تا ئێستا تەنها پێکهاتەی کورد بە بەرپسیارێتییەوە مامەڵەیکردووە و نایەوێت کێشە و ناکۆکییەکان قوڵترببنەوە

تورکیا رۆڵی نەرێنی لە سوریا هەیە و مایەی مەترسیشە بۆ سەر داهاتووی تەنانەت ئەو گروپانەش کە خۆی هاوکارییان دەکات.

ئیسرائیل لەرێی بۆردومانەکانی، دەیەوێت توانای سەربازی سوریا تەواو لاواز بکات و چەندین جاریش داوای پاراستنی پێکهاتەی کوردی کردووە.

ئەمریکا مەرجەکانی بۆ داننان بە حکومەتی نوێی سوریا ئاشکرا دەکات

ئامادەکردنی: هاوڵاتی

روداوەکانی سوریای دوای روخانی رژێمەکەی بەشار ئەسەد و شەڕو پێکدادانەکان و پەلاماردانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هێزەکانی سوپای سوریای دیموکرات ( هەسەدە) ئەو ڕاستییە دەسەلمێنن کە تا ئێستا تەنها لایەنی کوردی بە بەرپسیارێتییەوە مامەڵە دەکات و نایەوێت گرژی و ئاڵۆزییەکان بە بنبەست بگات و سەرەتای شەڕێکی نەبڕواوە و دووروو درێژ لە سوریا بەرپاببێت.

هەروەك چۆن لە عێراق دا نەیانهێشت ناوچە كێشە لەسەرەكان بگەرێتەوە سەرهەرێم هیچ نەبێت لە ئێستادا لە پێناو سەقامگیری لەسەر حسابی كورد  ناهێڵن دەسەڵاتی كوردی لە رۆژئاوای فورات بمێنێت.

هێنانەدی ئاسایش و ئاشتی لە سوریا و کۆی رۆژهەڵاتی ناوەراستیش هەمیشە لەسەر حسابی كورد بووە.

لە دوای پەلاماری گروپە توندڕەوەکانی سەر بە تورکیاش بە تایبەت بۆ سەر شاری مەنبەج، دەریخست ئەو هێز و لایەنە شەڕەنگێزانە هیچ گوێ بە سەقامگیری و داهاتووی وڵاتەکەیان نادەن و تەنها فەرمان و رێنمایی ئاغاکانیان لە ئەنقەرە جێبەجێ دەکەن، لەبەرامبەردا هێزەکانی سوریای دیموکرات جگە لەوەی لەبەرەی شەڕدا تۆکمە و بەهێزن، لەرووی بریای سیاسیشە و داناو حەکیمن و پشتی روداوەکان دەبینن و هەردەم چاویان لە داهاتووە.

لەوبارەیەوە بڕیاری ڕاست و دروست دەدەن و ناهێڵن ئاگری شەڕ هێندەی تر ئێستا و داهاتووی ناوچە کوردیبەکان و تەواوی سوریا بخاتە مەترسییەوە، هەر بۆیە  مەزڵووم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات بڕیارێکی ژیر و ئازایانەی دەرکرد بۆ کشانەوەی شەڕڤانان لە منبج و وەستاندنی ئەو هێرشانەی لە رۆژئاوای فووڕاتەوە دەکرێن، بە نێوەندگیریی ئەمریکاش گەیشتونەتە رێککەوتنێک بۆ ئاگربەست، لەپێناو پاراستنی ئاسایش و سەلامەتیی هاوڵاتیان.

پێشتریش عەبدی رایگەیاندبوو ئەو ناوچانەی کە پێشتر کۆنترۆڵیان کردبوون بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆریستانی داعش بووە.

کۆی ئەو پەلامارانەی چەکدارە توندڕەوەکانیش بە فەرمان و رێنمایی تورکیا بووە، ئەو گروپانەش بێ ئاگان لەوەی تاکە مەبەستی تورکیا داگیرکردنی بەشێک لە خاکی سوریایە و پێدەچێت دوای بەدەستهێنانی ئەو خەونە هەر خۆی پلان بۆ لەناوبردن و کۆتاییهێنان بەو گروپە چەکدارانە دارێژێت.

ئیسرائیلیش مەبەستییەتی تەواوی توانای سەربازی سوریا لەناوبەرێت لە رێی بۆردوومانی چڕی تەواوی سەنتەری لێکۆڵینەوە و بنکە و سەربازگە و حەشارگەکانی چەک و تەقەمەنی لەو وڵاتە، لەهەمان کاتدا چەندین جار دوپاتی کردۆتەوە کە پێویستە پێکهاتەی کوردی سوریا پارێزراوبن و بەهێزێکی گرنگ بۆ سوریایەکی سەقامگیر لەقەڵەمی دەدات.

کۆی ئەو روداوانە و گرژی و ئاڵۆزییەکانیش لە کاتێکدایە لە دیمەشقی پایتەختی سوریا ئامادەکاری بۆ پێکهێنانی حکومەتێکی کاتی دەکرێت لە دوای راسپاردنی محەمەد بەشیر بۆ پێکهێنانی ئەو حکومەتە.

هەموو ئاماژەکانیش روو لەوەن بۆ ئەوەی حکومەت داهاتووی هەبێت و ببێتە خاڵی کۆکەرەوەی کۆی لایەنە جیایاکانی سوریا، دەبێت هەموان لە پێکهێنانیدا بەشداربن و هیچ پێکهاتەیەکی سوریا فەرامۆش نەکرێت، پێکهاتەی کوردیش کە ناوچەیەکی فراوانی ئەو وڵاتەی لە ژێردەستدایە پێویستە پێگە و نوێنەراتی تەواوی لەو حکومەتەدا هەبێت و خۆشیان ئامادەییان بۆ بەشداری کردن نیشانداوە.

هەرچی ئەمریکاشە لە زاری ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتەوە مەرجەکانی واشنتۆنی بۆ داننان بە حکومەتی داهاتووی سوریا ئاشکرا کردووە کە بریتین لە:

■ رێزگرتنی تەواو لە مافی کەمینەکان.

■ رێگەنەدان بە سوریا ببێتە بنکەیەکی تیرۆر و لێیەوە هەڕەشە لە دراوسێکانی بکرێت.

■ چەکە کیمیایی و بایۆلۆجییەکان بە شێوەیەکی دروست لەناوببرێن.

■ رێگەدان و ئاسانکاری بۆ گەیاندنی هاوکارییە مرۆییەکان بۆ سەرجەم ئەو ناوچانەی پێویستیان بە هاوکارییە.

وەزیری دەرەوەی ئەمرکا داواشی کردووە دەبێت پرۆسەی گواستنەوەی دەسەڵات و پێکهێنانی حکومەتی کاتی بەدوور بێت لە تایفی و بەپێی پێوەرە نێودەوڵەتییەکان و هاوتەریب بێت لەگەڵ بنەماکانی بڕیاری 2254 ی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی.

سەرەنجام  دەبێت پێکهاتەکانی سوریا خۆیان بڕیار لەسەر داهاتووی وڵاتەکەیان بدەن، رێگەش نەدەن وڵاتانی دراوسێ و ئیقلیمی لە رێی دەستوەردانەکانیان داهاتووی ئەو وڵاتە بە تۆنێلێکی تاریک بگەیەنن کە گەڕانەوەی ئاستەم بێت.