ماکرۆن سەردانى بەغدا دەکات 

دوای ئەوەى لەشەوى ڕابردووە لەتۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس چەندین پەیامى جیاواز لەبارەى مردنى سەرۆکى ئەمریکا بڵاوکرایەوە، بەرپرسێکی باڵای ئەمریکی ئەو قسانە ڕەتدەکاتەوەو دەڵێت "ترەمپ تەندروستى باشە، بەم زووانە دەچێتە دەرەوە بۆ یاری گۆڵف". بەهۆى ئامادەنەبوون و دەرنەکەوتنى لەبۆنەگشتیەکان و لە ژێر ڕۆشنایی ئەو شەپۆلە دەنگۆیانەیانەى  لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس لە ماوەی 24 کاتژمێری ڕابردوودا ڕوویدا، ئەوانەی لە دەوروبەری سەرۆکی ئەمریکا ڕوونکردنەوەیەکیان سەبارەت بە ڕەوشی تەندروستی سەرۆکی ئەمریکا بڵاوکردەوە. بەرپرسێکی باڵای ئەمریکی کە ئەمڕۆ (شەممە) قسەی لەگەڵ تەلەفزیۆنى ١٢ ئیسرائیل  کردووە، وتی: ترەمپ باشە، دوای چەند کاتژمێرێکى دیکە دەچێتە دەرەوە بۆ یاری گۆڵف. پەیامنێرانی کۆشکی سپی باس لەوە دەکەن کە ترامپ لەکاتی چوونە ناو یانە گۆڵفەکەدا لەکاتی چوونە ناو ئۆتۆمبێلێکەوە لەبەردەم خەڵکدا بینراوە.  دەنگۆی مردنى ترەمپ بووەتە بابەتێکى گەورە دواى ئەوەى ئەگەری مردنی باسکراو دوای چاوپێکەوتنێکی ئەم هەفتەیە کە تێیدا جێگری سەرۆک جەی دی ڤانس بە ئاشکرا ڕایگەیاند کە "ئەگەر بە کارەساتێکی ترسناک ناوی بهێنیت، ناتوانم بیر لە ڕاهێنانی باشتر بۆ ئەم پۆستە بکەمەوە لەوەی کە لە ماوەی ٢٠٠ ڕۆژی ڕابردوودا بەسەرمدا هاتووە". هاوکاتى ئەو دەنگۆیانە لەگەڵ قسەی مشتومڕاوی دووەم بەهێزترین پیاوی ئەمریکا، ڤیدیۆ کلیپێکی کۆن لە زنجیرەی "سیمپسۆنەکان" دەستیکرد بە بڵاوبوونەوە لە سۆشیال میدیا. کلیپەکە کە لەلایەن زۆرێک لە ئۆنلاینەوە بڵاوکراوەتەوە، کەسایەتییەکی هاوشێوەی ترەمپ لە کاتی پەخشێکی ڕاستەوخۆدا دوای ئەوەی سنگی گرتبوو، کەوت لەگەڵ گێڕانەوەیەک کە هاوڕێی کلیپەکە بووە و تێیدا هاتووە "پێشبینی دەکرێت سەرۆک لە مانگی ئابی ٢٠٢٥دا دوای نەخۆشییەکی سەختی سنگی بمرێت". ئەمە یەکەمجار نییە تەندروستی و مردنی ترەمپ دەنگۆی لەڕێگەی ئۆنلاینەوە دروستبکات. لە مانگی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٣ ئەکاونتی دۆناڵد ترەمپی کوڕی لە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای ئێکس هاک کرا، هاککەرەکە پەیامێکی ناڕاستی بڵاوکردەوە و ئیدیعای کرد سەرۆکی پێشووی ئەمریکا مردووە. ئەو فێڵە پێش ئەوەی ئاشکرا بێت بە خێرایی بڵاوبووەوە.

باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق سەبارەت بەو لێدوانانەى بڵاوکرایەوە سەبارەت بە ڕاهێنانی ژمارەیەک چەکدار یان دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ بەکارهێنانی نایاسایی لە دەرەوەی ئۆکرانیا بەیاننامەیەکى بڵاوکردەوەو هەموو ئەو زانیاریانەىان ڕەتکردەوە. باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق بە توندی ڕەتیدەکاتەوە ئەو ڕاپۆرتە ناڕاستانەی لە هەندێک لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن بڵاو کراونەتەوە و گوایە لایەنی ئۆکرانی دەستی هەیە لە ئامادەکردن یان ڕاهێنانی ئەو کەسانەی کە سەرقاڵی چالاکی نایاسایی لەسەر خاکی عێراق یان هەرێمی کوردستانی عێراقن. باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق لە بەیاننامەیەدا دەڵێن: هەرگیز هیچ چالاکیەکی پەیوەست بە ڕاهێنانی چەکداران یان دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ بەکارهێنانی نایاسایی لە دەرەوەی خاکەکەی ئەنجام نەداوە و ئەنجام نادات، ئەم تۆمەتانە بە ئاشکرا چەواشەکارانەن و لە ڕاستیدا هیچ بنەمایەکیان نییە. ئێمە بڵاوکردنەوەی ئەو جۆرە زانیارییە ناڕاستانە بە هەوڵێک دەزانین بۆ ناوزڕاندنی ئۆکرانیا و سەرکردایەتییەکەی". باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق داوا لە میدیاکان دەکات، "تەنها پشت بە سەرچاوە فەرمی و باوەڕپێکراوەکان بۆ زانیاری ببەستن و خۆیان لە بڵاوکردنەوەی دەنگۆ و ڕاپۆرتی پشتڕاستنەکراو بەدوور بگرن" یەکێک لەوکەسانەى کە ئاسایشى سلێملنى دانپیادانانی بڵاوکردەوەو گوایە چەکدارى لاهور شێخ جەنگی و ئەژی ئەمینەو پلانی هەڵگەڕانەوەی سەربازی و کودەتا و تیرۆرکردنی کەسایەتییە سیاسییە دیارەکانی کوردستان و سلێمانییان هەبوو چوەتە ئۆکراین. ئەوکەسە دەڵێت: پاش راهێنان لە هەورازە نەفتە رەوانەی ئۆکرانیایان کردم بۆ ئەوەى فێرکارى فڕینى درۆنبم لە فڕۆکەخانەى هەولێر چوین بۆ تورکیا بە ترانزێت لەوێشەوە بۆ پۆلەندا، لە پۆلەندا بە وەرەقەیەکى تایبەت فیزاى ئۆکرانیاشان لە پۆلەندا بۆ وەرگرتین، لەوێوە چوین بۆ ئۆکرانیا، لەوێ شوێنى حەوانەوەیان بۆ دابینکردین، لەناوچەى سەربازگەیەک بوو، کە لەگەڵ سەربازەکان فێرى فڕاندنى درۆنیان کردین.

