ئیسرائیل خۆی ئامادە دەکات هێرش بکاتە سەر بریکارەکانی ئێران

  رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران پەیامێکی لەبارەی هێرشەکەی بەرەبەیانیی ئەمرۆی ئیسرائیل بۆ سەر وڵاتەکەی بڵاو کردەوە و رایگەیاند: "وەڵامی تووندو ئازار بەخشمان دەبێت."   بە گوێرەی میدیای فەرمیی ئێران، عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران لە پەیامەکەیدا هەڕەشە لە ئیسرائیل دەکات و رایگەیاندووە، ''رژێمی زایۆنی لە بەیانیی ئەمڕۆدا دەستی پیس و خوێناویی خۆی بۆ تاوانێک لە وڵاتی خۆشەویستمان درێژ کرد و بە لێدانی ناوەندە نیشتەجێبوونەکان زیاتر لە جاران سرووشتی گڵاوی خۆی ئاشکرا کرد''.   خامنەیی هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوە دەکات و دەڵێت، ''ئەو رژێمە دەبێت چاوەڕێی سزای سەخت بکات. دەستی بەهێزی هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران بە ئیزنی خودا دەستی لێ هەڵناگرێت.''   رێبەری ئێران پشتڕاستی دەکاتەوە ژمارەیەک فەرماندەی سەربازی و زانای ئەتۆمیی وڵاتەکەی لە ئەنجامی هێرشەکەدا کوژراون و ئاماژەی دا، ''جێگرەوە و هاوکارانیان بێ دواکەوتن ئەرکەکانی خۆیان جێبەجێ دەکەن، ئینشائەڵڵا.''   جەختیشی لەوە کردەوە، ''رژێمی زایۆنی بەم تاوانە، چارەنووسێکی تاڵ و بەئازاری بۆ خۆی دێنێتە ئاراوە و بێگومان وەریدەگرێت.''   بەرەبەیانیی ئەمڕۆ هەینی 13-06-2025، چەند تەقینەوەیەکی گەورە تارانی پایتەخت و چەندین شاری دیکەی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستانیان هەژاند، دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشێکی فراوانی کردە سەر ئەو وڵاتە کە بە گوتەی بەرپرسانی ئیسرائیل، ئامانج لێی پەکخستنی پرۆگرامی ئەتۆمیی ئێران بووە. بەئاژانسی هەواڵی تەسنیم لە بۆردومانەكەدا ئەم بەرپرسانە كوژراون: - محەممەد باقری، سوپاسالاری ئێران - حسێن سەلامی فەرماندەی گشتی سوپای پاسداران - غوڵام عەلی فەرماندەی ناوەندی خاتەم ئەنبیا - محەممەد تەهرانچی, سەرۆکی زانکۆی ئازاد  - فەرەیدون عەباسی زانای بواری ئەتۆم

  ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) سەبارەت بە هێرشە بەردەوامەکانی سوپای داگیرکەری تورک بۆسەر تونێل و گۆرەپانەکانی گەریلا ڕاگەیاندراوێکی بڵاو کردەوە. لە ڕاگەیاندراوەکەی هەپەگەدا هاتووە، “وەک ئەوەی لای ڕای گشتی ئاشكرایە، هێزەکانمان بە پرۆسەی ئاگربەستی ١ـی ئادارەوە پەڕینەوە بۆ پێگەیەکی جیاواز، بەڵام لە هەرێمەکانی زاپ و مەتینا هێزەکانی سوپای تورک بە دوای دەرفەتدا دەگەڕێن، ڕاگرتنی چالاکی هێزەکانمانیان وەک فرسەتێک بۆخۆیان دەبینین، بۆیە بە ئاسوودەیی دەجوڵێنەوە و هەوڵدەدەن گۆرەپانەکانی گەریلا گەمارۆ بدەن، بەم شێوەیە بە قێزەونترین شێوە پێگەی ئاگربەست بۆخۆیان بەکار دەهێنن و دەیەوێت بەرخۆدێرانی تونێلەکانمان لەناوبەرێت، ئەم هێرشانە کە ڕۆژانە لە ڕاگەیاندراوەکانمانەوە زانیارییان لەبارەوە دەدەین، نیشانی دەدات هێزەکانی سوپای تورک بە تەقەمەنی بەهێز، گازی کیمیایی، درۆنی بۆمبڕێژکراو، حەفارەی زەوی کونکەر، حەفارەی ئاساییەوە هەوڵدەدات تونێلەکانمان بڕوخێنێت و بە چەکی قورس هێرش دەکاتە سەرتونێلەکانمان، لەگەڵ بڕیارەکانی کۆنگرەی ١٢ـیەمینی پەکەکەش سوپای تورک بە تایبەت لە گوندی سگیرێ و گردی ئامێدی نزیکی ناوچەی ئامێدی و گوندی شێلازێی مەتینا لە باشووری کوردستان، لەسەر گۆڕەپانەکانمان لەم چەند ڕۆژەی کۆتاییدا گازی کیمیایی بەکاردەهێنێت، سوپای تورک ئامانجێتی بە تایبەت لەو سێ ناوچەیەدا هێزەکانی گەریلا بە گازی کیمیایی لەناوبەرێت. ئاشکرایە مەیلێکی کرێخۆرەی شەڕ لەوێ وا دەجوڵێتەوە دەیەوێت شکست بە بڕیارەکانی کۆنگرەی ١٢ـیەمینی تەڤگەرمان و خواستەکانی ڕێبەر ئاپۆ بهێنێت، ئەم هەوڵدانەی عەقڵییەتی کۆمەڵکوژیی لایەنگر بەشەڕ کە هەوڵدەدات بە سوودوەرگرتن لە هەلومەرجی ئاگربەست لەو سێ جێگەیەدا گەریلا لەناوبەرێت، نزیکایەتییەکی نامەردانەیە. هەم دەیەوێت ئەم کارەی بە چەکی قەدەغەکراو لە ئاستی نێونەتەوەییدا ئەنجام بدات، هەمیش پرۆسەی ئاشتی تێکبدات. بەم شێوەیە جەخت لە هێرشەکانی دەکاتەوە. با پاڵنەرانی ئەم هێرشە باش ئەوە بزانن؛ گەر ئەم هێرشە قێزەونانەیان نەوەستێنن، ئەوا هێزەکانی گەریلایش مافی خۆیان بەکاردەهێنن بۆ گۆڕێن بۆ پێگەی کرداری و بەشێوەی جیاواز وەڵامی هێرشەکان دەدەنەوە. بۆئەوەی دۆخێکی لەم شێوەیەش ڕوونەدات، دەبێت ئەم عەقڵییەتە کرێ خۆرەیەی شەڕ کە بە دوای قارەمانێتی هەرزان، فرسەت، نامەردی و هێرشی قێزونەوەیە ڕاوەستێندرێت. ئاشکرایە گەر پێگەی ئاگربەست نەبوایە نەیادەتوانی بەم شێوەیە گەمارۆ ئەنجام بدەن. ڕوونە دەیەوێت سوود لەو دۆخە وەرگرێت و ئەنجام بەدەست بهێنێت. هەر کەس و لایەنێک کە لایەنگری ئاشتی و چارەسەرییە، بانگەوازیتان لێدەکەین لەم بابەتەدا دەستپێشخەریی بکەن. هەروەها بانگەوازیی لە هەموو ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ دەکەین دژی بەکارهێنانی چەکی قەدەغەکراو بووەستنەوە، داوا لە هەموو لایەنگرێکی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراسی دەکەین ببنە ڕێگر لە بەرانبەر دەوڵەتی تورکدا کە لە مەتینا و ڕۆژئاوای زاپ بە شێوەیەکی دژە مرۆڤانە چەکی کیمیایی بەکاردەهێنێت.” هەپەگە لە ڕاگەیاندراوەکەیدا پەیوەستە بە هێرشە بەردەوامەکانی سوپای تورک و وەڵامدانەوەی هێرشەکان ئەم زانیارانەی بڵاوکردەوە: “هێرشەکانی سوپای تورک؛ ٩ـی حوزەیران، تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە زاپ دوو جار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو بۆردوومان کراون. ١٠ـی حوزەیران، تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە زاپ نۆ جار بە گازی کیمیایی بۆردوومان کراون. ٥، ٦، ٩، ١٠ و ١١ـی حوزەیران، تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە زاپ ١١ جار بە درۆنی بۆمبڕێژکراو و بەکارهێنانی گازی کیمیایی بۆردوومان کراون. ٧ و ٨ـی حوزەیران، تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانێ شێلازێ لە هەرێمی مەتینا، پێنج جار بە درۆنی بۆمبڕێژکراو و بەکارهێنانی گازی کیمیایی بۆردوومان کراون. ١٠ـی حوزەیران گۆڕەپانی دەشتی کافیەیی هەرێمی گارە جارێک بە فڕۆکەی جەنگی بۆردوومان کرا. ٥، ٦، ٩، ١٠، ١١ و ١٢ـی حوزەیران سوپای تورک ٢٥ جار هەوڵیداوە بە حەفارە و حەفارەی زەوی کونکەر تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە زاپ داڕووخێنێت. لە نێوان ٥-١١ـی حوزەیراندا گۆڕەپانەکانمان لە هەرێمەکانی گارە، مەتینا و زاپ بە چەکی قورس، تۆپ و هاوەن بۆردوومان کراون. وەڵامدانەوەی هێزەکانمان؛ ٦ـی حوزەیران لە کاتژمێر ٠١:٤٥ خولەکی پاشنیوەڕ، هێزەکانی یەژا ستارمان بە تەکنیک گورزیان لە ئامانجێکدا کە لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە زاپ لە پێگەی هێرشکردندا بوو، کامێرایەک تێکشکێندرا. ٩ـی حوزەیران لە کاتژمێر ٠١:٤٦ خولەکی بە تەکتیکی تێکدان و لەناوبردن گورز لە داگیرکەران وەشێندرا کە هەوڵیان دەدا بە حەفارەی زەوی کونکەر تونێلەکانمان لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی ئامێدی لە زاپ کون بکەن و بیڕوخێین.

  وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕۆژی پێنجشەممە، داواى لە فەرمانبەرانی حکومەتی وڵاتەکەى و ئەندامانی خێزانەکانیان کردوە کە هاتووچۆکانیان لە ئیسرائیل قەدەغەبکرێت بۆ دەرەوەی ناوچەکانی تەلئەبیب، قودس تا ئاگادارکردنەوەی زیاتر. باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە ئیسرائیل ڕۆژی پێنجشەممە لە ئاگادارییەکدا ڕایگەیاند کە ئەمریکا ئەم سنووردارکردنانەی سەپاندووە بەهۆی زیادبوونی گرژییەکانی ناوچەکەوە. سوپای ئیسرائیل لە ناوەڕاستی مانگی ئایاردا هێرشەکانی بۆ سەر کەرتی غەززە چڕکردەوە، بە ئامانجی ڕاگەیەندراوی ئازادکردنی ئەو زیندانیانەی کە ماونەتەوە و دەستبەسەرداگرتنی کۆنترۆڵی کەرتی غەززە و لەناوبردنی حەماس کە لە ساڵی ٢٠٠٧ەوە دەسەڵاتی لە غەززە بەدەستەوەیە. ئیسرائیل توندوتیژترین شەڕی خۆی بۆ سەر کەرتی غەززە دەستپێکرد لە وەڵامی ئەو هێرشە بێ وێنەیەی حەماس لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ لە دژی ئیسرائیل ئەنجامدرا و لە ئەنجامدا هەزار و ٢١٩ کەس گیانیان لەدەستدا کە زۆربەیان خەڵکی مەدەنی بوون، ئەمەش بەپێی ئامارەکانی ئاژانسی فرانس پرێس بە پشتبەستن بە ئامارە فەرمییەکانی ئیسرائیل. ئەمەش لەکاتێکدایە، دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند، دەکرێت رۆژهەڵاتی نێوەڕاست "مەترسیدار" بێت و دەڵێت، لەبەر ئەو هۆکارە کارمەندان و سەربازەکانیان ئاگەدار کردوونەتەوە بکشێنەوە.    رۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتن لەبارەی کشاندنەوەی کارمەندانی باڵیۆزخانەکانیان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست قسەی کرد.    ترەمپ لەوبارەیەوە گوتی، "ئەوان [کارمەند و سەربازەکانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست] دەکشێندرێنەوە، چونکە دەکرێت ئەوێ شوێنێکی مەترسیدار بێت و دەبینین چی روودەدات، بەڵام ئاگادارمان کردوونەتەوە بکشێنەوە."   پێش گوتەکانی ترەمپ، بەرپرسێکی ئەمریکی رایگەیاندبوو، بەهۆی نیگەرانییە ئەمنییەکانەوە، ژمارەی کارمەندانی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەی لە عێراق کەمدەکرێتەوە، هاوکات راپۆرتەکان باس لەوە دەکەن، کارمەندەکان لە کوێت و بەحرەینیش گواستراونەتەوە.   ترەمپ هەروەها جەختیشی کردەوە، کە "رێگە نادات" ئێران ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی، ئەمەش لەکاتێکدایە گومانەکان لەبارەی ئەگەری هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی تاران زیاتر بوون.   لە بەرامبەردا، ئێران رۆژی چوارشەممە هەڕەشەی کرد، کە ئەگەر شەڕ هەڵبگیرسێت، بنکە سەربازییەکانی ئەمریکا لە ناوچەکە دەکاتە ئامانج.

  حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕاگەیەنراوێکی لەبارەی پێشێلکارییە یاسایی و دەستوورییەکانی حکوومەتی فیدراڵی بڵاو کردەوەو دەڵێت: بەغدا بۆ ماوەی 11 ساڵە بودجەی كوردستانی بڕیوە و بەوهۆیەوە پرۆژە و گەشەی شارەكانی وەستاندووە، سەرەڕای پەسندكردنی بودجە بۆ ساڵی 2023، 2024 و 2025. ئەمە جگە لەوەی بەغدا هیچ قەرەبوویەكی خەڵكی كیمیابارانكراو و جینۆسایدكراو و ئەنفالكراوی كوردستانی نەكردووەتەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 12-06-2025، حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، 11 ساڵە بەغدا "بودجە و مووچەی خەڵكی كوردستانی بڕیوە. لە بەرانبەردا هەموو مانگێک بیانووی جۆراوجۆری بۆ نەناردنی مووچە دروست كردووە. سەرباری ئەوەی دادگەی فیدراڵی بڕیاری داوە مووچەی خەڵكی كوردستان بێ دواکەوتن خەرج بکرێت و بە هیچ بابەتێكەوە نەبەسترێتەوە".   لە بەشێکی دیکەی راگەیێندراوەکەدا، حکومەت ئاماژەی بەوە کردووە، هەولێر هەموو مانگێک پابەندییەکانی خۆی جێبەجێ کردووە، بەڵام بەغدا "هەموو مانگێک مووچەی مووچەخۆرانی دواخستووە و هیچ ساڵێكیش هەر 12 مووچەكەی بۆ هەرێمی کوردستان نەناردووە، ئەمە جگە لە پیادەنەكردنی دادپەروەری لە دامەزراندن و پلەبەرزكردنەوە بەراورد بە ناوچەكانی دیكەی عێراق". دەقى ڕاگەیەندراوەکە لە چەند ساڵی رابردوودا، حكومەتی فیدراڵیی عێراق، لەسەر ئاستە سیاسی و ئابووری و داراییەكان، گەمارۆی خستووەتە سەر خەڵكی هەرێمی كوردستان و فشاری بەردەوامی بۆ بچووككردنەوە و لاوازكردنی هەرێمی كوردستان كردووە. لەگەڵ ئەوەی پێشكەوتنی هەرێمی كوردستان، فاكتەری ئارامی و گەشەی ناوچەكەیە و لە شەڕی تیرۆریستانی داعشدا رۆڵی لە گێڕانەوەی سەقامگیری و لەخۆگرتنی ئاوارەكانی ناوەڕاست و خوارووی عێراقدا بینیوە، بەڵام حكومەتی فیدراڵی لە جیاتی هاوبەشی و رێككەوتن، هەموو ئامرازێكی بۆ سزادانی هەرێمی کوردستان خستووەتە گەڕ. بڕینی مووچە خەڵكی كوردستان بۆ ماوەی 11 ساڵە حكومەتی فیدراڵی بودجە و مووچەی خەڵكی كوردستانی بڕیوە. لە بەرانبەردا هەموو مانگێک بیانووی جۆراوجۆری بۆ نەناردنی مووچە دروست كردووە. سەرباری ئەوەی دادگای فیدراڵی بڕیاری داوە مووچەی خەڵكی كوردستان بێ دواکەوتن خەرج بکرێت و بە هیچ بابەتێكەوە نەبەسترێتەوە. حكومەتی هەرێمی کوردستان هەموو مانگێک بیانووەكانی بەغدای بڕیوە و كێشەكانی لیستی مووچەی چارەسەر كردووە، بۆ ئەمەش سیستەمی پەیرۆڵی دامەزراند و یاسای یەكگرتووی خانەنشینیی عێراق و سیستەمی بەبانكیكردنی مووچەی جێبەجێ كرد و لەسەر داوای حکومەتی فیدڕاڵ دامەزراندنی هەمیشەیی و گرێبەست و لەجێدانانی فەرمانبەرانی بە هەموو شێوەیەک راگرت، بەڵام حكومەتی فیدراڵی هەموو مانگێک مووچەی مووچەخۆرانی دوا خستووە و هیچ ساڵێكیش هەر 12 مووچەكەی بۆ هەرێمی کوردستان نەناردووە، ئەمە جگە لە پیادەنەكردنی دادپەروەری لە دامەزران و پلەبەرزكردنەوە بەراورد بە ناوچەكانی دیكەی عێراق. لە دوابڕیاری ستەمكارانە و سزادانێكی نوێدا، وەزارەتی دارایی عێراق بڕیاری دا مووچەی 8 مانگی ساڵی 2025 نەنێرێ لە كاتێكدا لە 13 تریلیۆن دیناری پشكی هەرێمی کوردستان بۆ ساڵی 2025، تەنیا 4 تریلیۆن دینار نێردراوە. گەمارۆكانی بەغدا لە بواری بودجەدا بەغدا لەڕێگەی سكاڵای نێودەوڵەتییەوە لە 25ی ئاداری 2023 ناردنەدەرەوەی نەوتی هەرێمی كوردستانی راگرت، كە بە هۆیەوە عێراق و هەرێمی كوردستان 25 ملیار دۆلار زیانیان بەركەوتووە. حکومەتی هەرێمی کوردستان لە 4ی نیسانی 2023 لەگەڵ عێراق رێکكەوتنی ئیمزا کرد کە نەوتی هەرێمی کوردستان لەڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە بفرۆشرێت. هەرێمی کوردستان 11 ملیۆن بەرمیل نەوتی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ كردووە، بەڵام عێراق هیچ تێچوویەكی ئەو بەرهەمهێنانەی خەرج نەكردووە. جگە لەوەی 50%ی داهاتی نانەوتیی رادەست كردووە، بەڵام بەغدا بۆ ماوەی 11 ساڵە بودجەی كوردستانی بڕیوە و بەوهۆیەوە پرۆژە و گەشەی شارەكانی وەستاندووە، سەرەڕای پەسندكردنی بودجە بۆ ساڵی 2023، 2024 و 2025. ئەمە جگە لەوەی بەغدا هیچ قەرەبوویەكی خەڵكی كیمیابارانكراو و جینۆسایدكراو و ئەنفالكراوی كوردستانی نەكردووەتەوە، كە ماددەی 132ی دەستوور ئاماژەی پێداوە. رێگری لە هەناردەكردنەوەی نەوت عێراق جگە لەوەی مووچە و بودجە بۆ هەرێمی كوردستان نانێرێ، ئاستەنگیش لەبەردەم هەناردەكردنەوەی نەوت دروستدەكات، تاكو نەتوانێت ئابوورییەكەی ببووژێنێتەوە و مووچە دابین بكات. لە كاتێكدا مادده‌ی 111 و 112ی ده‌ستووری عێراق مافی وەبەرهێنانی وزە بۆ كوردستان دەستەبەر دەكات، هەرێمی کوردستان هەموو ئاسانكارییەكی بۆ مەرجەكانی عێراق و رێككەوتن لەگەڵ كۆمپانیاكان كردووە و گرێبەستەكانی نێوان هەرێمی کوردستان و كۆمپانیاكان بەپێی بڕیاری دادگاكانی عێراق یاسایین، بەڵام حكومەتی عێراق ئاستەنگی نوێ لەبەردەم پرۆسەكە دروست دەكات، تاكو هەرێمی کوردستان لەڕووی ئابوورییەوە لاواز بکات و توانای خۆبژێویی نەبێت وەک لە سەرەتای 2014ەوە رووی داوە. سەرباری ئەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان هەموو پاساوەكانی بەغدای لە بواری دارایی و نەوتدا بڕیوە، هاوكات ئامادەیی خۆی بۆ گفتوگۆ و كاركردن بە دەستوور و بڕیارەكانی دادگای فیدراڵی پیشان داوە، بەڵام سزادان و گەمارۆكانی بەغدا بۆ سەر خەڵكی كوردستان بەردەوامن و نیازی حكومەتی فیدراڵی لە دژایەتیی قووڵی هەرێمی كوردستان و خەڵكەكەیدا بۆ ناوخۆ و دەرەوە روون بووەتەوە، ئەمەش ناڕەزایەتییەكی تووندی حزبەكانی كوردستان و عێراق و سەرۆكایەتیی پەرلەمانی عێراق و سیاسەتمەدار و چاودێرانی دەرەوەی لێكەوتووەتەوە.

  وتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانى عێراق جەخت لەسەر ئەوەکاتەوە، هەموو ئەو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسیانەی لە عێراق کاردەکەن سەلامەتن و هیچ مەترسییەکیان لەسەر نییە، و ڕاپۆرتە هەواڵگریەکانیش جەخت لەسەر ئەوەدەکەوە هیچ هەڕەشەو مەترسیەک بوونى نییە. سەباح نوعمان، وتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکان، ئەمڕۆ پێنجشەممە، پشتڕاستی کردەوە کە هەموو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییە عەرەبی و بیانییەکان کە لە عێراقدا کاردەکەن. ناوبراو ڕاگەیاند: "چۆڵکردنی بەشێک لە کارمەندانی باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق یان ناوچەکانی دیکەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ڕێکارێکی خۆپارێزی ڕێکخراوەییە کە پەیوەندی بەوانەوە هەیە، هەروەها پەیوەندی بەبوونی هیچ پێوەرێکی ئەمنی مەیدانییەوە نییە لە چوارچێوەی خاکی عێراقدا". وتەبێژەکە ئاماژەی بەوەشکرد، "هەموو ئەو پێوەرە ئەمنییانەی کە ڕۆژانە پێمان دەگات، پەرەسەندنی سەقامگیری و دامەزراندنی ئاسایشی ناوخۆ لە سەرتاسەری وڵاتدا پشتڕاست دەکەنەوە". جەختیشی کردەوە کە "هەموو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییە عەرەبی و بیانییەکان کە لە عێراق کاردەکەن، به‌شێوه‌یه‌كی ئازادانه‌ و به‌ بێ هیچ ترسیكی كاروباری رۆژانه‌ی خۆیان به‌ڕێده‌خه‌ن به‌ بێ هیچ دڵه‌راوكێك و سەلامەت و ئازادی پەیوەندی و کاریگەری و بەشێوەیەکی ئاسایی چالاکییەکانیان بەڕێوەدەبەن، چ لە پایتەخت، بەغدا، یان لە پارێزگا جیاوازەکانی عێراق".  ڕوونیشیکردەوە، "هێزە ئەمنییەکان بەردەوامن لە جێبەجێکردنی پلانەکانیان بە کارایی به‌هێز بۆ دەستەبەرکردنی ئاسایش و سەقامگیری، هەروەها هەواڵگری و ڕاپۆرتە مەیدانییەکانیش ئاماژە بە بوونی هەڕەشەی ڕاستەقینە ناکەن کە کاریگەرییان لەسەر کاری نوێنەرایەتییەکان یان دۆخی گشتی وڵات هەبێت". نوعمان لە درێژەی قسەکانیدا وتی، "فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکان و سه‌رجه‌م ده‌زگا ئەمنییەکان چاودێری سەرجەم پێشهاتەکان دەکەن و بەردەوامیی کارکردن بە ئاستێکی بەرزی ئامادەیی و توانای مامەڵەکردن لەگەڵ هەر حاڵەتێکی لەناکاو بەپێی ستانداردە پیشەییەکانی پەسەندکراو دووپات دەکەنەوە".

  باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایدەگەیەنێت: لە (11) حوزەیراندا، وەزارەتی دەرەوەی فەرمانی كردووە بە رۆیشتنی فەرمانبەرە نا سەرەكییەكان، بەهۆی زیادبوونی پشێوییە هەرێمایەتیەكان، داواش دەكات هاوڵاتیانی ئەمریكا گەشت بۆ عێراق نەكەن بەهۆی تیرۆرو رفاندن و ململانێی چەكداری. باڵیۆزخانەی ئەمریكا راشیگەیاندووە: هاوڵاتیانی ئەمریکی روبەڕوی مەترسیی جدی دەبنەوە، لەوانە توندوتیژی و رفاندن، بەهیچ هۆكارێك گەشتی عێراق نەكەن، دەشڵێت: تاقمە تیرۆریستی و یاخیبوەکان بە بەردەوامی هێرش دەکەنە سەر هێزە ئەمنییەکانی عێراق و خەڵکی سڤیل و، میلیشیا نەیارەكانی ئەمریكا هەڕەشە لە هاوڵاتیانی ئەمریکی و کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان دەکەن. شەوی رابردوو لە پڕێکدا هەواڵی ئامادەکاریی باڵیۆزخانەکانیی ئەمریکا لە بەغداد و چەند وڵاتێکی دیکەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ چۆڵکردن بڵاوکرایەوە. سەرەتا ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز، لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئەمریکی و عێراقییەوە رایگەیاند، باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق ئامادەکاریی دەکات بۆ جێبەجێکردنی فەرمانی چۆڵکردنی بارەگاکەیان لە بەغداد، بەهۆی پەرەسەندنی دۆخی ئەمنی لە ناوچەکە. رۆیتەرز لە زاری سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئەوەی گواستەوە، لەسەر بنەمای دواهەڵسەنگاندنەکانیان، بڕیاریانداوە قەبارەی نێردەی دیپلۆماسیان لە عێراق کەمبکەنەوە. هەروەها لە کوەیت و بەحرەینیش ئەمریکا بڕیاریداوە کارمەندە لاوەکییەکانی باڵیۆزخانەکانی بکشێنێتەوە. بەهەمانشێوە، ماڵپەری مۆنیتۆر بڵاویکردەوە، وەزیری بەرگریی ئەمریکا رێگەی بە کەسوکاری ژمارەیەک سەرباز لە وڵاتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست داوە، بەشێوەیەکی ئارەزوومەندانە بگەڕێنەوە ئەمریکا. لەلایەکى دیکەوە ئەبو ئالائی وەلائی، فەرماندەی میلیشیای كەتائیبی "سەید شودهەدا" لە عێراق، كە یەكێكە لە گروپە چەكدارەكانی هاوپەیمانی ئێران، هەڕەشە لە سوپای ئەمریكا دەكات و دەڵێت: ئەگەر شەڕ دەستپێبكات، سەدان خۆكوژ"ئیستیشهادی" ئامادەن. وەلائی، لە نوسینێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی "ئێكس" دەڵێت: ئەگەر جەنگ هەڵبگیرسێت، سەدان خۆكوژ ئامادەن و جارێكی تر شكۆی ئەمریكا دەشكێنن، وەك چۆن یەكەم جار لە عێراق شكاندیان، كاتێك چوونە دەرەوەو كلكی نائومێدیان راكێشا. وەلائی ئاماژە بەوەشدەكات: ئەوكات هیچ شوێنێك بۆخۆی و بەكرێگیراوەكانی نامێنێت لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، ئەو رژێمانەش دەڕوخێن كە خۆیان بە داگیركەر دەپارێزن و، سەركەوتن بۆ خوداو بەندە چاكەخوازی دەبێت.

