چوارچێوەی هەماهەنگی لەبارەی كاندیدەكانی سەرۆكی حكومەت كۆدەبێتەوە

بڕیارە ئەمڕۆ شاندی کۆمیسیۆنی ئاشتی لە پەرلەمانی تورکیا لە ئیمراڵی سەردانی عەبدوڵڵا ئۆجەلان ڕێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) بکات. لە چوارچێوەی پڕۆسەی چارەسەرییدا، ئەمڕۆ شاندەکەی کۆمسیۆنی پەرلەمانی تورکیا دەچنە دورگەی ئیمراڵی بۆ کۆبوونەوە و سازدانی دیدار لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجالان ڕێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان-پەکەکە. بەپێی ئەو زانیاریانەی خراونەتەڕوو، ئەندامانی شاندەکە پێکدێن لە گوڵستان کڵیچ کۆچیگت ئەندامی فراکیۆنی دەمپارتی و فەتی یەڵدز حوسێن بایمانن. بڕیارە لەو دیدارەدا، شاندەکە گفتوگۆ لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان بکەن، کۆنووسی کۆبوونەوەکەیان تاوەکوو 10 ساڵی دیکە بە نهێنی دەهێڵرێتەوە و ئاشکرا ناکرێت. ڕۆژنامەی تورکیا ئاماژەی بەوەکردوە، کە شاندەکە لەڕیگەی هێلیکۆپتەرەوە دەچنە ئیمراڵی. بیرۆكەی چوونی ئۆجەلان بۆ پەرلەمانی توركیا و پێشكەشكردنی وتەیەك دەگەڕێتەوە بۆ دەوڵەت باخچەلی سەرۆكی پارتی نەتەوەیی توركیا "مەهەپە" ، كاتێك كۆتایی ساڵی رابردوو دەستپێشخەری كرد و بە تەوقەیەك لەگەڵ ئەندامانی دەم پارتی لە پەرلەمان، سەرەتای قۆناغێكی نوێی لە توركیا دەستپێكرد.

