ئەردۆغان: ئەوانەی ڕویان لەئەنقەرە و دیمەشقە سەردەکەون

سەرچاوەیەکی ئەمنی ڕاگەیاند، لاهوور شێخ جەنگی و دوو لە براکانی لە شەڕەکەی سلێمانیدا دەستگیرکران، دواتر براونەتە دەباشان و لای بافڵ تاڵەبانی دەستبەسەر دەکرێن. ئەو برایانەی لاهوور جەنگی کە دەستگیرکراون هەر یەکە لە پۆڵاد شێخ جەنگی و ئاسۆ شێخ جەنگین، بەپێى زانیاریەکان پۆڵاد شێخ جەنگی بە برینداری دەستگیرکراوە. لەلایەکى دیکەوە هێزە ئەمنییەکانی سلێمانی دوای گرتنی لالەزار و دوستگیرکردنی لاهور شێخ جەنگی و براو کەسە نزیکەکانی فەرمانی ڕوبەروبونەوەی هەر جوڵەیەکی گوماناوی و دەستگیرکردمی هەر کەسێکیان پێدەدرێت کەبیەوێت وەک پشتیوانی لاهور شێخ جەنگی گردبونەوە بکات ناڕەزایی دەرببڕێت. بەپێی ئەو زانیاریەکان لەدوای گرتنی لالەزارو دەستگیرکردنی لاهور شێخ جەنگی و برا و کەسە نزیکەکانی سەرجەم هێزە ئەمنییەکان لەناوشار بڵاوەیان پێدەکرێت و لەحاڵەتی ئامادەباشیدا دەمێننەوە و فەرمانی گرتن و ڕوبەڕوبونەوەی هەر کەس و حاڵەتێکی گوماناویان پێدراوە. سەرچاوەى زانیاریەکان باس لەوەش دەکەن سەرجەم بازگەکانی هاتنە ناو سلێمانی بەڕیکاری توندوتۆڵیی دەمێننەوە بۆ ئەوەی ڕێگە لەهەرکەسێک بکرێت کە بیەوێت بۆ پشتیوانی لاهور شێخ جەنگی بێتە سلێمانییەوە.

بەگوێرە ئامارە نافەرمییەكان، لەشەڕو پێکدادانەکانى چەند كاتژمێری رابردووی لالەزاردا، لە هێزە ئەمنیەكان سێ كەس كوژراون و 26 كەسی دیكەش برینداربوون. کاتژمێر سێ و نیوی بەرەبەیانی هەینییەوە بەمەبەستى دەستگیرکردنى، لاهور شێخ جەنگى و براکانى هێزە ئەمنیەکان چونە نزیک هۆتێل لالەزارو شەڕ و پێکدادان دەستیپێکرد و پاش سێ کاتژمێر، لاهور شێخ جەنگی و پۆڵاد شێخ جەنگی دەستگیرکران و لالەزاریش لەلایەن هێزە ئەمنیەکانەوە کۆنترۆڵکرا. بەگوێرەی دواین ئامارە نافەرمییەكان، لە هێرشەكەی چەند كاتژمێری رابردووی لالەزاردا، لە هێزە ئەمنیەكانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان سێ كەس كوژراون و (26) كەسی دیكەش برینداربوون. هەروەها لە هێزەكەی لاهوری شێخ جەنگیش حەوت كەس كوژراون و ژمارەیەكی تریش بریندابوون، دەوترێت برینی دووان لە بریندارەكان سەختن، میدياكانی نزیك لە یەكێتی ناو و ناسنامەی (3) كارمەندە كوژراوەكەیان بڵاوكردووەتەوە، كە سەربە دژە تیرۆرو هێزەكانی كۆماندۆ و ئۆپراسیۆنەكانی ئاسایشن. بەڕێوەبەرایەتیی ئۆپراسیۆنی ئاسایش رایگەیاندووە، سەرمەند عەلی کارمەندمان لە گرژییەکانی لالەزاردا گیانى لەدەستداوە. فەرماندەیی هێزەکانی کۆماندۆی کوردستان رایگەیاند، ''بەداخ و خەمێکی قووڵەوە ھەواڵی شەهیدبوونی پێشمەرگەی فەرماندەییمان کاکە دیار سەردار حەکیم رادەگەیەنین، کە جوانەمەرگ بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی بەرواری 22ی ئابی 2025، لەپێناو چەسپاندنی یاسا و ئاسایش و ئارامیی هەرێمی کوردستان وەک ناوەکەی "دیار" رۆحی پیرۆزی کردە دیاریی خاک و نیشتمان و ئاسایش و ئارامی''.