بەلەمێکی گواستنەوەی کۆچبەرانی نایاسایی لە کەناراوەکانی مۆریتانیا ژێرئاو کەوت و بەهۆیەوە تاوەکو ئێستا لانیکەم، 49 کەس گیانیان لەدەستداوە. بەرپرسێکی باڵای هێزی پاسەوانی دەریایی مۆریتانیا کە نەیویستووە ناوی بهێنرێت لەوبارەیەوە رایگەیاند، جگەلە گیانلەدەستدانی 49 کەس، هاوکات نزیکەی 100 کەسیش بێسەروشوێنن. ئەو بەرپرسەی مۆریتانیا ئاشکراشیکرد، بەلەمەکە 160  کۆچبەری نایاسایی لەسەر بووە، کە زۆربەیان خەڵکی سینیگال و گامبیا بوون. گوتیشی، هێزەکانیان توانیویانە تەنیا 17 کەس لە مردن رزگاربکەن و گەڕان و پشکنین بەدوای ونبووەکاندا بەردەوامە.  ساڵی رابردوو، مۆریتانیا رێککەوتنی پەنابەرانی لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا واژۆکرد و بەگوێرەی ئەو رێککەوتنە، رێگە لە پەڕینەوەی کۆچبەرانی نایاسایی دەگرێت و لە بەرامبەردا 210 ملیۆن پاوەند وەردەگرێت.  بەگوێرە رێکخراوەکانی مافی مرۆڤیش لەو وڵاتە، لەچوارچێوەی رێککەوتنەکەیان لەگەڵ ئەوروپا تەنیا مانگی ئازاری ئەمساڵ هەزار و 200 پەنابەر لە مۆریتانیاوە دیپۆرتکراونەتەوە. سەرەتای ئەم هەفتەیەش، هەڵمەتێکی گرتن و دیپۆرتکردنەوەی پەنابەرانیان دەستپێکرد و تاوەکو ئێستا سەدان کۆچبەری نایاسایی لە کەناراوەکاندا دەستگیرکراون.

لە یەکەم کاردانەوەی بڕیاری سێ وڵاتی ئەورووپی بۆ سەپاندنەوەی سزا بەسەر تاران، تمەن زیاتر دابەزی.  بە کاراکردنی میکانزمی سناپ باک، ئێران 30 رۆژی لەبەردەمە، کە یان دەبێت بە مەرجی ئەورووپییەکان لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی رازی بێت، یانیش بکەوێتەوە ژێر سزا ئابوورییە سەختە نێودەوڵەتییەکان، لەوانەش سڕکردنی هەموو پارە و سامانی وڵاتەکە لە دەرەوە. ئارمان ڤاشەقانی فەراحانی، دانیشتووی تارانە و دەڵێت: "بۆ هەر شوێنێک بڕۆیت بۆ کڕینی خواردن، جل، پارچەی یەدەگ، چارەسەری تەندروستی یان هەر شتێکی دیکە، یەکسەر پێت دەڵێن بەهای دۆلار بەرزبووەتەوە بۆیە دەبێت پارەی زیاتر بدەیت." ئەڵمانیا، فەرەنسا و بەریتانیا رێکارەکەیان چالاک کرد. بەرلین داوا لە تاران دەکات، ئەم 30 رۆژە بکاتە دەرفەتێک بۆ دیپلۆماسی و لەدەستی نەدات. یۆهان ڤادێفول، وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا رایگەیاند، "ئێران دەزانێت کە دەبێت ئێستا چی بکات. پێویستە هاوئاهەنگیی تەواو لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم بکات، پابەندی دانوستاندن بێت و پیتاندنی یۆرانیۆم بەشێوەیەکی سەلمێنراو کەمبکاتەوە." دوای راگەیاندنی کاراکردنی میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان، وەزیری دەرەوەی ئێران پەیوەندی بە هاوتا ئەورووپییەکانییەوە کرد و پێی گوتن، ئێران دەستەوەستان نابێت و دەکرێت ئەو هەنگاوەیان هاوئاهەنگیی تاران لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمی لاوازتر بکات. کازم غەریب ئابادی، جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران ئاماژەی بەوە کرد، "ئێمە پێمان راگەیاندوون کە ئەگەر ئەمە رووبدات، ئەوا ئەو دەرەچەیەی بۆ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمیمان کردووەتەوە، بە تەواوی زیانی بەردەکەوێت و رەنگە بوەستێنرێت. ئەگەر ئەوان میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان کارا بکەن، هیچ واتایەکی تێدا نییە کە ئێران لەگەڵیان بەردەوام بێت لە کارکردن." رووسیا دەڵێت، بڕیاری ئەڵمانیا، فەرەنسا و بەریتانیا دژی ئێران هیچ بنەمایەکی یاسایی نییە و تەنیا "چاوسوورکردنەوە و تەنگپێهەڵچنینە".   دیمیتری پۆڵیانسکی، جێگری نوێنەری هەمیشەیی رووسیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژە بەوە دەکات، "بێگومان ئەمە کار دەکاتە سەر کەشی گشتیی پرسەکانی پەیوەست بە بەرنامەی ئەتۆمیی ئێران و هاوئاهەنگیی نێودەوڵەتی لەم بارەیەوە ئاڵۆز دەکات." رووسیا و چین پڕۆژە بڕیارێکی هاوبەشیان پێشكێش بە ئەنجوومەنی ئاسایش کردووە بۆ ئەوەی ماوەی هەڵوەشاندنەوەی سزاکان لەسەر ئێران درێژ بکرێتەوە، بەڵام ئەگەر ئێران ئەورووپییەکانی پێ رازی نەکرێت، ئەوا فەرەنسا و بەریتانیا دەتوانن بە ڤیتۆ شکستی پێبێنن.  رووسیا و چین ناتوانن بڕیاری سەپاندنەوەی سزاکان ڤیتۆ بکەن، چونکە ناخرێتە دەنگدانەوە، بەڵکو 30 رۆژ لە دوای تۆمەتبارکردنی ئێران بە پێشێلکردنی رێککەوتنی ئەتۆمی، خۆکارانە سزاکان کارا دەبنەوە.

