سەرچاوە: میدیای پەنجەرە
لە کاتێکدا جیهان چاوی لە شەڕی بەردەوامی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیایە، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست جارێکی تر کەوتووەتە بەردەم ئەگەری گێژاوێکی نوێوە. بەرپرسانی ئێران هۆشداری دەدەن لە هەڵگیرسانی قۆناغێکی تری شەڕ لەگەڵ ئیسرائیل، ئەمەش نیگەرانییەکی گەورەی دروستکردووە سەبارەت بە سەقامگیری ناوچەکە.

ئاڵۆزییەکانی ئەوروپا و ئێران: گۆڕانکاری لە سیاسەتدا
لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا، گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە هەڵوێستی وڵاتانی ئەوروپا بەرامبەر بە ئێران بەدی کراوە. چاودێرانی سیاسی پێیانوایە ئەم هەڵوێستە توندترە، کە بەراورد بە ڕابردوو جیاوازترە، ڕەنگە بۆ "موجامەلەکردنی" ئیدارەی ترەمپ بێت لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا.

هاوکات، دۆخی ئۆکرانیا ڕۆڵێکی بەرچاوی لەم گۆڕانکارییەدا بینیوە. وڵاتانی ئەوروپا، کە ئێستا پارە دەدەن بە ئەمریکا بۆ دابینکردنی چەک بۆ ئۆکرانیا، بە نیگەرانییەکی زۆرەوە سەیری بەهێزبوونی ڕووسیا و نزیکبوونەوەی ئەو وڵاتە لە سنوورەکانیان دەکەن.

ترسی ئەوروپییەکان تەنها بە نزیکبوونەوەی ڕووسیا لە سنوورەکانیان کۆتایی نایەت. ئەوان نیگەرانن لەوەی کە ئەگەر ڕووسیا لە شەڕی ئۆکرانیا بە براوەیی بێتە دەرەوە، ئەوا کاریگەرییەکانی بۆ سەر چەندین وڵاتی وەک پۆڵەندا گەورەتر دەبێت.
لەوەش زیاتر، ئەوان لەوە دەترسن کە ئەمریکا و ڕووسیا نزیک ببنەوە و ڕووسیا ڕۆڵێکی گەورەتر لە داڕشتنەوەی پلانە سیاسی و ئەمنییەکانی ئەوروپادا بگێڕێت. 

چاودێرانی سیاسی ئەم هەڵوێستە توندەی ئەوروپا بەرامبەر بە ئێران بە هەوڵێک دەزانن بۆ ڕێگرتن لە بەهێزبوونی ڕووسیا، چونکە ڕووسیا بە درێژایی مێژوو وەک مەترسییەک بۆ ئەوروپا سەیر کراوە.

ئێران و ڕۆڵی لە ناوچەکەدا: ترسی لە هەڵگیرسانەوەی شەڕ
سەرەڕای هەڵوێستە توندەکانی ئەوروپا، ڕۆڵی ئێران لە ناوچەکەدا بۆ ئەوروپا هێندەی پرسی ئێران بۆ ئیسرائیل و وڵاتانی کەنداو جێی مەترسی نییە.
بەرپرسانی ئێران، لە کاتێکدا جموجۆڵە سیاسییەکانیان فراوانتر دەکەن، بەردەوام هۆشداری لە هەڵگیرسانی قۆناغێکی تری شەڕ لە نێوان وڵاتەکەیان و ئیسرائیل دەدەن،  پێیانوایە شەڕەکە کۆتایی نەهاتووە. بەرپرسانی ئەمریکاش ئەم ڕوانگەیە پشتڕاست دەکەنەوە و دەڵێن کە تەنها قۆناغی یەکەمی شەڕ کۆتایی هاتووە و ئەگەری هەڵگیرسانەوەی هەیە.

دوای ئەوەی بە نێوەندگیری ئەمریکا، پەیوەندییەکانی نێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا تاڕادەیەک هێور بووەوە، جموجۆڵی بەرپرسانی ئێران زیاتر بوو. ئەوان پێیانوایە ئەم نێوەندگیرییەی ئەمریکا پەیوەندی بە بەرژەوەندییەکانی ئەوانەوە هەیە. لەم چوارچێوەیەدا، ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی ئێران سەردانی عێراقی کرد بۆ ئەوەی لە ڕێگەی عێراقەوە دۆخەکە ئاسایی بکاتەوە و مەترسییەکانی سەر ناوخۆی وڵاتەکەی لە ئەگەری هەڵگیرسانەوەی شەڕ دوور بخاتەوە. 

