یوگۆڤ: 57٪ی بەریتانییەکان و 71٪ی چینی کرێکار دژی یاسای ناردنی پەناخوازانن بۆ رواندا

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، ستۆکهۆڵم میدیای ئەمریکی دەڵێت، ئیسرائیل لە باشووری غەززە ئەو ناوچانە بۆردوومان دەکات کە رایگەیاندبوو لە هێرشەکانی ئەوان پارێزراون و هاووڵاتیان دەتوانن تێیاندا بمێننەوە. ژمارەی هێرشەکان 7 هێرشی ئاسمانی بوون کە لە نێوان کانوونی دووەم بۆ نیسانی ئەمساڵ بۆ سەر کەمپی رەفحە بە فەرمانی بنیامین ناتانیاهو، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل کراون کە ئێستا لانیکەم یەک ملیۆن ئاوارەی تێدا نیشتەجێن. تۆڕی میدیایی ئێن بی سی ئەمریکی دەڵێت، ئەنجامی تەواوی ئەو حەوت شەڕەیان لە کامێراکانیانەوە تۆمارکردووە کە شەشیان لەسەر کەمپی رەفحە بوون و ئەوی دیکەش لە بەشی باشووری کامپەکەوە بووە لە ناوچەی مەواسی، کە بە هەمان شێوە ئیسرائیل لە پێشووتردا گوتبووی هێرش ناکاتە سەریان. میدیاکە دەڵێت، تەواوی ئەو شوێنانەی بۆردومان کراون لە چوارچێوەی ئەو نەخشەیەدان ئیسرائیل لە 1ی کانوونی یەکەمی ساڵی رابردوو بڵاویکردووەتەوە و بە ناوچەی دژە شەڕ و مرۆیی ناوی بردوون. گوایە کە دوای ئەو هێرشانەش پرسیاریان لە سوپای ئیسرائیل لەبارەی ناوچە مرۆییەکانەوە کردووە، سوپاکە رایگەیاندووە، وەک خۆیان ماونەتەوە. ساری باشی، بەڕێوبەری هیومان رایتس وۆچ دەڵێت، هێرشە ئاسمانییەکان تەنیا هۆکاری مردنی خەڵکی سیڤیلی غەززە نین، "خەڵک تەنیا بەسەر ئەو شەقامانەدا هاتووچۆ دەکەن کە حکومەت پێی گوتوون سەلامەتە، بەڵام کاتێک دەچنە سەر ئەو شەقامانە، دەکوژرێن". بەرپرسانی تەندروستی غەززە باس لەوە دەکەن، تەنیا لە شەش مانگی یەکەمی شەڕەکەدا 34 هەزار هاووڵاتی سڤیل لە غەززە کوژراون. شەڕەکە لە دوای ئەوە دەستیپێکرد، لە 7ی تشرینی یەکەمی 2023، حەماس هێرشی کردە سەر ئیسرائیل و 1200 هاووڵاتی سیڤیلی کوشت و 240 کەسی دیکەشی بە بارمتە گرت. حکومەتی ئیسرائیل بەڵێنی داوە حەماس بە تەواوی لەناوبەرێت و بۆ ئەو مەبەستەش دەڵێت دەبێت تەواوی رەفحە داگیربکات. ئیسرائیل لۆمەی حەماس دەکات بۆ جموجووڵ لە نێو هاووڵاتیان و خەڵکی سڤیل و خۆ جیانەکردنەوە لێیان و هاندانی خەڵک بۆ چۆڵنەکردنی ئەو جێگایانەی ئیسرائیل داوای چۆڵکردنیان دەکات. سوپای ئیسرائیل رایگەیاندووە، "بە هەموو جۆریک دژی حەماس دەوەستینەوە لە هەر شوێنێک شەڕ بکەن".

هاوڵاتی وەزارەتی کارەبای حکومەتی هەرێمی کوردستان رایدەگەیەنێت تیمەکانمان بەردەوامن لە کارکردن بۆ کەمکردنەوەی زیانەکانی هێرشەکەی ئێوارەی دوێنێ بۆ سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر لە سنووری چەمچەماڵ. ئەمڕۆ شەممە 27ی نیسانی 2024، کەمال محەمەد، وەزیری كارەبا و وەزیری سامانە سروشتییەكانی هەرێمی کوردستان بە وەكالەت رایگەیاند "دوای هێرشەکەی سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر تیمەكانی وەزارەتی كارەبا و وەزارەتی سامانە سروشتییەكان و لایەنە پەیوەندارەكان توانیویان قەرەبووی بەشێکی زۆری زیانەکانی کەمبوونەوەی 2500 مێگاواتی بەرهەمهێنانی کارەبا بکەن و ئاستی بەرهەمهێنانی كارەبا بگەیەننە 1600 مێگاوات و تیمەکان ماندوونەناسانە بە درێژایی شەوی رابردوو تائێستا بۆ كەمكردنەوەی شوێنەوارەكانی هێرشەكە و بە پلانێكی تۆكمە قەرەبووی بەشێکی زۆری كەمبوونەوەی بەرهەمهێنانی كارەبایان کردووەتەوە و رێگەیان نەدا كوژانەوەی گشتی لە سیستەمی كارەبا رووبدات". ئاماژەی بەوەشکرد "لەئێستادا وەزارەتی كارەبا لە چاوەڕوانی چارەسەركردنی شوێنەواری هێرشەكە و دەستپێكردنەوەی پەستانی گاز دایە بۆ هەرسێ وێستگەی هەولێر و سلێمانی و بازیان و ئاسایبوونەوەی دۆخەكە". ئێوارەی دوێنێ هەینی 26ی نیسانی 2024 لەڕێگەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە هێرشکرایە سەر کێڵگەی ‌غازی کۆرۆمۆر لە قەزای چەمچەماڵ لە سنووری پارێزگای سلێمانی، لە ئەنجامی ‌هێرشەکە چوار کرێکار گیانیان لەدەستدا و دووانی دیکەش برینداربوون، هەروەها زیانێکی مادی زۆریشی لێکەوتەوە و کاریگەری لەسەر بەرهەمهێنانی کارەبا کرد و بووە هۆی کەمبوونەوەی بەرهەمهێنانی کارەبای هەرێمی کوردستان.

