لاهور شێخ جەنگى: کەس ناتوانێت من دەستگیربکات

لە دوێنێوە دوو بەلەمى کۆچبەران لە لیبیاوە بۆ ئیتالیا بەڕێککەوتوون و چارەنووسیان نادیارە، کە زیاتر لە 120 سەرنشینیان تێدایە و زۆرینەشیان خەڵکى هەرێمى کوردستانن. پێشڕەو عەبدوڵا، نوێنەرى کۆمەڵەى پەنابەرە گەڕاوەکان لە ئەوروپا راگەیاند، کۆچبەرەکان لە کاتژمێر 4ـى بەرەبەیانى دووشەممەوە بە دوو بەلەم کە هەریەکەیان زیاتر لە 60 سەرنشینى تێدا بووە لە لیبیاوە بۆ ئیتالیا بەڕێکەوتوون، بەڵام چارەنووسیان نادیارە. ئاماژەى بەوەشکرد، بەشێکى زۆرى کۆچبەرەکان خەڵکى هەرێمى کوردستانن و لەلایەن کەسوکارەکەیانەوە پەیوەندى بە کۆمەڵەکەوە کراوە و داواى هاوکارى و بەهاناوەچوونیان کردووە. بەگوتەى پێشڕەو عەبدوڵا، ئێستا زیاتر لە 400 کۆچبەرى هەرێمى کوردستان لە لیبیان و بەنیازن بە رێگەى ئاوى خۆیان بگەیەننە ئەوروپا کە "رێگایەکى پڕمەترسییە". دوێنێ لە دەریای ئیجە بەلەمێک تێکشکا، نوێنەرى کۆمەڵەى پەنابەرە گەڕاوەکان لە ئەوروپا، گوتى "تەنیا دوو کەس رزگاریان بووە و چوار تەرمیش دۆزراونەتەوە و چارەنووسى ئەوانى دیکە نادیارە". گوتیشى "بەلەمەکە هاونیشتمانى هەرێمى کوردستانى تێدا نەبووە و زۆرینەیان ئەفغانى و ئێرانی بوون". ئەوە لەکاتێکدایە، بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی کۆچ و پەنابەرانی یۆنان، لە سەرەتاى ئەمساڵەوە تاوەکو ئێستا، 25 هەزار و 799 کۆچبەر هەوڵی پەڕینەوەیان لە ئاوەکانى یۆنان داوە. بە گوتەى پێشڕەو عەبدوڵا، کۆی ئەو کۆچبەر و پەنابەرانەی لە یۆنانەوە دیپۆرتکراونەتەوە، ژمارەیان نۆ هەزار و 300 کەس بووە و زۆرینەیان دیپۆرتی تورکیا، بولگاریا و مەکدۆنیا کراونەتەوە.

کۆبوونەوەی سێ قۆڵی ئەمریکا و یەکێتی ئەوروپا و ئۆکرانیا لە کۆشکی سپی بە کەشێکی ئەرێنی کۆتایی هات . ڤۆڵۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا لە واشنتن بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند، ئامادەیە بەبێ مەرجی پێشوەختە لەگەڵ ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕووسیا کۆببێتەوە. زێلێنسکی دوای کۆبوونەوەی لوتکە لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمەریکا و سەرکردەکانی ئەورووپا ڕایگەیاند، داواکارییەکانی پێشووی مۆسکۆ بۆ ئاگربەست تەنها هەلومەرجی نوێی لێکەوتووەتەوە. سەرۆکی ئۆکرانیا ڕوونیکردەوە، "ئێمە ئامادەین بۆ هەر جۆرە داواکارییەک"، بە دیاریکردنی ئەوەی کە دەبێت لە ئاستی سەرکردایەتیدا بێت. زێلێنسکی ئاماژەی بەوەشکرد، "هەرچییەک ڕووبدات" دەبێت لەگەڵ پوتن کۆببێتەوە و دەستبکات بە کارکردن لەسەر چۆنیەتی کۆتاییهێنان بە ململانێکان، جەختیشیکردەوە کە پێشمەرجەکانی کیێڤ بۆ گفتوگۆکردن بە "100 داواکاری" لەلایەن ڕووسیاوە جێبەجێ دەکرێت. مارک ڕەوتە سکرتێری گشتی ناتۆ ئاشکرایکرد، گفتوگۆکان سەبارەت بە دابینکردنی گەرەنتی ئەمنی بۆ ئۆکرانیا هاوشێوەی ئەو گەرەنتیانەی هاوپەیمانیەکە بۆ وڵاتانی ئەندام دابینی دەکات، لە ئارادایە. جەختی لەوە کردەوە کە ئەوەی باسی لێوە دەکرێت "ئەندامێتی ئۆکرانیا لە ناتۆ نییە، بەڵکو گەرەنتی ئەمنییە بەپێی مادەی پێنجەم". جەختیشی لەوە کردەوە کە تا ئێستا هیچ گفتوگۆیەک لە واشنتۆن سەبارەت بە ناردنی هێزی زەمینی بۆ خاکی ئۆکرانیا نەکراوە. لای خۆیەوە زێلێنسکی لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕوونیکردەوە کە لە ماوەی ١٠ ڕۆژدا کار بۆ دیاریکردنی گەرەنتییە ئەمنییەکانی وڵاتەکەی دەکرێت، ئەگەری زۆرە. ئەو گەرەنتییانە یان بیرۆکە پێشنیار کراوەکان چین؟ ڕەنگە وەڵامی سەرەتایی لە پێدانی پاراستنی کیێڤدا بێت هاوشێوەی ئەو پارێزگارییەی کە لە مادەی پێنجەمی پەیماننامەی ناتۆدا هاتووە، کە تێیدا هاتووە ئەگەر هێرش بکرێتە سەر وڵاتێکی ئەندامی ناتۆ، هەموو ئەندامەکان ئامادەن بەشداری بەرگرییەکەی بکەن، جا چ لە ڕووی سەربازییەوە بێت، چ لە ڕووی دیپلۆماسییەوە بێت، یان لە ڕووی سیاسییەوە. بیرۆکەی دووەم کە لەلایەن ستارمەر سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا پێشنیار کراوە، پێکهێنانی هێزێکە کە لە "هاوپەیمانی ئامادەبووان" دروستدەکرێت بۆ ئەوەی لە ئۆکرانیا جێگیر بکرێت دوای ئاگربەست یان ڕێککەوتنی ئاشتی. کەس بە ئاشکرا شێوەی ئەم هێزەی نەخستووەتەڕوو، هەرچەندە بەرپرسانی سەربازی جەختیان لەوە کردووەتەوە کە فۆرمەکەی گرنگە. بیرۆکەیەک کە پێشنیار دەکرێت بریتییە لە دروستکردنی "هێزێکی ئاشتیپارێز"ی یەکگرتوو، کە پێدەچێت چەکدار بێت، کە پشتگیری و تەواوکەری ئەرکەکانی سوپای ئۆکرانیا بکات تەنها بۆ مەبەستی بەرگری. بەڵام بیرۆکەکە ئەوەیە کە ڕووسیا ڕابگرێت بە ناچارکردنی کرێملین بۆ ئەوەی بیر لە چوونە ناو ململانێ لەگەڵ سەربازانی وڵاتانی ئەندامی ناتۆ بکاتەوە. بەڵام کێشەکە ئەوەیە کە پێشنیارێکی لەو شێوەیە پێویستی بە دەیان هەزار سەرباز دەبێت بۆ ئەوەی ببێتە ڕێگرییەکی باوەڕپێکراو، بەپێی ڕۆژنامەی نیویۆرک تایمز. بیرۆکەی سێیەم بریتییە لە پێکهێنانی هێزێکی "تەڵە"، واتە هێزێکی زۆر بچووکتر لە ژمارەدا. بەڵام ناتوانێت بە توندی هێزەکانی ئۆکرانیا بەهێز بکات و پشتیوانیان بکات لە پێکهێنانی هێزێکی بەرگریی بەرچاوی ڕێگریکردن. بەڵام ئەوروپییەکان پێیان وایە کە ڕووسەکان لە هەر ڕووبەڕووبوونەوەیەکی داهاتوودا ئامادە نابن مەترسی کوشتنی سەربازە ئەوروپییەکانی غەیرە ئۆکراینی بکەن. پێشنیاری چوارەم بریتییە لە دامەزراندنی "هێزێکی چاودێری". دەکرێت بچووک بێت، چەند سەد سەربازێک یان زیاتر، کە ئەرکی سەرەکییان ڕاپۆرتکردنی هەر چالاکیەکی سەربازیی داهاتوو بێت. بەڵام ئەم ئەرکە دەتوانرێت بە بەکارهێنانی مانگی دەستکرد و کامێرای زەمینی بە ئەنجام بگەیەنرێت، بەبێ ئەوەی پێویست بە چاودێر یان هێز لەسەر زەوی هەبێت. هەروەها ئەم هێزە ئەوەندە گەورە نەدەبوو کە بتوانێت هەر جۆرە بەرگرییەک دابنێت. سەرۆکی ئەمریکا ئاماژەی بەوەدا کە وڵاتەکەی پاڵپشتی لە دابینکردنی گەرەنتی ئاسایشی ئەوروپا بۆ ئۆکرانیا دەکات بۆ یارمەتیدانی کۆتایی هێنان بە شەڕ لەگەڵ ڕووسیا.

