.jpeg)
"لەباربردنی منداڵ له‌دواى 45 رۆژی ته‌مه‌نى کۆرپەلەوە به‌کوشتن هه‌ژمار ده‌کرێت لەڕووی زانستییەوە"
دکتۆره شلێر فایه‌ق، به‌ڕێوەبه‌رى نه‌خۆشخانه‌ى منداڵبوونى سلێمانى بۆ ھاوڵاتی
4 ساڵ لەمەوپێش
شاناز حه‌سه‌ن
به‌ڕێوەبه‌رى نه‌خۆشخانه‌ى منداڵبوونى سلێمانى، جه‌ختى له‌وه کرده‌وه له‌باربردنى کۆرپەلە له‌دواى (45) رۆژی ته‌مه‌نىەوە لەسکی دایکیدا به‌کوشتن هه‌ژمار ده‌کرێت لەڕووی زانستیەوە.
دکتۆره شلێر فایه‌ق، به‌ڕێوەبه‌رى نه‌خۆشخانه‌ى منداڵبوونى سلێمانى، له‌چاوپێکه‌وتنه‌که‌یدا له‌گه‌ڵ ھاوڵاتی ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ده‌کات، له‌باربردنى کۆرپه‌له له‌سکى دایکیدا بابه‌تێکى فره‌لایه‌نه‌و پێویستى به‌یاساى وردو تایبه‌تمه‌ند هه‌یه.
ھاوڵاتی: کۆرپه‌له له‌سکى دایکیدا له‌ته‌مه‌نى چه‌ند رۆژیه‌وه زیندووه و به زیندوو هه‌ژمار ده‌کرێت؟
شلێر فایه‌ق: به‌پێى زانستى پزیشکى منداڵ له‌دواى شه‌ش هه‌فته واته (45) رۆژییه‌وه زیندووه‌و دڵى لێده‌دات و مرۆڤێکى ته‌واوه.
ھاوڵاتی: له‌زانستى پزیشکیدا کوشتنى کۆرپه‌له یان له‌باربردنى له‌ته‌مه‌نى چه‌نده‌وه به‌قه‌تڵ هه‌ژمار ده‌کرێت؟
شلێر فایه‌ق: له‌زانستى پزیشکیدا له‌دواى شه‌ش هه‌فته که‌ته‌واو منداڵێکى ته‌ندروست بێت و کێشه‌ى لێدانى دڵ و مه‌ترسى گه‌وره‌ى نه‌بێت، له‌باربردنى ئه‌و منداڵه به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ک بێت به‌قه‌تڵ هه‌ژماره.
ھاوڵاتی: کاتێک که‌سێک ده‌خوێنێت و پسپۆڕى له‌هه‌ر به‌شێک له‌به‌شه‌کانى پزیشکیدا به‌ده‌ستده‌هێنێت، وانه‌کانى له‌سه‌ر لەناوبردنى گیانێک چۆن شیکردنه‌وه‌ى بۆ ده‌کرێت و ئه‌و خوێندکاره فێر ده‌کرێت؟
شلێر فایه‌ق: ئێمه وه‌ک پسپۆریه‌که‌ى خۆمان، ئه‌م بابه‌تانه وه‌ک له‌باربردنى کۆرپه‌له له‌سکى دایکیدا به‌شێکى گرنگه له پسپۆریه‌که‌مان و به‌گرنگییه‌وه باسی لێوه‌رده‌کرێت که‌کوشتنى ئه‌و منداڵه قه‌تڵه و له‌هیچ حاڵه‌تێکدا رێگه‌پێدراو نیه و لادانه له‌بنه‌ماکانى پاراستنى پیشه‌که‌مان که‌چاره‌سه‌رکردن و رزگارکردنى گیانى نه‌خۆشێکه.
