هاوڵاتی
تادێت دیمەنی ئاڵۆزی و نائارامی سیاسی لەعێراقدا لێڵتر دەبێت و ناكۆكی لایەنە سیاسییەكان لەسەر پێكهێنانی حكومەتی نوێ و پەرلەمان و تەواوی دامەزراوە دەستوورییەكانی دیكە قوڵتر دەبێتەوە و بەرەو تونێلێك هەنگاو دەنێت كە ئەوسەری دیار نەبێت، تەنانەت هەر بەتەنیا لەسنورێكی دیاریكراودا رانەوەستاوە، بەڵكو درێژبووەتەوە  بۆ ناو كۆی كایە سیاسییەكانی ئێستای حوكمڕانی.
هەرچەندە لەچەندڕۆژی رابردوودا جێنین پلاسخارت بەناوی نەتەوەیەكگرتووەكانەوە لەگەڵ زۆرینەی سەركردە سیاسییەكانی عێراقدا كۆبوەوەو هەوڵیدا دەستپێشخەرییەك بۆ چارەسەری ناكۆكییەكان بەئەنجام بگەیەنێت، بەڵام وادیارە ناكۆكییەكان لەسەر دووبارە داڕشتنەوەی چوارچێوەی حوكمڕانی و سیاسی و دەستووری ئەوەندە قوڵبێت كە بەئاسانی هیچ لایەنێك نەتوانێت سازشی لەسەر بكات، بەتایبەت كە لەئێستادا سەدر داوای دووبارە هەڵبژاردنەوەی پەرلەمان دەكات و لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگیش هەرچەندە بەئاشكراو راستەوخۆ دژی ئەو بۆچوونە نەوەستاونەتەوە بەڵام مەرجی وا سەختیان داناوە كەجارێكی تر عێراقی گەڕاندووەتەوە بۆ خاڵی سفر و چوارچێوەی سەرەتای پرۆسەی سیاسی لەساڵی 2003.
ئەمە لەكاتێكدایە هەندێك لایەن هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە بەچارەسەرێكی سیحری دەزانن بۆ دۆخی عێراق، بەڵام ئەو پرسیارەی كە لێرەدا سەرهەڵدەدات ئەوەیە ئایا دووبارە ئەنجامدانەوەی نمایشەكە هەمان دەرئەنجامی نییە؟ ئایا حزب و لایەنێك بەتەنیا دەتوانێت زۆرینەی كورسییەكان بباتەوەو حكومەت دروستبكات؟.
بەڵام ئایا شێوازەكانی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە چۆن دەبێت؟! لەكاتێكدا دۆخی عێراق ئێستا لەسەر لێواری تەقینەوەدایەو 10 مانگ نابێت هەڵبژاردنێكی پێشوەختەی دیكە ئەنجامدراوە.
سازدانی هەر هەڵبژاردنێكی نوێ لەعێراق بەر لەهەموو شێك پێویستی بەهەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەكانە، كەئەمەش پێویستی بەدانیشتنی پەرلەمانی هەیەو لەئێستادا بەهۆی پەكخستنی دانیشتنەكانی پەرلەمانەوە ئەمە قورسە.
لەدەستوری عێراقیشدا بەپێی ماددەی (64)ی تەنیا دوو رێگەی بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان دیاریكردووە:
رێگای یەكەم: یەك لەسەرسێی ئەندامانی پەرلەمان واتە لەكۆی (329) ئەندام (110) ئەندام نووسراوێك پێشكەش بكەن و داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكەن و پەرلەمان بەزۆرینەی رەها واتە (50+1)ی دەنگی ئەندامەكانی داواكارییەكە پەسەندبكات.
بەگوێرەی ئەم رێگا دەستورییە دوای پێشكەشكردنی داواكاری، هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان پێویستی بە دەنگی (165) ئەندامی پەرلەمان هەیە لەكۆی (329) ئەندام.

رێگای دووەم: سەرۆكوەزیران بەڕەزامەندی سەرۆك كۆمار داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكات.
ئەم رێگایەش لەئێستادا ناتوانرێت پەنای بۆ ببرێت چونكە مستەفا كازمی سەرۆكوەزیران و بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆمار هەردووكیان  لەئێستادا كاربەڕێكەرن و لەبەردەم خولی ئێستای پەرلەماندا هەڵنەبژێردراون و ناتوانن داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكەن.
ئەمیر دەعمی پسپۆڕی یاسایی عێراقی لەلێدوانێكیدا بە رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت) دەڵێت:" هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بەپێی میكانیزمی پێشكەشكردنی داواكاری لەلایەن سەرۆك وەزیرانەوە بۆ سەرۆك كۆمار نادروستە، چونكە سەرۆك كۆمار لەلایەن پەرلەمانی ئێستاوە هەڵنەبژێردراوە‌و سەرۆك وەزیرانیش ویلایەتەكەی تەواو بووە، بۆیە ناكرێت بودجە بۆ حكومەت تەرخانبكرێت بەمەبەستی سازدانی هەڵبژاردن".
ئەو پسپۆڕە یاساییە جەخت لەوەدەكاتەوە:  "كە تاكە رێگە بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمارو پێكهێنانی حكومەتە بۆ ماوەیەكی كاتی دیاریكراو، تاوەكو شەرعیەت وەربگرێت بەئاڕاستەی تەرخانكردنی بودجە بۆ سازدانی هەڵبژاردن".
لەبارەی دادگای فیدڕاڵیشەوە ئەو پسپۆڕە پێی وایە" دادگای فیدراڵی جەختی لەسەر ئەوە كردووە كەحكومەتە كاربەڕێكەرەكان ناتوانن ئەو بڕیارانە بدەن كە رەهەندی سیاسی‌و ئابوری‌و كۆمەڵایەتییان هەیە، واتە بەپێی ئەم میكانیزمە ناتوانرێت پەرلەمان هەڵوەشێندرێتەوە".

واشدەردەكەوێت بەم نزیكانە ئەوسەری تونێلەكەی دۆخی عێراق دیارنەبێت و هەموو دەستپێشخەری و چارەسەرە سیاسییەكان بەهۆی ناڕازیبوونی لایەنەكانەوە لەبازنەیەكی بۆشدا بخولێنەوە و دووبارە بگەڕێینەوە چوارچێوەی یەكەم.