تورکیا چی لەیەکێتی و سلێمانی دەخوازێت
4 ساڵ لەمەوپێش
لەتیف نێروەیی
دەست پێک :لەم ڤەکۆڵینە زانستییەدا ، راڤەکردن و هەڵسەنگاندنێکی بابەتیانە دەکەین لە هۆکارەکانی تێکچونی پەیوەندی و ، ئاسایی نەبوونەوەی پەیوەندییەکانی نێوان تورکیاویەکێتی ، هەرەشەکانی تورکیا لە سلێمانی ، بوو ئەوەی بزانین هۆکارەکانی تێکچونی پەیوەندییەکانی نێوان ئەو دوو لایەنە چین ؟. بۆچی تورکیا ناخوازێت پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ یەکێتی ئاسایی بکاتەوە ؟.ئایا سلێمانی هەرەشەیە لەسەر ئاسایشی تورکیا ،یان ئامانجێکی دیکە لە پشت تارماییەکانی بەهانەو هەرەشەکانی تورکیا خۆی مەڵاس داوە ؟.
تورکیا لەرووی (سەربازی ، مخابراتی ، ئابووری ، سیاسی ) بەشێوەیێک ڕەگی لە هەرێمی کوردستان داکۆتاوە ،کە کلیلی زۆربەی ژوورەکانی ئەو ماڵە بەدەست تورکیان ، کامە ژووری بەدڵیبێت دەرگاکەی دەکاتەوەو ، کامە ژووریشی بەدڵی نەبێت بەداخراوی دەهێڵرێتەوە.
سەرۆکی تورکیاش نايشارێتەوە و، بەئاشکرا دەڵێن :( هەرێمی کوردستان ماڵی خۆمانەو ،بۆچوونە ناوماڵی خۆمان ، پێویستیمان بەپرس ورەزامەندی هیچ کەس ولایەنێک نییە ).
هەر لایەنێکیش بیرکردنەوەوجیهانبینی لەگەڵ خواست وسیاسەتی تورکیا لەهەرێم وناوچەکە هاوتەریب نەبێت ،ئەوا بەچاوی ناحەزەوە مامەڵەی لەگەڵدا دەکات و ،بەهاوکارو یارمەتیدەری (پەکەکە)و مەترسی بۆ سەر سەقامگیری تورکیا تۆمەتباریان دەکات، یەکێک لەو لایەنانە (ی. ن. ک)ە.
تۆمەتەکانی تورکیاو ، بێ دەنگی یەکێتی :
هەموو جارێک کە بەرپرسە باڵاکانی تورکیا بەفەرمی دەستی تۆمەت بۆ یەکێتی درێژدەکەن وسلێمانی بەمەترسی دەزانن بۆ سەر ئاسایشی وڵاتەکەیان ، ئەو پرسە دەبێتە مژارێکی گەرمی میدیاو شرۆڤەکارە سیاسییەکان بەتایبەتی لە باشوری کوردستان، رەنگە یەکێتی تاکە لایەنبێت کە کەمترین قسەی هەبێت لەسەر بابەتەکە.
بەڵام بێ دەنگی یەکێتی ،بەومانایە نایێت کە تۆمەتەکانی تورکیا راستبن ،یان بەو تۆمەتانە قایل بێت، بەڵکو بەومانایەدێت ،کە یەکێتی نایەوێ بەهۆی وەڵامدانەوەوە، تێکچونی پەیوەندی نێوان هەردولا زیاتر روولە هەڵکشان بکات ، وەلێ دەیەوێ بەسیاسەتێکی نەرمەوە مامەڵە لەگەڵ هەڵوێستە توندەکانی تورکیا بکات و خاویان بکاتەوە،کە پێدەچێ ئەم سیاسەتەی یەکێتی بژاردەیێکی گونجاوبێت. چونکە هەندێ شرۆڤەکاری سیاسی لەو بروایەدان ،بۆ هێزەسیاسیەکانی هەرێمی کوردستان خۆپارێزی باشترە لە دژایەتی کردنی ئەو وڵاتە ،دۆستایەتیکردنیش لەسەر بنەمایەکی ناهاوسەنگە ،بەمانای جێبەێکردنی ئەجێندای ئەو وڵاتەدێت لە ناوچەکە.
