هاوڵاتی فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستا هۆشداری دەدات و دەڵێت "بەهۆی بارانی زۆر و ئەگەری روودانی لافاو لە درەنگانی ئەمشەو و رۆژی سێشەممە 19ی ئازاری 2024 بارودۆخی كەشوهەوای هەرێمی كوردستان سەخت دەبێت". بەپێی زانیارییەكانی ژووری ئۆپەراسیۆن بۆ بەڕێوەبردنی قەیران و كارەسات و بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی كەشناسی و بوومەلەرزەزانیی هەرێم، شەپۆلێكی بارانبارین و هەورە تریشقەی بەهێز لە درەنگانی ئەمشەو دووشەممە و سبەی سێشەممە، لە تەواوی كوردستان روودەدات، زۆرترین بڕی بارانبارینیش لە ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین دەبێت، بەوەش ئەگەری دروستبوونی لافاو هەیە. ئاماژە بەوەشکراوە، بۆ زانیاریی زیاتری هاوڵاتییان، زۆرترین باران لەم كاتانەدا لە شارەكانی هەرێمی كوردستان دەبارێت: هەولێر/ 40 ملیم/ كاتژمێر 11 ی پێشنیوەڕۆی سێشەممە تاكوو كاتژمێر 6 ی ئێوارە. سلێمانی/ 40-55 ملیم/ دواینیوەڕۆی سێشەممە، تاكوو چوارشەممە. دهۆك/ 70 ملیم/ درەنگانی ئەمشەو دووشەممە، تاكوو شەوی سێشەممە. هەڵەبجە/30-35 ملیم/ دواینیوەڕۆی سێشەممە تاكوو چوارشەممە. گەرمیان/30-40 ملیم/ دواینوەڕۆی سێشەممە تاكوو چوارشەممە. زاخۆ/80 ملیم/ درەنگانی ئەمشەو دووشەممە، تاكوو شەوی سێشەممە. سۆران/ 60ملیم/ بەرەبەیانی سێشەممە، تاكوو درەنگانی شەوەكەی. ڕاپەڕین/ 85 ملیم/ دواینیوەڕۆی سێشەممە، تاكوو چوارشەمە. ئەوەشخراوەتەڕوو، لەم رووەوە هۆشداری دەدەینە هاوڵاتییان، پابەندی ئەم ڕێنماییانە بن: ١- لەو ناوچانەی نزمن و ئەگەری کۆبوونەوەی ئاو هەیە، دوور بکەونەوە و ئۆتۆمبێل ڕانەگرن. 2- بۆ دووربوون لە هەورەتریشقە، سەردانی ناوچە شاخاوییەکان نەکرێت. 3- لە ڕێگە سەرەکییەکان هۆشیار بن و گەر زۆر پێویست نەبێ ڕێگەكان بەکار نەهێنرێن. 4- بە ڕێنمایی دەزگە خزمەتگوزارییەکان پابەندبن.
هاوڵاتی سەرۆک وەزیرانی عێراق داوادەکات کارەکانی هەموارکردنەوەی پرۆژە یاسای بودجە خێراتربکرێت و گرنگئ زیاتر پێبدرێت. ئەمڕۆ دووشەممە 18ی ئازاری 2024 محهمهد شیاع سوودانی، سهرۆک وهزیرانی عێراق سەرپەرشتی کۆبوونەوەیەکی کرد لهسهر خهرجییه گشتییهكان و پڕۆژه ستراتیجییهكان بە ئامانجی ئەوەی کارەکانی هەموارکردنەوەی پڕۆژەی یاسای بوودجە خێرا بکرێت و گرنگی زیاتر بە پڕۆژەی ئابووری و ژێرخانی بدرێت. لەئێستادا هەمواری بودجەی 2024 لە ئەنجومەنی وەزیرانە و دوای تەواوکردنی هەموارەکە پرۆژە یاساکە دەنێردرێت بۆ ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و دوای خوێندنەوەی پرۆژە یاساکە دەنگی لەسەر دەدرێت.
هاوڵاتی ئەمڕۆ پارتی دیموکراتی کوردستان بڕیاریدا بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان نەکات، ئەندامێکی فراکسیۆنی پارتی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەڵێت "ئامادەکاری کراوە بۆ کشانەوەی پارتی لە بەغدا". شێروان دوبەردانی، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە فراکسیۆنی پارتی بە هاوڵاتی راگەیاند "ئامادەکاری کراوە بۆ کشانەوەی پارتی لە بەغدا، چاوڕێی بڕیاری سەركردایەتی دەكەین بۆ كشانەوە لە بەغدا، لەئێستادا پارتی چاوەریی هەڵویستی دادگای باڵای فیدراڵی و حکومەتی عێراقی دەکات بۆ وەڵامدانەوەی پارتی، ئەگەر هیچ گوڕانکارییەک لەبڕیارەکانی دادگا نەکرا و کێشەکانی بەغدا و هەولێر بەتایبەت مووچە چارەسەرنەکرا ئەوا ئەگەرێکی بەهێزە پارتی لە بەغدا بکشێتەوه". ئاماژەی بەوەشکرد "ئەگەر پارتی لە بەغدا کشایەوە ئەوکات کاریگەری راستەوخۆی لەسەر کابینەی محەمەد شیاع سودانی دەبێت، هاوکات وڵاتانی دەرەوە و نەتەوە یەکگرتووەکان دێنە سەر خەت، چونکە کشانەوەی پارتی کاریگەری لەسەر عێراق دەبێت". ئەوەشی وت "دادگای باڵای فیدراڵی عێراق کۆمەڵێک بڕیاری لە دژی هەرێمی کوردستان داوە دەبێت ئەو بڕیارانە هەڵبوەشێنرێنەوە یان پێداچوونەی پێدا بکرێت، یان بابەتی مووچە بەغدا هەرماوە ماوە بڕێک پارە دەنێرێت ئەوە گاڵتەجارییە بە فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان تاکەی بەوشێوەیە مامەڵە لەگەڵ کوردستان دەکرێت ،دبێت ئەمانە بە جدی وەربگێرێت و چارەسەر بکرێن". ئەمرۆ دووشەممە 18ی ئازاری 2024 پارتی دیموکراتی کوردستان بڕیاری بایکۆتی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دا، دوای بڕیارەکە دەگۆترێت پارتی لەبەغداش دەکێشەتەوە، ئەندامێکی فراکسیۆنی پارتی یش دەڵێت" ئەگەر پارتی کشایەوە ئەوا کاریگەری زۆر لەسەر کابینەکە سودانی و عێراق بەگشتی دەکات.