موراد قەرەیلان، ئەندامی کۆمیتەی بەڕێوەبەریی پارتی كرێكارانی كوردستان دەڵێت: لە ساڵانی رابردوودا پارتی گەلی کۆماری (جەهەپە) بانگەشەی دۆستایەتی گەلی کوردی دەکرد، خۆی وەک لایەنگری چارەسەرو دیموکراسی نیشان دەدا؛ ئێستا بە تەواوی پێچەوانەی ئەمەی کردووە، وتيشى: ئەگەر ئەم هەڵەیە راست نەکەنەوە، ئەوا زیانیان پێدەگات، ئەم کێشەیە چۆن چارەسەر دەبێت ئەگەر شاندەکە نەچێتە لای بەڕێز ئۆجەلان. موراد قەرەیلان، لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ کەناڵی "ستێرک تیڤی" راشیگەیاند: سەردانی شاندەکە بۆ ئیمرالی بەشدار دەبێت لە پێشخستنی پرۆسەکە، ئێستا هەنگاوی یاسایی و داڕشتنی یاسایی پێویستە، بزوتنەوەکەمان ئەوەی لە توانایدا بووە ئەنجامیداوە، دەبێت بچینە قۆناغی دووەم، سەرەڕای ئەوەی هێزو باڵادەستیمان هەبوو، پارتی كرێكارانی كوردستانمان هەڵوەشاندەوە، لەپێناو  دۆزینەوەی چارەسەرێک. فەرماندەی هەپەگە موراد قەرەیلان، گفتوگۆکانی لەسەر چوون یاخود نەچوونی کۆمیسیۆنی پەرلەمان بۆ ئیمراڵی هەڵسەنگاند و ئاماژەی بەوە کرد کە بۆئەوەی پرۆسەکە بەڕێوەبچێت، پێویستە کۆمیسیۆن دەستبەجێ گوێ لە بەردەنگی سەرەکی بگرێت. موراد قەرەیلان پەیوەندی و هاوپەیمانیی مێژوویی کورد و تورکی بەفراوانی هەڵسەنگاند. دیدارەکەی موراد قەرەیلان لەگەڵ (ستێرک تیڤی)ـدا بەم شێوەیەیە: وەکو دەزانرێت، ساڵیادی ٤٧ـهەمین ساڵەی دامەزراندنی پەکەکە نزیکدەبێتەوە. پەکەکە لە ٧ـی ئایاری ٢٠٢٥ـدا ڕایگەیاند کە کۆتایی بە هەموو کار و چالاکییەک دەهێنێت لەژێر ناوی خۆیدا. ئێوە چیتان هەیە بۆ ئەم ڕۆژە؟ بڕیاری مێژوویی ٢٧ـی تشرینی دووەمی ١٩٧٨ کە لە گوندی فیسێی ناوچەی لجێی ئامەد درا، تەنها بڕیاری دامەزراندنی پارتی(پەکەکە) نەبوو. ئەم بڕیارە بەر لە هەر شتێک بڕیاری بەرخۆدانی نەتەوەیی بوو. ئەو کات، سیاسەتی نکۆڵی و لەناوبردن لەسەر گەلی کورد گەیشتبووە ئاستێکی زۆر مەترسیدار. پرسیاری ئەوەی 'ئایا دژی ئەمە چی بکرێت؟' پرسیارێکی زۆر گرنگ بوو. یان دەبووایە سەرهەڵدان بکرایە و دەست بە بەرخۆدان بکرایە، یان دەبووایە تەڤگەرێکی سیاسیی ئاسایی بدۆزرایەتەوە و بەم شێوەیە ڕەوایەتی پێ درابووایە. لەو دۆخەدا، لە ٢٧ـی تشرینی دووەم بە شێوەیەکی سەرەکی دژی سیاسەتی نکۆڵی و لەناوبردن بڕیاری بەرخۆدانی نەتەوەیی درا. واتا ئەو نەتەوەیە دەبووە خاوەن هەبوون و بۆ ئەم مەبەستەش چی پێویست بوایە دەکرا، بەرخۆدان دەکرا. بێگومان بۆ درێژەدان بەم بەرخۆدانە، پارتییەک پێویست بوو. لەبەرئەوەی پێویست بوو بەرخۆدان ڕێکخراوتر، بە دیسپلین و سیستەماتیکتر بووایە. لەسەر ئەو بنەمایە بڕیاری دامەزراندنی پارتی کرێکارانی کوردستان درا. واتا بەر لە دامەزراندنی پارتەکە، بڕیاری بەرخۆدانی نەتەوەیی درابوو. پارتەکە لەسەر ئەو بنەمایە دامەزرا. پەکەکە ناوی خۆی بە پیتی زێڕین لە مێژووی گەلەکەماندا نووسییەوە. ٤٧ ساڵی بەسەردا تێپەڕی و بەدرێژایی ئەو ماوەیە، داستانێکی قارەمانی ئافرێنرا. بەم شێوەیە ڕێگری لە لەناوچوون کرا، سەرلەنوێ ئافراندن ڕوویدا. هەربۆیە پێویستە ئەم ڕۆژە وەکو 'ڕۆژی بڕیاردان لەسەر بەرخۆدانی نەتەوەیی' ببینین. وەکو گەل پێویستە ئەم ڕۆژە مێژووییە وەکو جەژنی بەرخۆدانی نەتەوەیی پێشوازی لێ بکەین و پیرۆز بکەین. بەڵێ، لەوانەیە پەکەکە ئەمڕۆ کۆتایی بە هەموو کار و چالاکییەک لەژێر ناوی خۆی هێنابێت، بەڵام ٢٧ـی تشرینی دووەم ڕۆژێکی مێژووییە. ئەو بڕیارەی لە کوردستان درا بووە لەدایکبوونێک و سەردەمێکی نوێی لەگەڵ خۆیدا هێنا. لە ماوەی ٤٧ ساڵدا گەلی کورد بە پێشەنگایەتیی پەکەکە درێژەی بە تێکۆشانێکی زۆر گرنگ دا. سەرەتا لە زیندانەکان بەرخۆدان کرا؛ دواتر هەڵمەتی مێژوویی ١٥ـی ئابی ١٩٨٤ڕوویدا، وەکو ئاشکرایە، ئەمە شۆڕشی ژیانەوەی لەگەڵ خۆیدا هێنا. هەموو ئەمانە، لە کوردستان بوونە هۆی دەستپێکردنی سەردەمێکی ڕێنیسانس. گەلی کورد٣٠٠ ساڵ دواکەوت. سەرهەڵدانی ڕێبەر ئاپۆ و تێکۆشانی پەکەکە، ئەم دواکەوتنە ٣٠٠ ساڵەیەی کۆتایی پێهێنا، لە کوردستان فکر و تێڕوانینێکی هاوچەرخی بەرهەمهێنا. ئەگەر پەکەکە نەبووایە، کوردستان دەبووە ناوەندی دواکەوتوویی. بەڵام وەکو هەمووان دەزانن کوردستان لە ئێستادا لە ناوچەکە بووەتە ناوەندی پێشەنگی تێکۆشانی دیموکراسی و ئازادی. واتا گەلی کورد و کوردستان لەناو ئەم تێکۆشانەدا ڕۆڵێکی گرنگی هەیە. لەناوچەکە تێکۆشەرترین هێز، ئەو هێزەی کە درێژە بە تێکۆشانی یەکسانی و ئازادی دەدات، گەلی کوردستان و ڕێکخستنە سیاسییەکانی کوردە. بێگومان ئەمە بە ئاسانی نەهاتەدی، بە ڕەنج و تێکۆشان بەرهەمهێنرا. ئەو فکرەی لە کوردستان سەریهەڵدا و لەناو کۆمەڵگەدا بڵاوبووەوە، بەرچاوی گەل و  ژنانی ڕۆشنکردەوە و بووە هۆکاری ڕۆشنگەری.

