ئەنجوومەنی باڵای فەتوای هەرێم: فرۆشتنی کارتی دەنگدان حەرامە

بەپێى ڕاگەیەندراوێکى پارێزگارى هەڵەبجە، سبەینێ  پێنج شەممەـ 11هەمین فێستیڤاڵی پایز و هەناری هەڵەبجە دەستپێدەکات و بڕیار وایە سێ رۆژ بەردەوام بێت. بەبۆنەی بەڕێوەچوونی "فێستیڤاڵی هەنار و پاییزەی هەڵەبجە" و بەمەبەستی كارئاسانی بۆ بەشداریکردنی فەرمانبەران و هاووڵاتییان لەو بۆنەیە، بەیانی لە پارێزگاکە پشووە. نوخشە ناسیح، پارێزگاری هەڵەبجە  بڕیاریدا سبەی پێنجشەممە، 30-10-2025 لە هەموو فەرمانگە و دامودەزگا حکومییەکانی سنووری پارێزگای هەڵەبجە بکرێتە پشووی فەرمی. ئەم پشووە ناوەندەکانی خوێندنیش دەگرێتەوە، بەمەبەستی رەخساندنی دەرفەت بۆ خوێندكاران و مامۆستایان تا بەشداری لەم چالاکییە کلتووری و ئابوورییە گرنگەی شارەکەیاندا بکەن. لەلایەکى دیکەوە گەشتوگوزاری هەڵەبجە ئامادەکارییەکانی بۆ بەڕێوەچوونی 11مین فێستیڤاڵی هەنار لەو پارێزگایە ڕاگەیاند و ئاماژە بەوە دەکات، ئەمساڵ جیاواز دەبێت و باشترین و گەورەترین هەنار، خاوەنەکەی خەڵات دەکرێن. هەورامان جەلال، گوتەبێژی گوشتوگوزاری هەڵەبجە،  ڕاگەیاند: ئامادەکارییەکان بۆ بەڕێوەچوونی فێستیڤاڵی هەنار لە هەڵەبجە کۆتاییهاتووە و پلان وایە بە باشترین شێوە فێستیڤاڵەکە بەڕێوەبچێت. گوتەبێژی گەشتوگوزاری هەڵەبجە گوتی: 500 کەپر ئامادەیە سەرجەمیان بەکرێ دراون بۆ هەر کەپرێک 100 هەزار دینار دیاریکراوە لە یەکەم ڕۆژی فێستیڤاڵ کۆنسێرتی هونەری بەڕێوەدەچێت، لەگەڵ چەندین پێشانگەی شێوەکاری و هونەری دیکە، هەروەها لیژنەی تایبەت هەڵسەنگاندن بۆ تەواوی فێستیڤاڵەکە دەکات، هاوکات باشترین هەنار و گەورەترین هەنار خاوەنەکەی خەڵات دەکرێت، بەڵام دوای لەتکردن و بەدواداچوونی لیژنە. هەورامان جەلال، باسی لەوە کرد، بەهەموو شێوەیەک ڕێگری دەکەن، لە هێنانی بەرهەمی خراپ و ساغکردنەوەی لە نێو فێستیڤاڵەکە، هەروەها ئامانجمان ئەوەیە فێستیڤاڵی هەنار بە نێودەوڵەتیی بکرێت، چونکە ساڵانە ژمارەیەکی زۆری گەشتیاری بیانی سەردانمان دەکەن.

لە یەکەم کۆنفرانسی کۆمۆنەکانی کانتۆنی جزیر کە لەلایەن ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری دیموکراتیکی کانتۆنی جزیری  باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا  بەڕێوە دەچێت، دوای هەڵبژاردنی نوێنەرەکان، ڕۆانگەکانی ڕێبەر ئاپۆ سەبارەت بە کۆمونەکان بە زمانی کوردی و عەرەبی خوێندرایەوە . لە کۆنفرانسەکەدا کە لە هۆڵی پارکی ئازادی قامیشلۆ بەڕێوەچوو ئاڵدار خەلیل هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتیک (پەیەدە) بارودۆخی سیاسیی ناوچەکەی هەڵسەنگاند. ئاڵدار خەلیل بە ئاماژەدان بەوەی کە سیستەمی ئێستا دژی ژیانی ئاساییە، گوتی: " ئەگەر ئەم راستیانە نەبینین لە بارودۆخی ئێستا و گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە تێناگەین. ١٠٠ ساڵ پێش نەخشەی ناوچەکەیان دیاری کرد. لە ئەنجامدا ناکۆکی و ململانێ کەوتە نێوان گەلان و تا ڕۆژی ئەمڕۆ ململانێەکان بەردەوامن، هەروەها ئەوان ململانێکانی غەززە و سووریا قوڵتر دەکەنەوە. ئێمەش لە نێوان ئەم ململانێانەدا شەڕ ئەزمون دەکەین، ئێمە ٥٠ ساڵە لە نێو شەڕداین. کاتێک جۆلانی لە دیمەشق دانرا گروپە چەتەکانیش هێرشیان کردە سەرئێمە چونکە وتیان ئێوەش وەک ئێمە دەبن. دواتر رێبەر ئاپۆ دەستێوەردانی کرد. ڕێبەر ئاپۆ دەڵێت: "من دەبینم بارودۆخی ناوچەکە بەرەو خراپتر دەڕوات" راگەیەندراوەکەی ڕێبەر ئاپۆ بۆ وەستاندنی شەڕ لە بەنداوی تشرین کاریگەری لەسەر پلانە نێونەتەوەییەکانیش دانا.  ئاڵدار خەلیل ئاماژەی بە دۆخی تورکیا کرد و گوتی: "ئێستا دەیانەوێت دەستوەردان لە دۆخی تورکیا بکەن. ڕێبەر ئاپۆ هەموو ئەمانەی بەراوەرد کردووە. بۆ ئەوەش دەبێت دەستووری بنەڕەتی تورکیا بگۆڕدرێت، ئێمە بەساڵانە شەڕ دەکەین و هەبوونی خۆمان سەلماندووە. دەوڵەتی تورکیا ناچار بوو لە کۆتایید بڵێت کورد بوونی هەیە." ئاڵدار خەلیل جەختی لە هەوڵەکانی ڕێبەر ئاپۆ بۆ چارەسەری دێموکراتیک کردەوە و گوتی: "ڕێبەر ئاپۆ ٢٠ساڵ لەمەوبەر هەوڵی بەدەستهێنانی چارەسەرەی دا. بەڵام لەو کاتەدا دەسەڵاتدارانی تورک ئەو تێگەیشتن و درکەیان نەبوو کە بتوانن لێی تێبگەن، ئێستا تێدەگەن ڕێبەر ئاپۆ دەیەوێت شەڕ و بارودۆخی تورکیا بگۆڕێت، گۆڕانکاریە بنەڕەتیەکان له تورکیا کاریگەری له سەر سووریاش دەکەن، ئێمە  ئەمڕۆ له گەڵ دەسەڵاتدارانی دیمەشق بۆ دامەزراندنی سووریایەکی نوێ دانوستان دەکەین، بەڵام ئەوان دەستپێشخەری ناکەن خۆیان لە گۆشەیەکدا قەتیس کردووە، لەکاتێکدا ئێمە بە ساڵانە ئەو بەربەستانەمان شکاندووە. لەبەر ئەوە دەوڵەتی تورک بەشداری ناکەن. بەبێ بڕیاری تورکیا ناتوانن هیچ هەنگاوێک بنێن، بوێری ئەوەیان نییە کە هەڵوێست وەربگرن. لە ئێستادا پرسی گەڕانەوەی کۆچبەرانی عەفرین و سەرێکانی و گیرسپی لە رۆژەڤدایە بەڵام هەنگاو نانێن. هەروەها شێخ مەقسوود و ئەشرەفییە له ژێر گەمارۆدایە،  بۆیە هەموو کێشەکانی ئێرە پەیوەندییان بە دیموکراتیکبوونی تورکیاوە هەیە. یانێ هەموو ڕێگاکان دەچنەوە ئیمراڵی."

سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ڕایدەگەیەنێت  حکوومەت وەبەرهێنانی زیاتری لە کەرتی گازدا کرد لەگەڵ کۆمپانیای دانا گاز و کۆمپانیای کار، ئێستا بەرهەمی گاز گەیشتووەتە دوو بەرانبەری جاران، ئەمەش هاوکاری زیاترمان دەکات لە دابینكردنی کارەبای زیاتر. مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەت پرۆژەی (راكێشانی هێڵی بۆری غاز لە هەولێرەوە بۆ دهۆك)ی كردەوە، ئەم پرۆژەیە بۆ دابینكردنی كارەبا جێبەجێكراوە، ئەم رۆژانە كە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی  خولی شەشەمی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەدەچێت، پرسی غاز بابەتێكی گەرمی بانگەشەی هەڵبژاردنی پارتی و یەكێتییە. سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە میانی پێشکەشکردنی گوتارێک وێڕای بەخێرهاتنی ئامادەبووان، ئاماژەی بەوە دا،  سوپاس بۆ خودا ئەو دەرفەتەی بە ئێمە دا ئەو پرۆژانە جێبەجێ بکەین و بیخەینە خزمەتی خەڵکی کوردستان. لە درێژەی قسەکانیدا ئاماژەی بەوەش کرد، حکوومەت لە داهاتوودا بەرنامەی دیکەیشی هەیە بۆ ئەوەی سوود لە وزەی خۆر وەربگرێت، بۆ ئەوەی هاووڵاتییانیش بتوانن وزەی خۆر بەکار بێنن و لە ڕێگەی بانکیش قەرز بدەین بە هاووڵاتییان. گوتیشی: هەر چەندە ئاستەنگ و ڕێگری زۆرمان هاتووەتە پێش تا پرۆژەکان جێبەجێ نەکەین، بەڵام سوپاس بۆ خوا توانیومان پرۆژەکان جێبەجێ بکەین و خەونی زۆر کەس بکەینە ڕاستی. مەسرور بارزانی، ئاماژەی بەوەش کرد، هیوادارم بتوانین لە ڕێگەی پرۆژەکانماندا زیاتر خزمەتی خەڵکی هەرێمی کوردستان بکەین. سەبارەت بە پڕۆژەی ڕووناكی وتى : پرۆژەی 24 كاتژمێریی كارەبایە بۆ هەموو هەرێمی كوردستان، هەتا ئاستێكی زۆر كەوتووەتە كار، ئێستا زیاتر لە چوار ملیۆن كەس لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان سوودی لێ وەردەگرن، گەلێك شار و سەنتەری شارە مەزنەكانمان بووەتە كارەبای 24 كاتژمێری و هەتا ساڵی داهاتوو، ئینشائەڵا هەموو كوردستان دەبێتە كارەبای 24 كاتژمێری. بێگومان ئەم پرۆژەیە كە پرۆژەیەكی زۆر ستراتیژی و گرنگە، هاریكار دەبێت لە زیادكردنی بەرهەمهێنانی كارەبا تاوەكوو دیسان بۆ ئاسانكردنی سەرخستنی پرۆژەی كارەبای 24 كاتژمێری ئەویش دیسان بكەوێتە كار. ئەوەشى خستەڕوو ئێمە پێمان خۆش بوو بتوانین زیاتر لەوەش هاریكاریی حكومەتی فیدراڵ بكەین، بەڵام ئێمە پێمان باشە حكوومەتی فیدراڵیش زیاتر هاریكاریی ئێمە بكات تا ئێمە دەستی هاریكاری بگەینینە هەم ئەو جێیانەی كە بڕاون لە هەرێمی كوردستان و شارەكانی دیكەش كە لە ئێمە نزیكن و لە داهاتوو بەڵكوو بتوانین زیاتر هاریكاریی حكوومەتی فیدراڵیش بكەین. مەسرور بارزانی داوای لە هاووڵاتییانیش كرد ژینگە بپارێزن و کارەباش بە فیڕۆ نەدەن. لەبارەی پرۆژەكە: 🔸راكێشانی بۆرییەكەی (36) ئینج بە درێژایی (198 كیلۆمەتر). 🔸بۆرییەكە غاز لە هەولێرەوە دەگەیەنێتە (وێستگەی كارەبای كاش) لە دهۆك. 🔸گوژمەی پرۆژەكە (591 ملیۆن) دۆلار بووە.  🔸كۆمپانیای (كار گروپ) لەماوەی 2 ساڵدا پرۆژەكەی جێبەجێ كردووە. 🔸ماوەی 14 ساڵە وێستگەی كارەبای كاش دروستكراوەو یەكەمجارە بە (غاز) دەخرێتەگەڕ.  🔸ئەو بۆرییەی راكێشراوە توانای هەیە بۆ چەند وێستگەیەكی تری كارەبا لە سنوری دهۆك غاز دابین بكات.  بەپێی قسەی كەمال محەمەد وەزیری كارەباو هاوكات وەزیری سامانە سروشتییەكان بە وەكالەت، لەسەرەتای كابینەی نۆیەمدا، ئاستی بەرهەمهێنانی غاز لە كوردستان بریتی بووە لە (308 ملیۆن پێ سێجا) غاز بەرهەمهێنراوە، بەڵام ئێستا ئاستی بەرهەمهێنان گەیشتوەتە (705 ملیۆن پێ سێجا)و وەبەرهێنان دوو هێندە زیادیكردووە. هەر بە قسەی وەزیر، لەم كابینەیەدا لە بواری بەرهەمهێنانی كارەبادا، (1840 میگاوات) كارەبای نوێ خراوەتە ناو تۆڕی كارەبای هەرێم و ژێرخانی كارەبای كوردستان گەیەندراوەتە (8200 مێگاوات). مەسرور بارزانی رایگەیاند، كوردستان دەكەین بە شوێنێك كە كارەبا بۆ عێراق و دەوروبەریش دابین بكات.

