هەوڵێک بۆ سادەکردنەوە و تێگەیشتن لە چەکدانان و خۆهەڵوەشاندنەوەی  پەکەکە لەژێر کاریگەری پەیامەکەی عەبدوڵا ئۆجەلان 

بەشی سێیەم
(١)

عەبدوڵا ئۆجەلان و هەڤاڵەکانی چل و شەش ساڵ پێش ئێستا لەیەکەم کۆنگرەی دامەزراندنی پارتی کرێکارانی کوردستان، گوتیان «کوردستان چوار پارچە نیە، یەک پارچەیەو دەبێت ئازاد بکرێت»، بەمەش ئۆجەلان و پەکەکە بوونە یەکەم سەرکردە و پارتی سیاسی کوردی کە بەشێوەیەکی تیۆری و پراکتیکی دژایەتی خۆیان بۆ سنووری دەستکردی (سایکس-پیکۆ) رابگەینن، دامەزراندنی پارتی کرێکارانی کوردستان رووداوێکی گرنگ و نوێ بوو لە مێژووی کورد، چونکە بە پێچەوانەی شێخ مەحمودی حەفید و، مەلا مەستەفای بارزانی و، پێشەوا قازی و هەموو ئەو حیزبە کوردیانەی لە دوای کۆماری مەهاباد دروستبوون لە دژی سنوری (سایکس-پیکۆی)وەستایەوە.

(( دوای هەوڵە سەرنەکەوتوەکانی شۆڕشەکانی شێخ سەعیدی پیران و، نەهری و، خۆیبوون لە کۆماری ئارارات بۆ ئازادکردنی کوردستان و دروستکردنی دەوڵەتی کوردی، یەکەمجار بوو پارتێکی سیاسی کوردی دروست بێت کە بە ئاشکرا و بە پەیڕوە و پڕۆگرام بڵێت «ئیعتراف بە سنوری سایکس- پیکۆ ناکەم»))

(٢)
بەڵام ئۆجەلان لە ساڵی (دوو هەزار و پێنج) لە زیندان دا بە دروستکردنی کەجەکە ئیعترافی بە سنوری (سایکس-پیکۆی)ی کوردستان کرد، بۆ هەر پارچەیەکی کوردستان پارتێکی سیاسی دروستکرد.
(( ئۆجەلان لە زیندان زیاتر لە تەلبەندی(سایکس- پیکۆ)قوڵبووەوە و، تێگەیشت کە دەستکاریکردنی ئەو سنورانە ئەوەندە ئاسان نیە، بەڵام ئەوکات هیچکەس لەو گۆڕانکاریە گەورەیەی دیکە لە فیکری ئۆجەلان تێنەدەگەیشت، لە شرۆڤە سیاسیەکانەوە دەگوترا ئەوە جەبری (سایکس- پیکۆ)یە ئۆجەلانی ناچارکردووە ئەو هەنگاوە باوێت))

 (٣)
 کاتێک ئۆجەلان لە سەرەتای دوو هەزارەکان لە زیندان دەینووسی« ئەگەر بمانەوێت مێژوویەکی مانادار و بە شکۆ  بۆ کورد بنووسرێت، تەنیا لە چوارچێوەی مۆدێرنیتەی دیموکراتییە»، زۆرینەی کورد بە هەوادارەکانی ئەویشەوە لەوە نەدەگەیشتن ئەو بە ئەو باوەڕە گەیشتووە کە دەوڵەتی نەتەوەیی کوردیی و “مافی چارەی خۆنووسینی گەلان” کە دەوڵەتێکە بۆ هەر نەتەوەیەک، ڕۆڵێکی بنەڕەتی لە قورسکردنی چارەسەری کێشەکە دا دەبینی.

(( کەس نەیدەگوت «ئۆجەلان دەوڵەتی نەتەوەی بۆ هەموو نەتەوەیەک بە کوردیشەوە بە کێشە دەزانی»))
(٤)
 عەبدوڵا ئۆجەلان بەبێ سلەمینەوە لە ساڵی دوو هەزار و پێنج لە زیندانەوە گۆڕانکاریەکی جەوهەری لە پەکەکە کرد، سیستەمێکی نوێی بەناوی کەجەکە دروست کرد، پەکەکەشی کردە لقێکی ناو ئەو سیستەمە، گۆڕانکاری جەوهەریشی لە تەواوی ستراکچەری ئەو رێکخستنە کرد.

