ئه‌نوه‌ر حسێن(بازگر)

لەکوردستاندا زۆرتر باسی دوو میدیا «حزبی و ئەهلى (سەربەخۆ)» و چەند جۆرو مۆدێل و فۆڕمى ترى ميديا دەکرێت، بەڵام لەڕاستیدا ئێمە خاوەنى (چوار) مۆدێلى میدیایین لەکوردستاندا، ئەگەر چى رەنگە فۆڕم و شێوازى کارکردنى هەندێکیان لەیەکەوە نزیک بن:

یەکەم: میدیاى حزبی خاوەنى گوتارى ئیدیۆلۆژییە.

دووهەم: میدیاى ئەهلى (سەربەخۆ)                      خاوەنى گوتارى رەخنەگرە.

سێیەم: میدیاى ئۆپۆزيسیۆن                    پۆپۆلیستى، یان بەپێى ستراتيژى حزبەكەيە.

چوارەم: میدیاى سێبەر ميدياى ناواقیعى، خراپترین مۆدێلى میدیایییە.

- ئەگەر چى کۆنترین مۆدێلى میدیا دواى راپەرین، مۆدێلى میدیاى حزبییە و بەپێى ئيدۆلۆژياى حزب ئاڕاستەكراوەو گوتارو پەيامى بڵاوكردۆتەوە.

- لەسەرەتادا ئەم میدیایە، کاریگەریى گەورەى هەبووە، خەڵک بەمیدیا زۆر ئاشنا نەبوو، بۆى گرینگ بوو، بەڵام دواجار لەگەڵ تۆخکردنەوەى ئایدیۆلۆژیا و کەمبوونەوەى ئازادى، زانيارى، لۆکاڵى بوونەوەیی و سەرهەڵدانى میدیای رکابەرى (ئەهلى) وردە وردە پاشەکشەى کرد.

- میدیاى دوەم (میدیاى ئەهلى) کە لەڕاستیدا سەرەتا لەسەر بونیادى میدیاى حزبی وەکو هەیکەل و سەرچاوەو سەرمايەى ئینسانى بونیاد نرا، ئەگەر چى ناوەڕۆکى جیاواز بوو.

مۆدێلێکى نوێ و سەرکەوتوو بوو بەهۆى (پانتایی ئازادى، نائیدیۆلۆژى، ئەگەرچى ئەویش لۆکاڵى بوو)، بەڵام پاش دوو دەیەى زێڕین پاشەکشەى کردوەو کەوتە ناو قەیرانەوە، بەڵام مينبەرێك بوو بۆ بيرو بۆچوونى جياوازو ئازادى رادەربڕين، رەخنەگرتن لەسيستمى سياسى و حوكمڕانى.

- ميدياى ئۆپۆزيسيۆن: ئەم مۆدێلەى ميديا، بەدواى سەرهەڵدانى رەوتى سياسى ئۆپۆزيسيۆن سەريهەڵدا، واتا حزبى سياسى ئاڕاستەى دەكرد.

چاودێران بەميديايەكى پۆپۆليستى ناوزەندى دەكەن و دەڵێن؛ سنورەكانى ئازادى، هەمان سنورى ئازادى مۆدێلى ميدياى حزبييە، بەڵام سەردەمێك دژى سيستم و دەسەڵاتە و رەخنەگرەو سەردەمێك خۆى شەريكى سيستم و دەسەڵاتە، هيچ قسەيەكى جدى نييە، واتا بەپێى بەرژەوەندى سەردەمەكەى خۆى گوتارو پەيام ئاڕاستە دەكات.

مۆدێلى ميدياى سێبەر: لەخراپترين مۆدێلى ميديايە لەكوردستان، حزب يان كەس ئاڕاستەى دەكات، بەڵام هيچ پەيامێكى ميديايى، نيشتمانى و هەواڵى پێ نييە و زۆرتر كار لەسەر زانيارى نادروست و ناپيشەيى دەكات و ماسكى جۆراوجۆرى پۆشيوە، رۆڵى خراپى بينى لەناپيشەيى ئێستاى سۆسيال ميدياى نابەرپرس.

میدیای چاوەڕواننەکراو؟!