  رۆژنامەی شەرقلئەوسەت دەڵێت، سودانی دەستی گەیشتووە بە کۆمەڵێک ئەرشیفی سەردەمی بەشار سەد، لایەنەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەترسن کاتی هەڵبژاردن لە دژیان بەکاربێت. بەگوێرەی هەواڵێکی رۆژنامەکە، عیزەت شابەندەر بە نوێنەرایەتى محەمەد شیاع سودانى سەرۆکوەزیرانى عێراق بەمەبەستى دەستخستن و رادەستکردنى بەشێک لە ئەرشیفى دەزگاى هەواڵگرییەکەى بەشار ئەسەد بە نهێنى چەند جارێک سەردانى دیمەشقى کردووە. ئەوەى پەیوەندیی بە عێراقەوە هەبێت ئەحمەد شەرع رادەستى نوێنەرەکەى سودانى کردووە، ئەوەش بووەتە مایەى نیگەرانى بەشێک لە لایەنە عێراقییەکان و ترسى ئەوەیان لێنیشتووە لە کاتى هەڵبژاردنى ئەمجارەدا لە دژیان بەکاربهێنێرت، بە تایبەتیش رکابەرەکانی لەنێو چوارچێوەی هەماهەنگی. بەشێکى زۆر لە کەسایەتی سیاسی و لایەنە عێراقییەکان ترسیان لێنیشتووە رۆژێک لە رۆژان ئەو ئەرشیفە دزە بکاتە دەرەوە یان ئاشکرا ببێت.  زۆربەی كات سەردانی فەرمیی بەرپرسە عێراقییەكان بۆ دیمەشق، بەتایبەت لەم چەند مانگەی دواییدا، بووەتە جێگەی مشتومڕ، بە چاوخشاندنەوە بەوەی سەردانەكان نهێنی بوون و دواتریش كۆنگرەی رۆژنامەوانی بۆ روونكردنەوەی ناوەڕۆكی سەردانەكان ئەنجام نەدراون. لە چوارچێوەی وەڵامەكان بۆ سەردانی نێردەی تایبەتی سودانی بۆ دیمەشق، هاوپەیمانی "بنیاتنانەوە و گەشەپێدان" كە سەرۆك وەزیرانی عێراق سەرۆكایەتی دەكات، رەتیدەكاتەوە "ئەرشیفی هەواڵگری سوریایان پێگەیشتبێت سەبارەت بە عێراق و بەكاریبهێنن وەك كارتێكی فشار دژ بە نەیارەكانیان لە كاتی هەڵبژاردندا". لەوبارەیەوە، عەبدولهادی سەعداوی، یەكێك لە سەركردەكانی هاوپەیمانێتیەكەی سودانی، لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا وتی "سودانی پێویستی بەو ئامرازانە نییە، لەكاتێكدا ئاستی جەماوەری بەرزبووەتەوە و لەلایەن پێكهاتە جیاوازەكانەوە پەسەندكراوە". لە 20 ی ئایاری رابردوو، محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق، پێكهێنانی هاوپەیمانێتییەكی بەناوی "بنیاتنانەوە و گەشەپێدان" راگەیاند، ئەویش بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە بڕیارە لە تشرینی دووەمی داهاتوو بەڕێوەبچێت. هاوپەیمانێتییەكە هەریەك لە رەوتی رافیدەین بە سەرۆكایەتی سودانی، هاوپەیمانی عێراقییە بە سەرۆكایەتی ئەیاد عەلاوی، پەیماننامەی نیشتمانی بە سەرۆكایەتی فالح فەیاز سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی لەخۆدەگرێت، لەگەڵ چەند هێزێكی دیكە.  

  ئەبو ئالا وەلائی، ئەمینداری گشتیی کەتایب 'سەیدولشوهەدا' هەڕەشەی ناردنی سەدان 'خۆکوژ' بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی ئەمەریکا دەکات، ئەگەر شەڕ لە دژی ئێران هەڵبگیرسێنێت. ئەبو ئالا وەلائی، پۆستێکی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی بڵاو کردەوە و نووسیویەتی: ئەگەر شەڕ هەڵگیرسێت، سەدان خۆکوژ ئامادەن، ئەمەریکای خۆبەزلزانیش جارێکی دیکە زەلیل دەبێتەوە، هەروەک چۆن یەکەمجار لە عێراق ڕوو یدا، بەزەلیلی و بێهیوایی گەڕایەوە. ئەمینداری گشتیی ئەو گرووپە چەکدارییەی لایەنگری ئێران، ئاماژەی بەوەش کرد، "ئەم جارە نە ئەمەریکا و نە بریکارەکانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا نامێننەوە، هەروەها ئەوانەش دەڕوخێن کە پارێزگاری لە داگیرکاریی دەکەن." ئەم قسانەی وەلائی لە کاتێکدایە کە گرژی و ئاڵۆزییەکانی ناوچەکە پەرەی سەندووە، دوای لێدوانەکانی عەزیز ناسرزادە، وەزیری بەرگریی ئێران، کە تێیدا هەڕەشەی ئەوەی کردبوو وڵاتەکەی "لە ئەگەری سەرهەڵدانی ململانێ لەگەڵ واشنتن لەسەر دانوستانە ئەتۆمییەکان، هێرش دەکەنە سەر بنکەکانی ئەمەریکا لە ناوچەکەدا." ڕۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیران، سەرچاوەیەک لەنێو باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە ڕاگەیاند: باڵیۆزخانەکە لە ترسی هێرشە سەربازییەکان ئامادەکاری بۆ چۆڵکردن دەکات، هەروەها کارمەندانیشی بە دوو قۆناغ کەم دەکاتەوە.

