خۆپیشاندەران خوێنڕێژیان پێناڕوخێت...كورد زۆرترین خوێنی رشتووە
«ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی» ناكۆكیی قوڵیان لەگەڵ یەكتر هەیەو ئەو وزەیە بەكار دەهێنن بۆ دژایەتی و شكاندنی یەكتر
3 ساڵ لەمەوپێش
هاوڵاتى
ئێران زیاتر لە (40) ساڵە گۆڕەپانی سەرهەڵدانی ناڕەزایەتییە كۆمەڵایەتی و سیاسییەكانە لەكاتێكدا دەسەڵات و حكومڕانییەكەی لە لێواری هەڵدێریشدا خۆی دەرباز كردووە و توانیویەتی سەركوتی سەرجەم ئەو ناڕەزایەتییانە بكات و لەجیاتی جێبەجێكردنی داواكارییەكان خوێنی خۆپیشاندەرانی رشتووە.
سەرەڕای سەركوت و سێدارە، هەژاری و برسێتی (60) ملیۆن كەس لەكۆی (84) ملیۆن دانیشتوانی ئێران، ئەوەی لەمێژووی كۆماری ئیسلامی ئێران و ئۆپۆزسیۆنەكەی بەدی دەكرێت رەنگە بەهێزیی و سەركوتی دەسەڵات لەئێران تەنها هۆكار نەبێت بۆ مانەوە و پاراستنی حكومڕانییەكەی بەڵكو لاوازیی و پەرتەوازەیی ئۆپۆزسیۆن بەسەرجەم لایەنەكانییەوە هۆكار و فاكتی سەرەكییە بۆ مانەوەی تەنها كۆمارە شیعەكەی ئێران لەناوچەكەدا.
جیاوازیی پێكهاتە سەرەكی و نەتەوەییەكانی وەك (فارس، كورد، تورك، عەرەب، بلوچ) لەلایەك و جیاوازیی ئایینی و مەزهەبیی وەك (شیعە، سوننە، زەردەشت، یارسان و...) و قەیرانی حوكمڕانی و نەبونی ئازادی سیاسی و عەداڵەتی كۆمەڵایەتی وای كردووە ئێران بە بەردەوامیی گۆڕەپانی كەفوكوڵی سەرهەڵدان بێت، بەڵام لەبەرامبەردا خاوەنی ئۆپۆزسیۆنێكی پەرتەوازەو لاواز بێت كە ناكرێت پشتی پێ ببەسترێت بۆ رووخانی دەسەڵات و خوڵقاندنی وەرچەرخانێكی گەورە لەئێران، بۆیە لەوەسفی ئەم دۆخەدا دەكرێت بوترێت ئاش لەخەیاڵێك و ئاشەوان لە خەیاڵێك.
لەئێستادا كە دۆخی ئابوریی و دارایی ئێران لەخراپیدا رۆچوەو فشارە نێودەوڵەتییەكان و لەسەروی هەمویانەوە ئەمەریكا تەنگی بەدەسەڵات و حوكمڕانیی ئەو وڵاتە هەڵچنیوە، قەیرانی نەبوونی ئاو و بڕینی كارەباش بوەتە هۆی ئەوەی ناڕەزایەتیی لەچەند شارێكی پەراوێزخراوو گەورەی ئێران سەرهەڵبدات و ئەم ناڕەزایەتییانەش بگاتە پایتەختی وڵاتەكەو هیوایەكی دیكە لای ئەوانە دروستبكات كە خەون بە روخانی كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەبینن.
خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی لەسایەی سەركوت و سێدارە..
كۆماری ئیسلامی ئێران خاوەنی كارنامەیەكی رەشە لەسەركوتكردنی نەیاران و ناڕازییان چونكە ئەو وڵاتە تەنها لەساڵی (1988) زیاتر لەچوار هەزار زیندانیی سیاسی و نەیاری خۆی بەفەرمانی روحەڵڵا خومەینی، دامەزرێنەرو رێبەری پێشوی كۆماری ئیسلامی ئێران لەسێدارە داوەو بەپێی راپۆرتی ساڵانەی رێكخراوی مافەكانی مرۆڤی ئێران ژمارەی لەسێدارەدانەكان لەساڵێكدا لەنێوان (200) بۆ (300) كەسە بەمەش دەكرێت كۆماری ئیسلامی ئێران لەماوەی (42) ساڵی حوكمڕانیدا زیاتر لە (10) هەزار كەسی لەسێدارە دابێت كەئەمەش روونە ئاستی سەركوت لەو وڵاتە چەند توندو بێبەزییانەیە.
