سەرۆكایەتی داواكاری گشتی هەرێمی كوردستان، جەخت لەسەر ئەوەدەکاتەوە کە بۆ جێبەجێ کردنی فەرمان وبڕیارەکانی دادگا، یاسا ڕێ وشوێنی ئەوتۆی دیاری کردووە کە نەبێتە هۆکاری پشێوی ونا ئارامی و زیان گەیاندن بە سامانی گشتی و تایبەتی هاوڵاتیان لە چوارچێوەی بنەما دەستوری ویاساییەکان. لەبەیاننامەیەکیاندا کەئەمڕۆ دووشەمە بڵاویانکردەوە، سەرۆكایەتی داواكاری گشتی دەڵێن: فەرمانگەی داواکاری گشتی سلێمانی ڕادەسپێرین بۆ بەدواداچوون بۆ ئەم ڕووداوەی شەوی ٢١ لەسەر ٢٠٢٥/٨/٢٢ و پاراستنی مافی هەمووان لە چوارچێوەی یاسا و دەستور. بەیاننامەی سەرۆكایەتی داواكاری گشتی هەرێمی كوردستان وەک ئاشکرایە لای هەموو لایەک کە یەک لە ئامانجە سەرەکیەکانی یاساکان بریتیە لە پاراستنی ماف وئازادیەکان وئاسایشی هاوڵاتیان وپێویستە هەموو کەسێک پابەندی یاسا بێت و کەس لە سەرووی یاسا نەبێت. بۆیە وپاڵپشت بەو ئەرکە یاساییەی کە دەزگای داواکاری گشتی هەیەتی لە پاراستنی سیستەمی هەرێم وچاودێری ڕەوایی (مراقبة المشروعیة) وپاراستنی ســەروەری یاسا وباش پیادەکردنی حوکمەکانی وچاودێری جێبەجێ کردنی بڕیارەکان بە پێی ماددە (١/یەکەم، چوارەم) لە یاسای داواکاری گشتی هەموارکراو، بۆیە جەخت دەکەینەوە کە لە کاتی جێبەجێکردنی هەر فەرمان وبڕیارێکی دادگا دەسەڵاتی جێبەجێ کردن پێویستە بەو پەڕی پەرۆشیەوە ڕەچاوی بنەما یاسایی ودەستوریەکان بکات لە پاراستنی گیان وکەڕامەتی هاوڵاتیان وپاراستنی سامانی گشتی وتایبەتی ومافەکانی خودی تۆمەتباریش کە لە یاسا ودەستوردا هاتووە. بۆ جێبەجێ کردنی فەرمان وبڕیارەکانی دادگا، یاسا ڕێ وشوێنی ئەوتۆی دیاری کردووە کە نەبێتەهۆکاری پشێوی ونا ئارامی وزیان گەیاندن بە سامانی گشتی وتایبەتی هاوڵاتیان لە چوارچێوەی بنەما دەستوری ویاساییەکان وە هەر لەم چوارچێوەیە زۆر گرنگە مافی ژیان وکەڕامەت وئازادی هاووڵاتیان پارێزراو بێت. لێرەدا جەخت لەسەر هەموو دەزگاکانی ڕاگەیاندن وخاوەنی پەیج وهەژمارەکانی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان دەکەین کە بە شێوەیەکی بەرپرسانە ودوور لە ئاڵۆز کردنی زیاتر، مامەڵە لەگەڵ ئەم ڕووداوە ولێکەوتەکانی بکەن. فەرمانگەی داواکاری گشتی سلێمانی ڕادەسپێرین بۆ بەدواداچوون بۆ ئەم ڕووداوەی شەوی ٢١لەسەر ٢٠٢٥/٨/٢٢ وپاراستنی مافی هەمووان لە چوارچێوەی یاسا ودەستور. سەرۆکایەتی داواکاری گشتی ٢٠٢٥/٨/
مەکتەبی سیاسيی پارتی لەبارەی رووداوەکانی لالەزار: داوامان لە هەموولایەک ئەوەیە دانبەخۆیاندا بگرن و پارێزگاری لە سەروەریی یاسا و دامەزراوەکان بکەن. ئەمڕۆ دووشەممە، 25ـی ئابی 2025، مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان ڕاگەیەنراوێکی لەبارەی ڕووداوەکانی بەرەبەیانیی 22یـی ئاب، لە شاری سلێمانی بڵاوکردەوە.دەڵێت: جەخت لە سەروەری یاسا و پاراستنی ئارامی و سەقامگیری شاری ئازیزی سلێمانی بەتایبەتی و هەرێمەکەمان بەگشتی دەکەینەوە. مەکتەبی سیاسیی پارتی لە ڕاگەیەنراوەکەیدا نیگەرانیی قووڵی خۆی لە "ئەنجام و لێکەوتەکانی ڕووداوەکە" دەربڕیوە کە بووەتە هۆی "نیگەرانی خەڵکی سلێمانی و تەواوی هەرێمی کوردستان". ڕاگەیاندراوێک لە مەکتەبی سیاسيی پارتی دیموکراتی کوردستانەوە: ئەنجام و لێکەوتەکانی ڕووداوەکەی بەرەبەیانی ٢٢ـی ئابی ٢٠٢٥ لە شاری سلێمانی، کە بەداخەوە چەندین قوربانی لێکەوتەوە، بونە هۆی نیگەرانی خەڵکی سلێمانی و تەواوی هەرێمی کوردستان. هەرێمی کوردستان قەوارەیەکی دەستووریی و بەرهەمی تێکۆشان و قوربانیدانی چەندین ساڵەی ڕۆڵەکانی گەلی کوردستانە و خاوەنی دامەزراوەی شەرعی و یاساییە، جەخت لە سەروەری یاسا و پاراستنی ئارامی و سەقامگیری شاری ئازیزی سلێمانی بەتایبەتی و هەرێمەکەمان بەگشتی دەکەینەوە. پێویستە چارەسەرکردنی جیاوازی و کێشەکان بە ڕێگای دیالۆگ و لێکتێگەیشتن بێت، هەر کار و کاردانەوەیەک کاریگەري خراپی لەسەر سەقامگیری و پێکەوەژیان و ناوبانگی هەرێمی کوردستان هەبێت بەباش نازانین. لە نیگەرانی و دڵە ڕاوکێی خەڵک تێدەگەین و، لە پێناو هەرێمەکەمان و ئارامی دەروونی هاووڵاتیانی هێژا، داوامان لە هەموو لایەک ئەوەیە دانبەخۆیان دابگرن و پارێزگاری لە سەروەری یاسا و دامەزراوەکان بکەن و، هەر جۆرە گرژی و هێرشێکی میدیایی خزمەت بە هەرێمی کوردستان ناکات و پێویستە ڕابگیرێت. هاوكات، سه‌ره‌خۆشى له خانەوادە و كه‌سوكارى سەرجەم قوربانیيەكان دەكەین و هاوخه‌میانین، هيواى زوو چاكبوونه‌وه‌یش بۆ برينداران ده‌خوازين. مەکتەبی سیاسيی پارتی دیموکراتی کوردستان