هاوڵاتی/ سازگار ئەحمەد ئەندامێکی لیژنەی ئابووری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایدەگەیەنێت هەوڵ هەیە بۆ هەموارکردنەوەی یاسای خانەنشینی، ئاماژە بەوەشدەکات زوڵم لە خانەنشینانی هەرێمی کوردستان کراوە. ئەمڕۆ شەممە 27ی نیسانی 2024، دارا سێکانیانی، ئەندامی لیژنەی ئابووری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە هاوڵاتی راگەیاند، "هەوڵێک هەیە و پێشنیاز کراوە بۆ ئەوەی بەشێک لە مادەکانی یاسای خانەنشینی یەکگرتووی عێراق هەموار بکرێتەوە". ئاماژەی بەوەکرد، "یەکێک لە مادەکان زیادکردنی تەمەنی خانەنشینییە کە لە ئێستادا لە عێراق لە تەمەنی 60 ساڵییەوەیە دوا دەکرێت بکرێتەوە 63 ساڵ، چونکە لە یاسا کۆنەکەدا هەر 63 ساڵ بوو کاتی هەموار کردنەوەی یاساکە تەمەنی خانەنشینی بووە 60 ساڵ، هەروەها پێشنیازی دووەمیش بۆ زیادکردنی بڕی مووچەی خانەنشینییە". لەبارەی ئەوەی هەمواری ئەو یاسایە خانەنشینی هەرێمی کوردستانیش دەگرێتەوە دارا سێکانیانی وتی، "لە دوای بڕیارەکەی دادگای فیدراڵیی عێراق ئومێدێکی زۆر هەیە کە خانەنشینانی هەرێمی کوردستانیش مووچەکانیان چاک بکرێت، چونکە بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی زۆر روونە لەوبارەیەوە، بەڵام تائێستا هەرێمی کوردستان کاری بەو یاسای نەکردووە و کار بە یاسای ژمارە 27ی ساڵی 2006 دەکات کە زوڵمێکی زۆری لە خانەنشینان کردووە لە هەرێمی کوردستان". حکومەتی هەرێمی کوردستان تائێستا کار بە یاسای ژمارە 27ی ساڵی 2006 یاسای خانەنشینی یەکگرتووی هەڵوەشێندراوەی فەرمانبەرانی فیدڕاڵی دەکات، بەبێ ئەوەی یاسای بەرکارکردنی بۆ دەرکردبێت.

هاوڵاتی دوای ئەوەی دوێنێ دابەشکردنی ئاو لە سنووری سلێمانی راگیرا، بەیانی ئەمڕۆ بەڕێوەبەرایەتی ئاوی سلێمانی ئاماژەی بەوەکرد، دابەشکردنی ئاو دەستیپێکردووەتەوە. ئەمڕۆ شەممە 27ی نیسانی 2024، بەڕێوەبەرایەتیی ئاوی سلێمانی رایگەیاند، "دابەشکردن ئاو لە پرۆژەکانی دوکان - سلێمانی دەستیپێکردەوە". ئەمەش دوای ئەوەدێت شەوی رابردوو هەینی 26ی نیسانی 2024، بەڕێوەبەرایەتیی ئاوی سلێمانی بڵاویکردەوە، بەهۆی هێرشەکەی سەر کێڵگەی ‌غازی کۆرۆمۆر لە سنووری چەمچەماڵ کە بووە هۆی کورتهێنانی بڕی کارەبا لەو یەکەیە بەنداوی دوکان بۆ پڕکردنەوەی کورتهێنانی ئەو کارەبایەی بەرهەم دەهێنرێت لە کۆرمۆر یەکەی زیاتری ئیشپێکردووە و ئاوێکی زۆر بەردراوەتەوە، ئەمەش بووەتە ئەوەی پیسیەکی زۆر بێنێتە سەر پرۆژەکانی دابەشکردنی ئاوی دوکان - سلێمانییەوە، هەروەها بەهۆی ئەوەی لە رۆژی هەینی گەشتیاری زۆر لەو سنوورە لە گەشتبوون دەبە و پاشەڕۆی زۆریان کردووەتە دەریاچەکەوە، لەبەر سەلامەتی پرۆژەکانیان، تا کاتێکی نادیار دابەشکردنی ئاو رادەگرن. ئێوارەی دوێنێ هەینی 26ی نیسانی 2024 لەڕێگەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە هێرشکرایە سەر کێڵگەی ‌غازی کۆرۆمۆر لە قەزای چەمچەماڵ لە سنووری پارێزگای سلێمانی، لە ئەنجامی ‌هێرشەکە چوار کرێکار گیانیان لەدەستدا و دووانی دیکەش برینداربوون، هەروەها زیانێکی مادی زۆریشی لێکەوتەوە و کاریگەری لەسەر بەرهەمهێنانی کارەبا کرد و بووە هۆی کەمبوونەوەی بەرهەمهێنانی کارەبای هەرێمی کوردستان.