  سەرچاوەیەکی حکومی ڕەتیکردەوە کە عێراق هەر ڕووداوێکی ئەمنی دەستنیشان کردبێت کە پێویستی بە چۆڵکردنی کارمەندانی ئەمریکا هەبێت لە باڵیۆزخانەی بەغدا. ئەمەش دوای ئەوە هات کە سەرچاوە ئەمریکی و عێراقییەکان ئاماژەیان بەوە کرد کە واشنتۆن خۆی بۆ چۆڵکردنى باڵیۆزخانەکەى ئامادە دەکات. سەرچاوەکەی حکومەتی عێراق بڵاویکردەوە، دەسەڵاتداران هیچ مەترسییەکیان بەدی نەکردووە. بەگوێرەی ئاژانسی هەواڵی فەرمی عێراق. ئەمە لەکاتێکدایە کە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕاگەیاند، لەسەر بنچینەی دوایین هەڵسەنگاندنیان بۆ دۆخی ناوچەکە، بڕیاریان داوە قەبارەی نێردەکەیان لە عێراق کەم بکەنەوە، فەرماندەیی ناوەندی سوپای ئەمریکا چاودێریی "گرژییە زیادبووەکان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەکات" بەرپرسێکی باڵاى ئەمریکا بەکەناڵى ئەلعەرەبییە ڕاگەیاندووە کە واشنتۆن هێزی سەربازیی زیاتری بۆ ناوچەکە نەناردووە، ئەو بەرپرسە وتوشیەتى: ڕۆیشتنی ئەندامانی خێزانە ئەمریکییەکان بەهۆی هەڕەشەی هێزەکانی ئیسرائیلەوە بووە، جەختیشی لەوە کردەوە کە چۆڵکردنی ئەندامانی خێزانە ئەمریکییەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕێکارێکی خۆپارێزییە. چوار سەرچاوە ئەمریکییەکە و دوو سەرچاوە عێراقییەکە مەترسییە ئەمنییەکانی پشت بڕیاری چۆڵکردنەکەیان دیارینەکردووە. بەڵام ئانا کێلی وتەبێژی کۆشکی سپی بە ئاژانسی ڕۆیتەرزی ڕاگەیاندووە، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا پێداچوونەوەی وەرزی بە کارمەندانی ئەمریکا لە دەرەوەی وڵات ئەنجام دەدات و ئەم بڕیارەش دەرئەنجامی پێداچوونەوەی ئەم دواییە بووە. بەرپرسێکی دیکەی ئەمریکی بە ئاژانسی هەواڵی رۆیتەزری راگەیاند: "وەزارەتی دەرەوە کشانەوەیەکی رێکخراو بۆ باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق رێکدەخات. مەبەستەکە ئەوەیە ئەو کارە لە رێگەی گەشتی بازرگانییەوە بکات، بەڵام سوپای ئەمریکا لەسەر هێڵە، ئەگەر هاوکاری پێویست بوو".  لەلایەکى دیکەوە دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند، دەکرێت رۆژهەڵاتی نێوەڕاست "مەترسیدار" بێت و دەڵێت، لەبەر ئەو هۆکارە کارمەندان و سەربازەکانیان ئاگەدار کردوونەتەوە بکشێنەوە.    رۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتن لەبارەی کشاندنەوەی کارمەندانی باڵیۆزخانەکانیان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست قسەی کرد.    ترەمپ لەوبارەیەوە گوتی، "ئەوان [کارمەند و سەربازەکانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست] دەکشێندرێنەوە، چونکە دەکرێت ئەوێ شوێنێکی مەترسیدار بێت و دەبینین چی روودەدات، بەڵام ئاگادارمان کردوونەتەوە بکشێنەوە."

  وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئاگادارکردنەوەیەکی بڵاوکردووەتەوە و داوا لە هاووڵاتییانی وڵاتەکەی دەکات لەئێستادا بەهیچ شێوەیەک گەشت بۆ عێراق نەکەن. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە وێبسایتی فەرمی خۆی رایگەیاندووە، رۆژی 11-06-2025 بڕیارنماندا کارمەندانی “ناپێویست” لە باڵیۆزخانەی بەغداد دەستبەجێ بکشێنەوە بەهۆی زیادبوونی گرژییەکان لە ناوچەکە. وەزارەتەکە ئامۆژگاری هاووڵاتییانی ئەمریکی دەکات بەهیچ شێوەیەک سەردانی عێراق نەکەن بەهۆکاری “تیرۆریزم، رفاندن، ململانێی چەکداری، پشێوی ناوخۆیی و توانای سنوورداری حکومەتی ئەمریکا بۆ دابینکردنی خزمەتگوزاری بەپەلە بۆ هاووڵاتییانی ئەمریکی لەنێو عێراق.” بەشیوەیەکی ئاسایی ئەمریکا چوار پلەبەندی ئامۆژگاری هەیە تا هاووڵاتییانی ئەمریکا بەرچاوروون بن لە گەشتکردنیان بۆ هەر وڵاتێک و لەئێستادا عێراق لە پلەبەندی چوارەمدایە بە رەنگی سوور. پلەبەندییەکان بەمجۆرەیە: 1- خۆپارێزی ئاسایی ئەنجابدە. 2- خۆپارێزی چڕ ئەنجامبدە. 3- پێداچوونەوە بە بڕیاری گەشتکردندا بکە. 4- گەشت مەکە. ئەم ئاگادارکردنەوەیەی ئەمریکا دوای ئەوە دێت شەوی رابردوو واشنتن بریاری کشانەوەی بەشێک لە دیپلۆماتکارەکانی لە عێراق دەرکرد و وەزیری بەرگریی ئەمریکاش فەرمانیدا کەسوکاری سەربازانی ئەمریکا وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەجێبهێڵن. لەئێستادا چەند میدیایەکی ئەمریکی باس لەوە دەکەن، ئیسرائیل لە تەواوی ئامادەباشیدایە بۆ هێرشکردنەسەر ئێران و ئەمریکاش وەک رێکارێکی خۆپارێزی و بەهۆی ئەگەری بەئامانجگرتنی بنکەکانی لە عێراق و چەند وڵاتێکی دیکە لەلایەن تارانەوە، بڕیاری کشانەوەی کارمەندان و دیپلۆماتکارانی داوە.

تۆڕی هەواڵی "سی بی ئێس نیوز" ئەمریكی، لەزاری چەند سەرچاوەیەكەوە بڵاویكردووەتەوە: بەرپرسانی ئەمریکا زانیارییان پێگەیشتووە کە ئاماژە بەوە دەکەن، ئیسرائیل لەوپەڕی ئامادەباشیدایە بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی دژی ئێران. تۆڕەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، بەرپرسانی ئیسرائیل و وتەبێژی کۆشکی سپی ئامادەنەبوون هیچ لێدوانێک لەسەر ئەو زانیارییانە بدەن. بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆ ک وەزیرانی ئیسرائیل بەشێوەیەكی بەردەوام  گومانی خۆی لەبارەی هەر رێککەوتنێک لەگەڵ ئێران دەردەبڕێت و نوسینگەکەشی دەڵێت: ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنی بێشوماری ئاشکرا و شاراوەی ئەنجامداوە، بۆ سنوردارکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی تاران. راپۆرتەکانی پێشووتر ئاماژەیان بە خواستی ئیسرائیل کردووە بۆ هێرشكردنە سەر ئێران، تەنانەت لە کاتێکدا بەرپرسانی ئەمریکاش داوایان لێکردووە ئەو کارە نەکات، بەهۆی بەردەوامی دانوستانە ئەتۆمییەکانی نێوان واشنتۆن و تاران. مانگی ئایار دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریکا ئاشكرایكرد، داوای لە ناتانیاهۆ کردووە هێرش نەکاتە سەر ئێران، لەکاتێکدا ئیدارەکەی بەردەوامە لە دانوستانەکانی لەگەڵ ئێران.