فرۆکەیەکی بارهەڵگری ئەمریکی پڕ لە چەک و تەقەمەنی، لە بنکەی خەراب ئەلجیر لە باکووری حەسەکە دەنیشێتەوە، ئەوەش سێیەم کاروانی پڕچەککردنی بنکەی سەربازیی هاوپەیمانانە لەڕۆژئاوای کوردستان لەم مانگەدا. لەچوارچێوەی بەهێزکردنی بنکە و بارەگاکانی هێزەکانی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە ناوچەکانی ڕۆژئاوای کوردستان، شەوی ڕابردوو، فرۆکەیەکی بارهەڵگری ئەمریکی بەیاوەری هێلیکۆپتەرێکی سەربازی، لە بنکەی خەراب ئەلجیر لەنزیک گوندی ڕمێلان لە باکووری شاری حەسەکەی ڕۆژئاوای کوردستان نیشتەوە، کە بەپێی زانیارییەکان، فڕۆکەکە باری تەقەمەنی و چەک و چەندین کەرەستەی سەربازی و لۆجستی هەڵگرتووە. لە ڕۆژی 21ـی ئەم مانگەش، فڕۆکەی بارهەڵگری ئەمریکی بە چەک و جبەخانەی زۆرەوە لە بنکەی سەربازیی خەراب ئەلجیری سەر بە هاوپەیمانان نیشتەوە و ژمارەیەک سەربازیشی گواستبووەوە. بەپێی بەدواداچوونەکانی، ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ، لە 20ـی ئەم مانگەش چاودێری هاتنی کاروانێکی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بۆ ناو بنکەی قەسرەک کرد، کاروانەکە لە 26 بارهەڵگر پێکهاتبوو کە تانکەری سووتەمەنی و ئۆتۆمبێلی سەربازی و سندوقی مۆرکراو و هەروەها کەرەستەی سەربازیی کە بە قوماشی ڕەش داپۆشرابوو لە خۆگرتبوو. کە لە ڕێگەی دەروازەی سنووریی ئەلوەلید لەگەڵ هەرێمی کوردستان چووەتە نێو خاکی ڕۆژئاوای کوردستان و بەرەو بنکەی قەسرەک لە لادێکانی باکووری حەسەکە ڕۆیشتووە.
لە ساڵیادی ئەنفالی بادینان، سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی داوا لە حکوومەتی عێراق دەکات، قەرەبووی کەسوکاری قوربانییان بکاتەوە. دووشەممە، 25ـی ئابی 2025، مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی 'ئێکس' پەیامێکی بەبۆنەی (37)ـەمین ساڵیادی تاوانی ئەنفالی بادینان بڵاوکردەوە. سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان بە ڕێز و شکۆوە یادی قوربانیانی ئەو تاوانە دڕندەیەی ڕژێمی پێشووی عێراق دەکاتەوە و جارێکی دیکە داوا لە حکوومەتی فیدراڵ دەکات، ئەرکی یاسایی و دەستووریی خۆی لە قەرەبووکردنەوەی کەسوکاری قوربانییان جێبەجێ بکات. لە پەیامەکەیدا، سەرۆک وەزیران سڵاوی بۆ گیانی پاکی قوربانیانی جینۆسایدی ئەنفال و تەواوی شەهیدانی کوردستان دەنێرێت و دووپاتی دەکاتەوە، حکوومەتی هەرێمی کوردستان بەردەوام دەبێت لە خزمەتکردنی کەسوکاری شەهیدان و ئەنفالکراوان و هەوڵەکانی بۆ بەجینۆسایدناساندنی ئەم تاوانانە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، کاری لەپێشینەی حکومەتی هەرێمی کوردستان ئەوەیە چۆن کێشەی مووچە چارەسەر بکات. نێچیرڤان بارزانی گوتی، "وەکو ئاگادارن، هەرێمی کوردستان و بەغدا لە گفتوگۆی چڕدان بۆ چارەسەری کێشەی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، ئێمە نزیکین، هیوادارین نزیک بین بگەینە چارەسەر، یەکەم ئەولەویەتی حکومەت ئەوەیە چۆن کێشەی مووچە چارەسەر بکات". لەسەر رووداوەکەی لالەزاریش گوتی، "ئەوەی بەلای ئێمەوە گرنگە هەموو شتەکان بەشێوەی یاسایی بەڕێوەبچێت. دەبێ سەروماڵی هاووڵاتییان پارێزراو بێت و هەرچی رووبدات، یاسا سەروەر بێت". لەبارەی هەناردەکرنەوەی نەوتیش گوتی، "هەموو هەوڵی ئێمە ئەوەیە بەزووترین کات ببینین نەوت لە بۆریی هەرێمی کوردستانەوە هەناردە بکرێت". لەبارەی پێکهێنانی حکومەتیش گوتی، "هیچ وادەیەک دیارنییە، بەڵام گفتوگۆی بەردەوام لەنێوان پارتی و یەکێتی هەیە".
سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەڵێت، دوای 11 ساڵ لە کارەساتی جینۆسایدی ئێزدییان، نزیکەی نیوەیان هێشتا لەنێو کەمپەکان دەژین. دەشڵێت، "پێويسته عێراق زۆر له‌وه زياتر خۆى له هاووڵاتييه ئێزدييه‌كانى به‌خاوه‌ن بكات". نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، "به‌ديهێنانى دادپه‌روه‌رى بۆ ئێزدييان ته‌نيا به سزادانى تاوانكاران و ئه‌نجامده‌رانى جينۆسايده‌كه نابێت، به‌ڵكو به ئاوڕلێدانه‌وه و كاركردنى جددى بۆ ئێزدييان ده‌بێت كه هه‌موو لايه‌ن و بواره‌كانى ژيانيان بگرێته‌وه. به پێدانى دڵنيايى ده‌بێت له‌وه‌ى جارێكى تر رووبه‌ڕووى كاره‌ساتى ئاوا نابنه‌وه". نێچیرڤان بارزانی ئەم قسانەی لە کۆنفرانسی جینۆسایدی ئێزدییان کرد لە زانکۆی کوردستان لە هەولێر، رایگەیاند، "ئه‌مڕۆ ساده‌ترين مافى ئێزدييان ئه‌وه‌يه هێنده ئارامى و ئاسايش له شوێن و ناوچه‌كانيان هه‌بێت، بتوانن بگه‌ڕێنه‌وه. هێنده ئاوه‌دانى و خزمه‌تگوزارييان هه‌بێت، بتوانن روو له زێد و شوێنيان بكه‌نه‌وه و ژيانێكى نوێ ده‌ستپێبكه‌نه‌وه". سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوای جێبەجێکردنی رێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدای کرد و گوتی: "پێویستە رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵیی عێراق بۆ ئاساییکردنەوەی دۆخی شنگال و دەوروبەری جێبەجێ بکرێت. چیتر ئێزدی و ناوچەکانیان نەبنە گۆڕەپانی هێزە نایاساییەکان و یەکلاکردنەوەی ئەجێندا هەرێمییەکان." داعش لە ساڵی 2014 بەشێکی گەورەی سووریا و عێراقی کۆنترۆڵ کرد. لە 3ـی ئابی ئەو ساڵەدا شاڵاوێکی خوێناویی کردە سەر شنگال و دەوروبەری، کوڕ و پیاوانی کوردانی ئێزدیی کۆمەڵکوژ کرد و منداڵ و ژنەکانیشی رفاندن. بەپێی دوایین ئاماری نووسینگەی رزگارکردنی رفێندراوانی کوردانی ئێزدیی سەر بە نووسینگەی نێچیرڤان بارزانی، لە کۆی 6,417 رفێندراو، تاوەکو ئێستا 3,588 کەسیان رزگار کراون. نێچیرڤان بارزانی لە کۆنفرانسەکەدا باسی سەرەتای هێرشەکەی داعشی بۆ سەر شنگال کرد و رایگەیاند، "هه‌رێمى كوردستان هه‌ر له ساتى يه‌كه‌مى كاره‌ساته‌كه‌وه، وه‌ك ئه‌ركى نيشتمانى و مرۆييى خۆى، پێشوازيى له سه‌تان هه‌زار ئێزدى كرد، به سه‌تان پێشمه‌رگه به فه‌رمانده‌يی جه‌نابى سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى، به گيان و خوێنى خۆيان، هه‌رچييان له‌ده‌ست هات كرديان بۆ به‌رگريلێكردن و پاراستنى ئێزدييان و رزگاركردنى شنگال. ئێمه وه‌ك پرسێكى كوردستانى مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵ ئه‌و كاره‌ساته‌دا كرد، چونكه ئێزدى به‌شێكى ره‌سه‌نى پێكهاته‌كانى كوردستانن". سەرۆکی هەرێمی کوردستان ستایشی زانکۆی کوردستانی کرد بۆ رێکخستنی کۆنفرانسەکە و گوتی، "كارێكى يه‌كجار پێويست و گرنگه، به‌تايبه‌تى كه ئاوا پسپۆڕان و شاره‌زايان له ناوه‌نده زانستى و ئه‌كاديمييه‌كانى جيهانه‌وه، تيايدا باس و لێكۆڵينه‌وه‌كانيان پێشكه‌ش ده‌كه‌ن". باسی لەوەش کرد، "ئه‌مه رۆڵێكى گرنگ و پێويست له به‌دۆكيوومێنتكردنى جينۆسايده‌كه و لێكه‌وته‌كانى ده‌گێڕێت. لێكۆڵێنه‌وه‌ى زانستى و ئه‌كاديمى له جينۆسايدى ئێزدييان له ره‌هه‌نده‌كانى مێژوويى و سياسى، ياسايى و ره‌هه‌ندى ده‌روونييه‌وه، ده‌بنه سه‌رچاوه‌يه‌كى گرنگ بۆ ئێستا و داهاتووى ئه‌م پرسه و لێكۆڵينه‌وه له هه‌موو لايه‌نه‌كانى جينۆسايده‌كه".