هاوڵاتی سەرۆکی تیمی رۆژنامەوانی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایدەگەیەنێت هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە وادەی خۆیدا دەکرێت. ئەمڕۆ دووشەممە 18ی ئازاری 2024 عیماد جەمیل، سەرۆکی تیمی رۆژنامەوانی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە رووداوی راگەیاندووە "هیچ داواکارییەکی فەرمی بۆ دواخستنی هەڵبژاردن پێشکەش نەکراوە و ئامادەکارییەکانیان بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەردەوامن". هەروەها سەرۆکی تیمی رۆژنامەوانی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئاماژەی بەوەکردووە "پابەندین بە ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە وادەی خۆیدا واتە 10ی حوزەیرانی 2024".
هاوڵاتی حکومەتی ئێران لە ڕاپۆرتێکی فەرمیدا ڕایگەیاندوە، لە میانی ئەو ناڕەزایەتیانەی کە وڵاتهكه هەژاند، دوای مردنی ژینا ئهمینی، كچه كوردی رۆژههڵاتی كوردستان لە مانگی (ئەیلول/9)ی ساڵی 2022، 281 هاوڵاتی ئێرانی کوژراون. ئەو ڕاپۆرتە دوای 10 ڕۆژ لە بڵاوکردنەوەی ڕاپۆرتێکی ئەنجومەنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتوەکان دێت، کە پشتڕاستی کردوهتەوە کە لە ئەنجامی ئەو هەڵمەتەی دەسەڵاتداران بۆ سەرکوتکردنی ناڕەزایەتییەکان دەستیپێکردوە، "پێشێلکاریی مافی مرۆڤ لە ئێران ئەنجامدراوە". هاوکات ئەو ئامارانەی حکومەتی ئێران بڵاویدەکاتەوە بە شێوەیەکی بەرچاو جیاوازن و ژمارەی کوژراو کەمترە وەک لەو ئامارانەی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ لە ئێران و دەرەوە بڵاویدەکەنەوە بهگوێرهی رۆژنامهی شەرقلئەوسەت لە خۆپیشاندانەکاندا 551 خۆپیشاندەر بە تەقەی هێزە ئەمنییەکان کوژراون، کە لانیکەم 49 ژن و 68 منداڵ بون، لەکاتێکدا زۆربەی گیانلەدەستدان بەهۆی چەکی ئاگرینهوه بوە بەڵام حکومەتی ئێران دەڵێن تەنها 281 کەس کوژراون. لە ڕاپۆرتەکەی حکومەتی ئێراندا کە لە دوو بەش پێکدێت هاتووە، ڕاپۆرتی یەکەم، کە دوێنێ یەکشەممە لەلایەن لیژنەی بەدواداچونی ڕاستییەکانی حکومەتی ئێرانەوە بڵاوکرایەوە، ئاماژەی بەوەداوه، کە تەنها 202 کەسی مەدەنی لە ناڕەزایەتییەکان کوژراون، كه "90 كهسیان چهكیان هەڵگرتوە و بەکاریان هێناوە لە کردەوە تیرۆریستییەکان و هێرشکردنە سەر بارەگا سەربازی و ئەمنییەکان، ژێرخانی یان هێزەکانی پۆلیس". لە بەسی دووەمیشدا هاتووە "112 لە قوربانییەکان لەنێو ئەو تەماشاکارانەدا بون کە لەلایەن ئاژاوەگێڕانەوە کوژراون، هاوكات 54 ئەندامی هێزە ئهمنییهكان لە ئەنجامی توندوتیژی بەربڵاوی ئاژاوەگێڕان و تیرۆریستان گیانیان لەدەستداوە". حکومەتی ئێران سەبارەت بە ژمارەی ئەو هاوڵاتییانەی دەستگیریکردون دەڵێت لە سهرهتای خۆپیشاندانەکاندا 34 هەزار کەس دەستگیرکراون، کە دواتری زۆرینهیان ئازادكراون.
هاوڵاتی وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان ئەنجامی تاقیکردنەوەی بەرایی پۆلی 12ی بڵاوکردەوە و دەڵێت، دوای 48 کاتژمێر قوتابیان دەتوانن فۆرمی سۆماکانیان پڕبکەنەوە. ئەمرۆ دووشەممە، 18-03-2024، لیژنەی باڵای بەردەوامی تاقیکردنەوەکانی سەر بە وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئەنجامى تاقیکردنەوەکانی بەرایی پۆلی 12ـی ئامادەیی بەهەموو بەشەکانیەوە بۆ ساڵى خوێندنى (2023-2024) بڵاوکردەوە. لینکی وەرگرتنی ئەنجامی تاقیکردنەوەکانی بەرایی پۆلی12: لینکی ئەنجامی بەرایی وەزارەتی پەروەردە ئاماژەی بەوەش کردووە، قوتابییان دوای (48) کاتژمێر لە ڕاگەیاندنی ئەنجامەکان دەتوانن فۆڕمی سۆماکانیان لە ڕێگەی ئەم لینکەوە ببینن: لینکی فۆڕمی سۆما
هاوڵاتی مهكتهبی سیاسی پارتی هۆشداری له كشانهوه له پرۆسهی سیاسی عێراق دهدات و راشیدهگهیهنێت، " بە بەرژەوەندی گەل و نیشتمانەکەمانی دەزانین كە پارتیمان نەچێتە ژێر باری پەسەندکردنی بریاری نادەستوریی و سیستەمێکی سەپێنراو لە دەرەوەی ئیرادەی گەلی هەرێمی كوردستان و دامەزراوە دەستورییەکانی و بەشداری هەڵبژاردنێک نەكات کە بە نایاسایی و نادەستوری و لەسایەی سیستەمیکی سەپێنراودا بەڕێوەبچێت". راگەیەندراوەکەی مەکتەبی سیاسیی پارتی دوای کۆبوونەوەی ئەمڕۆیان بە سەرپەرشتیی مەسعود بارزانی هات و لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەدراوە، "بە نەهێشتنی كورسی كۆتای پێكهاتەكان لەياساى هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا، یەكێك لە گەرەنتیە سەرەكیەكانی هەڵبژاردنێكی ئازاد و بێگەرد و هەلی یەکسان و دادپەروەرانە لەهەرێمدا پێشێلکرا، چونكە سەرەڕای ئەوەی كە ئەوە پێشێلكردنی وویست و ئیرادەی هاووڵاتیانی هەرێمە لەمامەڵەكردن لەگەڵ بابەتێكی هەستیاری وەك پێكەوە ژیان و یەکتر قەبوڵکردندا، كە بووەتە ناسنامەی سەقامگیری و ئاشتەوایی كۆمەڵایەتی هەرێم". باس لەوەشکراوە، " بە بەرژەوەندی گەل و نیشتمانەکەمانی