د. كامەران مەنتك

بەشی بیست و یەك

ئێمە كاتێك باس لە پێداچوونەوەو پەیوەندییەكانی كورد لەگەڵ نەتەوەكانی دەوروبەر دەكەین، نابێت ئەوەمان لەیاد بچێت، كە سەرباری گرنگی ئەو پەیوەندیانە، لایەنێكی گرنگتر هەیە ودەكرێت وەك بنەمای ئەو پەیوەندییانەی دەرەوە سەیریان بكەین، ئەویش پەیوەندی كوردی-كوردییە، سەرباری گرنگی پەیوەندی كورد بەگشتی لەگەڵ دەوروبەرەكەی، چ وەك قەوارەی سیاسی، یاخود وەك نەتەوە، كە ماوەیەكی زۆرە لەگەڵ ئەو گەل و نەتەوانە لەو پانتاییە جوگرافییەدا بەیەكەوە دەژین، بەڵام لەوەش گرنگتر ئەوەیە، دەبێت پەیوەندیەكانی كوردی – كوردی لەسەر بنەمای نەتەوەیی رێكبخرێتەوە، نەك لەسەر بنەمای سیاسی  و حیزبایەتی، كە لە باشوور بەچڕی كاری لەسەر كراوە، تاوەكو ئەو پەیوەندیانە نەخرێنەوە سەر رێچكەی راستەقینەی خۆیان، كورد ناتوانێت بەشێوەیەكی تەندروست مامەڵە لەگەڵ سەرچاوەكانی هێزی خۆی بكات و بەشێوەیەك ئیدارەیان بدات، كە لەماوەیەكی دوورە مەودادا خزمەت بە كورد خۆی بكات، نەك بە تاقم و بنەماڵەی سیاسی، كە ئێستا لەزۆر شوێندا برەوی سەندووە. ئەوەی تا ئێستا بە دروستی دیارەو بۆتە كۆسپ لەبەردەم یەكێتی كوردان، بێگومان لەدەرەوەی دوژمنان، كە ئەركی راستەقینەیان تێكدانی ئەو پەیوەندییەیە، هێزە كوردییەكان و رۆشنبیران و سیاسەتمەدارانی كورد خۆی بووە، كە نەیانتوانیوە بە وردی لەو بابەتە تێبگەن وهەمیشە لە روانگەی دروشم و ئایدیۆلۆژیاو سۆزی نەتەوەییەوە، باسیان لە پەیوەندی كوردی – كوردی كردووە، نەك لەسەر بنەما جیۆستراتیژییەكەی، ئەمەش راستییەكانی دیزە بە دەرخونە كردووە خەڵكی دڵسۆزو ناپاكی تێكەڵ كردووە و نەیتوانیوە پەنجە لەسەر برینەكان دابنێت، چۆن دەكرێت، باس لە داڕشتنەوەی پەیوەندییەكان بكرێت و كەسێك بوێری ئەوەی نەبێت پیناسەیەكی نوێ بۆ یەكێتی كوردان بكات، كە تاوەكو ئێستا ئەو یەكێتییە لە روانگەی بە مێگەل بوون و بەدواكەوتنی ئەو هێزو لایەنانە بووە، كە بانگەشەی ئەو یەكێتییەیان كردووە و بە كرداریش هەموو رەقتارەكانییان بۆتە هۆی تێكدانی یەكێتی كوردان، لەبەرئەوەی ئەو دۆخە جیۆپۆلەتیكییەی لە ماوەی جەنگی ساردی یەكەمدا لە كوردستان بەگشتی هاتە ئاراوە، بووە هۆی ئەوەی هێزەكان ئیرادەی سیاسییان لەدەست خۆیان نەمێنێت و هەر لایەنەی پەنا بەرێتە بەر ئەو دەوڵەتەی، كە بەشەكەی تری بەركەوتووە، ئەمەش وایكرد لە ماوەی زیاتر