بەریتانیا، فەرەنسا و ئەڵمانیا سزای نێودەوڵەتی بەسەر ئێراندا دەسەپێننەوە و رایانگەیاند، هەموو ئامرازێکی دیپلۆماسی بەکاردەهێنین بۆ ئەوەی نەهێڵین ئێران چەکی ئەتۆمی دروست بکات.    ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بڵاوی کردەوە، بەپێی راگەیێندراوی ئەو سێ وڵاتە، لە ئەمڕۆوە میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان کارا دەکەن. بەپێی زانیارییەکان، نوێنەرانی ئەو سێ وڵاتە کە بە وڵاتانی E3 ناسراون، سەرەتای ئەم هەفتەیە لەگەڵ دیپلۆماتکارانی ئێرانی لە جنێڤ کۆبوونەتەوە، ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ زیندووکردنەوەی دانوستانە ئەتۆمییەکان، بەڵام بەبێ هیچ پێشکەوتنێک و پابەندبوونێک لەلایەن ئێرانەوە. ئەمڕۆ چوارشەممە وەزیرانى ئەو سێ وڵاتە، مارکۆ ڕۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکایان لە بڕیارەکەیان ئاگادارکردۆتەوە، ڕایگەیاندووە، هیوادارن ئێران تا کۆتایی مانگی ئەیلول بەشداری بکات بۆ پێشکەشکردنی بەڵێنەکان سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی کە قەناعەتیان پێبکات بۆ دواخستنی کردەوەی کۆنکرێتی. گەڕاندنەوەی سزاکان لە ڕێگەی ئەو میکانیزمەی کە لە ڕێککەوتنە ئەتۆمییە ڕەسەنەکەدا دامەزرابوو، کە بە "سناپباک" ناسراوە، ئەنجام دەدرێت و ئامانجیشی گەڕاندنەوەی خێرای هەموو ئەو سزایانەیە کە پێش ڕێککەوتنەکە کاری پێکرابوون، بەبێ ئەوەی ئەندامانی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان بە ڕووسیا و چینیشەوە بتوانن ڤیتۆی بڕیارەکە بکەن. پرۆسەکە کاتێک دەست پێدەکات کە یەکێک (یان زیاتر) لە وڵاتانی واژۆکەری ڕێککەوتنەکە سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایش لە "پێشێلکردنی بەرچاوی بەڵێنەکان" لەلایەن ئێرانەوە ئاگادار دەکەنەوە.

ژمارەیەک چالاکوان و هاوڵاتی نامەیەد دەدەنە فەرماندەیی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق و دەڵێن دەمانەوێت سەرنجی بەڕێزتان رابکێشین بۆ مەسەلەیەکی زۆر مەترسیدار کە هەڕەشە لە ئارامی و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان-عێراق دەکات. ئەوەش بریتییە لە بەدبەکارهێنانی ئەو چەک و تەقەمەنیانەی دراوە بە هێزەکانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی پشتیوانیی هاوپەیمانیی نیودەوڵەتی دژی رێکخراوی تێرۆریستی داعش لەلایەن هێز و گرووپی دیکەوە. هەروەها ئەوەشدەخەنەڕوو هەوڵ بدەن ئەم چەکانە لەم هێزە تایبەتانە بسەندنەوە، لەبەرئەوەی لە پاکتاوکردنی کێشە ناوخۆییەکان بەکاری دەهێنن، کە ئەمەش پێچەوانەی ئەو ئامانجە سەرەکیانەیە کە پێیان بەخشراوە. لەبەشێکى دیکەدا داوادەکەن لیژنەیەکی لیکۆڵینەوەی بێ لایەن دابمەزرێنن بۆ کنەکردن و چاودێریکردنی  بەدبەکارهێنانی ئەم چەک و تەقەمەنیانەی لەلایەن هاوپەیمانی نێودەوڵەتیەوە بەخشراون بە هێزەکانی پێشمەرگە. دەقى نامەکە.. بۆ فەرماندەیی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق بەڕێزان، ئێمە وەکو ژمارەیەک چالاکوان و هاوڵاتی لە هەرێمی کوردستان - عێراقدا، دەمانەوێت سەرنجی بەڕێزتان رابکێشین بۆ مەسەلەیەکی زۆر مەترسیدار کە هەڕەشە لە ئارامی و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان-عێراق دەکات. ئەوەش بریتییە لە بەدبەکارهێنانی ئەو چەک و تەقەمەنیانەی دراوە بە هێزەکانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی پشتیوانیی هاوپەیمانیی نیودەوڵەتی دژی رێکخراوی تێرۆریستی داعش لەلایەن هێز و گرووپی دیکەوە. لەمیانەی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئەم دواییانە لەهەردوو پارێزگاکانی هەولێرو سلێمانی ئەو راستییە ئاشکرا بوو کە بەشێک لەم چەک و تەقەمەنیانە لەلایەن هیزە تایبەتەکانی وەکو زێرەڤانی و دژە تیرۆرو کۆماندۆوە  کە سەر بە هەردوو حیزبی دەسەڵاتدارن بەکاردەهێنرێن بۆ پاکتاوکردنی حساباتی سیاسیی ناوخۆیی دژ بە خەڵکی هەرێمی کوردستان و پارتە سیاسییەکانی دیکە. ئەمەش خۆی لەخۆیدا لادانێکی مەترسیدارە لەو ئامانجە سەرەکییەی ئەو چەک وتەقەمەنیانەی پێ بەخشراوە کە ئەویش روبەڕوبونەوەی تیرۆر و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان و ناوچەکەیە. بەردەوامبوونی ئەم دۆخەو بەمجۆرەی ئێستای هەڕەشەیەکی جدییە کە ئەم دامەزراوە سەربازییە تایبەتانە وەکو هاوچەشنەکانیانی لێ بێت لە عێراقدا کە پابەند نین بە دامەزراوە شەرعیەکان و سەروەری یاساوە، ئەمەش بێ گومان ترس و دڵەڕاوکێ لەنێو هاوڵاتیاندا دروست دەکات و بەها باڵاکانی دێمۆکراسی تەسکتر دەکاتەوە کە لەمێژەوە هاوپەیمانە نێودەوڵەتیەکانمان بانگەوازی بۆ دەکەن. لەبەر ئەو خاڵانەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێداون داواکارین لە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق:   •    هەوڵ بدەن ئەم چەکانە لەم هێزە تایبەتانە