سەعدی پیرە لەبارەی هەڵبژاردن دەڵێت: ئەگەر هەڵبژاردن بکرێت دەنگەکانمان زیاد دەکەن و هی پارتی کەم دەکات. مالیکی ماوەیەکی دیکە سەردانی یەکێتییش دەکات. هەرەوەها لەبارەی پۆستی سەرۆککۆماریشەوە گوتی، هەر گۆڕانکارییەک لە پۆستەکەدا بکرێت دەبێت بە ئاگاداریی پارتی و یەکێتی بێت. سەعدی ئەحمەد پیرە، ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بۆ كوردسات نیوز دەڵێت: ـ پارتی لێناگەڕێ‌ ئەم پێكهاتانە نوێنەرایەتی خۆیان بكەن. ـ سەرۆك وەزیرانێكی هەرێمێكی یەكگرتوو بە بێ‌ یەكێتی نابێت. ـ نوری مالیكی پێشتر بانگهێشتكرابوو بۆ هەولێر، سەردانی یەكێتیش دەكەن. ـ هەڵبژاردن بكرێتەوە یەكێتی كورسیەكانی زیاد دەكات و پارتی كورسیەكانی كەم دەكات. ـ پارتی كە كورسی زیاترە مانای ئەوە نییە هەموو خەڵك  لە خزمەتی ئەواندابێت و ئەوانیش حساب بۆ كەس نەكەن. ـ پێشتریش پارتی لەگەڵ گۆڕان حكومەتی پێكهێناو شكستی هێنا بۆچی ئەزمونێكی سەرنەكەوتوو دووبارە بكەینەوە. ـ ئێمە كێشەمان لەگەڵ كۆتا نیە بەڵكو لەگەڵ داگیركردنی نوێنەرایەتی پێكهاتەكانە لەلایەن پارتیەوە. ـ ئەوەی هەندێك لەكەناڵەكان باسی دەكەن گوایە گروپ گروپ لە بەغدادوە دێن بۆ هەولێر بۆ پێكهێنانی حكومەتی عێراق ئەوە وانیە. ـ هەر گۆڕانێك لە پۆستی سەرۆك كۆماردا بكرێت دەبێت بە رێككەوتن لەنێوان یەكێتی و پارتیدا بێت.

ئەندامێکی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی دەڵێت، هەرچەندە هاوبەشی لەپێشینەیان بۆ پێکهێنانی حکومەت یەکێتییە، بەڵام بەبێ ئەوانیش دەتوانن حکومەت پێکبهێنن. ئاماژە بەوەش دەکات، نەوەی نوێ ئامادەیە بەشداریی کابینەی 10ـیەمی حکومەت بکات. ئەمڕۆ یەکشەممە 23-11-2025، ئاراس حەسۆ میرخان، ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی دیموکراتی کوردستان لەکاتی بەشداریکردنی لە بووڵتەنی نیوڕۆژی تۆڕی میدیایی رووداو کە سەنگەر عەبدولڕەحمان پێشکێشی کرد، سەبارەت بە گفتوگۆکەی سەرۆک بارزانی و نووری مالیکی، سەرۆکی هاوپەیمانیی دەوڵەتی یاسا رایگەیاند، ''زیاتر وەکو راوێژ، را گۆڕینەوە و خستنەڕووی کۆمەڵێک پێشنیاز بوو.'' دوێنێ سەرۆک بارزانی لە پیرمام پێشوازیی لە نووری مالیکی کرد و کۆبوونەوە. بەگوێرەی راگەیێندراوی بارەگای بارزانی، لە کۆبوونەوەکەدا باس لە دەرئەنجامەکانی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و قۆناخی دوای هەڵبژاردن کرا. بەگوتەی ئاراس حەسۆ میرخان، گفتوگۆکانی پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراق هێشتا سەرەتایین و ''لە چەند رۆژی داهاتوودا کۆبوونەوەیەکی سەرکردایەتیمان بەڕێوەدەچێت و تێیدا باس لە وردەکارییەکان [بۆ پێکهێنانی حکومەتی عێراق] دەکرێ.'' وەک ئەو ئەندامەی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی گوتی، جیا لە نووری مالیکی، گفتوگۆیان لەگەڵ سەرکردەی لایەنەکانی دیکەی شیعەش دەبێ. ''گفتوگۆکان ئەو کاتە جیدی دەبن کە هاوپەیمانیی شیعە بەربژێری خۆی [بۆ پۆستی سەرۆکوەزیران] دیاری بکات و لەسەر پاڵێوراوێک رێکبکەون''. ئاراس حەسۆ میرخان سەبارەت بە هەڵوێستی پارتی بۆ بەشداری لە پێکهێنانی حکومەتی نوێ دەڵێت، ''ئەوەندەی داواکاریی جیدیمان هەیە، داواکاریی پۆستمان نییە لە حکومەتی عێراقدا''. ئەو ئەندامەی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی بۆ بەرەوپێشبردنی دانوستاندنەکانی پێکهێنانی حکومەت لەگەڵ لایەنە عێراقییەکان ئاماژەی بەوە کرد، ''یەکەم هەنگاو لیژنەیەکی دانوستاندن پێکدەهێنین و کارنامەیەکی کارکردن [بۆ حکومەتی داهاتوو] دیاری دەکەین و بەو کارنامەیەوە دەچینە بەغدا''. بەگوێرەی ئەنجامە فەرمییەکانی کۆمیسیۆن بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، پارتی 27 کورسیی پەرلەمانی بەدەستهێناوە و یەکێتیش 18 کورسی. ئاراس حەسۆ میرخان ئەوەشی خستەڕوو، ''بێگومان لەگەڵ یەکێتی قسە دەکەین بۆ ئەوەی [پێکەوە] کارنامەیەکی (وەرەقە) کوردی ئامادە بکەین بۆ دانوستاندن لەگەڵ لایەنەکانی بەغدا''.