دەزانین كە پارتیمان نەچێتە ژێر باری پەسەند کردنی بریاری نادەستوریی و سیستەمێکی سەپێنراو لە دەرەوەی ئیرادەی گەلی هەرێمی كوردستان و دامەزراوە دەستورییەکانی و بەشداری هەلبژاردنێک نەكات کە بە نایاسایی و نادەستوری و لەسایەی سیستەمیکی سەپێنراودا بەڕێوەبچێت." دهقی راگهیاندراوەکە: بەیاننامەی مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان جەماوەری بەڕێزی خۆشەویستی كوردستان و عێراق ئاشكرایە پارتی هەر لەسەرەتای دامەزراندنیەوە، خەباتی كردووە بۆ وەدیهێنانی مافە ڕەواكانی گەلی كوردستان و چەسپاندنی دیموكراسیەت، وەك دوو ئامانجی لەیەكدی دانەبڕاو، لەو باوەڕەوە كە تەنها لەڕێگەی بەدیموكراسی كردنی سیستەمی حوكمڕانی عێراقەوە مافە ڕەواكانی گەلی كوردستان دێنەدی. لەو سۆنگەیەشەوە جەنابی سەرۆك بارزانی، لەیەكەمین رۆژەكانی ڕاپەڕینی بەهاری 1991دا، بۆ بەرجەستە كردنی دەستكەوتەكانی گەلی كوردستان و پاراستنیان و پیادەكردنیان بەشێوەیەكی دروست، بانگەشەی بۆ ئەنجامدانی (هەڵبژاردنێكی ئازاد) وەك بنەمای دامەزراندنی حوكمڕانیەكی دیموكراسی لەهەرێمدا كرد، هەر بۆیەشە هەمیشە پارتیمان داكۆكیكار بووە لە فەراهەم كردنی بنەماو پێوەرەكانی هەڵبژاردنێكی ئازاد و بێگەرد كە خۆیان دەبیننەوە، لانی كەم، لە بوونی یاسایەكی هەڵبژاردنی دادپەروەرانە كە گەرەنتی نوێنەرایەتی كردنی سەرجەم چین و توێژ و پێكهاتەكانی گەلی كوردستان لەپەرلەمان بكات و دەرگای دەنگدان و خۆپاڵاوتن بۆ زۆرترین ژمارەی هاووڵاتیان بكاتەوە و كەمترین دەنگ لەنوێنەرایەتی بەفیڕۆ بچێت و ڕەنگدانەوەی وویست و ئیرادەی كۆمەڵگا بێت، ئەوە سەرەڕای ئەوەی كە سەرپەرشتیكردن و بەڕێوەبردنی پرۆسەی هەڵبژاردن لەلایەن دەزگایەكی سەربەخۆ و بێلایەن و شارەزا و شەفافەوە لەسەرجەم قۆناغەكانیدا، بە مەرجی سەرەكی پاك و بێگەردیی پرۆسەكە زانیوە، بەشێوەیەك كە متمانەی دەنگدەر و لایەنە بەشدارەكان بە هەڵبژاردنەكە بپارێزێت و پتەو بكات. لەسۆنگەی هەستكردن بەو ئەرك و بەرپرسیارییەوە بووە كە لەماوەی ساڵانی ڕابردوودا، بەهەموو شێوەیەك لەگەڵ لایەنە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق كارمان كردووە، تا سەرجەم هەڵبژاردنەكان بە شێوەیەکی دروست و دستوری بەڕێوە بچن بە تایبەتی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان لەكاتی خۆیدا، لەو پێناوەشدا بەشدارێكی جیددی بووین لەسەرجەم گفتوگۆ و كۆبوونەوەكانی لایەنە سیاسیەكانی هەرێم و عێراق، بۆ گەیشتن بە لێكتێگەیشتن و سازان و كۆدەنگی لەسەر بابەتەكانی پەیوەست بە یاسای هەڵبژاردن. بەڵام دوای ئەوەی بابەتی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بردرایە بەردەم دادگای باڵای فیدراڵی، سەرەڕای ئەوەی كەیسەكە، بەبێ پاساو و بێ ڕەچاوكردنی مافە دەستوریەكانی گەلی هەرێمی كوردستان لە هەڵبژاردنی دامەزراوەیەكی گرنگی وەك پەرلەمان، ماوەیەکی زۆر دواخرا تا دەركردنی بڕیاری كۆتایی ژمارە (83 وموحدتیها 131 و 185/اتحادیة/2023) لە رۆژی 21ی شوباتی 2024، بەتایبەتیش دوای دەرچوونی پاشخان (حیثیات)ی بریارەکەی دادگا لەسەر یاسای هەلبژاردنی پەرلەمانی كوردستان کە وردەکاری زیاتری نادەستوریی بەرامبەر هەرێم تێدایە و درێژەی ئەو زنجیرە بریارە نادەستوریانەیەتی کە لەماوەی چوار ساڵی رابردوو بەرامبەر هەرێمی کوردستان داویەتی، لەهەمان کاتدا ئەوەی تێبینیمان كرد و لەكاتی خۆیدا ڕای گشتیشمان لێ ئاگادار كردەوە، بریتیە لە پێشێلكاریە زەق و مەترسیدارەکەی دەستور لە بڕیارەكەی دادگای باڵای فیدراڵیدا بۆ لەباربردنی سیستەمی دیموكراسی هەرێم، و هەوڵێکە بۆ گەڕاندنەوەی عێراق بۆ سیستەمی مەرکەزی، كە دەكرێت لەم خاڵانەی خوارەوەدا روونیان بكەینەوە: 1) دادگای باڵای فیدراڵی بە هەمواركردنەوەی جومگە گرنگەكانی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، لە ماددەكانی پەیوەست بە دیاریكردنی سیستەمی بازنەكانی هەڵبژاردن و كۆتای پێكهاتەكان و ژمارەی كورسیەكان و لایەنی سەرپەرشتیار و لایەنی تایبەتمەند بە یەكلایی كردنەوەی تانەكانی هەڵبژاردن، سەرەڕای ئەوەی پێشێلی ماددەكانی (117 و 121)ی دەستوری كردووە كە تایبەتن بە گەرەنتی كردنی سەربەخۆیی دەسەڵاتی یاسادانانی هەرێم، لەهەمان كاتدا پێشێلكاری زەقی ماددەی (6)ی دەستوریشی كردووە كە جەخت دەكاتەوە لەسەر ئەوەی دەستاودەستكردنی دەسەڵات بەشێوازێكی دیموكراسیانە و بەپێی ڕێوشوێنە دەستوریەكان دەبێت، لەكاتێكدا ئەو هەموارکردنانە دەبێتە هوی شێواندنی سیستەمی دیموکراسی. 