حامد محەمەد عەلی

زۆرجار لێرەو لەوێ لەهەرێمی کوردستان، خەڵکانێک بەئامانج و پاڵنەری جیا جیا  داوادەکەن کە سانسۆری پێشوەخت (الرقابە القبلیە) لەسەر بەرهەمە فیکریەکان دابنرێ، یان هەندێ کەس و لایەن داوا دەکەن یاسای ژمارە (٣٥)ی رۆژنامەگەریی هەمواربکرێ، بەپاساوی ئەوەی کە دەرفەتی فراوانی رەخساندوە بۆ رەخنەو ناوزڕاندن، یان داوا دەکرێ کە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بەگشتی فلتەرەبکرێن .. 
 وەک رۆژنامەنووس و نووسەرێک، کە ئەندامی دەستەی دامەزرێنەری سەندیکای رۆژنامەنووسانی کوردستانم وەک ئەندامی ئەنجومەنی سەندیکاو سکرتێری سەندیکای رۆژنامەنووسان ١٤ ساڵ کارم کردووەو دروشمی ( لەپێناو چەسپاندنی ئازادی رۆژنامەنووسی و داکۆکی لەمافی رۆژنامەنووسان) مان بەرزکردبووەوەو بڕوام بەئازادی رادەربڕین و رۆژنامەنووسی هەیە،  من هەرگیز سانسۆرم بەفۆرمە تەقلیدیەکەی پێ پەسند نیە ، بەڵام ئەمە بەو مانایە نیە کەبڕوام بەڕێکخستنی ئەم کارە نەبێ لەچوارچێوەی یاسادا، چونکە لەهیچ کوێی دونیادا (ئازادی رەها) بوونی نیە، بەڵکو سنور هەیە قەدەغەکراو هەیە، ئادابی گشتی و نەریتی رەسەنی کۆمەڵگە هەیە ، تایبەتمەندیی کەسی هەیە، بەرژەوەندیی گشتی هەیە،هتد ..
دیارە هەندێ جار کەسانێک هەن، ئیتر بەهەرهۆکارو پاڵنەرێک بێت، ئازادییەکان خراپ بەکاردێنن .
بەوەش زۆرجار زیان بەخەڵکی دیکەو بگرە بەرژەوەندییە گشتییەکان دەگات. 
لەبەرئەوە من بڕوام بەو قسە هەیە  کەدەڵێ : تۆ ئازادی مادام زیان بەدەوروبەر نەگەیەنی ( انت حر مالم تچر)  هەروەها ئەو قسەیەم پێ راست و جوانە کە دەڵێ:- ( من أمن العقاب اسا‌و الادب) واتە هەرکەسێک ترسی لەسزادان نەبێ ، بێ ئەدەبی دەکات و لەسنور دەردەچێ .
پێشی چەند ساڵێک لەڕێگەی بەرپرسێکی باڵای وەزارەتی رۆشنبیرییەوە بەندەو دوو فەرمانبەری دیکەی وەزارەت کە پلەی باڵایان هەبوو، تەکلیف کراین کەوەکو لیژنەیەک بەرپرسیاربین لەخوێندنەوەو هەڵسانگاندنی ئەو (کتێبە ئاینی) یانەی کە لەڕێگەی دەزگایەکی وەزارەتەوە داوای ژمارەی سپاردنیان بۆدەکرێت.
 - دیارە مەبەست کتێبە ئیسلامیەکانە- کە ئەم لێژنەیە رۆڵی سانسۆر (رقابە) ببینێت لەبڕیاردان لەسەر رێگەپێدان یان قەدەغەکردنی چاپکردنیان.
منیش لەدانیشتنێکی سێ قۆڵیدا رای خۆم بەو دوو بەڕێزە  ڕاگەیاندو سەرلەبەری ئەو کارەم رەتکردەوە ، ئەویش لەبەر چەند هۆکارێک و بە چەند بەڵگەیەک  :- 
یەکەم / پێم راگەیاندن کە ئەو کارە لەبنەڕەتدا پێچەوانەی یاساکانی هەرێم و ئاراستەی دیموکراسیانەی هەرێمەکەمانە.
چونکە لەبڕگەی ٢ی یاسای ژمارە ١٠ چاپەمەنی ساڵی ١٩٩٣دا هاتووە ، کەهیچ سانسۆرێک لەسەر چاپەمەنیەکان نیە ( لارقابە علی المگبوعات).
دووەم / من ئەو رێکارە بەپاشەکشە لە ئازادییەکان بەگشتی و ئازادی رادەربڕین ئەزانم، کە ئێمەی خەڵکی کوردستان ساڵانێک تینوی بووینەو لەپێناویدا خەباتمان کردوەو قوربانی زۆرمان بۆ داوە.
سێیەم / ئەمڕۆ بەحوکمی کرانەوەی دونیاو فەراهەم بوونی  تۆڕی ئنتەرنێت و سۆشیال میدیاوە، سانسۆر کاریگەری و مانایەکی ئەوتۆی نەماوەو ئەگەر لێرە رێگری لەچاپکردنی کتێبێک بکرێت، بەچەندین رێگەی دیکە (دانەر- نوسەر) دەتوانێت کتێبەکەی چاپ بکات، یان  لەسەکۆکانی تۆڕی ئنتەرنێت بڵاوی بکاتەوە.
چوارەم / وتم من بۆخۆم لەدامەزرێنەرانی سەندیکای رۆژنامەنووسانی کوردستانم کە دروشمەکەمان بریتیە لە (لەپێناو چەسپاندنی ئازادی رۆژنامەنووسی و دابینکردنی مافی رۆژنامەنوسان). 