یەکێتی و ئاسایشی تورکیا:
پرسیارە جەوهەرییەکە ئەوەیە ،ئایا یەکێتی و سلێمانی کەوتوونەتە ژێر کونتروڵی (پەکەکە)وەو ،مەترسین بۆ سەر ئاسایشی تورکیا؟!.بەبێ سێ ودوو ،وەڵامەکەی یەکێتی بۆ ئەو پرسیارە، (نەخێر) دەبێت ،بەڵام لەسەر ئەو پرسە ، کەمتەر خەمی و خەوشەکەی یەکێتی لەوەدایە کە هەوڵی ئەوەی نەداوە بەبەڵگەوە بیسەڵمێنێت ،کەنە سلێمانی لەژێر کونتروڵی (قەندیلە)و نەیەکێتیش هەرەشەیە لەسەرتورکیا ، بۆیە پێویستە یەکەم هەنگاوی یەکێتی بۆ فشکردنی (باڵۆن)ی تۆمەتەکانی تورکیا خستنە رووی بەڵگەنامەکان بێت ،بەڵگەنامەکان چین ؟.تۆمەتەکان لەسەر شاخی قەندیلە و، دەبێ قەندیل وەکو بەڵگەنامە بەرایگشتی تورکیا ئاشنابکرێت.
قەندیل لەنێوان تورکیاو یەکێتی:
-بەرپرسانی تورکیا هەمیشە کە باس لە مەترسییەکانی قەندیل بۆ سەر ئاسایشی وڵاتەکەی خۆیان دەکەن ، بەشێوەیێک قسەدەکەن کەقەندیل لەناو جەرگەی سلێمانی بێت ،( یەکێتی نیشتیمانی کوردستان)یش هەوڵی ئەوەی نەداوە ،کە شاخی قەندیل وەکو سنورو هەڵکەوتەی جۆگرافی ،بۆ رایگشتی بەتایبەتی بۆ شەقامی تورکی پێناسە بکات .
بوو ئەوەی بزانن قەندیل چەند کیلۆمەتر لە سنوری تورکیاوە دوورە ؟، چەند کیلۆمەتر لە سلێمانییەوە دوورە ؟،چەن کیلومەتر لە هەولێرەوە دوورە ؟.
هەروەک کەمتەرخەمبووە لەوەی کە رایگشتی ئاشنا بکات بەوەی کە (قەندیل )لەگەڵ کام دەڤەر هاوسنورە ؟.چونکە نەک لە تورکیا بەڵکو بەشێک لە جەماوەری هەرێمی کوردستان و تەنانەت بەشێک لە جەماوەری یەکێتیش پێناسەیێکی وردیان لەسەر قەندل نییە.
قەندیل لەرووی هەڵکەوتەی جۆگرافییەوە : هاوسنورە لەگەڵ (پارێزگای سلێمانی ، پارێزگای هەولێر ، کۆماری ئیسلامی ئێران ) ، واتە ناکەوێتە ناو قۆڵای پارێزگای سلێمانی ، هەروەها تەنها هاوسنور نییە لەگەڵ پارێزگای سلێمانی.
-شاخی قەندیل (206) کیلۆمەتر لە ناوەندی شاری سلێمانییەوە دوورە ، وەک لە نەخشەکەدا هاتووە،هەروەک لە قەندیلەوە تادەگاتە ناوشاری سلێمانی ، هیچ بنکەو بارەگایەکی (پەکەکە)بوونی نییە .