بسەندنەوە، لەبەرئەوەی لە پاکتاوکردنی کێشە ناوخۆییەکان بەکاری دەهێنن، کە ئەمەش پێچەوانەی ئەو ئامانجە سەرەکیانەیە کە پێیان بەخشراوە. •    پاڵپشتیی چاکسازیی کەرتی سەربازی بکەن، هەوڵ بۆ یەکخستنی هێزەکانی پێشمەرگە بدەن لەژێر یەک سەرکردایەتیی پیشەیی و نیشتیمانیدا دوور لە دەستێوەردانی حیزبی. هەروەها واز لە پڕ چەککردنی ئەم هێزە تایبەتانە بهێنن. •    لیژنەیەکی لیکۆڵینەوەی بێ لایەن دابمەزرێنن بۆ کنەکردن و چاودێریکردنی  بەدبەکارهێنانی ئەم چەک و تەقەمەنیانەی لەلایەن هاوپەیمانی نێودەوڵەتیەوە بەخشراون بە هێزەکانی پێشمەرگە. ئێمە کاتێک ئەم مەترسی و داواکاریانەتان بۆ بەرز دەکەینەوە، پاڵپشتییە بەردەوامەکانتان بۆ بنبڕکردنی تێرۆر لەهەرێمی کوردستاندا بەرز دەنرخێنین. بێ دەنگیتان لە ئاست ئەم لادانە  ترسناکە، سەقامگیریی هەرێم و ئایندەی دێمۆکراسی لە هەرێمدا دەخاتە بەردەم مەترسی گەورەوە.  لەگەڵ رێزو سوپاسی بێ پایانماندا. ناوەکان: １-    خەبات عەبدوڵا .. نوسەرو رۆژنامەنووس ２-    سەفوەت رشيد .. .مافپەروەر ３-    د. لەتیف شيخ مستەفا ...مافپەروەر ４-    مەحمود رەزائەمين .. چالاکی سیاسی و ئەندامی پێشووتری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ５-    د. پەروین نوری عارف ... ئەکادیمی و پسپۆڕ لەمێژووی زارەکی ６-    محمەد ساڵح سەليم ... مافپەروەر ７-    محەمد کەريم محەمد  ... ئابوریناس و چالاکی مەدەنی ８-    نیهاد قازی ... چالاک لەبواری مافەکانی مرۆڤدا ９-    کاوان فەرەج ... چالاکی مەدەنی １０-    د. سالار باسيرە ... ئەکاديمي １１-    د. گەشە حەفيد ... مافپەروەر １２-    د. رازاو گوڵی ... مافپەروەر １３-    تحسين قادر ... وەزیری پێشووتر لە حکومەتی هەرێمی کوردستان １４-    نیاز عەبدوڵا ... رۆژنامەنووس و داکۆکیکار لە مافەکانی مرۆڤ １５-    شۆڕش ئەمين... چالاکی مەدەنی １６-    پەروا عەلي ... چالاکی مەدەنی و ئەندامی پێشووتری پارلەمانی کوردستان １７-    عەبدوڵا کەريم مەحمود ... نوسەر و رۆژنامەنوس １８-    ئاسۆ محەمەد شوانی... رۆژنامەنوس و چالاکی مەدەنی １９-    موجاهید محەمەد ئەمين ... مامۆستا ２０-    بابان جەعفەر ... چالاکی مەدەنی ２１-    د. کامەران قەرەداخی ... دکتۆری پسپۆڕ ومامۆستای زانکۆ ２２-    تاریق فاتيح ... سەرنوسەری رۆژنامەی هاوڵاتی ２３-    عيماد حەميد عەلی ... مافپەروەر ２４-    کارزان فاضل ... مافپەروەر ２５-    ئارام جەمال ... چالاکی مەدەنی ２６-    شوان عەبدوڵا ... زیندانی سیاسی لە سەردەمی فەرمانڕەوایی بەعس ２７-    نێزيک حاجي ... چالاکی مەدەنی ２８-    د. شێرکو کرمانج ... توێژەرو ئەکادیمی ２９-    بابەکر دڕەیی ... مافپەروەرو چالاکی سیاسی ３０-    شوان محەمد ... رۆژنامەنوس ３１-    پەیمان عیزەدین ... مافپەروەر ３２-    ئەبوبەکر هەڵەدنی ... پەرلەمانتاری پێشووی پەرلەمانی کوردستان ３３-    سەڵاح رەشيد ... وەزیری پێشوتری حکومەتی هەرێمی کوردستان ３４-    فەتاح زاخۆیی ... وەزیری پێشووتری حکومەتی هەرێمی کوردستان ３５-    د. سەروەر عەبدولڕەحمان ... سەرۆکی رێکخراوی پەی ３６-    دانا رەشيد ... چالاکی مەدەنی ３７-    ستارە عارف ... چالاکی مەدەنی ３８-    نەوروز عەباس ... چالاکی مەدەنی و رۆژنامەنوس ３９-    جەمال شێخ جەلال ... فەرمانبەری خانەنشين ４０-    بەهایدن ... هونەرمەندی شێوەکار ４１-    وەهاب واحيد ... مامۆستا ４２-    جيهاد محەمەد ئەمين ... چالاکوانی مەدەنی و پسپۆڕی پەروەردە ４３-    خاليد رەزا ئەمين ... قایمقامی پێشووتری ناوەندی پارێزگای سلێمانی ４４-    ئاراس محەمد غەريب ... بەڕێوەبەری گشتی خانەنشین ４５-    رەهەند رەزا ... مافپەروەر ４６-    رێبوار حەمە ئەمين ... چالاکی مەدەنی ４７-    د. کاميل عومەر ... مامۆستای زانکۆ ４８-    محەمەد نوري ...رۆژنامەنوس ４９-    فەرەیدون سامان ... سەرنوسەری گۆڤاری زمان وزار ５０-    نەوزاد عەزيز ...نوسەرو توێژەری کۆمەڵایەتی ５１-    وریا عەبدوڵا رەسوڵ ... توێژەری کۆمەڵایەتی و زیندانی سیاسی ５２-    دەوەن مەعروف ... شاعیر و پێشمەرگەی دێرین ５３-    نەزیرە حارس ...چالاکی مەدەنی و پێشمەرگەی دێرین ５４-    کەريم ملا رەشيد ... نوسەرو وەرگێڕ ５５-    ئاسۆ حەيدەري ... زیندانی سیاسی و پێشمەرگەی دێرین ５６-    ئیسماعيل حەمە ئەمين ...نوسەرو رۆماننووس ５７-    ئەیاد محەمد عەبدوڵا ... زیندانی سیاسی لە سەردەمی فەرمانڕەوایی بەعس ５８-    د. شێرکۆ محەمەد ئەمین ... ئەندامی پێشوتری پارلەمانی هەرێمی کوردستان ５９-    د. سارا موحسین ... ئەندامی پارلەمانی هەرێمی کوردستان ６０-    شوان داودی ... رۆژنامەنوس و ئەندامی پێشوتری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ６１-    ژوان ئەحمەد ... رۆژنامەنوس ６２-    سەرگوڵ قەرەداخی ... مافپەروەر ６３-    سەید ئەحمەد حەمە لاو ... رۆماننووس ６４-    هیوا سەعيد سەليم ... نووسەرو چالاکی سیاسی