ئامارەكانی ئێران دەری دەخەن كەساڵانە نزیكەی (650) هەزار كەس لەو وڵاتە بە تۆمەت و تاوانی جیاواز سزای زیندانیان بەسەردا دەسەپێت و ئەگەر ئەو رێژەیە بە نێوەنج وەرگیرێت ئەوا لەتەمەنی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی بەسەر ئێراندا (27) ملیۆن كەس لەكۆی (84) ملیۆن هاووڵاتی بە لانیكەم بۆ جارێكیش بێت، زیندانیی كراون.
ئاستی سەركوت و سزای زیندایی لەو وڵاتە وایكرد كە محەمەد خاتەمی، لەساڵی (1997) بەدروشمی (ئازادی رادەربڕین) بەشداریی هەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆماریی لە ئێران بكات و بەم دروشمەش رێژەی (80%)ی كۆی دەنگەكان كە دەیكردە زیاتر لە (29) ملیۆن دەنگ بەدەستبهێنێت و بەجیاوازیی (13) ملیۆن دەنگ شكست بە ركابەرەكەی بهێنێت و زیاترین ژمارە دەنگەكان لەمێژووی ئێراندا بۆ خۆی تۆمار بكات، كە ئەمەش ئاماژەبوو بۆ ئەوەی دانیشتوانی ئێران تا چ ئاستێك تینوی ئازادین.
هەر خۆپیشاندان و سەرهەڵدانێك كە لەماوەی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامیی ئێراندا بەمەبەستی ئازادی و داواكاریی سیاسی و كۆمەڵایەتیی و خزمەتگوزاریی ئەنجام درابێت لەساتی یەكەمییەوە كوژراوو برینداری لێدەكەوتووەتەوە لەنوێترین رووداویشدا لە رێككەوتی (17/7/2020) لەپارێزگای خوزستان بەهۆی نەبوونی ئاوو گەندەڵیی لەدامودەزگاكانی حكومەت خەڵكی چەند شارو شارۆچكەیەكی ئەو پارێزگایە كە زۆرینەیان لەنەتەوەی عەرەب بوون خۆپیشاندانیان رێكخست و لەیەكەم رۆژی ئەو خۆپیشاندانە دوو كەس بەهۆی تەقەی هێزە ئەمنییەكانەوە گیانیان لەدەستداو تا شەشەم رۆژی ئەو ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانانە ژمارەی ئەو كەسانەی گیانیان لەدەستداوە بووەتە هەشت كەس كە سەرجەمیان گەنجن.
خامنەیی بەپەیامێك خوێنی خۆپیشاندەران دەڕێژێت..
عەلی خامنەیی، رێبەری كۆماری ئیسلامی ئێران وەك باڵاترین دەسەڵاتی سیاسی و مەرجەعێكی ئاینیی (شیعە) بەپەیامێكی چەند وشەیی دەتوانێت چارەنووسی خۆپیشاندەران و ناڕەزاییانی ناو ئەو وڵاتەكە بەمەبەستی سەركوت و سزا دیاری بكات چونكە هەندیكجار پۆلیس و هێزە ئەمنییە رەسمییەكانی دیكە هەوڵدەدەن نەبنە مایەی توندوتیژیی زیاتر بەمەبەستی هێوركردنەوەی دۆخەكە، بەڵام پەیامێكی خامنەیی لەسەر خۆپیشاندەران ئاستی توندوتیژییەكانی هێزە ئەمنییەكانی تا كوشتن و خوێنڕشتن بەرزكردووەتەوە.
خامنەیی لەكاتی توندبوونەوەی ناڕەزایەتییەكان دەستەواژەی (بەكرێگیراوی دوژمن، سیخوڕ، ئاژاوەگێڕ، شەقاو، فریودراو) بۆ خۆپیشاندەران بەكاردەهێنێت كە واتای ئەوەیە هێزە ئەمنییەكان دەبێت بەتوندترین شێواز هێز لەدژی خۆپیشاندەران بەكاربهێنن و سەركوتیان بكەن.