بەپێى ڕاگەیەندراوێکى بارەگاى بارزانى یەکشەممە، 23ـی تشرینی دووەم 2025، سەرۆك مەسعود بارزانی، لە پیرمام، پێشوازیی لە بەڕێز 'ئەحمد حەسن ئەحمد سلێمان شەحی' کونسوڵی گشتیی نوێی ئیمارات لە هەولێر کرد. لە دیدارەکەدا، کونسوڵی گشتیی ئیمارات لە هەولێر، سڵاو و ڕێزی سەرکردایەتیی ئیماراتی بە سەرۆک بارزانی گەیاند و پیرۆزبایی سەرکەوتنی پرۆسەی هەڵبژاردنی لە سەرۆک بارزانی کرد و هیوای خواست ئەنجامەکانی هەڵبژاردن لە خزمەت گەلی عێراقدا بیت.  هەروەها کونسوڵی گشتیی ئیمارات، ستایشی پێشکەوتن و بوژانەوەی هەرێمی کوردستانی کرد و ڕاگەیاند "وڵاتەکەی خوازیارە پەیوەندییەکانی لە بوارەکانی ئابووری و بازرگانی و تەکنەلۆجیای زانیاری و کشتوکاڵ و بوارەکانی تر، لەگەڵ هەرێمی کوردستان پەرە پێ بدات." سەرۆک بارزانی بە گەرمی بەخێرهاتنی کونسوڵی نوێی ئیماراتی کرد و هیوای سەرکەوتنی بۆ خواست و دووپاتی کردەوە، گەلی کوردستان هەمیشە ڕوانگەیەکی ئیجابی و دۆستانەیان بەرانبەر بە ئیمارات هەیە و پێشوازیی لە بەردەوامی و پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوولا کرد. پێشهات و بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەکە بە گشتی، تەوەرێکی دیکەی ئەو دیدارە بوو.

هەسەدە لە لیستێكدا ناوی حەفتا فەرماندەی بۆ دیمەشق ناردووە بۆ ئەوەی لە سوپای ئەو وڵاتە پلە و پۆستیان بۆ دیاری بكرێت، سوریاش رەزامەندی دەردەبرێت. سەرچاوەیەكی باڵای هەسەدە بە كەناڵی عەرەبیەی راگەیاندووە، لیستێكیان ناردووە بۆ دیمەشق كە ناوی 70 فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات لەخۆ دەگرێت. ئاماژەی بەوەشكردووە، بڕیارە بەپێی رێككەوتنەكانی نێوان حكومەتی سوریا و هەسەدە، ئەنجومەنی سەربازیی دێرەزوور ببێتە بەشێك لە سوپای سوریا، بە مەرجێك ناسنامە و تایبەتمەندییەكانی خۆی بپارێزێت و پلەی سەربازییان پێبدرێت. سەرچاوە باڵاكەی هەسەدە ئەوەشی خستووەتەڕوو، ئەگەر رێكارەكان و جێبەجێكردنی پلانەكان لە دێرەزوور بەباشی بەڕێوەبچن، لە داهاتوودا لە پارێزگای رەققەش هەمان پلان جێبەجێدەكرێت. هاوكات، حكومەتی سوریاش رەزامەندی لەسەر هەمواركردنەوەی ژمارەیەك بڕگەی دەستوری كاتیی دەربڕیوە، لەپێناو جێبەجێكردنی رێككەوتنەكەی 10 ی ئاداری نێوان هەردولا.

