سەرۆك وەزیرانی عێراق محەمەد شیاع سوانی ئیرادەی حكوومەتی دووپات كردەوە بۆ ئاوە دانكردنەوەی عێراق لەچوارچێوەی نەخشەِێگەیەكی كێشراودا و لەسەربنەمای چەند قۆناغێك.

سەرۆك وەزیرانی عێراق لە وتارێكدا كە لە ڕۆژنامەی (شەرق ئەلئەوسەت) بڵاویكردووەتەوە  رايگەیاندووە : ئەم ڕۆژانە بیستەمین ساڵڕۆژی ڕووخانی رژێمی دیكتاتۆری تێدەپەڕێت و كە دەرئەنجامی دەیان ساڵ ستەم و ستەمكاری و خراپ بەڕێوەبردن و هەوڵدان بۆ سەرپێچی و هێرشكردنە سەر ناوخۆ و دەرەوە.

ئاماژەی بەوەشكرد : كاتی ساڕێژكردنی برینەكان و هەنگاونان بەرەو ئایندەیەكی خۆشگوزەران بۆ گەلێك كە شایەنی هەموو چاكەیەك بێت هاتووە و ئاماژەی بەوەشكرد :گەلەكەمان سەبر و خۆڕاگر بووە، قوربانی داوە، شەهیدی پێشكەش كردووە بەمەبەستی ڕزگاركردنی خەڵك و خاك لە دەستی قێزەونی تیرۆر و ستەمكاری و توانیان دەستوورێك دابڕێژن كە گەلی عێراق (ژن و پیاو) بكاتە ناوەندی خۆی و ڕێگە خۆش دەكات بۆ بنیاتنانی دەوڵەتی هاووڵاتیبوون و گەرەنتی سەروەری و سەربەخۆیی و یەكگرتوویی وڵات دەكات.

بەردەوام بوو و گوتیشی: گەلەكەمان چاوەڕێی هەستانەوەیەك دەكات كە هەلومەرجەكانی لە وڵاتەكەیدا بەردەستە و ئێمە توانای مرۆیی و لێهاتوویی زانستیمان كەمی نییە، نە سەرچاوەی سروشتی و ناسروشتی و هەڵكەوتەی جوگرافیمان كەمی نییە. ئەوەی كەممان هەیە، گەشەسەندنی زانستییە و پلان و بەرنامە پراكتیكییەكان و جێبەجێكردنی پتەویان لە هەموو بوارەكاندا.

ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا وتی: ئێمە بەرنامەیەكی یەكگرتوومان داڕشت بۆ چارەسەركردنی بەپەلەترین كێشەكان و لە یەكەم ساتەوە جوڵەمان كرد بۆ لابردنی ئاستەنگەكان، هەروەها گەندەڵی دارایی و ئیداری یەكێك بوو لەوانە، هەر بۆیەش لە یەكەم ڕۆژەوە دەستپێشخەریمان كرد بۆ ئەوەی بەدوایدا بگەڕێن و ناوەند و ئامرازەكانی لە هەر شوێنێك بن بكەنە ئامانج.

سودانی ئاواتەخوازی خۆی دەربڕی بۆ یارمەتیدانی هەموو خێرخواز و بەئەمەك لە وەزارەتەكانی دەوڵەت و دەرەوەی ئەوان، بۆ ئەوەی لەم ڕووبەڕووبوونەوەیەدا لە پاڵ دەوڵەت و دامەزراوەكانیدا بوەستن كە لە تیرۆر كەمتر مەترسیدار نییە.

ناوبراو جەختی لە ئیرادە بۆ بنیاتنانەوەی عێراق لە چوارچێوەی دیدگایەكی ڕوون و نەخشەڕێگای كێشراو لەسەر بنەمای چەند قۆناخێك كردەوە و دەشڵێت: قۆناغی یەكەممان بە كۆكردنەوەی وزەكانی دەوڵەت بەرەو بنیاتنان و چاكسازی ئابووری و بەرەنگاربوونەوەی هەژاری دەستپێكرد، وەك ئەوەی ڕوونمان كردەوە لە بەرنامەی گشتگیری حكومەتماندا كە تێیدا ئەولەویەتەكان دادەنێین.سەبارەت بە قۆناغەكە دووەمیان گەشەپێدانی ئابووری، مرۆیی، سەربازی و ئەمنییە.

ئاماژەی بەوەشكرد : ئەو تاقیكردنەوە و ئەو بەڵایەی كە گەلی عێراق ڕووبەڕووی بووەوە، بە هەموو پێكهاتە بەخشندەكانییەوە، ئیمان و وورەیان بەهێزتركرد، هەروەها ناسنامەی عێراقییان ئەو پەیوەندییە تۆكمەیە كە دەبێت پابەندبن پێیەوە. شوناسە لاوەكییەكان ناتوانن جێگرەوەی نەتەوەیی و ناسنامە بن لەژێر یەك رەشماڵی یەكگرتووی عێراق.