سەرۆکی یەکێتی نیشتمانی کوردستان دیدی خۆی بۆ ئاییندەی کەرکووک خستەڕوو و وتی: "کەرکووکمان کردە نموونە بۆ هەموو شارەکانی عێراق و دەیکەینە نموونەی پێکەوەژیان." بافڵ جەلال تاڵەبانی کە کەرکووکی بە "چەپکە گوڵەکەی سەرۆک مام جەلال" ناوبرد، جەختی کردەوە: "لە دڵمەوە ئەوە دەڵێم کە ڕێز لە هەموو پێکهاتەکانی کەرکووک دەگرین، ئێمە کەس لەخۆمان جیاناکەینەوە و بەرگری لە هەمووتان دەکەین." ئەمڕۆ سێشەممە، 28ی تشرینی یەکەمی 2025، لە میانەی کەرنەڤاڵی جەماوەریی لیستی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە شاری کەرکووک، بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتی، وتارێکی پێشکەش کرد و تێیدا تیشکی خستە سەر جێبەجێکردنی ئەو بەڵێنانەی کە لە ڕابردوودا بە خەڵکی شارەکەیان دابوو، هاوکات پەیامی ئاراستەی لایەنە سیاسییەکانی دیکە کرد. سەبارەت بە مافی چین و توێژەکان، تاڵەبانی دڵنیایی دایە جووتیاران و وتی: "مافی جووتیارەکانمان لە کەرکووک پارێزراوە." لەسەر پرسی خوێندنی کوردی-یش کە یەکێکە لە کێشە هەنووکەییەکانی شارەکە، بە ڕاشکاوی ڕایگەیاند: "خوێندکارانی کەرکووک دەبێت بە کوردی بخوێنن و ئەوە مافی دەستووریی خۆیانە، قبووڵی ناکەین کەس ئەو مافەمان لێ زەوت بکات." بەشێکى دیکە لە پەیامەکانى تاڵەبانى لە کەرکوک.. ــ دوو ساڵ لەمەوبەر وتمان ئەو موحافزە بۆگەنە گەندەڵە (مەبەستی راكان جبورییە) ئەخەین بە عەرزدا، خستمان.  ــ وتمان یەكێتییەكی كەركوك ئەكەین بە موحافزی كەركوك، نیوەی دنیا بەرامبەرمان وەستا، خستمانن بە عەرزداو كردمان. ــئەو حوحافزە كە ناوی كاك رێبوارە بزانە چی كردووە لەم شارە، بزانە چۆن كەركوكی یەكڕێز كردووە، بە یەك چاو خزمەتی هەموو لایەك ئەكات. ــ بەو بودجەی كە سێ جار پارە هاتووە بۆ پرۆژە، جادەكانمان پاكن، ئاومان هەیە، كارەبامان هەیە، مەكتەبمان هەیە، خەستەخانەمان هەیە. ئەمانە وەعدبوون كە جێبەجێمان كرد. ــ بزانە چەند شەریكە دێت بۆ كەركوك.. ئەمڕۆ هەموو دنیا ئەیەوێ بیزنس لە كەركوك بكات.. ئەمە رێبازی مام جەلالە. ــ كەركوك نەوتە، كەركوك خاكە، كەركوك خوێنە، بەڵام كەركوك چەپكەگوڵەكەی مام جەلالە.  ــ لایەن هەن كە تائێستا باسم نەكردوون، بەڵام ئیمڕۆ باسیان ئەكەم، ئەڵێن كەركوك بەشەڕ رزگار ئەكەین. نەگبەت كەركوك بە دیموكراسی رزگاركراوە.. بەم جەماوەرە كەركومان رزگاركرد نەك بە فشەی ئاسمانی درۆ.  ــ حزبێك هەیە كە دوو كورسی هەیە لە كەركوك، لەزگاركردنی عێراقەوە تا ئەمڕۆ ئەم حزبە چی كردووە بۆ كەركوك؟ هەر گیرفانی خۆی پڕكردووە، بێزیان نەهات بێنە كەركوك، نەیانوێرا بێن بۆ كەركوك. هێشتا ئەڵێن "ناتوانن".

بەرپرسی مەکتەبی رێکخستنی پارتی لە سلێمانی و هەڵەبجە و راپەڕين پێشبینیی زیادبوونی کورسی و دەنگی حیزبەکەی دەکات لە هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی عێراق. دەشڵێت، سەرەتای هەفتەی داهاتوو، جێگرانی سەرۆکی پارتی دەچنە سلێمانی. عەلی حوسێن لەکاتی بەشداریکردنی لە نیوڕۆژی تۆڕی میدیایی رووداو کە سەنگەر عەبدولڕەحمان پێشکێشی دەکات، رایگەیاند: "پەیاممان بۆ خەڵکی سلێمانی، هەڵەبجە، راپەڕین و گەرمیان ئەوەیە دەرفەت بدەنە ئێمە بۆ ئەوەی لە ئاستی خزمەتکردنی ئەوان بین، حیزب تاقیکراونەتەوە، پێمانوایە پارتی ئەمجارە تاقی بکرێتەوە و دەنگی پارتی زیاتر دەبێ لەو هەڵبژاردنەدا" بەرپرسەکەی پارتی لەبارەی رووداوەکانی لالەزار و بۆچوونی پارتی دەڵێ: "لێیدەگەڕێین یاسا سەروەر بێ". عەلی حوسێن: هەوڵدەدرێت پێکهێنانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق بکرێتە یەک پاکێج.  عەلی حوسێن لەبارەی ژمارەی دەنگ و کورسییەکانی پارتی لە سلێمانی بە رووداوی راگەیاند: "رێژەی بەشداریی خەڵک حوکم دەکات، بەڵام لەو باوەڕەداین کورسی و دەنگمان زیاتر دەبێ، ئاسان نییە ژمارەی کورسیی پارتی دیاری بکەم لە سنووری سلێمانی."  پارتی و یەکێتی پێش بانگەشەی هەڵبژاردن دانوستاندنیان کرد بۆ پێکهێنانی کابینەی دەیەم، نەگەیشتوونەتە ئەنجام، عەلی حوسێن لەوبارەوە دەڵێ: "خەڵكێک هەیە شانازی بەوە دەکات پێکهێنانی حکومەتی دواخستووە، نابێ شانازی بێ حکومەت پێکنەهاتووە، زەرەرمەندی یەکەم خەڵکی سنووری سلێمانی و هەڵەبجە و راپەڕین و گەرمیانن.''  لەبارەی ئەو داوا و پۆستانەی یەکێتی داوای دەکات، عەلی حوسێن دەڵێ: "ئەو پەیامانەی هەیە تای هەڵبژاردنە، رەنگە مەبەستیان بووبێ حکومەت پێکنەهێنرێت بۆ ئەوەی بیکەنە کەرەستەی بانگەشە و هەڵبژاردن، بەڵام ئەمە پێچەوانەیە و هەڵبژاردنی داهاتووش دەری دەخات.'' لەبارەی پڕۆژە و خزمەتگوزارییەکانی سلێمانی عەلی حوسێن پێیوایە "لە ئاستی پێویست نییە" و دەشڵێت: "پڕۆژە و خزمەت لە ئاستی داوای خەڵك نییە واقیعێک هەیە ئیدارەی ئەو سنوورە لێی بەرپرسە لەڕووی داهاتەوە". لە وەڵامی پرسیارێکدا لەبارەی ئەوەی بە چ بەرنامە و بەڵێنێک داوای دەنگی خەڵکی سلێمانی دەکەن، بەرپرسەکەی پارتی گوتی، "دەبێ خەڵکی سلێمانی لەگەڵ لایەنی سیاسی جیابکرێنەوە، خەڵکێکی بێلایەن هەن، خەڵک هەیە لە لایەنەکان رازی نییە، حیزبەکان لە سلێمانی چەندین جار تاقیکراونەتەوە و سەرکەوتوو نەبوون، با دەنگدەران و خەڵکی سلێمانی ئەمجارە پارتی تاقی بکەنەوە بۆ ئەوەی خزمەتی شارەکە بکات.'' عەلی حوسێن لە وەڵامی پرسیارێکی دیکەدا لەبارەی ئەوەی پارتی قبووڵی دەکات پێکهێنانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق بکرێتە یەک پاکێج؟ دەڵێت: "پارتی رەچاوی بەرژەوەندییەکانی هەرێمی کوردستان دەکات، هەوڵدەدەن بیکەنە یەک پاکێج، دوو پاکێجی جیایە، هەوڵ هەیە بۆ ئەوەی بکرێتە یەک، ئەنجامی هەڵبژاردن حوکم لەسەر ئەوە دەدات.'' لەبارەی سەردانی نێچیرڤان بارزانی و مەسرور بارزانی بۆ سلێمانی، عەلی حوسێن ئاشکرای دەکات: "سەرەتای هەفتەی داهاتوو دێنە سلێمانی، خەڵکی سلێمانی، هەڵەبجە و راپەڕین و گەرمیان لەو شوێنەی مەبەستمانە بۆ بانگەشە کۆیان دەکەینەوە و بانگەشەیەکی فراوان لەو سنوورە دەکەین.''  پارتی دیموکراتی کوردستان لە بازنەی سلێمانی 36 بەربژێری هەیە، رکابەری لەگەڵ لایەنەکانی دیکە دەکەن بۆ بەدەستهێنانی بەشێکی 18 کورسییەکەی سلێمانی کە بەپێی بازنەی هەڵبژاردن بۆ پارێزگاکە دیاریکراوە.