لە کاتێکدا چەند جارێک پەرلەمانی عێراق هەوڵیداوە بۆ ئەنجامدانى دانیشتنێکی تەواو یاسایی بۆ دەرکردنی یاسای هێزەکانی حەشدى شەعبى، هادی عامری، سەرۆکی ڕێکخراوی بەدر و ئەندامی پێشەنگی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعە، نیازی خۆی بۆ چوونە ناو پەرلەمان بە جلوبەرگی حەشدەوە بۆ دەرکردنی یاساکە ڕاگەیاند، بەمەش پەیوەندییەکانی نێوان بەغدا و واشنتۆن گەڕاوەتەوە بۆ چوارگۆشەی یەکەم. هادی عامری، سەرۆکی رێکخراوی بەدرو سەرکردە لە چوارچێوەی هەماهەنگی شیعە، هەڕەشەی ئەوە دەكات بە جلوبەرگی حەشدی شەعبیەوە بچێتە ناو پەرلەمانی عێراق بۆ تێپەڕاندنی پرۆژە یاساکەيان. عامری، لە نوسینێكدا لەسەكۆی "ئێکس"، رایگەیاندووە: پەرلەمان لەبەردەم تاقیکردنەوەو ئاڵنگارییەكی مێژوویی گەورەدایە بۆ تێپەڕاندنی یاسای حەشدی شەعبی، دوور لە هەر کاریگەرییەکی ناوخۆیی یان دەرەکی، جەختیشی کرد لەوەی، بە جل و بەرگی حەشدەوە دەچینە ناو پەرلەمان. سەرکردەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی ڕۆژی دووشەممە بڕیاریاندا دانیشتنێک ئەنجام بدەن بۆ تاوتوێکردنی چەند پرسێک کە چەند ڕۆژێک بوو لە بەرنامەی کاردا بوون. ئەم دانیشتنە تەواوکەری بانگەوازەکەی عامری بوو بۆ دەرکردنی یاسای حەشدى شەعبى،  کە جۆرێکی نوێی کۆکردنەوە لەخۆدەگرێت: ئەندامانی پەرلەمانی شیعە کە جلوبەرگی فەرمی چەکدارانی هێزەکانی حەشدى شەعبیان لەبەردایە. هەڕەشەكانی عامری بە تێپەڕاندنی یاساكە کە خواستی بەشێک لە هێزەكانی ناو چوارچێوەی هەماهەنگیەو، پاڵپشتی هەڵوێستی گروپە چەکدارەکان دەکەن، کە دەستیان کردووەتەوە بە هەڕەشەکردن بۆ گەڕانەوە بۆ یەکێتی گۆڕەپانەكان (ئاماژیە بۆ هاوهەڵوێستیان لەگەڵ تاران و گروپە چەكدارەكانی لایەنگری ئێران لە ناوچەكە)،  بەتایبەتی دواى سەردانەكەی عەلی لاریجانی، ئەمینداری گشتی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی ئێران، پێدەچێت جگە لە قوڵکردنەوەی ناكۆكی  نێوان هێزەكانی ناو چوارچێوەی هەماهەنگی و هێزە سیاسیەكانی عێراق بە گشتی، ناكۆكییەكانی واشنتۆن بەغدادیش قوڵتر بكاتەوە. پەرلەمانی عێراق بە زۆرینەی شیعە (180 پەرلەمانتاری شیعە لە کۆی 325 پەرلەمانتاری پێکهاتەکانی دیکە)، لە ماوەی چەند هەفتەی ڕابردوودا نەیتوانیوە دانیشتنێکی نیسابی تەواو ئەنجام بدات بۆ پەسەندکردنی یاساکە.  ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ دابەشبوونی شیعە لە نێوان ئەوانەی پشتگیری یاساکە دەکەن، کەمینەیەک و ئەوانەی کە پێیان باشە پەسەندکردنی دوابخەن لە ترسی بەریەککەوتن لەگەڵ ناپاکی ئەمریکا