ڕۆژنامەى العرب لەژمارەى ئەمڕۆیدا، ڕاپۆرتێکى لەسەر شەڕەکەى لالەزارى سلێمانى بڵاوکردوەتەوەو تیایدا دەڵێت: هەڵمەتێکى دەستگیرکردن نەیارانی سەرەکی یەکێتی نیشتمانی کوردستانی کردە ئامانج، کە لە سەروبەندی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دەستیپێکردوە، بەبێ هەماهەنگی و ڕەزامەندی هێزە کاریگەرەکانی شیعەی عێراق لەناو دەوڵەتی فیدراڵیدا نەدەکرا. پێش هەڵبژاردنەکان ئەم هێزانە پێشتر ئامادەیی تەواویان نیشان دابوو بۆ بەکارهێنانی کاریگەریی خۆیان بۆ یارمەتیدانی یەکێتى بۆ پاراستنی پێگەی خۆی و بەهێزکردنی پێگەی خۆی لە بەرامبەر نەیار و ڕکابەرە جیاوازەکانیدا. ڕۆژنامەکە لەزارى سەرچاوە سیاسییەکانی عێراقەوە ڕایانگەیاند، لایەنە کاریگەرە چەکدارە شیعەکان و گروپەکانى ناو دەسەڵاتی فیدراڵی لە عێراق ڕەزامەندی پێشوەختەیان داوە بە سەرکردایەتی یەکێتی بە سەرۆکایەتی بافڵ و قوباد، کوڕانی سەرۆک کۆمار کۆچکردوو و دامەزرێنەری یەکێتی، جەلال تاڵەبانی، کە بە پلەی یەکەم پارێزگاری سلێمانی لە هەرێمی کوردستان کۆنترۆڵ دەکات. بۆ دەستپێکردنی هەڵمەتی پاکتاوکردنی سیاسی لەم دواییانەدا کە دوو لە نەیارانی گەورەی حزبەکەی کردە ئامانج: شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکى جوڵانەوەى نەوەی نوێ، و لاهور شێخ جەنگی، سەرۆکی پارتی بەرەی گەل، کە لەم دواییانەدا دوای دوورخستنەوەی لە سەرۆکایەتی هاوبەشی یەکێتی لەلایەن ئامۆزاکانی، پاڤێڵ و قوباد تاڵەبانی، دامەزراند. بەپێى ناوەڕۆکى ڕاپۆرتەکە دەستگیرکردنی ئەو کەسایەتیانە بە شێوەیەکی کاریگەر دیمەنی سلێمانی "پاکدەکاتەوە" لە هەر چالاکیەکی جیددی ئۆپۆزسیۆن بۆ سەرکردایەتی یەکێتی. ئەمە شتێکە کە هێزە سیاسییەکان و کوتلە چەکدارەکانی شیعە بە سەرۆکایەتی کەسایەتییە کاریگەرەکانی وەک قەیس خەزعەلی، فەرماندەی میلیشیای عەسائیب ئەهلی حەق و دۆستی شەخسی بافڵ تاڵەبانی، بەهەمان شێوە ئارەزووی دەکەن. ئەم هێزانە پارتەکەی تاڵەبانی لە نێو هاوپەیمانە دۆستەکانی ئێراندا دەزانن و هەربۆیە حەز دەکەن پێگەی خۆی لە ناوچەکەدا وەک ڕکابەرێک بۆ پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ دەسەڵات بپارێزن. ئەمەش پێویستی بە ڕێگریکردنە لە سەرهەڵدانی ناوەندی دەسەڵاتی ڕکابەر لە قەڵای خۆی کە سلێمانییە. هەمان ئەو هێزانە پێشتر هەوڵیان دابوو لە ڕێگەی هەڵبژاردنی پەرلەمانییەوە کە کۆتاییەکانی ساڵی ڕابردوو لەوێ بەڕێوەچوو، هاوکاری ئەو حزبە بکەن بۆ بەهێزکردنی پێگەی خۆی لە سەرکردایەتی هەرێمدا. ئەوان بە بەکارهێنانی پێگەی خۆیان لەناو دامەزراوەکانی دەوڵەتی فیدراڵیدا، لەوانەش دەسەڵاتی دادوەری، بۆ دەرکردنی هەمواری یاساکانی هەڵبژاردن، سیستەمی هەڵبژاردن، دەستەی چاودێری هەڵبژاردن و تەنانەت ژمارەی پەرلەمانتاران. ئەم هەموارکردنانە لەلایەن خودی حزبەکەوە پێشنیارکرابوون، کە پێیوابوو یارمەتیدەری دەبێت بۆ باشترکردنی ئامادەیی خۆی لە پەرلەمان، ئەمەش وای لێدەکات بتوانێت دروشمی "گۆڕینی ڕێڕەوی حکومەت" لە هەرێمدا بەدەستبهێنێت. هێزە ئەمنییەکان لە کوردستانی ئێراق بەرەبەیانی ڕۆژی هەینی ڕابردوو شێخ جەنگی کەسایەتی دیاری ئۆپۆزسیۆنی ئۆپۆزسیۆنیان دەستگیر کرد، ئەوەش دوای پێکدادانێکی چەکداری کە چەندین کوژراو و برینداری لێکەوتەوە. چەند ڕۆژێک پێشتر پۆلیسی سلێمانی دەستگیرکردنی شاسوار عەبدولواحید سەرۆکی نەوەی نوێی ڕاگەیاند. زۆرجار ئەو دوو حزبە دەسەڵاتدارە تۆمەتباردەکرێن بەوەی کاردەکەن بۆ دوورخستنەوەی لایەنە سیاسییەکانی دیکە بەشێوەیەک کە ئەو حزبانە بە ناشەرعی دەزانن، لەوانە بەکارهێنانی پارە و دەسەڵاتی سیاسی و ئیستغلالکردنی دەزگا فەرمییەکان.
