سازدانی: ئارا ئیبراهیم

یەكێك لەهەڵسوراوە دیارەكانی پێشووی بزوتنەوەی گۆڕان ئاماژە بەوە دەدات كە رێكخەری گشتی گۆڕان و خانەی راپەڕاندن سحری تێكۆشان و فكری سیاسی و مێژووی نەوشیروان مستەفایان بەتاڵكردەوەو دەشڵێت:» رێگا هەیە بۆ ئینقاز بوون لەو شكستەیان، بەڵام ئایا ئامادەن داوای لێبوردن بكەن لەو هەڵانەی كردوویانە».

عەبدولڕەزاق شەریف، یەكێك لەهەڵسوراوانی پێشووی گۆڕان لەم چاوپێكەوتنەدا لەگەڵ هاوڵاتى دەشڵێت:» ئەگەر نەوشیروان مستەفا خۆیشی زیندوو بووایەو بیوتایە ئەو موڵك و ماڵە هی خۆمەو هی بزوتنەوەكەو پرۆژە سیاسییەكە نییە، گۆڕان هەر دەڕوخاو هیچ كورسی نەدەهێنا».

هاوكات ئەوەش دووپاتدەكاتەوە كە» جەدوای مانەوەی بزوتنەوەی گۆڕان وەك حزبێكی سیاسی  نەماوە».

: هۆكاری ئەم شكستە گەورەیەی گۆڕان لەم هەڵبژاردنەدا چی بوو؟

عەبدولڕەزاق شەریف:  ئەنجامی هەڵبژاردنەكە دەركەوت هیچ كورسییەكی بۆ پەرلەمانی عێراق بەدەستنەهێنا هەم بەژمارەی دەنگدەرانیش دەركەوت كە لەهەموو ناوچەكان دەنگی دابەزیوە لەسەرتاسەری كوردستان لەنیو ملیۆن دەنگەوە، هاتۆتە سەر ئەو 22 هەزار دەنگە، ئەمە جگە لەشكست هیچ مانایەكی تری نییە.

هاوڵاتى: ئۆباڵی ئەم شكستە گەورەیە لەناو بزوتنەوەكە دەكەوێتە ئەستۆی كێ؟

عەبدولڕەزاق شەریف: ئەم شكستە موقاجیئ نەبوو چاوەڕوان كراوبوو، ئۆباڵی ئەم شكستە  راستەوخۆ پەیوەندی بەو كەسانەوە هەبوو كە لەدوای مەرگی كاك نەوشیروان بزوتنەوەكەیان بەڕێوە بردووە، هی یەك رۆژو دوو رۆژ نەبووە، لەدوای مەرگی كاك نەوشیروان و لە رۆژی یەكەمەوە، لەماوەی ئەم چوار ساڵەی رابردوودا، ئەم بزوتنەوەیە رەفتارو وتارەكانی هی ئەوە بوو پێگەی جەماوەری روو لەدابەزین بكات و بەرەو فەوتی هەقیقی بچێت .

بۆ خۆم هەر لە رۆژنامەی هاوڵاتى  داو لەو سەروەختەدا، چاوپێكەوتنم كردووە، وتوومە» ئەم بزوتنەوەی گۆڕانە روو لەناوچوون و فەنابوونە، لەبەرئەوەی خیانەتیان لەفكرو بیری نەوشیروان مستەفا كردووە، خیانەتیان لەو پەیمانە كۆمەڵایەتییە كرد كە لەگەڵ هاوڕێكانیان دەستیانپێكرد».

هاوڵاتى: لەناو بزوتنەوەكەدا دوای مەرگی كاك نەوشیروان خەڵكێكی زۆر زوویر كران، كە زۆربەیان كەسی دیارو هاوڕێی كاك نەوشیروان بوو، پێتوایە بۆچی ئەوانە زوویر كران؟