  پارێزگاری سلێمانی، ڕایدەگەیەنێت داوا لە هەموو لایەک دەکەین هاوکاربن بۆ کۆتایهێنان بەم دۆخە نەخوازراوەو بەهەر ڕوبەڕوبونەوەو بەریەککەوتنێک کە ئارامیی گشتیی دەخانە بەر مەترسییەوە. لەبارەی گرژی و پێكدادانەكانی شاری سلێمانی، د. هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی پەیامێكی بڵاوكردەوە، داوای دەستبەجێ ڕاگرتنی پێكدادانەکان دەکات. دەقى پەیامەکە.. شەڕو بەریەککەوتن؛ هیچ کێشەیەک چارەسەر ناکات، تەنها کێشەکان ئاڵۆزتر دەکات و چارەسەرەکان؛ دوادەخات. لە ڕابردوو ئێستادا، بەبەردەوامیی لە هەوڵدابووین بۆ ئەوەی دۆخەکان نەگەنە ئەم دۆخە ناهەموارو نەخوازراوە، هێزی لۆژیک و لێکتێگەیشتن و یاساسەروەریی بکرێنە بنەمای یەکلاکردنەوەی هەر ناکۆکییەک، بەڵام بەداخێکی سەختەوە؛ پێشنیازو دیالۆگ و میکانیزمە ئاشتیخوازانەکان؛ کەمترین پشتیوانیی کران. داوا لە هەموو لایەک دەکەین هاوکاربن بۆ کۆتایهێنان بەم دۆخە نەخوازراوەو، بەهەر ڕوبەڕوبونەوەو بەریەککەوتنێک کە ئارامیی و ئاسایش و سەقامگیریی گشتیی دەخانە بەر مەترسییەوە. د. هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی

  مەسرور بارزانی سەرۆکوەزیرانى هەرێم لەبارەی دۆخی سلێمانی هاتە دەنگ و دەڵێت گرژی و پێکدادانەکان ڕابگیرێن. سەرۆکوەزیران مەسرور بارزانی پەیامێکی بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، ئەم گرژی و پێکدانانەی لە سلێمانی ڕوو دەدات ئاسایش و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان دەکاتە ئامانج، بۆیە پێویستە هەموو لایەک دان بە خۆیاندا بگرن دەقى پەیامەکە.. پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە ئەم گرژی و پێکدانانەی لە سلێمانی ڕوو دەدات ئاسایش و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان دەکاتە ئامانج، بۆیە پێویستە هەموو لایەک دان بە خۆیاندا بگرن و دەست بەجێ ئەو پێکدادانانە ڕابگیرێت  و گەنجانی ئەم وڵاتە نەکرێنە قوربانی، هەر کێشە و ناکوکییەکیش هەبێت پێویستە بە رێگەی یاسایی چارەسەر بکرێت. لە گەل هەموو لایەنەکان لە هەوڵداندام بۆ ئەوەی کۆتایی بەم گرژیانە بهێنرێت و ڕێگە لە خوێن ڕشتن و توندو تیژی بگیرێت. مەسرور بارزانی  سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان

لاهور شێخ جەنگى کەمێک لەمەوبەر جەختى کردەوە کەئەو لەماڵەکەى خۆیەتى و لەکەناڵەکانى ڕاگەیاندنەوە بیستویەتى فەرمانى دەستگیرکردنى بۆ دەرچووە. لاهور شێخ جەنگى لەلێدوانێکى ڕؤژنامەوانیدا وتى: دەستدرێژیمان بکرێتە سەر کارەساتى گەورە ڕودەدات و کەسیش ناتوانێت من دەستگیربکات، لەماڵى خۆمم و دەستدرێژى لەهیچ کەسێک قبوڵناکەم. لاهور شێخ جەنگی هەر لەو چاوپێکەوتنەى ئەمشەودا وتى: لە میدیاكانەوە بیستم فەرمانی دەستگیركردنم بۆ دەرچووەو هێزێکى زۆر هێنراوەتە دەوروبەرى ماڵەکەم و گەمارى ئەو ناوە دراوە ڕێگە نادرێت کەس بێنە ماڵەکەم. ئەو باسى لەوەکرد، نازانم کەى فەرمانم بۆهاتووە هیچ شتێکى لەوجۆرەمان پێنەگەیشتوە خێرە تائێستا پێم نەوتراوە. ئاماژەى بۆ ئەوەشکرد ئەمشەو مالیکى و چەند سەرکردەیەکى ترى عێراقى پەیوەندیان بەنوسینگەى سەرۆکى یەکێتیەوە کردوە ئەم دۆخە کۆتایی پێبێنن و قابیلى قبوڵکردن نییە. لاهور شێخ جەنگى وتیشى: ئەمەى دەکرێت چەتەگەرى و ماقیاگەریەو قابیلى قبوڵکردن نییە، داوالەخەڵکى کوردستان دەکەم خۆڕاگربن، شەخسێک خۆى سەپاندوە بەسەر یەکێتیداو گەندەڵە. لاهور شێخ جەنگی دەڵێت: ئەوەی بەرامبەرم دەكرێت، چەتەگەری و مافیاگەرییە، چونکە  من پێشتر چومەتە بەردەم دادگا و چوار ساڵە هەموو شەوێك دەڵێن دێینە سەرت. لاهور شێخ جەنگی وتیشى: بۆچی دەبێت، بافڵ بەمن بڵێ خۆ ڕادەست بكە؟ دەبێت پۆلیس بە من بڵێت، ئەبێت میلیشیا بە میلیشیا وەڵامبدرێتەوە.  