ماڵپەری" بەغداد ئەلیەوم" لەزاری  سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە بڵاویكردووەتەوە: ئەنجومەنی وەزیران لە میانی دانیشتنی خۆیدا، کە بڕیارە سبەی سێشەممە بەڕێوەبچێت، بڕیار لەبارەی پرسی ناردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بدات. ئەو سەرچاوەیە ئاماژەی بەوەكردووە: ئەمڕۆ یان سبەی حکومەتی هەرێم داهاتە ناوخۆییەکانی رادەستی حکومەتی فیدراڵی دەکات. رونیشكردەوە: حكومەتی هەرێم و حکومەتی فیدراڵی گەیشتوونەتە رێککەوتن لەسەر داهاتە نانەوتییەکانی مانگی ئەیلولی داهاتوو. ئەم هەنگاوە لە چوارچێوەی زنجیرەیەک دانوستانی دارایی نێوان حکومەتی فیدراڵی و هەرێمدایە، بۆ گرێدانی خەرجکردنی موچە بە ناردنى داهاتەکان بۆ خەزێنەی فیدراڵی، بەپێی بڕگەکانی یاسای بودجە. لەلایەکى دیکەوە بۆ چارسەرکردنی پرسی مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان ئەمشەو شاندێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان دەگاتە بەغدا. سەرچاوەیەک لە حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕاگەیاند، بۆ چارەسەرکردنی پرسی مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان بڕیارە ئەمشەو شاندێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان بگاتە بەغدا . شاندەکە بە سەرۆکایەتی دکتۆر ئومێد سەباح، سەرۆکی دیوانی سەرۆکایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان و دکتۆر ئامانج رەحیم، سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران و لە ژمارەیەک بەڕێوەبەری گشتی لە وەزارەتی دارایی و دیوانی چاودێری دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێکهاتوون، ئامانجی سەردانی ئەم شاندە چارەسەرکردنی پرسە داراییەکانی نێوان هەردوو حکومەتە، بەتایبەت مووچەی مانگی شەش و مانگەکانی دواتریش. شاندەکە سبەی سێشەممە لەگەڵ وەزارەتی دارایی عێراق کۆدەبێتەوە.

مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنووسیدا رایاگەیاند، وەک دەستەی داکۆکی لە مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی، رۆژى چوارشەممە لەبەردەم پەروەردەی رۆژئاوای سلێمانی خۆپیشاندان ئەنجام دەدەین. دەشڵێن، خۆپیشاندانەکەمان بۆ مووچە و جێبەجێکردنى رێککەوتنى نێوان هەرێمى کوردستان و بەغدادە، پەیوەندیی بە داواکاریی هیچ لایەنێکەوە نییە. لە راگەیەندراوەكەدا هاتوە"دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستان وەك پیشەی هەمیشەییان نایانەوێت رێككەوتنەكان لەگەڵ بەغدا جێبەجێ بكەن و نەوت و داهات بەپێی رێككەوتنەكە نادەنە بەغدا، هەتا موچەی فەرمانبەران و قوت و بژێوییان لە بەغداوە بێتە ناردن و خەڵك لەو دۆخە ناهەموارە رزگاری بێت." دەستەكە ئاماژەی بەوەشدا "دەسەڵات 11 ساڵە لە ستەمكاری بەردەوامە و بەداخەوە كە دادگایەك نییە لێپرسینەوەیان لەگەڵدا بكات." جەختیشی كردەوە"چیتر وەك نوێنەرانی مامۆستایان و فەرمانبەران ناتوانین ئەم دۆخە سەپێندراوە ناڕەوایە قبوڵ بكەین و رایدەگەیەنین كە رۆژی چوارشەممە 20/8/2025 خۆپیشاندان سازدەكەین لەبەردەم پەروەردەی رۆژئاوا، كاتژمێر 10ی سەرلەبەیانی." دەستەی داكۆكی لە مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی لە راگەیەندراوەكەیدا داوای لە سەرجەم هاوڵاتیان و لایەنە سیاسییەكانی درەەوەی دەسەڵات كرد كە پشتیوانی هەوڵەكانیان بن، "نەك خۆیان بكەنە خاوەنی و لە ماڵەوە دابنیشن." نوێنەرانی مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا رەتییان كردەوە كە خۆپیشاندانەكەی ئەوان "بەهیچ شێوەیەك" پەیوەندیی بەو خۆپیشاندانەوە هەبێت كە جوڵانەوەی نەوەی نوێ داوای كردوە. ئەوان وتیان "خۆپیشاندانەكەی ئێمە پەیوەندی بە هیچ لایەنێكی سیاسییەوە نییە. پێویستە لایەنە سیاسییەكان پشتیوانی مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی بكەن نەك بەپێچەوانەوە."