وەکو چۆن حزبى تازە لەدایکدەبێت، جا لە(سیستمى دیموکراسی، یان تۆتالیتاردا)، یان وەکو چۆن لەکوردستاندا سەرهەڵدانى حزبە نوێیەکان (2007) مۆدێلى جیاوازترن و حزبی نوێن، بۆیە ئێستاش دەبێت چاوەڕوانى جۆرو مۆدێلێکى نوێی میدیا بین، کە حەتمەن فۆڕم و ناوەڕۆکى جیاوازتر دەبێت لەم مۆدێلە (سونەتى و خۆرهەڵاتییەى – ئێستا)

- (5) ساڵ لەمەو پێش وتم و نووسیم، کە میدیاى  تازە لەدایک دەبێت چ بۆ میدیاى حزبی و چ بۆ میدیاى ئەهلى وابوو،  بۆ نموونە بەدواى هاوڵاتى ، لڤين ئاوێنە،  شار پرێس                                                                    و سپى میدیا. 

- یان کوردستانى نوێ، ئاژانس، دواى خەبات،  رووداو.    

ئەم مۆدێلانە بۆ راديۆ، تەلەفزيۆن و گۆڤارو تەنانەت سۆسيال ميدياش راستە، بەڵام دەبێ ئەوە بڵێم، ميدياى كوردى لەدە ساڵ و بيست ساڵ پێشتر بەرپرسيارترو بەئيتيكتر و پڕ مۆڕاڵتر بوو تائێستا، بە تايبەتى سۆسيال ميدياى كوردى ئێستا مايەى نەگبەتى و بەدبەختييە بۆ كۆمەڵگاى كوردستان.

بەڵام ميدياى كوردى ئێستا لەڕووى تەكنەلۆژياو زانيارييەكان، چالاكترو ئەكتيڤترە.

راستە لەڕووى مۆدێلەوە سەر بەمۆدێلى پێشوون، بەڵام پێشووتریان تێپەڕاندوە، لەگەڵ ئەوەشدا هەڵگرى زۆربەى ناوەڕۆک و ئیدیۆلۆژیى پێش خۆیانن، هەر بۆیە نەبوونە مۆدێلێکى تەواو جیاوازو جێگەى رەزامەندیى ئەکسەریەتى کۆمەڵگە، بەڵام وەرگر هەستى كرد شتێكى نوێ دەبينێ و بۆى نوێ و تازە بوو.

واتا

- مۆدێلى ئاوێنە ناوەڕۆکى هاوڵاتییە، بەفۆڕمێکى نوێتر.

- مۆدێڵى ئاژانس مۆدێلى میدیاى یەکێتییە، بەفۆڕمێکى نوێتر.

- مۆدێلى رووداو مۆدێلى ميدياى پارتییە لەفۆڕمێكى نوێتر.

- مۆدێلى رۆژنامەى هەولێر كەتەواو ئاڕاستە كراوە.

یان مۆدێلى ئۆپۆزيسیۆن هەرچەندە گۆڕان بەسەر فۆڕم و مۆدێلى خۆیدا دەهێنێت، بەڵام دواجار هەر دەچێتەوە سەر مۆدێلى حزبی، واتا مهام و  رۆڵى میدیاى سەربەخۆ نابینن، گەر لەگەڵ حکومەت بوو، دەچێتەوە سەر مۆدێلە حزبییەکە، گەر لەحکومەت هاتە دەر دەیەوێت خۆى بخاتە قاڵبی میدیاى ئەهلییەوە، بەڵام هەرگیز نەیتوانى جەماوەر بەو قەناعەتە بگەیەنێت، واتا بەدواى بەرژەوەندیى حزبی و ئایدیۆلۆژیاییە، نەک لەبەرژەوەندیى خەڵک و فراوانکردنى پانتایی ئازادى و زۆرتریش ئامانجى کۆکردنەوەى دەنگ و دەنگى ناڕەزایییە.

وەکو چۆن میدیای سێبەر، دەیەوێت رۆڵى ئیدوۆلۆژیى حزبی و داخستنى سنوورەکانى ئازادیى میدیاو حزبی بشارێتەوە، بەڵام بۆى ناکرێت، هەر زوو مۆرکى حزبیبوونى لێ دەردەکەوێت و خەڵک دەزانن، کەئەجێندای کامە حزب و تەنانەت کامە سەركردەشە.

- بۆیە بەهەموو خاڵە نێگەتیڤەکانییەوە، رەنگە دوو مۆدێلى (حزبی و ئەهلى) لەو دوو مۆدێلەى تر واتا (سێبەر و ئۆپۆزيسیۆن ) باشتر بن، لانی کەم راستەوخۆ دەیانناسیتەوە بێ ماسك و دەمامكن و گوتارەکانیان ئاماژەن بۆ دوو گوتارى تەواو جیاواز.

