کوردانی رۆژئاوا چۆن هەڵسوکەوت لەگەڵ ناکۆکی زلهێزەکان دەکەن؟

ئامادەکردنی: هاوڵاتی

ناکۆکی و ململانێی نێوان زلهێزەکان، بە تایبەت ئەمریکا و رووسیا گوازرایەوە بۆ ناو سوریا و هەریەکەیان هەوڵی لاوازکردنی پێگەی ئەویتر دەدات تا لەناو خاکی سووریا؛ کە گرنگترین و ستراتیجی ترین وڵاتی رۆژهەڵاتی ناوەراستە، بیکاتە دەرەوە و خۆی ببێتە بڕیاردەری بێ رکابەری ناوچەکە.

لەوبارەیەوە ئاژانسی "رۆیتەرز" بڵاویکردەوە، دەزگای هەوڵگری رووسیا، هەریەک لە دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمریکا و بەریتانیا بەوە تۆمەتبار دەکات کە پیلانیان دارشتووە هێرشبکرێتە سەر هەردوو بنکەی سەربازی تەڕتووس و حمێمیم_ ی رووسیا، تا ناچاربکرێت لە سووریا بکشێتەوە.

مۆسکۆ لە پارێزگای تەڕتووسی رۆژئاوای سووریا بەندەرێکی سەربازی هەیە کە دەکەوێتە سەر دەریای ناوەڕاست و گەورەترین بنکەی ئەو وڵاتەیە لە دەرەوەی رووسیا؛ هەروەها بنکەیەکی ئاسمانی لە حمێمیم هەیە و بۆ ئۆپەراسیۆنەکانی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا بەکاریدەهێنێت.

ئەو دوو بنکە سەربازییەش بۆتە جێی مەترسی بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا و رۆژئاوا لە ناوچەکە، سەرچاوەکانی هەواڵیش باس لەوە دەکەن یەکێتی ئەوروپا مەرجی کردنەدەرەوەی ئەو دوو بنکە سەربازییەی رووسیای لە سووریا هەیە؛ تا پەیوەندییەکانی لەگەڵ دەسەڵاتی نوێی دیمەشق ئاسایی بکاتەوە، هەرچی ئەمریکاشە، کە بە گوتەی دۆناڵد تڕەمپ، سووریا بە گۆڕەپانی شەڕی خۆی نازانێت، بەڵام لەواقیعدا جۆرێکی ترە و وەک بڵاوکرایەوە پنتاگۆن لەماوەی ڕابردوودا ژمارەی سەربازەکانی لە سووریا بۆ دوو هێندە زیادکردووە و بەردەوامیش هاوکاری سەربازی بۆ هێزەکانی سوریای دیموکرات دەنێرێت کە تاکە هێزی هاوپەیمانی ئەمریکایە لە سووریا.

سووریا لەسەر نەخشەی سیاسی جیهان گرنگی تایبەتی خۆی هەیە، پێشتر ناپلیۆن سووریای بە دڵی زەوی ناوبردبوو و لەوبارەیەوە دەڵێت: "هەر هێزێک دەست بەسەر دڵی زەویدا بگرێت  واتا  (سووریا) ئەوا دەتوانێت حوکمی هەموو جیهان بکات"، وینستۆن چەرچڵیش دەڵێت: "سووریا کلیلی رۆژهەڵاتی ناوەراستە و هیچ زلهێزێک ناتوانێت رابەرایەتی جیهان بکات ئەگەر سووریای کۆنتۆڵ نەکردبێت"، وڵاتێک لەسەر نەخشەی سیاسی جیهان هێندە گرنگ بێت بە دڵنیایی دەبێتە گۆڕەپانی توندی ململانێی نێوان زلهێزەکان و هیچیان ئەو گۆڕەپانە گرنگە بۆ ئەوی تر بەجێناهێڵێت، هەرچی تورکیاشە کە ئێستا خۆی بە براوەی یەکەمی رووخانی رژێمی بەشار ئەسەد دەزانێت، لە ململانێی نێوان زلهێزەکاندا هێشتا پیاوە نەخۆشەکەی جەنگی جیهانی یەکەمە و نەک هەر ناتوانێت ببێتە بڕیاردەر لە دیمەشق، بەڵکو بە پێچەوانەوە هەردەم دوای شوێنپێی زلهێزەکان دەکەوێت.

کوردی رۆژئاوای کوردستانیش بە تایبەت هێزەکانی سووریای دیموکرت، کە هاوپەیمانی ئەمریکان لە شەڕی دژ بە تیرۆریستانی داعشدا و رێکەوتنی واژۆکراو لە نێوان هەردوولایاندا هەیە، بەڵام هەرگیز هەموو هێلکەکانی بەتەنها نەکردووەتە ناو سەبەتەی ئەمریکا و بەشێکی لای خۆی هێشتووەتەوە، ئەوەش نهێنی سەرکەوتنیانە لە بەرێوەبردنی ئەو پارچەیەی کوردستان کە دۆست و دوژمن شایەتی بۆ لێهاتوویی و سەرکەوتنیان دەدەن؛ هەم لەبەرەکانی شەڕ و هەم لە بەرێوەبردن و ئیدارەدانی ئەو پارچەیەی کوردستاندا.

پرسی کورد لەسەر ئاستی کۆی پارەچەکانی لەناوچەکەدا تا ئێستا رێگە نەدراوە تێکەڵ بە ناکۆکی و ململانێی نێوان هەردوو مەزهەبی شیعە و سوننە بکرێت، ئەمەش خاڵێکی ئەرێنییە و سەربەخۆیی خەبات و تێکۆشان بۆ یەکلاییکردنەوەی دۆزی کورد دەپارێزێت، بێگومان ئەم خاڵە بۆ ئاستی نێودەوڵەتیش ڕاستە و هەڵەیەکی گەورە دەبێت ئەگەر رێگە بدرێت پرسی کورد تێکەڵ بە ململانێی توندی نێوان زلهێزەکان بکرێت، چونکە ئەوکات کورد دەبێتەوە بە ناوکۆیی نێوان زلهێزەکان و لەو دۆخەشدا لە جیاتی بەدیهاتنی پرۆسەی چارەسەریی، دیسانەوە وەک ڕابردوو، دەبێتەوە بە قوربانی ناکۆکییەکان.