ئێرانییەکان پێیانوایە ڕووداوەکانی ئۆکرانیا کاریگەری لەسەر وڵاتەکەیان دەبێت، هەرچەندە چاودێرانی سیاسی دەبینن کە هەوڵەکانی ئەمریکا بۆ ڕاگرتنی شەڕ لە ئۆکرانیا، بۆ ئەوەیە تا ئەمریکا خۆی یەکلایی کردنەوەی ململانێکەی لەگەڵ چین بکاتەوە.

ترسی ناوخۆیی ئێران: ئامادەکاریی بۆ خۆپارێزیی
سەرەڕای هۆشدارییە بەردەوامەکانیان لەبارەی ئەگەری هەڵگیرسانەوەی شەڕێکی تر، ترسێکی گەورەش بە وتارەکانی بەرپرسانی ئێرانەوە دیارە. ئەم ترسە وایکردووە هەزاران کەس لە ناوخۆی ئێران دەستگیر بکرێن و تۆمەتی سیخوڕی دەرەکییان بدرێتە پاڵ. بە ڕای چاودێرانی سیاسی، دۆخی ناوخۆی ئێران ناجێگیرە، گرفتی ئاو و کارەبا هەیە و خەڵک ناڕازییە، لە کاتێکدا ئێران ناتوانێت گرفتەکان چارەسەر بکات.

ترسی ئێرانییەکان زیاتر لە دۆخی ناوخۆییە وەک لە دەرەوە، چونکە مەترسی ئەوەیان هەیە کە ناوخۆی وڵاتەکەیان لە ئەگەری دەستوەردانی دەرەکی ئاڵۆز بێت، ئەگەر شەڕ و ئاڵۆزییەکان سەریان هەڵدایەوە.

دەستگیرکردنی هەزاران کەس و گرتنەبەری ڕێوشوێنی ئەمنی توند لە ناوخۆی ئێران، ئەوە دەردەخات کە تاران ئامادەکاری دەکات بۆ دوورخستنەوەی مەترسییە ناوخۆییەکان و ڕێگرتن لە ڕوودانی ئاڵۆزی ناوخۆیی.

لە قۆناغی یەکەمی شەڕدا، هەرچەندە بوونی هەزاران سیخوڕی ناوخۆیی و دەستڕاگەیشتنی ئیسرائیل بە ناوخۆی ئێران ئاشکرا بوو، بەڵام ناڕەزایەتی گەورە لە ناوخۆدا سەری هەڵنەدا، کە پێشتر پێشبینی دەکرا.
بۆیە لە ئێستادا دۆخی ناوخۆ بۆ ئێران زۆر گرنگە و دەیەوێت پێشوەختە خۆی بۆ ئامادە بکات، بۆ ئەوەی لە ئەگەری هەڵگیرسانەوەی شەڕدا، ناڕەزایەتی ناوخۆیی نەبێتە هۆی ڕووخانی دەسەڵات لەو وڵاتە.

دیمەنی داهاتوو: ئایندەیەکی نادیار
لەم دۆخە ئاڵۆزەدا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەبەردەم ئایندەیەکی نادیاردایە. ململانێ هەرێمییەکان و کاریگەرییەکانی شەڕی گەورەتری جیهانی، وەک شەڕی ئۆکرانیا، بەیەکەوە دۆخێکی ناسەقامگیریان دروست کردووە.

چاودێرانی سیاسی پێیان وایە کە چارەسەرکردنی ئەم کێشانە پێویستی بە هەوڵی دیپلۆماسی بەرفراوان و تێگەیشتنی قووڵ لە دینامیکییەتی هەرێمایەتی هەیە، بۆ ئەوەی بتوانرێت لە هەڵگیرسانی شەڕێکی نوێ و لێکەوتە کارەساتبارەکانی بەدوور بێت.