گرفتەکانى بەردەم میدیای حیزبی:

- زاڵبوونى ئیدیۆلۆژیا.

- زاڵبوونى گوتارى حزبی، نەبوون بەمیدیای هەموو خەڵک.

- نەبوونى ئازادیى رەها لەسنوورى خواستەکانى خەڵک.

- بەردەوام بەرهەمهێنانى میدیاکارى ئیدۆلۆژیست.

- داکۆکى لەکارە نێگەتيڤەكانى سيستمى سياسى و رەخنە نەگرتن لەکارە نێگەتيڤەكانى.

- پشتگوێخستنى پرۆفیشناڵى، ئیتیک و یاساکانى کارى رۆژنامەنووسی (هەندێک کات).

گرفتەکانى بەردەم میدیاى ئەهلى:

- نەدۆزینەوەى فۆڕمێکى شیاو بۆ مخاتەبەى حزب و حکومەت.

- خۆونکردن لەنێوان (دەسەڵات و ئۆپۆزيسیۆن  و نەدۆزینەوەى خەتى سێیەم)، (زۆرجار جەماوەر نازانێت ئەم میدیایە سەربەخۆیە، یان ئۆپۆزيسیۆنە)، بەتایبەت لەکاتى (هەڵبژاردن – خۆنیشاندان – ململانێى حزبە سیاسییەکاندا).

- بەهەند نەگرتنى سەرچاوەو فاکت و زانیارى بۆ سەرچاوە و هەواڵ.

- روودانى حاڵەتى ناپیشەیی لەهەندێک کاتدا.

- پشتگوێخستنى ئیتیک و پرۆفیشناڵى و یاساکانى کارى رۆژنامەنووسی (هەندێک جار)

* میدیای كوردى، ميديايەكى لۆكاڵە:

ئەو میدیایە:

1- میدیا خۆى بووەتە قەزییە، کە دەبێت لەسەر قەزییە کاربکات، زۆرجار كۆمەڵگە سەرقاڵى چارەسەرى كێشەى ميديايە، يان ميديا سەرچاوەى كێشەيە، كەدەبێت چارەسەرى قەيران و كێشەكان بكات.

2- میدیاى کوردى بەردەوام (لۆکاڵى) دەبێت و هەوڵی نەداوە (گڵۆباڵ) بێت، (گرنگى بە هەر چوار پارچە نادات)، بەردەوام هەواڵى وەها بڵاودەكاتەوە:

(لەسلێمانى خۆنیشاندانە، حزبی تازە دروستبوو، لەهەولێر (1) کەس کوژرا، گەڕەكێكى سلێمانى بۆرى ئاوەكەى شكاوە)، میدیا دەبێت روئیا و بەرچاووڕوونى و دونیابینیى فراوان بێت، نەك لۆكاڵى و بچووك.

يان بەپێچەوانەوە

زیاد لەپێویست گەورەكردنی رووداوەكانی داعش (3 كچی بەریتانی چوونەتە ریزی داعش، بەڵام باسی ئەوە ناكات لەمانگی 8/2014 (1280) كەس بوونەتە گەریلا).

3- میدیا بەرپرسیارە لەمەسەلە نیشتمانى و نەتەوەییەکان، ئەمنى قەومى و دروستکردنى ئینتیما، بەڵام دەبينى كار لەسەر بابەتى وەها دەكات.

(2016 ساڵى کۆچ، میدیا رۆڵى قاچاخچى دەبینى بۆ کۆچبەر، دەيوت: دەبێت بچێتە تورکیا، یۆنان،  بولگاریا، سربیا  یان کرواتیا             ئەوەندە پارەى پێويستە (کە هەزاران کەس لەو رێگايە مردن).

4- پیشەیی بوون غائبە لەمیدیاى کوردیدا:

دەڵێ «ب.ئاسایش تلیاکى کێشاوە» راست نەبوو، ئەوە تاوانە، يان دەڵێ «بریکارو وەزارەتى دارایی عێراق هەوڵی راکردنی دا»، يان دەڵێ «داعش گەيشتە سلێمانى».