رۆژنامەی (الشرق الاوسط) لەزاری سەرچاوەیەكەوە بڵاویكردووەتەوە: رەنگە دانوستانی ئەمجارەی نێوان هێزە سیاسیەكانی عێراق هەندێك گۆڕانكاری تیادا رووبدات، كە پێشتر لە پرۆسەی پێكهێنانی حكومەتەكانی پێشوودا پیادەكراوە. بەوتەی سەرچاوەکە، پێدەچێت مالیکی پێشنیازی ئەوە بکات، پۆستی سەرۆکایەتی كۆمار بدرێت بە پارتی دیموکراتی کوردستان، لەبری یەکێتی نیشتمانی کوردستان، بەپێچەوانەی نەریتی خولەكانی پێشوو، بەدووريش نازانرێت ئەمە لە بەرامبەر پاڵپشتیی هەولێر بێت بۆ داواکاری مالیکی بۆ پۆستی سەرۆکی حکومەت. ئەو سەرچاوەیە دووپاتی كردووەتەوە، دیارترین کاندید بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار، فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی ئێستایە، کە كاندیدی پارتی دیموکراتی کوردستانە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی پۆستی سەرۆکایەتی كۆمار بە شێوەیەکی نەریتی دەدرێت بە كورد، بەڵام قۆرغ نییە بۆ یەکێتی. رۆژنامەی (الشرق الاوسط) ئاشكرایدەكات،  نوری مالیکی، سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا، لەلایەن هێزەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعە بە تەواوی سەرپشكراوە بۆ بەڕێوەبردنی دانوستانەکانی ناونانی کاندیدەكانی هەرسێ سەرۆکایەتییەکەو پشتیوانیکردن لە کاندیدەکەی بۆ پۆستی سەرۆک وەزیرانی عێراق. رۆژنامەكە لەزاری سەرچاوە باوەڕپێکراوەکان بڵاویكردووەتەوە، ئەو کاندیدەی کە مالیکی پشتیوانی دەکات، ئێستا لە پێشەنگی ئەو ناوانەیە كە کێبڕکێی لەسەر پۆستی سەرۆک وەزیرانی داهاتووی عێراق دەكەن و پابەندیش دەبێت بە جێبەجێکردنی ئەو پێشمەرجانەی کە گەورەترین كوتلەی پەرلەمان لەسەری رێککەوتوون. حزبی دەعوەی ئیسلامی دوێنێ‌ بە کۆی دەنگ بڕیاریدا نوری مالیکی، ئەمینداری گشتی حزبەكە كاندید بكات بۆ پۆستی سەرۆک وەزیران، بەڵام سەرچاوەکان جەختدەكەنەوە ئەم کاندیدکردنە تەنها بۆ بەهێزکردنی پێگەیەتی لە دانوستانەکانداو بەهێزکردنی چانسی کاندیدەکەیەتى، تا دواتر وای نیشان بدات سازش لەسەر کاندیدبونەكەی دەكات لە بەرژەوەندی كەسێكی پەسەندکراوتر كە لەبنەمادا كاندیدی خۆیەتی. سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوەشکردووە، کاندیدەکەی مالیکی رەنگە لە دەرەوەی حزبەكەی بێت و کۆدەنگییەکی بەرفراوانی بەدەستهێناوە، دوای دانوستانێكی چڕی نێوان لایەنە شیعەکان کە کورسی لە هەڵبژاردنەکاندا بەدەستهێناوەو رۆڵی هەر لایەنێکی لەناو حکومەتی داهاتوودا دیاریکردووە.

پارتی دیموکراتی کوردستان لەبارەی پێکهێنانی حکومەتی نوێی کوردستان وەڵامێکی تووندی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەداتەوە و ڕایدەگەییێت، ئەگەر بیانەوێت کورسی لایەنەکان بکڕن ئەوا زۆربەی کورسییەکانی یەکێتی لە هەموویان هەرزانترن. لەبارەی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی کوردستان چەند ڕۆژێکە بەرپرسانی یەکێتی باس لە کڕینی کورسی حیزبەکان دەکەن لەناویاندا نەوەی نوێ. سەرچاوەیەکی باڵای پارتی دیموکراتی کوردستان لە ڕاگەیێنراوێکی تایبەت بۆ ئاڤا میدیا ڕایگەیاند: ـ ئێمە وەک براوەی یەکەمی هەڵبژاردن، هەر لە سەرەتاوە دەرگامان کراوە بووە بۆ لایەنە براوەکانی دیکە، ئێستاش دەرگامان کراوەیە بۆیان، بەپێی ئیستیحقاقی هەڵبژاردن پێشوازی لە هەر لایەنێک دەکەین بێتە ناو حکومەت". ـ  پارتی هیچ کاتێک هەوڵی نەداوە و نەیویستووە پەرلەمانتارانی حیزبەکانی تر بکڕێت، ئەمە هەوڵێکی بێبنەمایە دژی پێکهێنانی کابینەی دەیەم، هەوڵی لایەنێکە کە هەر لە سەرەتاوە دەیانوسیت پێکهێنانی حکومەتی نوێ دوابکەوێت. ـ  ئەگەر پارتی بیەوێت کورسی لایەنەکان بکڕێت، ئەوا زۆربەی کورسییەکانی یەکێتی لە هەموو لایەنێک هەرزانترن.