سەرچاوەیەکی ئاگادار بە کەناڵى حەدەسی ڕاگەیاندوە، حەماس بە پێشنیازە نوێیەکە ڕازی بووە کە پێشکەشی کراوە بۆ ئاگربەست. ناوەڕۆکى پێشنیازە نوێیەکەى ئاگربەست لە غەززە بریتییە لە ئازادکردنی بارمتەکان بە چەند قۆناغێک (وەجبە) و کشانەوەی وردە وردەی سوپاى ئیسرائیل لە کەرتی غەززە. عەبدولفەتاح سیسی سەرۆکی میسر و شێخ محەمەد بن عەبدولڕەحمان ئال سانی سەرۆک وەزیرانی قەتەر و وەزیری دەرەوەی قەتەر جەختیان لەسەر ئەوەکردەوە لەهەوڵە بەردەوامەکان کردەوە، بە هەماهەنگی لەگەڵ ئەمەریکا، بۆ گەیشتن بە ئاگربەستی دەستبەجێ لەغەززە.  هاوکات سەرچاوەیەکی حەماس بە کەناڵی جەزیرەی ڕاگەیاندووە کە بزووتنەوەکە بە پێشنیارێکی نوێ لە لایەن نێوەندگرانەوە ڕازی بووە. لە میانی دیدارەکەیاندا ڕۆژی دووشەممە، هەردوولا جەختیان لە گرنگی گەیاندنی هاوکاری مرۆیی بەپەلە و بێ بەربەست بۆ غەززە کردەوە، هاوکات لەگەڵ ئازادکردنی زیندانییەکان. ئەوان جەختیان لە ڕەتکردنەوەی یەکجارەکی خۆیان لە هەر جۆرە داگیرکردنەوەیەکی سەربازی لە کەرتی غەززە یان ئاوارەبوونی فەلەستینییەکان کردەوە. جەختیان لەوە کردەوە کە دامەزراندنی دەوڵەتێکی سەربەخۆی فەلەستین بە پایتەختی قودسی ڕۆژهەڵات، بەپێی بڕیارنامە نێودەوڵەتییەکان نوێنەرایەتی تاکە ڕێگەی گەیشتن بە ئاشتی و سەقامگیری لە ناوچەکەدا دەکات. هاوکات میسر داوای لە نوێنەرانى حەماس و گروپەکانی کردووە لە قاهیرە بمێننەوە تا ئەوکاتەى ڕێککەوتنەکە ئەنجامدەدرێت. پێشنیازەکە چارەسەری بەشەکی و گشتگیر لەگەڵ گەرەنتیەکانی ئەمریکا تێکەڵ دەکات - و هەموارکردنەوەکانی دوایین وەڵامی حەماس لەخۆدەگرێت. کەناڵی حەداس بڵاویکردەوە، ئەو پێشنیازە بۆ ئاگربەستی ٦٠ ڕۆژە لە غەززە کە خراوەتەڕوو، ئازادکردنی ١٠ بارمتەی زیندووی ئیسرائیلی و ١٨ بارمتەی کوژراو و هێنانە ناوەوەی هاوکارییەکان بۆ ناو کەرتی غەززە لە ڕێگەی ڕێکخراوە مرۆییەکان و مانگی سوور و نەتەوە یەکگرتووەکانەوە لەخۆدەگرێت. بەگوێرەی ڕاپۆرتەکە، دانوستانەکان بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکە لەو کاتەوە دەستپێدەکەن کە ئاگربەستەکە دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە. لەلایەکی دیکەوە، بەدر عەبدولعاتی وەزیری دەرەوەی میسر ڕۆژی دووشەممە ڕایگەیاند، شاندەکانی فەلەستین و قەتەر لە وڵاتەکەیدان بۆ تاوتوێکردنی هەوڵەکان بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی ئیسرائیل لە کەرتی غەززە . ئەمەش لە میانی وتارەکەیدا لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لە دەرەوەی دیوی میسری دەروازەی سنووری ڕەفعەت لەگەڵ غەززە، لەگەڵ محەمەد مستەفا، سەرۆکوەزیرانی فەلەستین کە بۆ یەکەمجار بەشداری لە دەروازەکە کردبوو. عەبدولعەتی بە ئاماژە بەوەی کە دەسەڵاتدارانی داگیرکەری ئیسرائیل سنووردارکردن بۆ ئۆپەراسیۆنی لایەنی فەلەستینی دەروازەی سنووری ڕەفەح لەگەڵ کەرتی غەززە دەسەپێنن، جەختیشی لەوە کردەوە کە وڵاتەکەی ئامادەیە بۆ لافاوکردنی غەززە بە هەموو هاوکارییە پێویستەکان بە مەرجێک ئاستەنگەکانی ئیسرائیل لاببرێن.

ڤۆڵۆدمیر زێلینسکی سەرۆکی ئۆکرانیا ئەمشەو بۆ یەکەمجار دەگەڕێتەوە کۆشکی سپی دوای ڕووبەڕووبوونەوەو توڕەبونە بەناوبانگەکەی لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ لە سەرەتای ئەمساڵدا، کە بووە هۆی پچڕانی پەیوەندییەکانیان. بەڵام ئەمجارەیان زێلێنسکی لانیکەم پێنج سەرۆکی دەوڵەت و حکومەتی ئەوروپی لەگەڵیان دەبێت، کە لە دەوری سەرۆکی ئۆکرانیا کۆبوونەتەوە بۆ کەمکردنەوەی فشارەکانی ترەمپ لەکاتێکدا پێدەچێت سەرۆک بە تامەزرۆییەوە ڕێککەوتنێکی کۆتایی بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکە ڕابگەیەنێت. زێلێنسکی لە کۆشکی سپی لە لایەن کۆمەڵێک سەرکردەی ئەوروپاوە دەبن، ئۆرسولا ڤۆن دێر لاین سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەوروپا، مارک ڕەوتە سکرتێری گشتی ناتۆ، سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا کییەر ستارمەر، ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکی فەرەنسا، فریدریش مێرز، ڕاوێژکاری ئەڵمانیا، جۆرجیا مێلۆنی، سەرۆکوەزیرانی ئیتاڵیا، ئەلێکساندەر ستوب سەرۆکی فینلاند. پێگەی ئاکسیۆسی ئەمریکی رایگەیاند، کۆشکی سپی پرسیاری لە ڤۆڵۆدمیر زێلینسکی، سەرۆکی ئۆکراین، کردووە ئاخۆ بۆ دیداری ئەمجارەی لەگەڵ ترەمپ قاتی فەرمی لەبەر دەکات یان نا، دوو راوێژکاری ترەمپیش دەڵێن، باشترە زێلینسکی قاتی فەرمی لەبەربکات. بەپێی هەواڵی میدیاکان، ئەگەری زۆرە ئەمجارە زێلێنسکی چاکەتێکی ڕەش لەبەر بکات - هەمان ئەو چاکەتەی کە لەبەری کردبوو کاتێک دۆناڵد ترەمپی بینى لە لوتکەی ناتۆ لە مانگی حوزەیرانى ڕابردوو. زێلینسکی چەند کاتژمێرێکە گەیشتووەتە واشنتن و بڕیارە ئەمشەو چاوی بە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، بکەوێت کە ئەمە دووەمجارە لەمساڵدا لەگەڵ یەکدی لە کۆشکی سپی کۆببنەوە. کۆبوونەوەی جاری پێشوو، کە لە مانگی شوباتی ئەمساڵ بەڕێوەچوو، قسەوباسی زۆری بەدوایخۆیدا هێنا، بەتایبەتی دوای ئەوەی رۆژنامەنووسێکی نزیک لە ترەمپ بە زێلینسکی گوت، “بۆچی قاتی فەرمیت لەبەر نییە چونکە بەشێکی زۆری خەڵكی ئەمریکا کێشەیان هەیە لەگەڵت کە رێزی کۆشکی سپی ناگریت؟” لە وەڵامدا زێلینسکی گوتی: رەنگە دوای ئەوەی جەنگ کۆتایی بێت قاتی فەرمی لەبەربکەم. ترەمپ خۆشی جلوبەرگی زێلینسکی بەدڵ نەبوو، هەربۆیە بە گاڵتەپێکردنێکەوە گوتی، “ئەمڕۆ چاک خۆی گۆڕیووە.” لە سەرەتای جەنگەوە لە شوباتی 2022، ڤۆلۆدمیر زێلینسکی قات و بۆینباخی بۆ هیچ بۆنەیەکی فەرمی لەبەر نەکردووە و بە ستایلێکی سەربازییەوە دەرکەوتووە، بەڵام لە لوتکەی ناتۆ لە مانگی حوزەیرانی ئەمساڵ لە هۆڵەندا زێلینسکی بۆ یەکەمجار چاکەتێکی رەشی لەبەرکرد کە ستایلەکەی نزیکبوو لە ستایڵی قاتی فەرمی.