- یاسا ناتوانێت هەموو کێشەکان چارەسەر بکات بۆيە (ئیتیک) وەكو حافزى ذاتى گرینگترە لە (فلتەر و دەرگاوان).

- زۆربەى رۆژنامەنووس لەدادگا دۆڕاوەو لەشەقام بردۆێتییەوە.

5- لاوازکردنى هەستى نیشتمانى و ئینتمايى نیشتمانى (میدیای حزبێك و بانگەوازخوازێک دێت دەڵێت «لەشەڕى داعش پێشمەرگە شەهید نییە، چونکە لەژێر ئاڵاى ئیسلام شەڕ ناکات»، ئەم ميديايە، گوتارێكى ناميديايى و نانيشتمانى بەرهەم دێنێت.

بەپاڵەوانكردنی كارەكتەرە جەلادو پاسیڤەكانی داعش وەك (مەلا شوان).

بەڵام میدیای ئەمەریکى دەڵێت «نابێت میدیا بڵێت کەس نەچێت بۆ شەڕ، بەڵام با بڵێت شەڕ خراپە».

6- فەوزاى میدیاو میدیاکاران لە (هەرێمى کوردستان زیاتر لە (12000) کەس رۆژنامەنووسن، (10000) ئەندامى سەندیکان، کە زۆربەى حزبین، سەندیکا و کەناڵ بەرپرسیارە، بەڵام لەئێران و تورکیا (8000) ئەندام هەیە، كەواتە دەبێت هۆكارێك هەبێت، كەهەموو كەس دەبێتە رۆژنامەنووس و سەرئەنجام ئەو گرفتەى لێدەكەوێتەوە.

(رۆژنامەنووس گیراوە لەسەر ئەوەى کارى هەواڵگریى بۆ وڵاتێک کردووە، ناسنامەى کەناڵ و سەندیکاى هەیە، یان دەچێت بۆ سکرتێرى حزبێك و پێى دەڵێت «خۆت بناسێنە»، راپۆرتە هەواڵی رۆژنامەوانی هەیە، زانیاریی ئەمنی بۆ داعش دروست دەكات.

7- چەندایەتى خراپ و چۆنایەتیى ناتەندروست لە(کوردستان نزیکەى (1200) کەناڵى راگەیاندن هەبوو، کە تەنها لەساڵى (2014) لە کۆى (900) کەناڵى میدیای چاپکراو نزیکەى (800) دانەیان داخراوە)، ئەوە ئەنجامەكەيەتى، كەهەندێ ميديا كەزۆرينەيان سێبەر بوون بێ ئەجێنداى ميدياى نيشتمانى بوون، بەڵام میدیایەکە پڕە لەفەوزاو رێکنەخراو.

8- رێزنەگرتن لەسیمبوڵ و پیرۆزییەکان گرفتێکى گەورەی میدیایە، (مەلایەک دێت و سوکایەتى بەئیزدییەکان دەکات، یان کەسێکى تر سووکایەتى بەپیرۆزییەکانى موسوڵمانێک دەکات).

ئەمە سووکایەتى نییە بەدین و ئایین، بەڵکوو دژى ئاساییشی گشتى، ئادابی گشتى و نیشتمانییە، چونکە کۆمەڵگە دەشێوێنێت.

9- هەڵەى میدیا، میدیا دەتوانێت هەڵەى گەورە بکات، وەکو هاندانى خونیشاندان وەکو ئەوەى لەڕانیەو تەقتەق  رووی دا، یان رووداوى (11) سێبتەمبەرى (2011) لەنیویۆرک قاعیدە دەکات بەفۆبیا، ميدياى كورديش داعش دەكاتە فۆبيا لەسەر زەوى، بۆ نموونە (CNN) لەساڵى (1997) چاوپێکەوتنێکى لەگەڵ ئوسامە بن لادن کرد، لەو بەرنامەیەدا جیهادى دژى ئەمەریکا راگەیاند، دواتر زانرا هەڵەیان کرد، نەدەبوو بیکەن.

ئەنجوومەنى نیشتمانى و راگەیاندن:

ئەركى ئەم ئەنجومەنە پێويستە ئەمانە بێت:

وا پێناسە كراوە، كەئەنجومەنی نیشتیمانیی راگەیاندن، دەستەیەكی سەربەخۆیە، بەپێی یاسا دامەزراوە، بۆ گەشەپێدانی راگەیاندن.