ناوەندى ڕاگەیاندنى هێزەکانى سوریاى دیموکرات ڕایدەگەیەنێت، هێزەکانیان وەڵامى هێرشێکى گروپە چەکدارەکانی سەر بە حکومەتی دیمەشقیان لە لادێکانی دێرەزۆر داوەتەوە. لەبەیاننامەیەکدا کەمێک لەمەوبەر هەسەدە بڵاویکردەوە، تیایدا ئەوە دەخاتەڕوو لە هەوڵێکدا بۆ دروستکردنى ئاژاوەگێڕی و ناسەقامگیرکردنی ناوچەکە، هاوکات لەگەڵ پەرەسەندنی هێرشەکانی داعش، گروپە چەکدارەکانی سەر بە حکومەتی دیمەشق، بە بەکارهێنانی چەکی بی کەی سی و فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوان، بنکەیەکی سەربازیی سەر بە هێزەکانی ئەنجومەنی سەربازی ئەلکەسرەیان کردە ئامانج لە شارۆچکەی ئەلجونەینا لە ڕۆژئاوای لادێکانی دێرەزۆر. بەپێى ناوەڕۆکى بەیاننامەکەى هەسەدە، شەڕڤانان ئازایانە ڕووبەڕووی هێرشەکە بوونەتەوە و بەهێزێکى زۆرو ئازایانە وەڵامی سەرچاوەی هێرشەکانیان داوەتەوە و لە ئەنجامدا زیانی گیانی لە نێو هێرشبەرەکاندا پشتڕاستکراوەتەوە. هەروەها پێنج چەکداری هێزەکانى هەسەدەش لەو ڕوبەڕوبونەوەیەدا بریندار بوون. هەسەدە لەکۆتایی ڕاگەیەندراوەکە دەڵێت: ئێمە لە هێزەکانی سوریای دیموکرات دووپاتی دەکەینەوە کە ئەم هێرشە خیانەتکارانە لە جێبەجێکردنی ئەرکی خۆمان پاشگەزمان ناکاتەوە. ئێمە حکومەتی دیمەشق ڕاستەوخۆ بەرپرسیار دەکەین لە کردەوەکانی ئەو گروپانە، داواش دەکەین دەست بەسەر ئەندامەکانیاندا بگرێت و دەستبەجێ هێرشەکانیان ڕابگرێت.
شاندێکی بەرەی گەل لەهەولێر، سەردانی دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤیانکردوەو سکاڵایان تۆمارکردوە سەبارەت بە ڕووداوەکانی لالەزارو دەستگیرکردنی لاهور جەنگى و داخستنی کەناڵی زووم. بەپێى ڕاگەیەندراوێکى ڕۆژنامەوانى ئەمڕۆ دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ، پێشوازى کردوە لەو وەفدەى بەرەى گەل، بەڕێوەبەری گشتی ڕایگەیاندووە وەک دەستە لەنزیکەوە چاودێری ئەو کەیسە دەکەین و بەردەوام دەبین. ڕاگەیەندراوى دەستە.. بەرەی گەل سکاڵای خۆیان گەیاندە دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ. ڕۆژی ٢٤ی ئاب شاندێکی بەرەی گەل لەهەولێر بەسەرۆکایەتی صابر عبدالڕحمن ئەندامی سەرکردایەتی بەرەی گەل سەردانی دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ یان کردو شاندەکە سەرەتا شاندەکە چاویان کەوت بە سلێمان محسن بەڕێوەبەری گشتی پەیوەندیەکان وڕاگەیاندن و هەردوولا گفتوگۆیان کرد لەسەر ڕووداوەکان و سوپاسی هەڵوێستی دەستەیان کرد کە بێ لایەنانە پەیامی بڵاوکردەوە. بەڕێوەبەری گشتی وتی بەلای دەستەوە پاراستنی شکۆمەندی هاوڵاتیان و سەروەری یاسا گرنگە وە دەستە هەمیشە بێ لایەنانە وەک دەزگایەکی نیشتمان کاردەکات لەکۆتاییدا وتی وەک دەستە لەنزیکەوە چاودێری ئەو کەیسە دەکەین و بەردەوام دەبین دواتر شاندەکە لە بەشی سکاڵای دەستە سکاڵایان تۆمار کرد سەبارەت بە ڕووداوەکانی شەوی ٢٢ی ئاب کە هێرش کرابوە سەر بارەگای سەرەکی لالەزارو کەدواتر بوە هۆی دەستگیر کردنی سەرۆکی حیزبەکەیان لاهور شێخ جنگی و داخستنی کەناڵی ڕەسمی حیزبەکە. شاندەکەی بەرەی گەڵ سکاڵای خۆیان تۆمار کردو داوایان لەدەستە کرد هەوڵی جددی بدەن بۆ چاودێری کردنی دۆسیەکەیان و بەدوا داچون بۆ ئەو کەسانەی تائێستا چارەنوسیان دیار نیە.
