ڕێبوار سیوەیلی

ئەوەی لە سلێمانی ڕوویدا هەر تەنیا پەیوەندیی بە سنووری ئیدارەی شارەكەوە نییە، بەڵكو پەیوەندییەكی ڕاستەوخۆیشی بە كۆی ئیدارەی سیاسیی هەرێمی كوردستانەوە هەیە. ڕووداوەکانی سلێمانی، زیاتر لەوەی تەنها قەیرانێکی ئەمنی بن، وەک ئاوێنەیەکی شکاو بوون کە وێنەیەکی شێواو و نادڵنیای داهاتووی هەردوو حیزبی دەسەڵاتداریان تێدا دەرکەوت. ئەم ڕووداوانە خاڵی وەرچەرخانن و هەر حیزبێکیان ناچار دەکەن ڕووبەڕووی چارەنووسی خۆی ببێتەوە. لێرەدا، داهاتووی ئەگەرەكانی هەردوو ئیدارە بەجیا شرۆڤە دەکەین.
یەکەم: داهاتووی ئیدارەی سلێمانی:

لەنێوان بوون بە "قەڵای ئەمنی" و "گەڕانەوە بۆ جەماوەر"
زۆنی سەوز لە هەموو کاتێک زیاتر لەسەر سێڕێیانێکی چارەنووسساز وەستاوە. ڕووداوەکانی ئەم دواییە دەرئەنجامی قەیرانێکی قووڵی ناوخۆیی و ستراتیژیی ئەو حیزبەن. بۆیە دوو ڕێڕەوی سەرەکی لە بەردەمیدایە:

گۆڕان بۆ "قەڵایەکی ئەمنی داخراو" (ڕێڕەوی ڕەشبینانە)
- چەسپاندنی مۆدێلی ئەمنی: سەرکردایەتی ئێستای ئیدارەی سلێمانی، لە ترسی لەدەستدانی کۆنترۆڵ و بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی نەیارە ناوخۆیی و دەرەکییەکانی، ڕەنگە زیاتر پەنا بۆ توندکردنی پشتێنی ئەمنی ببات. لەم مۆدێلەدا، ئازادییەکان و کاری مەدەنی وەک هەڕەشە سەیر دەکرێن و هێزە ئەمنییەکان دەبنە بڕیاردەری سەرەکی لە زۆنی سەوزدا. سلێمانی لە "پایتەختی ڕۆشنبیرییەوە" دەبێتە "سەربازگەیەکی گەورە".

- پچڕانی تەواو لەگەڵ میراتی باوك: ئەم ڕێڕەوە یەکێتی بەتەواوی لە فەلسەفەی دامەزرێنەرەکەی دادەبڕێت کە بریتی بوو لە کۆکردنەوەی دەنگە جیاوازەکان و باوەشکردنەوە بۆ ڕۆشنبیران و ناڕازییەکان. حیزبەکە لە هێزێکی جەماوەریی فرەڕەنگەوە دەگۆڕێت بۆ دامەزراوەیەکی ئەمنی-سەربازیی یەکڕەنگ.

- دابەشبوونی ناوخۆیی زیاتر: هەرچەندە ئەم ڕێگەیە لەوانەیە لە کورتخایەندا دەسەڵاتی باڵی ئێستا بچەسپێنێت، بەڵام لە درێژخایەندا دەبێتە هۆی بێدەنگکردن یان پەراوێزخستنی ئەو سەرکردە و کادیرە میانڕەوانەی کە هێشتا باوەڕیان بە یەکێتییەکی دیموکرات و کراوە هەیە. ئەمەش یان دەبێتە هۆی جیابوونەوەی زیاتر یان کشانەوەی بێدەنگی ئەو کەسانە و پووکانەوەی حیزب لەناوەوە.

- زیادبوونی وابەستەیی بە هێزی دەرەکی: یەکێتییەکی لەم شێوەیە، بۆ مانەوەی خۆی، زیاتر پشتی بە پشتیوانیی هێزە ئیقلیمییەکان (بەتایبەت ئێران) دەبەستێت، ئەمەش سەربەخۆیی بڕیاری سیاسیی زیاتر لاواز دەکات.
دووەم: هەوڵی "خۆڕاستکردنەوە و ئاشتبوونەوە لەگەڵ شار" (ڕێڕەوی گەشبینانە):

- سەرهەڵدانی دەنگی ژیرانە لەناوەوە: ئەم شۆکەی ڕووداوەکان دروستیان کرد، دەبێتە هۆکارێک بۆ ئەوەی دەنگە ژیر و خەمخۆرەکانی ناو یەکێتی بێنە گۆ. ئەوان دەگەنە ئەو بڕوایەی کە ئەم ڕێبازە ئەمنییە "خۆکوژییەکی سیاسییە" و یەکێتی بەرەو هەڵدێر دەبات. ئەم دەنگانە گوشار دروست دەکەن بۆ پێداچوونەوە بە سیاسەتەکاندا.

- دەستپێشخەری بۆ دیالۆگ: سەرکردایەتی یەکێتی، لەژێر فشاری ناوخۆیی و جەماوەریدا، هەڵەی خۆی قبوڵ دەکات و دەستپێشخەرییەکی جددی بۆ دیالۆگ لەگەڵ چالاکوانان، ڕۆژنامەنووسان و نوخبەی ڕۆشنبیریی سلێمانی دەکات. ئەمە دەبێتە سەرەتای گەڕاندنەوەی متمانە.