- لەبەرامبەردا لە (قەندیل)وە تا سنوری تورکیا ، دوریەکەی تەنها (120-130)کیلۆمەترێک دەبێت ، چونکە وەک لە نەخشەکەدا هاتووە لە (قەندل)وە تا (سیدەکان) دوریەکەی تەنها(91) کیلۆمەترە واتە بە جیاوازی نزیکەی (80-90)کیلۆمەتر قەندیل لەتورکیاوە نزیکترە لەوەی لەناو شاری سلێمانییەوە نزیک بێت ،ئەمە جگە لەوەی چەندین بنکەو بارەگای (پەکەکە) دەکەونە ئەو ناوچانەی کە دەکەونە نێوان قەندیل و سنوری تورکیا .
-هەروەها لە(قەندیلە)وە تا ناو شاری (هەولێر)دوریەکەی (165) کیلومەترە وەک لە نەخشەکەدا هاتووە .
بەپێی ئەم بەڵگەنامانەبێت نەک هەر قەندیل زۆر نزیکترە لە سنوری تورکیا بەبەراورد لەگەڵ سلێمانی ، بەڵکو جیاوازییەکە (80-90)کیلو مەتردەبێت .
پەکەکەو کۆنترۆڵکردنی سلێمانی !:
سەبارەت بە ناوچەکانی ژێر کونتروڵی (پەکەکە)،وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگەیاند کە زیاتر لە هەزار گوندی (باکوری عیراق)مەبەستەکەی هەرێمی کوردستانە لەژێردەستی (پەکەکە )دان، سەرچاوە فەرمییەکانی هەرێمی کوردستانیش ، ئاماژە بە(800)گوندی هەرێمی کوردستان دەکەن کە بەهۆی رێگرییەکانی (پەکەکە)وە بێ بەشکراون لە خزمەتگوزارییەکان .
بابزانین لەو هەزار گوندەی وەزیری دەرەوەی تورکیا باسیان دەکات ،چەندیان دەکەونە بناری قەندیل و سنوری سلێمانی ؟. لەو (1000)گوندە، تەنها (67)گوند دەکەونە بناری قەندیل . ئەو (67)گوندەش بەسەر سنوری پارێزگای سلێمانی و پارێزگای هەولێردابەش دەبن ،کە (36)لەو گوندانە سەر بە پارێزگای سلێمانین و، (31)گوندەکەی دیکەی بناری قەندیل دەکەونە سەر پارێزگای هەولێر . ئەگەر ئەو رێژەیەی کە وەزیری دەرەوەی تورکیا لە دوا پەیامەکەیدا کە تایبەت بوو بە پرسی (پەکەکە)لە هەرێمی کوردستان کە دەڵێت زیاتر لە هەزار گوند لەژێر دەسەڵاتی (پەکەکە)دان ، تەنها 7،6%ی ئەو دێهاتانە لە دەڤەری (قەندیل)ە،ئەگەر لەو رێژەیەش (31)گوندەکەی سەر بە پارێزگای هەولێرن جیابکەینەوە، ئەوا رێژەی ئەو دێهاتانەی سنوری پارێزگای سلێمانی کەلەژێر دەسەڵاتی (پەکەکە)ن ،لە کۆی گوندەکانی دیکەی هەرێمی کوردستان ، تەنها 3،6% گوندەکانی ژێر دەستی (پەکەکە) دەکەونە سنوری پارێزگای سلێمانی. بەپێی ئەم پێودانگەبێت ، ئەگەر مەترسییەکانی بوونی(پەکەکە)لەهەرێم بۆ سەر تورکیا بەرێژەی سەدی دیاری بکەین ، تەنها،3،6%ئەو مەترسیانە لەسنوری سلێمانییە .
بەڵام ئەگەر رێژەی سەدی لەو (800)گوندە وەربگرین ، کە سەرچاوە فەرمییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان ئاماژەی پێدەدەن ، ئەوا لەو (800)گوندە تەنها (36)لەو گوندانەی بناری قەندیل دەکەونە سنوری پارێزگای سلێمانی کەدەکاتە،5،4%.