یەكێك لە تەوەرە گرنگەكانی دیداری نێوان مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەكانی سوریای دیموكرات لەگەڵ جین شاهین، سیناتۆری دیاری ئەمریكا كە لە عەممانی پایتەختی ئوردون بەڕێوەچوو،باسكردن بووە لە پێویستی بەردەوامی دانوستانەكان لەبارەی گەیشتن بە چارەسەری نا ناوەندی لە سوریا، بە نێوەگیری نێودەوڵەتی.  كەناڵی "روناهی" لەزاری سەرچاوە تایبەتەكانییەوە ئاشكرایكردووە: كۆبونەوەی چەند رۆژی رابردووی مەزڵوم عەبدی و جین شاهین، هاوڕێ لەگەڵ پەرلەمانتاری ئەمریكی جۆ ویڵسۆن،  سێ‌ تەوەری سەرەكی باسكراوە. بەگوێرەی سەرچاوەكە، لە كۆبونەوەكەدا هەردوولا جەختیان لە گرنگی بەردەوامی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان كردووەتەوە بۆ بەرەنگاربونەوەی داعش و، پێویستی جێبەجێکردنی رێککەوتننامەی (10)ی ئازاری نێوان ئەحمەد شەرع، سەرۆكی راگوزەری سوریاو مەزڵوم عەبدی، لە ژێر چاودێری نێودەوڵەتیدا، لەگەڵ پێویستی درێژەدان بە دانوستانەکان بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی نا ناوەندی لە سوریا لە ڕێگەی نێوەندگیری نێودەوڵەتییەوە. ئەو پێشهاتانە لەكاتێكدا، ئەحمەد شەرع لەمیانی پێشوازیكردنی لە ژمارەیەك كەسایەتی و بەرپرسی میدیا عەرەبی و ناوەندەكانی لێكۆڵینەوە لە دیمەشقی پایتەخت رایگەیاند: ئەگەر فیدراڵیزم یان نا ناوەندی بە واتای دابەشبون بێت، ئەوە رەتیدەكەینەوە، لەبارەی هەنگاوەکانی بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەریش وتی:ئەگەر ئامانج مافەکانی کورد بێت، پێویست بە دڵۆپێک خوێن ناکات، چونکە ئەو مافانە لە دەستووردا دەبن، بەڵام پشکپشکێنە هاوشێوەی عێراق و لوبنان قبووڵکراو نییە.  شەرع ئاماژەی بە رێککەوتنی 10ی ئازار کردو وتی:  ئەو رێککەوتنە لەلایەن هەموو لایەنەکانەوە قبوڵكراوە و وەک بنەمایەك بۆ گفتوگۆ تەماشا دەكرێت.

لە بنکەی سەربازیی هێزەکانی هاوپەیمانان لە شارۆچکەی تل تەمەری باکووری حەسەکەی ڕۆژئاوای کوردستان، هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە)، لەگەڵ هێزەکانی هاوپەیمانان، مانۆرێکی سەربازیی هاوبەشیان ئەنجامدا. ئاژانسەکانی هەواڵ ئاشکرایان کردووە، لە بنکەی سەربازیی(قەسرەک) لە شارۆچکەی تل تەمەر و دەورووبەری، هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە) و هێزەکانی هاوپەیمانان، مانۆرێکی سەربازیی هاوبەشیان ئەنجامدا و فڕۆکە جەنگییەکان زۆر نزم بەسەر ناوچەکەدا دەسووڕانەوە. خەڵکی ناوچەکە ئاماژە بەوە دەکەن، جگەلە نزمی فڕۆکەکان، دەنگی تەقینەوە و تەقەی زۆریان بیستووە، لەوەوە زانیوویانە مانۆری سەربازیی ئەنجام دەدرێت، سەرچاوەکانی هەواڵیش دەڵێن: ئەمڕۆ بەیانی، هێزەکانی ئۆپەراسیۆنی ئەرکی تایبەت بە(ئیرادەی تۆکمە) لە پێگەی فەرمی خۆی بڵاوی کردووەتەوە، ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکەی شەوی ڕابردووی نێوان هێزەکانی سووریای دیموکرات و هێزەکانی هاوپەیمانان، ئامانج لێی، پەرەپێدانی توانا سەربازییەکانی هەردوولایە. پەیامەکە ئاماژە بەوەشدەکات، ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکە هەوڵێکە بۆ بەرزکردنەوەی تواناکان لەپێناو شکستپێهێنانی داعش، هەروەها پارێزگاریی کردن لە ئاسایش و ئارامی ناوچەکە.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ئەمڕۆ دووشەممە ناڕەزایی خۆی دەربڕی لە زنجیرەیەک هێرشی ئاسمانی ئیسرائیل بۆ سەر کۆمەڵگەی پزیشکی ناسر لە غەززە کە بەهۆیەوە ژمارەیەک کەس کوژران. سوپای ئیسرائیل هێرشی کردووە سەر نەخۆشخانەی ناسر لە خان یونس، بەهۆیەوە 15 کەس کوژراون، لەو ژمارەیە چواریان رۆژنامەنووسن. بەپێی راگەیەندراوێکی فەرمی وەزارەتی تەندروستی غەززە، بە هۆی هێرشێکی ئاسمانی سوپای ئیسرائیلەوە بۆ سەر نەخۆشخانەی شیفا لە خان یونس، 15 کەس کوژراون، چواریان رۆژنامەنووسن. بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی رۆیتەرز، یەكێک لە رۆژنامەنووسە کۆژراوەکان بە ناوی حوسام ئەلمەسری پێشتر کاری بۆ ئاژانسی رۆیتەرز کردووە. دۆناڵد ترەمپ لە ئۆفیسی ئۆڤاڵ لە لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا وتی "من دڵخۆش نیم بەو بابەتە، نامەوێت بیبینم". "لە هەمان کاتدا دەبێت کۆتایی بەو هەموو کابوسە بهێنین. من ئەو کەسەم کە بارمتەکانم دەرهێنا." سوپای ئیسرائیل دوو جار نەخۆشخانەیەکەیان بە ئامانج گرتووە، جاری یەکەم حوسام مەسری، کامێرامان، کوژراوە، جاری دووەم، حاتەم خالید-ی فۆتۆگرافەر بە هۆی هێرشەکانی ئیسرائیلەوە برینداربووە. لەکاتی پەخشی راستەوخۆدا سوپای ئیسرائیل ژمارەیەک کارمەندی بەرگری شارستانی و رۆژنامەنووس لە نەخۆشخانەی ناسر لە ناوچەی خان یونسی کەرتی غەززە رۆژنامەنووسە کوژراوەکان پێکهاتوون لە (موحەمەد سەلامە وێنەگری کەناڵی جزیرە، مەریەم ئەبو دەققە رۆژنامەنووسی ئەسۆشیەیتد پرێس، مەععاز ئەبو تەها رۆژنامەنووس ئێن بی سی، حوسام ئەلمەساری وێنەگری ئاژانسی رۆیتەرز).

