ترەمپ: پوتین لەبەردەم خەڵکدا قسەی باش دەکات، شەوانە خەڵک بۆردومان دەکات

  دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، گەشتی هاووڵاتییانی 12 وڵاتی بۆ ئەمریكا قەدەغەكرد، هەروەها گەشتی هاووڵاتییانی حەوت وڵاتی دیكەشی سنوورداركرد. بەگوێرەی بڕیارەکەی ترەمپ لە رۆژی  9ـی ئەم مانگەوە هاووڵاتییانی ئەفغانستان، بۆرما، چاد، كۆماری كۆنگۆ، گینا، ئەریتریا، ئێران، لیبیا، سوماڵ، سودان و یەمەن ناتوانن گەشت بۆ ئەمریكا بكەن، هەروەها گەشتی هاووڵاتیانی بۆرۆندی، كوبا، لاوس، سیرلۆن، تۆگۆ، توركمانستان و فەنزوێلاش بۆ ئەمریكا سنوردارکرد. بڕیارەكە لەچوارچێوەی سیاسەتی ترەمپ دژی کۆچبەران و نەبوونی حكومەتێكی كاریگەر لەو وڵاتانە دەگەرێتەوە. یەکێکی دیکەش لە هۆکارەکەیان ئەوەیە، كاتێك هاووڵاتیانی ئەو وڵاتانە سەردانی کاتیی بۆ ئەمریكا دەكەن، دوای تەوابوونی ڤیزاكانیان لەوێ دەمێننەوە و ناگەڕێنەوە، بەڵام ئێران بە تۆمەتی پشتیوانیی تیرۆر، خراوەتە لیستەکەوە. بڕیارەكەی ئەمریكا بۆ ئەو وڵاتانە، یاریزانانی تۆپی پێ ناگرێتەوە كە بۆ بەشداریكردن لە جامی جیهانی 2026 دەچنە ئەمریكا. ترەمپ لەبارەی بڕیارەكەی بۆ قەدەغەكردنی گەشتی هاووڵاتییانی ئەو وڵاتانە بۆ ئەمریكا دەڵێت، ئەوەی لە وڵاتانی ئەوروپا روویدا نایانەوێت لە ئەمریكا رووبدات و كێشەی ئەمنی بۆ وڵاتەكەیان دروستبێت. ترەمپ باسی لەوەش کرد، “دواین هێرشە تیرۆرستییەکەی شاری بۆڵدەریی کۆلۆرادۆ ئەو مەترسییە گەورەیە پشتراستدەکاتەوە کە لەسەر وڵاتەکەمان هەیە بە هاتنی هاووڵاتییانی دەرەوە کە بەشێوەیەکی رێکوپێک وردبینییان بۆ نەکراوە، رێگە بەو کەسانە نادەین بێنە نێو وڵاتەکەمانەوە کە دەیانەوێت زیانمان پێ بگەیەنن و هیچ شتێک نامانوەستێنێت لەوەی ئەمریکا بپارێزین.” رۆژی یەکشەممەی رابردوو تۆمەتبارێک بەناوی محەمەد سلێمان کە بەرەچەڵەک میسرییە هێرشی کردەسەر کۆبوونەوەیەکی جووەکان لە شاری بۆڵدەر لە ویلایەتی کۆلۆرادۆی ئەمریکا و بەهۆیەوە 12 کەس برینداربوون.

  دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا ڕایگەیاند، لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕوسیا، هێرشەکانی ئەم دواییەی ئۆکرانیا بۆ سەر ڕوسیا و پێشهاتەکانی پەیوەست بە ئێران تاوتوێ کرد.   رۆژی چوارشەممە 04-06-2025 دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە ترووس سۆشیەل رایگەیاند: "کەمێک لەمەوبەر لەگەڵ سەرۆک ڤلادیمیر پووتینی رووسیا قسەم کرد؛ پەیوەندییەکە نزیکەی کاژێرێک و 15 خولەکی خایاند."   سەبارەت بە نێوەڕۆکی گفتوگۆکە لەبارەی ئۆکراینا، ترەمپ نووسی: "باسی هێرشی سەر فڕۆکەکانی رووسیامان لەلایەن ئۆکرایناوە کرد؛ هەروەها باسی هێرشە جۆراوجۆرەکانی دیکەشمان کرد کە لەلایەن هەردوولاوە دەکرێن. گفتوگۆیەکی باش بوو، بەڵام گفتوگۆیەک نەبوو کە راستەوخۆ ببێتەهۆی بەدیهێنانی ئاشتی."   ترەمپ ئاماژەی بەوەشکردووە: "سەرۆک پووتین بە پێداگرییەوە گوتی، ناچارە وەڵامی هێرشەکەی ئەم دواییەی سەر فڕۆکەخانەکان بداتەوە."   لەبارەی ئێرانەوە، سەرۆکی ئەمریکا نووسیویەتی: "باسمان لە ئێران کرد؛ کات لەبەردەم بڕیاری ئێران سەبارەت بە چەکی ئەتۆمی کەمە و پێویستە بە خێرایی بڕیار بدرێت! بە سەرۆک پووتینم راگەیاند، ئێران ناتوانێت ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی؛ پێم وایە لەسەر ئەمە هاوڕابووین."   ترەمپ گوتی، پووتین پێشنیازی کرد یارمەتیدەر بێت لەم پرسەدا و دەنووسێت: "سەرۆک پووتین پێشنیازی کرد کە بەشداری لە گفتوگۆکاندا لەگەڵ ئێران بکات و رەنگە یارمەتیدەر بێت لە گەیشتن بە ئەنجامێکی خێرا."   ترەمپ لە کۆتاییدا نووسیویەتی: "ئێران بڕیارەکەی تایبەت ئەم بابەتە زۆر گرنگە، دواخستووە و لە ماوەیەکی زۆر کورتدا پێویستمان بە وەڵامێکی یەکلاییکەرەوە دەبێت." هاوكات پرسی ئێرانی لەگەڵ پوتین تاوتوێکردووە، جەختی لەوە کردەوەتەوە کات تەواو دەبێت بۆ ئەوەی تاران بڕیاری کۆتایی بدات، لەبارەی بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی. دەشڵێت: بە روونی بە پوتینم وتووە ئێران هەرگیز ناتوانێت ببێتە خاوەن چەکی ئەتۆمی، پوتینیش لەسەر ئەم خاڵە هاوڕا بووە لەگەڵم.  ترەمپ لە 20-01-2025 گەڕایەوە کۆشکی سپی، لەوکاتەوە چەند جارێ بە تەلەفۆن قسەی لەگەڵ پووتین کردووە.