2) بە نەهێشتنی كورسی كۆتای پێكهاتەكان لەياساى هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا، یەكێك لە گەرەنتیە سەرەكیەكانی هەڵبژاردنێكی ئازاد و بێگەرد و هەلی یەکسان و دادپەروەرانە لەهەرێمدا پێشێلکرا، چونكە سەرەڕای ئەوەی كە ئەوە پێشێلكردنی وویست و ئیرادەی هاووڵاتیانی هەرێمە لەمامەڵەكردن لەگەڵ بابەتێكی هەستیاری وەك پێكەوە ژیان و یەکتر قەبوڵکردندا، كە بووەتە ناسنامەی سەقامگیری و ئاشتەوایی كۆمەڵایەتی هەرێم، لەلایەكی دیكەشەوە ناكۆكە لەگەڵ ماددەكانی (٤٩/ بڕگەی یەکەم) و (125)ى دەستور و یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی پارێزگاکانى عێراق و ماددەكانی (2) و (25) لە پەیمانی نێودەوڵەتی مافە مەدەنی و سیاسییەكان (ICCPR)، كە عێراق لە ساڵی 1971 پەسندی كردووە و پێوەی پابەندە، كە هەموویان جەخت دەكەنەوە لەسەر ڕەچاوکردنی نوێنەرایەتیکردنی هەموو پێکهاتەکانی گەل لە ئەنجومەنە هەڵبژێردراوەكاندا و بەشداریکردنیان لە بەڕێوەبردنی کاروباری گشتیدا. 3) دوورخستنەوەی دەسەڵاتی دادوەریی هەرێمی كوردستان لە یەكلایی كردنەوەی تانەكانی پەیوەست بە پرۆسەی هەڵبژاردنەوە، كە لە ماددەی (شەشەم دووبارە/ بڕگەی چوارەمـ)ـی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا دیاریكراوە، و سپاردنی ئەو تایبەتمەندییە بە دەستەیەكی دادوەریی سەر بە (مجلس القضاء الاعلی)ی فیدراڵی، زێدەڕۆییەكی مەترسیدارە لەسەر دەسەڵاتی دادوەریی هەرێم، چونكە لەلایەك پێشێلكردنی سەربەخۆیی هەرێمەكانە، و لەلایەكی تریشەوە لادانێكی بێ پاساوی ئەوپیادە كردنە ئاساییەیە كە لەمەوپێش لە بەڕێوەبردنی هەڵبژاردنەكانی هەرێمدا لەلایەن كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی فیدراڵییەوە پەیڕەو دەكرا، بەوەی هەمیشە دەستەیەكی دادوەریی لە دادگای پێداچوونەوەی هەرێم تانەكانی تایبەت بە هەڵبژاردنەكانی یەكلایی دەكردەوە. 4) بڕیارە یەک لە دوای یەکەکانی دادگای باڵای فێدرالی بوونەتە هۆی پێشێلکردنی پرەنسیپی جیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان، بەشێوەیەك دادگا خۆی خستۆتە پێگەی دەسەڵاتی یاسادانان و جێبەجێکردن، و هەندێك دەسەڵات و تایبەتمەندی بەخۆی داوە کە لە دەستوردا بۆی دیاری نەکراوە. بەتایبەتی ئەو كاتەی بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی یاسای نەوت و غازی هەرێمی کوردستان ژمارە (22)ی ساڵی 2007 ی دەركرد، بەپشت بەستن بە ماددەی (110)ی دەستور، سەرەڕای نەبوونی هیچ بڕگەیەکی تایبەت بە سامانی نەوتيی لەو ماددەیەدا، لەكاتێكدا لە دەستوردا ماددەی (112) تایبەت كراوە بە سامانی نەوت و گاز، کە بەڕوونی جەخت لەسەر چۆنیەتی بەڕێوەبردنی ئەو سامانە بەهاوبەشی لەنێوان حكومەتی فیدراڵی و هەرێمەكاندا دەكات. سەرەڕای ئەوەی لە ماددەی (115)دا جەخت لەوە كراوەتەوە كە لەو پرس و بوارانەی دەكەونە چوارچێوەی دەسەڵاتە هاوبەشەكانەوە، هەرێمەكان دەسەڵاتی یاسادانانیان هەیە، لەوەش زیاتر لەكاتی ناكۆكی لەنێوان یاسای فیدراڵی و یاسای هەرێمەكان لەو بوارانەدا، ئەولەویەت بۆ یاسای هەرێمەكانە. 5) جگە لەو پێشلکارییە دەستوریانەی لە بڕیارەکانی دادگای باڵای فێدرالی بەرامبەر یاسای هەڵبژاردن کراون، چەند ڕێکارێکی دیکەی ناتەندروست گیراونەتەبەر کە کۆی پرۆسەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دەخەنە ژێر پرسیاری جدیەوە، لەوانە بێبەشکردنی نزیکەی (400) هەزار دەنگدەری هەرێمی کوردستان لەدەنگدان، کە دەکاتە 20%ی کۆی ئەو دەنگدەرانەی بایۆمەترییان كردووە، بەبیانوی نەخوێندنەوەی پەنجەمۆریان، هەروەها بابەتی نادادپەروەری لە دیارکردنی کورسیەکانی پارێزگای هەڵەبجەدا. 6) دوای رووخانی رژیمی پێشو دەرکەوت کە عێراقی فرەنەتەوە و فرە ئایین و ئاینزا، بەیەك پێكهاتە بە شێوەیەکی دروست بەڕێوە ناچیت، بویە (هاوبەشی و سازان و هاوسەنگی) بوون بە بنەمای رێکەوتنی هەموو لایەنە سیاسیەکان بۆ ئەوەی عێراق بۆ هەمووان بێت و هاووڵاتی هەست بە بەرپرسیاریەتی بکات، بەڵام بەداخەوە سیاسەتی وەلانان و دەستێوەردان و برسیکردن و برینی بودجە و مووچە و هەروەها سیاسەتی جێبەجێکردنی ماددەکانی دەستور بەشێوەی ئینتقائی، كۆمەڵێك هەنگاون بۆ بچوککردنەوەی قەوارەی دەستوریی هەرێمی کوردستان و بوون بە بنەما بۆ ئیدارەدانی ئەم وڵاتە، سەرەرای ئەمەش پارتیمان لە هەوڵ و کوششی خۆی نەوەستا بۆ راستکردنەوەی ئەم لادان و شێوازی حوکمرانیە کە پێچەوانەی رۆحی دەستورە، بەڵام دەسەلاتدارانی بەغدا پەرۆشییان پیشان نەداوە بۆ راستکردنەوەی ئەو لادانە دەستوریانە. لە بەرەنجامی ئەو ڕاستیانەی سەرەوە و پێشلکردنی بەشێک لەماددەکانی دەستور و بەڕەچاوكردنی ئەوەی كە خودی پێكهاتەی ئێستای دادگای باڵای فیدراڵی نادەستورییە و بەردەوام لەبڕیارەكانی پەیوەست بە هەرێمی كوردستان، پێشێلی مافە دەستوریەكانی كردووە و دەیەوێت ئەو دەستكەوتانەی گەلەکەمان كە بە خەبات و تێكۆشان و خوێنی شەهیدەكانمان و ئەنفالکراوان و کیمیابارانكراوان وەدەستی هێناون، بە بڕیاری سیاسی و نادەستوری لە گەلی كوردستانی بستێنێتەوە. هاووڵاتیانی بەرێز؛ لێرەدا لایەنەکانی هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت دەخەینە بەردەم بەڕپرسیارێتی