خۆپیشاندانەكانی ساڵەكانی (2009) بەهۆی ناڕەزایەتیی بزوتنەوەی سەوز لەهەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆماریی و سەركەوتنی مەحمودی ئەحمەدی نەژاد بەهۆی ساختەكارییەوە زیاتر لە (60) كەس بە تەقەی هێزە ئەمنییەكان گیانیان لەدەستدا.
لەناڕەزایەتییە سەرتاسەرییەكانی ساڵی (2018) تا (2019) نزیكەی (180)كەس هەر بەتەقەی هێزە ئەمنییەكان گیانیان لەدەستدا، چونكە بەبڕوای شارەزایان عەلی خامنەیی بە پەیامەكانی لەو ساڵانەدا فەرمانی كوشتنی خۆپیشاندەرانی دەدا.
سەركوتی كورد..
لەساڵی (1979) تائێستا كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان بەنەیاری سەرەكیی كۆماری ئیسلامی ئێران ئەژمار دەكرێت و ئەو دەسەڵاتەش وەك ناوچەیەكی مەترسیداری ئەمنییی لەو جوگرافیایە دەڕوانێت كەكورد تێیدا نیشتەجێیە و هەر لە رێككەوتی (19/8/1979) بەفەرمانی راستەوخۆی روحەڵڵا خومەینی، رێبەری پێشوو دامەزرێنەری كۆماری ئیسلامی ئێران بەبیانوی سەركوتی هێزە چەكدارەكان و حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان هێرش دەكرێتە سەر خۆپیشاندەرانی كورد كە بۆ مافی نەتەوەیی خۆیان لەچوارچێوەی ئاڵوگۆڕی دەسەڵات و رووخانی سیستمی پاشایەتی لەئێران هاتبووە ئاراوە.
فەرمانەكەی خومەینی بووە هۆی ئەوەی لە رۆژێكدا بە (21) هێڵی كۆپتەر هێرش بكرێتەسەر خۆپیشاندەرانی شاری (سنەو مەریوان و سەقزو بانە و..) تەنها لەشاری سنە و لە رۆژێكدا بەهۆی هێرشی ئاسمانیی و تۆپبارانكردنی ئەو شارە (22) كەس گیانیان لەدەستداو ئەمەش خوێناویترین سەركەوتە لەمێژووی دەستپێكردنی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی بەسەر ناوچەكەو ئێراندا.
كورد سەرەڕای ئەوەی خاوەنی پرسی نەتەوەییە، بەڵام لەگەڵ سەركوت و توندوتیژیی دەسەڵاتیشدا دەستبەرداری خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی لە رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران نەبووە و زۆرجار پێشەنگی بزوتنەوە مەدەنی و كۆمەڵایەتییەكانی شارە گەورەكانی ئەو وڵاتە بووە، بۆیە ئازایەتی و بوێری هێمایەكن كە كوردی لەناوچەكانی دیكەی ئێران پێدەناسرێتەوە.
ساڵی (1999) دوای دەستگیركردنی عەبدوڵا ئۆجالان، رێبەری پارتی كرێكاران كوردستان لەلایەن توركیا، خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی سەرجەم رۆژهەڵاتی كوردستان و تەنانەت تارانی پایتەختی ئێرانیشی گرتەوەو شارو شارۆچكە كوردنشینەكان لەشێوازی راپەڕینێكی سەرتاسەری رژانە سەر شەقامەكان و دروشمی نەتەوەیی و پشتیوانیی لەئۆجالانیان دەوتەوە و لەبەرامبەردا كۆماری ئیسلامی ئێران بەتوندترین شێوەو رەوانەكردنی هێزە ئەمنیی و چەكدارییەكانی شارەكانی دیكەی ئێران هەوڵی سەركوت و سزای خۆپیشاندەرانی كوردی دا و نزیكەی (70) كەس بەهۆی تەقەی هێزە ئەمنییەكان و لەژێر ئەشكەنجە و ئازاری دەزگای هەواڵگریی ئێران (ئیتلاعات) گیانیان لەدەستدا.