پیش ئەنجامدانى هێرشەکەى لالەزار، شەوى ڕوداوەکە لەئۆفیسى وەزیرى دەرەوەى ئەمریکاو پنتاگۆنەوە چەند جارێک پەیوەندى بە بافڵ تاڵەبانیەوە کراوە، بەڵام پەیوەندیەکان فەرامۆشکراون و وەڵام نەدراونەتەوە بەوەش بەرپرسانى ئیدارەى ئەمریکا تورەبووەو ئێستا یەکێتى دەیەوێت پەیوەندى بکەنەوە بەوانەوە هیچ وەڵامێکیان نادرێتەوە. چەند بەرپرسێکى ئیدارەى ئەمریکاو وەزارەتى بەرگرى و ئاژانسى هەواڵگرى سى ئاى ئەى، زۆر توڕەن لە بافڵ تاڵەبانی بەهۆى شێوازى مامەڵەکردنى لەگەڵ دۆسیەى لاهور شێخ جەنگى.  بەوتەى سەرچاوە ئاگادارەکان بافڵ تاڵەبانی چەند ڕۆێک پێشتر بە بەرپرسە ئەمریکیەکانى وتووە لاهور شێخ جەنگى پیلانى کوشتنى منى داڕشتوە، ئەمەش وایکردوە کە ئەمریکیەکان پلانى خێرا بگرنە بەر، بەڵام پلانى ئەمریکیەکان ئەوەنەبووە کە لاهور شێخ جەنگى دەستگیربکرێت چونکە ترسیان لەوەبووە ئەم کارە پشێویەکى جەماوەریی دروستبکات و پشتیوانیەکانى لاهور زیادبکات، بەڵکو ویستویانە بەڕێگاى یاسایی ئەم دۆسیە یەکلایی بکرێتەوە. شەوى ڕوداوەکە لەئۆفیسى وەزیرى دەرەوەى ئەمریکاو پنتاگۆنەوە چەند جارێک پەیوەندى بە بافڵ تاڵەبانیەوە کراوە، بەڵام پەیوەندیەکان فەرامۆشکراون و وەڵام نەدراونەتەوە بەوەش بەرپرسانى ئیدارەى ئەمریکا تورەبووەو ئێستا یەکێتى دەیەوێت پەیوەندى بکەنەوە بەوانەوە هیچ وەڵامێکیان نادرێتەوە. لەدوێنیوە بەتەواوى لێکۆڵینەوە دەستیپێکردوەو ئەمریکا بەچڕى هاتونەتە سەر هێڵ و  یەکێک لەڕاویژکارەکانى دۆناڵد ترەمپ سەرۆکى ئەمریکا وتویەتى بافڵ تاڵەبانی هەڵەیەکى کردوەو دەبێت باجەکەى بدات. لەلایەکى دیکەوە هەفتەیەک پێش هێرشەکەى لالەزار هەفتەیەك پێش هێرشكردنە سەر لالەزار هێزێك دەچێتە سەر لالەزار سەعات پێنجی بەیانی روبەروبونەوە روو دەدات لەگەڵ هێزەكەو هیزەكەی لالەزار دوو كەسیان لێ بریندار دەكەن و دواتر نزیكەكانی لاهور شێخ جەنگی لەو دۆسێیە بەرپرسانی ئاساییش ئاگادار دەكەنەوە بەڵام بە وتەی بەرپرسانی لالەزار ئەوكات باسیان لەوە كرد بە وێنەو ڤیدیۆ دۆسیەكەمان دایە ئاسایش و هیچ لێپرسینەوەیەكیان نەكرد.  

سەرۆکی ئۆکرانیا دووپاتی کردەوە، ڕووسەکان هەموو هەوڵێک دەدەن بۆ ئەوەی ڕێگریم لێ بکەن لەگەڵ پوتن کۆببمەوە. هاوکات داوا لە وڵاتانی هاوپەیمانی ئۆکرانیا دەکات سزای نوێ بەسەر مۆسکۆ بسەپێنن ئەگەر بێت و هیچ نیازێک بۆ پرۆسەی ئاشی نیشان نەدات. هەینی 22ـی ئابی 2025، ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیی هاوبەش لەگەڵ مارک ڕووتە، سکرتێری گشتیی هاوپەیمانیی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ)، لە کیێڤ، گوتی: لە کۆبوونەوەی نێوانمان باسمان لە گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا کرد. سەرۆکی ئۆکرانیا، باسی لەوە کرد، ئەو گەرەنتییە ئەمنییە دەبێت هاوشێوەی ماددەی پێنجی هاوپیمانێتی باکووری ئەتڵەستی بێت، بە واتەی ئەوەی هێرش بکرێتە سەر هەر وڵاتێکی ئەندام لە ناتۆ، مانای هێرشە بۆ سەر هەموو وڵاتانی ئەندام لە هاوپەیمانێتییەکە. زێلێنسکی داوای لە هاوپەیمانانی وڵاتەکەی کرد، فشار بخەنە سەر ڕووسیا بۆ ئەوەی نیازێک بۆ گەیشت بە پرۆسەی ئاشتی نیشان بدات، ئەگەر نا سزای نوێ بەسەر مۆسکۆدا بسەپێنن. هاوکات جەختی لەوە کردووە، ڕووسەکان هەموو هەوڵێک دەدەن، بۆ ئەوەی ڕێگریم لێ بکەن لەگەڵ پوتن کۆببمەوە. دووشەممە 18ـی ئابی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا، لە کۆشکی سپی پێشوازیی لە ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا کرد. زێلێنسکی لە کۆبوونەوەکەدا ڕایگەیاندبوو، بەوپەڕی خۆشحاڵییەوە چاوەڕێی دۆزینەوەی ڕێگەیەکی دیپلۆماسی دەکەین بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگ و بۆ کۆبوونەوەی سێ قۆڵیش ئامادەین. باسی لەوەش کردبوو، ئامادەم بە بێ مەرجی پێشوەختە لەگەڵ پوتن کۆببمەوە.