  بڕیارە ئەمڕۆ چوارشەممە ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دەنگ لەسەر ڕەشنووسی بڕیارنامەیەک بدات کە تێیدا داوای "ئاگربەستێکی دەستبەجێ و بێ مەرج و هەمیشەیی لە غەززە، دیپلۆماتکارانی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایانگەیاند، پێدەچێت ئەمریکا ڤیتۆی لەسەر بکات. ئەم بڕیارنامەیە کە لە لایەن دە ئەندامی ناهەمیشەیی ئەنجومەنەوە داڕێژراوە و ماوەی دوو ساڵ بەسەر دەبەن، داواکاری خۆی بۆ ئازادکردنی سەرجەم ئەو زیندانیانەی کە لە لایەن حەماس و گروپەکانی دیکەوە دەستبەسەر کراون، دوای هێرشە لەناکاوەکەی ٧ی ئۆکتۆبەری ٢٠٢٣ لە باشووری ئیسرائیل دووپات دەکاتەوە. لە پڕۆژەبڕیارەکەدا دۆخی مرۆیی غەززە بە "کارەساتبار" وەسفکراوە و داوا دەکات ئیسرائیل دەستبەجێ رێگرییەکانی سەر گەیاندنی هاوکارییە مرۆییەکان بۆ کەرتەکە هەڵبگرێت.  لە ڕەشنووسی بڕیارنامەکەدا دۆخی مرۆیی غەززە بە "کارەساتبار" وەسف دەکات و هەروەها داوای "لابردنی دەستبەجێ و بێ مەرجی هەموو سنووردارکردنەکانی هاتنە ناوەوەی یارمەتییە مرۆییەکان بۆ ناو غەززە، و دەستەبەرکردنی دابەشکردنی سەلامەت و بێ سنوور و بەربڵاوی، لەوانەش بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشە مرۆییەکانی" دەکات. دەنگدانەکە کە بڕیارە درەنگانی پاشنیوەڕۆی چوارشەممە ئەنجام بدرێت، لە کاتێکدایە کە نزیکەی ڕۆژانە ڕووداوی بۆردومان ڕوودەدات دوای دامەزراندنی خاڵەکانی دابەشکردنی یارمەتییەکان لەناو ناوچە سەربازییەکانی ئیسرائیل، بە پشتیوانی ئەمریکا و ئیسرائیل، سیستەمێک کە هەردوولا دەڵێن بۆ دەربازبوون لە کۆنترۆڵی حەماس داڕێژراوە. ڕۆژەبڕیارەکە داوا دەکات بەگوێرەی بنەما و یاساکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، هەموو خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان بۆ غەززە بگەڕێندرێنەوە.    دەنگدانەکە لەکاتێکدایە، نزیکەی 2 ملیۆن دانیشتووی غەززە بە تەواوی پشت بە هاوکارییە مرۆییە نێودەوڵەتییەکان دەبەستن، ئەوەش لەبەرئەوەی هێرشەکانی ئیسرائیل نزیکەی هەموو تواناکانی بەرهەمهێنانی خۆراکی لەنێوخۆی غەززەی لەناوبردووە.    ئیسرائیل لە 2ـی ئادار، گەمارۆی خستەسەر ناردنی هاوکارییەکان مرۆییەکان بۆ غەززە و لە مانگی رابردووەوە بە بڕێکی سنووردار رێگە بە گەیاندنی خۆراک بۆ غەززە دەدات.    ستێفان دوژاریک، گوتەبێژی نەتەوە یەکگرتووەکان، رۆژی سێشەممە گوتی، پێداویستییەکانی غەززە زۆرن و ئەوەیشی کە نەتەوە یەکگرتووەکان دەینێرێتە غەززە "تەنیا دڵۆپێکە."   لە تشرینی دووەمی 2023وە، ئەنجوومەنی ئاسایش دەنگی لەسەر 14 بڕیاری پەیوەست بە غەززە داوە و چواریان پەسند کردووە.    دوایین بڕیاریش لە 20ـی تشرینی دووەمی رابردوو دەنگی لەسەر درا، لەکۆی 15 ئەندامی ئەنجوومەنەکە، 14ـیان دەنگیان پێی دا، بەڵام ئەمریکا بەبیانووی ئەوەی کە پڕۆژەبڕیارەکە داوای دەستبەجێ ئازادکردنی بارمتەکان ناکات، رەتیکردەوە. 

  سەرۆکی ئەمەریکا دووپاتی کردەوە، بە هیچ شێوەیەک ڕێگە بە ئێران نادەن پیتاندنی یۆرانیۆم بکەن؛ ئەمەش دوای ڕاپۆرتێکی پێگەیەکی ئەمەریکا هات کە ڕایگەیاندبوو، واشنتن ڕێگە بە تاران دەدات ڕێژەیەکی کەم یۆرانیۆم بپیتێنێت. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا لەبارەی ڕێککەوتن لەگەڵ ئێران لەسەر بەرنامەی ئەتۆمیی تاران، لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی 'تروس سۆشیاڵ' نووسیویەتی "بە پێی ئەو ڕێککەوتنە سەرەتاییەی کە هەیە، ڕێگە بە هیچ جۆرە پیتاندنێکی یۆرانیۆم نادەین." سەرۆکی ئەمەریکا دووبارە ڕەخنەی لە جۆو بایدن، سەرۆکی پێشووی ئەمەریکا گرت و گوتی: ئەو دیموکراتە دەبوایە پێشتر ئێرانی لە پیتاندنی یۆرانیۆم ڕاگرتبا. ئەم لێدوانانەی دۆناڵد ترەمپ دوای ڕاپۆرتەکەی پێگەی ئەکسیۆسی ئەمەریکی دێت، کە بڵاوی کردبووە، لە پێشنیازەکەی واشنتن بۆ تاران هاتووە، ئەمەریکا ڕێگەی بە ئێران دەدات بە ڕێژەی %3 پیتاندنی یۆرانیۆم بکات. هەروەها بە گوێرەی پێگەکە، ئێران دەبێت لە توێژینەوە و پێشخستنی ئامێرەکانی تایبەت بە پیتاندنی یۆرانیۆم بوەستێت. هاوکات نابێت هیچ دامەزراوەیەکی دیکەی تایبەت بە پیتاندنی یۆرانیۆم دابمەزرێنێت و دەسبەرداری ئەو دامەزراوەنەش بێت کە خەریکە دایاندەمەزرێنێت. دوێنێ، عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامیی ئێران، لە کاتی کۆبوونەوە لەگەڵ ڕافایل گرۆسی، بەڕێوەبەری گشتیی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمی لە قاهیرە گوتی: وڵاتەکەی خاوەنی بەرنامەی ئاشتیانەی ئەتۆمییە، هیچمان نییە لەو بارەیەوە بیشارینیەوە.