سەرچاوەیەک ڕایدەگەیەنێت، سەرکردەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی بە یەکێتییان گوتووە تێکدانی دۆخی ئەمنیی سلێمانی قبوڵکراو نییە. لەسەر ئەو دۆخە نائاساییەى لە ئێوارەى ئەمڕۆوە لە سلێمانى دروست بووە، چوارچێوەى هەماهەنگى پەیامێکى توندى ئاراستەى بەرپرسانى یەکێتى نیشتمانى کوردستان کردووە سەرچاوەیەکى ئاگادار ئاشکرایکرد، ئەمشەو سەرکردەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی پەیامێکی توندیان ئاراستەی بەرپرسانى یەکێتی کردووە سەرچاوەکە ئاشکراشیکرد، کە سەرکردەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی لە پەیامەکەیاندا هۆشدارییان داوە و بە یەکێتییان گوتووە تێکدانی دۆخی ئەمنیی سلێمانی قبوڵکراو نییە هەروەها سەرچاوەکە ئاشکراشیکرد، سەرکردەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی ئەوەشیان بە یەکێتییان گوتووە، تێکدانی دۆخی سلێمانی تێکدانی دۆخی عێراقە ئەمە لەکاتێکدایە لە ئێوارەى ئەمڕۆوە هێزێکى زۆرى ئەمنى لە نێو سلێمانى و دەوروربەرى بڵاوەى پێکراوە و نووسینگەى لاهور شێخ جەنگیش لە روونکردنەوەیەکدا ئاشکرایکرد، کە سەرۆکی یەکێتی دەیەوێت دادگا بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی سیناریۆ دروست بکات. سەرچاوەکە ئەوەشى ئاشکراکرد، سەرۆکی یەکێتی دەیەوێت لاهور شێخ جەنگی تۆمەتبار بکات.

ئاراس شێخ جەنگی، ڕایدەگەیەنێت من هەمو کات دژی گێرەشێوێنی و بەکار هێنانی هێزی چەکدار بووم بۆ یەکلایی کردنەوەی کێشەکان، بۆیە ئێستاش ئەمشەو کە بیستم یەکێتی نوێ هێزی بڵاوکردۆتەوە لە ناو سلێمانی،ئەم کارە بە کارێکی خراپ ئەزانم. لەتۆڕى کۆمەڵایەتى خۆى ئاراس شێخ جەنگى پەیامێکى بڵاوکردوەتەوەو تیایدا دەڵێت: داوا لە سەرانی یەکێتی نوێ دەکەم کە ئەم هێزانە بگەڕێننەوە شوێنەکانی خۆیان ،چونکە بەرپرسیاریەتی هەر ئەگەرێک ئەکەوێتە ئەستۆی ئەوان. ئەم پەیامەى ئاراس شێخ جەنگى دواى ئەوەدێت، سەرچاوەیەک لە نووسینەگەی لاهور شێخ جەنگییەوە ڕایگەیاند سەرۆکی یەکێتی دەیەوێت دادگا بەکاربهێنیت بۆ ئەوەی سیناریۆییەک دروست بکات هاوشێوەی سیناریۆکانی پێشووی سەرچاوەکە لە نووسینەگەی لاهور شێخ جەنگییەوە وتیشى: سەرۆکی یەکێتی دەیەوێت لاهور شێخ جەنگی تۆمەتبار بکات. دەقى پەیامەکەى ئاراس شێخ جەنگى لەم ساتەوەختەدا کۆمەڵێک پەیج و سایت بەناوی منەوە هەندێک شتیان بڵاوکردۆتەوە،حەز ئەکەم بە ڕونی بە خەڵکی کوردستان بڵێم من هەمو کات دژی گێرەشێوێنی و بەکار هێنانی هێزی چەکدار بووم بۆ یەکلایی کردنەوەی کێشەکان، بۆیە ئێستاش ئەمشەو کە بیستم یەکێتی نوێ هێزی بڵاوکردۆتەوە لە ناو سلێمانی،ئەم کارە بە کارێکی خراپ ئەزانم وە ئەمە ئەبێتە هۆی ئەوەی کە سلێمانی و دەورو بەری بچێتە دۆخێکی نەخوازراو، بۆیە داوا لە سەرانی یەکێتی نوێ دەکەم کە ئەم هێزانە بگەڕێننەوە شوێنەکانی خۆیان ،چونکە بەرپرسیاریەتی هەر ئەگەرێک ئەکەوێتە ئەستۆی ئەوان.

داعش هێرشەکانی بۆ سەر ناوچەکانی رۆژاڤای کوردستان چڕکردووەتەوە، روانگەی سوریش دەڵێ، ئەمساڵ زیاتر لە 150 جار هێرشکردووەتەسەر هێزە ئەمنییەکانی رۆژاڤا و ئەوانەی هاوکاریان بوون. بەگوێرەی راپۆرتێکی روانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ، لەسەرەتای ئەمساڵەوە هێرشەکانی داعش لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هەسەدە زۆر زیادیکردووە، بەشێوەیەک داعش شەڕڤانان و هێزەکانی ئاسایش و ئەو کەسانەی هاوکاری هێزەکانی رۆژاڤا بووە بە ئامانج گرتووە. دەشڵێ، لە هەشت مانگدا داعش 157 هێرشیکردووەتەسەر ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هەسەدە و بەهۆیەوە 45 شەڕڤان و ئاسایشی رۆژاڤا و 12 هاووڵاتی مەدەنی گیانیان لەدەستداوە و ژمارەیەکی زۆری دیکەش برینداربوون. وەک راپۆرتەکە ئاماژەی پێداوە، زۆرینەی هێرشەکانی داعش لە پارێزگای دێرەزوور، حەسەکە و رەقە بوون.