پاشنیوەڕۆى ئەمڕۆ هەینى، هێزێکى دەزگاى ئێف بی ئای (FBI)  ئێف بی ئای هەڵیکوتایە سەر ماڵی  جۆن بۆڵتۆن، ڕاوێژکاری پێشووی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا، بەپێى هەواڵى میدیاکانى ئەمریکا بەهۆى ئەوەوەبوە جۆن بۆڵتۆن، بەردەوام ڕەخنەی سیاسەتی دەرەوەی ترامپ دەگرێت، لەسەر تۆمارە نهێنییەکان لێکۆڵینەوەی لەگەڵ دەکرێت، دوا بەدواى ئەو هەڵمەتە لە پۆستێکیدا لەسەر تۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس، بەڕێوەبەری دەزگاى FBI نووسیویەتی "کەس لە سەرووی یاساوە نییە"، ئاماژەی بەوەشکردووە "بریکارەکانی دەزگاکەى ئەمڕۆ لە ئەرکدا بوون". ماڵپەڕی ئێن بی سی نیوز، تۆڕی هاوبەشی ئەمریکی سکای نیوز بە پشتبەستن بە سەرچاوەیەک بڵاویکردەوە، تیمەکان لەماڵی بۆڵتۆن لە شاری بێپیسدا لە ویلایەتی میریلاند بەشێک بووە لە "لێکۆڵینەوەیەکی ئاسایشی نیشتمانی بۆ گەڕان بەدوای تۆمارە نهێنییەکان". جۆن بۆڵتۆن لە یەکەم خولی سەرۆکایەتی دۆناڵد ترامپدا بۆ ماوەی ١٧ مانگ وەک ڕاوێژکار کاری کردووە، بەڵام لە ساڵی ٢٠١٩دا ناچارکرا دەست لەوپۆستە هەڵبگرێت. ڕاوێژکاری پێشووی ترەمپ تا ئێستا وەڵامی هیچ پرسیارێکى ڕۆژنامەنوسانى نەداوەتەوە لەسەر ئەو ڕوداوە بەپێی هەواڵێکی کەناڵی سی ئێن ئێن، لە کاتی هەڵمەتەکەی بەیانی زوودا لە ماڵەکەی خۆیدا نەبووە. بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی ئەسۆشێتد پرێس، ڕۆژی هەینی لە ئۆفیسی خۆی لە واشنتۆن دی سی بینراوە، ئەندامانی FBI سندوقەکانیان لە دەرەوەی ماڵی جۆن بۆڵتۆن ڕاوێژکاری پێشووی ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی بردووە. هێشتا دەسەڵاتدارانی فیدراڵی ئەمریکا هیچ وردەکارییەکیان بڵاونەکردووەتەوە کە بۆچی گەڕانەکە ئەنجامدراوە و چ تۆمەتێک ئاراستەی بۆڵتۆن دەکرێت.

هەرچەندە کرێملین خۆی لە گفتوگۆکردن لەسەر وردەکارییەکانی هەر دیدارێکی داهاتووی نێوان ڤلادیمێر پوتین و هاوتا ئۆکراینییەکەی، ڤلۆدیمێر زێلێنسکی خۆی بەدوور گرتووە، بەڵام دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا پەرۆشى خۆی بۆ کۆبوونەوەکە دەربڕی و ڕایگەیاند، بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی ئەنجامەکانی دەکات. ئیستا هەموو چاوەکان لەسەر دیداری نێوان ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕووسیا و ڤۆلۆدیمێر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراینان کە بڕیارە لە ماوەی داهاتوودا بکرێت، بۆ ئەم مەبەستە چوار شوێن پێشنیاز کراون. ئێستا سەبارەت بە شوێنی کۆبوونەوەی هەردوولا ئەگەر بێت و ئەنجام بدرێت پرسیار هاتووەتە ئاراوە، بەتایبەتی دوای ئەوەی کۆمەڵێک پێشنیاز خراونەتە ڕوو، هاوکات ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فەرەنسا  گوتی، کۆبوونەوەکە لە وڵاتێکی ئەوروپیدا دەکرێت و پێشنیازی جنێڤی کرد. چوار شوێن بۆ کۆبوونەوە ئەگەرییەکە دیار کراون کە ئەمانەن: 1- جنێف وەزیری دەرەوەی سویسرا پشتڕاستی کردەوە، وڵاتەکەی پارێزبەندی بە سەرۆکی ڕووسیا دەدات ئەگەر سەردانی وڵاتەکەی بکات بۆ دانوستانی ئاشتی، چونکە پووتین فەرمانی دەستگیرکردنی هەیە لە دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان. 2-ڤییەنا ڕاوێژکاری نەمسا پێشنیازی ڤییەنای کرد وەک نەریتێکی وڵاتەکەیان لە پێشوازیکردن لە دانوستانی ئاشتی و ڕایگەیاند. ''ئەگەر پوتین بەشداری لە کۆبوونەوەی ئاشتی لە نەمسا بکات، ئامادەیین ڕوونکردنەوە بۆ دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان بدەین سەبارەت بە هاتنی پووتین''. 3- مۆسکۆ لەبەرامبەردا سەرۆکی ڕووسیا لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ، پێشنیازی ئەنجامدانی کۆبوونەوەکەی لە مۆسکۆ کرد، بەڵام وەڵامی زێلێنسکی ئەرێنی نەبووە و ڕەتیکردەوە گەشت بۆ مۆسکۆ بکات. 4- بودابێست سەرچاوەیەکی نزیک لە ئیدارەی ترەمپ ئاشکرای کرد، کۆشکی سپی پلانی کۆبوونەوەی سێ قۆڵیی ئەگەری لە نێوان ترەمپ و پووتین و زێلێنسکی لە پایتەختی هەنگاریا دادەنێت وەک هەنگاوی داهاتوو لە دانووستانەکان بۆ کۆتاییهێنان  بە جەنگ.