  لە یەکەم بەڵگەنامەدا وردەکارییەکانی چارەنووسی ڕۆژنامەنووسی ئەمریکی ئۆستن تایس کە ساڵانێک لەمەوبەر لە سوریا ڕفێندرا دەردەکەوێت، بەپێى ئەو بەڵگەنامە هەواڵگریانە کەزۆر نهێنین سوریا ئاشکرای دەکەن کە ئەو گەنجە لە مانگی ئابی ٢٠١٢ لە نزیک دیمەشقی پایتەخت بێسەروشوێن بووە، دوای ئەوەی لە ژێرزەمینەکانی ڕژێمی بەشار ئەسەد، سەرۆکی پێشووی سوریا ڕاگیراوە. هەروەها ژمارەیەک لە بەرپرسانی پێشووی سوریا پشتڕاستیان کردەوە کە تیس لەناو دامەزراوەیەکی ئەمنی لە دیمەشق ڕاگیراوە، بەپێی لێکۆڵینەوەیەکی بی بی سی کە نزیکەی ساڵێکی خایاندووە بۆ تەواوکردنی. ئۆستین تایس، ڕۆژنامەنووسی ئەمریکی لە 2012وە لە سووریا لەلایەن سەربازانی ڕژێمی پێشووی سووریا دەستگیرکراو بێ سەروشوێنیان کرد. ئێستا باس لەوە دەکرێت ڕەنگە پێش ڕووخانی ڕژێمەکەی بەشار ئەسەد گواسترابێتەوە بۆ ئێران یان عێراق. بەڵام ئەمە بە تەواوەتی پشت ڕاست نەبووەتەوە. ئۆستن تایسی کوڕی کە ئێستا 43 ساڵە، لە مانگی هەشتی ساڵی 2012 ەوە دەستبەسەرکراوە، لە کاتێکدا کە بە گەڕەکی دەرایای دیمەشقدا ڕۆیشتووە دەستگیرکراوە. پێشتر حکومەتی ئەمریکا ئاماژەی بەوەدابوو کە پێیان وایە ئەو لەلایەن ڕژێمی پێشووەوە دەستبەسەر کراوە، بەڵام بەرپرسانی ئەسەد چەندین جار ئەمەیان ڕەتکردەوە و هیچ وردەکارییەکی دەستبەسەرکردنیشی نەزانرا. بەڵام فایلە هەواڵگرییەکان لەگەڵ ئیفادەی چەند بەرپرسێکی پێشووی ڕێژیم، وردەکارییەکانی ئەو ڕۆژنامەنووسە دوای ڕفاندنی ئەو ڕۆژنامەنووسەیان ئاشکرا کردووە. تایس لە مانگی ئابی ساڵی ٢٠١٢ لە نزیک دیمەشق دیار نەما، کە چەند ڕۆژێک دوای ٣١ ساڵەی لەدایکبوونی بوو. پاشان دوای نزیکەی حەوت هەفتە، لە گرتەیەکی ڤیدیۆییدا دەرکەوت کە بە شێوەی ئۆنلاین بڵاوکرایەوە، چاوی بەستراو و دەستبەندی بەسترابوو، کۆمەڵێک چەکدار لە پشتیەوە بوون و ناچاریان کرد بەیاننامەیەکی کورت بخوێنێتەوە. بەڵام ئەو تێڕوانینەی کە لەو کاتەدا زاڵ بوو کە ئەو گەنجە تەمەن سییەکانی تەمەنی لە لایەن گرووپێکی توندڕەوەوە ڕفێندرابوو، هەر زوو کەوتە ژێر گومانەوە. شرۆڤەکاران و بەرپرسانی ئەمریکی پێیانوابوو دیمەنەکە "ڕەنگە نمایشکرابێت". بە تایبەت کە هیچ گروپ و ڕێکخراو و تەنانەت حکومەتێکی چەکدار بەرپرسیارێتی بێسەروشوێنبوونی نەگرتۆتە ئەستۆ و لەو کاتەوە هیچ هەواڵێکی لەبارەیەوە نەبیستراوە، ئەمەش قسە و باسی بەرفراوانی لەسەر شوێنی مانەوەی لێکەوتەوە. هاوکات بەڵگەنامەکان بەناونیشانی "ئۆستین تایس" پەیوەندییەکانی لقە جیاجیاکانی هەواڵگری سوریا دەربارەی ئەو کەسە ئاشکرا دەکەن. هەروەها ئەفسەرێکی باڵای پێشووی هەواڵگری سوریا ئاشکرای کرد کە لە دیمەشق لەلایەن گروپێکی نیمچە سەربازییەوە (کە پێی دەوترێت هێزەکانی پاراستنی نیشتمانی)، لە نزیک گەڕەکی دارایا لە دیمەشق دەستبەسەر کراوە. بەرپرسێکی دیکەی سوریا پشتڕاستی کردەوە کە ئەو ڕۆژنامەنووسە لانیکەم تا مانگی شوباتی ٢٠١٣ لەوێ ماوەتەوە. بەڵام لەو کاتەدا تووشی کێشەی گەدە بووە و لانیکەم دوو جار لەلایەن پزیشکەوە چارەسەری بۆ کراوە. لە کاتێکدا دەوترێت پشکنینی خوێن دەرکەوتووە کە تایس لەو کاتەدا تووشی هەوکردنی ڤایرۆسی بووە. پیاوێک کە سەردانی ئەو سەنتەرەی کردووە کە تێیدا ڕاگیراوە و بینیویەتی، ڕایگەیاندووە کە ڕۆژنامەنووسە ئەمریکییەکە لە دەستگیرکراوەکانی دیکەی سوریا باشتر مامەڵەی لەگەڵ کراوە، بەڵام "خەمبار دەرکەوتووە، خۆشییەکەش لە ڕووخساریدا نەماوە". هەروەها چەندین شایەتحاڵی ئاماژەیان بەوە کردووە کە تایس هەوڵی داوە لە پەنجەرەی ژوورەکەیەوە لە زیندان هەڵبێت، بەڵام دواتر دووبارە دەستگیرکرایەوە و چەندین جار لەلایەن ئەفسەرانی هەواڵگری سوریاوە لێپرسینەوەی لەگەڵدا کراوە. بەڵام ئەو سەردەمەی کە بەدوایدا هات، تا ئێستاش بە نهێنی پۆشراوە. دوابەدوای ڕووخانی ڕژێمی ئەسەد لە کانوونی دووەمی ٢٠٢٤، کوتلە چەکدارە تازە پێکهاتەکان هەموو زیندان و بارەگا ئەمنییەکانیان چۆڵ کرد. ڕۆژنامەنووسێكی ئەمه‌ریکی کە لە ساڵی 2012 لە سووریا ڕفێنرا، ڕوفاته‌كه‌ی له‌نێو گۆڕێكی به‌ كۆمه‌ڵ له‌ باكووری ئه‌و وڵاته‌ دۆزرایه‌وه‌. یه‌كشه‌ممه‌، 11ـی ئایاری 2025، ڕۆژنامه‌ی "میره‌ر"ـی به‌ریتانی بڵاوی كرده‌وه‌، ڕوفاتی ئۆستن تایس، ڕۆژنامه‌نووسی ئه‌مه‌ریكی له‌گه‌ڵ ڕوفاتی دوو كه‌سی دیكه‌ له‌‌ گۆڕێكی به‌ كۆمه‌ڵدا له‌ باكووری سووریا دۆزرایه‌وه‌. ڕۆژنامه‌ی میره‌ری به‌ریتانی ڕوونیشی كردووه‌ته‌وه‌، ئۆستن تایس له‌ لایه‌ن چه‌كدارانی ڕێكخراوی داعش له‌ ناوچه‌ی دابق له‌ ڕیفی باكووری حه‌له‌ب كوژراوه. هاوكات چه‌ند كه‌ناڵێكی ته‌له‌فزیۆنی ئاماژه‌یان به‌وه‌ كردووه‌، تیمێكی پسپۆری قه‌ته‌ری به‌ هه‌ماهه‌نگیی له‌گه‌ڵ تیمێكی ئه‌مه‌ریكی و هێزه‌ ئه‌منییه‌كانی سووریا توانیویانه‌ ڕوفاتی ئه‌و سێ كه‌سه كه‌ یه‌كێكیان ئۆستن تایسه‌‌ له‌ گۆڕه‌ به‌ كۆمه‌ڵه‌كه‌دا بدۆزنه‌وه‌.‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی سووری له‌م باره‌وه‌ گوتوویه‌تی، ئه‌ندامێكی پێشووی داعش ڕێبه‌ری تیمه‌ قه‌ته‌ری و ئه‌مه‌ریكی و سوورییه‌كه‌ی كردووه‌ و شوێنی ناشتنی ته‌رمی تایس و ژماره‌یه‌ك قوربانی دیكه‌ی پێ نیشانداون. تایس كه‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌ناڵێكی هه‌واڵ كاری كردووه‌ له‌وانه‌ش تۆڕی هه‌واڵی (بی بی ئێس)ـی ئه‌مه‌ریكی و ئاژانسی فرانس پرێس و ڕۆژنامه‌ی واشنتن پۆست، له‌ ئابی 2012ـدا له‌لایه‌ن لایه‌نگرانی ڕژێمی به‌شار ئه‌سه‌د له‌ ده‌وروبه‌ری دیمه‌شق ڕفێنرا و له‌و كاته‌وه‌ دیار نه‌مابوو. هەینی، 7ـی كانوونی یه‌كه‌می 2024، دێبرا تایس، دایکی ڕۆژنامەنووسی ئەمریکی ئۆستن تایس لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا  پشتڕاستی کردەوە کوڕەکەی باشە، بەبێ ئەوەی وردەکاریی زیاتر بدات. دێبرا تایس گوتیشی، دەمانەوێت زۆر وریا بین لەوەی کە هاوبەشی دەکەین، چونکە  ئۆستن چاودێریی دەکرێت. باسی له‌وه‌ش كردبوو، ئۆستن بە ڕێگه‌ی دیپلۆماتی ئازاد دەبێت نەک بە بۆمب و بە چەک. دۆناڵد ترەمپ، سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا لە ساڵی 2020  نامەیەکی تایبەتی له‌ باره‌ی ڕۆژنامەنووسەکە بۆ بەشار ئەسەد، سەرۆکی پێشووی سووریا نارد. خێزانی تایس هیوایەکی زۆریان پێی هەبوو ، بەڵام بەشار ئەسەد گوتی، نازانێت تایس هێشتا زیندووە یان نا.