هاوڵاتی باڵیۆزی ئەمەریکا لە عێراق لەبارەی هێرشەکەی سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر لە سنووری قەزای چەمچەماڵ پەیامێکی بڵاوکردەوە و داوا لە بەرپرسانی عێراق دەکات لێکۆڵینەوە لە رووداوەکە بکەن. ئەمڕۆ شەممە 27ی نیسانی 2024، ئەلینا رۆمانۆسکی، باڵیۆزی ئەمەریکا لە عێراق لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس نووسیویەتی، "بە تووندی ئیدانەی ئەو هێرشەدەکەین کە ژێرخانی وزەی هەرێمی کوردستانی کردە ئامانج". ئاماژەی بەوەشکردووە، "ژمارەیەک کرێکار لە شوێنی رووداوەکە گیانیان لەدەستدا و برینداربوون، دوا لە دەسەڵاتدارانی عێراق و هەرێمی کوردستان دەکەین لێکۆڵینەوە لە رووداوەکە بکەن و ئەوانەی بەرپرسیارن لەم رووداوە بدرێنە دادگا". ئەوەشی وت، "ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لەگەڵ هەردوو حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان کاردەکات بۆ پاڵپشتیکردنی ئاسایشی عێراق و سەقامگیری و سەروەری خاکی عێراق". ئێوارەی دوێنێ هەینی 26ی نیسانی 2024 لەڕێگەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە هێرشکرایە سەر کێڵگەی ‌غازی کۆرۆمۆر لە قەزای چەمچەماڵ لە سنووری پارێزگای سلێمانی، لە ئەنجامی ‌هێرشەکە چوار کرێکار گیانیان لەدەستدا و دووانی دیکەش برینداربوون، هەروەها زیانێکی مادی زۆریشی لێکەوتەوە و کاریگەری لەسەر بەرهەمهێنانی کارەبا کرد و بووە هۆی کەمبوونەوەی بەرهەمهێنانی کارەبای هەرێمی کوردستان.

هاوڵاتی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، لە ئەنجامی هێرشە درۆنییەکەی سەر کێڵگەی کۆرمۆری قەزای چەمچەماڵ، چوار کرێکاری یەمەنی گیانیان لەدەستداوە. رۆژی هەینی 26-4-2024، پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، “لە ماوەی رابردوو هەوڵی باش دراوە بۆ باشترکردنی کەرتی وزە و ژێرخانی ئابووری لە عێراق و بە تایبەتی لە هەرێمی کوردستان، لە کاتێکدا کە هەنگاوەکان بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان خێرا دەکرێن، دەستی خراپەکاری و تێکدەرانە جارێکی دیکە لە کردەوەیەکی تیرۆریستیدا کێڵگەی گازی کۆرمۆرییان کردە ئامانج". دەشڵێت، "بەداخەوە تا ئێستا چوار کارمەندی یەمەنی شەهیدبوون، جگە لەوەش زیانێکی زۆر بەر کێڵگەکە کەوتووە و ئەم زیانەش کاریگەری دەبێت لەسەر  کەمبوونەوەی کارەبا بە شێوەیەکی بەرچاو". ئێوارەی ئەمڕۆ لە رێگەی فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانەوە هێرشکرایە سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر لە ناحیەی قادرکەرەمی سەر بە قەزای چەمچەماڵ و بەهۆیەوە چوار  کەس گیانیان لەدەستدا و دوو کەسی دیکە برینداربوون. دەقی بەیاننامەکەی حکومەتی هەرێمی کوردستان: لەماوەی ڕابردوو هەوڵی باش دراوە بۆ باشتر کردنی کەرتی وزە و ژێرخانی ئابووری لە عێراق و بە تایبەتی لە هەرێمی کوردستان، و لە کاتێکدا کە هەنگاوەکان بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان خێرا دەکرێن، دەستی خراپەکاری و تێکدەرانە جارێکی دیکە لە کردەوەیەکی تیرۆریستیدا کێڵگەی غازی کۆرمۆریان کردە ئامانج کە بەداخەوە تا ئێستا چوار کارمەندی یەمەنی شەهیدبوون، جگە لەوەش زیانێکی زۆر بەر کێڵگەکە کەوتووەو کە ئەم زیانەش کاریگەری دەبێت لەسەر کەمبوونەوەی کارەبا بە شێوەیەکی بەرچاو. ئەم هێرشە دووبارانە پێویستە ڕابگیرێن و داوای هەماهەنگی و هاوکاری بەپەلە دەکەین لە دەزگا پەیوەندیدارەکانی حکومەتی فیدراڵ بۆ ئەوەی ئەنجامدەرانی ئەم کارە تیرۆریستییە بدۆزرێنەوەو ڕادەستی یاسا بکرێن و ڕێگری یەکجاری بکرێت لە دووبارەبوونەوەی ئەم کارانە. داواکارین لە خودای گەورە کە جێگای شەهیدان بەهەشت بێت و بریندارەکانیش شیفایان بۆ بێت. پێشەوا هەورامانی گوتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان

هاوڵاتی بەدرۆن ھێرشکرایەسەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر لە سنوری قەزای چەمچەماڵ و کوژراو و برینداری لێکەوتەوە، وەزارەتی کارەباش دەڵێت، بەھۆی ھێرشەکەوە بەرھەمھێنانی ٢٥٠٠ مێگاوات کارەبا راوەستاوە. ئێوارەی ئەمڕۆ ھەینی ٢٦ـی نیسان بە درۆن ھێرشکراوەیە سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر،رەمک رەمەزان، قایمقامی قەزای چەمچەماڵیش ڕایگەیاند، لە ئەنجامی هێرشەکەی سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر، سێ کەس کوژراون و سێ کەسی دیکە بریندار بوون. وتیشی، سێ کوژراوەکە بیانین و لەنێو بریندارەکانیشدا کورد هەن. بەپێی زانیارییەکانیش هێرشەکە لە كاتژمێر نزیك 06:30 بۆ 07:30  بە درۆن ئەنجامدراوەو ئەو شوێنەی کراوەتە ئامانج هەمان ئەو شوێنەیە کە جاری پێشوو هێرشی کرایەسەر و دەرەوەی کەمپەکەیە و شوێنەکە لەژێر نۆژەنکردنەوەدا بووە. پەیوەست بەم بابەتەش وەزارەتەکانی کارەبا و سامانە سرووشتییەکان لە راگەیەنراوێکی ھاوبەشدا دەڵێن، بەھۆی ھێرشەکەی سەر کێڵگەی کۆرمۆر، ناردنی گاز بۆ وێستگەکانی بەرھەمھێنانی کارەبا راوەستاوە و بەھۆیەوە نزیکەی ٢٥٠٠ مێگاوات کارەبا کەم بووەتەوە، جەختیش دەکەنەوە کە لە ھەوڵەکانیان بەردەوام دەبن بۆ ئاساییکردنەوەی دۆخەکە و دووبارە دەستپێکردنەوەی گاز بۆ وێستگەکانی کارەبا.  پێشتریش چەندجارێک ھێرشکراوەتەسەر کێڵگەی گازیی کۆرمۆر کەدواینیان سەرەتای ئەمساڵ بوو و بەھۆیەوە بەکاتی پڕۆسەی بەرھەمھێنانی گاز لە کێڵگەکەدا راگیرا، ئەوەش کاریگەری لەسەر بەرھەمھێنانی کارەبای نیشتیمانی ھەبوو کە غازی شلی ئەو کێڵگەیە سەرچاوەی سەرەکی کارەبای نیشتیمانیی ھەرێمی کوردستانە.    

هاوڵاتی ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی هێرش كرایە سەر كێڵگەی غازی كۆرمۆر لە چەمچەماڵ و قائیمقامی شارەكە ئاشكرایكرد: هێرشە درۆنیەكەی سەر كۆمپانیای دانەغاز، زیانی مادی هەبوە بەڵام قەبارەی زیانەكان نەزانراوە. رەمەک رەمەزان، قایمقامی قەزای چەمچەماڵ  رایگەیاند، بەپێی زانیارییەکانیان، لە كاتژمێر نزیك 06:30 بۆ 07:30 دەنگی تەقینەوەیەك بیستراوە، دواتر دەركەوتوە هێرشەکە بۆ سەر کێڵگەی کۆرمۆر بووەو بە درۆن کراوە. وتیشی، هێشتا دڵنیا نین، تا ئێستاش زیانە گیانی و مادییەکان بە رونی نازانرێت. ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، بۆ بەدواداچون و لێكۆڵینەوە لە روداوەكە و قەبارەی زیانەكان تیمەكانمان راسپاردوە. هاوکات سەرچاوەیەکیش لەناو کێڵگەکە زانیارییەکانی بۆ هاوڵاتی پشتڕاستکردەوەو ڕایگەیاند، دەنگێکی بەهێزیان بیستووەو لە ئێستادا ئاگرکەوتۆتەوە و ڕێگە نادرێت کارمەندەکان شوێنەکانی خۆیان بەجێبهێڵن بەهۆی ئەوەی مەترسی هێرشی دیکە هەیە. کێڵگەى غازى کۆرمۆر دەکەوێتە سنورى قەزاى چەمچەماڵەوە و لە ساڵى ڕابردووەوە چەندینجار بە موشەک و فڕۆکەى بێفڕۆکەوان کراوەتە ئامانج. ئەم کێڵگەیە رۆژانە چوار هەزار و 200 مێگاوات کارەبا بەرهەم دەهێنێت کە لەو بڕە 2800 مێگاواتی بۆ هەرێمی کوردستان و ئەوەش دەمێنێتەوە رەوانەی هەردوو پارێزگای کەرکووک و مووسڵ دەکرێت. یەدەگی غازی سرووشتییەکەی بە زیاتر لە هەشت ترلیۆن و 200 ملیار پێ سێجا دەخەمڵێندرێت. غازی کۆرمۆر، لەرێگەی بۆرییەوە رەوانەی وێستتگەکانی کارەبای چەمچەماڵ و هەولێر دەکرێت، بەمەش لە 67%ـی کارەبای هەرێمی کوردستان دابیندەکات.