دوای هەفتەیەک لە دیارنەمانی گەنجێکی دانیشتووی قەزای کەلار لە ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان لە پارێزگای سلێمانی، ئەمڕۆ تەرمەکەی دۆزرایەوە. مەهدی محەممەد، تەمەن 25 ساڵ، دانیشتووی کەلار، لە ئێوارەی 16ی ئەم مانگەوە دوای ئەوەی پەیوەندییەکی تەلەفۆنی بۆ چوو، لە ماڵ دەرچوو و چووە نزیک رووباری سیروان. دوای گەڕانێکی زۆر، ئەمڕۆ نزیک کاژێر 03:00ـی دوای نیوەڕۆ تەرمەکەی دۆزرایەوە. عارف عادل، قایمقامی قەزای کەلار بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "تەرمی مەهدی لە رووباری سیروان دۆزرایەوە و رەوانەی دادپزیشکی دەکرێ". قایمقامی کەلار گوتی، "تاوەکو ئێستا دیار نییە رووداوەکە خنکان، تاوانکارییە یان چۆنە؛ دواتر روون دەبێتەوە کە پزیشکی دادوەری بڕیاری لەسەر دەدات." لەبارەی ونبوونی مەهدی، محەممەد خالیدی باوکی رۆژی 20ـی ئەم مانگە بە رووداوی راگەیاند، "نزیکەی کاژێر 04:35 خولەک مەهدی دەچێتە چایخانەیەک لە بازاڕ. تەلەفۆنێکی بۆ هاتبوو و دەڕوا لەودیو پردەکەی ساڵح ئاغاوە کە بازگەیەکی لەبەردەمە و جادەیەکی لێ جیادەبێتەوە بۆ کانی ماسی و ئەو ناوە، ئیدی لەوێ دیار نامێنێت." مەهدی کوڕە گەورەی خێزانەکە بوو و خوێندکاری قۆناخی چواری بەشی فیزیا بوو لە زانکۆی گەرمیان. جگە لە کەسوکاری، بۆ دۆزینەوەی، هێزەکانی پێشمەرگە ناوچەکەیان کێوماڵکرد.

سەرۆک بارزانی و نوری مالکی، سەرۆکی هاوپەیمانێتی دەوڵەتی یاسا، لە کۆبوونەوەیەکدا بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەکە و قۆناغی دوای هەڵبژاردنیان تاوتوێ کرد. بەپێی ڕاگەیەندراوی بارەگای بارزانی،  ڕۆژی شەممە 22ی تشرینی دووەمی 2025 لە پیرمام سەرۆک مەسعود بارزانی پێشوازی لە  نوری مالکی سەرۆکی هاوپەیمانێتی دەوڵەتی یاسا کرد.  لە کۆبوونەوەکەدا هەردوولا باسیان لە دەرئەنجامەکانی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و قۆناغی دوای هەڵبژاردن کرد و جەختیان لەوە کردەوە کە، پێویستە ئەنجامەکانی هەڵبژاردن بخرێنە خزمەتی خەڵکی عێراق.  هەر لە کۆبوونەوەکەدا ڕۆشنایی خرایە سەر بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەکە و هەروەها بڕیار لەسەر بەردەوامیی ئاڵوگۆڕکردنی بیروڕاکان و هەماهەنگیی نێوان لایەنە سیاسیەکانی نێو پڕۆسەی سیاسیی عێراق درا. ئەم دیدارە لە کاتێکدایە، ئەمڕۆ شەممە، 22ـی تشرینی دووەمی 2025، لە ڕاگەیەنراوێکدا کە لەلایەن هاوپەیمانێتی دەوڵەتی یاسا دەرچووە و میدیای (ئەلرابیعە) وەریگرتووە، ئاماژە بەوە کراوە: ئەنجوومەنی شوورای حزبی دەعوەی ئیسلامی بە کۆی دەنگ بڕیاری داوە، نووری مالیکی، ئەمینداری گشتیی حزب، وەک کاندیدی فەرمیی حزبەکە، بۆ پۆستی سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنی وەزیران کاندید بکات.

بەرپرسێکى باڵاى نەوەى نوێ ڕایدەگەیەنێت، لەو مەرجە پەشیمان بوینەتەوە کە داوا پۆستی سەرۆکوەزیران و هەر 23 وەزارەتەکەمان دەکرد. لە کۆبوونەوەی دوێنێی ئەنجوومەنی باڵای نەوەی نوێ، زۆرترین ڕا لەسەر ئەوە بووە کە جوڵانەوەکە بەشداری کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان بکات. لەم هەفتەیەدا سەرۆکی جوڵانەوەکە لەنێو زیندانەوە بڕیاری کۆتایی دەدات. بەرپرسێکى باڵاى نەوەى نوێ بە ماڵپەرى ئاڤاى ڕایگەیاندووە: ڤیتۆمان لەگەڵ هیچ لایەنێکی سیاسی نییە، تەنانەت ئەو مەرجەی پێشتر داوامان کردبوو کە پۆستی سەرۆکوەزیران لەگەڵ وەرگرتنی هەر 23 وەزارەتەکەی حکومەتی هەرێمی کوردستان، هیچ یەکێک لەمانەمان ناوێ. ئەو بەرپرسەی نەوەی نوێ ئەوەشى خستوەتەڕوو "چاوەڕوانی ئەوەین ئاخۆ لە پێکهێنانی حکومەت وەکو شایستەی هەڵبژاردن چیمان پێدەدرێت، بۆیە چاوەڕوانی کۆتا بڕیاری شاسوار عەبدولواحیدین  لەنێو زیندانەوە دەیدات". ڕۆژی هەینی 21-11-2025، ئەنجوومەنی باڵای نەوەی نوێ بە سەرپەرشتی سروە عەبدولواحید و بە بەشداری هەردوو فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان و پەرلەمانی عێراق لە ماڵی شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ لە شاری سلێمانی کۆبووەوە، لە کۆبوونەوەکەدا تاوتوێی بەشداریکردنی جوڵانەوەکە لە کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرا و ڕاسپاردەکە بە سەرۆکی جوڵانەوەکە گەیێنرا.  

ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ ڕایگەیاند، ئێوارەی هەینی چەکدارانی داعش چەند خاڵێکی ئەمنیی هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەدە) و هێزەکانی ئاسایشی سووریا لە ڕۆژهەڵاتی پارێزگای دێرەزوور کردووەتە ئامانج. گرووپێکی ئۆپۆزسیۆنی سووری کە بنکەکەی لە بەریتانیایە، لە ڕاپۆرتێکدا ڕایگەیاندووە، "چەکدارانی داعش بە نارنجۆکێک و موشەک بنکەیەکی ئەمنیی هێزەکانی هەسەدەیان کردووەتە ئامانج. ئەمەش بووەتە هۆی پێکدادانی چەکداری لەنێوان هەردوولادا لە شارۆچکەی دیبان لە گوندەکانی دێرەزوور. لەلایەکی دیکەوە گرووپەکە بە چەکی مامناوەند هێرشیان کردووەتە سەر خاڵی پشکنینی عەرقووب کە سەر بە هێزەکانی سووریای دیموکراتە، دواتر تەقینەوەیەکی بەهێز لە شارۆچکەی سوسە لە ڕۆژهەڵاتی گوندەکانی دێرەزوور ڕوویدا". و تا ئێستا هیچ زانیارییەک لەبارەی زیانی گیانی و ماددی ڕانەگەیێندراوە".  لەلایەکی دیکەشەوە ڕوانگە بڵاوی کردەوە، "شانەکانی داعش بە دۆشکە خاڵێکی پشکنینی هێزەکانی ئاسایشی سووریان کردە ئامانج، لە ئەنجامدا ڕووبەڕوو پێکدادان لە شارۆچکەی ئابرێحە لە ڕۆژهەڵاتی گوندەکانی دێرەزوور ڕوویدا. تا ئێستا هیچ زانیارییەک لەبارەی زیانی گیانی و ماددی ڕانەگەیێندراوە.  ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ، بڵاوی کردووەتەوە، 224 ئۆپەراسیۆن لە سەرەتای ساڵی 2025ەوە لەلایەن شانەکانی داعشەوە لەو ناوچانەدا ئەنجامدراون و لەلایەن ئیدارەی خۆسەرەوە کۆنترۆڵکراون. هەموو ئەو ئۆپەراسیۆنانە بریتی بوون لە هێرشی چەکداری، تیرۆرکردنی ئامانجدار و بۆردومان. بەگوێرەی بەڵگەنامەکانی ڕوانگە، ئەم ئۆپەراسیۆنانە بوونەتە هۆی کوژرانی 98 کەس: 69 ئەندامی هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەدە) و پێکهاتە سەربازییەکانی سەر بە خۆی؛ 13 ئەندامی داعش؛ 15 هاووڵاتی مەدەنی؛ و هاووڵاتییەکی دیکە کە هاوکاریی هەسەدەی کردووە.

سەرۆكی هاوپەیمانیی دەوڵەتی یاسا، نووری مالیکی لە چاوپێكەوتنێكی تەلەڤیزیۆنیدا، گوتی:"گرووپە چەکدارەکان ئامادەن تێكەڵ بە حكومەت ببن و چەکە قورسەكانیان ڕادەست بکەن".  نووری مالیکی ڕەخنەی لە سیستەمی ئێستای هەڵبژاردن گرت و جەختی کردەوە کە پێویستی بە پیاچوونەوەیە، هەروەها دووپاتی کردەوە، چوارچێوەی هەماهەنگی پێوەرێکی دیاریکراوی بۆ سەرۆکوەزیرانی داهاتووی عێراق داناوە، بەڵام بڕیاری نەداوە کە محەمەد شیاع سوودانی لە خولی دووەمی سەرۆکوەزیران بێبەش بکرێت. سەبارەت بە کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و عێراق، گوتی: "ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و حکومەتی عێراق بە رێککەوتنی کاتی چارەسەر ناکرێن، بەڵکوو پێویستیان بە داڕشتنی یاسایە و پڕۆسەی سیاسیی دوای ھەڵبژاردن وا دەخوازێت بچمە هەرێم بۆ چارەسەرکردنی زۆرێک لە ئاڵۆزییەکان". لەکۆتاییدا گوتی: "ئێمە نامانەوێت بەشێک بین لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئێران و ئەمریکا؛ بەڵکو دەمانەوێت ڕۆڵی نێوەندگیری ببینین، عێراق نابێتە بەشێک لە ڕێککەوتنەکانی ئەبراهام یان هیچ ڕێککەوتنێکی ئەمنی لەگەڵ ئیسرائیل".