((ئەنجومەنێکی باڵای سەرکرایەتی بەناوی «کۆنسەی سەرۆکایەتی کەجەکە» دروستکرد کە خۆی سەرۆکایەتی ئەنجومەنەکە بکات و، سێ ژن و سێ پیاوی سەرکردەی ئەو بزتنەوەیەش تێیدا ئەندامبن))
(٥)
ئۆجەلان دەڵێت «هەوڵێکی زۆرم دا، ئەو دەرەنجامە بنچینەییەی کە بەدەستم هێنا، ئەوەبوو کە سۆسیالیستەکان ناتوانن خاوەنی پرەنسیپی دەوڵەتی نەتەوەیی بن، چارەسەری بنەڕەتی کێشەی نەتەوەیی دەبێت نەتەوەی دیموکرات بێت، هەوڵ دەدەم لە رێگەی ئەزموونی کەجەکە بەکۆنکرێتیکردنی ئەمە نیشان بدەم.

((بە باوەڕی ئۆجەلان کوردستان لە سەدەی بیست و یەکدا بە جۆرێک بووەتە جێگای سەرنجی شۆڕش و دژە شۆڕش، لاوازترین ئەڵقەی مۆدێرنیتە سەرمایەدارییە، کێشە نەتەوەیی و کۆمەڵایەتییەکانی خەڵکی کوردستان هێندە سەخت بووە کە ناکرێت بەرەچەتەی لیبڕاڵ و دیماگۆژی مافە تاک و کولتوورییەکان پەردەپۆش بکرێن))

(٦)
 بەڵێ ئۆجەلان لە جیاتی چارەسەری پرسی نەتەوە- لەرێگەی دەوڵەتەوە (ستاتیزم) چارەسەری دیموکراتی پێشکەش کرد، لە رێگەی کتێبەکانیشیەوە جیاوازی نێوان فۆڕمی چارەسەری ستاتیستی و دیموکراسی ئاشکرا کرد، جیاوازی جەوهەری چارەسەریەکەی لەم خاڵەدا لەگەڵ سۆسیالیزمی واقیعی و عەقیدەی مارکسی-لینینی کلاسیکی روونکردەوە. 
(( ئۆجەلان پێیوایە  بەم هەنگاوەی مافی چارەی خۆنووسینی گەلانی لە بازنەی مافە بۆرژوازییەکان دوورخستەوە و ،خستیە نێو بازنەی سۆسیالیزمی دیموکراسی))

(٧)
ئۆجەڵان دەڵێت « کاتێک باس لە مەسەلەی کورد دەکرێت، باسیش لە دەوڵەت نەتەوە( ستاتیزم) دەکرێت، بەڵام هەوڵە پراکتیکیەکان بۆ بەدەستهێنانی ستاتیزم بۆتە سەرچاوەی جینۆسایدی کولتووری، لەمێژە ئەو هەوڵە بۆ ستەمکار و گەلانی ستەملێکراو بووەتە سەرچاوەی بەرهەمهێنانی کێشە نەک چارەسەرکردن». 
(( بەباوەڕی ئۆجەلان دەوڵەت نەتەوە تەنانەت بۆ مۆدێرنیتی سەرمایەداریش بووەتە کێشە، وردە وردە خەریکە هەڵدەوەشێتەوە))
(٨)

ئۆجەلان پێیوایە نابێت مۆدێلی چارەسەری دیموکراسی بە گۆڕینی دەوڵەتی نەتەوەیی مەرکەزی بۆ فۆرمێکی فیدراڵی یان کۆنفیدڕاڵی لێکبدرێتەوە و ئەمانە چارەسەری دیموکراسی نین، دەڵێت «گۆڕینی دەوڵەتی نەتەوەیی مەرکەزی بۆ فۆرمی فیدراڵی و کۆنفیدراڵی رەنگە کێشەکان کەم بکەنەوە، ببنە چارەسەریەکی مامناوەندی، بەڵام هەرگیز ناتوانن ببنە چارەسەری ڕیشەیی».

(( ئۆجەلان دەڵێت « گرنگە ئاماژە بەوەش بکەین کە میتۆدی چارەسەری دیموکراسی بەتەواوی سەربەخۆ نییە لە دەوڵەتی نەتەوەیی، دیموکراسی و دەوڵەتی نەتەوەیی دەتوانن وەک دوو دەسەڵات لە ژێر یەک سەقفی سیاسیدا رۆڵیان هەبێت، دەستووری دیموکراسی مەودای چالاکیی ئەو دووانە دیاری دەکات))

(٩)
عەبدوڵا ئۆجەلان دەڵێت( بۆیە چارەسەری دیموکراسی وەرگرتنی پشک لە دەوڵەت نیە. ئامانجی دەوڵەتێکی فیدراڵی یان کۆنفیدڕاڵی نیە و، بەلایەوە  چارەسەر نیین، تەنانەت بۆ کورد ئۆتۆنۆمیشی لە دەوڵەت ناوێت، داواکاری بنچینەیی لە دەوڵەت داننانە بە مافی کورد بۆ بەڕێوەبردنی بە ئیرادەی ئازادی خۆی و ڕێگری نەکردن لە بوون بە کۆمەڵگایەکی نەتەوەیی دیموکراسی.