لەنیو سەدەدا، هێزە كوردییەكان وەكو كارتێك لەلایەن ئەو دەوڵەتە هەرێمییانەوە بەكاربهێنرێن و گەورەترین بەكارهێنانیشیان دژی كورد خۆی بووە، بۆ نمونە هێندە سەركردەكانی رۆژهەڵات و باكووری كوردستان، تەنانەت بەشێك لە كوردانی رۆژئاواش لە باشوور كرانە قوربانی و وەك دیارییەك پێشكەش بە دەوڵەتانی داگیركەری كوردستان كران، هێندە بەدەستی دوژمنانی كورد نەكوژراون، هێزگەلێك بەردەوام ئەركی كوشتن و لێدانی بزووتنەوەی كوردی بووبێت لە پارچەكانی تری كوردستان، چۆن دەتوانێت لەنیویەكێتییەكی نەتەوەییەوە جێگە بگرێت، پاشان نەك بە تەنیا دەوڵەتە هەرێمییەكان، بەڵكو دەوڵەتانی رۆژئاواو زلهێزەكانیش هەمیشە دژی ئەو یەكێكیتییە بووینەو كۆسپیان بۆ دروستكردووە، بۆ نمونە كاتێك پارتی كرێكارانی كوردستان بە گەرمی كەوتبووە  خۆو لەپەنای كۆنگرەی نەتەوەییەوە كاری لەسەر بەیەكەوە كۆكردنەوەی هێزەکانى كوردى دەكرد، ئەمریكییەكان فشارییان خستە سەر هێزەكانی باشوور و دمگۆی ئەوەیان خستنە بەرگوێ، پێویست ناكات بچنە ناو ئەو كۆنگرەیەوە لەبەر ئەوەی ئەوان دەوڵەتی نەتەوەییان بۆ دروست دەكەن!.

لەراستیدا کۆنگرەى نەتەوەیی ئەگەرچی لە نیازێکى پاک و نەتەوەییەوە هەڵقووڵابوو، بەڵام ئاماژەیەکى روون بوو بۆ کەم ئەزموونى و ساویلکەیی سیاسەتمەدارى کورد، لەبەرئەوەی هیچ نەتەوەیەك لەرێگەی كۆنگرەیەك و كۆنفراسێك و بەرۆژی رووناكەوە ناتوانێت هێزە پەرتەوازەكانی خۆی بەیەكەوە كۆبكات، جارێ بەرلەهەموو شتێك یەكێتی نەتەوەیەك وەهمێكی گەورەیە، لەبەرئەوەی كۆمەڵگەی مرۆڤایەتی هەمیشە لەسەر بەرژەوەندی جیاواز لە ململانێدایە، ناتوانرێت بەرژەوەندییەكانی نەتەوەیەك لە یەك سەبەتەدا كۆبكرێتەوە، بە تایبەتیش لە ناوچەیەكی ئاڵۆزو پڕكێشەی وەك كوردستان و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەگشتی، هەمیشە كۆمەڵگە بەسەر چین و دەستەو تاقمێك دابەش بووە، كە هەندێكییان بەرژەوەندی نەتەوەكەیان دەكەنە قوربانی خۆیان و مەسەلەی نیشتمانەكەیان دەكەنە كاڵایەكی بازرگانی و لەپێناو بەرژەوەندی و پێگەی ئابووری خۆیان بەكاریدەهێنن، بەشێكیی تریشیان هەموو بەرژەوەندییەكانی خۆی دەكاتە قوربانی نەتەوەكەی خۆی، بەشی دووەم دەكرێت بە ئاسانی بكرێتە هەوێنی یەكێتی نەتەوەیی و ئەوانەی تریش دەبێت وەك بەشێكی پیس و نامۆ لە جەستەی نیشتمان مامەڵەیان لەگەڵدا بكرێت و تووڕ هەڵبدرێن!.