سێ چەکداری حکومەتی ڕاگوزەری سووریا: وەزارەتی بەرگریی ڕێنمایی کۆمەڵكوژکردنی درووزەکانیان کردین سێ چەکداری حکومەتی ڕاگوزەری سووریا، کە لەلایەن هێزە درووزییەکانەوە دەستگیرکراون دانیان بە تاوانەکانیاندا ناوە و دەڵێن: وەزارەتی بەرگریی حکومەت ڕێنمایی کۆمەڵکوژکردنی دەرکردووە و ئێمەیش ئەو ڕێنماییانەمان جێبەجێ کرد. لە ١٣ـی تەممووزەوە لە شاری سووەیدا هێرشی هێزە ئەمنییەکانی وەزارەتی ناوخۆ لە دژی پێکهاتەی درووزی دەستی پێکرد، لەو هێرشانەدا هەر لە دەستدرێژییەوە بیگرە تا کوشتن چەندین کردەوەی دژە مرۆڤایەتییانە لە دژی درووزەکان ئەنجام درا، هێرشەکە بەشێوەیەک بەرفراوان بوو کە هەموو سنووری سووەیدای گرتووە و تێیدا کۆمەڵکوژی ئەنجام درا. پێکهاتە درووزی لە بەرانبەر ئەو هێرشانەدا هێزی جەوهەری خۆیان درووستکرد و لە دژی هێرشی چەکداران و هێزە ئەمنییەکانی حکومەتی ڕاگوزەر وەستانەوە، لە ڕووبەڕووبوونەوەکاندا وێڕای کوشتنی چەندین چەکدار، بەشێک لە چەکدار و چەتەی هێرشکەر بە دیلی کەوتنە دەست هێزە درووزییەکان. هەریەکە لەو چەتانەش کە تەمەنێکی کەمیان هەیە بەناوەکانی، محەمەد عەبدوڵا عەلاوی کە لە ساڵی ٢٠٠٧ لەدایکبووە، مەحمود تەلال مەتر لە درعا و لە ساڵی ٢٠٠٩ لە دایکبووە کە سەر بە ئەندامی گرووپی ٦٢ـی سەر بە محەمەد جاسم “ئەبو عەمشە” بوون و بەدر محەمەد لە دایکبووی ساڵی ٢٠٠٨، سەر بە وەزارەتی بەرگریی سووریا بووە و لە گرووپی سەیدا زەینەبی سەر بە ئەبو حاتم دۆمانی بووە. ئەو چەکدارانە لە دانپێدانانەکانیاندا باسیان لەوەکردووە، کۆمەڵکوژی و کردەوە توندوتیژییەکانی سەر درووزەکان لەسەر ڕێنمای وەزارەتی بەرگریی حکومەتی ڕاگوزەری سووریا ئەنجام دراوە و پێمان وتراوە کە لە سووەیدا، ئەوەی هاتە بەردەممان بە منداڵ و گەورەوە بەبێ جیاوازی بیکووژین، کۆمەڵکوژییەکی تەواوەتی ئەنجامبدەین و ئێمەش ئەو ڕێنماییانەمان جێبەجێکرد. لە لینکەوە ڤیدیۆىدانپێدانانى ئەو چەکدارانە ببینە.. https://t.me/hawlatinews/27154

عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ئاژانسی ئیرنا گوتی: گۆڕانکاریی لە جوگرافیای سیاسی لە ناوچەکەدا قبوڵ ناکەن، مەسعود پزشکیان سەرۆککۆمار لە گەشتەکەی بۆ ئەرمینیا باس لەو بابەتە دەکات. بە گوتەی عێراقچی، بەرپرسانی ئەرمینیا بەڵێنیان داوە رێگای نوێ بۆ بوونی هێزەکانی ئەمریکا لە ناوچەکەدا نەکەنەوە. عێراقچی جەختی کردەوە ئێران نایەوێت هیچ گۆڕانکارییەک لە جوگرافیای سیاسیی ناوچەکە رووبدات و هیچ هێزێکی بیانی لە ناوچەکە بوونی هەبێت. عێراقچی دەڵێت سیاسەتی ئێران لەو چوارچێوەیەی سێ بەرامبەر سێ داڕێژراوە، واتە سێ وڵاتی ناوچەی قەفقاز ئەرمینیا، ئازەربایجان و گورجستان، بەرامبەر  ئێران، تورکیا و روسیا، کە خاوەنی بەرژەوەندین لە ناوچەکە و نیگەرانیی هاوبەشیان هەیە.

