.jpeg)
شیکردنه‌وه، یان خوارکردنه‌وه
5 ساڵ لەمەوپێش
غازى حه‌سه‌ن
گه‌لێک که‌س له‌وانه‌ى بیریان به‌لاى شیکردنه‌وه‌دا ده‌چێت لایه‌نگیرى ئه‌وه‌ن زمان له‌هه‌موو بواره‌کاندا بنه‌ماى سه‌ره‌کى (کار و تێگه‌یشتن و شیکردنه‌وه‌ی) دیارده و بۆچوون و هه‌ڵوێسته‌کانه. له‌مباره‌وه له‌گه‌ڵ دوو مامۆستاى ئاینى گفتوگۆیه‌کى چڕمان کرد، ئه‌وانیش پێیان وابوو ده‌قه ئاینییه‌کانیش زمانن، زمانه بۆته کۆڵه‌گه‌ى بنه‌ڕه‌تى و پاڵپشتى بڕیارو لێکدانه‌وه و ساخکردنه‌وه‌ى شته‌کان.
له‌ڕۆژنامه‌گه‌رى هاوچه‌رخى کوردیدا له‌ته‌ک هه‌ڵکشانى تواناو هێز و که‌ره‌سته‌کانى ده‌ربڕین و گه‌یاندن و به‌دیهێنانى مه‌به‌ست، گوتارێکى دیکه‌ى له‌ق و شه‌ق له‌ته‌ک گوتاره سه‌ره‌کییه ڕه‌سه‌نه‌که کارى پێده‌کرێت، که بریتییه له‌گوتارى (چه‌واشه‌کاری، به‌لاڕێدابردن، ده‌ستکارى زانیارى و ده‌ربرین و مه‌به‌ست و هه‌تا کاکڵه‌ى هه‌ندێک بابه‌ت.. تاد)، ئه‌مه‌ش وایکردووه پێگه‌و ده‌سه‌ڵات و هێزى ڕۆژنامه‌و به‌کارهێنانى وشه‌و په‌یڤه‌کان بخاته ژێر پرسیاره‌وه. ئه‌م گریمانانه‌ى له‌مباره‌وه وه‌کو پرسیار خۆیان نمایش ده‌که‌ن، گریمانه‌ى ره‌خنه‌گرانه‌و لۆژیک و هه‌ندیکجاریش حزبى و ئایدیۆلۆجى و فریوده‌رانه‌ن، هه‌ندێکیان جۆرێکن له‌شه‌رعیه‌ت دان به‌ناشه‌رعى بوونى شته‌کان، یان پاڵپشتیکردنێکى ڕاستى شه‌رمنانه‌ى شته ناڕاسته‌کانه.
گه‌لێک که‌س وه‌کو شڕۆڤه‌کارو شیکارو پسپۆرو لێکۆڵه‌ره‌وه‌ى سیاسى و کۆمه‌ڵایه‌تى و ڕۆشنبیرى و پسپۆر له‌کاروبارى فڵانه و فڵانه شت ناونیشانیان بۆ داده‌نرێت، ئه‌مه‌ش گرنگ نییه، به‌قه‌د ئه‌وه‌ى له‌شیکردنه‌وه‌کانیاندا هیچ بنه‌مایه‌کى زانستى و ئه‌خلاقى و ئه‌کادیمى له‌به‌رهه‌مهێنانى ده‌قێکى گونجاوى و بڕواپێهێنه‌رى (نووسراو، گوتراو، وێنه، گێڕانه‌وه.. تاد) په‌یڕه‌و ناکه‌ن. بۆیه له‌جیاتى وه‌ڵامدانه‌وه‌ى ئه‌گه‌رو پرسیارو گریمانه‌کان و ڕوونکردنه‌وه‌ى شته ناڕوونه‌کان و گێڕانه‌وه‌ى ده‌سه‌ڵات و هێز بۆ ده‌ق، ده‌ق ده‌کوژێت و ده‌یکاته قوربانى