چ پێوەرێك بەكاردەهێنرێت بۆ دیاریكردنی نەتەوەو كێن ئەوانەی دەبێت متمانەیان پێبكرێت و وەك ئامڕازێكی لەبار بۆ ئەو پڕۆژەیە گەورەیە مامەڵەیان لەگەڵدا بكرێت، باسی یەكێتی نەتەوەیی چۆن لەگەڵ ئەو هێزو لایەنانە دەكرێت، كە خۆیان لە بنەڕەتدا بۆ تێكدانی یەكڕێزی نەتەوەیی دروستكراون، دەبێت بە باشی درك بەو راستییە بكەین و بوێرانە دانی پیابنێین بەهۆی درێژبوونەوەی ئەو بزووتنە چەكدارییەی، كە ناوی كوردایەتی لێنراوە، بزووتنەوەی نیشتمانی لە رەوتی گەشەسەندنی خۆی دابڕاندووەو مۆركی بنەماڵەو حیزبی سیاسی پێبەخشیوە، تەنانەت وەك دوكانێك بۆ كاسبی و كۆمپانییەك بۆ وەبەرهێنان و دادۆشینی خەڵك بەكارهێنراوە، بۆیە ناكرێت لە دیدگای یەكڕێزی ئەوانەوە سەیری یەكڕێزی و یەكێتی نەتەوەیی بكرێت، ئەو گشتگیركردنەو بەستنەوەی یەكڕێزی  نەتەوەیی بە یەكڕێزی هێزە سیاسییەكانەوە، بۆچوونێكەو لەلایەن دوژمنان و داگیركەرانی كوردستانەوە داڕێژراوە، لەو رێگەیەوە هەوڵیانداوە، لەیەكڕێزی نەتەوەیی كوردی بدەن و برەو بەو درۆو دەلەسەو چەمكە ناڕاست و بێبنەمایە بدەن، كە دەڵێت كورد گەلێكی خۆخۆرەو هەرگیز ناتوانێت یەكبگرێت، بۆیە ئەگەر لە روانگەی ئەو هێزە دروستكراوانەوە سەیری یەكڕێزی كوردان بكەین، هەرگیز ناگەینە ئەنجام!،

لەلایەكی تر زۆر سەیرە باس لە مەسەلەی یەكێتی نەتەوەیی و یەك وتاری دەكرێت، كام وڵات لە دنیادا بۆتە خاوەنی یەك وتاری هاوبەش، بە بیێبوونی ستراتیژێكی باڵای نیشتمانی، كەواتە باشتر وایە لەجیاتی یەك گوتاری باس لەبوونی یەك ستراتیژی باڵای نیشتمانی بكرێت، كە هەمووان بەیەوە كۆبكاتەوە. ئەگینا ئەگەر لەسەربنەمای نەتەوەییەوە سەیری یەكڕێزی بكەین،  نەتەوەی كورد هەرگیز پەرتەوازە نەبووە و ئەو یەكڕێزییەی لەناو كورددا، وەكو نەتەوە هەیە، رەنگ بێت لەناو نەتەوەكانی تردا وێنەی كەم بووبێت، ئەو ئینتمایەی لەناو كورددا وەكو نەتەوەیەك بۆ خاكی خۆی هەیەتی، نمونەی ئێجگار كەمە، ئێمە ناكرێت باشووری كوردستان بكەینە نمونە، كە سی و چوارساڵە كار لەسەر تێكشاندنی ئیرادەو ئینتمای نەتەوەیی تاكی كورد دەكرێت، كەم نەتەوە وەكو كورد لەكاتی تەنگەتاوی و قەیرانەكاندا بەهانای یەكترەوە دەچێت، هەركاتێك بەشێك لەكوردستان رووبەڕووی كێشەیەك یاخود تاوانێك بووبێتەوە، بەشەكانی تر شێلگیرانە بە هانایەوە چوون و فریای كەوتوون، رەنگ بێت باشترین نمونەش بۆ ئەمە لەمێژووی هاوچەرخی كوردستاندا كۆڕەوەكەی باشووری كوردستان بێت، كە چۆن كوردانی رۆژهەڵات باوەشیان بۆكردنەوەو هاوبەشی ماڵ و خۆراكی خۆیان لەگەڵدا كردن، بۆیە كێشەی یەكڕێزی نەتەوەیی هەرگیز لەناو كورددا بوونی نییە، ئەوەی باسدەكرێت كێشەی یەكڕێزی هێزە سیاسییەكانە، كەهەریەكەی لەلایەن دەوڵەتێكەوە پاڵشتی دەكرێت و ئەوانن كاریان لەسەر تێكدانی یەكڕێزی نەتەوەیی كردووە، ئەمە خاڵێكەو دەبێت بەجدی هەڵوەستەی لەسەر بكرێت و بایەخی پێبدرێت!