لەلایەکی دیکەوە ئەو سەدان سەربازەی وڵاتەکەیان لە درێژایی چەندساڵی رابردوولە ئەنجامی ئۆپەراسیۆن و روبەرووبونەوەیان لەگەڵ هێزەکانی (پەکەکە)کە لە ناوچە سنورییەکان و لەناو قوڵایی خاکی هەرێمی کوردستان کوژراون یان بریندارکراون ، تاکە سەربازێکیش لەسنوری پارێزگای سلێمانی نەبووە .
- ئەگەر مەسافەی نێوان سەربازگەکانی تورکیا لە (شێلادزێ ،ئامێدی ،بامەرنێ،کانی ماسێ ،باتوفا)لەگەڵ بنکەوبارەگاکانی (پەکەکە)لەو دەڤەرانە، بەراورد بکەین لەگەڵ مەسافەی نێوان بارەگاکانی یەکێتی لەگەڵ بنکەو بارەگاکانی (پەکەکە)لە سنوری قەندیل، ئەوا بارەگاکانی (تورکیا)و (پەکەکە )لە سنوری پارێزگای (دهۆک) زۆر نزیکترن لە مەسافەی نێوان بارەگاکانی (یەکێتی )لە بارەگاو بنکەکانی (پەکەکە) لە قەندیل .بۆنموونە دووری سەبازگەکانی تورکیا لە شێلادزێ لە بنکەکانی (پەکەکە)بەشێوەی هەوایی کەمترە لە (10) کیلۆمەتر.
-راستییەکی دیکەی مێژووی لای بەرپرسەباڵاکانی تورکیا هەیە، کە یەکێتی هەمیشە هەوڵیداوە پەیوەندییەکی باش و هاوسەنگی هەبێت لەگەڵ وڵاتانی ئیقلیمی ، لەسەر بنەمای بەژەوەندی هاوبەش و ،دەست ناخاتە ناوکاروباری وڵاتانی ناوچەکەو ،لەگەڵ چارەسەرکردنی دۆزی کوردە بەشێوەیێکی ئاشتیانەو دیمۆکراسیانەو بەکارهێنانی زمانی دانوستان ،دورلە بەکارهێنانی چەک و توندوتیژی تاکە بژاردە زانیوە بۆ گەیشتن بە چارەسەر.
ئەم هەڵسەنگاندن و راڤەکردنە و،خستنە رووی داتاو بەڵگەنامەکان ، سەلمێنەری ئەو راستییەن کە، نە پەکەکە کاریگەری بەسەر سلێمانییەوە هەیەو ، نەسلێمانی و یەکێتی مەترسین بۆسەر تورکیا .
ئەی تورکیاچی لە یەکێتی دەخوازێت؟،بۆچی تۆمەتباری دەکات ؟، بۆچی تورکیا ،یان راستر بڵێین حزبی(دادو گەشەپێدان) پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ یەکێتی ئاسایی ناکاتەوە؟.
ئەگەرچی نیگەرانی وهەڵوێستە توندەکانی تورکیا دژبە یەکێتی بە رووکەش پەیوەست بێت بە پرسی (پەکەکە)وە ، بەڵام لەناوەرۆکدا بۆ هۆکاری دیکە دەگەرێتەوە.
ئەجیندای ترکیا لەهەرێم:
هۆکارێکی سەرەکی ئاڵوزکردنی پەیوەندی نێوان تورکیاو یەکێتی ،پەیوەستە بەئەجێندا و ستراتیژیەتی تورکیا بەرامبەر بە ئایندەی هەرێمی کوردستان و ناوچەکە بەگشتی و،دەیەوێ بەهانەیێک بدۆزێتەوە بۆ ئەوەی شەرعییەتێک بەخۆی بدات و لە رووی سەربازی وئەمنییەوە پێگەی خۆی لە هەرێمی کوردستان و ناوچەکە فراوانترو بەهێزتر بکات ، تورکیا لەم بروایەدایە کە روئیای یەکێتی بۆ ئایندەی دەڤەرەکە لەگەڵ خواست وئەجێنداکەی ئەو وڵاتە یەکانگیرنین.