هیچ كات ئاماری قوربانیانی ئەو خۆپیشاندانە بە رەسمی لەلایەن دەزگاكانی كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە رانەگەیەنرا، بەڵام ئەوەی بەدی كراوە لەو سەردەمەدا توندترین سەركوت دژی خۆپیشاندەران و ئەو كەسانەی دەستگیركراون بەكارهێنراوە ژمارەی دەستگیركراوانی كورد بەئاستێك زۆر بووە كە لەزیندان و گرتوخانەكانی ناوچەكانی خۆیان جێیان نەبووەتەوە و بۆ زیندانە گەورەكانی ناوچەی هەمەدان و تەبرێز و تاران گوازراونەتەوەو خراونەتە ژێر توندترین ئەشكەنجەو ئازارەوە و هەندێكیان لەژیرا ئازارو ئەشكەنجەدا گیانیان لەدەستداوە و تەرمی هەندێك لەو قوربانییانە رادەستی بنەماڵەكانیان نەكراوەتەوەو لەشوێنی دوورە دەست فڕێدراوە و دواتر تەرمەكانیان دۆزراونەتەوە.
ئۆپۆزسیۆن دەسەڵاتی ئێران بەهێز دەكات..
لەساڵی (1979)و لەگەڵ هاتنەسەركاری كۆماری ئیسلامی ئێران ناڕەزایەتیی و خۆپیشاندانی جیاواز لەسەرتاسەری ئەو وڵاتە سەریهەڵداوە بەڵام هەریەكە لەم ناڕەزایەتیی و خۆپیشاندانانە نەبوونەتە هۆی رووخان یان وەرچەرخانێكی گەورەی مێژوویی لەسیستمی سیاسی و دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی كە هۆكارەكەشی بۆ كۆمەڵێك پرسی كۆمەڵایەتی، سیاسی، ئابوریی و ئاینیی دەگەڕێتەوە و لەسەرووی هەموو ئەمانەش ئۆپۆزسیۆنێكی بەهێزی رێكخراو كە وەك بەدیلی دەسەڵات لەدژی كۆماری ئیسلامی ئێران دەركەوێت بەدی ناكرێت.
رەنگە لەمێژووی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی ئێراندا ساڵێكی بەبێ خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی سەرتاسەریی بوونی نەبووبێت، هاوكات ئۆپۆزسیۆنەكانی ئەو دەسەڵاتە كە سەرەكیترینیان لەكوردو موجاهیدنی خەڵق و ئەوانەی خوازیاری گەڕانەوەی سیستمی پاشایەتی (سەڵتەنەت خواز) و كۆمۆنیستەكان بە گشتی پێكدێن ویستویانە خۆیان بكەنە خاوەنی ئەو ناڕەزایەتییانە لەكاتێكدا سەرجەم «ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی» ناكۆكیی قوڵیان لەگەڵ یەكتر هەیەو ئەو وزەیەی بەكاری دەهێنن بۆ دژایەتی و شاكاندنی یەكتر، بوەتە مایەی خێرو بەهێزبونی كۆماری ئیسلامی ئێران.
ئەگەرچی كورد وەك ئۆپۆزسیۆن و نەیاری كۆماری ئیسلامی ئێران لەئۆپۆزسیۆنەكانی دیكە رێكخراوترە، بەڵام ئەوانیش لەمێژووی خۆیاندا خاوەنی شەڕی ناوخۆن و كۆمەڵە و حزبی دیموكرات لە رۆژهەڵاتی كوردستان لەدژی یەكتر شەڕیان كردووە، بۆیە ئاساییە دەسەڵات باكی بەو جۆرە ئۆپۆزسیۆنە نەبێت كە لەجیاتی ئەوەی دژایەتیی حوكمڕانیی بكەن، لەدژی یەكتر چەك بەكاربهێنن.
لەلایەكی دیكەوە كۆماری ئیسلامی ئێران بەدانیشتن و دانوستانی نهێنیی لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی كورد و لایەنەكەنی دیكە بووەتە هۆكارێك كە ناكۆكییەكانی نێوان ئۆپۆزسیۆن زیاتر بێت و ئاشكرابوونی ئەم دانوستانە نهێنییە بێ ئەنجامانە لەگەڵ كۆماری ئیسلامی بووەتە هۆی لاوازیی پێگەی جەماوەریی حزب و لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆن.
رێككەوتن بۆ رووخانی رژێمی ئێران
بەگشتی دوو جۆری ئۆپۆزسیۆن، دژی كۆماری ئیسلامی ئێران بوونی هەیە، یەكێك ئەو لایەن و باڵەی كە لەناوخۆی كۆماری ئیسلامی و ئێراندایەو بە ریفۆرمخواز دەناسرێت و ئەوانیش لەناوخۆیاندا دابەش دەبن بەچەند بیروبۆچوونێكی جیاواز، بەڵام ریفۆرمخوازان هیچ كات خوازیاری نەمانی سیستمی كۆماری ئیسلامی ئێران نەبوون و ئۆپۆزسیۆنەكە دیكەش كە لەلایەن و پێكهاتە جیاوازەكانی كوردو بلوچ و تورك و فارس و عەرەب و سوننە پێكدێت، زۆربەی لەدەرەوەی ئێرانن و بەئۆپۆزسیۆنی تاراوگە ناویان دەهێنرێت.