لەژێر رۆشنایی ئەو شرۆڤەكردنەدا، ئەگەر سەیر بكەین، بۆمان دەردەكەوێت زیاتر لە یەك سەدەیە، وتاری نەتەوەیی و دروشمی رێكخستنەوەی ناو ماڵی كورد لە دوو توێی هەست و سۆزەوە مامەڵەی لەگەلدا كراوەودەكرێت و هیچ هێزێك بوێری ئەوەی نەبووە، سەرلەنوێ پیناسەی یەكگرتن بكاتەوە، دەبێت لەو راستییە تێبگەین، وەك باسكرا، كە هەر لەسەرەتاوە هەندێك هێز لەكوردستان لەقۆناغێدا لەدایك بووین، كە ئەركی سەرەكییان تەنیا تێكدان و بەهەدەردانی تواناكانی كوردی بووە، ئێستا كاتی ئەوە هاتووە ئەوانە بخرێنە دەرەوەی یەكێتی نەتەوەیی هەوڵی بچووك كردنەوەیان بدرێت، هەموو هەوڵیك بۆ كۆكردنەوەی كورد لە بۆتەی یەك رێكخراوی سیاسیدا، كە بتوانێت بەرژەوەندی هەموو لایەنەكان بەیەكەوە رێكبخات و بگونجێنێت، خەونێكی حوشترانەیەو هەرگیز نایەتە دی، لەهیچ وڵاتێك و نەتەوەیەكدا نەبووە، هۆكاری شكستەكان بەو شێوەیەك بخرێتە ئەستۆی یەكنەبوونی نەتەوەیی، لەكاتێكدا زۆر ئاستەنگەو لە هیچ  شوێن و زەمانێكدا نەبووەو نابێت، نەتەوەیەك توانیبێتی هەموو هێزەكانی بەیەكەوە كۆبكاتەوە ئینجا سەركەوتن بەدەست بێنێت، تەنیا ئەو هێزانە نەبێت، كە بوێرانە پەنجەیان لەسەر ئەو گرێ سەرەتانیانە داناوە، كە بەشێك لە جەستەی نەتەوەكەیانی گرتۆتەوە و لەدەرەوەی ئەوانەوە پێناسەیەكی نوێیان بۆ یەكێتی نەتەوەیی كردووە، ئەو كاتە رەش و سپی و تاریكی و رووناكی لەیەكتر جیاكراونەتەوەو خەڵك بەبەرچاو روونییەوە پشتی رووناكییەكەی گرتووەو هێزە كۆنەپارێزەكان فڕیدراونەتە دەرەوەی مێژوو، بەڵام تۆ هەمیشە باس لەیەكڕیزی نەتەوەیی بكەیت و بوێری ئەوەشت نەبێت پەنجە بۆ وڵاتفرۆشان و بازرگانای مەسەلەی نەتەوایەتی درێژبكەیت، كەواتە تۆ هەرگیز راستگۆ نیت و بەرلەهەموو كەسێك درۆ لەگەڵ دروشم و پڕەنسیپەكانی خۆت دەكەیت، دیارە یەكێتی كوردانیش لەسەر بنەمای درۆ پێكنایەت.

