فارس نەورۆڵی 

 بایکۆت وشەیەکی ئینگلیزییە بە واتای بەشداری نەکردن یاخود  ڕەتکردنەوە و ناڕەزایەتی وەک فشار بۆ بەدەسهێنانی ئامانجێکی سیاسی کۆمەڵایەتی، بۆ نموونە بەشداری نەکردن لە هەڵبژاردن بەمەبەستی ڕەتکردنەوەی پرۆسەی سیاسی بەبێ توندووتیژی، ئەم چەمکە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی ١٩، کە دانیشتوانی ئیرلەندا ڕەتیان کردەوە، کە مامەڵە لەتەک  تشارلز  بایکۆت بکەن، لەبەر ئەوەی باجی لەسەر زیاد دەکردن و زۆر ناداپەروەرانە  ،مامەکەی لەتەک خەڵک دەکرد.

ئیتر خەڵکەکە ئامادەنەبوون هیچ مامەڵەیەکی ئابووری و بازرگانی لەتەک بکەن، لەو کاتەوە وشەی بایکۆت بەکار دەهێنرێ وەک ئامرازێکی سیاسی ناتوندووتیژ بۆ بەشدارینەکردن لە پرۆسەی سیاسی، لەڕاستیدا کاریگەری بایکۆت لە نەتەوەیەکەوە بۆ نەتەوەیەکی دیکە جیاوازە، بەتایبەتی ئەو نەتەوانەی خاوەنی دەوڵەت و ئەندامی خێزانی نێوودەوڵەتین هیچ کاریگەر ی نەرێنی دروست ناکات ، بەڵام بۆ نەتەوەی کورد، کە خاوەنی دەوڵەت نیە چەمکی دیموکراتیەت وەک ممارەسەو پراکتیک نوێ یە و کورد ئەزموونێکە کە جیهان و ناوچەکە چاودێری دەکەن بزانن ئایا ئەم نەتەوەیە بێ دەوڵەتە هەتا کوێ دەتوانێ دیموکراتی وەربگرێت. 

پرسیارەکە لێرەدایە ئایە بایکۆت لەبەرژەوەندی ( دەسەڵات، ئۆ پۆزسیۆن، خەڵک) کامیان دایە، لەڕاستیدا ئەگەر دووربینبین لە خوێندنەوەی سیاسی و پرۆسەی دیموکراتیدا، ئەوا لەبەرژەوەندی هیچ لایەکدا نیە، چونکە ئەگەر دەسەڵات پێی وابێ بایکۆت لەبەرژەوەندی ئەودایە دەکرێ بۆ بردنەوەی چەند کورسیەکی زیاتر بۆ قۆناغێکی کورت وابێت، بەڵام لە وێنە گەورەکەدا بایکۆت لە بەرژەوەندی دەسەڵاتدا نیە، چونکە لەدیدیی جیهانی ئازادو  ناوچەکەدا وا دەیخوێننەوە ئەم میللەتە لە دەسەڵات ناڕازییە، بۆیە بایکۆتی کردووە.

ئۆپۆزسیۆن/ ئەگەر پێی وابێ بایکۆت لە بەرژەوەندی ئەواندایە، ئەوا کورتبینانە خوێندنەوە بۆ پرۆسەکە دەکەن، چونکە بایکۆتی خەڵک لە پرۆسەی هەڵبژاردن واتە نەبوونی بەدیل و غیابی ئۆپۆزسیۆن، هەرچەندە ئۆپۆزسیۆن ئەگەر زویر نەبن زۆر پاشەکشەیان کردووە لای زۆرینە بووە بە کۆمیدی، بۆیە باشترە هانی بەشداربوون بدەن.

خەڵک/ هێزی سەرەکی بۆ پرۆسەی دەنگدان خەڵکە هەر خەڵک دەتوانێ گۆڕانکاری بکات بۆیە واباشە خەڵک بەشداربێت، چونکە پرۆسەی دیموکراتی پرۆسەیەکی مێژووییە مەرج نیە لە ماوەیەکی کورتدا کۆمەڵگە ببێتە کۆمەڵگەیەکی دیموکرات. نموونە فەرەنسا نزیکەی ١٠٠ ساڵی خایاند هەتا دیموکراتیەت بوو بە مۆدێل بۆیە مەرج نیە ئێستا دیموکراتیەت وەک خۆی جێبگرێ دەکرێ دیزاین بکرێ و دەستوەردانیش هەبێ، بۆیە پێویستمان بە کات هەیە بۆ ئەوەی ببینە کۆمەڵگەیەکی دیموکرات و حزبەکان هۆشیارییان بگاتە ئەو شوێنەی، کە دۆڕان و بردنەوەیان قبووڵ بێت. 

ئێمە نموونەی ناچاری ٥٠ بە ٥٠ مان هەیە هێشتا هەر قبووڵمان نەکرد، بۆیە پرۆسەی سیاسی و دیموکراتی و دەوڵەتداری پەیوەندی بە وشیاری کۆمەڵگەوە هەیە، کەواتە بۆ ئەوەی کورد لە پێشچاوی جیهان لە پرۆسەی بەشداریکردنی  دەنگداندا  شکست نەخوات ، باشتر وایە هیچ لایەک هانی بایکۆت نەدات، بەڵکو هانی بەشداربوون بدات بۆ دەنگدان، چونکە بایکۆت لە بەرژەوەندی دەسەڵات و ئۆپۆزسیۆن و خەڵکدا نیە، بەڵکو لە زیانی کۆی پرۆسەی سیاسی هەرێمی کوردستاندایە.