  سه‌رۆك كۆماری ئێران ڕایده‌گه‌یه‌نێت، وڵاته‌كه‌ی هه‌وڵی دروستكردن و به‌ده‌ستهێنانی چه‌كی ئه‌تۆمی نادات.  چوارشه‌ممه‌، 11ـی حوزه‌یرانی 2025، مه‌سعود پزیشكیان، سه‌رۆك كۆماری ئێران ڕایگه‌یاند "دوژمنه‌كانی ئێران ئامانجیانه‌ له‌ ناوخۆی وڵاته‌كه‌ماندا، فیتنه‌ ئاشووب و دووبه‌ره‌كی بنێنه‌وه‌." مه‌سعود پزیشكیان، ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد، دوژمنانمان ده‌یانه‌وێت ده‌ستبه‌رداری تواناكانمان بین، بۆ ئه‌وه‌ی ڕێگه‌ بۆ ئیسرائیل خۆش بكه‌ن بۆمبارانمان بكات. سه‌رۆك كۆماری ئێران جه‌ختیشی كرده‌وه‌، وڵاته‌كه‌ی هه‌وڵی دروستكردن و به‌ده‌ستهێنانی چه‌كی ئه‌تۆمی نادات. گوتیشی: شكست به‌ هه‌وڵه‌كانی دوژمنانی تاران ده‌هێنن. ئەمەش لەکاتێکدایە عەبدولعەزیز نەسیر زادە، وەزیرى بەرگریی و هێزە چەکدارەکانى ئێران لەدواى کۆبونەوەى حکومەت بە رۆژنامەنوسانى وتوە: "بەداخەوە بەشێک لە بەرپرسانى ئەمەریکا هەڕەشە دەکەن کە ئەگەر گفتوگۆکان لەبارەى پرسى ئەتۆمەوە نەگاتە ئەنجام ئەوا دۆخەکە ئاڵۆز دەبێت و گرژییەکانى نێوان ئەو دوو وڵاتە زیاتر پەرەدەسێنێت". وتویەتى: ئەوان بەهیوان دانوستانەکان بگەنە ئەنجام، بەڵام ئەگەر گفتوگۆکانیش ئەنجامیان نەبێت و ئاڵۆزییەکان دەستپێبکات ئەوا زیانەکانى ئەمەریکا زۆر زیاتر دەبێت لەو زیانەى ئێران دەیکات، چونکە ئەوان ناچاردەکرێن ناوچەکە جێبهێڵن. راشیگەیاندوە، ناوچەکە لەژێردەستی ئێراندایە دەتوانن لە تەواوى وڵاتەکانى ناوچەکەوە ئەمەریکا بەئامانج بگرن. لەبارەی سەپاندنی سزای زیاتر بەسەر ئێراندا، نەسیرزادە جەختیکردوەتەوە رێگە بە هیچ سزایەکی سەربازی نادەن، هیچ دانوستانێکیش لەوبارەیەوە ناکەن.

  ڕۆژنامەى الشرق الأوسط لەزارى چەند سەرچاوەیەکى حەماسەوە بڵاویکردەوە کە بەرپرسانى ئێران هیچ ڕۆڵێکیان نییە لەدانوستانەکانى ئاگربەستى غەززە، چەند سەرچاوەیەکی ناو بزووتنەوەکە ڕەتیانکردەوە کە تاران ئاگادارى وردەکارى ئەو دانوستانانە بێت کە ئامانج لێی وەستاندنی شەڕەکە بوو کە نزیکەی 20 مانگە بەردەوامە. ئەمەش لەکاتێکدایە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا زۆر کەسی تووشی سەرسوڕمان کرد بەوەى ڕایگەیاندن ئێران بەشداریکردوە لە دانوستانە وەستاوەکانی ئاگربەستی غەززە لە نێوان ئیسرائیل و حەماسدا. ترامپ ئێوارەی ڕۆژی دووشەممە وتی: ئێستا غەززە لە ناوەڕاستی دانوستانێکی گەورەی نێوان ئێمە و حەماس و ئیسرائیلدایە و ئێرانیش لە ئێستاوە تێوەگلاوە و دەبینین چی بەسەر غەززەدا دێت، دەمانەوێت بارمتەکان بگەڕێنینەوە. سەرۆکی ئەمریکا لەبارەی ڕاگەیاندنەکەیەوە نەچووە ناو وردەکارییەکان. بەگوێرەی ڕۆژنامەی عیبری یەدیوت ئەهرۆنۆت، سەرچاوە ئیسرائیلییەکان بەپەلە ڕەتیانکردەوە هیچ ڕۆڵێکی ئێرانی لە دانوستانەکاندا هەبێت. سەرچاوەیەکی باڵاو ئاگاداری بزووتنەوەی حەماسیش بە ئەشەرق ئەلئەوسەت-ی ڕاگەیاند، "ئێران ڕاستەوخۆ دەستی لە دانوستانەکان نەداوە، هەروەها داوای هیچ ئیمتیازێکیان لە بزووتنەوەکە نەکردووە و گوشاری بۆ دروست نەکردووە". ئەو سەرچاوەیە ڕوونی کردەوە کە پێوەندی ئێران لەگەڵ دانوستانەکان "بە پلەی یەکەم پەیوەستە بە چاودێریکردنی دانوستانەکانەوە، بە لێکۆڵینەوە لەوەی کە ئایا ڕێککەوتنێک نزیکە یان نا بەبێ ئەوەی تێوەگلێنرێت لە وردەکاری زیاتر". ئەو سەرچاوەیە ڕوونیشی کردەوە کە "ئەم (زانیارییە) لە چوارچێوەی پەیوەندییە بەهێزەکەی (ئێران) لەگەڵ بزووتنەوەکە و سەرکردایەتیەکەیدا دێت، نەک بە ئامانجی بەشداریکردن لە دانوستان". سەرچاوەکە هەروەها جەختی لەوە کردەوە کە ئەوەی ئێران لێی ئاگادار دەکرێتەوە لەگەڵ "هەندێک وڵات و گروپەکانى فەلەستین، لەوانە فەتحیش لە هەندێ کاتدا، سەبارەت بە وردەکارییەکانی دانوستانەکان، بەتایبەت کاتێک چالاکی جیددی هەیە کە دەتوانێت بەم زووانە ببێتە هۆی ڕێککەوتن". لەلایەکى دیکەوە سەرۆک وەزیری ئیسرائیل ڕایگەیاند، پرۆسەی ئازادکردنی بارمتەکان بەرەوپێشچوونێکی باشی بەخۆوە بینیوە، بەڵام گەشبین نیم، هاوکات سەرچاوەیەکی نزیک لە دانوستانەکانیش ئاماژەی داوە، ئەمەریکا فشارێکی زۆر دەکات حەماس و ئیسرائیل ڕێک بکەون.  بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیری ئیسرائیل، لە گرتەیەکی ڤیدیۆیدا کە لەلایەن نووسینگەکەی بڵاو کراوەتەوە، لەبارەی دانوستانەکەیان لەگەڵ حەماس ڕایگەیاند، بەرەوپێشچوونێکی زۆر باش لە پرۆسەی ئازاد کردنی بارمتەکان هەیە، بەڵام هێشتا هیچ هیوایەک بۆ ڕێککەوتن نییە. ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز لەسەر زاری سەرچاوەیەکی نزیک لە دانوستانەکانی حەماس و ئیسرائیل بڵاوی کردووەتەوە، واشنتن دڵنییایەکی زۆری بۆ کۆتاییهێنانی شەڕ بە حەماس داوە، بەڵام ئەوە تەنیا لایەنی ئەمەریکایە کە گەشبینە، ئیسرائیل هیچ گەشبین نییە. گوتیشی: فشارێکی زۆر لە واشنتن هەیە، بۆ ئەوەی بە زووترین کات ئیسرائیل و حەماس ڕێک بکەون.