رەنگ بێت وەڵامی ئەو بۆچوونە بەوە بدرێتەوە، كە هەوڵی دوورخستنەوەی هەموو ئەو هێزە كوردیانەی لەدەرەوەی بازنەی نیشتمانین و گەڕاندنەوەیان بۆ باوەشی نیشتمان پەروەرییەتی، لەوە باشترە دوژمن سوودیان لێوەربگرێت و دژی نەتەوەكەی خۆیان بەكاریان بهێنێت! ئەمە گریمانەیەكی هێندە لاوازە، كە هەرگیز وەڵامی تێگەیشتن لەو دۆخەی پێنادرێتەوە، كە دەتوانێت بنەمایەكی پتەو بۆ داڕشتنەوەی پەیوەندیەكانی كوردی – كوردی دابڕێژێتەوە، باوەڕكردن بەو بیرۆكەیە زۆر زیاتری تێدەچێت لە تووڕهەڵدان و خستنەوە جێگەی راستەقینەی ئەو هێزانە لەمێژوودا، هەر بۆنمونە بەدرێژایی سەدەی بیستەم و ئەو چارەكە سەدەیەش، كە لەسەدەی بیست و یەك تێپەڕێوە هەمیشە ئەو دروشمە بەرزكراوەتەوە و بەردەوامیش هیوای نەزۆكی لەسەر هەڵچنراوە، دەرئەنجامەكەشی ئەوە بووە وەك دەیبینین، هێزە سیاسییەكانی كوردی هەمیشە لە پەرتەوازەییەكەوە بۆ پەرتەوازەییەكی تر هەنگاویان ناوەو هەمیشە بازرگانی بە گەنجانی تێكۆشەر كراوەو سەری رۆلەكانی گەل بەدەستی هێزە وڵاتفرۆشەكان بەرامبەر چەند قروشێكی كەم خراوەتە سەر مێزی دانوستان و پێشكەش بەداگیركەرانی كوردستان كراوە، ئەگەر سەیری ئاماری ئەو قوربانیانە بكەین، لەو ماوەیەی ئاماژەی پێكرا، بۆمان دەردەكەوێت، كە دەریایەك خوێن بۆتە بابەتی بازرگانی بەناهەق و هەزاران رۆڵەی ئەو میللەتە ژیانی بە هەدەر دراوە، تەنیا لەباشووری كوردستان، ئەگەر ئامارێك بۆ ژمارەی ئەو قوربانیانە بكەین، كە بەدەستی هێزەكانی كوردی خۆیان و لە پەنای شۆڕش و رزگاری و سەربەخۆییەوە كوژراون و تیرۆكراون، یا رادەستی دوژمنان كراونەتەوەو خراونەتە بەر پەتی سێدارە، هەرگیز بەراورد بەو قوربانیانە ناكرێت، كە لەرووبەڕووبوونەوە لەگەڵ دوژمندا گیانی خۆیان لەدەستداوه.

بۆ دروستكردنی پەیوەندییەكی پتەو لەنێوان كورد بەگشتی، واتە سەرلەنوێ بەیەكەوە بەستانەوەی كۆمەڵگەی كوردی لەرووی مرۆیی و جیۆستراتیژییەوە، پێویست بە ئەنجامدانی چەند كاریكی هەنووكەیی دەكات، رەنگ بێت لە پێشەوەی هەموویان خاڵ خستنە سەر پیتەكان و تێكشكاندنی چەمكی گەڕاندنەوە بۆ بەرەی گەلە، پێویستە بە بوێرییەوەو پێناسەی هێزەكانی كوردستان بكرێت و ئەوانەی هەمیشە لە بازنەی دوژمنان دەخولێنەوەو بازرگانی بە مەسەلەی كوردەوە دەكەن، وەك ناپاكێك و خائینێكی نەتەوەی سەرلەنوێ پێناسەیان بۆ بكرێتەوە، دەبێت بە باشی درك بەوە بەوە بكەین، ئەو هێزانەی، كە لەسەدەی بیستەمداو بە تایبەتی لە سەردەمی بەعسدا، بە جاش و فەوجی سووك پیناسە دەكران و دژی گەلەكەی خۆیان