عەبدولڕەزاق شەریف: ململانێكانی ئەوانەی تۆ بەزوویر ناویان ئەبەیت هیچ كات لەسەر پۆست و پارە نەبووە،  زۆرینەی ئەو هاوڕێیانە، هەموو خۆیان بەخشیە گۆڕان و وازیان لەپارەو پۆست و ئیمكانیەتی خۆیان هێناو خزمەتی گۆڕانیان كرد، ئەو چەند كەسەی گۆڕانیان دروست كرد كێشەیان لەسەر پۆست و پلەو پارە نەبوو، بەڵام كۆمەڵێك كەس كە بەداخەوە بەهەڵە ناویان گەنجی تازەو خوێنی تازەبوو،  كە ناوم نابوون، (خوازەڵۆكی سیاسی) لەپێناوی پوڵ و پۆستا كەوتنە نێوان ئەو برادەرانەوە، لەپێناو بەرژەوەندی پۆست و پلەو پایەو پارەدا خۆیان كرد بە(تۆپی یاری) لەنێوان جەمسەرەكانی ململانێكاندا، بەداخەوە یەكێك لەكوڕەكانی كاك نەوشیروان قیادەی ئەو گەنجانەیان دەكرد، دوایش هەر ئەو گروپە كەناوی خۆیان نابوو گروپی هەستانەوە تۆپێكی تەقیو دەرچون، بەڵام شانسی سەید عومەر لەقاچی ئەودا فشبۆوە

هاوڵاتى: خانەی راپەراندنی گۆڕان راگەیەندراوێكیان دوای دەرئەنجامەكان بڵاوكردەوەو ئۆباڵەكەی دەكەنە ئەستۆی بایكۆت كردنی هەڵبژاردن؟سەرەڕای ئەوەی دەڵێن گۆڕانكاری دەكەین.

عەبدولڕەزاق شەریف: راگەیەندراوەكەی گۆڕان هیچ نرخێكی سیاسی و جەماوەری نییە، لەبەرئەوەی بایكۆت ئەنجامەو هۆكارەكانی بایكۆت و بێئومێدكردنی خەڵك چییە، هۆكارەكانی ناڕەزایەتییەكانی خەڵك چییە، ئەمانە پرسیارن پێویستیان بەوەڵامە،  ئەوان باس لەهۆكارەكان ناكەن كە بوونە هۆی ئەوەی گۆڕان روو لە رووخان بكات.

رووخانی گۆڕان سەرەتاكەی لە رۆژی مەرگی كاك نەوشیروانەوە دەستی پێكرد، لەجیاتی وەبەرهێنانی ئەو كۆستە نەتەوەیی و نیشتیمانیە، پێچەوانەكەی روویدا، بە تەعریفێك پێت بڵێم لادان لەفكری كاك نەوشیروان و تۆمەتباركردنی كاك نەوشیروان لەلایەن رێكخەری گشتی و خانەی راپەڕاندنی گۆڕان بەوەی كە خاوەنی گردو موڵك و ماڵەو خاوەنی بینای دیوانی چاودێری داراییە، موڵك و ماڵ هی شەخسی خۆیەتی و بزوتنەوەی گۆڕان بێبەرییە و مافیان دا بەنەوەكانی هەمووی ببەن بۆ خۆیان،  لەزمانی رێكخەری گشتی و خانەی راپەڕاندنی گۆڕانەوە، وتراو كرا  بەوەش سحری تێكۆشان و فكری سیاسی و مێژووی كاك نەوشیروانیان بەتاڵكردەوە.

بەداخەوە ئێمە وەك كەمینەیەك ویستمان رێگری بكەین لەو چەواشەكارییە كە ئەمانزانی وانییە و ویستی كاك نەوشیروانیش نەبووە، بەڵام ئەوان لەزمانی قیادەی بزوتنەوەكەوە ئەم دانپیانانەیان بۆ خەڵك راگەیاند، ئەمە سحری بزوتنەوكەو خەباتی سیاسی كاك نەوشیروانی بەتاڵكردەوە، ئەمە هۆكاری سەرەكی هەرەسهێنانی گۆڕان بوو.

هاوڵاتى: بۆچی وایان كرد كە ئێوە هەوڵتانداوە ئەوە روونەدات؟

عەبدولڕەزاق شەریف: لە رۆژی مەرگی كاك نەوشیروان پێش ئەوەی تەرمەكەی بنێژین، موئامەرەیەكی گەورە لەسەر فكرو فەلسەفەی كاك نەوشیروان دەستی پێكرد، هەم وەرەسەكان و مناڵەكانی كاك نەوشیروان، هەم ئەوانەی دوو خولە لەخانەی راپەڕاندن بوون هەم ئەوانەی رازیبوون و ئێمەیان تۆمەتباركرد هەموویان پێكەوە ئەجێندای دەرەكیان جێبەجێكردو پرۆسەیەك بوو بۆ ناشرینكردنی مێژووی خەباتی نەوشیروان مستەفا، خۆشتان ئەزانن ئەو كارەكتەری یەكەم و سەرەكی شۆڕشی نوێ بو ، بەمانایەكیتر پرۆسەكە بۆ ناشرینكردنی مێژووی كورد و شۆڕشی نوێ بوو .

