ڕێبوار حەمەلاو شوانی

داتا و ئامار و خوێندنەوە و بەدواداچوونی داتا و زانیارییەکان لەسەر کار و هەنگاو و پرۆژەکانى حکوومەتى کوردستان بە سەرۆکایەتیى ڕێزدار مەسرور بارزانى، هەموویان نەک جێگەى ئومێد و هیواى خەڵکى کوردستانن، بەڵکوو بەڵگەی مێژوویی و گرنگن بۆ هەبوونى ئیرادەیەکى ڕوونى سیاسى و کارگێڕى و ئیدارەدانێکى بەهێز لە بەدەستهێنانى سەرکەوتن و گەشەسەندنەکان.

وێراى هەموو ئاستەنگە داراییە گەورەکان کە هەرێمى کوردستان لە ماوەى 5 ساڵى ڕابردوودا ڕووبەڕووى بووەتەوە، بەتایبەتى لێكەوتەكانی شەڕى ڕێکخراوى تیرۆریستیى داعش تا بڵاوبوونەوەى نەخۆشیى کۆڕۆنا، ئینجا هەوڵە سیاسى و دیپلۆماسییەکان بۆ چارەسەرى کێشەکانى نێوان هەولێر و بەغدا و ڕاگرتنى مووچە و شایستە داراییەکانى خەڵکى کوردستان، بەڵام حکوومەتى کوردستان توانیویەتى لەو ماوە کورتەدا زۆرترین دەستکەوتى گەورە لە پێشخستن و پەرەپێدانى کەرتە جیاوازەکان لە ژێرخانى ئابوورییەوە تا ئاسایش و وەرچەرخانى بەدیجیتاڵیکردنى دامەزراوەکانى حکوومەت لەپێناو ئاسانکارى بۆ کاروبارى هاووڵاتییان بەدەست بهێنێت.

ئەوەى جێگەى سەرنجە، هەرێمى کوردستان لە ماوەیەکى پێوانەییدا، دەیان پرۆژەى ستراتیژى بە ئامانجى پێشخستنى شێوازى ژیان و بەهێزکردنى ژێرخانى ئابووریى کوردستانی بەخۆیەوە بینیوە، ئەوەش بۆ ئەو راستییە دەگەڕێتەوە کە ئەمڕۆ هەرێمى کوردستان لەڕووى ئارامى و سەقامگیرییەوە، رەوتى ئاوەدانى تیایدا بە شێوەیەکى بەرچاو گەشەى کردووە و بووەتە پەناگەى هەزاران ئاوارە و پەنابەرى عێراقی و بیانى، لە کاتێکدا عێراق تا ئێستا پشکى هەرێمى کوردستانى لە بودجە بۆ کوردستان نەناردووە، کە ژمارەى دانیشتوانى زیاتر لە شەش ملیۆن کەسە. لە هەمان کاتیشدا ئاستى پەیوەندییەکانى کوردستان لەگەڵ وڵاتانى ناوچەکە و کۆمەڵگەى نێودەوڵەتى گەیشتووەتە قۆناغێکى پێشکەوتوو، بە شێوەیەک، عێراق هەمیشە ئیرەیی پێدەبات و کێشەى بۆ دروست دەکات، بەتاییەتى ئەو ڕێککەوتن و گرێبەستە گەورەیەى نێوان کوردستان و ئەمەریکا لە بوارى وزەدا بە بەهاى زیاتر لە 100 ملیارد دۆلار.

ئەوەى لە ماوەى رابردوودا بینراوە، هەر کاتێک حکوومەتى کوردستان سەرکەوتن و پرۆژەیەکى مەزن بنیات بنێت، ئەوا لەلایەن عێراقەوە ڕووبەڕووى فشارى زۆر دەبێتەوە، هۆکارەکەیشى ئەوەیە عێراق لە دواکەوتووترین قۆناغیدایە و وێڕاى سەروەت و سامانێکى زۆر، بەڵام نەیتوانیوە سەرەتاییترین خزمەتگوزارییەکان پێشکەش بکات. بە پێچەوانەوە، حکوومەتى کوردستان وێڕاى هەموو ئاستەنگەکانى بەردەمى، كەچی توانیویەتى لە بنیاتنانەوەى ژێرخانى ڕێگەوبان و شەقەماکان وەرچەرخانى گەورە تۆمار بکات، هەر لە هەولێرەوە تا سلێمانى و هەڵەبجە دهۆک و ئیدارە سەربەخۆکان، بە هەمان شێوە، چەندین پرۆژەى دیکەى خزمەتگوزارى بوونەتە مایەى سەرنج، لەوانە؛ (پرۆژەى رووناکى) بۆ دابینکردنى کارەباى 24 کاتژمێرى و كوژاندنەوەی موەلیدەكانی کارەبا و رۆژ بە رۆژیش ئەو پرۆژەیە سەرانسەرى کوردستان دەگەڕێتەوە.

هەروەها لە کابینەى نۆیەمدا، لە بوارى ئاسایشى ئاودا چەندین بەنداو و پۆند و شوێنى عەمبارکردنى ئاو دروست کراون، دیارترینیان (پرۆژەى فریاگوزاریى ئاوى هەولێر)ى پایتەخت بوو کە زیاتر لە 70%ى کێشەى ئاو چارەسەر دەکات، لەگەڵ بووژانەوەى زیاتر و گەشەکردن و ڕەخساندنى هەلى کار و وەبەرهێنان. هاوکات سەبارەت بە چاکسازیى دارایی، پرۆژەى (هەژمارى من)، رۆژ بە رۆژ ژمارەى ئەو فەرمانبەرانەى ناویان بۆ سیستەمى بانکى دیجیتاڵى تۆمار کردووە، زیاتر دەبێت. ئەمەش ئاماژەیە بەوەى متمانەى زیاترە لە کەرتى بانکى کە پشتگیریی لە پرۆسەى پاشەکەوت و وەبەرهێنان و ئاڵوگۆڕى بازرگانى و دارایی دەکات.

بە هەڵوەستەکرن لەسەر هەموو ئەو دەستکەوتانەى حکوومەتى کوردستان لە ماوەیەکى کورتدا بەدەستى هێناوە، لە کاتێکدا حکوومەتى عێراق بیر لە ئاڵۆزکردنى قەیرانى دواکەوتنى مووچەى فەرمانبەران و خانەنشینانى کوردستان دەکاتەوە، کە مەرامیان دروستکردنى فشار و زیادبوونى قەرزە لەلایەن هاووڵاتییانەوە و لاوازکردنى توانای کڕینیانە لە بازاڕەکاندا، هەروەها دروستکردنى کاریگەرییە لە پرۆژەکان و هەندێك پلانى گەشەپێدان لە هەرێمى کوردستان.

بەڵام وێڕای ئاستەنگەکان، گەلى کورد بە رێبەرایەتیی سەرۆك بارزانى، بە خۆڕاگرییەوە هەنگاوى پێشکەوتنى زیاتر دەنێت، چونکە کورد و کوردستان قۆناغى لەوە سەختتریشى تێپەڕاندووە و بەدڵنیاییەوە ئەو قەیرانە دەستکرد و ئاستەنگە سەپێنراوانە بەردەوام نابن، چونكە لە كۆتاییدا زەرەرمەندى سەرەکییش هەر عێراقى دواکەوتوو و فاشیزم دەبێت، کاروانى گەشەسەندن و ئاوەدانیىش لە کوردستان ناوەستێت و بەردەوام بەرەو پێشەوە دەچێت.