ھاوڵاتی: هه‌ست و ئیحساسى کۆرپه‌له که‌ى دروست ده‌بێت له‌ناو سکى دایکدا؟
شلێر فایه‌ق: کۆرپه‌له هه‌ر له‌دواى ئه‌و شه‌ش مانگەى ته‌مه‌نیه‌وه له‌ناو سکى دایکیدا هه‌سته‌کان و ئیحساسیشى بۆ دروستده‌بێت، که‌دایکه‌که بێتاقه‌ت بێت یاخود دڵى خۆش بێت هه‌ستى پێده‌کات، یاخود له‌کاتى نه‌خۆشیى دایکه‌که‌دا راسته‌وخۆ منداڵه‌که‌ش ئه‌و هه‌سته‌ى دایکه‌که وه‌رده‌گرێت، ته‌نانه‌ت دڵى دایکه‌کە به‌خێرایى لێبدات، دڵى کۆرپه‌له‌ش به‌خێرایى لێده‌دات، واته تاڕاده‌یه‌کى زۆر ئیحساسى زۆرى هه‌یه، بۆیه له‌باربردنى منداڵ به‌و به‌هانانه‌ى پارچه گۆشتێکه و هه‌ست و ئیحساسى نیه شتێکى زۆر نامرۆڤانه‌یه.
ھاوڵاتی: له‌ئێستادا له‌چ حاڵه‌تێکدا سکپڕى له‌نه‌خۆشخانه‌کاندا له‌بارده‌برێت؟
شلێر فایه‌ق: له‌و حاڵه‌تانه‌دا که‌بزانرێت ئه‌و منداڵه بێته ئه‌م ژیانه‌وه ناژیت، واته کێشه‌یه‌ک له‌دروستبوونیدا هه‌بێت، دووه‌م حاڵه‌ت که بوونى کۆرپه‌له‌که له‌سکى دایکه‌که‌دا ده‌بێته کێشه‌ى گه‌وره بۆ سه‌ر ژیانى دایکه‌که، له‌و حاڵه‌تانه‌دا به‌پێى بڕیارى لیژنه‌ى پزیشکى که له‌سێ پزیشک که‌متر نه‌بێت، بڕیار ده‌درێت که کۆرپه‌له به‌ده‌رمانى پزیشکى له‌ناو نه‌خۆشخانه‌دا له‌ژێر چاودێرى پزیشکیدا له‌بارده‌برێت.
ھاوڵاتی: له‌ئێستادا ئه‌گه‌ر کچێک یان ژنێک سه‌ردانى پزیشک بکات، بیه‌وێت سکپڕیه‌که‌ى ناوببات، ئێوه وه‌ک پزیشک ئه‌م کاره چۆن ده‌که‌ن؟ تاچه‌ند رێگه‌پێدراوه‌و به‌پێى چ یاسایه‌ک ئه‌م کارانه رێکخراوه؟
شلێر فایه‌ق: له‌ئێستادا به‌پێى یاساى عێراقى رێگه‌پێدراو نیه هیچ پزیشکێک له‌عێراق و له‌کوردستاندا، کۆتایى به‌سکپڕییه‌کى ئاسایى بهێنێت، دایکه‌که هاوسه‌رگیرى کردبێت یان نا، بارى کۆمه‌ڵایه‌تى هه‌رچۆنێک بێت، ئێمه رێگه‌پێدراو نین، ناتوانین کارێکى ئاوا بکه‌ین، ته‌نانه‌ت له‌حاڵه‌تێکدا که کچ بێت و مه‌ترسى راسته‌وخۆ له‌سه‌ر ژیانى که‌سه‌که هه‌بێت، له‌وکاته‌شدا نه‌مانکردووه‌و ناتوانین بیکه‌ین، چونکه یاسایه‌ک نیه‌و یاسا له‌پشتمان نیه، نه له‌ده‌ستورى عێراقى و نه له‌شه‌ریعه‌تیشدا.