پاش (39) ساڵ لەدەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی ئێران، ئۆپۆزسیۆنی تاراوگە لەساڵی (2018) و دوای سەرهەڵدانی ناڕەزایەتیی خوێندكارانی زانكۆو مامۆستایان و چین و توێژە جیاوازەكان لەئێران رێككەوتنێكی هاوبەشیان لەژێر ناوی (یەكڕیزیی بۆ ئازادی و یەكسانی لە ئێران) واژۆ كرد كە بە(پەیمانی رووخانی رژێمی ئێران) ناودەهێنرێت.
بەرچاوترین لایەنی بەشداربووی رێككەوتنەكە بریتی بوون لە (یەكێتی دیموكراتیی ئازربایجان، بزوتنەوەی كۆماریخوازە دیموكرات و لاییكەكانی ئێران، حزبی دیموكراتی ئەهواز، حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران، حزبی دیموكراتی كوردستان، كۆمەڵەی رێكخراوی كوردستانی حزبی كۆمۆنیستی ئێران، كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان، حزبی گەلی بلوچ، یەكێتیی فیداییانی ئێران، ئەنجومەنی كاتی سۆسیالیستە چەپەكانی ئێران).
هەروەها ئەم پەیمانە بە ئامانجی كەمكردنەوەی ناكۆكییەكانی نێوان ئۆپۆزسیۆنی ئێران و بەمەبەستی رووخانی كۆماری ئیسلامی و دامەزراندنی سیستمی فیدڕاڵی، (كۆماری پەرلەمانی) لەئێران و جیاكردنەوەی دین لەدەسەڵات و حوكمڕانیی، لەنێوان ئەو لایەنانە واژۆ كرا لەكاتێكدا حزبی موجاهیدینی خەلق و لایەنەكانی سەر بەسیستمی پاشایەتیی و چەند لایەنێكی ئیسلامیی كورد لەڕۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران بەشداریی ئەو پەیمانەیان نەكرد.
ساڵی (2020) جارێكی دیكە لەگەڵ توندبوونەوەی قەیرانە ئابورییەكانی و سەرهەڵدانی ناڕەزایەتییە مەدەنییەكان رەزا پەهلەوی كوڕی محەمەدڕەزا پەهلەوی، دوایین پاشای ئێران لەپەیامێكدا بەبۆنەی نەورۆز داوای یەكگرتویی و یەكێتیی لەسەرجەم لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆنی ئێران كرد بەمەبەستی هەنگاوی هاوبەش بۆ گۆڕینی دەسەڵات لەئێران بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنج بوو تەنها ژمارەیەكی كەم لەسەركردە بێ ناونیشانەكانی نەتەوەی فارس و سەرۆكی چەند حزبێكی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان پشتیوانیان لەو پەیامە كرد.
هەنگاوە لاوازەكانی ئۆپۆزسیۆنی تاراوگەی ئێرانی لەدەركردنی بەیاننامە و گردبونەوەی ناڕەزایەتیی بەژمارەی كەمی جەماوەر لەوڵاتانی ئەوروپا زۆر زیاتر نەڕۆیشتوە و ئەمەش خەڵكی ئێرانی لەوە سارد كردوەتەوە كەپشت بە رێكخستن یان ئاڕاستەكردنی ئەو ئۆپۆزسیۆنە ببەستن لەلایەكی دیكەوە بەشێك لەو ئۆپۆزسیۆنەكە كە لەنەتەوەی فارسن و بە نەتەوەی باڵادەست لەئێران ئەژمار دەكرێن دژی هەموو ئەو داواكاریانەی نەتەوەو گەلانی دیكەی ئێرانن كە لەچوارچێوەی باڵادەستیی نەتەوەی فارسدا نەگونجێت.
