هەرێم و بەدەوڵەتبوون! چەند نووکە قەڵەمێک

6 كاتژمێر لەمەوپێش
ئەحمەدى مەلا
بڕوا ناکەم هیچ پڕۆژەیەکی وا لە گۆڕێدا بێت، گۆڕانکاریی بەڕێوەیە، ئەوەی تا ئێستا روویانداوە زۆرن. هەموو پڕۆژەیەک وابەستەی هێزی ئابووری و سەربازی و سیاسییە، ئەم سێ چەمکە، لە سەرەوە بۆ خوارەوە شۆڕدەبێتەوە، کورد لەم نێوەندە ئەو ئەڵقە لاوازەیە کە ئەم سێ هێزەی نییە، هەشبێت ئەوەندە تۆکمە نییە کە قسە لەسەر بکەین.
ئەوەی ئێستا زۆر گرنگە، پاراستنی قەوارەی هەرێمە، ئەمە مانای ئەوە نییە، یەکێتی و پارتی دوو هێزی سیاسی زۆر مەزبووت بن، بەڵکو ئەم قەوارە سیاسییەیە کە دڵەڕاوکێی خستۆتە دڵی دەوڵەتە ئیقلیمییەکان، شکست و لاوازبوونی ئەم جوغزە بۆ ئەوان زۆر گرنگە، واتە بەهێزبوونی تورکیا وئیڕان و سوریایە کە بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیک هێزی زەفەربردنیان بە کوردانی خۆیان زیاتر دەکات.
ئەوەی بەغدا دوو دەیەیە خەریکێتی هەر ئەوەیە کە باشوور بخاتە دۆخی ماندووبوونەوە، تا نەپڕژێتە سەر داڕشتنی پلانی ستراتیژی و دواجار ئەوە پیشان بدات کە فیدرالییەت سیستەمێکی گونجاو نییە. کورد لەمە تێناگات.
چارەسەر ئەوەیە کە بەرەیەکی نیشتیمانی لە هەرێم پێکبێت تا بتوانێت گوتاری نیشتیمانی خۆی هێڵی سوور بێت بۆ ئەوەی بزانین چی دەکەین و چیمان پێدەکرێت و چۆن خۆمان ئامادە بکەین. ئەمە نەکرێ ناتوانین ببین بە داشێکی چالاک لەسەر شەترەنجی ناوچەکە.
ئەمە دەبوو لە ٢٠٠٣ وە کرابا، چونکە شیعەکان، ئێرانێکیان لە پشتەوەیە هەمیشە راوێژکاریانن، پشتوپەنای یەکترین. ئێستا دەشێ بکرێت، بەڵام، دەبێ، سەرەتا هێزەکان نیشتیمانی بن، واتە زمان و خاک و بەرژەوەندی کورد لە پێشەوەی ئەوەلییەتەکانەوە بێت.
ماددەی ١٤٠ لە سەرووی داواکارییەکانە بێ، ئەودەم موچە نەدەبوو بە گرفت...ئەگەر ئێمە تەنها بیر لە هێڵی بەرگریی بکەین، ئەوە دۆڕاوین. هیچ هێزێکی سیاسیی دروست نەبوو بە بێ ئەوەی پلانی زۆری نەبێت. کوردی باشوور ئێستا هەموو وزە و هێزی خستۆتە گەڕ بۆ کێشەی موچە، ئەمە ئەو پەڕی لاوازیی ئێمەی ئاشکرا کردووە.
ئەم بەرەیە ئیشی ئەوەی بێت کە ناوەندی ستراتیژی هەبێت، خەڵکی پسپۆر لە سەر دۆسییەی جیاواز ئیش بکەن، بتوانن ببن بە بەرهەمێنەری بۆچوون و دیدگای نوێ، ئەم بۆچوون و دیدگایانە لە سەرووی حیزبەوە ئیش بکەن، تەنها بۆ بەرژەوەندی خەڵکی هەرێم خۆی تەرخان بکات. گەڵالەکردنی ماس میدیا کە ئەم هەموو خەرجە زۆرە لە یەک دوو کەناڵی نیشتیمان خەرج بکرێت. بودجەی حیزب دیارییکراو بێت، یاساکانی ماس میدیا و چاپەمەنییەکان دیار بن. مشتوماڵکردنی زانکۆکان بۆ ئەوەی ببن بە بەرهەمێنەری مەعریفەی هاوچەرخ، گەشەپیدانی بەشە پیشەیی و تەنیکییەکان.
یەکدەنگی لە سیاسەتی خاریجی، هەموو حیزبێک بە کەیفی خۆی سەردانی دیمەشق و ئەنقەرە و تاران نەکات.
هەوڵدان بۆ دابینکردنی دادوەریی کۆمەڵایەتی و وەگەڕخستنی هێزی بەشەری، لاسایی نەکردنەوەی کۆمەڵگەی ئیستئهلاکی، قسەکردنی چالاک لەسەر ژینگە، پلان و رێفۆرم بۆ بوژانەوەی شار، برەو دان بە شاراوانییەکان، چ لە شارۆچکەکان، تەنانەت لە گوندەکانیش...ئەویش لە رێگەی هەڵبژاردنەوە، تێکشکاندنی سنووری دێگەڵە و هەولێر ببێ بە پایتەختی سیاسیی بۆ رێبازە جودا و جیاوازەکان....لە سیاسەت قۆناغی ئاشتی نییە، شەڕ هەمیشە سەروەرە، بە شەری سارد و گەرمەوە. بیسمارک دەڵێ بۆ ئەوەی ئاشتی دەسبەسەر بکەیت دەبێ خۆت بۆ شەڕ ئامادە بکەیت. ئەوەی بیر لە ئاشتی گشتگیر دەکات یا ساوێلکەیە یا خەوتووە.
بە بێ پلان کورد ناچێتە نێو پرۆژەی هیچ زلهێزێکەوە...