ھاوڵاتی: له‌ڕووى زانستییه‌وه سکپڕى به په‌یوه‌ندى سێکسى ڕووده‌دات؟ واته وه‌ک باس ده‌کرێت حاڵه‌ت هه‌بووه، ئه‌مه تاچه‌ند راسته؟
شلێر فایه‌ق: له‌ڕووى زانسییه‌وه به‌هیچ شێوه‌یه‌ک ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندى سێکسى له‌نێوان پیاوو ژنێکدا روونه‌دات، سکپڕى دروست نابێت، ئه‌و بیرکردنه‌وانه‌ى که‌ده‌وترێت له‌ته‌خته‌ى حه‌مام یان هه‌ر رێگه‌یه‌کى دیکه، دروست بووه دووره له‌ڕاستییه‌وه، چونکه تۆوى پیاو له‌ده‌ره‌وه له‌ماوه‌یه‌کى دیاریکراودا ده‌ژێت به گونجاندنى که‌شوهه‌واکه، ئه‌گینا به‌هیچ شێوه‌یه‌ک ناژێت، واته ئه‌و تۆوه ناژى، بۆیه تائێستا به‌حاڵه‌تى ده‌گمه‌نیش شتى وا بوونى نه‌بووه.
ھاوڵاتی: له‌هه‌رێمى کوردستاندا حاڵه‌ت هه‌یه له‌ده‌ره‌وه‌ى پرۆسه‌ى هاوسه‌رگیرى سکپڕى دروست ببێت؟
شلێر فایه‌ق: له‌ئێستادا حاڵه‌ت هه‌یه‌و زۆریشه که له‌ده‌ره‌وه‌ى پرۆسه‌ى هاوسه‌رگیرى سکپڕى رووده‌دات، رۆژ به‌ڕۆژیش له‌زیادبووندایه، بۆیه ده‌بێت به‌پێى پرۆژه‌و یاسا که‌هه‌بوو کۆمه‌ڵگه‌و ئێمه‌ش خۆمانى له‌سه‌ر رێکبخه‌ینه‌وه، به‌پێى بنه‌ماکانى زانستى هه‌موو شتێک پێویستى به‌یاساى وردو کارپێکراو هه‌یه، چونکه به‌داخه‌وه سکپڕبوون له‌ده‌ره‌وه‌ى پرۆسه‌ى هاوسه‌رگیرى بۆته دیارده له‌کۆمه‌ڵگه‌که‌ماندا، چونکه هه‌ر شتێک بووه دیارده پێویستى به‌ڕێگه‌چاره‌ى گونجاو هه‌یه.
ھاوڵاتی: پرۆژه‌یاساى مافى نه‌خۆش که مادده‌ى حه‌وتى باس له له‌باربردنى کۆرپه‌له ده‌کات له‌سکى دایکیدا، شیکردنه‌وه‌ت بۆ یاساکه چیه‌و تاچه‌ند له‌گه‌ڵ ئه‌و یاسایه‌دایت؟
شلێر فایه‌ق: پێویسته رێکخراوه‌کانى ژنان و ئه‌و لایه‌نانه‌ى که په‌یوه‌ستن به‌مافى ژنه‌وه، ته‌به‌نى ئه‌و پرۆژه‌یه بکه‌ن و کارى بۆ بکه‌ن، چونکه ئه‌و بابه‌ته ورده‌و پێویستى بەلێکۆڵینه‌وه هه‌یه له‌لایه‌ن فره‌لایه‌نه‌کانه‌وه، واته تیمێکى فره‌لایه‌نى له‌که‌سێکى رێکخراوه‌کانی ژنان و که‌سى یاسایى و پزیشکى سه‌رقاڵى ئه‌و بابه‌ته بن، چونکه ئه‌مه ته‌نیا به‌بڕگه‌یه‌ک کۆتایى نایه‌ت و روونکردنه‌وه و شیکردنه‌وه‌ى زۆر وردى ده‌وێت و پێویستە پرۆژه یاسایه‌کى زۆر تایبه‌تمه‌ندو وردى بۆ ئاماده بکرێت و کارى پێبکرێت.
.png)