١٤ ساڵ لەو مەیدانەدا داکۆکیم لەئازادی رادەربڕین و رۆژنامەگەریی کردووە، یەکێک بووم لەداڕێژەرانی یاسای رۆژنامەگەریی کوردستان ژمارە ٣٥ی ساڵی ٢٠٠٧، بۆیە ئامادەنیم ئەومێژووەی خۆم لەکەداربکەم و ببمە سانسۆر بەسەر بەرهەمە فیکری و زانستی و رۆشنبیریەکانی خەڵکەوە.
بەو شێوە بەسوپاسەوە هەردوو هاوڕێکەم پشتگیریی راکانی منیان کردو بەیاداشتێک بەئیمزای هەرسێکمان ئاگاداری لایەنی بەرپرسمان کرد، کە ئێمە ئەو ئیشە بەدروست نازانین، بۆیە داوای لێبوردن دەکەین لەئەنجامدانی ..  
ئیتر دواتر کێ راسپێردرا بۆ ئەو کارە نازانم.
ئەمڕۆ تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان کە بەردەوام لەزیادبوون و فراوانبووندان، وەک سەکۆیەکی دیکەی ئازادو کراوە ، بوارو دەرفەتێکی یەکجار فراوان و زۆریان رەخساندووە بۆ بەکاربەرانیان، کە هەموو شتێک بڵاوبکەنەوەو تەنانەت لەژێر ناوی خوازراودا زۆرجار پەیج و ئەکاونتی زۆر دابنرێ و هەواڵ و زانیاری و وێنەی دروستکراوو فەیک بڵاوبکرێتەوە..
ئەم فراوانبونەی  تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و کاریگەرییان لەسەر رای  گشتی ، وایکردووە تەنانەت وڵاتانی لیبراڵ و پێشکەوتووش، درک بەمەترسی لەگرێژنە دەرچوونی ئەم تۆڕە کۆمەڵایەتیانە بکەن و هەندێکیان خەریکی فلتەرە کردن و سنوردانان بن بۆ کەمکردنەوەی مەترسی و زیانەکانی ئەم تۆڕانە .
پێش ماوەیەک هەواڵێکم لەڕۆژنامەی (الشرق الاوسگ)ی سعودی خوێندەوە ، کە حکومەتی( بەریتانیا ) هەندێ پێشنیازە یاساو هەمواری یاسایی راگەیاندووە ، بۆ توندکردنی سزا لەسەر ( تاوانەکانی فەزای ئەلیکترۆنی ) و رووبەڕوبوونەوەی هەر جۆرە خراپ بەکارهێنانێکی ئەم فەزایە، کە ببێتە مەترسی و هەڕەشە لەسەر خەڵک و زیان بەبەرژەوەندیە گشتییەکان بگەیەنێت.
پێشبینی دەکرێ لەماوەکانی داهاتوودا ئەنجومەنی گشتی بەریتانیا ( پەرلەمان) گفتوگۆیان لەسەر بکات .
بەکورتی من هەمیشە لەگەڵ ئەوەم کە بەرژەوەندیی گشتی لەسەرووی بەرژەوەندی تاکەوە بێت، بەڵام ئەمەش مانای پێشێلکردنی مافی تاک و لغاوکردنی ئازادییەکان و بەتایبەتی ئازادی رادەربڕین نیە، بەڵکو پێویستە هاوسەنگی و بەڵانس رابگیرێت ..
ئێمە لەهەرێمی کوردستان لەپاش راپەڕینی ساڵی ١٩٩١ەوە ، بەیاسای ژمارە (١٠)ی ساڵی ١٩٩٣ لەپەرلەمان بڕیارمان لەسەر ئازادی بیروڕاو رادەربڕین داوەو یاسای ژمارە (٣٥) ی رۆژنامەگەرییش بازدانێکی گەورە بوو لەم بوارەداو سەرنجی زۆرێک لەڕێکخراوەکانی تایبەتمەندو وڵاتانی بۆلای خۆی راکێشا لەبەرئەوە من هەرگیز لەگەڵ ئەوە نیم پاشەکشە لەو هەنگاوە نەوعی و گرنگ و پێشکەوتوە بکەین، چونکە  پێموایە لەدەسکەوتە بەرچاوو گەورەکانی هەرێمی کوردستانەو هەر پاشگەزبوونەوەیەک لەو یاساو رێسایانە و بیرکردنەوە لەهەموارکردنیان بەئاراستەی بەرتەسککردنەوەی ئازادی رادەربڕین و سەرکوتکردنی نووسەران و رۆژنامەنووسان ، مایەی زیانی زیاترو شەرمەزاریەو ناوبانگی هەرێم لەناوەندە جیهانییەکاندا ناشیرین دەکات..
بەڵام دیارە فلتەرەکردنی هەندێ سایت و پەیج و سەکۆی ئەلیکترۆنی، کە پسپۆران و شارەزایانی بواری پەروەردەو دەروونناس و کۆمەڵناسان بەمەترسی دادەنێن بۆسەر کۆمەڵگە ، بەتایبەتی بۆ منداڵ و هەرزەکارو گەنجەکان ، بەکارێکی پەسندو دروست دەزانم ، چونکە
 وەکو پێشترئاماژەم پێدا- هەمیشە بەرژەوەندییە گشتییەکانی گەل و وڵات، دەبێ لەپێش خواست و ئارەزوی تاکەکانەوە بێت.