وتەبێژى فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانى عێراق ڕایدەگەیەنێت، کشانەوەی هاوپەیمانی ئاماژەیە بۆ ئەوەى عێراق  توانای بۆ هەیە ئاسایشى وڵات بپارێزێت بەبێ ئەوەی پێویستی بە هاوکاری کەسانی دیکە هەبێت. ڕۆژی دووشەممە سەباح نوعان، وتەبێژى فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانى عێراق دووپاتی کردەوە کە کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراق یەکێکە لە دەستکەوتەکانی حکومەت، هاوکات ئاماژە بەوە دەکات کە نیشاندەری توانای عێراقە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر. ناوبراو ڕاشیگەیاند: ئەمە بەبێ هەوڵ و پێداگری سیاسی و پێداگری سەرۆک وەزیران بۆ داخستنی ئەم فایلە، وەک چۆن فایلی یونامی داخست، ئەمە ڕووی نەدەدا". باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە عێراق، گۆڕانكاری لە ئەركی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژ بە داعش راگەیاند، دەشڵێت ئەركە سەربازیەكەی بۆ هاوبەشی ئەمنیی دوو قۆڵی لەنێوان ئەمەریكا و عێراق دەگۆرێت. بەپێی راگەیەندراوی باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە عێراق، لەمەودوا ئەركی سەربازیی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژ بە داعش لە عێراق دەگۆرێت بۆ ئەركێكی هاوبەشی ئەمنیی دوو قۆڵی لەنێوان ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا و عێراق. باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە عێراق (بەغداد) باس لەوەشدەكات "ئەو گۆڕانكارییە بە مانای كۆتایی كاری هاوپەیمانی نێودەوڵەتی نایەت، بەڵكو بەردەوام دەبێت لە هەوڵە مەدەنیەكانی لەسەر ئاستی جیهان، لەوانەش پشتیوانی سەقامگیری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر".

رادیۆى زەمانە ڕایدەگەیەنێت زیاتر لە 400 تانکەر، کە نەوتی قاچاخی هەرێمی کوردستانیان هەڵگرتووە، لە سنووری ئەفغانستان گیریانخواردووەو تانکەرەکان بەبیانووی ئەوەی لە پشکنین دەرنەچوون رێگەی چوونە نێو خاکی ئەو وڵاتەیان پێنادرێت. بەپێى راپۆرتى ڕادیۆى ناوبراو، لە کاتێکدا زیاتر لە 400 بارهەڵگر (تەنکەرى سوتەمەنى) کە گازۆیلیان هەڵگرتبوە شۆفێرانی ئێرانی و عێراقی بوون لە ئەفغانستان گیریان خواردووە، گرووپێک لەو شۆفێرانەکەى کە تانکەری سووتەمەنی ترانزێتیان پێبووە ئەمڕۆ دووشەممە 17ی ئاب لە بەردەم ئیدارەی ڕێگاوبانەکان لە تاران گردبونەتەوەو ناڕەزایەتیان دەربڕیوە بەرامبەر بەو دۆخەى بۆیان هاتوەتەپیش.  رادیۆ دەڵێت: ئەوان 400 تانکەرن نەوتی قاچاخیان لە هەرێمی کوردستانەوەو لە دەروازەی باشماخەوە بەرەو ئەفغانستان بەرێکەوتوون، ئەو شۆفێرانە دەڵێن پێشتر بارەکانیان لە سلێمانی و مەرزی باشماخ پشکنینى بۆکراوە، بەڵام دەسەڵاتدارانی ئەفغانستان بە بیانووی "کێشە لە پشکنینی سووتەمەنی" ڕێگرییان لە چوونە ژوورەوەی بارەکان کردووە.  چەند ڕۆژێکە لەسنورى ئەفغانستان تانکەرەکان بەبیانووی ئەوەی لە پشکنین دەرنەچوون رێگەی چوونە نێو خاکی ئەو وڵاتەیان پێنادرێت، ئەم دۆخە نەک هەر زیانێکی زۆری بەسەر شۆفێراندا سەپاندووە، بەڵکو زنجیرەی گواستنەوەی ترانزێتی پەکخستووە. پێشتر حسێن محەممەدیان ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەری ژووری هاوبەشی ئێران و ئەفغانستان ڕایگەیاندبوو کە ئەو سووتەمەنیەی کە بارهەڵگرەکانی ئێران بۆ ئەفغانستان دەیانگواستەوە لە عێراقەوە بارکراوە.  بە وتەی ناوبراو، ئەو سووتەمەنییە لەلایەن بازرگانێکی ئەفغانییەوە لە عێراق کڕدراوە، بەڵام دوای چوونە ناو ئەفغانستان، تاڵیبان بەهۆی کێشەی کوالیتی ڕێگەی نەداوە بارەکان  خاڵى بکرێت.

دوو شاندی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان لە بەغدادن، یەکێکیان بۆ مووچەی مانگی شەش، ئەوی دیکەشیان شاندێکی تەکنیکییە و بۆ مووچەی مانگی حەوت لەوێیە. سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان ڕاگەیاند، بە وەزارەتی دارایی عێراقیان گوتووە، تا ئەو کاتەی هەناردەکردنی نەوت دەستپێنەکاتەوە 120ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ بۆ مانگی شەش نانێرن بۆ بەغداد، لە کاتێکدا عێراق داوایکردووە تاوەکو پێش رۆژی سێشەمە، پارەکە رەوانەکە بکەن. بە گوتەی سەرچاوەکە، کەمێک پێش ئێستا دوو شاندە باڵاکە گەیشتوونەتە بەغداد، یەکێکیان شاندی تەکنیکی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستانە، بۆ پرسی داهات و مووچەی مانگی حەوت لە بەغدادن، لەگەڵ تیمی تەکنیکی وەزارەتی دارایی عێراق دەست بە دانوستانەکانیان دەکەن. شاندەکەی دیکەی هەرێمی کوردستان باڵاترە، لە چەند بەرپرسێکی ئەنجومەنی وەزیران و چەند راوێژکارێکی وەزارەتی دارایی و بەڕێوەبەری گشتیی ژمێرکاریی وەزارەتی دارایی پێکهاتوون. شاندە باڵاکە تاوەکو کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق لە بەغداد دەمێنێتەوە، چونکە راپۆرتەکانی وەزارەتی دارایی عێراق بۆ کۆبوونەوەکە تەواوکراون، تا ئەگەر بەغداد پێویستی بە زانیاری لەبارەی هەرێمەوە هەبێت، شاندەکە لەوێ وەڵامیان بداتەوە، هەموو هەوڵێکیش بدرێت بۆ ئەوەی ئەم هەفتەیە پرسی مووچەی مانگی شەش یەکلابکرێتەوە.