بۆ جێبەجێكردنی ئەو پیلانە دەرەكیە كە لەلایەن دوژمن و نەیارانی كوردەوە داڕێژرابوو، بەداخەوە كوڕەكانی و هاوڕێكانی خودی نەوشیروان مستەفایان بەكارهێنا، حەتمەن ئەو پوڵ و پۆست هەڵڕژانەی دوای مەرگیتان بینی كە یەك یەك هاوڕێكانی سەرەیان بۆ گرتبوو، ئەوە شیرینی جێبەجێكردنی ئەو پیلانە بوو، وەریانگرت. هەموو ئەوانەی بەشداربوون تامی ئەو شیرینیەیان كرد و تاوانباری سەرەكین .

: لەناو جڤاتی گۆڕان باس لەوە كراوە كە بەجیا داببەزن و یانزە كەسیان لەگەڵیدا بوون، بەڵام تەنها حەوت كەسیان لەگەڵ هاوپەیمانێتی لەگەڵ یەكێتیدا بوون، دواجار حساب بۆ جڤاتی نیشتمانی نەكراوە؟ پێتانوایە ئەوە هۆكار بوو بۆ شكستی گۆڕان؟

عەبدولڕەزاق شەریف: ئەمە هیچ هۆكار نییە هەرچۆنێك بڕیاریان بدایە گۆڕان تەواو بوو بوو، ئەمە نابێتە هۆكار، ئەو كاتەی یەكێتی و گۆڕان پێویست بوو بەیەكەوە هاوپەیمان بن و رێككەوتنی سیاسییان واژۆ كرد ئەوكاتە گرنگ بوو، بەڵام هەندێك ئەترافی ناو یەكێتی و گۆڕان هەر بەفیتی دەرەكی نەیانهێشت ئەو رێككەوتنە جێبەجێ ببێت، ئەوكاتە پێگەیان بەهێز دەبوو ئەیانتوانی باڵانسی هێز لەهەرێم راستبكەنەوە، بەڵام ئەو كاتەی كە لەدەست دەرچوو هاوپەیمانێتیان بۆ پلەو پۆست و پارە كرد هیچ سودی نەماو لەمەودواش سودی نابێت. فاكتەری شوێن و كات لەهەنگاوی سیاسیدا گرنگە، مەسەلێك هەیە دەڵێت (ئەوەی بەبێوەژنی دەیكەیت بەكچێنی بتكردایە )، وەك وتم هۆكاری سەرەكی هیچ پەیوەندی بەوە نییە كە گۆڕان بەتەنها یان بە هاوپەیمانێتی لەگەڵ یەكێتی بەشداری هەڵبژاردنی بكردایە، ئەگەر نەوشیروان مستەفا خۆیشی زیندوو بووایەو بیوتایە ئەو موڵك و ماڵە هی خۆمە و هی بزوتنەوەكە و پرۆژە سیاسییەكە نییە، گۆڕان هەر دەڕوخاو هیچ كورسی نەدەهێنا.

هاوڵاتى: وەك یەكێك لەهاوڕێیانی كاك نەوشیروان پێتانوایە دەبێت گۆڕان چی بكات دوای ئەم شكستە؟

عەبدولڕەزاق شەریف: كاك نەوشیروان مەسئولم بووەو هاوڕێم نەبووە، یەكەمیان بۆ من شانازیترە .

 ئەزانی ئەو خەتایە، خەتای دەنگدەران و هەڵسوڕاوان و خەڵك و گۆڕانخوازان نەبوو، ئەوان بێبەرین لەم شكستەی گۆڕان، ئەم جەماوەرەی گۆڕان لەماڵی خۆیەتی و ئەم دەنگە ناڕازیانە ماون، بەڵام گۆڕان ناتوانێت بەم شێوەیە خۆی چاك بكات، رێگا هەیە بۆ ئینقاز بوونی، بەڵام ئەو رێگایانەی هەیە هەرگیز گۆڕان ناتوانێت بیكات.