بەكاردەهێنران، لەئێستادا ئەو هێزانە بەناوی حیزبی سیاسیی و كوردایەتییەوە هەمان ئەرك رادەپەڕێنن، بۆیە سەرلەنوێ پۆلینكردنەوەو پیناسەكردنەوەیان لەدوو تویی پێگەی راستەقینەی خۆیان، شیكردنەوەو تێگەیشتن لە بنەماكانی یەكێتی كوردان ئاسانتر دەكات و ئەمەش ئەو هەوڵەی دوژمنان پووچەڵ دەكاتەوە، كە بەناوی هێزی شۆڕشگێڕەوە چەتەو گوندپارێزی خۆیان لە پەنای حیزب و هێزی سیاسی و نیشتشمانی بشارنەوەو وەكو كۆسپێك  بۆ یەكیەتی نەتەوەیی بەكاریانبهێنن، سەیركردنی ئەو هێزانە وەك فەوجێكی جاشانی دوژمن و داماڵینی پێناسەی نەتەوەیی و نیشتمان پەروەری لێیان، زەمینەیەكی لەبار بۆ پاككردنەوەی رێزی دڵسۆزانی نیشتمان فەراهەم دەكات، ئەو هێزە نەرمەیان لەدەست دەردەهێنرێت، كە هەستیارترین و ترسناكترین هێزە بەدەستیانەوە، كە هێزی نەرمی ناسیونالیزم و كوردایەتییە، ئەوان ئەو هێزەیان وەك دێوجامە بۆ فریودانی خەڵك بەكارهێناوەو دەروبەری خۆیان ئاوەدان كردۆتەوە، تاوەكو خەڵك لەو بڕوایەدا بێت ئەوانە نیشتمان پەروەرن و بۆ رزگاری و سەربەخۆیی وڵات كاردەكەن، مەسەلەی كورد هەمیشە لەو بازنەیەی ئێستا دەخولێتەوەو ناتوانێت تێیپەڕێنرێت، بۆیە دەبێت راستەقینەیان بخرێتە روو و بەهەرشێوەیەك بێت لەو چەكە داماڵرێن! لە پەنای ئەمەشدا، واتە لە خاڵی دوەمدا، پێویستە دامودەزگای نیشتمانی دابمەزرێت، كە بتوانێت لەسەر بنەمای جیۆستراتیژییەوە هەوڵی بەیەكەوە لكاندنەوەی بەرژەوەندییەكانی هەموو پارچەكانی كوردستان و كۆكردنەوەیان لە بۆتەی یەك ستراتیژی باڵای نیشتمانیدا بدات.

 دەبێت رۆژئاوای كوردستان لەم چوارچێوەیەدا هەنگاو بنێت قووڵایی ستراتیژی خۆی بگەڕێنێتەوە بۆ قووڵایی كوردستان، ئەگەر وانەكات هەمان هەڵەی بزووتنەوەی كوردی لە ماوەی رابردوودا دووبارە دەكاتەوەو دەكەوێتە داوی ئەوەی جگە لە دیمەشق قووڵایی ستراتیژی خۆی لە هیچ شوێنێكی تردا نەدۆزێتەوە، ئەم تێگەیشتنەش، تیگەیشتنێكی كارەساتئامێزەو دروستكراوی ئەو وڵاتانەیە، كە كوردستانیان دابەش كردووە، ئەمە ئەوە ناگەیەنێت دیمەشق وەلاوەبنرێت، نەخێر بەو نەخشە سیاسییەی ئێسا لە ئارادایە، دەبیت هەوڵبدرێت پەیوەندییەكان لەگەڵ دیمەشق ئاسایی بكرێتەوەو بەرەو پێشەوەش ببرێت، بەڵام دەكرێت دیمەشق وەك بواری ژیاری(المجال الحیوی) بزووتنەوەی كوردی سەیر بكەین بۆ پەلهاوێشتن و فراوانخوازی، بەڵام هەرگیز ناتوانرێت بكرێت بە قووڵایی ستراتیژی، قووڵایی ستراتیژی هەموو بەشەكانی كوردستان گەڕانەوەیە بۆ قووڵایی جوگرافیای كوردستانی گەورە، كە دەتوانێت هەموو سەرچاوەیەكی هێز دابین بكات.