نیشتمانی لەجێبەجێنەکردنی دەستور و تەواوی خالەکانی رێکەوتنی سیاسی و ئیداریی پێکهێنانی کابینەی ئێستای حکومەتی عێراق بەسەرۆکاتی بەرێز محمد شیاع سودانی، بەپێچەوانەشەوە ناتوانین بەردەوام بین لە پرۆسەی سیاسی دا. هەروەها بۆ ڕای گشتی ناوخۆیی عێراقی و نێودەوڵەتی رادەگەیەنین، سەرەڕای متمانە بەخۆبونمان و بە پشتیوانیی گەڵی کوردستان بەوەی کە چۆن لە ساڵی 1992 تا ئێستا لەسەرجەم هەڵبژاردنەکاندا زۆرینەی خەلکی کوردستان متمانەیان بەپارتیمان بەخشیوە، ئێستاش بروامان بەخۆمان و گەلەکەمان هەیە کە هێزی یەکەمی کوردستانین، بەڵام لەسۆنگەی تێگەیشتنمان لە پێگە و بەرپرسیارێتی مێژووییمان لە پاراستنی مافە ڕەواكانی گەلی كوردستان و سیستەمی دیموكراسی و فيدراڵی عێراق، هەروەها ڕەوایی نەدان بە هەڵبژاردنێكی نا دەستوری و نا دیموكراسی، و وەستانەوە لە بەرامبەر سەرجەم ئەو پێشێلکاریانەی دەستور کە لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە بەرامبەر هەرێمی کوردستان و دامەزراوە دەستورییەکانی ئەنجام دەدرێت بەگشتی، و سەپاندنی هەموارە نادەستوریەكانی یاسای هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بەتایبەتی، بە بەرژەوەندی گەل و نیشتمانەکەمانی دەزانین كە پارتیمان نەچێتە ژێر باری پەسەند کردنی بریاری نادەستوریی و سیستەمێکی سەپێنراو لە دەرەوەی ئیرادەی گەلی هەرێمی كوردستان و دامەزراوە دەستورییەکانی و بەشداری هەلبژاردنێک نەكات کە بە نایاسایی و نادەستوری و لەسایەی سیستەمیکی سەپێنراودا بەڕێوەبچێت. مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان
هاوڵاتی بهرێوهبهرایهتی گشتی كهشناسی و بومهلهرزهزانی ههرێم رایگهیاند، لهئێوارهی ئهمڕۆوه بارانبارین دهستپێدهكات و پلهكانی گهرماش نزیكهی پێنج پلهی سیلیزی نزمدهبنهوه، سبهینێ سێشهممهش كاریگهری شهپۆلهكه زیاد دهكات و دهگۆڕێت بۆ تاوهباران و بروسكه. بهرێوهبهرایهتی گشتی كهشناسی و بومهلهرزهزانی لهڕاگهیهندراوێكدا بڵاویكردهوه، ئهمڕۆ دوشهممه ئاسمان ههوری تهواو دهبێت لهتهواوی ناوچهكانی ههرێم لهگهڵ نمه باران له زۆربهی ناوچهكاندا، لهكاتهكانی ئێوارهدا كاریگهری دابارین زیاد دهبێت بهتایبهتی لهناوچه شاخاوییهكان و پارێزگای دهۆك، خێرای با له سهرخۆ و مامناوهند دهبێت، ههندێك كاتیش چالاك دهبێت بۆسهروی 30 كیلۆمهتر لهكاتژمێرێكدا، پلهكانی گهرماش بهڕێژهی 3-5 پله نزمدهبنهوه بهراورد به تۆماركراوهكانی دوێنێ. له بارهی كهشوههوای سبهینێ سێشهممه 19ی ئادار، كهشناسی دهڵێت: "ئاسمان هەوری تەواو دەبێت لەگەڵ بەردەوامی نمە باران لەکاتەکانی بەیانیدا پاشان کەشەکە بۆ تاوە باران و بروسکە دەگۆڕێت، سەرەتا لەناوچەکانی رۆژئاوای هەرێم پاشان بۆکاتەکانی نیوەرۆ تەواوی ناوچەکان دەگرێتەوە". باسی لهوهشكردووه، بڕی دابارین لەناوچە شاخاوییەکانی پارێزگای هەولێر و زۆربەی ناوچەکانی پارێزگای سلێمانی و گەرمیان زیاتر دەبێت، کاریگەری ئەم شەپۆلە تاکاتەکانی درەنگانی شەو بەشێوەی جیاجیا بەلاوازی بەردەوامی دەبێت بەتایبەتی لەناوچە شاخاویيەکانی سنووری رۆژهەڵات. بەرزترین پلەکانی گەرمای ئةمرِؤي شارةكاني هةريَم: هەولێر: 16 سلێمانی: 15 دهۆک: 15 زاخۆ: 15 هەڵەبجە: 17 کەرکوک: 19 سۆران: 16 حاجی ئۆمەران: 6 گەرمیان: 20 هاوکات شارەزایەکی کەسناسیش دەڵێت، ئەم شەپۆلەى رو لە هەرێمى کوردستان دەکات تا 23ـى ئەم مانگە بەردەوامى دەبێت، بەڵام هەندێک رۆژیش کەشوهەوا جێگیر دەبێت، واتا شەپۆلەکە لە هەندێک کاتدا دەوەستێت.
هاوڵاتی لەگەڵ تێپەڕبونی شەش ساڵ بەسەر داگیرکردنی عەفرین لەلایەن تورکیاوە، هەوڵەکانی گۆڕینی دیموگرافیای ناوچەکە بەردوامن، خۆبەڕێوەبەریی رۆژئاواش دەڵێت، بێهەڵوێستیی کۆمەڵی نێودەوڵەتی درێژە بە تاوانکارییەکان دەدات لە عەفرین. لە ٢٠ـی کانوونی دووەمی ساڵی ٢٠١٨. هێرشیی سوپای تورکیا و گرووپەکانی بە بەکارهێنانی فڕۆکە و تانک و دەیان ئامێری پێشکەوتوو، بۆسەر کانتۆنی عەفرین لە ڕۆژئاوای کوردستان دەستیپێکرد، لە پاش داگیرکردنی شارەکە لە ١٨ـی ئاداری ٢٠١٨، بە سیستماتیک دەستیان بە سیاسەتی گۆڕینی دیمۆگرافیا، خوێناویی کردن، بە تورک کردن و تاڵانکردنی ئەوشارە کرد. بەگوێرەی سەرچاوە ناوخۆییەکان، لە ئێستادا زیاتر لە ٥٠ بۆ ٦٠ بنکە و سەربازگەی سوپای تورکیا و چەتەکانی لە کانتۆنی عەفریندا هەن. هاوکات بەگوێرەی ئامارەکان، لە کاتی داگیرکردنی عەفرینەوە زیاتر لە هەشت هەزار هاوڵاتیی مەدەنی رفێنراون و چارەنوسی نزیکەی 3 هەزار و 500 کەسیان نادیارە، ئەمە جگەلە دەستدرێژیی سێکسی بۆ سەر 70 ژن و ئاوارەبوونی زیاتر لە 300 هەزار هاوڵاتی. لەو بارەیەوە، خۆبەڕێوەبەریی باکور و ڕۆژهەڵاتى سوریا، رەخنە لە کۆمەڵى نێودەوڵەت دەگرێت بەوەى، بێدەنگ و بێهەڵوێست بون بەرامبەر ئەوەى لە عەفرین روى داوە و دەشڵێت، بێهەڵوێستیی کۆمەڵی نێودەوڵەتی، درێژە بە تاوانکارییەکان دەدات لە عەفرین.
