەتییەکی توندیش لهلایهن گهلی عێراقهوه هەیە دهرحهق بهو دهسهڵاتهی له وڵاتدا حكومڕانه و ههژمونی تهواوی ئێرانی بهسهرهوهیه، بوونی ئهو ناڕهزایەتیهش كاری سنورداركردنی دهسهڵاتی تاران ئاسانتر دهكات و پاساوێكی بههێز دهبێت بۆ كردنهدهرهوهی له عێراقیش.
لهوبایهوه بنیامین ناتانیاهۆ سهرۆكوهزیرانی ئیسرائیل به روون و ئاشكرایی دهڵێت "وڵاتهكهی به شێوهی بهرنامه بۆ دارێژراو كاردهكات بۆ ههڵوهشاندنهوهی ئهوهی خۆی ناوی ناوه (میحوهری شهڕ) و رۆژههڵاتی ناوهراستیش به تهواوی دهگۆڕن"، بهو پێیهی ئێران له عێراقدا چهندین میلیشیای چهكداری ههیه و له چوارچێوهی رێنمایی و سیاسهتی تاراندا كاردهكهن، چاوهڕوان دهكرێت قۆناغی داهاتوو ههڵوشاندنهوه و تێكشكاندنی ئهو گروپانه بێت، كه ههردهم مایهی مهترسی بوون بۆ سهر بهرژهوهندی و بنكه سهربازییهكانی ئهمریكا له عێراق و ناوچهكه.
ههرچی كوردیشه كه به جۆرێك له جۆرهكان به هاوپهیمانی ئهمریكا لهقهڵهم دهدرێت و ههر خۆشی له دوای ڕاپهرینی ساڵی 1991 هوه تا ئێستا پاراستویهتی، له رۆژئاوای كوردستانیش ئهمریكا هێز و بنكهی سهربازی ههیه و واشنتۆن كوردانی رۆژئاوا به هاوپهیمانی ستراتیژی خۆی دهزانێت، لهگهڵ ئهوهشدا ههردهم مهترسی گۆڕان له سیاسهتی ئهمریكا دهرحهق به كورد له ئارادایه به تایبهت لهدوای وهرگرتنی دهسهڵات له لایهن دۆناڵد ترمپ سهرۆكی ههڵبژێردراوی ئهمریكا لهسهرهتای ساڵی داهاتوو، بهڵام پێشبینی دهكرێت تڕهمپ سیاسهتی خۆی دهرحهق بهكورد گۆریبێت و ههڵهكانی خولی یهكهمی دهرحهق به رۆژئاوای كوردستان دووباره نهكاتهوه.