زاگرۆس هیوا وتەبێژی کەجەکە سەبارەت بە کشانەوەی گەریلاکانى تەڤگەری ئازادی، ڕایگەیاند، "ئەم هەنگاوە نیشانەی ئەوەیە کە تەڤگەری ئازادی دەیەوێت پڕۆسەکە بە دڵسۆزیەوە ئەنجام بدات و تاکلایەنەیە". دووڕۆژ لەمەوبەر لەکۆنگرەیەکى ڕۆژنامەوانیدا بەڕێوەبەرایەتی تەڤگەری ئازادیی ڕایدەگەیەنێت ده‌ستمانكرد به‌ هه‌نگاوی كشانه‌وه‌ی ئه‌و هێزانه‌مان له‌ توركیا كە له‌به‌رده‌م ئه‌گه‌ری مه‌ترسی پێكداداندان و زه‌مینه‌ له‌بارن بۆ ڕوودانی ئه‌گه‌ری نه‌خوازراو، راشیدەگەیەنێت: كشانه‌وه‌كه‌ له‌ ناوچه‌ سنورییه‌كانی توركیاوه‌ به‌ره‌و هه‌رێمه‌كانی پاراستنی مەدیا ده‌كرێت.  تەڤگەری ئازادیی (پارتی کرێکارانی کوردستان )  ئەوەشى ڕایگەیاند کە "هەموو هێزەکانی لە تورکیا دەکشێنێتەوە" بە مەبەستی گەیاندنی "پرۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگای دیموکراتیک" بۆ قۆناغی دووەم. وتەبێژى کۆما جڤاکێن کوردستان کەجەکە بە باڵی سیاسی پەکەکە ناسراوە، ڕایگەیاند، ئەم بڕیارە "تاکلایەنە" دراوە و ڕەنگدانەوەی پابەندبوونی ڕێکخراوەکەیە بۆ پرۆسەی ئاشتی. زاگرۆس هیوا وتەبێژی کەجەکە لە لێدوانێکیدا بۆ ئاژانسی ڕۆیتەرز ڕایگەیاند: ئەم لێدوانە دووپاتکردنەوە و نیشانەی ئەو جددییەی پەکەکەیە کە دەیەوێت بە دڵ و گیان ئەم پرۆسەیە بەڕێوەببات". هیوا هەروەها نائومێدی خۆی دەربڕی لە شکستی حکومەت لەپرۆسەکەدا. ئەو وتی "هیچ هەنگاوێک لەبارەی بابەته بنەڕه تییەکانی وەک ئازادی قسەکردن بە کوردی لەپەرلەمان و باشترکردنی دۆخی ڕێبەبەر ئاپۆ نەنراوه" و داوای چاکسازی سیاسی لەئەنقەره دووپاتکردەوه . هەروەها وتەبێژی کەجەکە داوای لە تورکیا کرد و وتی: "دەمانەوێت پڕۆژەی ئاشتی بەپێی دیدگای ڕێبەر ئاپۆ جێبەجێ بکەین"، دەشڵێت: "دەبێت لایەنی تورکیا هەمان ئیرادە نیشان بدات و ڕێگە خۆش بکات بۆ گواستنەوە بۆ سیاسەتی دیموکراسی". وتیشى: سوپای تورکیا ناوچەیەکى بەرفراوانی لە عێراق و سووریا داگیر کردووە؛ ئەگەر ڕاستگۆیانە لە بیری ئاشتییدان دەبێت لەو بەشانە بکشێنەوە، ناتوانیت لەسەر ئاشتی قسە بکەیت و لە هەمان کاتدا ئۆپڕاسیۆنەکان فراوانتر بکەیت و بنکە سەربازییەکانت لە عێراق و سووریا  زیاتر بکەیت. لەو بەیاننامەیەدا کە لە قەندیل خوێندراوەتەوە، ئاماژە بەوە کراوە کە بڕیاری کشانەوەی پەکەکە لە تورکیا بە ئامانجی "دانانی بناغەی ژیانێکی ئازاد و دیموکراسی و برایانە" دراوە.

بەپێی ڕاگەیەندراوی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان  نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان فه‌رمانێكى هه‌رێميى بۆ هێنانه‌كايه‌ى ناحيه‌ى به‌رده‌قاره‌مان دەرکرد لە سنووری پارێزگای سلێمانی. ڕاگەیەندراوەکە ئەوەش دەخاتەڕوو  فەرمانەکەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ دووشەممە، 27-10-2025 واژۆ کراوەو هەر ئەمڕۆش دەچێتە واری جێبەجێکردنەوە.  بەردەقارەمان دەکەوێتە پارێزگای سلێمانی، بەگوێرەی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان ناحیەکە سەر بە قەزای بازیان دەبێت.   سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان لە راگەیێندراوێکدا لەبارەی بڕیارەکەوە دەڵێت، هێنانه‌كايه‌ى ناحيه‌کە "وه‌ڵامده‌ره‌وه‌ى باشترى داوا و چاوه‌ڕوانييه‌كانى هاووڵاتيیانى ناحيه‌كه‌ و گونده‌كانى ئه‌و سنووره‌ ده‌بێت." سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان دەشڵێت، "هاوكار و يارمه‌تيده‌ره‌ بۆ بره‌ودان به‌ خزمه‌تگوزارييه‌ گشتييه‌كان و كاروبارى كارگێڕى له‌و ناوچه‌يه‌."