هاوڵاتی دوای تێپهڕبونی نزیكهی 50 رۆژ، هیچ وادهیهك بۆ دابهشكردنی موچهی مانگی (شوبات/2)ی 2024ی فهرمانبهران دیارینهكراوه و بهشێك له فهرمانگه و بهڕێوهبهرایهتیهكانیش وهك ناڕهزایهتیهك، ئهمڕۆ دوشهممه جارێكی دیكه بایكۆتی دهوامیان كرد. ئهمڕۆ دوشەممە 18 ی ئازار بە هۆی پێنەدانی موچەکانیانەوە ههریهك له بهڕێوهبهرایهتیهكانی هاتوچۆی سلێمانی، دابهشكردنی ئاوی سلێمانی، بهڕێوهبهرایهتی تۆماری خانوبهره، دابهشكردنی كارهبای سلێمانی، ژمارهیهك له بنكهی تهندروستی گهڕهكهكان، بهڕێوهبهرایهتی خانهنشینی سهربازی و شارستانی، فهرمانگهی دادنوس و چهند فهرمانگه و بهڕێوهبهرایهتیهكی دیكهش بایكۆتی دهوامیان كردوه. هاوكات، تا ئێستا دیار نییە کە چەند بەڕێوەبەرایەتی دیکە هاوشێوەی بەڕێوەبەرایەتییەکانی رۆژی رابردوو دەوام رادەگرن، بەڵام بەپێی زانیارییەکان لە بەشێکی فەرمانگەکان کەمترین کارمەند چووەتەوە سەر کارەکەی ئەوەش بەهۆی دواکەوتن و پێنەدانی مووچەکانیان. فراوانبونی ناڕهزایهتی و بایكۆتی فهرمانبهران لهكاتێكدایه نزیكهی 50 رۆژ بهسهر دابهشكردنی موچهی مانگی (كانونی دوهم/1)ی ئهمساڵ تێدهپهڕێت، هیچ وادهیهك بۆ دابهشكردنی موچهی مانگی (شوبات/2) دیارینهكراوه، سهرهڕأی دابهشنهكردنی موچهی مانگهكانی (تشرینی یهكهم/10، تشرینی دوهم/11، كانونی یهكهم/12)ی 2023. بهرپرسانی ههرێم و بهغدا یهكتر تۆمهتباردهكهن بهدواخستنی موچهی موچهخۆران، حكومهتی عێراق لهئێستادا 580 ملیار دیناری رهوانهی ههرێم كردوه، بهڵام حكومهتی ههرێم دهڵێت، ئهو پارهیه كهمه و بهشی موچه ناكات، بۆیه دابهشكردنی موچهیان راگرتوه.
هاوڵاتی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی رووسیا رایگەیاند، "لە ئەنجامی 24٪ـی دەنگە جیاکراوەکاندا، ڤلادیمیر پووتین 87.97٪ـی دەنگەکانی بەدەستهێناوە." ئەمڕۆ یەکشەممە 17-03-2024، دوایین رۆژی هەڵبژاردنی سێ رۆژەی سەرۆکایەتیی رووسیا بوو دوای تەواوبوونی پرۆسەی هەڵبژاردن ئێلا پامفیلۆڤا، سەرۆکی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی رووسیا ڕایگەیاند، "لە 24.4٪ـی دەنگەکان جیاکراونەتەوە و ڤلادیمیر پووتین لە ٪87.97ـی دەنگەکانی بەدەستهێناوە." ئاژانسی فرانس پرێسیش بڵاویكردهوه كه دیمیتری مێدڤیدیڤ، سهرۆكی پێشووی روسیا پیرۆزبایی "سهركهوتن"ی له ڤلادیمێر پوتن كردوهو و وتویهتی: "گهورهی كریملن هیچ ركابهرێكی راستهقینهی نهبووه"، هاوكات تهلهفزیۆنی فهرمیی روسیا ستایشی ئهو "پشتیوانییه گهوره"یهی كردوه كه بۆ پوتن دهربڕدراوهو شانازیشی به "یهكڕیی" هاوڵاتیان و پشتیوانیكردنی سهرۆكی وڵاتهكهیان كردوه. له بهرامبهریشدا، وهزیری دهرهوهی بهریتانیا لهسهر دهنگهكانی پوتن نارهزایی دهبڕیوهو وتویهتی: "نیگهرانین له ئهنجام نهدانی ههڵبژاردنێكی ئازاد و بێگهرد له روسیا". جگە لە پووتین، دوو بەربژێری دیکە لە هەڵبژاردن بەشداربوون. یەکێکیان لە حیزبی کۆمیۆنیست و ئەوی دیکەشیان لە حیزبی لیبراڵ؛ بەڵام راپرسییەکان زووتر ئاشکرایان کردبوو کە چانسی پووتین بۆ بوونەوە بە سەرۆکی رووسیا 80٪ زیاترە و تاوەکو 2030 لە کۆشکی سەرۆکایەتیی رووسیا – کرێملین دەمێنێتەوە. لهلایهكی دیكهوه، تیمی ئهلێكسی ناڤالنی، كه نهیاری سهرسهختی پوتن بوو و له زیندان لهماوهی رابردوودا گیانی لهدهستدا، دهڵێت ئهنجامه بهدهستهاتوهكانی پوتن راست نیه و ئهوهی رادهگهیهنرێت، دروستكراوهو بنهمای نییه. لە کۆی 143 ملیۆن دانیشتووی رووسیا، 114 ملیۆن کەسییان مافی دەنگدانییان هەبوو. هەروەها دانیشتووانی بەشێک لە هەرێمەکانی زاپۆریژیا، خێرسۆن، دۆنێتسک و لوهانسکی ئۆکراینا کە رووسیا بەخۆیەوە لکاندوونی، مافی بەشداریکردن لەو هەڵبژاردنەیان هەبوو.