هەڵبژاردنەکانی تورکیاو پەیوەندی نێوان یەکێتی و دادوگەشەپێدان:
هەڵبژاردنەکانی پێشۆتری پەرلەمانی تورکیا:لەم قۆناغەدا کاتێ (هەدەپە) توانی سەرکەوتن بەدەست بێنێت ،ئەو سەرکەوتنە نەک بۆ حزبی (دادو گەشەپێدان) سپرایزێکی دڵخۆشکەرانە نەبوو ،بەڵکو حزبی ناوبراو هەموو تواناکانی خۆی خستە گەر بۆ لێدان ولاوازکردنی (هەدەپە)و،دەستگیرکردنی پەرلەمانتار وسەرۆکی شارەوانی و سەرکردەو کادیرانی ئەو حزبەو، دژایەتیکردنی ئەولایەنانەش کە لەکاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا پشتگیری هەدەپەیان دەکرد،(یەکێتی نیشتمانی کوردستان )یەکێک بووە لەو لایەنانەی بەشێوەیێکی فراوان و مەیدانی و لەچوارچێوەی چەندین تیمدا لە تورکیا لەبەرژەوەندی (هەدەپە) بەشداری لە بانگەشەی هەڵبژاردنەکانی تورکیادا دەکرد، هەروەک بەڕاشکاوانە پەیامی میدیاو هەندێ سەرکردەی یەکێتی بۆ پشتگیری و سەرخستنی لیستی (هەدەپە) بوو .
لەسەر ئەو پشتگیریەی یەکێتی لە (هەدەپە) ، حزبی (دادوگەشەپێدان )لە سەر بنەمای پەندێکی پێشینان کە دەڵێت : (دۆستی ناحەزم ، ناحەزم مە).دژایەتی خۆی بۆ یەکێتی دەربری .
هەرچەندە وەکو بەشێک لە پرۆسەی دیمۆکراسی و، وەکو ئەرکێکی نەتەوەی ئەم کارەی یەکێتی بەدەستکەوتێکی مێژووی ئەژمار دەکرێت ، بەڵام دەبێ ئەو راستییەش بلێین کەراستە ئەم جۆرە بریارە بۆ وڵاتێکی دیمۆکراتی شتێکی زۆر ئاساییە ، بەڵام بۆ ئەو وڵاتانەی کە( نادیمۆکراتین و، کێشەی نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبیان )هەیە ئیرادەی توندوتیژی زاڵە بەسەرزمانی دان وستان وئیرادەی ئاشتیدا ، پێویستی بە هەڵوەستەوبیرکردنەوەیێکی قوڵتر هەیە لەسەر چونییەتی یارمەتیدانی لایەنێکی دۆست ، یارمەتییەکە بەشێوەیێک بێت کە دەستکەوتەکانی زیاتربێت لە زیانەکانی وبشتوانێت بەردەوامبێت لەسەر ئەو یارمەتیدانە .
شۆرشی رۆژئاواو زیاترئاڵوزبوونی پەیوەندییەکان:
شۆرشی رۆژئاوای کوردستان لە دژی تیۆرستانی داعش و،بەردەوامی یەکێتی لەپشتگیری و یارمەتیدانی رۆژئاوا، وەکو بەشێک لە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ لەناوبردنی تیرۆرستان و، کردنەوەی نوسینگەی کاتونەکانی رۆژئاوا لەسێمانی ،پاشان دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکانی تۆرکیا بۆ ناو رۆژئاوای کوردستان،گرێیەکی دیکە لە ئاڵوزکردنی پەیوەندییەکانی یەکێتی وتورکیادا ،لەم قۆناغەداشدا سیاسەتی تورکیا و یەکێتی هاوتەریب نەبوو، روئیاوتێگەیشتنی یەکێتی سەبارەت بە پرسی رۆژئاوا لە گەڵ خواست وبەنامەی تورکیا جیاوازبوو ، تورکیا وەکو بەشێک لە (پەکەکە)مامەڵە لەگەڵ شەرڤانانی رۆژئاوا دەکات ، بۆیە تورکیا نەک هەرلەسەرهەمان سیاسەتی پێشۆی خۆی بەرامبەر بە یەکێتی بەردەوام بوو ، بەڵکو ئاستی پەیوەندییەکانی گەیشتە جورێک بەبنبەست گەیشتن .