  هەردوو شاندی دانوستانکاری رووسیا و ئۆکرانیا بۆ دانوستانی راستەوخۆ لە ئیستانبوڵن، چاوەڕوان دەکرێت کۆبوونەوەکە لە کۆشکی مێژوویی چراغان لەسەر گەرووی بۆسفۆڕ لە کاتژمێر یەکی پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ دەستپێبکات. شەوی رابردوو، شاندی رووسیا بە سەرۆکایەتیی ڤیلادیمیر مێدینسکی، راوێژکاری ڤلادیمیر پوتین، سەرۆکی رووسیا بۆ بەشداری لە کۆبوونەوەکان گەیشتنە ئیستانبوڵ و ڤۆڵۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیاش رایگەیاند، رۆستەم عومەرۆڤ وەزیری بەرگریی وڵاتەکە سەرۆکایەتیی شاندی ئۆکرانیا دەکات بەمەبەستی گەیشتن بە رێککەوتنێک بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕ لەگەڵ رووسیا. خولی یەکەمی کۆبوونەوە و دانوستانی راستەوخۆی نێوان رووسیا و ئۆکرانیا، 16ـی ئایار لە کۆشکی دۆڵمەباخچە لە ئیستانبوڵ بەڕێوەچوو، هەردوولا رێککەوتن لەسەر درێژەدان بە گفتوگۆکان و گۆڕینەوەی هەزار دیلی نێوانیان. ئەوەش لە کاتێکدایە پێکدادانەکانی نێوان هەردوولا بەردەوامن و دوانیوەڕۆی یەکشەممە، بەرپرسانی ئۆکرانیا رایانگەیاند، لە رێگای درۆنەوە زیاتر لە 40 فڕۆکەی بۆمبهاوێژی رووسیایان کردووەتە ئامانج. هەروەها وەزارەتی بەرگریی رووسيا رايگەياند، شەوی رابردوو 162 درۆنی ئۆکرانيایان خستووەتەخوارەوە و ناوچەيەکی نوێیان لە هەرێمی سومی کۆنتڕۆڵکردووە.

  وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا بڵاویکردەوە، رۆژی شەممە هەزار کۆچبەر بە 18 بەلەم بە نۆکەندی ئینگلیزدا چوونەتە وڵاتەکەیان. ئەمەش ئەم ساڵ زۆرترین بووە لە رۆژێکدا و دووەم زۆرترین بووە لەو کاتەوەی ئاماری گەیشتنی کۆچبەران بەو وڵاتە تۆمار دەکرێن.    رۆژی شەممە، 31ـی ئایاری 2025، وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا بڵاویکردەوە، ئەمڕۆ هەزار کۆچبەر لە فەرەنساوە بە نۆکەندی ئینگلیزدا چوونە وڵاتەکەیان، ئەم ساڵ زۆرترین بووە لە رۆژێکدا کە پێشتر و لە یەکی ئەم مانگەدا 825 کۆچبەر چووبوون. وەزارەتەکە دەشڵێت، هێزی دەریاوانی فەرەنسا و وڵاتەکەیان رێگرییان لە 11 بەلەمی دیکەی کۆچبەران کرد ئەو نۆکەندە ببڕن.    کریس فلیپ، وەزیری سێبەری ئۆپۆزسیۆنی بەریتانیا رایگەیاند، "ئەمە رۆژێکی شەرمەزارییە بۆ حکومەتی پارتی کار". گوتیشی، حکومەت شکستیهێناوە لە کۆنترۆڵکردنی سنوورەکان. زۆرینەی وەزیرانی حکومەتی بەریتانیا وەزیری سێبەریان هەیە کە سەر بە ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەکەن.    بە گوێرەی وەزارەتە بەریتانیەکە، ئەم ساڵ تاوەکو ئێستا 14 هەزار و 600 کۆچبەر چوونەتە وڵاتەکەیان کە 30٪ـی لە هەمان ماوەی پار و زۆرترینە لە هەمان ماوە لە ساڵی 2018ـەوە.    گەیشتنی ئەو ژمارە زۆرە کۆچبەرە بە بەریتانیا لەکاتێکدایە حکومەتی وڵاتەکە بە رێککەوتن لەگەڵ یەکێتیی ئەورووپا و ژمارەیەک وڵاتی دیکە چەندین رێککەوتنی بۆ رێگری لە گەیشتنی کۆچبەران بە وڵاتەکەی کردووە.    رۆژی سێی ئەیلوولی 2022، هەزار و 305 کۆچبەر چوونە بەریتانیا، ئەمەش زۆرترین بووە لە رۆژێکدا لەو کاتەوەی وڵاتەکە ئاماری چوونی کۆچبەران بۆ وڵاتەکەی تۆمار دەکات. 

  یت هێگسێت، وەزیریی بەرگری ئەمەریکا هۆشداریدا لەوەی هێزە سەربازییەکانی چین، مەشق و ڕاهێنان دەکەن بۆ ئەرکێکی گرنگ، کە ڕەنگە خۆیان بۆ هێرشکردنە سەر تایوان ئامادە بکەن. هێگسێت لە میانی کۆڕبەندی ئاسایشی شانگریلا لە سەنگافورە گوتی: "ئەوە زانراوە، کە شیجینپینگ، سەرۆکی چین فەرمانی بە سەربازەکانی کردووە تا ساڵی 2027، هێرش بکەنە سەر تایوان، هەروەها سوپایەکی سەربازی بۆ ئەو کارە دروست دەکات، و ڕۆژانە مەشق و ڕاهێنان دەکەن بۆ ئەو ئەرکە." هێگسێت داوای لە هاوپەیمانە ئاسیاییەکانی واشنتن کرد کە بە خێرایی خەرجییە سەربازییەکانیان لە بەرامبەر هەڕەشەکانی چین زیاد بکەن. وەزیری بەرگریی ئەمریکا لە کاتی بەشداریکردنی لە کۆڕبەندی ساڵانەی ئاسایش لە سەنگافورەدا داوای لە هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە ئاسیا کرد خەرجییەکانی بەرگرییان زیاد بکەن. ئەو گوتى، هەڕەشەی چین راستەقینەیە و رەنگە نزیک بێت لەبەرئەوەی پەکین هیوادارە زاڵ بێت بەسەر ئاسیادا و هێزە سەربازییەکانی چین تواناکانی خۆیان بۆ داگیرکردنی تایوان پەرەپێدەدەن و رۆژانە بۆ ئەرکی راستەقینە مەشق دەکەن، بۆیە پێویستە وڵاتانی ئاسیا هاوشێوەی وڵاتانی ئەوروپی خەرجییە سەربازییەکانیان زیاد بکەن. چین تایوان بە خاکی خۆی دەزانێت و بەڵێنی داوە، بیکاتەوە یەک پارچە لە خاکی خۆی، فشارە سەربازی و سیاسییەکانی خۆی بۆ پابەندبوون بە بەڵێنەکانی زیاد کردووە. حکوومەتی تایوانیش قسەکانی پەکین ڕەتدەکاتەوە و جەخت لەوە دەکاتەوە کە خەڵکی تایوان بە تەنیا دەتوانن بڕیار لە داهاتوویان بدەن.

  ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فەرەنسا ڕایگەیاند، داننان بە دەوڵەتی فەلەستین "تەنها ئەرکێکی ئەخلاقی نییە، بەڵکو داواکارییەکی سیاسییە" و پێویستە وڵاتانی ئەوروپا هەڵوێستەکانیان توندتربکەنەوە بەرامبەر بە ئیسرائیل، ئەگەر بەردەوامبێت لەو کارانەی بەرامبەر بە غەززە دەیکات. ئەمڕۆ هەینی لە میانی سەردانیکردنیدا بۆ وڵاتی سەنگافورە و لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا، رایگەیاند داننان بە دەوڵەتێکی فەلەستینی "ئەرکێکی ئەخلاقی" و "داواکارییەکی سیاسییە" و   دەبێت وڵاتە ئەوروپییەکان هەڵوێستی توندتریان هەبێت بەرامبەر بە ئیسرائیل. بەپێی ڕاگەیاندراوێکی کۆشکی ئەلیزە، ماکرۆن ڕۆژی پێنجشەممە گەیشتە سەنگافورە، کە دوا وێستگەی گەشتەکەی بوو بۆ باشوری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا، کە پێشوتر سەردانی ڤێتنام و ئەندەنوسیاشی کرد بو. لە سەردانەکەیدا بۆ ئەندەنوسیا چوارشەممەی ڕابردو، ماکرۆن جەختی لەوە کردەوە کە فەرەنسا بەدوای چارەسەری دوو دەوڵەتیدا دەگەڕێت بۆ کێشەی ئیسرائیل و فەلەستین، خواستی خۆی دەربڕی بۆ بینینی کۆتایی هاتنی ململانێی ئیسرائیل و فەلەستین لە ڕێگەی چارەسەری دوو دەوڵەتییەوە و جەختی کردبوەوە لەوەی تەنها چارەسەری سیاسی دەبێتە هۆی گەڕاندنەوەی ئاشتی و کۆتایی هێنان بەو شەڕە نەخوازراوە.

  ئیلۆن مەسک، ملیاردێری ئەمەریکی دەستی لە پۆستی ئیدارەی ترەمپ کێشایەوە، کە سەرۆکایەتیی وەزارەتێکی دەکرد، بە ناوی 'کۆمیسیۆنی کارایی حکوومەت'، ئامانج لێی کەمکردنەوەی خەرجییە فیدراڵیەکان بوو. لە پۆستێکدا لەسەر پلاتفۆرمی ئێکس، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای تێسلا سوپاسی ترەمپی کرد، گوتی: ماوەی کارکردنی وەک کارمەندێکی تایبەتی حکوومەت نزیک بوو لە کۆتایی. بۆیە پێویستە دەست لە کار بکشێنمەوە. نووسیویەتی "لە کاتێکدا ماوەی کارکردنم وەک کارمەندێکی تایبەتی حکوومەت نزیک دەبێتەوە لە کۆتایی، دەمەوێت سوپاسی سەرۆک ترەمپ بکەم بۆ ئەو دەرفەتەی بەشداری پێکردم لە کەمکردنەوەی خەرجییە ناپێویستەکان." ئاماژەی بەوەش کرد "ئەرکی کۆمیسیۆنی کارایی حکوومەت تەنیا بە تێپەڕبوونی کات بەهێزتر دەبێت، دەبێتە شێوازێکی ژیان لە سەرانسەری حکوومەتدا". ئەرکی ماسک وەک فەرمانبەرێکی حکوومەت لە کۆتایی مانگی ئایاری ساڵی داهاتوو کۆتایی دێت. ترەمپ ئەرکی هاوپەیمانی خۆی بە ماسکی بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیاکانی تێسلا و سپەیس ئێکسی سپارد، تاکوو سەرکردایەتیی هەوڵەکانی کۆمیسیۆنی کارایی حکوومەت بکات، بۆ کەمکردنەوەی خەرجییەکانی حکوومەت و دووبارە دارشتنی حکوومەتی فیدراڵی. ناڕەزایی لە سەرانسەری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکادا زۆر بوو، ئەوەش لەدوای شێوازی بێبەزەییانەی ماسک بۆ دەرکردنی دەیان هەزار کرێکاری حکوومەت. بەپێی ئاژانسی ڕۆیتەرز، نزیکەی 200 هەزار کارمەند لە کارەکانیان دوورخراونەتەوە و بڕیارە کۆتایی بە کارەکانیان بهێنن، یان یەکلاییکردنەوەی خانەنشینییان قبوڵ کردووە. یاسادانەرانی کۆمارییەکان لە کۆبوونەوە و گردبوونەوە گشتییەکاندا ڕووبەڕووی توڕەیی دەنگدەران بوونەتەوە و هەوڵی زۆر بۆ بەڕێوەبردنی کارایی حکوومەت، بووە بابەتی ناکۆکی یاسایی.

  ماڵپەڕی ئاكسیۆسی نزیك لە ئیسرائیل بڵاوی كردەوە، دوای ئەوەی ترەمپ پلانێكی ئیسرائیل بۆ هێرشكردنە سەر ئێران پێدەگات، پەیوەندییەكی تەلەفۆنی لەگەڵ ناتانیاهۆ ئەنجامدا، تێیدا ترەمپ بە توندی ناتانیاهۆی ئاگادار كردەوە لە دەستوەردان لە كاروباری ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، هەروەها نوێنەری خۆ نارد بۆ ئیسرائیل . ماڵپەڕی ئاكسیۆسی نزیك لە ئیسرائیل سەبارەت بە وردەكاری پەیوەندییەكی تەلەفۆنی نێوان دۆناڵد ترمپ سەرۆكی ئەمریكا و بنیامین ناتانیاهۆی سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل ڕاپۆرتێكی بڵاوكردەوە. سەرچاوەیەك لە ناو كۆشكی سپییەوە، كە نەیویستووە ناوی ئاشكرا بكرێت بە ماڵپەڕەكەی ڕاگەیاندووە، ترەمپ دوای ئەوەی هەواڵی پلانی ئیسرائیلی پێگەیشتووە بۆ بەئامانجگرتنی دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران، پەیوەندی بە نەتانیاهۆوە كردووە، بە توندی ئیسرائیلی لە دەستوەردان  لە دانوستانەكانی نێوان ئەمریكا و ئێران ئاگادار كردووەتەوە. ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەم كارەی ترەمپ دوای ئەوە هات، كە زانیاری لەسەر نیازی ئیسرائیل بۆ بە ئامانجگرتنی دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران پێگەشت، كە ئەگەری هەبوو ببێتە هۆی تێكچوونی ئەو دانوستانە ئەتۆمییانەی، كە ئێستا لە نێوان واشنتۆن و تاراندا بەڕێوەدەچێت. ئەوەش خراوەتەڕوو، دوای هەواڵەكە سەرۆكی ئەمریكا كریستی نوام وەزیری ئاسایشی ناوخۆی وڵاتەكەی ڕەوانەی تەلئەبیب كرد و لەوێ لەگەڵ بەرپرسانی ئیسرائیل كۆبووەوە و پێی ڕاگەیاندوون ئەمریكا دژی هەر هەوڵێكی ئیسرائیلە، كە ببێتە هۆی تێكدانی دانوستانەكان.