هاوڵاتی لە سلێمانی زۆرترین کارتی دەنگدان وەرگیراوەتەوە و کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش دەڵێت:لە ڕێگەی 79 بنکەی کۆمسیۆن لە سلێمانی زۆرترین کارتی دەنگدان بە هاوڵاتییانی سنورەکە دراوەتەوە. کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە ڕاگەیەندراوێکیدا ئاشکرای کردوە، لە ماوەی هەفتەیەکدا کارتی بایۆمەتری سەرجەم پارێزگاکانی عێراق 46 هەزار و 425 کارتی دەنگدان لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراق دراوەتەوە بە خاوەنەکانیان. ئاماژە بەوەشدراوە کە لە ڕێگەی 79 بنکەی کۆمسیۆن لە سلێمانی زۆرترین کارتی دەنگدان بە هاوڵاتییانی سنورەکە دراوەتەوە بەبێ ئەوەی ژمارەکەی ئاشکرابکات. لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەشدەکات ئەو کەسانەی مامەڵەی کارتی دەنگدانیان کۆتایی هاتوە ڕۆژانە دەتوانن سەردانی بنکەکانیان بکەن بۆ وەرگرتنەوەی کارتەکانیان،بەتایبەت ئەو کەسانەی لە بەرواری (20ی ئازاری ساڵی 2022) بۆ 20ی ئەیلولی ساڵی 2023 مامەڵەی کارتی بایۆمەتری دەنگدانیان کردوە و خۆیان تۆمارکردوە، ڕۆژانە دەتوانن لە کاتژمێر هەشتی بەیانییەوە بۆ دووی پاش نیوەڕۆ سەردانی بنکەکانیان بکەن. ئامادەکارییەکانی هەڵبژاردن لە کاتێکدان، 3ی ئەم مانگە نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە فەرمانێک 10ی حوزەیرانی ئەم ساڵی بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دیاریکرد. لە خوولی پێشوودا پەرلەمانی کوردستان 111 کورسیی هەبوو کە 11یان کۆتای پێکهاتەکان بوون. لەم هەڵبژاردنەدا بەگوێرەی فەرمانی دادگای باڵای فیدراڵیی عێراق کە 21ی شوباتی 2024 دەریکرد، کورسی پێکهاتەکانی بە "نادەستووری" پێناسە کرد. بەگوێرەی ئەو بڕیارە، هەڵبژاردنی ئەمجارە 100 کورسی دەبێت و کۆتای پێکهاتەکانی تێدا نامێنێت. هەروەها ئەم هەڵبژاردنە جیا لە پێشتر بە چوار بازنە دەبێت و دەنگدەری پارێزگایەک ناتوانێت دەنگ بە بەربژێری پارێزگایەکی بەدەر لە پارێزگاکەی خۆی بدات. 100 کورسییەکەی پەرلەمان بەمشێوەیە دابەشی سەر بازنەکان لە پارێزگاکاندا کراوە: سلێمانی 38 کورسی هەولێر 34 کورسی دهۆک 25 کورسی هەڵەبجە 3 کورسی
هاوڵاتی وهك ئامادهكارییهك بۆ ئهو شهپۆله بارانبارینه بههێزهی چاوهڕوان دهكرێت له چهند رۆژی داهاتوو ههرێم بگرێتهوه، پارێزگاری ههولێر سەرجەم فهرمانگه خزمهتگوزارییهكانی ههولێری خستە حاڵهتی ئامادهباشییهوه. دوای نیوهڕۆی ئهمڕۆ یهكشهممه 17ی ئاداری 2024 به سهرپهرشتی ئومێد خۆشناو، پارێزگاری ههولێر كۆبوونهوهیهكی تایبهت لهگهڵ قائیمقام و بهرپرسانی فهرمانگه خزمهتگوزارییهكان و لایهنه پهیوهندیدارهكان ئهنجامدرا، سهبارهت به رهوشی كهشوههوا و پێشبینیهكانی كهشناسی بۆ ئهو رێژه بارانبارینهی كه چاوهڕوان دهكرێت له چهند رۆژی داهاتوو له سنووری پارێزگای ههولێر ببارێت. بهگوێرهی راگهیهندراوی كۆبوونهوهكه، سهبارهت بهو رێژه بارانبارینهش كه چاوهڕوان دهكرێت له چهند رۆژی داهاتوو له سنووری پارێزگای ههولێر ببارێت، دوای پێشكهشكردنی راپۆرتی كهشناسی لهلایهن بهڕێوهبهری گشتیی كهشناسی و پێشبینییهكانیان بۆ رهوشی كهشوههوای چهند رۆژی داهاتوو، كۆبوونهوه گهیشته ئهو بڕیارانهی لای خوارهوه:- یهكهم/ سهرجهم قائیمقام و بهڕێوهبهری ناحییهكان، ههریهك له سنووری خۆی ژوورێكی عهمهلیات پێكدههێنێت و له ئامادهباشی تهواودابن بۆ ڕوودانی ههر ئهگهرێكی نهخوازراو و چارهسهركردنی ئهو گرفت و كێشانهی كه دهبنه هۆكار و مهترسی دروستبوونی لافاو. دووهم/ بهڕێوهبهرایهتییهكانی ئاوهڕۆ و ئاودێری، بهردهوام دهبن له پاككردنهوهی ڕێرهكانی (ئاوی سروشتی باران، ئاوی قورس، كهند و سهرجهم چاڵهكانی ئاو وهرگرتن، مهنهۆلهكان، ئاوهڕۆكان). سێیهم/ سهرۆكایهتی شارهوانی و بهڕیوهبهرایهتی گشتیی شارهوانییهكان، لهگهڵ سهرجهم تیمهكانیان له ئامادهباشی و ههماههنگی یهكتردابن بۆ ههر ئهگهر و پێشهات و ڕووداوێكی چاوهڕوان نهكراو. چوارهم/ تیمهكانی بهڕێوهبهرایهتی پاراستنی ڕێگا و بانی ههولێر، وهك پێشوتر لهسهر ڕێگا گشتیی و سهركیهكانی دهرهوهی شار دابهشدهكرێن و بهردهوام دهبن له پاراستن و چاككردنهوه و رێكخستنهوه و پاككردنهوه ڕێگای سهرهكییهكان. پێنجهم/ (ئاسایش، پۆلیس، بهرگری شارستانی، پۆلیسی هاتووچۆ، زێرهڤانی، تهندروستی) له ئامادهباشی تهواودابن بۆ ڕوودانی ههر ئهگهرێكی نهخوازراو و مهترسی دروستبوونی لافاو. شهشهم/ ناوهندی قهیرانهكانی پارێزگا و دهزگای خێرخوازی بارزانی، لهگهڵ فهرمانگه خزمهتگوزارییهكان و كۆمپانیاكانی كهرتی تایبهت، له ئامادهباشی دادهبێت بۆ چارهسهركردنی ههر ڕووداوێك و دروستبوونی ههر كێشه و گرفت و حاڵهتێكی نهخوازراو. حهوتهم/ سهرجهم شار و سیتیهكان، له بهرامبهر پاككردنهوهی ڕێرهی ئاوی سروشتی باران، ئاوی قورسی كهند و سهرجهم چاڵهكانی ئاو وهرگرتن و مهنهۆلهكان و خاوێنكردنهوهی ئاوهڕۆكانی سنوورهكانیان بهرپرسیارن. ههشتهم/ داوای له هاوڵاتییان دهكهین ههمانگ و هاوكاری تیمهكانبن و پابهندی ڕێكار و ڕێنماییهكانبن، لهحاڵهتی باران بارینی زۆر نزیكی ڕووبار و ئهو شوێنانه نهبنهوه كه ئاستی ئاوییان بهرز دهبێتهوه. نۆیهم/ سهرجهم فهرمانگه و لایهنه پهیوهندارهكان له جێبهجێكردنی ئهو بڕیارانه بهرپرسن و لهبهرامبهر ههر كهمتهر خهمییهك له جێبهجێكردنی ئهرك و كارهكانیان ههریهكه و بهئاستی بهرپرسیاریهتی خۆی بهرپرسیار دهبێت.