ئۆپەراسیۆنەکانی تورکیا بۆ ناو هەرێم وهەرەشەکان لەیەکێتی :
قۆناغی دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکانی تورکیا بۆ ناو خاکی هەرێمی کوردستان ، هەرچەندە ئۆپەراسیۆن وشەرەکان لەسنوری دهۆک وهەولێربوون بەڵام هەرەشەکانی تورکیا زیاترلەسلێمانی و یەکێتی بوون ، ئەمەش بەهانەو قەبارەی نیگەرانییەکانی تورکیا لە یەکێتی دەردەخات ،کەئاڵوزبوونی پەیوەندییەکانی لە گەڵ یەکێتی گەیشتوونەتە چ رادەیێک .لەم قۆناغەدا تورکیا بەشێوەیێکی راشکاوانەترلەجاران بەهانە لە یەکێتی دەگرێت و دەیەوێ شەرعییەتێک بە خۆی بدات بۆ داگیرساندنی گڵۆپی سەوز کە خۆی شۆربکاتە ناو هەموو شارە گەورەکانی باشوری کوردستان .
ئەمەش لەکاتێکدایە کە بەهۆی زیادبوون و فراوانبوونی قەڵەمرەوی تورکیا بەسەر هەندێ وڵاتی رۆژهەڵاتی ناوەراستەوە ،خەریکە جهانی عەرەبی و وڵاتانی ئیقلیمی وبەشێک لەوڵاتانی جیهان بەگشتی بەسەر دوو ئاراستەو دوو بەرەدا دابەش دەبن .
-بەرەیی یەکەم /هەڤاڵبەندو هاوپەیمانی تورکیان.
-بەرەی دووەم /ئەولایەنانەن کە دژایەتی سیاسەتی توکیا لەناوچەکە دەکەن ودەیانەوێ رێگری لەفراوانبوونی بازنەی هەژموونی تورکیا بکەن .
هەرێمی کوردستانیش بەیەکێک لە ناوچە گرنگ وستراتیژییەکان بۆ هەردوو بەرە لەقەڵەم دەدرێت بەتایبەتی بۆ تورکیا ، بۆیە تورکیا دەیەوێ بریاری پێشوەختە بدات لەسەر ئەوەی کام لایەنی هەرێم بەدۆست وهاوپەیمانی خۆی بزانێت و،کام لایەنیش لەدەرەوەی بازنەی هاوپەیمانی خۆی سەیربکات ، بەهانەو تۆمەتبەخشینەکانی تورکیا بەیەکێتی ئاماژەن بۆ ئەو خواستەی تورکیا کە هێشتا بەهەمان سیاسەتی جارانەوە دەروانێتە پەیوەندییەکانی خۆی لەگەل یەکێتی و لەدەرەوەی بازنەی هاوپەیمانەکانی خۆی مامەڵە لەگەڵ یەکێتی دەکات .
دەرەنجامەکان :
-لەدوای نەخۆشکەوتن وماڵئاوایکردنی سەرۆک مامجەلال، پەیوەندییەکانی نێوان یەکێتی وتورکیا لە چەند وێستگەو قۆناغێکی جیاوازدا ،جۆرێک لە ئاڵوزی و دابرانی بەخۆیەوە بینیوە .