هەرێم کەمال ئاغا، سەرلیستی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە هەولێر و سەرۆکی فراکسیۆنی حیزبەکەی لە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، بە رووداوی رایگەیاند، بەپێی رێککەوتنی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا و یاسای بودجە، پێویستە پێش هەڵبژاردن مووچەیەکی دیکە بۆ هەرێمی کوردستان بنێردرێت. لەکاتی بەشداریکردنی لە نیوڕۆژی رووداو، هەرێم کەمال ئاغا ئاماژەی بەوە کرد، رێککەوتنی هەرێمی کوردستان و بەغدا لەسەر پرسی نەوت و یاسای بودجەی ساڵانی 2023، 2024 و 2025 بنەمایەکی باشە بۆ زیادکردنی داهاتی گەنجینەی دەوڵەت. بە گوتەی ئەو، "ئەگەر هەرێمی کوردستان پابەندی رێککەوتنەکان بێت، تایبەت بە داهاتی نێوخۆ، پێش هەڵبژاردن مووچەیەکی دیکە دێت. بەپێی رێککەوتنەکە و ئەو گفتوگۆیانەی کراون، دەبێت پێش هەڵبژاردن مووچە بێت و مووچەکانی دیکەش بە هەمان شێوە بنێردرێن." سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی لە پەرلەمانی عێراق، رەخنەی لە شێوازی بەڕێوەبردنی دۆسیەی نەوتی هەرێمی کوردستان گرت و گوتی، "لە ساڵی 2014وە دۆسیەی نەوت لەژێر دەستی خۆمان بوو، بەڵام نەمانتوانی ژێرخانێکی باشی ئابووریی بۆ دابنێین و حکومەت نەیتوانی مووچەی مووچەخۆران وەک پێویست بدات." هەرێمی کەمال ئاغا جەختی لەوە کردەوە، فەلسەفەی یەکێتی ئەوەیە کێشەکان لەگەڵ بەغدا لە چوارچێوەی دەستووردا چارەسەر بکرێن، "یەکێتی کێشەی پۆستی نییە، بەڵکو کێشەی شەراکەتێکی راستەقینەی هەیە کە بتوانێت لە بڕیاری سیاسی و ئابووریدا هاوبەش بێت." لەبارەی هەڵوێستی حیزبەکەی بۆ کابینەی داهاتووی حکومەتی هەرێمی کوردستان، هەرێم کەمال ئاغا گوتی، "سەرکردایەتیی یەکێتی تاوەکو دڵنیا نەبێتەوە لەوەی لە حکومەتی داهاتووی هەرێمی کوردستان هاوبەشێکی راستەقینە دەبێت، بەشداریی حکومەت ناکات." سەبارەت بە دۆخی یەکێتی لە هەڵبژاردنەکاندا، سەرلیستی یەکێتی لە هەولێر باسی لەوە کرد کە دۆخیان باشە و ئەو سیاسەتەی کاری لەسەر دەکەن بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان لەگەڵ بەغدا، هەمان ئەو ئاراستەیە بووە پێشتر باوەڕیان پێی هەبووە، پێیان وابووە "چارەسەری کێشەکانی هەرێم و خەڵکی کوردستان لە بەغدایە، نەک وڵاتانی دیکە."