1- ئامانجی، گەییشتنە بەئاستی جیهانی لەبواری رێكخستنی كەرتی راگەیاندن و بەئامانجی گەشەپێدان.

2- گەشەپێدان و رێكخستنی كەرتی راگەیاندنی نیشتیمانی و گرنگیدان بەسیاسەتی دەوڵەت لەناوخۆو دەرەوەو هاوكاریكردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكانی تر.

3- چالاككردنی هەموو كەرەستەكانی پێوەندی، ناوخۆیی و دەرەكی، لەپێناو كەرتی راگەیاندن و بەرژەوەندیی هاوبەش.

4- پەیوەست بوون بەڕاستگۆیی و پیشەیی بوون.

5- كاركردن لەپێناو شەفافیەت.

6- راستگۆیی و پەیوەستبوون بەپێشكەشكردنی خزمەتگوزاریی راگەیاندن و زانیاریی وردو دروست.

7- بەرپرسیارێتی.

لەهەرێمی كوردستان دەبێت چۆن بێت:

1- دەبێت‌ سەربەخۆ و بێلایەن بێت و لەخەڵكانی شارەزاو پسپۆر دروستبكرێت.

2- دەبێت پێوەندیی راستەوخۆی بەپەرلەمانەوە هەبێت.

3- دەبێت یاسایەكی دیموكراسى و مۆدێرنى هەبێت.

4- نابێت سانسۆر دابنێت و سنوورەكانی ئازادی بەرتەسك بكاتەوە.

5- نوێنەرایەتیی هەموو رەنگ و بۆچوونەكانی میدیا بكات هەموو لایەك لەگەڵ دروستكردنیدا بن.

6- دەبێت پاڵپشتی رۆژنامەنووسان و میدیا بێت.

7- كۆنفرانسى ساڵانەى هەبێت و كێشەو گرفتەكانى ميديا چارەسەر بكات و لەگەڵ ئايدياو ئامانجى ميديا بێت.

داهاتووى میدیاى حزبی و ئەهلى:

1- ئازادى و فەراهەمکردنى ئازادى: زۆر گرنگە، میدیاو کۆمەڵگە بێ ئازادى، یان دەمرێت، یان تووشی فەوزاو نەخۆشی دەبێت.

2- فاکت و دۆکیۆمێنت: رۆحى میدیاو بەردەوامى و سەرکەوتن و گەشەسەندیەتى، واز لەسبقی صحفى بهێنێت بەنادروست.

3- گوتارى نیشتمانى و واقیعى: وەکو (دورستکردنى ئینتما، سڕینەوەى ئایدیۆلۆژیا، کەم رەنگتر لەوەى گوتارى حزبی، هۆشیاریى کۆمەڵگە، گەشەپێدانى دیموکراسی).

4- یاسا: میدیا و میدیاکاران دەبێت لەهەموو کەس زۆرتر پشتیوانى یاسا بکەن، چ بۆ خۆى، چ لەکارەکەیان.

بەتایبەتى یاساى ژمارە (35)ى ساڵى (2007) یاساى ڕێکخستنى کارى رۆژنامەنووسی، یاساى ژمارە (11)ى ساڵى (2013) یاساى مافى دەستکەوتنى زانیارى.

5- کوالێتى و تەکنەلۆژیا: مەبەست ناوەڕۆکە، کە جەماوەر تێر بکات و خەڵکى ئاسوودە بکات.

6- پیشەیی بوون: گرفتى سەرەکیى میدیا لەهەرێم، بەپیشەیی نەبوونى کارى میدیاو کارى رۆژنامەنووسییە، دەبێت رێز لەم پیشەیە بگیرێت و بەڕەسمى بناسرێت.

7- کاڵکردنەوەى ئایدیۆلۆژیا: تا ئایدیۆلۆژیا کاڵ ببێتەوە، میدیا گەشەى باشتر دەکات، پێچەوانەکەشی راستە، واتا نابێت ئایدیۆلۆژیا پیرۆز بکرێت.

8- دیموکراسی و ئەنتى دیموکراسی: لەهەر کوێ و لەهەرێم دیموکراسی گەشە بکات، میدیا گەشە دەکات و بەردەوام دەبێت و پێچەوانەکەشی راستە.

9- رێکخستنەوەى میدیا: میدیا دەبێت سەرلەنوێ رێکبخرێتەوە، تعریف بکرێتەوە، لەم مۆدێلى کارکردنەى واز بهێنێت و تۆوی تۆلێرانس بچێنێت، لە جیاتى بەکارهێنانى توندوتیژى.