مه‌به‌ست و خواسته زاتییه‌کانى خۆی، یان بابه‌ت و هه‌واڵ و ڕووداوه‌کان له‌سۆنگه و تێڕوانینێکى ئایدیۆلۆجى و له‌میش به‌رته‌سکتر حزبى شى ده‌کاته‌وه. به‌م کاره‌ى چه‌نده‌ى تر قوڕه‌که خه‌ستتر ده‌کات، له‌وانه: "گۆڕینى هه‌قیقه‌ت و زانیارى و ڕاستییه‌کان"، "به‌رهه‌مهێنانى ده‌قێکى ده‌ستکردى جیاواز له‌ده‌قه ڕه‌سه‌نه ڕاسته‌قینه‌که"، "گرنگى نه‌دان به‌خوێنه‌رو وه‌رگرو به‌رکارهێنه‌رانى بابه‌ته‌که"، "لایه‌نگیرى و قۆپیه‌کردن و هه‌ڵگێڕانه‌وه‌ى بابه‌ته‌کان به‌پێى مه‌زاج و خواستى خودى خۆی"، "پاڵپشتى زه‌قى ڕاشکاوى ڕووداوه‌کان، بێ ئه‌وه‌ى ڕق و قینه‌ى خۆى له‌دژى لایه‌نێک، بابه‌تێک، یان کاره‌کته‌رێکى نێو ڕووداوه سه‌ره‌کییه‌که‌ى پێ بشاردرێته‌وه". ئه‌مانه ده‌بنه به‌رهه‌مهێنانى لایه‌نگیری، لایه‌نگیریش خوارکردنه‌وه و بوونه به‌شێک له‌بابه‌ت و ڕووداوه‌کان ده‌رده‌خات، له‌کاتێکدا شیکردنه‌وه ده‌بێت دوور بێت له‌لایه‌نگیری، دووور بێت له‌ده‌مارگیرى و ڕق و تۆڵه‌کردنه‌وه.
له‌ڕۆژنامه‌گه‌رى هاوچه‌رخى کوردیدا گه‌لێک جاران له‌مانشێته‌کان لایه‌نگریى و له‌ناونیشانه‌کاندا ڕق و له وێنه‌کاندا دوور که‌وتنه له‌پیشه‌یى بوون هه‌ست پێده‌کرێت، ته‌نیا ڕۆژنامه‌نووسى وا هه‌س، له‌نێو داڕشتنى هه‌واڵ و گواستنه‌وه‌ى ڕووداوه‌کانیشدا ناتوانێت "بیروڕاى تایبه‌تى خۆى و ده‌ستوه‌ردان له‌بابه‌ته‌که و لایه‌نگیرى و ته‌نیا ده‌ستکارى ڕووداوه‌کانیش" بشارێته‌وه، ئه‌مه‌ش بنه‌ما و هۆکارن بۆ دوورکه‌وتنه‌وه له‌ڕێسا و کرده‌ى شیکردنه‌وه و هه‌نگاونانه به‌ره‌و خوارکردنه‌وه و لایه‌نگریی.
کارێکى تێکده‌رانه‌ى ڕۆژنامه‌وانى ده‌کرێت، که‌هه‌واڵ قۆپیه‌ى تێدا ئه‌نجامده‌درێت، ڕووداوه‌کان له‌قازانجى به‌رژه‌وه‌ندى سیاسى و ئایدیۆلۆجى به‌کارده‌هێنرێن و هه‌واڵ ده‌بێته کارگه‌ى شێواندن و کوێرکردنه‌وه‌ى ڕاستییه‌کان و شیکردنه‌وه شوێن بۆ لایه‌نگریى و خوارکردنه‌وه چۆڵ ده‌کات، ئه‌مه‌ش زیان به‌پیشه‌یى بوون و شه‌ره‌فى کارى ڕۆژنامه‌نووسى ده‌گه‌یه‌نێت.
.jfif)