هاوڵاتی دوای ئەوەی هاووڵاتییەک لە دەریاچەی دوکان داوای لە  بەلەمێکی گەشتیاری کردووە لە دورگەیەکی دەریاچەکە دایبگرێت و بەجێی بهێڵێت و دوای کاتژمێرێک بێتەوە بەشوێنیدا، دیارنەماوە. ئەمڕۆ هەینی 26-4-2024، گوتەبێژی بەرگریی شارستانی سلێمانی لەسەر دیارنەمانی ئەو هاوڵاتییە لە لێدوانێکدا بە هاوڵاتی راگەیاند، "نیوەرۆی ئەمڕۆ کەسێک بە رووخسارێکی داپۆشراوەوە، لەگەڵ بەلەمێکدا چووەتە دوورگەیەکی دەریاچەی دوکان و داوای لە بەلەمەوانەکە کردووە دوای کاتژمێرێک بگەڕێتەوە بۆلای، بەڵام کاتێک بەلەمەوانەکە دەگەڕێتەوە کەسەکە لەوێ نەماوە". ئاماژەى بەوەشدا، ئێستا هەموو تیمەکانیان لەوێ بەدوای ئەو کەسەدا دەگەڕێن، نازانن خنکاوە یان چی بەسەرهاتووە. سەبارەت بە رەگەزی ئەو هاوڵاتییە، گوتەبێژی بەرگریی شارستانیی سلێمانی رایگەیاند، تا ئێستا نازانرێت ئەو هاوڵاتییە لە رەگەزی مێیە یان نێر، تەنها ئەوە دەزانرێت کە کورد بووە، ئەویش چونکە بە کوردی قسەی کردووە. ئێستا هێزە ئەمنییەکان و تیمەکانی بەرگریی شارستانی بە مەبەستی دۆزینەوەی سۆراخی ئەو کەسە لە شوێنی رووداوەکەن. هەر سەبارەت بەم رووداوە، قایمقامیه‌تی‌ قه‌زای‌ دوكان له‌ راگه‌یێنراوێكدا ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌داوە، ئەو هاوڵاتییە لە کاتی مەلەدا خنکاوە و له‌دوای رووداوه‌كه‌شه‌وه‌ تیمی مه‌له‌وانی دوكان و پۆلیس چونه‌ته‌ شوێنی رووداوه‌كه‌ و تیمی مه‌له‌وانی به‌دوای دۆرینه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌یدا ده‌گه‌ڕێن.  

مەبەست سەعید بۆ بەشداریکردن لە پێشانگای نێودەوڵەتیی ئێران ئێکسپۆ لە تاران، شاندێکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی کە پێکهاتوون لە جێگری سەرۆکی ژوور و ژمارەیەک لە ئەندامانی ئەنجوومەنی کارگێڕی ژووری بازرگانی و ژمارەیەک بازرگانی پارێزگای سلێمانی و ئیدارەی گەرمیان، سەردانی ئێران دەکەن. محەمەد رەسوڵ، جێگری سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی رایگەیاند، لە رێکەوتی 27-4-2024، “وەک ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی لەگەڵ ژمارەیەک لە بازرگانانی پارێزگای سلێمانی و ئیدارەی گەرمیان بۆ بەشداریکردن لە پێشانگای نێودەوڵەتیی ئێران ئێکسپۆ لە تاران” سەردانی ئێران دەکەن. ئەو بەرپرسەی ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی باسی لەوەشکرد، لە سەردانەکەیاندا چەند دیدار و کۆبوونەوەیەکی گرنگ لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان بە بازرگانی و پیشەسازی ئێران دەکەن. ئاماژەی بەوەشدا، "پێشانگاکە نێودەوڵەتییە و تەواوی بەرهەمە نوێیەکانی کۆمپانیا ئێرانیەکانی تێدا نمایشدەکرێت. هەروەها ژمارەیەک کۆمپانیای وڵاتانی دیکەی جیهان تێیدا بەشدارن، ئەمەش وایکردووە ساڵانە بازرگانان لە پارێزگای سلێمانی سەردانی بکەن”. جێگری سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی گوتیشی، لەپێناو بەرەوپێشبردنی پەیوەندییەکانمان و باسکردنی کێشە و گرفتەکانی بەردەم بازرگانان لەتاران، چەند دیدار و کۆبونەوەیەکی تایبەت بە بازرگانی و پیشەسازی لەگەڵ لایەنە پەیوەستەکان بەو بوارانەوە دەکەین.