مەکتەبی راگەیاندن و هۆشیاری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە پەیامێکدا دەڵێت، "سێ رۆژە میدیا رەسمی و نارەسمییەکانی پارتی بە پلانی سەروی خۆیان پەلاماری سلێمانی و یەکێتی دەدەن". مەکتەبی راگەیاندن و هۆشیاریی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان راگەیەندراوێکی بڵاوکردووەتەوە و تێێدا هاتووە: سێ رۆژە میدیای رەسمی و ناڕەسمیەكانی پارتی بە ئیعاز و پلانی سەروی خۆیان و بەدڵێكی رەشی پڕ لە قین پەلاماری شاری سلێمانی و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان دەدەن و هەواڵی ناڕاست و چەواشەكارانە بەناوی سەرۆك و سەركردەكانی یەكێتی لەسەر روداوەكەی لالەزار و پرۆسەی چەسپاندنی یاسا بلاودەكەنەوە. هەروەها ئەوەشدەخەنەڕوو ئێمە بە میدیای پارتی و ئاغاكانیان دەڵێین نەك سێ رۆژ، بەڵكو سێ هەزار شەو و رۆژی تر پەلاماری یەكێتی و سلێمانی بدەن ناتوانن شكستی خۆتان و هێزەكانتان بەرامبەر خورشید هەركی و ناڕەزاییەكانی ئەو ناوچەیە داپۆشن. ئاماژەی بەوەشداوە: هەموو خەڵكی كوردستان ئەو راستیە دەزانن ئەم پەلامارەی ئێوە بۆ ئەوەیە شكستي خۆتان و هێزەکانتان و سوتانی هەمەر و جێهێشتنی چەک و ڕاکردنتان بەرامبەر خورشید هەرکی لە بیر خەڵک ببەنەوە بەڵام دیسانەوە دووبارەی دەکەینەوە سێ هەزار شەو و ڕۆژی تر ئەم دۆڕانەتان لەبیر هۆزی هەرکی وخەڵکی کوردستان ناچێتەوە.
سەنتەری میترۆ مامەڵەكردن لەگەڵ كەناڵی زووم و زەوتكردنی ئۆفیسەكەی بە زەبری هێزی چەكدار رەتدەكاتەوە، داوا لە سەرۆكی یەكێتی نیشتمانی كوردستان دەكات، فەرمان دەربكات هێزەكەی بیناكە چۆڵ بكەن و رادەستی ئیدارەی كەناڵەكەی بكەنەوە. پاش دەستبەسەركردنی كەناڵی زووم لە لایەن هێزێكی چەكدار، چارەنووسی كەناڵی زووم و كارمەندانی لەبەردەم چەند ئەگەرێكە كە بەهێزترینیان دووبارەكردنەوەی ئەو ماماڵەیەیە كە لەساڵی 2021 لەگەڵ كەناڵی iPLUS پەیڕەو كرا. پاش رووبەرووبوونەوە خوێناوییەكەی بەرەبەیانی 22ی ئابی 2025ی شاری سلێمانی و كۆنترۆڵكردنی ئۆفیسی سەرەكی بەرەی گەل و ماڵی لاهوری شێخ جەنگی، هێزێكی ئەمنی هەڵیانكوتایە سەر ئۆفیسی كەناڵی زووم، بە ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر كەرەستە هەستیارەكانی پەخش و كۆمەڵێك لە ئامێری تریان زەوتكرد و گواستیانەوە. بە تەواوەتی جۆر و ژمارەیان نازانرێت، ئەو هێزە جارێ لەناو ئۆفیسەكەدان كە دەكەوێتە ناو پرۆژەی نیشتەجێبوونی دەروازە ستی. بەرلەوەی هێزەكە ئۆفیسەكە كۆنترۆڵ بكەن پەیامیان بۆ ناردوون، كە هێزی چەكدار دێنە سەر كەناڵەكە، پێش گەشتنی هێزە چەكدارەكە كارمەندانی زووم لە دەرەوەی بیناكە بوون. هێمن مەحمود بەرێوەبەری كەناڵی زووم بە میترۆی گووت "داوادەكەین هێزە ئەمنییەكە كەناڵەكە چۆڵ بكەن و كەرەستەكانی بگەڕێننەوە". كەناڵی زووم لە شوباتی 2022، مۆڵەتی لە دەستەی راگەیاندن و پەیوەندییەكانی عێراق و حكومەتی هەرێم وەرگرتووە. لە 29ی ئابی هەمان ساڵ لە سۆشیال میدیا خۆیان ناساند، لە 25ی حوزەیرانی 2024 پەخشی كەناڵەكەیان دەستی پێكرد، پەخشی كەناڵەكە لەهەریەك لە نووسینگەكانی بەغداد و هەولێر و سلێمانی پێكەوە دەكرێت، 200 كارمەندیان هەیە. تاوەكو كاتژمێر 10ی بەیانی 22ی ئاب بەردەوام بوو لە پەخش. پێشتر كەناڵی iPLUS لاهووری شێخ جەنگی پشتیوانی دارایی دەكرد، ئێوارەی 13ی تەمووزی 2021 هێزێكی ئەمنی هەڵیكوتایە سەری، بینای كەناڵ و كەرەستەكانی زەوتكرد. پاش یەك رۆژ كەناڵی iPLUS خرایە سەر مەكتەبی راگەیاندنی یەكێتی و بینای كەناڵەكەش لۆگۆی كەناڵی ئاسمانی گەلی كوردستانی پێداهەڵواسرا. لە 18ی كانوونی دووەمی 2024، لەناو بینای كەناڵی iPLUS و بە پشتبەستن بە بەشێكی زۆری كەرەستە و كارمەندانی، بەدرووشمی "ئێوە شایەنی راستین"، پەخشی كەناڵێكی نوێ (كەناڵ8) دەستیپێكرد. سەنتەری میترۆ مامەڵەكردن لەگەڵ كەناڵی زووم و زەوتكردنی ئۆفیسەكەی بە زەبری هێزی چەكدار رەتدەكاتەوە، داوا لە سەرۆكی یەكێتی نیشتمانی كوردستان دەكات، فەرمان دەربكات هێزەكەی بیناكە چۆڵبكەن و رادەستی ئیدارەی كەناڵەكەی بكەنەوە. لەبارەی سەنتەری میترۆوە: سەنتەری میترۆ لە ئابی 2009 بە هەوڵی كۆمەڵێك رۆژنامەنووس و بەرگریكاری مافی مرۆڤەوە، بە هاوكاری رێكخراوی پەیمانگای رۆژنامەنووسانی جەنگ و ئاشتی IWPR ی ئەمریكی دامەزاروە، لەو كاتەوە 14 راپۆرتی ساڵانەی دەربارەی رەوشی ئازادی رۆژنامەگەری بڵاوكردۆتەوە، لەسەرەتای دامەزراندنیەوە هەریەك لە رێكخراوەكانی (IWPR) و رێكخراوی گەلی نەرویژی (NPA) و پاڵپشتی میدیای نێودەوڵەتی (IMS)، Gulf Center for Human Rights، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا، Intenews، رێكخراوی IRI، لە رێگەی پرۆژەوە پاڵپشتی كردووە.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان و سیناتۆری کۆمارى بارەی دۆخی ئەمنیی عێراق و هەرێمی کوردستان، هەڕەشە و مەترسییەکانی داعش لە عێراق و سووریا و دوا پێشهاتەکانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست کراوە. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە هەولێر پێشوازی لە جۆنی ئێرنست، سیناتۆری کۆماری و ئەندامی کۆمیتەی هێزە چەکدارەکان لە ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریکا و شاندێکی یاوەری کرد. سیناتۆرە ئەمریکییەکە جەختی لە "پابەندی و بەردەوامیی" پشتیوانییەکانی وڵاتەکەی بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان کردەوە. بەگوێرەی راگەیێندراوێکی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ لەبارەی دۆخی ئەمنیی عێراق و هەرێمی کوردستان، هەڕەشە و مەترسییەکانی داعش لە عێراق و سووریا و دوا پێشهاتەکانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست کراوە. هەردوولا هاوڕابوون لەسەر گرنگیی هاریکاریی هاوبەشیی نێوان ئەمریکا، عێراق و هەرێمی کوردستان بۆ پاراستنی ئارامی و سەقامگیری و رووبەڕووبوونەوەی جووڵە و هەڕەشەکانی داعش، کە "هێشتا مەترسییەکی راستەقینەیە" بۆ سەر ئاسایشی عێراق و سووریا. لە کۆبوونەوەکەدا، نێچیرڤان بارزانی سوپاس و پێزانینی هەرێمی کوردستانی بۆ ئەو یارمەتی و هاوکارییانەی ئەمریکا دووپاتکردەوە کە بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەڕەشەکانی تیرۆر پێشکێش بە عێراق و هەرێمی کوردستانی دەکات. لەلایەن خۆیەوە، جۆنی ئێرنست جەختی لە پابەندیی ئەمریکا و بەردەوامیی پشتیوانییەکانی بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان کردەوە. هەروەها ئارامی و سەقامگیریی ناوخۆ و تەبایی و یەکڕیزیی نێوان هێز و لایەنە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستانی بە "پێویست و گرنگ" وەسف کرد. کۆبوونەوەکە بە ئامادەبوونی کۆنسووڵی گشتیی ئەمریکا لە هەرێمی کوردستان بەڕێوەچوو و تێیدا چەند پرسێکی دیکەی جێی بایەخی هاوبەش تاوتوێ کران.
بۆ چوارەم هەفتەیە کۆبونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم ئەنجام نادرێت، بەبێ ئەوەى هۆکارەکەى ڕونبکرێتەوە. هەرچەند ڕۆژانی چوارشەممان دیاریكراوە بۆ كۆبونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم بەڵام بە پێی زانیاریەکانى پەیامنێرى هاوڵاتى وەزیرەكان ئاگاداركراونەتەوە كە كۆبونەوەى ئەم هەفتەیەش ئەنجامنادرێت بەبێ ئەوەی هۆكارەكەی دیاریبكرێت. کۆنەبونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم لە کاتێکدایە هەرێم گرفتاری چەندین کێشەیەو تا ئێستا موچە خۆران چارەنوسی موچەکانی مانگی شەش و حەوتیان نادیارە. دواین کۆبوونەوەى ئاسایی ئەنجومەنى وەزیرانى هەرێم لە ڕۆژى چوارشەممە 30ـی تەممووزی 2025، بە سەرپەرشتی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی و ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران، ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان بووە. کەتیایدا باس لەوەکراوە لیستی مووچە و تەرازووی پێداچوونەوەی مانگی حوزەیران، ڕەوانەی وەزارەتی دارایی فيدراڵ کراوە و لە بەرامبەردا، دەبێت بەغدا مووچەی مانگی حوزەیرانی مووچەخۆرانی هەرێم خەرج بکات. ئەنجوومەنەکە لە بارەی نەوتەوە دەڵێت: ئەو بڕەی ئێستا ئامادەیە بۆ هەناردەكردن، ڕادەستی کۆمپانیای سۆمۆ دەکرێت.