مەسەلەن گۆڕان ناتوانێت داوای لێبوردن لەخەڵك بكات و ئیعتراف بكات كە دوای مەرگی كاك نەوشیروان خیانەتیان لەفكری كاك نەوشیروان كردووە،  ناتوانێت  داوای لێبوردن بكات كە ئەو موڵك و ماڵە هی كوڕەكانی نین و هی بزوتنەوەكەیەو بیگەڕێننەوە بۆ بزوتنەوەكە ، ناتوانن بڵێن هەڵەمان كردبوو ئەجێندای دەرەكیمان جێبەجێكرد.

ئەگەر هەموو ئەمانە بەدەنگدەرەكانی بڵێت، گۆڕانكاری لەدەسەڵاتدارەكانی بكات، بێ ئەوەی بەخەڵك بڵێت وەرنەوە، خەڵك خۆی دەچێتەوە بۆ گردەكەی گۆڕان یان خۆی دەچێتەوە بۆ ناو گۆڕان، ئایا دەتوانن ئەمە بڵێن و بیكەن، حەتمەن ناتوانن بیڵێن و ئیعتراف بكەن.

ئەو هۆكارانەی خەڵك لەگۆڕان عاجز بووە تا ئێستاش ئەو برادەرانە شانازی بە كۆمپانیاكانیانەوە دەكەن، شانازی بەبوونی پەیوەندییەكانیانەوە دەكەن لەگەڵ حزبە دەسەڵاتدارەكانی هەرێم، شانازی دەكەن بوون بەبەشێك لەئەجێندای ئەم حكومەتە فاشیلەی هەرێمی كوردستان.

هاوڵاتى: واتا گۆڕان بكشێتەوە لەكابینەی نۆیەم یەكێكە لە رێگاكان بۆ چارەسەری ئەم شكستە؟

عەبدولڕەزاق شەریف: لەچاوپێكەوتنێكی  وتوومە، باسم كردووە كەشكستی گۆڕان هی ئەوە نییە چوونەتە ناو حكومەتەوە، بەڵكو هی ئەوەیە كە خیانەتیان لەفكرو مێژووی خەباتی نەوشیروان مستەفا كردووە.

ئەسڵەن ئەگەر هەنگاوە تەندروستەكە بنێن ئیعلانی كۆتایی ئەم بزوتنەوەیە بكەن باشترە، بەڵكو لەسەر دارو پەردووی ئەو بزوتنەوەیە شتێكی دیكە دروست ببێت بۆ میللەتەكەمان، ئەگەر نا جەدوای مانەوەی بزوتنەوەی گۆڕان وەك حزبێكی سیاسی  نەماوە.

دوای مەرگی كاك نەوشیروان پێموتن كە بۆ ئەوەی ئەمانە روونەدات با لەگەڵ تەرمی كاك نەوشیرواندا ئەم بزوتنەوەیەش بنێژین، دەبوو وامان بكردایە، لای كەمی بۆ مێژوو، نەوشیروان مستەفا وەك سمبولی نەتەوەیی نیشتمانی و رەمز بمایایاتەوە كە كورد پیاوێكی وای هەبوو، بەداخەوە نەیانكرد،.

رێگە راستەكە ئەوە بوو  كە نەوشیروان مستەفا نە خاوەنی موڵك و نە خاوەنی یەك مەتر زەوی بوو لەكوردستاندا، بەڵام  ئەو غەدرە گەورەیە كرا، بەرامبەریشی سەرجەم هاوڕێیانی نەوشیروان مستەفا، بەشەهیدەكانیشەوە، بۆ هەتا هەتایە لێیان خۆش نابن.

هاوڵاتى: پێت وایە رێكخەرو خانەی راپەڕاندن دەستلەكار بكێشنەوە ؟

عەبدولڕەزاق شەریف :پێم وانیە سەید عومەر ئەوەندە گێل بێت لەم كاتەدا دەستلەكار بكێشێتەوە، چونكە كارێكی وا  مانای لەكۆڵنانی هەموو پۆخڵەواتەكانی رابردووە ، گەر بیكات وەك گەورەترین گەمژەی سیاسی ئەچێتە مێژووی كوردەوە