-نە یەکێتی لەژێر کونتروڵی (پەکەکە)دایەو ،نە سلێمانی مەترسییە لەسەر تورکیا ، نیگەرانی و بەهانەکانی تورکیا لە یەکێتی بەرۆکەش لەسەر (پەکەکە)یەو،لەناوەرۆکدا بۆشەرعییەتدانە بەخۆی ،تاوەکو ئەجێندای خۆی لەناوچەکەدا جێبەجێ بکات وهەژمونی خۆی بەسەر هەموو پارێزگاکانی هەرێمی کوردستاندا بسەپێنێت .
- توندبوونی ناکۆکییەکانی نێوان حزبی (دادوگەشەپێدان)و (هەدەپە)،هۆکارێکە کە تورکیا وەکو دۆستێکی (هەدەپە)ورکابەرێکی خۆی مامەڵ لەگەڵ یەکێتی بکات و، هەرلەسەر ئەو بنەمایەش پێداچوونەوە بە پەیوەندییەکانی خۆیدا بکات لەگەڵ یەکێتی.
-هاوشێوەی باکوری کوردستان، تورکیا بەهۆی پشتیوانی یەکێتی لە رۆژئاوای کوردستان لەدژی داعش ، هەڵگری پەیامێکی توندە بەرامبەر بە یەکێتی .
- هەوڵەکانی یەکێتی بۆگەیشتن بە رێکەوتن لە نێوان هەرێم و بەغدا، لەلایەن تورکیاوە پێشوازی لێناکرێت ،ئەم هەڵوێستە توندەی تورکیا لەکاتێکدایە کە هیچ وڵاتێک بەقەد تورکیا قسەلەسەر یەکپارچەیی خاکی عیراق ناکات و،تەنانەت ناوی هەرێمی کوردستانیش بە باکوری عیراق ناو دەبات ، کەچی دژایەتی ئەولایەنە سیاسیانەی هەرێم دەکات کە دەیانەوێ لەگەڵ عیراق بگەنە رێکەوتن وچارەسەرکردنی کێشەکان بەپێی دەستوری عیراقی !.
- ئەگەر تورکیا راستەوخۆ پەیوەندییەکانی لەگەڵ یەکێتی ئاسای نەکاتەوە،ئەوا تاپەیوەندی نێوان حزبی (دادوگەشەپێدان) و (هەدەپە) ئاسایبوونەوە بەخۆیەوە نەبینێت ، پێناچێت تورکیا جدی بێت لە ئاسایکردنەوەی پەیوندی خۆی لەگەڵ یەکێتی و،دۆخی ئێستای ناوخۆی تورکیاش بەئەندازەیێک ئاڵوزبووە کە ئاسایبوونەوەی پەیوەندی نێوان حزبی(دادوگەشەپێدان)و(هەدەپە)بە جۆرێک لە مەحاڵ ببینرێت.
-تا پەیوەندی لە نێوان یەکێتی و تورکیاش ئاسایی نەبێتەوە،پێناچێت تورکیا گڵوپی سەوز دابگیرسێنێت بۆ هاوپەیمانەکانی خۆی لە هەرێمی کوردستان و کەرکوک ،تاوەکولەگەڵ یەکێتی بگەنە رێکەوتنێکی کۆتایی و دۆزینەوەی چارەسەرێکی ریشەیی لە ناوخۆی هەرێم وناوچە دابرێنراوەکانی کوردستان .
- راستە ئاسایکردنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان تورکیاو یەکێتی زۆر قورسەو پێویستی بە ئیرادەیێکی بەهێزو هەوڵیکی زۆر هەیە ، بەڵام بەهەمان ئەندازەش ئاساییبوونەوەی پەیوەندیەکان پێویستی وگرنگی خۆی هەیە، بەکرنەوەی گرێی ئەو پەیوەندیانە یەکێتی دەتوانێت وەکو سەردەمی سەرۆک مام جەلال روڵێکی ئەرێنی بینێت کە خزمەت بە سەرلەنوێ زیندوکردنەوەی پرۆسەی ئاشتی بکات ،ئەمەش لەبەرژەوەندی هەموو لایەنەکاندا دەبێت ، بەهەرێمی کوردستانیشەوە.