هاوڵاتی دوای ئەوەی وەزارەتی پەروەردە بە نوسراوێکی ڕەسمی داوای لە مامۆستایان کرد فۆڕمی هەژماری من پڕبکەنەوە مامۆستایانی ناڕازی سلێمانی دژی بەزۆر دروستکردنی ئەو هەژمارە  دوو نوسراویان لەو بارەیەوە وەرگێڕاوەتە سەر زمانی عەرەبی و دەیگەیەننە بەغدا. دڵشاد میرانی، ئەندام لە دەستەی مامۆستایانی ناڕازی لەو بارەیەوە ڕایگەیاندووە،  "حکومەتی هەرێم لەڕێی وەزارەتەکانەوە فشار دەخاتەسەر فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان کە (هەژماری من) پڕبکەنەوە، بۆیە ئێمە ئەو دوو بەیاننامەمان کە بۆ پۆلیس و پەروەردە دەریانکردبوو بە تەرجومەکراوی رەوانەی بەغدا کرد، بۆیە بەغدا پێیوایە ئەمە دژی یاساکانە دژی بریارەکانی دادگای فیدراڵیە وە دژی ئەو بریارانەن کە حکومەیی ناوەند دەریکردووە، بۆیە باجی قورسی دەبێت. ئاشکراشیکرد "بابەتی (هەژماری من) لەلایەن حکومەتی عێراقی بەتەواوی وەلانراوە و کاری پێناکرێت، بەڵام حکومەتی هەرێم دەیەوێت لەرێگەی کات کوشتنەوە دەرچەیەک بۆ ئەم بابەتە بدۆزێتەوە". ئەمەش لەکاتێکدایە، دوێنێ حکومەتی هەرێمی کوردستان دوو نوسراوی له‌سه‌ر (هه‌ژماری‌ من) ئاراسته‌ی‌ سه‌رجه‌م په‌روه‌رده‌كان و پۆلیس کردووە، تیایدا داواكاره‌ گشت فه‌رمانبه‌ران پابه‌ندبكرێن به‌كردنه‌وه‌ی‌ هه‌ژماری‌ بانكی‌ له‌ رێی‌ پرۆژه‌ی‌ (هه‌ژماری‌ من) شوباتی ساڵی رابردوو، حکومەتی هەرێمی کوردستان پڕۆژەی "هەژماری من"ی راگەیاند و هه‌وڵه‌كانی‌ خستووه‌ته‌گه‌ڕ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌لایه‌ن حكومه‌تی‌ عێراقه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌ بكرێت،بۆ ئەوەی لە ڕێگەی ئەو هەژمارەوە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دابەشبکرێت بەڵام تا ئێستا لەلایەن حکومەتی عێراقەوە دان بەو هەژمارەدا نەنراوە و نازانرێت کە کاری پێدەکرێت یاخود نا هاوکات  به‌شێك له‌ فه‌رمانبه‌ران و هاوڵاتیانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان متمانه‌یان به‌و پرۆژه‌یه‌ نییه‌ و ره‌تیده‌كه‌نه‌وه‌ و داوكارن مووچه‌كانیان له‌ بانكه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ عێراق "ته‌وتین" بكرێت. وێنەی ئەو دوو دۆکۆمێنتەی وەرگێڕدراونەتە سەر زمانی عەرەبی و مامۆستایان دەیبەنە بەغدا:

هاوڵاتی ئەمڕۆ بارهەڵگرێک لە رێگەی سلێمانی - دووکان بەهۆی نەمانی ئیستۆپەوە کۆنترۆڵی لەدەستداوە و بە گوتەی لێپرسراوی بنکەی هاتووچۆی دووکان، خۆی بە ١٣ ئۆتۆمبێلدا کێشاوە و تاوەکو ئێستا ١٥ کەس بریندارن.  عەقید ئومێد عەبدوڵا، بەڕێوەبەری هاتووچۆی قەزای دوکان له‌باره‌ی روداوه‌كه‌وه‌ رایگه‌یاند، بارهه‌ڵگرێك پێش خاڵی پشكنینی قه‌زای دوكان خۆی كێشاوه‌ به‌ ١٣ ئۆتۆمبێلدا، به‌گوێره‌ی زانیارییه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان قوربانی هه‌یه‌، سه‌ره‌ڕای زیانه‌ مادییه‌كان. هاوکات بەهمەن عەبدوڵا، وتەبێژی هاتوچۆی سلێمانی بڵاویکردەوە؛ لە روداوەکەدا تائێستا ١٥ کەس برینداربون و خۆش بەختانە کەس گیانی لەدەست نەداوە. وتیشی: روداوەکە لە ئەنجامی لەدەستدانی کۆنتڕۆڵی ئۆتۆمبێلێکی بارهەڵگر بوە لە جۆری فلات کە کۆنتێنەری هەڵگرتوە و لە سلێمانییەوە بە ئاڕاستەی دوکان ڕۆشتوە، پێش بازگەکە کۆنتڕۆڵ لەدەست دەدات و خۆی کێشاوە بە دوو ئۆتۆمبێلدا پاشان بە ئاڕاستەی بازگەکە رۆشتوە و لەناو بازگەکەش خۆی کێشاوە بە ١٣ ئۆتۆمبێلی دیکەدا. بە گوێرەی زانیارییەکانی هاوڵاتی  شۆفێری بارهەڵگرەکە بەڕەگەز عەرەبە و خەڵکی بەغدایە ، لە ئێستاشدا تیمەکانی هاتوچۆ و تەندروستی و هێزە ئەمنیەکان و لەهەوڵێ کۆنتڕۆڵکردنی دۆخەکەدان.

هاوڵاتی وەزارەتى دارایی عێراق داواى لە هەرێمى کوردستان کردووە زیاتر لە 905 ملیار دینارى داهاتى نانەوتیی دوو مانگ رادەست بکەن، بەڵام وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان دەڵێت، هەڵە لە نووسراوێکیاندا کراوە، بۆ ئەم مەبەستە شاندێکی تەکنیکی دەنێرێت بۆ بەغدا.  وەزارەتى داراییی عێراق لە نووسراوێکدا ، کە 8ى نیسان بۆ نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە بەغدا نێردراوە و داوا دەکات 905 ملیار و 246 ملیۆن و 194 هەزار دینار وەک داهاتى نانەوتى رادەست بکەن، کە داهاتى مانگەکانی  کانوونى دووەم و شوباتی 2024  و داوای کردووە، ئەو بڕە پارەیە بخرێتە سەر هەژمارى بانکیى تایبەت بەو داهاتە لە بانکى ناوەندى و وەزارەتی دارایی هەرێمیش دەڵێت، هەڵە لە نووسراوێکیاندا کراوە. شاندەکەی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان هەفتەی داهاتوو دەچێتە بەغدا، بەوتەی بەرپرسانی وەزارەتەکەش "کێشەى ئەو بڕە پارەیە لەوەدا بووە کە بە هەڵە پارەى سپاردەى بانکەکان، قەرزى کارەبا، هاوکاریى هاوپەیمانان بۆ پێشمەرگە لەگەڵى هەژمارکراوە و نێردراوە بۆ بەغدا. بە جیاکردنەوەى ئەو پارانە، داهاتى ئەو دوو مانگە نزیکەى 700 ملیار دینارە". یاساى بودجەى گشتیی عێراق، حکومەتى هەرێمى کوردستانى پابەندکردووە، بە رادەستکردنى داهاتى نانەوتى، بەڵام تاوەکو ئێستا بەغدا و هەولێر نەگەیشتوونەتە رێککەوتن لەبارەى ئەوەى ئەو داهاتە چى دەگرێتەوە

