نامۆ سەربەست

دامەزراوەی عەبدولڕەحمان پرومەند، دامەزراوەیەكی ناحكومی و قازانج نەویستە لە راپۆرتێكدا ئەوە ئاشكرادەكات كۆماری ئیسلامی ئێران 380 ئۆپەراسیۆنی بۆ كوشتن و رفاندنی نەیارەكانی لەهەرێمی كوردستاندا ئەنجامداوە.

لەسەرەتای ئەم مانگەدا كۆماری ئیسلامی رایگەیاند جەمشید شارمەهەد، چالاكوانی سیاسی ئۆپۆزسیۆن كە لەئەمریكا دادەنیشت رفاندووە، شێوازەكانی ئەو رژێمەی بیری خەڵك هێنایەوە كە بەرامبەر رۆژنامەنوس و چالاكوان و سیاسییە ئۆپۆزسیۆنەكانی دانیشتوی دەرەوەی ئێران دەیگرێتە بەر.

جەمشید دوایەمین كەس بوو لەدەرەوە رفێندرا، سەرەتای ئەم مانگە، وەزارەتی هەوڵگریی ئێران لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند «لە ئۆپراسیۆنێكی ئاڵۆزدا دەستگیریان كردووە» هەمان ئەو دەربڕینەی بۆ ئۆپراسیۆنە هاوشێوەكانی بەكاری دەهێنا.

دامەزراوەیەكی مافپەروەریی ئێرانی لەسەرژمێرییەكدا ناوی 540 ئێرانیی ئەژماركردووە كە قوربانیی كوشتن و رفاندنی رژێمی وڵاتەكە بوون.

دامەزراوەی عەبدولڕەحمان پرومەند، دامەزراوەیەكی ناحكومی و قازانج نەویستەو نزیكەی 20 ساڵە كار بۆ چەسپاندنی دیموكراسیەت و مافی مرۆڤ دەكات لەئێراندا و هاوكات كار بۆ دۆكیۆمێنتكردنی لەسێدارەدانەكان و ئۆپراسیۆنەكانی تیرۆرو رفاندن لەلایەن ئاسایش و هەواڵگریی ئێرانەوە دەكات.

عەبدولڕەحمان پرومەند سیاسییەكی ئۆپۆزسیۆن بوو ساڵی 1991 بریكارەكانی ئێران لەپاریس كوشتیان.

دامەزراوەكە لەڕاپۆرتەكەیدا دەڵێت ئەم ئامارانە هەموو قوربانییەكان لەخۆناگرێت و نووسیویەتی:»لە ساڵی 1979وە بریكارەكانی ئێران سەدان ئۆپراسیۆنیان لەدژی ئۆپۆزسیۆنە پەنابەرەكانی هەندەران ئەنجامداوە و ئەو ئۆپراسیۆنانەش بەردەوام دووبارە بوونەتەوە، چونكە زۆرینەی كات توانیویانە لەسزادان قوتاریان بێت».

بەپێی راپۆرتەكە بریكارەكانی ئێران 380 ئۆپراسیۆنیان لەهەرێمی كوردستاندا ئەنجامداوە و 30 ئۆپراسیۆن لە ناوچەكانی تری عێراق و 30 لە پاكستان و 28 لەتوركیا و 13 لەفەڕەنسا و نۆ لەئەفغانستان و دانەدانەش لەوڵاتانیی دیكە بەكۆی گشتی، ئۆپراسیۆنەكان لە 20 وڵاتی جیاوازدا ئەنجامدراون.

ئەگەرچی ئێران تێوەگلانی لە زۆرینەی ئەو ئۆپراسیۆنانەدا رەتدەكاتەوە، بەڵام شانازیی بەهەندێكیانەوە دەكات و وەك نیشاندانی هێزی دەزگا ئەمنییەكانی دەیاناسێنێت، لەوانە رفاندنی رۆژنامەنوس روحوڵا زەم ساڵی 2019 لەعێراق و چالاكوانی سیاسی حەبیب ئیسیود ساڵی 2020 لەتوركیا و تەلەڤزیۆنی ئێران وێنەی هەردووكیانی پەخشكرد.

كۆماری ئیسلامی ئێران زۆر بەگەرمیی پێشوازی لەئەوانە دەكات، كە لە دەرەوە بەتۆمەتی تێوەگلان لەتیرۆركردنەكانەوە دەگیرێن و كاتی سزاكەیان تەواودەكەن و دەگەڕێنەوە. لەوانە كازم دارابی كە لەشەهیدكردنی دكتۆر سادق شەرفكەندی و هاوڕێكانیەوە تێوەگلابوو.

راپۆرتەكە هەندێك لەو وڵاتانەی پەناهەندە ئێرانییەكانیان لەخۆگرتووە، بە كەمتەرخەمیی تۆمەتباردەكات و دەڵێت حكومەتەكانیان دوای دەستگیركردنی بریكارە ئێرانییەكان یان ئاشكراكردنی پیلانەكانیان، رێگایان داون وڵاتەكانیان جێبهێڵن تا خۆیان لەوە بدزنەوە كە تۆمەت ئاراستەی ئێران بكەن.

هاوكات، دامەزراوەكە هۆشداریش دەدات لە ئەوەی ئەگەر هەمەئاهەنگی و كارێكی جیهانیی هاوبەش نەبێت بۆ راگرتنی، ئەوا ئەو توندوتیژیەی ئێران لە دەرەوی سنورەكانی دەیكات بەردەوام و زیاتر دەبێت.

بەردەوام دەزگای هەواڵگریی ئێران تۆمەتبار دەكرێت بە ئەنجامدانی كوشتن و رفاندنی ئاڵۆز لەدەرەوە، وێڕای ئەوەی رژێمی ئێران پەیوەندیی خۆی بەزۆرێك لەوانەوە رەتدەكاتەوە، بەڵام چەندین ئێرانی لەوڵاتانی دەرەوەدا بەتۆمەتی تیرۆركردنی چالاكوانان دادگاییكراون،.

ساڵی 1989 رای گشتی ئەوروپا بەوردی چاودێریی شەهیدكردنی دكتۆر عەبدولڕەحمان قاسملۆی كرد لەڤیەننای پایتەختی نەمساو دواتریش لەساڵی 1992دا شەهیدكردنی دكتۆر سادق شەرەفكەندی و دوو هاوڕێی لەچێشتخانەی میكۆنۆسی بەرلین لە ئەڵمانیا هەڵایەكی گەورەی نایەوەو شەهیدكردنی دكتۆر قاسملوشی هێنایەوە یادی خەڵك.

لەئێستاشدا كە بەردەوام دۆسیەی مافەكانی مرۆڤ لەئێران لەسەر زیاتر لەئاستێك باسدەكرێت و رەخنەی لێدەگیرێت و وڵاتەكە بەچەندین پێشێلكاریی بەرامبەر هاووڵاتییەكانی تۆمەتبار دەكرێت.