سەرچاوەیەك لە نوسینگەی لاهور شێخ جەنگی، بەهاوڵاتى ڕاگەیاند: سەرۆكی یەكێتی دەیەوێت دادگا بەكاربێهێنێت.. تا لاهور شێخ جەنگی تۆمەتبار بكات. سەرچاوەکەى نوسینەگەی لاهور شێخ جەنگی، ئاماژەى بۆ ئەوەکرد "سەرۆکی یەکێتی دەیەوێت دادگا بەکاربهێنیت، بۆ ئەوەی سیناریۆییەک دروست بکات هاوشێوەی سیناریۆکانی پێشوی، تا لاهور شێخ جەنگی تۆمەتبار بکات." بەپێى زانیاریەکانى هاوڵاتى فەرمانی دەستگیركردن بۆ چەند کەسێکى نزیک لە لاهور شێخ جەنگی دەرچووە. بەوتەی چەند سەرچاوەیەکی ئاگادار بۆ هاوڵاتى، فەرمانی دەستگیرکردن بۆ چەند کەسێکی نزیکی لاهور شێخ جەنگی دەرچووە و بەرپرسانی ئەمنی داوای ڕادەستکردنیان دەکەن، هێزە ئەمنییەکانیش بەوهۆیەوە کەوتوونەتە ئینزارەوە. سەرچاوەکان وتیان: ئەو چەند کەسە کە ژمارەیان نازانرێت، تۆمەتبارن بە هەوڵدان بۆ ئەنجامدانی "کردەوەی ئەمنی" لە ماوەکانی ڕابردوودا. هاوکات سەرجەم هێزە ئەمنییەکانی یەکێتی کەوتونەتە ئینزارەوە و سەرجەم بازگەکان گیراون بۆ ڕێگرییکردن لە ئەگەری هەڵهاتنی ئەو کەسانەی کە وەک دەوترێت "داواکراون". بەهۆى پێدانی فەرمانگەكە بە بازگەكانی سلێمانی، قەرەباڵغییەكی زۆر لەو بازگانە دروست بووە.

وەزارەتی ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ڕایدەگەیەنێت حکومەتى بەغداد هەوڵی گۆڕینی دیموگرافیای ناوچە ئێزدی و مەسیحییەکان دەدات، داواش دەکات  پەلە بکرێت لە جێبەجێکردنی ڕێکەوتنی شەنگاڵ، و دیاریکردنی قائیمقامێکی نوێ، و دەستپێکردنی پڕۆسەی ئاوەدانکردنەوە. هەر لەڕاگەیەندراوەکەى وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دەڵێت، "لەبری پاڵپشتیکردنی گەڕانەوەی ئارەزوومەندانە و بەشداریکردن لە زەمینە خۆشکردن بۆ دۆخێکی سەقامگیر، وەزیری کۆچ و کۆچبەرانی عێراق و لێژنەی باڵای ئیغاسە کۆبوونەوە دەکەن بۆ ئەوەی ئاوارەکان لە گەڕانەوە بۆ زێدی خۆیان بێ بەش بکەن و بێ دیراسە و راوێژکردن لەگەڵیان ناچاریان دەکەن وەکو نیشتەجێی دەرەوەی زێدی خۆیان بمێننەوە". دەقی راگەیێندراوی وەزارەتی ناوخۆ:   لە پێشهاتێکی نا دەستووری و دژ بە مافە سەرەتاییەکانی هاووڵاتیان، لێژنەی باڵای ئیغاسە و بە سەرپەرشتی وەزیری کۆچ و کۆچبەران، دەستی داوەتە گۆڕینی دیموگرافیای ناوچەکانی پێکهاتەکانی مەسیحی و ئێزدی، کە خەڵکە ڕەسەنەکەی بە ناچاری لە کەمپەکان دەژین.   بە هۆی شەڕی داعشەوە، ژمارەیەکی زۆری هاووڵاتیان، بە تایبەت لە پێکهاتەی مەسیحی و کوردانی ئێزیدی، بە پاڵپشتی خەڵک و حکومەتی هەرێمی کوردستان و هاوکاری ئاژانس و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان لە کەمپەکان گیرساونەتەوە و تاوەکو ئێستا ١٨ کەمپی تایبەت بە ئاوارەکان لەهەرێمی کوردستانن و زیاتر لە ٦٠٠ هەزار ئاوارە نەیاتوانیووە بگەڕێنەوە زێدی خۆیان و چاوەڕێی دۆخێکی ئارام دەکەن بۆ ئەوەی بە سەلامەتی و سەربەرزانە بگەڕێنەوە زێدی خۆیان. لە بری پاڵپشتیکردنی گەڕانەوەی ئارەزوومەندانە و بەشداریکردن لە زەمینە خۆشکردن بۆ دۆخێکی سەقامگیر، وەزیری کۆچ و کۆچبەران و لێژنەی باڵای ئیغاسە کۆبوونەوە دەکەن بۆ ئەوەی ئاوارەکان لە گەڕانەوە بۆ زێدی خۆیان بێ بەش بکەن و بێ دیراسە و راوێژکردن لەگەڵیان ناچاریان دەکەن وەکو نیشتەجێی دەرەوەی زێدی خۆیان بمێننەوە.   ناچارکردنی ئاوارەکان بە تێکەڵبوونی زۆرەملێ لە ناوچەکانی دەرەوەی زێدی خۆیان، دۆخی دیموگرافی نوێ دروست دەکات کە دژی دەقەکانی دەستوور دەبێت و جۆرێکە لە جۆرەکانی گۆڕینی دیمۆگرافی بە شێوەی نایاسایی. ئەمەش لەسەر ئاستی ناوخۆیی پێچەوانەی دەقەکانی دەستووری عێراقە و لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش پێچەوانەی بنەماکانی ڕەفتاری نەتەوە یەکگرتووەکان دەربارەی کۆچی ناوخۆیی دەبێت و هەروەها دژ دەبێت بە یاسای مرۆیی نێودەوڵەتی و ڕێکەوتننامەکانی ژنێڤ کە پشتگیری لە گەڕانەوەی ئاوارە و پەنابەران بە شێوەی خۆبەخشانە و سەلامەت و کەرامەتمەندانە دەکەن، نەک بە بڕیارە ئیدارییەکان یان بە خشتەی کاتی سەخت و ناواقیعی.   بۆ چارەسەرکردنی ئەم دۆخە، داوا دەکەین بەپەلە:   یەکەم: حکومەتی فیدراڵ ئەو بڕیارانەی وەزیری کۆچ و کۆچبەران ڕابگرێت و جێبەجێ نەکرێت.   دووەم: نوێنەری تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ کار بکەن بۆ ڕاگرتنی ئەو بڕیارانە.   دووەم: داوا دەکەین پەلە بکرێت لە جێبەجێکردنی ڕێکەوتنی شەنگاڵ، و دیاریکردنی قائیمقامێکی نوێ، و دەستپێکردنی پڕۆسەی ئاوەدانکردنەوە و ئاساییکردنەوەی بارودۆخ و پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییە بنەڕەتییەکان.   حکومەتی هەرێمی کوردستان جەخت دەکاتەوە لە چارەسەری یاسایی کێشەکان کە بەستراوەتەوە بە گەڕانەوەی خۆبەخشانە و سەربەرزانەی ئاوارەکان وبە ویست و ئازادی خۆیان و دڵنیا بوون لە ئێستا و ئایندەیان لە رووی ئاسایش و خزمەتگوزارییە بنەڕەتییەکان  و پاراستنی موڵک و ماڵیان. چارەسەری ئەو دۆخە بە خۆدزینەوە لە ڕێگاچارەی دروست و مامەڵەکردن لە گەڵ هۆکارەکان ناکرێت و ئەوەی لە کۆبوونەوەکە بڕیاری لێ دراوە، خۆدزینەوەیە لە واقیع و بەرپرسیارێتی بنەڕەتی چارەسەرکردنی کێشەکان.   وەزارەتی ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان

سەرچاوەیەک لە حکومەتی عێراق ڕاگەیاند، نوسراوی فەرمیی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بۆ خەرجکردنی مووچەی مانگی 6ـی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان رادەستی وەزارەتی دارایی عێراق کرا. بەرپرسێکی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان رۆژی چوارشەممە، ئەوەى ئاشکراکرد حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئاستی باڵا لەگەڵ سەرۆکوەزیرانی عێراق لەسەر هێڵە، بۆ ئەوەی تاوەکو سبەی نووسراوی فەرمیی خەرجکردنی مووچەی مانگی حوزەیران بگاتە وەزارەتی دارایی عێراق و سبەی پارەکە خەرج بکرێت، دوای ئەوە هەرێم[ـی کوردستان] راستەوخۆ 120 ملیار دینار لە داهاتی ناوخۆ بۆ بەغدا دەنێرێت. سەرچاوەکەی حکومەتی عێراق ئەمڕۆ ڕاگەیاند، ناردنی مووچە لەسەر رەزامەندیی وەزیری دارایی عێراق و جێبەجێکردنی بریارەکە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستان وەستاوە.  بەگوێرەی دوایین رێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا، دەبێت هەولێر 120 ملیار دینار لە داهاتی ناوخۆ و 230 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە رادەستی بەغدا بکات. ئەم بڕیارەی ئەنجوومەنی وەزیرانی فیدراڵ لە کاتێکدایە، دوێنێ چوارشەممە، 20ـی ئابی 2025، شاندی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە بەغدا، لەگەڵ تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق کۆبووەوە و ڕادەستکردنی داهاتی نانەوتییان تاوتوێ کرد.  ئەندامێکی شاندەکەی هەرێم ڕاگەیاندبوو بەرەوپێشچوونی باش لەکۆبوونەوەکان هەبووە و دەمانەوێت لە ماوەی هەفتەیەکدا لەسەر پرسی داهاتی نانەوتی بگەینە ڕێککەوتن." بڕیارەکەی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق لەبارەی خەرجکردنی مووچە دوێنێ سێشەممە، 19ـی ئابی 2025، ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق کۆبووەوە و دواتر لە ڕاگەیەنراوێکدا ڕایگەیاند،  ئەنجوومەنەکە بڕیاری داوە بە شێوەیەکی بنەڕەتی رەزامەندی لەسەر نوێکردنەوەی کارکردن بە بڕیاری ژمارە (550)ی ساڵی 2025 بدات، بۆ دابینکردنی پارەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بۆ مانگی حوزەیران، دوای رەچاوکردنی ئەم خاڵانەی خوارەوە: 1. ئەو لیژنانەی بۆ گفتوگۆکردن لەبارەی ڕادەستکردنی داهاتی نانەوتی و هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان پێکهێنراون، کارەکانیان تەواو بکەن، بە مەرجێک هەریەکەیان کۆنووسێکی واژۆکراو لە ماوەی هەفتەیەکدا، پێشکێشی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بکەن. 2. ئەو تیمەی بەپێی بڕگەی دووەم پێکهێنراوە، لە ماوەی هەفتەیەکدا کارەکانی تەواو بکات، بە ژماردنی پشکی گەنجینەی گشتیی فیدراڵی لە داهاتە نانەوتییەکانی هەرێمی کوردستان بەگوێرەی یاسا. هەروەها حکوومەتی هەرێمی کوردستان ئەو پشکە بدات لەبری ئەو بڕە پارەیەی کە لە بڕگەی (دووەم/1)ـی بڕیارەکەدا ئاماژەی پێکراوە، بە مەرجێک میکانیزمی ژماردنەکە لەلایەن وەزارەتی دارایی فیدراڵی و دیوانی چاودێریی دارایی فیدراڵییەوە پەسند کرابێت. 3. حکوومەتی هەرێمی کوردستان، کۆمپانیاکانی نەوت کە لە هەرێمی کوردستان کاردەکەن، پابەند بکات بە رادەستکردنی ئەو نەوتەی بەرهەم دێت، بەگوێرەی بڕگەکانی یاسای بودجەی گشتیی فیدراڵی و بڕیاری ژمارە (550)ـی ساڵی 2025ـی ئەنجوومەنی وەزیران.

نێردەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ هاریکاریی عێراق (یونامی) دەڵێت، "نیگەرانن" لە دووبارە سزادانەوەی شێروان شێروانی و بەدوداچوونی بۆ دەکەن. راشیگەیاندووە: "حکومەتی هەرێمی کوردستان پێویستە سەروەریی یاسا و مافەكانی مرۆڤ بپارێزێت".   19ـی ئەم مانگە، دادگەی بنەسڵاوە لە هەولێر، سزای چوار ساڵ و پێنج مانگی دیکە زیندانیی بەسەر شێروان شێروانی، چالاکڤانی حکومدراو لە هەرێمی کوردستان سەپاند.   لە راگەیێندراوەکەی یونامی، کە ئەمڕۆ پێنجشەممە بڵاوکراوەتەوە هاتووە: "نێردەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ هاریکاریی عێراق (یونامی) نیگەرانیی خۆی دەردەبڕێت سەبارەت بە بڕیاری دادگای بنەسڵاوە لە رۆژی 19ـی ئابی 2025 بە سزادانی رۆژنامەنووس بەڕێز شێروان شێروانی، بە چوار ساڵ و نیو بەندکردن بە تۆمەتێک، کە ئەو خۆی رەتی کردووەتەوە".   لەبارەی هۆکاری نیگەرانییەکەیانەوە یونامی ئاماژەی بەوەکردووە، ئەو سزایەی شێروان شێروانی "رەنگە لە جێگەی خۆیدا نەبووبێت و بەشێوەیەکی ستەمکارانەش درابێت. یونامی لەو باوەڕەدایە، کە دادگای ناوبراو هۆکاری قەناعەتپێکەری بۆ ئەوەی کە پێی دەگوترێت (زەرفی موشەدەد)ـی بەهەند وەرنەگرتبێت".   بەگوێرەی یاسا، سزادانەکە دەکرێت تانەی لێ بدرێت. یونامی دەڵێت، لە دادگاییەکەی 19ـی ئاب لەوێ بوون و لە داهاتووشدا بەدواداچوون بۆ کەیسەکە بەردەوام دەبێت.   شێروان شێروانی، کە لە ساڵی 2021ـەوە لە زیندانە، پێشتر سەرۆکی هەرێمی کوردستان سزاکەی بۆ نزیکەی نیوە کەمکردبوویەوە و دەبوو لە ئەیلوولی 2023 ئازاد بکرێت.   لە کۆتایی راگەیێندراوەکەدا هاتووە: "یونامی سەرنجی ئەوە دەدات حکومەتی هەرێمی کوردستان پێویستە سەروەریی یاسا و مافەكانی مرۆڤ بپارێزێت" داواش لە دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستانیش دەکات کە دڵنیا بن لەوەی کە دادگاییکردنی تاوانباران بەشێوەیەکی روون و رەوا و بەگوێرەی پێوەرە نێودەوڵەتییەکان بەڕێوەبچێت.   دوای دانیشتنی دادگەی بنەسڵاوە لە 19ـی ئاب، محەممەد عەبدوڵڵا، یەکێک لە پارێزەرەکانی شێروان شێروانی گوتی: "دانیشتنی دادگەکە لەسەر سکاڵای کەسێک بووە بە ناوی رائید دڵدار بە مادەی 229 لە یاسای سزادانی عێراقی".   پارێزەر محەممەد عەبدوڵڵا ئاماژەی بەوەکرد: "بەبێ بەڵگەی یەکلاکەرەوە دادگە سزاکەی بۆ ماوەی چوار ساڵ و پێنج مانگ بڕیوەتەوە". پارێزەرەکەی شێروان شێروانی گوتی، تانە لە بڕیارەکە دەدەن و گوتی: "هیوادارین لە دادگەی پێداچوونەوە بڕیارەکە هەڵوەشێندرێتەوە".