  روسیا بەمەرجی راگرتنی فراوانبونی ناتۆ بەرەو رۆژهەڵات لەگەڵ هەڵگرتنی بەشێك لە سزاكانی سەر وڵاتەكەی ئامادەیە كۆتایی بەجەنگی ئۆكرانیا بهێنێت. ئەمڕۆ چوارشەممە، ئاژانسی رۆیتەرز لەسەر زاری چەند بەرپرسێكی ئاگادار لە روسیا رایگەیاندوە: بەمەبەستی كۆتایی هێنان بە جەنگی ئۆكراینا، ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی روسیا مەرجی ئەوەی داناوە کە سەرکردە رۆژئاواییەکان بەڵێنێکی نوسراو بدەن كە فراوانبونی ناتۆ بەرەو رۆژهەڵات رادەگرن لەگەڵ هەڵگرتنی هەندێک سزاکانی سەر وڵاتەكەی. دوای ئەوەی هەفتەی رابردو، لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمەریكا بەتەلەفۆن بۆ ماوەی دو كاتژمێر قسەی كرد، پوتین رایگەیاند: بۆ كۆتایی هێنان و داڕشتنی ناوەڕۆكێكی ئاشتی، روسیا ئامادەیە كار لەگەڵ ئۆكراینا بكات كە تیایدا كاتی ئاگربەستیش دەخڕیتەڕو. بەبێ ئەوەی كاتی تەواوكردنی دیاریبكات، كۆشكی كرێملین رونیكردوەتەوە، روسیا سەرقاڵی ئامادەكردنی یاداشتێكەیە. لای خۆشیانەوە، کیێڤ و وڵاتانی ئەوروپا، مۆسکۆیان بە كاتبەڕێكردن تۆمەتبار كردوە لە كاتێكدا هێزەکانی ئەو وڵاتە لەڕۆژهەڵاتی ئۆکرانیا بەردەوام لە پێشڕەویدان. یەكێكی دیكە لە داواكارییەكانی روسیا، مانەوەی ئۆكرانیایە وەك وڵاتێكی بێلایەن، هەروەها لەسەر پرسی بلۆككردنی سەروەت و سامانەكانی ئەو وڵاتە لەلایەن رۆژئاواوە چارەسەربكرێت، لەگەڵ ئەوشدا گرەنتی مافی ئەو كەسانە بكرێت بە زمانی روسی قسە دەكەن.

  فەرماندەی گشتیی سوپای پاسدارانی ئێران هۆشدارى توند دەداتە بەرپرسانى باڵاى ئەمریکا و ئیسرائیل،  "ئێمە ئامادەین بۆ هەر سیناریۆیەک. دەستمان لەسەر پەلەپیتکەى چەکەکانمانە و ئامادەباشیداین. ئەگەر هەر گەمژەیییەک ئەنجام بدەن، وەڵامێکی لەبیرنەکراوتان پێدەگات. ڕۆژی چوارشەممە حسێن سەلامی فەرماندەی گشتیی سوپای پاسداران، لە میانەی دیدارەکەی لەگەڵ کارمەندانی سپای پاسداران لە پارێزگای هەمەدان ڕایگەیاندووە،  ئێران گەلێکی گەورەی هەیە کە دەزانێت چۆن مامەڵە لەگەڵ بارودۆخە سەختەکان بکات و کاریگەری لەسەر قووڵایی عەقڵی شەیتانپەرستی دوژمنانمان هەیە. ناوبراو جەختی لەوە کردەوە کە ئامادەیی هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە بەرزترین ئاستدایە"، وتیشى: ئێمە لە شەڕێکی هەمەلایەنەداین. ئێمە شاهیدی شەڕێکی ئابووری، سزاکان، فشارە سیاسییە جیهانییەکان، شەڕی میدیایی بەربڵاو، ئۆپەراسیۆنی میدیایی و پڕوپاگەندەی توندوتوندوتیژ، لەشکرکێشی فەرهەنگی و هەڕەشەی جۆراوجۆری دوژمنان کە لە نزیک و دوورەوە بەسەر ئەم نەتەوەیەدا سەپێنراون. حسێن سەلامی فەرماندەی گشتیی سوپای پاسداران، ئەوەشى باسکرد سەرەڕای ئەم هەموو هەڕەشە و گوڕەشەی دوژمنان، ئەم وڵاتە بە خۆڕاگری ماوەتەوە"، ئاماژەی بەوەشکرد، "کۆماری ئیسلامی ئێران بەشێوەیەکی جێگیر بەرەوپێش دەچێت، نەتەوەی ئێرانیش هەرگیز تەسلیمی ئیرادەی سیاسیی ئەوانی دیکە نابێت. ئێمە لە بواری بەرگریدا باڵادەستین، و هەمیشە هێزمان کۆکردۆتەوە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی گەورەترین زلهێزەکانی جیهان". حسێن سەلامی لە درێژەی قسەکانیدا وتی: بە بەرپرسانی ئەمەریکاش دەڵێین کە ئێمە ئامادەین بۆ هەر سیناریۆیەک، وڵاتەکەمان هەرگیز تەسلیمی ئیرادەی سیاسی کەسانی دیکە نابێت، دەستمان لەسەر چەکە لە ئامادەباشیداین، ئەگەر هەر هەڵەیەک بکەن، ئەوا وەڵامێکی دەستبەجێتان پێدەگات کە وادەکات ڕابردووتان لەبیربچێت. ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا وتی: زایۆنیستەکان درێژە بە کردەوەکانی خۆیان دژ بە وڵاتەکەمان دەدەن و هەڕەشە لە نەتەوەی ئێران دەکەن. لە بەرامبەردا دیسانەوە ئاگاداریان دەکەمەوە کە ئەگەر بەردەوام بن لە هەڵە و کردەوەی گەمژانە دەروازەکانی ئاگری بێسنوور بەسەریاندا دەکەینەوە. ئەو بەرپرسە باڵایە ڕوونیشیکردەوە، لەکاتی ڕووبەڕووبوونەوەی دوژمنێکدا دەبێت لە قووڵایی بیرکردنەوە و نیەتەکانیان تێبگەین"، ئاماژەی بەوەشکرد، "شەڕی مەعریفی دوژمن یەکێکە لەو شێوازانەی کە ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بۆ چوونە ناو قووڵایی بیرکردنەوەی کۆمەڵگە بەکاریدەهێنن. هۆشیاری لەم بوارەدا زۆرجار ناتەواو نییە، بەڵام دەکرێت عەقڵ لە ڕێگەی جیهاد و کردەوەی هۆشیارانە لەم چوارچێوەیەدا ڕۆشنبیر بکرێت".