ماڵپەرى ئەکسیۆسى ئەمریکى بڵاویکردەوە شێخ محەمەد بن عەبدولڕەحمان ئال سانی سەرۆک وەزیرانی قەتەر بەرێوەیە بۆ میسر بۆ دانوستان لەبارەی ئاگربەستی غەزە بڕیارە لەگەڵ سەرۆکی میسر و نوێنەرانی حەماس کۆببێتەوە. بەپێى ناوەڕۆکى هەواڵەکەى ئەکسیۆس ئامانجی کۆبوونەوەکانى  سەرۆکوەزیرانی قەتەر بۆ ئەوەیە گفتوگۆی راستەوخۆ لەگەڵ حەماس و لایەنەکانی دیەکەی فەڵەستین بکرێت و دانوستانەکان بەرەوپێش ببرێن. چەند سەرچاوەیەکیش بە کەناڵی جەزیرەیان ڕاگەیاندووە، سەرۆک وەزیرانی قەتەر وەزیری دەرەوەی ئەوڵاتەشى لەگەڵە دەڕوات بۆ گفتوگۆکردن بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتن لەسەر غەززە،  لە هەمان کاتدا کەناڵی ئەلعەرەبیە بڵاویکردەوە کە حەماس پێشنیارێکی نوێی بۆ ڕێککەوتنێک پێگەیشتووە و بڕیارە ئەمڕۆ وەڵامی بداتەوە. میسر و قەتەر و ئەمریکا نێوەندگیری لە نێوان ئیسرائیل و حەماس دەکەن بۆ گەیشتن بە ئاگربەست لە کەرتی غەززە. دوایین خولی دانوستانی ناڕاستەوخۆی نێوان هەردوولا لە دەوحە، بە سەرپەرشتی نێوەندگران، بۆ ماوەی چەند هەفتەیەک بەردەوام بوو، پێش ئەوەی لە ٢٥ی تەمووزدا بەبێ هیچ ئەنجامێک کۆتایی پێهات. ناوبژیوانانی دانوستانەکانی ئاگربەستی ناڕاستەوخۆ لە کەرتی غەززە پێشنیارێکی نوێیان پێشکەش بە حەماس کردووە کە ئامانج لێی دەستپێکردنەوەی دانوستانەکانە. سەرچاوەکانی ئەلعەرەبییە پشتڕاستیان کردەوە کە نوێنەرانی میسر و قەتەر ئەو دەستپێشخەرییە نوێیەیان بە بزووتنەوەکە گەیاندووە، بە ئامادەبوونی سەرکردەکانی چەند لایەنێکی فەلەستینی. سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوە کردووە، سەرکردەکانی گروپەکان داوایان لە حەماس کردووە کە "لە ماوەی چەند کاتژمێری داهاتوودا وەڵامێک بۆ ئەو پێشنیازە ئامادە بکات". ئەمەش لە کاتێکدایە کە بزووتنەوەیەکی گشتی لەناو ئیسرائیلدا، بەتایبەتی لەلایەن بنەماڵەی دەستگیرکراوەکانەوە، هەوڵدەدەن فشار بخەنە سەر حکومەت بۆ ئەوەی بگەنە ڕێککەوتنێکی گشتگیر کە هەمووان بگەڕێنێتەوە و کۆتایی بە شەڕەکە بهێنێت.  سەرچاوەیەکی دیپلۆماسی ئاگادار لە وردەکارییەکانی غەززە ڕایگەیاند، دوێنێ نێوەندگرانی میسر و قەتەر لە قاهیرە لەگەڵ نوێنەرانی بزووتنەوەی حەماس کۆبوونەوە و بیرۆکەی نوێیان بۆ ڕێککەوتنی بارمتەگرتن و ئاگربەست لە غەززە پێشکەش کرد. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا پەیامێکی بە ناوبژیوانان گەیاندووە، کە "دوا دەرفەت" هەیە بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتن پێش فراوانکردنی ئۆپەراسیۆنی سەربازی ئیسرائیل لە کەرتی غەززە، بە پاڵپشتی واشنتۆن.  میسر بە هەماهەنگی لەگەڵ قەتەر هەوڵدەدات بگەڕێتەوە بۆ ڕێککەوتنێکی کاتی ئاگربەست بۆ ماوەی 60 ڕۆژ، لەو ماوەیەدا 10 ئیسرائیلی زیندوو و ژمارەیەک تەرم ئازاد دەکرێن. پاشان دانوستانی دەستبەجێ بۆ ڕێککەوتنێکی گشتگیرتر دەست پێدەکات، کە ڕێککەوتن لە ڕۆژی دوای کۆتایی هاتنی شەڕ لە کەرتی غەززە مسۆگەر دەکات.