یەکەم دانپێدانانى عەجاج، ئەو تۆمەتبارەی بە جەلادەکەى نوگرەسەلمان ناسراوە، بڵاوکرایەوە. عەجاج ئەحمەد حەردان وتوویەتی: برسیکردنمان وەک چەکێک بەکارهێناوە، کە کاریگەرییەکەی زۆر لە بۆردومانی سەربازی زیاتر بوو، سێ یەکی ئەو کەسانەی دەستگیرکرابوون لە ماوەی 10 مانگدا گیانیان لەدەستداوە. عەبدولکەریم عەبد فازڵ، سەرۆکی دەزگای ئاسایشی نیشتیمانی عێراق رایگەیاندووە: پرۆسەی دەستگیرکردنی عەجاج دوای لێکۆڵینەوەی فراوان و دانپێدانانی ژمارەیەک ئەفسەری پێشوو بووە، عەجاج دەستی درێژی رژێمی بەعس بووە لە جێبەجێکردنی چەندین تاوانی راگواستنی زۆرەملێ و دەستگیرکردن و کۆمەڵکوژی. عەجاج باسى لە ئەشکەنجەدانى زیندانیان کردووە و دانی بەوەدا ناوە لە ماوەی 10 مانگدا نزیکەی دوو هەزار زیندانیی کوردی لەژێر ئەشکەنجەدا کوشتووە. رۆژنامەى سەباحى نیمچە فەرمیی عێراق چاوپێکەوتنی لەگەڵ ئەم تۆمەتبارە ئەنجامداوە و گوتویەتی، کاتێک لە ساڵى 1989 بووەتە بەڕێوەبەرى زیندانیی نوگرەسەلمان، 400 دەستگیرکراوى عەرەبی لێ بووە، لەبری ئەو زیندانییە عەرەبانە، نزیکەى سێ هەزار کوردى هەولێر و سلێمانى، بۆ نوگرە سەلمان گوازراونەتەوە. پێش وەرگرتنی ئەم پۆستەش، عەجاج لە ئیدارەی ئەمنی هەولێر و چەند ناوچەیەکی دیکەی عێراق کاری کردووە. عەجاج دانی بەوەدا ناوە لە نوگرەسەلمان سیاسەتى، دەستدرێژی، برسێتى و ئەشکەنجەی دەروونى و جەستەییان بەکارهێناوە، وەکو چەکێک بۆ کۆمەڵکوژکردنیان، بەجۆرێک ئازاری زیندانیانیان داوە، لە ماوەى 10 مانگدا دوو لەسەر سێ، واتە دوو هەزار زیندانی گیانیان لەدەستداوە. عەجاج ئەحمەد حەردان عوبێدى، لە پارێزگاى سەڵاحەدین لەدایکبووە، لە دواى رووخانى رژێمى بەعسەوە لەلایەن خێزانەکەیەوە و لەژێر ناوى جیاوازدا شاردراوەتەوە. ئەم تۆمەتبارە سەرەتاى ئەم مانگە لەلایەن دەزگاى ئاسایشى نیشتمانى عێراقەوە دەستگیرکرا، دەسەڵاتى دادوەریی عێراقیش سەرقاڵى کۆکردنەوەى شایەتحاڵ و سکاڵاکارانى تاوانەکانى عەجاجن، لە هەرێمى کوردستانیش سێ شوێن بۆ وەرگرتنى سکاڵا لەسەر تاوانەکانی ئامادەکران.