هاوسەرۆکانى دەم پارتى ڕایدەگەیەنن پێشوازی لە بڕیارەکەی ئەمڕۆی کۆمیسیۆنی هاوپشتی نیشتمانی و برایەتی و دیموکراسی دەکەین بۆ چوون بۆ ئیمرالی، سەردانەکەی داهاتووی ئیمرالی هەنگاوێکی مێژوویی دەبێت بەرەو کۆتایی هاتنی هەمیشەیی ئازاری دەیان ساڵە و دامەزراندنی ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی. بناغەی دیالۆگ و پەرەپێدانی کەناڵە شەفافەکانی پەیوەندی لە ئیمرالی پەنجەرەیەکی ناوازەی دەرفەت بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد و دیموکراتیزەکردنی تورکیە دەخەنە ڕوو. کۆمیسیۆنی ئاشتی و دیموکراسیی پەرلەمانی تورکیا بڕیاری دا سەردانی دوورگەی ئیمراڵی بکات و لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) کۆببێتەوە. دەم پارتی پێشوازی لە بڕیارەکە دەکات و بە "هەنگاوێکی مێژوویی" ناوی دەبات، هاوکات رەخنە لە پارتی گەلی کۆماری (جەهەپە) دەگرێت بۆ رەتکردنەوەی بەشداریکردن لە شاندەکەدا. لەکۆنگرەیەکى ڕۆژنامەوانیدا، ئێوارەى ئەمڕۆ هەینى، تولای هاتیمۆغولاری و تونسێر باکرخان  هاوسەرۆکانی دەم پارتی، سەبارەت بە بڕیاری کۆمیسیۆن بۆ چوون بۆ ئیمرالی ڕاگەیاند: سەردانەکەی کۆمیسیۆن بۆ ئیمرالی سەردەمێکی نوێ لە تورکیە دەستپێدەکات؛ سیاسەتی ترس جێگەی هیوا و متمانە بە پێکەوەژیان دەگرێتەوە. ئەم کۆبوونەوەیە شەفافیەت و دڵسۆزی پرۆسەکە بەهێزتر دەکات و بەشداری هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگا لە بنیاتنانی ئاشتیدا بەهێزتر دەکات. هاوسەرۆکانى دەم پارتى دەشڵێن : ئێمە متمانەی تەواومان هەیە کە کۆبوونەوەکان لەگەڵ بەڕێز ئۆجالان ڕۆڵێکی یەکلاکەرەوە دەگێڕن لە دڵنیابوون لە پێشکەوتنی پرۆسەکە بە شێوەیەکی تەندروست و سەلامەت. بە دڵ و گیان دەستخۆشی لە ئەندامانی کۆمسیۆن دەکەین کە ئەم سەردانە ئەنجام دەدەن و سوپاس و پێزانینی خۆمان ئاراستەی سەرجەم لایەنە سیاسییەکان و سەرۆکی پەرلەمان نومان کورتولموش دەکەین بۆ ڕۆڵی بنیاتنەریان لە کارەکانی کۆمسیۆن.  کۆمیسیۆنی "پاڵپشتیی نیشتمانی، برایەتی و دیموکراسی" کە لە پەرلەمانی تورکیا پێکهێندراوە، ئەمڕۆ هەینی بڕیاری دا شاندێک رەوانەی زیندانی ئیمراڵی بکات.  ساروهان ئۆلوچ، پەرلەمانتاری دەم پارتی لە پەرلەمانی تورکیا، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، "لە هەر فراکسیۆنێکی نێو کۆمیسیۆنەکەدا یەک ئەندام بەشدار دەبێت و بڕیارە کۆمیسیۆنەکە چاویان بە ئۆجەلان بکەوێت." گوتیشی، "ئەم هەنگاوە بۆ چارەسەری کێشەی کورد و ئاشتیی تورکیا گرنگە." جەهەپە کە گەورەترین پارتی ئۆپۆزیسیۆنە رایگەیاند، بەشداریی سەردانەکە ناکات. 

هەردوو فراکسیۆنی نەوەی نوێ پرۆژەیەکی تۆکمەیان ئامادەکردووە بۆ چارەسەری یەکجارەکیی کێشەی مووچەو داهاتی هەرێم و ئالیەتی چاودێریی ئەو داهاتە لە یاسای بوودجەدا. ئەمڕۆ هەینی ٢١ـی تشرینی دووەمی ٢٠٢٥، دەستەی بەڕێوبردنی جوڵانەوەی نەوەی نوێ لەگەڵ فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان کۆبووەوە، تێیدا باس لە چۆنیەتیی چارەسەری دۆخی هاوڵاتییان و مووچە و شێوازی چاودێریی دەسەڵات و حکومەت لە داهاتوودا کرا. هاوکات، لە کۆبونەوەکەدا باس لە کۆمەڵێک هەنگاو و رێکار کرا، لەوانە هەردوو فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە هەرێم و لە بەغداد دەیگرنەبەر، کە پرۆژەیەکی تۆکمە لەخۆدەگرێت بۆ چارەسەری یەکجارەکیی کێشەی مووچەو داهاتی هەرێم وئالیەتی چاودێریی ئەو داهاتە لە یاسای بوودجەدا. هەروەها فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان بریاریاندا جوڵانەوەکە و سەرۆکی جۆڵانەوەکە لە زیندانەوە هەر بریارێک بدات ئەوە هەمووان پابەند دەبن پێیەوە.