10- بەرگرتن بەهەژموونى میدیاى ناوچەیی: کە پڕە لەگوتارى ئایدیۆلۆژى دوژمنکارانە.

11- دوورخستنەوەى میدیاى سێبەر: کە فاکتەرى شاردنەوەى راستى و ناڕاستى، باش و خراپییەکانى میدیایە.

12- دروستکردنى ئەنجوومەنى نیشتمانىی میدیا: کە سەربەخۆیی، بێلایەن و بێ سانسۆر بێت، دژى ئازادى نەبێت، بۆ هەموو رەنگ و بۆچوونە جیاوازەکانى میدیا بێت.

13- رەخنەگرتن و رێگانەدان بەپێدانى مۆڵەت بەهەموو کەناڵ و میدیایەک لە (سەندیکاى رۆژنامەنووسان – وەزارەتى رۆشنبیرى – وەزارەتى راگەیاندن و ناوخۆ).

14- سەندیکاى رۆژنامەنووسان کە دەبێت لایەنێکى گرنگى میدیا بێت، ئێستا ناتوانێت ئەو رۆڵە بگێڕێت، دەبێت چاک بکرێت و بەیەکجار بەیەک چاو سەیرى هەموو کەناڵەکان بکات.

15- دەبێت رەخنە بگرێت لەو فۆرمەى کەهەر کەس هەڵدەستێت دەڵێت «رۆژنامەنووس بەپلەى یەکەم سەندیکاو کەناڵ بەرپرسن».

16- دابینکردنى بوودجەیەک بۆ کەناڵە میدیایە چالاک و ئەکتیڤ و باشەکان، بەبێ سەپاندنى مەرجەکانى وەک (بەرتەسککردنەوەى ئازادى، مەرجى نادیموکراسی).

17- بەڕەسمى ناسینى رۆژنامەنووس وەکو پیشەو ڕێزگرتن لەمافەکانیان و وازهێنان لەکوشتن و تیرۆرو پێشێلکارى، کە لەماوەى (12) ساڵى رابردوودا لە (2008 – 2020) نزیکەى (1170) حاڵەتى پێشێلکارى بەرامبەر (2046) رۆژنامەنووس ئەنجامدراون و  (5) ڕۆژنامەنووس تیرۆر کراون و کەس نەگیراوە.

18- دامەزراوە و پەیمانگاى رۆژنامەنووسی ئەکتیڤ بکرێت (عەمەلى)، نەک (نەزەرى).

19- بێ تەرەفى میدیا: کەناڵ هەیە خۆنیشاندان دروست دەکات، هەیە خۆى لێ دەدزێتەوە، كەڕاستى دەبێت، هەردووكيان روماڵى بكەن.

20- پسپۆڕى و شارەزایی: کەناڵەکان دەبێت کەسانى شارەزاو پسپۆر بکەنە لێپرسراو (باکگراوەندى سیاسی، رۆژنامەوانى) هەبێت.

21- کۆنفرانس، توێژینەوەى گرنگ، مەیدانى، واقیعى و پەيوەندى لەگەڵ جیهانى دەرەوە.

دوایین چانس

وا دەزانم:

- مۆدێلى میدیاى حزبی بەم فیکر، ئایدیۆلۆژیا، فۆڕم، ستایل و ناوەڕۆکەوە، ئیتر ناتوانێت بەردەوام بێت و بەردەوامى بێ كاريگەر دەبێت.

- بەم حاڵەوە میدیاى حزبی مەرگى خۆى رادەگەیەنێت، سەرەڕاى بوونى سەروەرى، خەبات و تێکۆشان.

- ۆژ بەڕۆژ میدیاى  حزبی کەم دەبێتەوە و ميدياى تر شوێنى دەگرێتەوە، کە ئەڵتەرناتیڤێکى لاوازە و دەبێت بیر لە ئەڵتەرناتیڤی واقیعى بکرێتەوە، کە میدیاى ئازاد و نیشتمانى و سەربەخۆ بێت.

- میدیاى  ئەهلى: گرفتى هەیە، خۆى پێناسە بکاتەوەو بەئەجێنداى خۆیدا بچێتەوە، بێلایەن بێت.

دەکرێت رەخنە بگرێت، بەڵام نابێت بەرانبەرەکە بکاتە دوژمن.