شارەزایانی سیاسی پێیان وایە لەگەڵ ئەوەی ئاستی سەركوت و سێدارەی كۆماری ئیسلامی ئێران توندە، بەڵام ناكرێت متمانە بەئۆپۆزسیۆنێك بكرێت كەدوای (39) ساڵ لەدەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی بیر لەدروستكردنی هاوپەیمانی بۆ رووخانی ئەو دەسەڵاتە بكاتەوە.
كۆتایی ریفۆرمخوازان..
كۆماری ئیسلامی ئێران كە هەرزوو لەناوخۆیدا بەسەر دوو باڵی ریفۆرمخوازو محافزكاردا دابەشبوو باڵی ریفۆرمخواز كە لەلایەن محەمەد خاتەمی، پێشەنگایەتیی دەكرێت و ئەو لە دوو خولی چوار ساڵەدا سەرۆك كۆماری ئێران بوو لەئێستادا لەچالاكیی خراوەو هەموو چالاكییەكی میدیایی و رێكخراوەیی لێ قەدەغە كراوە، جگەلەوەش زۆربەی سەركردەو پێشەنگەكانی ریفۆرمخوزان لەچوارچێوەی سەركوتی (بزوتنەوەی سەوز)دا لەزیندانن و یان لەماڵەكانیاندا دەستبەسەرن.
ریفۆرمخوازان كە خۆیان بەئۆپۆزسیۆن ناودەهێنن و دەڵێن پشتیان بەدەنگی جەماوەر بەستووە لەهەڵبژاردنەكانی ئەمساڵی پەرلەمان و سەرۆك كۆمارییدا پاشەكشێی بەرچاویان كردو زۆرینەی رەهای كورسییەكانی پەرلەمان كەوتەدەست محافزكاران و ریفۆرمخوازان تەنها (18) كورسییان لەكۆی (290) كورسی پەرلەمان بەدەستهێنا لەكاتێكدا لەساڵی (1999) توانبویان (90%)ی دەنگەكانی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی ئێران بۆ خۆیان مسۆگەر بكەن و لەساڵی (2013)ی خولی یانزەیەمی سەرۆك كۆماریی كە پشتیوانییان لە حەسەن رۆحانی كرد، توانیان زیاتر لە (18) ملیۆن دەنگ كۆبكەنەوە رۆحانی بكەنە سەرۆك كۆمار، رۆحانی جارێكی دیكە لەساڵی (2017) بە پشتیوانیی ریفۆرمخوازان توانی (23)ملیۆن دەنگ بەدەست بهێنێت ببێتەوە بەسەرۆك كۆمار بەڵام ئەمساڵ لەهەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆماریی لە ئێران هیچ كاندیدێكیان سەركەوتنی بەدەست نەهێنا و ئیبراهیم رەئیسی بە (18) ملیۆن دەنگ بووە سەرۆك كۆمار.
سەرۆكایەتیی سێ دەزگای سەرەكیی حوكمڕانیی كەبریتین لە(دادوەریی، پەرلەمان، حكومەت) لەئێران كەوتوەتە دەست محافزكاران و بەمەش خەونی ریفۆرم و ئاڵوگۆێ لەسیستمی كۆماری ئیسلامی ئێران لەسەر دەستی ریفۆرمخوازان كۆتایی پێهاتوە و پێچەوانەی رابردوو كە خەڵك لە خۆپیشاندانەكاندا پشتیوانیی ریفۆرمخوازانیان دەكرد ئێستا دروشمی زۆربەی خۆپیشاندەران بووەتە دژایەتیی ئەو لایەنەی كۆماری ئیسلامی ئێران.
دەسەڵاتی خوێنڕێژ بەخوێن دەڕوات!..
دەسەڵات لەئێران وەڵامی زۆربەی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەكانی مێژووی وڵاتەكەی بەتوندترین شێواز داوەتەوەو لەنوێترین رووداویشدا كاتێك خەڵكی خوزستان بۆ داوای چارەسەری كێشەی (25) ساڵەی كەمیی ئاوی ناوچەكەیان رژاونەتە سەر شەقامەكان، لەشەش رۆژدا هەشت گەنجیان لێ كوژرا، دەركەوت كە داواكردنی سەرەتایترین و سەرەكیترین ماف لەو وڵاتە چۆن بە توندوتیژیی وەڵام دەدرێتەوە، بۆیە زۆرجار لەسەر كۆماری ئیسلامی ئێران ئەم دێڕە مێژوییە دووبارە دەكرێتەوە «دەسەڵاتێك كە بە خوێن هاتبێت هەر بە خوێن دەڕوات».