دەكرێت سوود لەو زلهێزانە وەربگیرێت، بۆئەوەی لە پەنای ئەوانەوە خۆتبپارێزیت و درێژە بە مانەوەی خۆت بدەیت، بەڵام دەبێت گریمانەی مانەوەو بەردەوام بوونت لەسەر قووڵایی ستراتیژی خۆت بونیات بنێیت، جولەكەكان بەر لەجەنگی یەكەم و تاوەكو كۆتاییەكانی جەنگی دووەمی جیهانی خۆیان لە پەنای بەریتانیا حەشارداو دواتر كاتێك هەستیان بە گۆڕانی رێزبەندی هێزەكان كرد لە جەنگی دوەمی جیهان، سەنتەری كاركردنی خۆیان گواستەوە بۆ ئەمریكا، بەڵام لە هەردوو قۆناغدا بە پلەی یەكەم ستراتیژی پشت بەستن بەخۆیان گرتەبەرو وەكو تەكتیك بەریتانیاو دواتریش ئەمریكایان خستە خزمەتی خۆیانەوە، ئەو گرووپە فشارانەی جوولەكەكان دروستیان كرد، ئەو رۆڵەی سەرمایەدارە نیشتمان پەروەرەكان بینیان لە بونیاتنان و گەشەپێدانی ئیسرائیل، لە بنەڕەتەوە لە پشت بەستن بەقووڵایی ستراتیژی خۆیانەوە سەرچاوە دەگرێت، نەك پاڵشتی بەریتانیاو ئەمریكا، دیارە ئەمە هەرگیز لەگەورەیی رۆڵی پاڵپشتی ئەو دوو وڵاتە كەم ناكاتەوە، بەڵام ئەوەی هانی ئەو دوو وڵاتەی دا بەم شێوەیە پاڵشتی ئیسرائیل بكەن، چاوی رەشی جووەكان نەبوو، بەڵكو ئازایەتی و متمانە بەخۆبوون و مكوڕبوونی ئەو شۆڕشگێرە جولەكانە بوو، كە شێڵگیرانە كاریان لەسەر دامەزراندنی دەولەتێك بۆ جووەكان  لەسەر بنەمای زیندووكردنەوەی یۆتۆیای رابردوو، واتە چەمك و چیرۆكە ئاینییەكانی ناو تەورات دەكرد، كە بەڵێنی دامەزراندنی دەوڵەتێكی پێدابوون لەنیلەوە تا فورات، ئەگینا بە تەنیا ئەگەر پاڵپشتی دەرەوە بوایە، دەشێت نەیانتوانیایە هیچ ئامانجێكیان بێننە دی، ئێمە بینیمان لە باشووری كوردستان چۆن هاوپەیمانی نیودەوڵەتی دژی رژێمەكەی سەدام هەرێمێكی بۆ كورد دامەزراندن و پاراستی، بەڵام هێزە كوردییەكان لەو كاتەوە، كە زیاتر لە سی و چوارساڵە، لەجیاتی ئەوەی وەكو جوولەكەكان هەوڵ بدەن، ئەو دەرفەتە بقۆزنەوەو هەرێمەكەیان گەشەپێبدەن و بەرەو سەربەخۆیی تەواو هەنگاو بنێن، خۆیان كەوتنە بنكۆڵكردن و تێكدانی ئەو ئەزموونە، پارادۆكسی هەریمی كوردستان لەوەدایە، بۆماوەی زیاتر لە سێیەكی تەمەنی خۆی، هەوڵەكانی بۆ خۆخواردنەوەو لەناوبردنی خۆی بووە، لەرێگەی شەڕی ناوەخۆو راكێشانی دەستی دوژمنانی كورد، تا كار گەیشتە ئەوەی دەسەڵاتێكی رەمزی لەدەست كورد بمێنێتەوە، كە ئەویش رۆژ بەرۆژ كاڵتر دەبێتەوە، ئەمەش هەر بۆ پەردەپۆش كردن وشاردنەوەی راستەقینەی داگیركردنی هەرێمی كوردستان بوولەلایەن توركیاو ئێرانەوە، بۆیە ئێستاش دوای ئەو ماوەیە زۆرە، كوردستان بەتەواوی ئیرادەی لەدەستداوەو كۆمەڵێك بازرگانی سیاسی خۆپەرست و چاوچنؤك بە ئارەزووى خۆیان ئەو وڵاتە دەفرۆشن و دایدەدۆشن!.