بەڕێوەبەرایەتیى گشتیى باجەکان و خانووبەرەى میرى داوا لە قائیمقامیەتی سلێمانی دەکات، بەپێی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران هەڵسن بە داخستنی چاڤی لاند. کەمال وەرتی، بەڕێوەبەری گشتیی باج و خانووبەرەی میری لە وەزارەتی دارایی و ئابووری وتى، "هەر شوێنێک باج قەرزاری حکومەت بێت و باج نەدات، یاسا ئەو دەسەڵاتەی پێداوە کە گرێبەستی هەڵبوەشێنێتەوە." پڕۆژەی چاڤیلاند یەکێکە لە پڕۆژە گەشتیارییە دیارەکانی سلێمانی و لە ساڵانی ڕابردوودا ڕووبەڕووی چەندین کێشەی یاسایی و دارایی بووەتەوە، لەوانە قەرز و سکاڵای خاوەن پشکەکان. بەڕێوەبەرایەتی گشتیی باجەکان و خانووبەرەی میری سکاڵای لەسەر شاسوار عەبدولواحید، خاوەنی کۆمپانیای چاڤی بۆ وەبەرهێنانی گەشتیاری، تۆمارکردووە بە تۆمەتی "نەدانی باج" و داوای داخستنی کۆمەڵگەی چاڤی لاندی کردووە. بەپێی نووسراوێک کە بە واژووی کەمال تەیب، بەڕێوەبەری گشتیی باجەکان، ئاراستەی قایمقامییەتی سلێمانی کراوە، هاتووە کە "پاش چەندین جار ئاگادارکردنەوەی ئەم خاوەن کۆمپانیایە، کە ناو و ناونیشانی لە نووسراوی بەڕێوەبەرایەتیی گەورە باجدەران ژمارە ١٣٩٤ لە ١٥ـی تەممووزی ٢٠٢٥ دا هاتووە و بەناوی کۆمپانیای چاڤی بۆ وەبەرهێنانی گەشتیاری، بەمەبەستی دانی باجەکەی، بەڵام تاوەکو ئێستا ئەو باجەی کە بە یاسا لەسەری چەسپاوە پاکتاو نەکردووە". بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی باجەکان و خانووبەرەی میری، لە ڕێگەی پارێزەرەکەیانەوە، هەفتەی ڕابردوو لە سلێمانی سکاڵای لەسەر شاسوار عەبدولواحید تۆمارکردووە. لە نووسراوەکەدا، بەڕێوەبەری گشتیی باجەکان، داوای لە قایمقامییەتی سلێمانی کردووە بەگوێرەی بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیران، ژمارە ١٣ لە ٧ـی ئابی ٢٠١٩، شوێنەکە، واتە چاڤی لاند، دابخات.
بەهۆى دواخستنى هەڵبژاردن لەسێ پارێزگاو بەتایبەتى ناوچەکوردیەکانى ڕۆژئاواى کوردستان، ئیدارەى خۆسەر هۆشدارى توند دەداتە ئەحمەد شەرع و حکومەتە کاتیەکەى و داواش لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوە یەکگرتووەکان دەکات دان بەو هەڵبژاردنانەدا نەنێت کە لەداهاتوودا دەکرێت. لیژنەی باڵای هەڵبژاردنی پەرلەمانی سووریا دوێنێ شەممە رایگەیاند، بەهۆی "ئاڵنگاریی ئەمنی"، هەڵبژاردنی ئەندامانی ئەنجوومەنەکەیان لە پارێزگەکانی حەسەکە، رەقە و سوەیدا دواخستووە. لەڕاگەیەندراوێکیاندا ئەمڕۆ یەکشەمە بڵاویانکردەوە، ئیدارەى خۆسەر دواخستنى هەڵبژاردن لە سێ پارێزگاى رۆژئاواى کوردستان و سوریا رەتدەکاتەوە و داوا لە کۆمەڵگەى نێودەوڵەتى و نەتەوەیەکگرتووەکان دەکات دان بە هەڵبژاردنى پەرلەمانى سوریادا نەنێن. ئیدارەى خۆسەر لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەى بەوەکردووە، لە رووخانی ڕژێمی ئەسەدەوە تا ئێستا، کۆنفرانسی دیالۆگی نیشتمانی و پێکهێنانی حکومەتی کاتی و راگەیاندنی دەستوور و هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە سوریا، هەموویان هەنگاوێک بوون کە پێچەوانەی ئامانجەکانی شۆڕشی سوریان. دەشڵێت، سوورییەکان قوربانییان داوە بۆ بەدەستهێنانی مافی هاووڵاتیبوونی ڕاستەقینە، لە پێش هەموویان مافی خۆکاندیدکردن و دەنگدان لە هەڵبژاردنێکی ئازاد و دادپەروەرانەدا. "بەڵام دەبینین مێژوو دووبارە دەبێتەوە و جارێکی دیکە ئەم مافە لە هەموو سوورییەکان بێبەش دەکرێت، چونکە ئەم هەڵبژاردنانە نادیموکراسین و بە هیچ شێوەیەک گوزارشت لە ئیرادەی گەلی سوریا ناکەن". ئیدارەى خۆسەر جەختدەکاتەوە، بەڕێوەچوونی بەناو هەڵبژاردن لەم کاتەدا هەوڵێکە بۆ پەراوێزخستن و دوورخستنەوەی نزیکەی نیوەی خەڵکی سوریا لەم پرۆسەیە، جا چ لە ڕێگەی ئاوارەبوونی زۆرەملێ یان لە ڕێگەی سیاسەتی سیستماتیکەوە بۆ ڕێگریکردن لە بەشداری پێکهاتەکان و هێزە چالاکەکان لە داڕشتنی داهاتووی وڵاتدا. "ئەم وەدەرنانە بەڵگەیەکی یەکلاکەرەوەیە کە بەناو هەڵبژاردنەکان تەنیا هەنگاوێکی فەرمییە کە مەرجەکانی چارەسەری سیاسی هەمەلایەنە کە سوورییەکان پێویستیان پێیەتی، بەدی ناهێنێت. پێناسەکردنی ناوچەکانمان بە ئارام بۆ پاساوهێنانەوە بۆ سیاسەتی نکۆڵیکردن لە زیاتر لە پێنج ملیۆن سوری، بەو پێیەی ناوچەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا بەبەراورد لەگەڵ ناوچەکانی دیکەی سوریا سەلامەتترین ناوچەن".