هاوسەرۆکانی گشتی دەم پارتی تولای حاتەم ئۆغوللاری و تونجەر باقرخان دوای بڕیاری تەڤگەری ئازادی بۆ کشانەوەی هێزەکانی، بانگەوازییان لە دەوڵەت کرد، دەستبەجێ هەنگاوی سیاسی و یاسایی بنێت.  سەبارەت بە بڕیاری کشانەوەی هێزەکانی تەڤگەری ئازادی کورد لە تورکیا و دوایین پێشهاتەکانی پرۆسەکە، هاوسەرۆکانی گشتی دەم پارتی تولای حاتەم ئۆغوللاری و تونجەر باقرخان لە هۆتێل هیڵتۆنی ئەنقەرە ڕاگەیاندراوێکیان بڵاوکردەوە. باقرخان لە بەشێکى ئەو کۆنگرە ڕۆژنامەنوسیەدا،  ڕایگەیاند لە سەردەمێکدان کە دەتوانێ مێژووی تورکیا بگۆڕێت و گوتی: "ئەم ساتەوەختە بە ڕەنجی هەموو ئەوانەی دیموکراسییان دەوێت و ژیان دەپارێزن بەدیهات. دوای ڕێپێوانێکی دوورودرێژ بە هیوایەکی زۆرەوە گەیشتوینەتە قۆناغێکی یەکلاکەرەوە. دوێنێ پێشهاتێکی مێژوویی ڕوویدا، بێگومان لەناکاو نەگەیشتینە ئەم قۆناغە. لە ١ـی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤دا بەڕێز باخچەلی لەژێر چەتری پەرلەماندا سڵاویکرد. ئەوی تر لە ٢٧ـی شوبات بوو. دەنگ لە ئیمراڵییەوە بەرزبووەوە، ڕێڕەوی ئەو شەڕوپێکدادانانەی گۆڕی کە زیاتر لە ٤٠ ساڵە بەردەوامە. بانگەوازکەی بەڕێز ئۆجالان لە پەکەکە، تەنها بانگەوازێک نەبوو؛ بوو بە ساتێکی یەکلاکەرەوە و بەشداری مێژوو بوو. هەروەها دوێنێ ساتەوەختێکی مێژوویی بوو، هاووڵاتیانمان بوون بە گەواهیدەری هەنگاوێکی یەکلاکەرەوە و مانادار. پەکەکە پێشتر بڕیاری دا بوو کۆتایی بەوکارانە دەهێنێت کە بە ناویەوە دەکرێن، دوێنێش ڕایگەیاند لە گۆڕەپانی تورکیا دەکشێتەوە. بەمشێوەیەش بە هەموو جیهانی گوت، پێداگرن لە چارەسەری و ئاشتی. ئەم هەنگاوە لە هەمانکاتدا بردنەوەی سەدەی پێشمانە. سەدەی بیستەم لەم خاکە سەدەی شەڕ، ئازار، لەدەستدان و فرمێسک بوو. سەدەی بیست و یەک پێویستی بە سەدەی ئاشتی، خوشک-برایەتی، یەکسانی، ئاییندەی هاوبەش و کۆمارێکی دیموکراتیک هەیە. مێژوو ئەم دەرفەتەمان پێدەبەخشێت؛ نابێت ئەم دەرفەتە لەدەست بدەین." لە بەردەوامی قسەکانییدا باقرخان گوتی: "ئەگەر بتوانین ئەم پرۆسەیە بە ڕاستی بەڕێوەببەین؛ تورکیا نموونەیەک بە جیهان دەدات کە پرسەکان لە ڕێگەی دیالۆگەوە چارەسەر دەکرێن، ئەمەش هیوا بە مرۆڤایەتی دەبەخشێت و داهاتوو ڕۆشن دەکاتەوە. هەروەها دەربازی قۆناغێکی دیکەی یەکلاکەرەوە و گرنگ دەبین. واتە کاتی ئەوە هاتووە هەنگاوی یاسایی، سیاسی و گواستنەوە بۆ ئاشتی کۆمەڵایەتی بنرێت. ئەم قۆناغە سەختە بەڵام ماناداریشە. دەبێت پرۆسەکە بە ماف، بە ئازادی بەرەو پێش بچێت. پێویستە زمانی سیاسەت و دیموکراسی بەهێز بکرێت. دەبێت یاسا بنەمای ئاشتی و دادپەروەری داهاتوو بێت. هەم بڕیارەکەی دوێنێ کە ڕاگەیەندرا هەم لە هەنگاوەکانی دیکەدا، ڕۆڵی ئیرادەی بەڕێز ئۆجالان زۆر مەزنە و دیدگای ئاشتییەکەی ڕێگەی بۆ ئەمە کردۆتەوە. تەنانەت لە سەختترین بارودۆخیشدا هەڵوێستی وی هەمیشە لەگەڵ چارەسەری سیاسی بووە. تەنانەت لەم قۆناغەی پێی گەیشتووین، هەوڵدان، دووربینی، پێداگری و ڕۆڵی بەڕێز ئۆجالان لە بنیاتنانی ئاشتییدا یەکلاکەرەوەیە. بۆ ئەم پڕۆسەیە نەک تەنها لایەنێک بەڵکو دەوڵەت، دەسەڵاتدار، بیرۆکراسی ئەمنی، سیستەمی دادوەری و بەرپرسیارن. دەبێت هەموو لایەک دەستیان بخەنە ژێر بەردەکەوە. پێویستە هەمووان بەپێی ئیرادەی ئاشتی مامەڵە بکەن. کاردانەوە و گوتاری نەرێنی ڕابردوو پێویستە وەلا بنرێت، هۆشیاری و زمانی داهاتووی دیموکراسی بە بنەما وەربگیرێت. نەک هەستکردن بە دوژمنایەتی بەڵکو هەستکردن بە هاوڵاتیبوون، نەک پێناسەی هەڕەشە بەڵکو پێناسەی ماف دەبێت بکرێت." تولای حاتەم ئۆغوللاری ئاماژەی بەوەدا گەواهیدەری ساتەوەختێکی مێژوویی بووە و گوتی: "ئەم ساتە شتێکی ئاسان نییە، بەڵکو بەرهەمی ئیرادەیەکی بەهێزە کە دەیان ساڵە بەردەوامە و بەرهەمی ئەو ڕەنجەیە. ئێستا دەربازی قۆناغێکی نوێ دەبین. ئەرکی ئێستامان ئەوەیە کە بە وردی و قووڵی لەم زەمینەیە بکۆڵینەوە و پێکەوە تورکیایەکی دیموکراتیک بنیات بنێین. بێگومان دامەزراندنی کۆمار شتێکی زۆر گرنگ و بەنرخە، بەڵام کۆمارێکی دیموکراتیک نەبوو. هەربۆیە پرسی دیموکراتیزەکردنی تورکیای چارەسەر نەکرد. سەد ساڵە پرسی مەزن ئەزموون دەکەین. ئیدی ئەم وڵاتە ئارامی نەماوە سەد ساڵی دیکە ئازار بچێژێت و لە نادادیدا بژی. بۆ ئەوەی دادپەروەری و یاسا لە سەدەی دووەمی کۆماردا پەرەی پێبدرێت، بۆ نەهێشتنی نایەکسانی و تاجداراکردنی کۆمار بە دیموکراسی، ئەرکێکی مێژوویی دەکەوێتە ئەستۆی هەموومان. ئەگەر بە درووستی بخوێنینەوە، ئەو هەنگاوە مێژووییانەی لە یەک ساڵدا گیراونەتەبەر، دەرفەتی مەزنی بۆ کۆمار دەڕەخسێنن کە لە سەدەی دووەمدا دیموکراتیک ببێت. بنیاتنانی ئاشتی بە تێگەی ئەنتێگراسیۆنی دیموکراتیک، کلیلی کردنەوەی دەرگای کۆمارێکی دیموکراتیکە. ئەم پرۆسەیە تەنها سیاسی نییە، بەڵکو پرۆسەیەکی گۆڕانی کەلتووری و کۆمەڵایەتییە. پێویستە لەگەڵ گۆڕینی هۆشیاری و کۆمەڵگە پێکەوە ئاشتی و دیموکراتیزەکردن بنیات بنێین. بانگەوازمان بۆ ڕۆشنبیران، ئەکادیمییەکان و نووسەرانی تورکیا هەیە؛ وەک ئەگەرێکی بەرپرسیارێتی لە بەرانبەر کۆمەڵگەکانی تورکیا؛ سەرەڕای نیگەرانی و گومانەکان، خاوەندارێتی کردن لە ئاشتی زۆر بەنرخە. بانگەوازمان بۆ ژنان و دایکان؛ ترسناکترین برینی شەڕتان لە دڵتاندا ئەزموون کردووە و پێویستە وەک ژنان بنیاتنەری سەرەکی ئاشتی بین. بانگەوازمان بۆ گەنجان؛ زۆرترین باجتان داوە و لەو باوەڕداین ئەوەی لە تواناتان هەیە خاوەندارێتی لە ئاشتی دەکەن. بنیاتنانی ئاشتی زۆرترین ئەرکی لەسەر ئێوەیە. بانگەوازمان بۆ دەوڵەت و دەسەڵاتداری؛ لەگەڵ قۆناغی نوێی پرۆسەکەدا زۆر گرنگە بە خێرایی هەنگاوی سیاسی و یاسایی بنرێت بۆ پێشکەوتنی پرۆسەکە. جارێکی دیکە دووبارەی دەکەینەوە؛ کۆمەڵگە چاوەڕوانی لە ئیدارەی وڵات و پەرلەمان هەیە. دەبێت ئیدی دەنگی کۆمەڵگە ببیسترێت."