ئاماژەی بەوەشكرد : عێراق ئەمڕۆ عێراقێكە لەگەڵ خۆی ئاشتبووەتەوە و لەگەڵ ئەوانی تردا ئاشتییە، كە نایەوێت زیان بە كەس بگەیەنێت و نە ڕێگە بە هیچ كەسێك نادات سەرپێچی بكات بەرامبەری، ئاواتی خۆی بۆ كاركردن و هاوكاری جددی لەگەڵ هەموو وڵاتانی دۆست دەربڕی و ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان بۆ تێپەڕاندنی ئەو ئاستەنگە هاوبەشانەی كە هەسارەكە ڕووبەڕووی دەبێتەوە و ژینگە، كەشوهەوا، بیابانبوون، زیادبوونی زریانی خۆڵ و تۆز، كەمیی ئاو، بەرزی پلەی گەرمی، زیادبوونی پیسبوون و نەخۆشی، زیادبوونی هەژاری و خراپی خزمەتگوزارییەكان.

 ئاماژەی بەوەشكرد : ئێمە ئاگاداری جددیەتی ئەم تەحەددایانەین و هەوڵدەدەین هاوبەشی و هاودەنگی لەنێوان وڵاتاندا دروستبكەین بۆ ڕووبەڕووبوونەوەیان و عێراق دەست پێدەكات بۆ هەموو پەیوەندییەكی باش و هاوبەشییەكی باش لە بواری ئاسایش، ئابووری، یان ژینگەدا، ڕوونیدەكاتەوە : پێویستە بەپەلە سەرچاوەكانی داهات هەمەچەشن بكەین و پشت بە داهاتی نەوت نەبەستین وەك سەرچاوەیەك و نزیكە بە تەنیا بۆ دابینكردنی خەرجییەكانی بودجە و پێویستە كشتوكاڵ و پیشەسازی و گەشتیاری و بازرگانی و ئەوانی دیكە چالاك بكرێت.

 لە درێژەدا وتی: پلانمان داڕشتووە بۆ هاندانی وەبەرهێنانی ناوخۆیی و دەرەكی و دەرگاكانمان بەڕووی وەبەرهێنەران و خاوەن پڕۆژەكاندا كردۆتەوە لە چوارچێوەی پلانێكی باش بیركراوە و هاندانی دەرفەتەكان، جەختیشی لەوە كردەوە كە بزووتنەوەی بیناسازی و وەبەرهێنان پێویستی پێی دەبێت و زیاتر هێزی مرۆیی ڕاهێنراو و بنیاتنانی توانای زیاتر و ئێمە بەرنامەیەكی پێشكەوتوومان لەم بوارەدا دەستپێكرد بە ناوی بەرنامەی سەركردایەتی بۆ یارمەتیدانی گەنجان بۆ بەدەستهێنانی شارەزایی و لێهاتوویی پێویست، بەبێ ئەوەی لەبیربكەین توانای سەربازی و ئەمنی بنیات بنێن.

جەختیشی لەوە كردەوە : كە گەشەپێدان تەنها بە سەقامگیری ناوخۆیی و دەرەكی بەدەست دێت. سەقامگیری ناوخۆیی بە واتای سەروەری یاسا و سنوورداركردنی چەك بۆ دەوڵەتە و ئێمە قبوڵ ناكەین چەك لە دەرەوەی دامەزراوەی ئەمنی و سەربازیی دەوڵەت هەبێت و ئاماژەی بەوەشكرد : سەبارەت بە سەقامگیری دەرەكی، واتە بنیاتنانی هاوبەشی ناوچەیی و نێودەوڵەتی بەو پێیەی پێگەی ستراتیژی عێراق قورسایی ناوچەیی زۆری سەرچاوە و كاریگەری لە ئابووریی جیهاندا توانای ئەوەی پێدەبەخشێت كە ڕۆڵێكی سەرەكی بگێڕێت هاوتا لەگەڵ قەبارەی ڕاستەقینەی خۆیدا.

جەختیشی لەوە كردەوە كە "پەیوەندییە باشەكانی عێراق لەگەڵ وڵاتانی برا و دۆست ڕێگەی بۆ بنیاتنانی هاوبەشی دوولایەنە و فرەلایەنە لەگەڵ زۆرێك لە وڵاتانی جیهان خۆشكرد و هێشتا زۆرێك لەو پەیوەندیانەمان لە پێشە".

لە كۆتاییدا وتی : ئەمڕۆ دەرفەتێكی لەبار دەدۆزمەوە بۆ دەستپێكردنی هەڵمەتێكی نیشتمانی گشتگیر بۆ بنیاتنانەوە و ئاوەدانكردنەوە و پەرەپێدانی خزمەتگوزارییەكان لە سەرتاسەری وڵاتدا بە هاوكاری خەڵك و هاوبەشەكان و دۆستان، ئێمە عێراقێكی بەهێز و بەتوانا بنیات دەنێین بۆ دەیان ساڵی داهاتوو، ئێمەش لە پلانەكانی داهاتووماندا كە پێی دەڵێین عێراق 2050 ئەمە بەدەست دەهێنین.