دڵشاد مەجید

ئایا گروپە چەکدارەکانی سونەش، بەهەمان شێوەی گروپە چەکدارەکانی شیعە مەترسی نین لەسەر ئاسایشی ئیسرائیل؟

بەڵام پێش ئەوەی وەڵامی ئەو پرسیارە بدەینەوە، بۆ تێگەیشتنی زیاتر  پێویستە ئامانجەکانی ئیسرائیل  لەسووریا بخەینە ڕوو.

ئامانجەکانی ئیسرائیل.

دوورخستنەوەی ئێران و هێزە پرۆسکیەکانی سەر بەئێران لە سووریا.

لەناو بردن  و دەرپەڕاندنی ئەو فیگەرە عەلەویانەی کە  ڕۆژێک لەڕۆژان بگەڕێنەوە ناو دەسەڵات.

گۆڕینی سیستەمی  حکومڕانی و دەسەڵات لەسوریا لە حکومڕانی شیعە  بۆ  حکومرانی سونە.

درووستکردنی دووژمنایەتیەکی قوڵ لەنێوان دەسەڵاتی سونەی دیمەشق، لەگەل هەردوو دەسەڵاتی شیعەی بەغداو تاران. بۆیە ئەو لێکدانەوە هەڵەیە،  کە دەڵێن (دوای سووریا  لەعێراقیش  جارێکی تر دەسەڵات بە سونەی عێراق دەدرێتەوە).

بی هێزکردنی حزب اللە، لەسەر سنوورەکانی نێوان لوبنان و سووریا. هەربۆیەشە پێت سەیر نەبێ، هێزەکانی جۆلانی لەوماوەیەی ئیسرائیل خاکی سوریای داگیر دەکرد،  لەسەر سنووری لوبنان شەڕی حزب اللەیان  دەکرد.

لەهەمووی گرنگتر، سووریا  ببێتە بەشێک، لەپرۆسەی ئاسایکردنەوەی پەیوەندیەکانی عەرەب لەگەڵ ئیسرائیل.

دابەشکردنی سووریا بۆ چەند کانتۆنێک  بەناوی پاراستنی کەمایەتیەکان . هەروەک عێراق زیاتر لە (٢٠) ساڵە عێراق لەبەر کێشە و ململانێنی تایفی و  نەتەوەیی، نەیتوانیەوە. ببێتە هێزێکی بڕیاردەر لەناوچەکە.

لێرە وەڵامی ئەو پرسیارە دەدەینەوە ئایا گرووپە ئیسلامیە  سوونە توندەوەکانیش بەهەمان شێوەی گروپە شیعیەکان ،هەڕەشە نین لەسەر ئیسرائیل؟

لەم قوناغە چۆن گروپە  چەکدارەکانی شیعە بە ناوی ( مقاوەمە) بێ هێز کران و بەرش و بلاوکران و لەسنووری ئیسرائیل دوورخرانەوە.

بەهەمان شێوەش لەقۆناغی داهاتوو، دەبێت ئەو گروپە سونیە توندرەوانە، لەسنووری ئیسرائیل دووربخرێنەوەو لەناوببرێن، بەمانایەکی تر  قوناغی داهاتوو، قوناغی یەخەگرتن و ڕووبەڕووبونەوەیە لەگەڵ  تورکیا، گوشارەکان بۆسەر تورکیا دەستپێ دەکات، ئەگەر بێت و تورکیا دەستبەرداری ئەو گروپانە نەبێت.

لەم قۆناغە، ئیسرائیل  دەیەوێ ئەو گرووپە سونیانە ، لەناوەڕاستی سووریا ( حصر و گەمارۆ بدات) . کوردو شیعەو دروزو کرستیانەکان لەو حکومەتە بەدوور بگرێ. داوی سەپاندنی دەسەڵاتی جۆلانی ( سونەگەرایی) لەسووریا. ململانێنی دەسەڵات لەنێوان گروپەکان سەرهەڵدەدات.

لەوێوەش (بەخوێندنەوەی خۆم )بەناوی پاراستنی کەمایەتیەکان، هەرسێ لایەنی (ئەمریکی، رووسی، ئیسرائیلی)  لەپرۆسەیەکی سەربازی و سیاسی ، جارێکی تر نەخشەی  (هەڕەمی دەسەڵات) لەسوریا دادەڕێژنەوە، هەریەک لە هێزانە بەناوی پاراستنی کەمایەتیان کانتۆن و ناوچەی ئیدارەی سەربەخۆ دروست دەکەن، ( رووسەکان بۆ پاراستنی عەلەویەکان، و ئەمریکیەکان بەناوی پاراستنی کوردەکان و ئیسرائیلەکان بەناوی پاراستنی دروزەکان)  دێنە گۆڕەپانەکە، بەمەش مانەوەیان لەسووریا جێگیر دەبێت.