سەرپەرشتیاری بازنەی هەولێری یەكێتی، لە بانگەشەی هەڵبژاردنی حزبەكەی لە هیران، ڕایدەگەیەنێت: رێژەیەکی گەورەی خەڵک ناڕازین لە شێوازی ئیدارەدان و حکومڕانی، ناڕازین لەبەر پەراوێزخران و نادادپەروەری. زۆرینەیەکی گەورەی ئەم خەڵکە ناڕازییە لە رابردوودا بنکەی جەماوەری یەکێتی بوون. هەندێکیان لە خەمساردی و بێ بەرنامەیی و ناکۆکی ناوخۆیی ناو یەکێتی ناڕازی بوون. لەتۆڕى کۆمەڵایەتى فەیسبوک قوباد تاڵەبانی، پەیامێکى بڵاوکردوەتەوەو تیایدا دەڵێت: قەت سەرکردایەتیی یەکێتی وەک ئێستا یەکدەنگ و یەكهەڵوێست نەبووە. ئێستا سیاسەت و بڕیاری یەکێتی رێک بڕیار و هەڵوێستی کادران و جەماوەرەکەیەتی.  لەبەشێکى دیکەى نوسینەکەیدا ئەوەش هاتووە: ئەگەر پێشتر لە یەکێتی ناڕازی بوون، ئێستا یەکێتی هێزێکی تۆکمە و خاوەن بەرنامەیە. هێزێکە سازش لەسەر خواست و داواکاریی خەڵکی ناڕازی ناکات. لە خەڵکی ناڕازی دەپرسم ئایا باشتر نییە لە جیاتی دابەشبوون یان بەشدارینەکردن لە هەڵبژاردن، بە دەنگی خۆیان ئەو حیزبە بەهێزتر بکەن کە هێزی پێویستی هەیە لە کوردستان کۆتایی بە پەراوێزخستن بهێنێت و لە بەغداش کێشەکان چارەسەر بکات؟. قوباد تاڵەبانى ئاماژە بۆ ئەوەدەکات تا چەندین ساڵ لەمەوبەر جەماوەر و ئەندامان و کادرانی یەکێتی بە حەق گلەیی و رەخنەیان لە حیزبەکەیان هەبوو کە بۆچی سەرکردایەتییەکەی یەکدەنگ و یەکهەڵوێست نییە، ئەیانوت بۆچی ئەو سەرکردایەتییە لە جەماوەرەکەی دوورکەوتووەتەوە.  وتیشى: لە کۆبوونەوەم لەگەڵ هەڤاڵانی بازنەکانی هەریر و خەلیفان ئاماژەم بەوەدا لەم چەند ساڵەدا لەژێر رۆشنایی رەخنەکانی جەماوەر و کادران، یەکێتی بە سەرۆکایەتیی کاک بافڵ پێداچوونەوەیەکی گەورەی بەخۆیدا کردووەتەوە. قەت سەرکردایەتیی یەکێتی وەک ئێستا یەکدەنگ و یەكهەڵوێست نەبووە. ئێستا سیاسەت و بڕیاری یەکێتی رێک بڕیار و هەڵوێستی کادران و جەماوەرەکەیەتی. 

دوای بڕیاری کۆمپانیای "تورکش ئێرڵاین" بۆ دەستپێکردنەوەی گەشتەکانی، کۆمپانیایەکی دیکەی تورکی بە ناوی "ئەی جێت" (AJet) ڕایگەیاند، لە مانگی کانوونی یەکەمەوە گەشتە ئاسمانییەکانی بۆ فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی دەستپێدەکات. کۆمپانیای "ئەی جێت" لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، لە ڕۆژی 2ـی کانوونی یەکەمی ئەمساڵەوە، یەکەم گەشتی نێوان ئیستانبوڵ و سلێمانی ئەنجام دەدات. بەپێی خشتەی گەشتەکانی کۆمپانیاکە، هەفتانە چوار گەشتی هاتن و چوون لە فڕۆکەخانەی سەبیحە گۆکچەن لە ئیستانبوڵەوە بۆ سلێمانی ئەنجام دەدرێت، کە دەکەونە ڕۆژانی (شەممە، یەکشەممە، سێشەممە، چوارشەممە). ئەم هەنگاوە دوای ئەوە دێت کە لە ناوەڕاستی ئەم مانگەدا، حکومەتی تورکیا کایەی ئاسمانیی وڵاتەکەی بەڕووی گەشتەکانی فڕۆکەخانەی سلێمانیدا کردەوە. لەسەر بنەمای ئەو بڕیارەش، کۆمپانیای "تورکش ئێرڵاین" ڕایگەیاندبوو کە لە سەرەتای مانگی داهاتووەوە گەشتەکانی دەستپێدەکاتەوە.

سبەی مووچەی مانگی هەشت (ئاب)ـی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، لە ڕێگەی هەژماری منەوە دابەش دەکرێت. تیمی پرۆژەی هەژماری من لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوە دا، سبەی دووشەممە 27ـی تشرینی یەکەمی 2025، مووچەی مانگی هەشت (ئاب) بە شێوەی دیجیتاڵی، لە ڕێگەی هەژماری منەوە لە سەرجەم پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان دابەش دەکرێت. تیمی پرۆژەکە ڕایگەیاند: 465 هەزار و 600 مووچەخۆر لە ڕێگەی هەژماری منەوە، مووچەی مانگی هەشت (ئاب) وەردەگرن، هەروەها بۆ مانگی داهاتوو ژمارەکە بۆ 501 هەزار و 500 مووچەخۆر بەرز دەبێتەوە. بە گوێرەی زانیارییەکانی تیمی پرۆژەکە، تا ئێستا زیاتر لە 950 هەزار مووچەخۆر خۆیان لە پرۆژەی هەژماری من تۆمار کردووە، هەروەها زیاتر لە 610 هەزار کارتی بانکیش بەسەر مووچەخۆرانی تۆمار لە پرۆژەکە دابەش کراوە. تیمی پرۆژەکە ئەوەشی ڕاگەیاندووە، زیاتر لە 580 ئامێری پارە ڕاکێشان (ATM) لە زیاتر لە 200 شوێنی جیاواز لە سەرانسەری کوردستان دانراون. ئەمەش لە کاتێکدایە، ئەمڕۆ وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاندبوو، 945 ملیار و 817 ملیۆن دینار وەک تەمویلی مووچەی مانگی ئاب (هەشت)ـی فەرمانبەران و مووچەخۆران خرایە سەر هەژماری بانکی وەزارەتەکەیان لە لقی هەولێری بانکی ناوەندیی عێراق. هەروەها وەزارەتەکە لیستی مووچەی مانگی ئابی بڵاو کردەوە، کە سبەی دەست بە دابەشکردنی دەکرێت و ڕۆژی چوارشەممە، 29ـی تشرینی یەکەمی 2025، کۆتایی بە دابەشکردنی مووچە دێت.