-گەڕانەوە بۆ بنەماکان: یەکێتی هەوڵدەدات بگەڕێتەوە بۆ ئەو بنەمایانەی کە لەسەری دامەزراوە؛ واتە بوون بە چەتری کۆکەرەوەی دەنگە جیاوازەکان و پارێزەری ئازادییەکان لە زۆنەکەی خۆیدا. ئەمە پێگەی جەماوەریی یەکێتی لە هەڵبژاردنەکاندا بەهێز دەکاتەوە و وێنەی سلێمانیش وەک شارێکی زیندوو دەگەڕێنێتەوە.
دووەم: داهاتووی زۆنی زەرد:

لەنێوان "هەژموونی تاکلایەنە" و "هاوبەشیی ستراتیژی"
پارتی وەک ڕکابەری سەرەکی و هاوبەشی دەسەڵات، ڕووداوەکانی سلێمانی وەک دەرفەت و هەڕەشە سەیر دەکات. داهاتووی پارتیش بەندە بەوەی کام ستراتیژییەت هەڵدەبژێرێت:
یەكەم: ستراتیژیی "قۆستنەوەی دەرفەت و گەمارۆدان" (ڕێڕەوی واقیعی)

• بەهێزکردنی وێنەی "هەولێری ئارام: پارتی لاوازیی و پشێوییەکانی سلێمانی دەقۆزێتەوە بۆ ئەوەی زیاتر وێنەی هەولێر و دهۆک وەک ناوچەی سەقامگیر، ئاوەدان و جێی متمانەی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و وەبەرهێنەران نیشان بدات. ئەمە جیاوازییە ئابووری و کۆمەڵایەتییەکانی نێوان دوو زۆنەکە قووڵتر دەکاتەوە.

• گەمارۆدانی سیاسی و ئابووریی زۆنی سەوز: پارتی لە ڕێگەی کۆنترۆڵکردنی حکومەتی هەرێم و داهاتەکانەوە، فشارەکانی بۆ سەر یەکێتی زیاد دەکات. هەوڵدەدات یەکێتی وەک هێزێکی "یاخی و تێکدەر" نیشان بدات و لە ئاستی نێودەوڵەتی و لە بەغدادیشدا سنوورداری بكات.

• ئامانج: ئامانجی کۆتایی ئەم ستراتیژییەتە ئەوەیە کە یەکێتی ئەوەندە لاواز بکرێت کە ناچار بێت هەموو مەرجەکانی پارتی قبوڵ بکات و ببێتە پاشکۆیەکی حیزبی حاکم. ئەمە دەبێتە هۆی دروستبوونی سیستمێکی تاک حیزبیی دیفاکتۆ لە هەرێمدا.

• مەترسییەکان: ئەم ستراتیژییەتە لەوانەیە ببێتە هۆی تەقینەوەی دۆخەکە و هەڵوەشاندنەوەی یەکجارەکیی قەوارەی هەرێم، چونکە یەکێتییەکی گەمارۆدراو و بریندار لەوانەیە پەنا بۆ بژاردەی مەترسیدارتر ببات.
دووەم: ستراتیژیی "هاوبەشییپێكردن و پاراستنی قەوارەکە" (ڕێڕەوی گەشبینانە)

• تێگەیشتن لە مەترسییە هاوبەشەکان: سەرکردایەتی پارتی دەگاتە ئەو بڕوا قووڵەی کە هەرێمێکی دابەشبوو و لاواز لە بەرژەوەندیی هیچ لایەکدا نییە. ئەوان تێدەگەن کە داڕمانی سلێمانی، لە کۆتاییدا پایەکانی هەولێریش دەلەرزێنێت و هەموو دەستکەوتەکان دەخاتە مەترسییەوە، بەتایبەت لە بەرامبەر بەغداد و هێزە ئیقلیمییەکاندا.

• دەستپێشخەری بۆ ڕێککەوتنێکی نوێ: پارتی لەبری قۆستنەوەی دەرفەت، دەستپێشخەرییەکی مێژوویی دەکات بۆ دانانی نەخشەڕێگایەکی نوێ لەگەڵ یەکێتی. ئەم نەخشەڕێگایە لەسەر بنەمای بەدامەزراوەییکردن و بەنیشتمانیکردنی هێزی پێشمەرگە، ئاسایش و داهاتەکان دادەڕێژرێت.

• لە تاکڕەوییەوە بۆ هاوبەشیی ڕاستەقینە: پارتی قبوڵی دەکات کە حوکمڕانیی هەرێم پێویستی بە هاوبەشییەکی ڕاستەقینە هەیە نەک تەنها دابەشکردنی پۆست. ئەمە دەبێتە هۆی بەهێزکردنی قەوارەی هەرێم و یەکخستنی گوتاری کوردی لە ئاستی دەرەوەدا.

دەرەنجام:
داهاتووی ئەم دوو حیزبە بە شێوەیەکی چارەنووسساز پێکەوە گرێدراوە. ئەگەر یەکێتی ڕێڕەوی "قەڵای ئەمنی" هەڵبژێرێت و پارتیش ستراتیژیی "گەمارۆدان"، ئەوا دەرەنجامەکە داخوران و پوکانەوەی هێواشی قەوارەی هەرێمی کوردستان دەبێت. بەڵام ئەگەر دەنگە ژیرەكانی هەردوو لا زاڵ بن و بەرژەوەندیی باڵای نیشتمانی بخەنە سەرووی بەرژەوەندیی حیزبییەوە، هێشتا دەرفەتێک بۆ چاکسازی و بوژانەوە ماوە.

لە کۆتاییدا، پرسیارەکە ئەمەیە: ئایا ئەم دوو هێزە مێژووییە دەیانەوێت وەک دامەزرێنەری هەرێمێک لە مێژوودا بمێننەوە، یان وەک میراتگری دوو میرنشینی دابەشبوو کە لەسەر دەستی خۆیان هەڵدەوەشێنەوە؟ وەڵامی ئەم پرسیارە، چارەنووسی دەیەی داهاتووی کوردستان دیاری دەکات.