شێوازەکەی چارەسەری دیموکراسیش بریتیە لە دیموکراتیزەکردنی کۆمەڵگە لە ژێرەوە بەرەو سەرەوە لەناو هەناوی دەوڵەتی نەتەوەیی .
((چارەسەری دیموکراتیکی ئۆجەلان لەلایەن دەوڵەت و حکومەتەکانەوە پەرەی پێنادرێت، هێزە کۆمەڵایەتییەکان خۆیان بەرپرسیارن لە بنیاتنانی و لە چوارچێوەی دەستوورێکی دیموکراسیدا لەگەڵ دەوڵەت و حکومەتەکان بەدوای سازاندا دەگەڕێن، دابەشکردنی دەسەڵات لە نێوان هێزە کۆمەڵایەتییە دیموکراتیکەکان و هێزەکانی دەوڵەت و حکومەت بە دەستوور دیاری دەکرێت))
 (١٠)

ئەو گۆڕانکاریە جەوهەریانەی عەبدوڵا ئۆجەلان لە بزوتنەوەکەی کردی، نەبوونە هۆی پارچەبوونی ئەو  رێکخستنە، بزوتنەوەکە بە یەکگرتوویی لەسەر پێی خۆی مایەوە، ئەگەرچی ئەوە لە موعجیزە دەچێت، بەڵام ئەو هەموو گۆڕانکاریەش لە پاڕادایم رەخنەی جەوهەری لەسەر ئۆجەلان دروستکردووە.
(( لە دراوسێتی گەلان و دەوڵی کوردیەوە بۆ برایەتی گەلان و کۆمەڵگەی دیموکراتیک، لە سۆسیالیزمی واقیعی و دوکتورینی مارکسی-لینینی کلاسیکی بەرەو لێواری سۆسیالیزمێکی ئەنارشیستی))
(١١)

لەوەڵامی ئەو رەخنانەش ئۆجەلان بەشێوەی «کۆ » وشەی بەرگری بەکاردێنێت و، دەڵێت« بەرگریەکانم لە بنەڕەتدا بەدواداچوون بۆ واقیعی کورد و بوونی کورد لە بەرامبەر شارستانیەت و مۆدێرنیتەدا دەکەن».
((ئۆجەلان وایدەبینێ هەموو ئەو هەوڵانەی ئەو دەیدات  مەبەست لێی شێکارکردنی ئەو پرسە ئاڵۆزەی کوردە کە بەباوەڕی ئەو لە سەرمایەدارییەوە سەرچاوەی گرتووە))
ماویەتی………

# پرۆسەی ئاشتی نێوان ئۆجەڵان و دەوڵەتی تورک، ئەگەر سەرکەوتوو بێت کاریگەری گەورە(بەچاک و خراپ) لەسەر پرسیی کوردی دروست دەکات، تێناگەم بۆچی کاردانەوەی زۆرینەی نوخبەی کوردی بۆ ئەو رووداوە گەورەیە وەک کاردانەوەی سیاسیەکانە، وەک ئەوان تەنها هیوای سەرکەوتن بۆ پرۆسەکە دەخوازێ، تەنها باسی ئاشتی و چەکدانان دەکرێت، باسی جەوهەری ئەو چارەسەرییە ناکرێت کە عەبدوڵا ئۆجەلان داوای دەکات، هیچکەس جەسارەت ناکات بە شەفافی قسەی لەسەر بکات، لەکاتێک دا ئەوە ئەرکی ئیلیتە کە بچیتە ناو دیتێلی پرۆسەکە، دەبووایە ئیلیتی کوردی زۆرترین قسە، پرسیار و شرۆفە لەسەر ئەو چەکدانانە بکات، کاک سەردار عەزیز لە وتارێکیدا ئاماژە بەچەمکی میتافۆر دەکات و دەڵێت« برایەتی گەڵان میتافۆڕە….» پێموایە ئەو وتارەی ئەو سەرەتا و هەوڵێکی باشە بۆ چوونە ناو دیتێڵی پرسەکە….

# بۆئەوانەی نازانن میتافۆر  وشەیەکی یۆنانیە، رەنگە لە کوردی باشترین هاوواتای میتافۆر خوازە بێت، بۆ نمونە کە بە کەسێک دەڵێی« تۆ لە رێوی دەچیت»،لێرەدا مەبەستت شێوەی ئاژەڵەکە نییە، بەڵکو ناوی رێوی خوازراوە بۆ وەسفکردنی فێڵبازی.