ڕاوێژکاری ڕێبەری شۆڕشی ئیسلامیی ئێران ھۆشداری دەدات لە ئەگەری ڕوودانی شەڕێکی نوێ لەگەڵ ئیسرائیل لە ھەر ساتێکدا و جەختی لەوە کردەوە کە دۆخەکە بە "جەنگگەرایی" دەمێنێتەوە و ھەموو سیناریۆکان لەسەر مێزن. یەحیا ڕەحیم سەفەوی، ڕاوێژکاری باڵای سەربازیی ڕێبەری مەزنی ئێران و فەرماندەی پێشووی سوپای پاسداران لە تویتێکدا لەتۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس ڕایدەگەیەنێت ڕایگەیاندووە، بڕوای وایە شەڕێکی دیکە ڕووبدات. ئاماژەی بەوەشکردووە، سوپا پلان دادەنێت و سیناریۆکان پەرەپێدەدات خۆی بۆ خراپترین حاڵەت ئامادە دەکات. ئەو راوێژکارە دەشڵێت: هیچ ڕێککەوتن و پڕۆتۆکۆلێک لە نێوان ئێران و ئەمریکا و قەوارەی ئیسرائیلدا نییە، لە هەر کاتێکدا بێت، پێکدادانەکان دەستپێ دەکەنەوە. یەحیا ڕەحیم سەفەوی  ئەوەشى ڕایگەیاندوە کە ڕووبەڕووبوونەوەی سەربازی دیکە لەگەڵ ئیسرائیل یان ئەمریکا ئەگەری هەیە، هەروەها گرنگیی ئاگربەستی ئێستای کەمکردەوە، کە بە وتەی خۆی ئێستا لە قۆناغێکی دیکەی شەڕی بەردەوامن، "ئێمە لە ئاگربەستدا نین، ئێمە لە شەڕێکداین. هیچ ڕێککەوتنێک نییە".  هاوکات سێ سەرچاوە لە ڕێژیمی ئێران هەفتەی ڕابردوو بە ئاژانسی ڕۆیتەرزیان ڕاگەیاندووە، خامنەیی بڕیاری داوە پشتیوانی لە گەڕانەوە بۆ دانوستانە ئەتۆمییەکان لەگەڵ ئەمریکا بکات.  بەگوێرەی ئەو سەرچاوانە، خامنەیی "گەیشتووەتە ئەو بڕوایەی کە دانوستان تاکە ڕێگایە بۆ دوورکەوتنەوە لە ململانێی سەربازی - کە دەتوانێت ببێتە هۆی ڕووخاندنی ڕژیم". هەروەها ڕۆژنامەی تەلەگرافی بەریتانی بڵاویکردووەتەوە، دوای ئەوەی نزیکەی ٣٠ زانای ئەتۆمی لە ئۆپەراسیۆنی سەربازى ئیسرائیلدا کوژراون، ئێران ئەوانەی کە ماونەتەوە گواستووەتەوە بۆ شوێنی نهێنى و حەشاردراون.  شارەزایانی ئیسرائیل بە ڕۆژنامەی تەلەگرافیان ڕاگەیاندووە، چاوەڕوان دەکرێت نەوەیەکی نوێی زانایانی ئەتۆمی ئێرانی شوێنپێی ئەو کەسانە بکەون کە کوژراون و بە "مردووانی ڕێپێوان" وەسفیان بکەن - سەرەڕای بەرزبوونەوەی ئەو ئاسایشەی کە لەژێریاندایە، کە بریتییە لە خانووی سەلامەت و پاسەوانی بەدرێژایی شەو ڕؤژ.

سەرۆکی ئۆکرانیا ڕایدەگەیەنێت هەموومان خواستێکی بەهێزمان هەیە بۆ کۆتاییهێنان بەم شەڕە بە خێرایی، سوپاسگوزاری سەرۆک ترەمپم بۆ ئەو بانگهێشتنامەیە کە خواستی ئەوەی هەیە بە خێرایی کۆتایی بە شەڕەکە بهێنێت. بەمەبەستی کۆتایی هێنان بە جەنگی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیا و گرەنتییەکان، سەرۆکانی ئۆکرانیا و وڵاتانی ئەورووپا، لە ئەمەریکا، لەگەڵ دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی ئەو وڵاتە کۆدەبنەوە، بۆ ئەوەی بتوانن زەمینەی کۆبوونەوەی سێ قۆڵی نێوان، ئەمەریکا و ڕووسیا و ئۆکرانیا خۆشبکەن. ئەمڕۆ دووشەممە 18ـی ئابی 2025، ڤۆلۆدمێر زێلینسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، لەگەڵ چەند سەرکردەیەکی دیکەی ئەورووپا،  چاوی بە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا دەکەوێت، سەرۆکی ئەمەریکاش پێشتر گوتبووی، ئەو چاوپێکەوتنە، بۆ ڕێگە خۆشکردنە بۆ ئەوەی کۆبوونەوەی سێ قۆڵی نێوان من و زێلینسکی و پوتندا بکرێت. چاوەڕێ دەکرێت، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا سەرەتا لەگەڵ ڤۆلۆدمێر زێلینسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا کۆببێتەوە، دواتر لەگەڵ سەرۆکانی ئەورووپا و زێلینسکیش بەیەکەوە کۆببێتەوە. ڤۆلۆدیمێر زیلینسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، دوای گەیشتنی بە واشنتۆن بۆ وتووێژ لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ، هاوتا ئەمریکییەکەی، دووپاتی کردەوە: هەموو لایەنەکان دەیانەوێت بە خێرایی کۆتایی بە شەڕەکە بهێنن و داوای ئاشتییەکی بەردەوامیشی کرد. زیلینسکی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی نوسیویەتی، هەموومان خواستێکی بەهێزمان هەیە بۆ کۆتاییهێنان بەم شەڕە بە خێرایی و بەشێوەیەكی متمانەپێکراو. رونیشیکردەوە، من سوپاسگوزاری سەرۆکی ئەمریکام بۆ ئەو بانگهێشتە، هەموومان دەمانەوێت بە خێرایی کۆتایی بەم شەڕە بهێنین. وتیشی: هیوادارم هێزی یەکگرتوومان لەگەڵ ئەمریکاو دۆستە ئەوروپییەکانمان، روسیا ناچار بکەن ئاشتییەکی راستەقینە قبوڵ بکات. بڕیارە ئەمڕۆ زیلینسکی لەگەڵ کۆمەڵێک سەرکردەی ئەوروپا لەگەڵ ترەمپ کۆببێتەوە. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، چەند کاتژمێرێک پێش کۆبوونەوەکەیان، پەیامێکی بۆ ڤۆلۆدیمیر زێلینسکی، سەرۆکی ئۆکراین ناردووە و پێی گوتووە، نە باسی گەڕانەوەی خاکی نیمچەدوورگەی کریمیا دەکەیت، نە بوونە ئەندام لە ناتۆ. زێلینسکى چەند کاتژمێرێکە گەیشتووەتە واشنتن و بڕیارە لە چەند کاتژمێری داهاتوودا دووقۆڵی لەگەڵ ترەمپ کۆببێتەوە، دواتریش کۆبوونەوەیەکی فراوانتریش دەبێت لەگەڵ ترەمپ و سەرکردەکانی ئەوروپا، چارەنووسی شەڕى سێ ساڵە و پرسى خاک و راگرتنی جەنگ تاوتوێ بکەن. لەگەڵ ئەوەى زێلینسکى لە رابردوودا چەند جارێک پرسى دەستبەردان لە خاکەکەى رەتکردووەتەوە، بەڵام ترەمپ  لە  پلاتفۆرمی تروس سۆشیاڵ بۆى نووسىوە، سەرۆکى ئۆکراین دەتوانێت دەسبەجێ جەنگ رابگرێت یاخود بەردەوامیی پێبدات، ناگەڕێمەوە بۆ ئەوکاتەى ئۆباما بێ تەقاندنى یەک فیشەک کریمیاى پێشکەش کرد و بەهیچ جۆرێکیش ئۆکراین ناچێتە ناتۆوە.