هاوڵاتی سەپاندنی سزای لەسێدارەدان بۆ توماج ساڵحی، گۆرانیبێژی ناڕازی لەلایەن دادگای شۆڕشی شاری ئەسفەهانی ئێرانەوە کاردانەوەی بەربڵاوی لە ناوخۆ و دەرەوەی ئێران بەدوای خۆیدا هێناوە. ئەمیر ڕەئیسیان، پارێزەری تۆماج ساڵحی ڕۆژی چوارشەممە، 24ی مانگی چوار لە چاوپێکەوتنێکدا ڕایگەیاند کە دادگای ئینقلابی ئەسفەهان لە هەنگاوێکی دەگمەندا بڕیارێکی دادگای باڵای ئێرانی سەبارەت بەو گۆرانیبێژە هەڵوەشاندووەتەوە سزای لەسێدارەدانی بەسەردا سەپاندووە. دوا بە دوای داسەپاندنی سزای سێدارە بەسەر تۆماج ساڵەحی، هونەرمەند و راپەڕی ئێرانی لە لایەن دادگای شۆڕشی ئیسفەهانەوە، موژگان ئێفتخاری، دایکی ژینا ئەمینی لە لاپەڕەی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئینستاگرام نووسی:" مەهێڵن دڵی دایکی تۆماج، وەک دڵی منی پێ بێت.بهێڵن تۆماج بمێنێت و هەناسە بدات بۆ ئەوەی دایکی تۆماج و دایکانی وڵاتەکەم لە هەناسەدان نەکەون. من هێشتا بە هەناسە گەرمەکانی ژیناوە ئەژیم. بهێڵن دایکی تۆماجیش هەناسەی زیندووی کوڕەکەی هەڵبمژێت. هاوکات ڤێدانت پاتەل، جێگری وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا وێڕای سەرکۆنەکردنی ئەو سزایە کە لە دژی توماج ساڵحی دەرچووە، ڕایگەیاندووە کە ئەمە "نموونەیەکی دیکەی پێشێلکردنی ترسناک و بەربڵاوی مافەکانی مرۆڤ لەلایەن ڕێژیم لە ئێرانەوە." هەروەها ئەبرام پیلی، جێگری نێردەی ئەمەریکا بۆ کاروباری ئێران لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی "X" نووسیویەتی "بە توندی سەپاندنی سزای لەسێدارەدان بۆ توماج ساڵحی و سزای پێنج ساڵ زیندانیکردن بۆ سامان یاسین، ڕاپەری کورد لە ئێران سەرکۆنە دەکەین و داوای ئازادکردنی دەستبەجێی هەردوویان دەکەین." سامان یاسین، گۆرانیبێژی کورد کە پێشتر سزای لەسێدارەدانەکەی هەڵوەشێندرابووە، بە بڕیارێکی دادگای ئینقلابی تاران، بە 5 ساڵ زیندانیکردن لە یەکێک لە شارەکانی پارێزگای کرمان سزا دراوە. بڕیاری لەسێدارەدانی ئەم هونەرمەندە،  کاردانەوەی لە نێو خەڵکی ئێرانیشدا لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات لێکەوتوەتەوە، عەبدوڵڵا موهتەدی،سکرتێری گشتیی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران لە هەژماری تایبەتی خۆی لە لە تۆڕی کۆمەڵایەتی "X" لە کاردانەوە بە سزاکەی توماج ساڵحی نووسیوێتی "ئەمە سزایەکی باوەڕپێنەکراو و دڕندانە و شەرمەزارکەرە بۆ ڕاپەرێکی گەنج کە بە خێرایی بوو بە دەنگی خەڵک و دەنگی ئازادی. توماج کە جگە لە گۆرانی وتن هیچ چەکێکی نەبووە، ئازارە هاوبەشەکانی هەموومانی هاوار دەکرد و هێمای ئەو بوێری و خۆڕاگریشە کە هەموومان ئاواتەخوازینی." کەیهان کەلهوڕ، میوزیکژەنی ناودار لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئینستاگرام لە کاردانەوە بە سزای لەسێدارەدانی توماج ساڵحی نووسیویەتی "توماج ساڵحی دەبێت ئازاد بکرێت، بێدەنگی ئێمە بە واتای پشتیوانیکردن لە ستەم و ستەمکارییە". توماج ساڵحی، ڕاپەری زیندانیکراو لە مانگی یازدەی ساڵی ڕابردوو بە هۆی ڕەخنە گرتن لە حکومەت لە رێگای گۆڕانییەکانییەوە، دوای ساڵێک و 21 رۆژ دەستبەسەرکردنی بە کەفالەت ئازادکرا، بەڵام تەنها 12 ڕۆژ دواتر و دوای بڵاوبوونەوەی گرتەیەکی ڤیدیۆیی کە تێیدا باسی لە ئەشکەنجەدانی لە زینداندا کردبوو، دەستگیر کرایەوە و لە ئێستادا سزای لەسێدارەدانی بۆ دەرچووە.

هاوڵاتی فەرماندەیی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە)، ناسنامه‌ی دوو گەریلای پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) ئاشكرا ده‌كات كه‌ لە شه‌ڕ و پێكدادان له‌ دژی سوپای تورکیا لەمساڵدا  لە خاکی هەرێمی کوردستان شەهیدکراون. ئەمڕۆ پێنجشەممە 25ی نیسانی 2024، ناوەندی راگەیاندن و چاپه‌مه‌نیی هێزەکانی پاراستنی گەل هەپەگە ناسنامەی  دوو گەریلای بڵاوکردەوە کە لە رۆژی 1ی نیسانی 2024، لە چیای گارە لە هەرێمی کوردستان لە شەڕ و پێکدادان لە دژی سوپای تورکیا، لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنی ناسراو بە چنگ – قوفڵدا شەهیدکراوون. ناسنامەی گەریلاکان بەمشێوەیەن:   ناسناو: ئارارات هەرەکۆل ناو و پاشناو: سیبەل دەنیز شوێنی لەدایکبوون: وان ناوی دایک- باوک: نەجیبە - نورەدین کات و شوێنی شەهیدبوون: ١ی نیسانی ٢٠٢٤/ گارە   ناسناو: زین زاگرۆس ناو و پاشناو: گولێ حسۆ شوێنی لەدایکبوون: کۆبانێ ناوی دایک- باوک: جەیلە - ئەحمەد کات و شوێنی شەهیدبوون: ١ی نیسانی ٢٠٢٤/ گارە ئەم شەڕ و پێکدادانە لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنێکدایە تورکیا ناوی ناوە چنگ- قوفڵ کە بەرەبەیانی رۆژی 18ی نیسانی 2022 لە ناوچەکانی ئاڤاشین، مەتین و زاپ لە خاکی هەرێمی کوردستان بۆ سەر پێگەکانی پەکەکە دەستیپێکردوە.