  گوتەبێژی دەم پارتی ڕایدەگەیەنێت، عەبدوڵلا ئۆجەلان داوای کردووە لەبارەی پرۆسەی نوێی ئاشتی لەگەڵ سەرکردە سیاسیەکانى کورد وەک مەزڵوم عەبدى و بارزانی کۆببێتەوە.  ئەمڕۆ چوارشەممە، 11-06-2025، ئایشەگوڵ دۆغان، گوتەبێژی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا باسی لە پرۆسەی نوێی ئاشتی لە تورکیا و باکووری کوردستان و دیداریان لەگەڵ عەبدوڵلا ئۆجەلان، ڕێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان، کرد.  گوتەبێژی دەم پارتی رایدەگەیێنێت، عەبدوڵڵا ئۆجەلان داوای بینینی هەر یەکە لە مەزڵووم عەبدی و مەسعود بارزانی، نێچیرڤان بارزانی، بافڵ تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی کردووە.  وتەبێژی دەم پارتی گوتی: "ئامادەکاری دەکەین لە ماوەیەکی نزیکدا سەردانی ئیمرالی بکەین و لەگەڵ بەرێز ئۆجەلان باس لە قۆناغی داهاتووی پرۆسەی ئاشتی بکەین." ئایشەگوڵ دۆغان، گوتەبێژی دەم پارتی لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەڤانیدا لەبارەی نێوەڕۆکی کۆبوونەوەی ئەمڕۆی دەم پارتی رایگەیاند: پێویستە عەبدوڵڵا ئۆجەلان لەگەڵ نوێنەرانی پارتە سیاسییەکان کۆببێتەوە. ئایشەگوڵ دۆغان رایگەیاند، داوای کۆبوونەوە لەگەڵ ئەو سەرکردانەی کورد، "داواکاریی خودی ئۆجەلانە."   گوتەبێژی دەم پارتی دەڵێت، دەبێت ئەم دیدارانە دەستبەجێ ئەنجام بدرێن و سوودی لێ وەربگیرێت. لە یەکی تشرینی یەکەمی پار هەنگاوێک بۆ پرۆسەی چارەسەری لەلایەن حکومەتی تورکیاوە نرا. ئەم پرۆسەیە لەلایەن تورکیا بە "تورکیایەکی بێ تیرۆر" لەلایەن دەم پارتیشەوە بە "چارەسەرکردنی پرسی کورد" ناودەبرێت.   شاندی ئیمراڵیی دەم پارتی پێنج جار سەردانی عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پەکەکەی کردووە و پەیامەکانی ئەویان بە رای گشتی راگەیاندووە.   ئۆجەلان 27ـی شوباتی ئەم ساڵ، داوای لە پەکەکە کرد کۆنگرە ببەستێت، خۆی هەڵبوەشێنێتەوە و چەک دابنێت.   رۆژی 12ـی ئایاری 2025، پەکەکە ئەنجامی کۆنگرەی 12ـی خۆی راگەیاند کە لە 5-7ـی ئایار بەڕێوەچوو. پەکەکە بڕیاری خۆهەڵوەشاندنەوە و کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداری دا.

  کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، ژمارەی ناوەند و وێستگەکانی دەنگدانی بۆ هەڵبژاردنی گشتیی پەرلەمانی عێراق راگەیاند و زیاتر لە 230 هەزار کەسیش داواکارییان بۆ سەر سندووقەکانی دەنگدان پێشکێش کردووە. کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ڕایگەیاند، ژمارەی بنکەکانی دەنگدانی گشتیی گەیشتووەتە زیاتر لە هەشت هەزار بنکە. چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە ڕاگەیەندراوێکدا ئاشکرای کرد، بەپێی ڕەزامەندی دادوەر عامر حوسێنی، بەرپرسی فەرمانگەی هەڵبژاردن، ژمارەی وێستگەکانی دەنگدان گەیشتووەتە 42819 وێستگە، کە بەسەر هەشت هەزار 788 بنکەی دەنگداندا دابەش کراون. ئاماژە بەوەش کراوە، کۆمیسیۆن پێویستی بە نزیکەی 250 هەزار کارمەندی سەر سندوقەکانی دەنگدان هەیە، کە تا ئێستا ژمارەی ئەو کارمەندانەی فۆڕمیان پێشکەش کردووە، 231 هەزار و 16 کەسە، ڕوونیشی کردەوە، تاوەکوو 9-7-2025، دەرگای پێشکەش کردن کراوە دەبێت کە پێویستیان بە نزیکەی 20 هەزار کارمەندی دیکە دەبێت. بڕیارە 11-11-2025 هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بکرێت. گوتەبێژی کۆمیسیۆن دەڵێت، بۆ رۆژی هەڵبژاردن کۆمیسیۆن پێویستی بە 250 هەزار کارمەندە، تاوەکو ئێستا 231 هەزار و 16 کەس داواکارییان پێشکێش کردووە، پێشکێشکردنی داواکاری تاوەکو 9ی مانگی تەممووز بەردەوام دەبێت.    بوونە کارمەندی سەر سندووقەکانی دەنگدان سەرجەم فەرمانبەرانی دەوڵەت (جگە لە هێزە سەربازی و ئەمنییەکان) دەگرێتەوە، بە مەرجێک لانیکەم بڕوانامەی ئامادەییان هەبێت مەرجەکانی دیکە:   - هەبوونی کارتی دەنگدانی درێژمەودا.   - پێشکێشکار دانیشتووی هەمان ئەو پارێزگایە بێت کە داواکاری تێدا پێشکێش دەکات و پێشکێشکردنەکە لەسەر بنەمای دابەشبوونی جوگرافی دەبێت.   - نابێت لە رابردوودا لەلایەن کۆمیسیۆنەوە هیچ سزایەک درابێت.   - نابێت خزمی نزیکی هیچ کام لە بەربژێرانی هەمان پارێزگا بێت.   - پێویستە بەڵێننامەیەکی دەستنووس پڕبکاتەوە کە تێیدا دووپاتی دەکاتەوە رێکارەکانی لێپرسینەوە و دادپەروەری نایگرێتەوە، تاوانبار نەکراوە، ئەندامی هێزە ئەمنییەکان نییە، سەربەخۆیە و پابەندی بنەما ئەخلاقییەکان دەبێت. 9ـی نیسانی 2025، نووسینگەی ڕۆژنامەوانیی محەممەد شیاع سوودانی، بڵاوی کردەوە‌، ئەنجوومەنی وەزیران بە زۆرینەی دەنگ، 11-11-2025ـی وەکوو ڕۆژی هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق دیاریی کرد.