دۆناڵد ترەمپ بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ لە کەناڵی فۆکس نیوز لەبارەى هەنگاوەکانى  دواى کۆبونەوەکەى شەوى ڕابردوو قسەیکرد، هەروەها داوای نوێکاری لە سەرۆکی ئەمریکا کرا سەبارەت بە ئەگەری کۆبوونەوەی سێ قۆڵی کە ڤلادیمێر پوتین و ڤۆلۆدیمیر زیلێنسکی تێیدا بەشداربن. لەبەشێکى قسەکانیدا دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا دەڵێت دوێنێ تەلەفۆنی بۆ پوتین کردووە و هیوادارە ڕەفتاری سەرۆکی ڕووسیا "باش بێت". ترەمپ دەشڵێت، ئەگەر نا، ئەوا "دۆخێکی سەخت" دەبێت. ترەمپ ئەوەشى خستەڕوو، ئۆکراین خاکی زۆری دەستدەکەوێتەوە فەرەنسا، ئەڵمانیا و بەریتانیا دەیانەوێت سەرباز لە ئۆکراین جێگیربکرێت وەک بەشێک لە گرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکراین. ناوبراو جەختى لەسەر ئەوەکردەوە کە کاتکوشتنم ناوێت و دەمەوێت جەنگ کۆتایی بێت، وتیشى: ئەوروپا ئامادەیە هێز بنێرێتە خاکی ئۆکراین و ئەمریکا ناینێرێت، دڵنیاییە ئەمنییەکەی ئۆکراین لەڕێگەی ناتۆوە نابێت.    سەرۆکى ئەمریکا پوتین و زێلێنسکی، بە بۆچوونی ئەو، "کەمێک باشتر لەوەی بیرم لێدەکردەوە، پێکەوە دەگونجێن"، وتى: چەند هەفتەی داهاتوو ویستی راستەقینەی پوتینمان بۆ دەردەکەوێت، بۆی هەیە پوتین رێککەوتنی نەوێت و پرسەکە لە دوو هەفتەی داهاتوودا دەردەکەوێت. ڤلادیمیر پووتین و ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی، سەرۆکانی رووسیا و ئۆکراینا، دوای گفتوگۆیەکی خێرای رۆژی دووشەممە لەنێوان دۆناڵد ترەمپ و سەرکردەکانی ئەورووپا، ئامادەکاری بۆ لووتکەیەکی ئاشتی دەکەن، کە تەوەرە سەرەکییەکەی پرسی گەرەنتییە ئەمنییە درێژخایەنەکان دەبێت بۆ کیێڤ.   هیوای پێشکەوتنێک دوای ئەوە هات کە ترەمپ رایگەیاند، دوای کۆبوونەوەیەکی "زۆر باش" لەگەڵ ئەورووپییەکان و سەرۆکی ئۆکراینا لە کۆشکی سپی، پەیوەندیی تەلەفۆنی لەگەڵ ڤلادیمیر پووتینی هاوتا رووسییەکەی کردووە، کە هەفتەی رابردوو لە ئەلاسکاش چاوی پێیکەوتبوو.

لە دوێنێوە دوو بەلەمى کۆچبەران لە لیبیاوە بۆ ئیتالیا بەڕێککەوتوون و چارەنووسیان نادیارە، کە زیاتر لە 120 سەرنشینیان تێدایە و زۆرینەشیان خەڵکى هەرێمى کوردستانن. پێشڕەو عەبدوڵا، نوێنەرى کۆمەڵەى پەنابەرە گەڕاوەکان لە ئەوروپا راگەیاند، کۆچبەرەکان لە کاتژمێر 4ـى بەرەبەیانى دووشەممەوە بە دوو بەلەم کە هەریەکەیان زیاتر لە 60 سەرنشینى تێدا بووە لە لیبیاوە بۆ ئیتالیا بەڕێکەوتوون، بەڵام چارەنووسیان نادیارە. ئاماژەى بەوەشکرد، بەشێکى زۆرى کۆچبەرەکان خەڵکى هەرێمى کوردستانن و لەلایەن کەسوکارەکەیانەوە پەیوەندى بە کۆمەڵەکەوە کراوە و داواى هاوکارى و بەهاناوەچوونیان کردووە. بەگوتەى پێشڕەو عەبدوڵا، ئێستا زیاتر لە 400 کۆچبەرى هەرێمى کوردستان لە لیبیان و بەنیازن بە رێگەى ئاوى خۆیان بگەیەننە ئەوروپا کە "رێگایەکى پڕمەترسییە". دوێنێ لە دەریای ئیجە بەلەمێک تێکشکا، نوێنەرى کۆمەڵەى پەنابەرە گەڕاوەکان لە ئەوروپا، گوتى "تەنیا دوو کەس رزگاریان بووە و چوار تەرمیش دۆزراونەتەوە و چارەنووسى ئەوانى دیکە نادیارە". گوتیشى "بەلەمەکە هاونیشتمانى هەرێمى کوردستانى تێدا نەبووە و زۆرینەیان ئەفغانى و ئێرانی بوون". ئەوە لەکاتێکدایە، بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی کۆچ و پەنابەرانی یۆنان، لە سەرەتاى ئەمساڵەوە تاوەکو ئێستا، 25 هەزار و 799 کۆچبەر هەوڵی پەڕینەوەیان لە ئاوەکانى یۆنان داوە. بە گوتەى پێشڕەو عەبدوڵا، کۆی ئەو کۆچبەر و پەنابەرانەی لە یۆنانەوە دیپۆرتکراونەتەوە، ژمارەیان نۆ هەزار و 300 کەس بووە و زۆرینەیان دیپۆرتی تورکیا، بولگاریا و مەکدۆنیا کراونەتەوە.