کاوه‌ ره‌ش. به‌ریتانیا

جەژن لەزۆربەی ئاینەکاندا، ئێستا زیاتر  رێڕەوێکی کولتوری وەرگرتووە، وەک لەوەی تایبەت بێت تەنها بەپەیڕەوکەرانی  ئاینیی.

 جەژنی کریسمس و سەری ساڵی نوێی زاینی بەتایبەت، بۆتە کولتوری زۆربەی دانیشتوانی سەرزەوی، بۆیە کەم کون و کەلەبەری ئەم جیهانە هەیە، لەو جەژن و نوێبونەوەی  سەری ساڵەدا  بەشدار نەبێت.

ئێمەی پەناهەندەی وڵاتان، رەنگە زۆرتر لەجەژن و بۆنە ئاینیی و نەتەوەییەکانی خۆمان و ئەوان، ئەزموونمان وەرگرتبێ، ئەگەر بمانەوێ بەراوردێکی رووکەشیانەی بکەین.

ئەگەرچی کۆمەڵێک لەپیاوانی بەناو ئایینی، لەزۆربەی ئایینە جیاوازەکان، هەوڵی ناشرینکردنی پەیڕەوانی غەیرە دینی یەکدی دەدەن، بەڵام هەموو ئایینە ئاسمانییەکان، لەناوەڕۆکدا باسی چاندنی تۆوی چاکەکاریی و دوورکەتنەوە لەخراپەکاری دەکەن.

ئایین بەگشتی لەئەوروپا، هیچ رۆڵێکی نەماوە، چونکە زۆربەی کڵێساو  پەرستگاکان یان نەماون، یاخود دەرگاکانیان قوفڵ دراوە، ئەوەی پەیڕەو دەکرێت زیاتر مۆرکێکی کولتوری وەرگرتوە.

ئەگەر لێرەدا بێین جەژنی کریسمس و سەری ساڵی نوێی زاینی  ئەوان، بەراورد بکەین لەهەندێک رووەوە، دەکرێ بڵێین  لەجەژنی پەیڕەوانی ئاینی ئیسلام نزیکە، ئەوانیش هاوشێوەی موسڵمانان، چەند هەفتەیەک بەر لەجەژن، مشوری کەلوپەل و خواردن و خواردنەوە دەبن بۆ رۆژانی جەژن.  ئەوانیش رۆژی جەژن بەتایبەت ٢٥/١٢ بەمێزێکی پڕ لەخواردن و خواردنەوەی رازاوەو قەرەباڵغ بەخزم و دۆست و کەسە خۆشەویستەکانیان، بەڕێدەکەن.

بەشێکی زۆریشیان بەکەل پەلی تازە، ناوماڵەکانیان دەڕازێننەوە، بەتایبەت گڵۆپی رەنگاوڕەنگ و داری سنەوبەر.

ئەوانیش دیاری و  نامەی جەژنانە، دەبەخشنە یەکدی.

ئەوەی لەهەمووی گرنگترە لەو جەژنەی ئەواندا، بەچەند هەفتەیەک پێشتر، زۆربە کاڵاو کەلوپەل و خواردن و خواردنەوەکان، نرخیان دێتە خوارەوە.

 داشکاندن لەزۆربەی مارێکتە گەورەو بچووکەکان دەکرێت، تا سەرنجی کڕیاری زۆرتر بۆ لای خۆیان رابکێشن.

بەشێک لەخەڵک و خواردنگاکان لەو رۆژەدا، خواردن و خواردنەوەی بێ بەرامبەر، دەبەخشنە کەسانی  بێلانەو بێ دەرەتانی سەرجادەکان.

ئێمەش کەچەندین ساڵە لەناویاندا دەژین و بووین بەبەشێک لەو  ژینگە کۆمەڵایەتییەی ئەوان، لەو رۆژانەدا پیرۆزبایی لەیەکدی دەکەین و کارتی جەژنە پیرۆزەی ساڵی نوێ و کریسمس  بۆ یەکدی دەنێرین. ئەوان هەمیشە بەر لەئێمە بەکونی پۆستی دەرگاکەماندا  کارتی پیرۆزباییان بۆ هەڵداوینە ژوورەوە.

هەرگیز بۆ  بۆ جارێکیش لێیان نەپرسیون، ئێوە چ ئاین و چ نەتەوەیەکن؟ تەنانەت بۆ شەش ساڵ دەچێت یەکێک لەدراوسێکانیشمان نەیانپرسیوە ئێوە خەڵکی کوێن؟ ئەوان وا بیردەکەنەوە نەوەک ئێمە بەشێوەیەکی دی لێکی بدەینەوە بەتایبەت، بواری رەگەزپەرستی.