دوای دەستگیرکردنی شوان عادل، بەڕێوەبەری ئێن ئاڕ تی لە هەولێر کەمێک پێش ئێستا بە کەفالەت ئازادکرا. شوان عادل، بەڕێوەبەری پێشووتری کەناڵی ئێن ئاڕتی، لەسەر سکاڵایەکی کۆن کە لەلایەن "دەزگای ئەیلول"ی پارتی دیموکراتی کوردستانەوە تۆمارکرابوو، دەستگیرکرا و بە بڕیاری دادوەر بەندکرا. ڕەحمان غەریب بەڕێوەبەرى سەنتەرى میترۆ ڕایگەیاند: لەبارەی فەرمانی تەوقیفكردنی بەڕێوەبەری كەناڵی ئێن ئارتی شوان عادل، سەنتەری میترۆ  داوایەكی ئاراستەی جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان(نێچیرڤان بارزانی) كرد، تیایدا رونكردنەوەی پێویستی لەبارەی كەیسەكە خستە بەردەم بەڕێزیان، كە دەكرێت لەبری فەرمانی 15 رۆژ مانەوە، بەكەفالەت ئازاد بكرێت، ئەو مامەڵە توندەی لەگەڵ نەكرێت، بە سوپاسەوە بەڵێنمان وەرگرت كە رێوشوێنی یاسایی پێویست بۆ ئازادكردنی بە كەفالەت، ئەنجام بدرێت. پێشتر سەنتەری میترۆ لەڕاگەیەندراوێکیدا داواى لە دامەزراوەی مەدەنی و عەسكەری حكومەتی هەرێمی كوردستان کردبوو كۆتایی بە هەرەشەو گوشارەكانی سەر كاری رۆژنامەنووسان بهێنێت. لە یەكلاكردنەوەی دۆسییەی رۆژنامەنوسان لەبری برگەكانی دەمكوتكردن لە كە لەیاسا سزادانی عێراقییدا هەیە، پەنا پەنا بۆ یاسای رۆژنامەگەری ببرێت. بەڕێوەبەری NRT ئازاد بكرێت. ئەمڕۆ 26ی تشرینی یەكەمی 2025، دادگای قەزای شەقلاوە، فەرمانی 15 رۆژ راگرتنی بۆ بەڕێوەبەری كەناڵی ئێن ئارتی شوان عادل دەركرد، پێشتر دەزگای ئەیلول داوای یاسایی لە سەر كەناڵەكە تۆماركردووە. بە پێی بە دواداچوونی رۆژانەی سەنتەی میترۆ بۆ رەوشی ئازادی رۆژنامەگەری، پەیامنێرانی كەناڵی ئێن ئارتی، لە زۆربەی شارەكانی هەرێمی كوردستان، فشار دەخرێتە سەریان و ئازادی كاركردنیان بەرتەسكدەكرێتەوە.  رۆژی هەینی 24ی تشرینی یەكەمی 2025 لە ناحییەی شەمامكی سەر بە قەزای ناوەندی هەولێر هێرشكرایە سەر تیمی ئێن ئارتی بۆ ماوەیەك دەستبەسسەركران.  سەنتەری میترۆ داوا لە دامەزراوەی مەدەنی و عەسكەری حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات ئامانجی كۆتایی بە هەرەشەو گوشارەكانی سەر كاری رۆژنامەنووسان بهێنێت. لە یەكلاكردنەوەی دۆسییەی رۆژنامەنوسان لەبری برگەكانی دەمكوتكردن لە كە لەیاسا سزادانی عێراقییدا هەیە، پەنا پەنا بۆ یاسای رۆژنامەگەری ببرێت.

بارەگای بارزانی بڵاویکردەوە، ڕۆژی یەکشەممە 26ـی تشرینی یەکەمی 2025، سەرۆك مەسعود بارزانی لە پیرمام پێشوازی لە ئیلبروس کوتراشیڤ باڵیۆزی ڕووسیا لە عێراق کرد. بەپێى ناوەڕۆکى ڕاگەیەندراوەکەى بارەگای بارزانی، لە دیدارەکەدا کە ماکسیم ڕۆبین، کونسوڵی گشتیی روسیا لە هەولێر ئامادەی بوو، باس لە بارودۆخی سیاسیی و گۆڕانگاری و پێشهات و ئاڵنگارییەکان لە عێراق و ناوچەکە کرا. هەروەها باس لە پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، و ڕێککەوتنی ئەم دواییەی نێوان هەردوولا لە بارەی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان کرا و درێژەدان و بەردەوامی پێشخستنی ئەم رێککەوتنە بە گرنگ زانرا. لە بەشێکی دیکەی ئەم دیدارەدا گفتوگۆ لەبارەی هەڵبژاردنەکانی داهاتووی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و دەرئەنجام و هەنگاوەکانی دوای ئەم پڕۆسەیە و لێکنزیکبوونەوەی لایەنە سیاسییەکانی عێراق کرا. بەپێى ڕاگەیەندراوەکەى بارەگای بارزانی لای خۆیەوە سەرۆک بارزانی وێڕای دەربڕینی پاڵپشتی خۆی بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن لە کەشێکی ئازاد و دیموکراسیدا، جەختی لەوە کردەوە کە پێویستە دەرئەنجامەکانی هەڵبژاردن بکرێنە پێوەر بۆ پێکهێنانی حکوومەتێکی فیدڕاڵی بەهێز لەسەر بنەمای دەستووری هەمیشەیی عێراق و بە بەشداری هەموو پێکهاتە و لایەنە سیاسییەکان. پەیوەندییەکانی نێوان ڕووسیا لەگەل عێراق و هەرێمی کوردستان و پەرەپێدانی ئەو پەیوەندییانە بەشێکی دیکەی ئەم دیدارە بوون.

وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکومەتی هەرێمی کوردستان خشتەی مووچەی مانگی ئابی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستانی بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، لە ڕۆژانی دووشەممە و سێشەممە و چوارشەممە مووچەی سەرجەم وەزارەت و دەستەکان دابەشدەکرێن. ڕاگەیاندنی وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکومەتی هەرێمی کوردستان بڵاویکردەوە، "ڕۆژی دووشەممە ڕێکەوتی (27ی تشرینی یەکەمی 2025 ) دەست بەدابەشکردنی مووچەی مانگی ئابی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دەکرێت". لە ڕاگەیاندراوەکەی وەزارەتی دارایی دا ئەوەش هاتووە، "ڕۆژی چوارشەممە ( 27 ی تشرینی یەکەمی 2025 ) کۆتایی بەدابەشکردنی مووچە دێت". ڕۆژی دووشەممە، خانەنشینیی شارستانی، زیندانیانی سیاسی، بەرکەوتووانی کیمیاباران، کەسوکاری شەهیدان و ئەنفالکراوان و کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراوان، هەروەها وەزارەتەکانی پەروەردە، دارایی، دیوانی چاودێریی دارایی و دەستەکانی مافی مرۆڤ، دەستپاکی، وەبەرهێنان، ژینگە، دەزگای مین و کۆمیسیۆنی هەڵبژاردن مووچە وەردەگرن. ڕۆژی سێشەممە، خانەنشینیی پێشمەرگە، خاوەنپێداویستیی تایبەت، وەزارەتەکانی ئاوەدانکردنەوە، تەندروستی، ناوخۆ و داد و هەروەها ئەنجوومەنی دادوەری و وەزارەتەکانی پلاندانان، بازرگانی، سامانە سرووشتییەکان، گواستنەوە، کشتووکاڵ و شارەوانی مووچە وەردەگرن. ڕۆژی چوارشەممە، وەزارەتەکانی، کاروباری کۆمەڵایەتی، ڕۆشنبیری، کارەبا، ئەوقاف و خوێندنی باڵا، سەرۆکایەتییەکانی پەرلەمان، ئەنجوومەنی وەزیران و سەرۆکایەتیی هەرێم و هەروەها وەزارەتی پێشمەرگە، دیوان و لیواکان، یەکەکانی 70 و 80، پۆلیس دامودەزگا نەوتییەکان، ئەنجوومەنی ئاسایش و دەزگای ئاسایش، هێزەکانی زێرەڤانی و فەرماندەیی بەرگریی فریاکەوتن مووچە وەردەگرن.