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتی گشتی رۆشنبیری و هونەری سلێمانی فێستیڤاڵی نەورۆزی كوردەواری ئەمساڵ لە جادەی سالم-ی سلێمانی بە كردنەوەی ئاگری نەورۆز و ئەنجامدانی چەندین چالاكی هونەری و كلتوری دوای ئەنجامدانی بەربانگ ئەنجام دەدات. بەپێی ڕاگەیەندراوێک، ئەمڕۆ 17/3/2024، لیژنەی ئامادەكاری فێستیڤاڵی نەورۆزی كوردەواری بەسەرپەرشتی د. موحسین ئەدیب بەڕێوەبەری گشتی رۆشنبیری و هونەری سلێمانی و ئامادەبوونی سەرۆكی كۆمەڵەی هونەری میللی كوردستان و سەرۆكی رێكخراوی برەودانی گەنجان و ژمارەیەكی لە ئەندامانی لیژنەكە، كۆبوونەوەو بڕیاریان لەسەر چەندین چالاكی هونەری و كلتوری دا كە لە میانی فێستیڤاڵەكە لەئێوارەی رۆژی 20/3/2024 لە شەقامی سالم (سەهۆڵەكە) نمایشدەكرێن. بەگوێرەی بەرنامەی فێستیڤاڵەکە، سەرەتا خوانی بەربانگ بۆ زیاتر لە 100 كرێكاری ژینگەپارێز رێكدەخرێت، لە دوای بەربانگی رۆژوانانیش چالاكییەكان دەست پێدەكات و تا درەنگانی شەو دەخایەنێت. چالاكییەكانیش جگە لە كردنەوەی مەشخەڵی نەورۆز، بریتین لە گۆرانی و میوزیكی كوردەواری و چەندین نمایشی سەمای فۆلكلۆری كوردەواری و نمایشی چالاكی بەشی هونەری مناڵان و ئەسپسواری و نمایشی ئۆتۆمبێلی كۆن و چەندین چالاكی هەمەڕەنگی تر. هاوکات بەگوێرەی دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان، ئەم ساڵ ئاهەنگ و فێستیڤاڵ لە شارەکانی هەولێر، سلێمانی، دهۆک، زاخۆ و ئاکرێ بەڕێوەدەچێت و لە هەموو شارەکانیش ئاگر دەکرێتەوە . بەگوێرەی ئاماری دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان، ساڵی 2023، 7 ملیۆن و 279 هەزار و 913 گەشتیار سەردانی هەرێمی کوردستانیان کردووە؛ هاوکات زیاتر لە 2 ملیۆن و 500 هەزار سەردانیکاری وەکو گەشتیاریی نێوخۆیی تۆمار کراون. هەر بەگوێری دەستەی گەشتوگوزار، ساڵی 2022، 6 ملیۆن و 35 هەزار و 57 کەس و ساڵی 2021 چوار ملیۆن و 189 هەزار و 596 گەشتیار سەردانی هەرێمی کوردستانیان کردووە. لە هەرێمی کوردستان نزیکەی 2 هەزار و 500 شوێن بەناونیشانی بنکەی گەشتیاریی تۆمار کراون کە زۆرینەیان هۆتێل، رێستۆرانت و کافتریان.
هاوڵاتی نوێنەری وانەبێژان سەبارەت بو مووچەی مانگی ١٢ ی ئەو چینە بە هاوڵاتی وت لەگەڵ ئەوەی پارەکە ئامادەیە و تەنها دابەشکردنی ماوە بەڵام حکومەتی هەرێم دابەشیناکات و دەستی بەسەردا گرتووە. علی رەئووف، نوێنەری مامۆستایانی وانەبێژ لە هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ یەکشەممە لە لێدوانێکدا بۆ هاوڵاتی ڕایگەیاند، لە هەفتەی ڕابردووەو شایستە داراییەکانی مانگی 12ساڵی 2023 وانەبێژان کراوەتە چەک و ئامادەیە تەنها سەرفکردنی ماوە بەڵام بە بڕیارێکی ئەنجومەنی وەزیران دابەشناکرێت تا مووچەی فەرمانبەران دابەشنەکرێت. ئەو مامۆستا وانەبێژە وتیشی، لایەنی پەیوەندیدار پێی گووتون تا مووچەی فەرمانبەران دابەش نەکرێت پارەی وانەبێژان خەرج ناکرێت ئەوەش بەهۆی دواکەوتنی مووچەی فەرمانبەران، "ئێمەش وەک فەرمانبەران پێویستمان بە مووچەیە و بەوهۆیەوە تۆشی ئەو کێشەیەبووین" ئەوەشی ڕونکردەوە، دەبوایە لەهەفتەی رابوردوو شایستە داراییەکانی مانگی 12دابەش کرابا بەڵآم بێهۆ دواخراوە و تا ئێستاش هیچ وادەیەک دیارینەکراوە بۆ دابەشکردنی و چارەنوسی مووچەکانیان کەوتۆتە سەر دوا پێشهاتەکانی نێوان بەغدا و هەرێم و ناردنی پارە . کەمترین مووچەی وانەبێژ 250 هەزار دینارە و زۆرترینیشیان 400 هەزار، ئەوەش بە گوێرەی بڕوانامەکانیان پۆلێن دەکرێت. بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی دارایی و ئابووری، ژمارەی وانەبێژان لە هەرێمی کوردستان زیاتر لە 35 هەزار و 543 وانەبێژن، بڕی بودجەی پێویست بۆ شایستە داراییەکانیان نزیکەی 13 ملیار و 700 ملیۆن دینارە.