ئەوان هەرگیز نەیانپرسیوە چ ئیشێک دەکەن و کاتژمێری چەند وەردەگرن؟ یان بێن سەیری ناوماڵ و ئۆتۆمبیلەکەمان بکەن و لە ڕەگوڕیشەو بنەماڵەمان بپێچنەوە.

مەگەر جار بەجار دەمەتەقەیەکی سەرپێی لەکاتی یەکتر بینین لەبەر دەرگا، یاخود لەباخچەی پشتەوەی خانوەکەماندا، کەئەویش زیاتر دەربارەی کەشوهەوای ئەو رۆژەو چۆنیەتی جوانکردنی باخچەکەمان بێ.

هەرگیز رۆژێک نەیانپرسیوە، بۆ نایەنە سەر ئاینی ئێمە؟ ئەگەرچی من نازانم باوەڕیان بەئاین هەیە یان نا، یان بپرسن دەنگ بەکام حزب و کەس دەدەن لەهەڵبژاردنەکان.

هەیە لەو  فەیسبوکەی ئیمڕۆ، کەهەموو تێیدا کۆبوونەوە، بێ ئەوەی ئاشناو خزم و دۆست بێ، تەنها بەهاوڕێ  قبوڵم کردووە، کەچی پرسیار دەکات، چۆن بگەمە ئەوروپا؟ لەچ شارو وڵاتێک دەژی؟ ئەی وەک بزانی ئیش هەیەو رۆژی بەچەندە؟ جالەوەش بەولاوەتر، ئەو لۆگۆی حزبێکی دەسەڵاتداری لەسەر رەسمی پڕۆفایلەکەی داناوە، جا برا تۆ کەهێندە هاڵوەدای ئەو حزبەی، بۆ دێیە دەرەوە؟ بۆ حکومەتەکەی ئەو  دەرفەتی ژیان و کارت بۆ فەراهەم  ناکات؟

بابگەڕێینەوە سەر جەژنەکانی ئێمە، کورد  زیاتر جەژنی نەتەوەیی نەورۆزو جەژنی  ئاینی قوربان و رەمەزان پەیڕەو دەکەن. هەردوو جەژنە ئاینییەکە، ئێستا ئەوانیش بوونەتە کولتورو دابو نەریت،  کە بەدرێژایی مێژووی هاتنە ناومانەوە لەلایەن باب و باپیرانمانەوە درێژەیان پێدراوە   رەنگە بەشێک لەخەڵکی، ئەوەندە پەیوەست نەبن بەبەجێهێنانی ئەرک و سروودە ئاینیەکانی ئیسلامەوە، بەڵام چونکە بەشێکن لەو کۆمەڵگایە، هاوشێوەی ئەوان جەژن و خۆشی دەگێڕن.

ئەوەی جێگای نیگەرانییە لەو جەژنە ئاینیانەی ئیسلامدا، بەپێچەوانەی جەژنی کریسمس و سەری ساڵی نوێی خۆرئاواییەکان و دەرەوە، نرخی پێداویستیەکانی خەڵک  بۆ جەژن لەلایەن  فرۆشیارانەوە بەرزدەکرێتەوە.  لەکاتێکدا دەبوو بەو بۆنەیەوە  هەست و سۆزی ئاینیان بجوڵێ و رێزی ئەو ۆژانە بگرن، کەخەڵکی دەیانەوێ تێیدا شادومان بن و هەموان بتوانن، خوان و جلوبەرگێکی شیاویان هەبێ.

راستە بەشێک لەخوا پێداوان،  لەو جەژنە ئاینیانەدا دەستی هاوکاری بۆ خەڵکی کەمدەرامەت درێژ دەکەن، بەڵام بەگشتی بازاڕو بازرگانەکان، رووەو گرانی پێ هەڵدەنێن، کەئەمەش پێچەوانەی  رەوشتە  ئاینییەکانە.

 دواجار ئەوەی بەیەکدیمانەوە دەبەستێتەوە مرۆڤ بوونمانە،  بەچاوپۆشین لەجیاوازی، لەڕەنگ و نەتەوەو ئاین و رەگەز.  ئەگەر ئێمە خۆشحاڵ بین بەکەسێکی جیاواز لەئاین و نەتەوەکەمان کەپیرۆزبایی  جەژن و بۆنە  نەتەوەییەکانمان لێبکات، بۆ دەبێ لەنگی بێت، ئێمە پیرۆزبایی و خۆشحاڵی خۆمانیان بۆ دەربڕین.