  وەزارەتی بەرگریی ڕووسیا ڕایگەیاند، شەوی ڕابردوو سوپای ئۆکرانیا هێرشێکی چڕی درۆنیان کردووەتە سەر مۆسکۆ و چەند ناوچەیەکی ڕووسیا، بەڵام شکست بە هێرشەکان هێنراوە. بەرگریی ڕووسیا بەرە بەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە 28ی نیسانی 2025، لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی تێلیگرام بڵاوی کردووەتەوە، ئێوارەی دوێنێ سێشەممە لە کاتژمێر 6ی ئێوارە تاوەکوو 9ی شەوی ڕابردوو، ئۆکرانیا هێرشێکی چڕی درۆنی کردووە، بەڵام سیستەمی بەرگریی ئاسمانی بەرپەرچی هێرشەکانی داوەتەوە. بە گوێرەی ڕاگەیەندراوەکە، لەو هێرشەدا ئۆکرانیا 296 درۆنی هەڵداوە و بەرگری ئاسمانی ڕووسیا توانیویەتی 112 درۆنی تێکشکێنێت، کە 12 یان ئاراستەی مۆسکۆ و 59 درۆنی دیکەش ئاراستەی ناوچەی بریانسک کرابوون. هەر لە بارەی هێرشەکەی سەر مۆسکۆ، سێرگی سۆبیانین، سەرۆکیی شارەوانی شارەکە لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی نووسیویەتی: 12 درۆنی ئۆکرانیا بەر لەوەی بگەنە ئاسمانی مۆسکۆ خرانە خوارەوە. ئەو هێرشە چڕەی ئۆکرانیا لە کاتێکدایە، کە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا هاوکات لەگەڵ هەوڵی ڕاگرتنی جەنگی ئۆکرانیا و هەڕەشەی سەپاندنی سزای توند بەسەر ڕووسیا دەکات، ئەگەر نەیەتە ژێر باری ئاگربەست. کەناڵی سی ئێن ئێن، لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئاگادار بڵاوی کردووەتەوە، ترەمپ دوای ئەوەی نیگەرانی خۆی لە بەرانبەر کارەکانی پوتن دەربڕیوە، بۆیە بیر لە سەپاندنی سزای نوێ بەسەر ڕووسیا دەکاتەوە. ترەمپ دەڵێت: پوتن درک بەو ڕاستییە ناکات کە ئەگەر من نەبوومایە شتگەلێکی زۆر خراپ بەسەر ڕووسیادا دەهات، کەچی پوتن ئێستاش یاری بە ئاگر دەکات. لە وەڵامی ترەمپ، دیمیتری مێدڤێدێڤ، جێگری سەرۆکی ئەنجوومەنی ئاسایشی ڕووسیا نیگەرانی وڵاتەکەی دەربڕیوە و دەڵێت: خاڵێکی مەترسیدار و ڕاستەقینە هەیە، ئەویش پێویستە نیگەرانی بین، هەڵگیرساندنی جەنگی سێیەمی جیهانە.

  سەرۆککۆماری ئێران ڕایگەیاند، ئەگەر گفتوگۆکان لەگەڵ ئەمریکا لەسەر بەرنامەی ئەتۆمی وڵاتەکەی شکست بهێنن، تاران پلانی جێگرەوەی بۆ تێپەڕاندنی قەیرانەکان هەیە. مەسعود پزیشکیان، سەرۆککۆماری ئێران لەبارەی گریمانەی توندکردنەوەی سزاکان لەلایەن ئەمریکاوە ئەگەر گفتوگۆکان شکست بهێنن، ڕایگەیاند، "ڕێگایەک (سەدان ڕێگا) بۆ خۆڕاگری و تێپەڕاندنی گەمارۆ و کێشەکان دەدۆزینەوە". دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ئاشکرای کرد کە لە دوو ڕۆژی داهاتوودا هەواڵێکی "باش یان خراپ" لەبارەی ئێران ڕادەگەیێنێت، ئاسودەیی خۆیشی لەگەڵ گفتوگۆکان لەگەڵ ئێران نیشاندا. پێشتریش ئیسماعیل بەقایی، گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند تاران کات بەفیڕۆ نادات، بەڵکو بە جددی دانوستان دەکات بۆ ڕێککەوتنێکی دادپەروەرانە، جەختیشی کردەوە، تاران بۆ دانوستان لەگەڵ وڵاتانی ئەورووپا ئامادەیە. بەقایی ڕوونی کردەوە "ئێران بەشێوەیەکی بنیاتنەر پەیوەندی لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی هەیە، هەروەها جێگری بەڕێوەبەری گشتیی ئاژانسەکە لەم هەفتەیەدا سەردانی تاران دەکات بۆ بەدواداچوون بۆ هاوکارییە تەکنیکییە دوولایەنەکان." ئەو بەرپرسەی ئێران، داوای لە ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی کرد "بێلایەنی و پیشەیی" بپارێزێت و نەکێشرێتە ناو فشارە سیاسییەکانی لایەنی دیاریکراو. ئێران و ئەمریکا لە 12-4-2025ـەوە پێنج گەڕی دانوستاندنی ناڕاستەوخۆیان بە نێوەندگیریی عومان ئەنجامداوە، هەردوولا ئەنجامی دانوستاندنەکان بە ئەرێنی و بەرهەمدار وەسف دەکەن، بەڵام تاوەکو ئێستا نەگەیشتوونەتە ڕێککەوتنێکی گشتگیر.