بڕیارە ئەمرۆ پێنجشەممە، بڕیارێکی چارەنووسساز لەبارەی دۆسیەی یاسایی شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ دەربکرێت. سەڵاح حەسەن، وتەبێژی دادگای سلێمانی، ڕاگەیاند، ئەمڕۆ شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ، دەبرێتە بەردەم دادوەر و گوتەی لێوەردەگیرێت، ئەوەش بەهۆی ئەوەی لە پێشوودا بە بێ ئامادەبوونى خۆی سزا درابوو. عەبدولواحید، کە ماوەی نزیکەی هەفتەیەکە بە فەرمانی دادگا و لەسەر بنەمای سکاڵایەکی شادی نەوزاد، پەرلەمانتاری پێشووی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان، دەستبەسەر کراوە، ڕووبەڕووی سزای شەش مانگ زیندانیکردن بووەتەوە.  سزاکە پێشتر و بەبێ ئامادەبوونی خۆی بە تۆمەتی "هەڕەشەکردن" لە پەرلەمانتارە ناوبراوەکە دەرچووە، بەڵام تانەی لێدراوە و ئێستا دۆسیەکە لە قۆناغی تێهەڵچوونەوە (تەمیز) دایە. چاوەڕوان دەکرێت لە دادگاکەدا پارێزەری شاسوار عەبدولواحید داوای پێداچوونەوە بە فەرمانی دەستگیرکردنی سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ بکات. پێشتر نەوەی نوێ داوایکردبوو شاسوار عەبدولواحید بە کەفالەت ئازاد بکرێت، بەڵام بە گوتەی دادوەر سەڵاح حەسەن، "تاوەکو حوکمەکە بەم جۆرە بێت بە کەفالەت ئازاد ناکرێت". 12ـی ئابی 2025، شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ، بە فەرمانی دادوەر لەلایەن هێزێکی پۆلیسی سلێمانییەوە دەستگیرکرا. سەڵاح حەسەن، جێگرى سەرۆکى دادگاى سلێمانى کە هاوکات گوتەبێژى دادگاکەشە، راگەیاند، شاسوار عەبدولواحید هەڕەشەى لە پەرلەمانتارێکى پێشوو کردووە. دەشڵێت، پەرلەمانتارەکە لەساڵى 2021ـەوە سکاڵاى لەسەر تۆمارکردووە، دادگا ئاگادارکردنەوەى بۆ دەنێرێت، بەڵام ئامادە نابێت لە بەردەم دادوەر. گوتیشى، پاش چوارساڵ دادگاى سلێمانى بە بێ ئامادەبوونى خۆى سزاى شەش مانگ زیندانیى بۆ شاسوار عەبدولواحید دەرکردووە. هەروەها جێگرى سەرۆکى دادگاى سلێمانى، راشیگەیاند، بەهۆى ئەوەى شاسوار عەبدولواحید بەدەم ئاگادارکردنەوەکانى دادگاوە نەچووە، بۆیە دادگا بەبێ ئامادەبوونى خۆى سزاى داوە. بەپێی زانیارییەکان، دادوەر لە دانیشتنی ڕۆژی پێنجشەممەدا لەبەردەم سێ ئەگەری سەرەکیدایە کە هەر یەکێکیان ئاڕاستەی دۆسیەکە بە تەواوی دەگۆڕێت: پشتڕاستکردنەوەی سزا: دادوەر بڕیاری پێشووی دادگا پەسەند بکات و سزای شەش مانگ زیندانیکردنەکە جێگیر بکات. لەم حاڵەتەدا، شاسوار عەبدولواحید لە زیندان دەمێنێتەوە تا تەواوکردنی ماوەی سزاکەی. ئازادکردن بە کەفالەت: دادوەر بڕیار بدات بە کردنەوەی دۆسیەکە و دیاریکردنی وادەیەکی نوێ بۆ دادگاییکردنەوەی عەبدولواحید بە ئامادەبوونی خۆی. لەم ئەگەرەدا، تا کاتی دانیشتنی داهاتوو بە دانانی کەفالەت ئازاد دەکرێت. هێشتنەوە لە زیندان تا دادگاییکردنەوە: وەک ئەگەری دووەم، دادگا ڕۆژێکی تر بۆ دادگاییکردن دیاری بکات، بەڵام تا ئەو کاتە عەبدولواحید لە زینداندا بهێڵێتەوە.

کۆمپانیای دی ئێن ئۆ بەرزبوونەوەی داهات و بەرهەمی نەوتی لە هەرێمی کوردستان راگەیاند و دەڵێت لە چارەکی دووەمی ئەمساڵ بەرهەم و داهاتی نەوتمان زیادیکردووە. لەڕاگەیەندراوێکیاندا کە ئەمڕۆ پێنج شەممە بڵاوکراوەتەوە، دی ئێن ئۆئ ئاماژە بۆ ئەوەدەکەن لە هەرێمی کوردستان و دەریای باکوور 258 ملیۆن دۆلار قازانجمان کردووە كۆمپانیای (DNO)ی نەرویجی راپۆرتی چارەكی دووەمی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی لە هەرێمی كوردستان بڵاوكردەوە، بەگوێرەی راپۆرتی كۆمپانیاكە، پوختەی بەرهەمی لەماوەی ئەو چارەکەدا (56)هەزار و (100)بەرمیلی رۆژانە بووە. كۆماپانیاكە ئاماژە بەوەشدەكات: لە کاتێکدا ئەو چاکسازییانەی چەند مانگێکی خایاند تائێستا هەڵپەسێردراون و نیگەرانییە ئەمنییەکان لەجێی خۆیانن، دوای هێرشی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ سەر کێڵگەکانی سەر بە (DNO) لە کوردستان، کۆمپانیاكە کۆی بەرهەمهێنانی لەسەر بنەمایەكی ئەزموونی  زیادکردووە بۆ  (55) هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا، کە بە نزیکەیی بە یەکسانی لە نێوان کێڵگەکانی تاوکێ و پێشخاپوردا دابەشکراوە. کەمبوونەوەی بەرهەم بەراورد بە چارەکی پێشوو، بەهۆی دوو وەستانی کارکردنەوە بوو کە بەهۆی کێشەکانی بازاڕەوە سەپێنران. لەکاتی ئەو وەستانانەدا، DNO هەندێک چاکسازی کرد، کە لە بنەڕەتدا بڕیاربوو لە کۆتاییەکانی ئەمساڵدا بکرێن. کۆمپانیای DNO خاوەنی 75٪ی پشکەکانی مۆڵەتی تاوکێیە و بەکارخەری بلۆکەکەیە، هاوبەشەکەشی کە کۆمپانیای "گەنەڵ ئێنێرجی "یە، خاوەنی 25٪ی مۆڵەتەکەیە.