بڕوا ڕەسوڵ

لەپەیوەست بەم باسەوە، باسەرنجی یارییەكانی جامی كەنداوو ئەو دابەشبوونە بەرچاوەی بەسەر پشتیوانیكردن و نەكردنی هەڵبژاردەی عێراقەوە دیارە بدەین. ئەم دۆخە نامۆبوون و تەریكی بۆ خودی ئەو یاریزانە كوردانەش دروستكردووە، كە لەڕیزی هەڵبژاردەی عێراق یاری دەكەن.
لەئێستادا وەرزش (بەتایبەتیش تۆپی پێ) خەریكە لەپاڵ گوتارەكانی دیكەی وەك (ئاین، سیاسەت، بازرگانی، ...تاد) دەبێتە گوتارێكی هەژمونگەراو یاریزانان لەیارییە نێونەتەوەییەكاندا، لەپاڵ هونەرو توانا جەستەییەكانیاندا لەهەوڵی نیشاندانی ناسنامە نەتەوەییەكەشیاندان و دەیانەوێت ئەم پەیامە بگەیەنن، كە بەهێزی و بردنەوەیان، یان هەر خودی بەشداریكردنەكەیان لەنەتەوەكەیانەوە سەرچاوەی گرتوە. ئەم ناسنامە نەتەوەییە بۆ یاریزان و هاندەرێكی كورد لەدەوڵەتی عێراق، یان یاریزان و هاندەرێكی هەرێمی باسك لەدەوڵەتی ئیسپانیا ونە، چونكە لە بنەمادا ئەم نەتەوانە تەسلیمی ناسنامەی دەوڵەتەكە نەبوون و دەیانەوێت بەجیاوازی خۆیانەوە بمێننەوە.
گەلی كورد لەم بەشەی كە بەعێراقەوە لكێنراوە، لەهەموو بەشەكانی دیكە هەلی ناساندن و خۆسەلماندنی بۆ هەڵكەوتووە، بەڵام ئەم هەلانە لەبەر هۆكاری جۆراوجۆر (كەئێرە شوێنی باسكردنیان نییە) نەبوونەتە هۆی ئەوەی كەتاكەكانی كۆمەڵی كوردەواری بكات بەخاوەن ناسنامەیەكی دیار، كەجیاوازییە نەتەوەییەكەی پێبپارێزێت.
«كوردبوون سەختە»، ئەم سەختییە بە باجی زۆر گەورەوە قبوڵكراوە، تەنها لەپێناوی ئەوەی نەتەوەكە لەناو نەچێت و وەك نەتەوەیەكی جیا لەنێو نەتەوە سەردەستەكان بمێنێتەوە. لەگەڵ ئەم راستیەشدا هێشتا (كوردبوون) ناسنامەیەكی لۆكاڵییەو سیستەمە جیهانییەكە ناسنامەیەكی جیای پێنەبەخشیوە، چونكە ئەو پێوەرانەی لەسیستەمە جیهانییەكەدان بۆ پێدانی ناسنامەی نەتەوەیی، هێشتا كورد لێیان بێبەشە. هەر كوردێك لەهەر سوچێكی گۆی زەوی، كاتێك لێیدەپرسن تۆ كێی؟ دەڵی: «كوردم»، بەڵام (كوردبوون) ناسنامەیەكی تۆماركراو نییەو لە دۆكیۆمێنتە فەرمییەكاندا نییە، بۆیە بەناچاری دەبێ بڵێ: «(عێراق)یم». دەكرێ بڵێین (كوردبوون)، ئەو هەستەیە، كە هەموو تاكێكی كورد لەهەموو شوێنێكی جیهان وەك ناسنامەی بوونی خۆی هەڵیگرتووە. سەرەڕای جیاوازی زۆری كۆمەڵی كوردەواری لەڕووی زمان و شێوازی ژیان و بیركردنەوەو... تاد، هەستی كوردبوون لەناو تاكەكاندا، گەلێكی سەروو ٤٠ ملیۆنی بەم هەموو ترازان و لێكهەڵبڕانەیەوە، وەك یەك جەستە پیشانداوە. بەبڕوای من ئەگەر ناسنامەی نەتەوەیی لەباشوری كوردستاندا تۆخترببێتەوە و هەنێك لەو پێوەرە جیهانیانەی بۆ چەسپاندنی ناسنامەی نەتەوەیی بەسەریدا جێبەجێبكرێت، لەوانەیە كەمتر بەدوای دەوڵەتەوە بێت، بەتایبەتی كەئەزموونی دەوڵەت نەتەوە لەڕابردودا بووە مایەی توانەوەو لەدەستچوونی كلتورو زمانی دەیان نەتەوە، لەسایەی نەتەوەی سەردەستی هەژمونگەرا بەسەر دەوڵەتە نەتەوەییەكانەوە.
وەك نموونە با وایدابنێین، هەرێمی كوردستان، لەژێرناوێكی دیكەی بەڕێوەبردنی دەوڵەتی عێراقدا دەبێتە خاوەنی تیپی نێونەتەوەیی خۆی و دەتوانێت بەشداری پاڵەوانێتیە نێونەتەوەییەكان بكات، (وەك ئەوەی هەرێمەكانی ئینگلتەرا، وێڵز، سكۆتلەنداو ئێرلەندای باكور، كەدەوڵەتی شانشینی بەریتانیا پێكدەهێنن، بەهۆی بوونی تیمی نێونەتەوەیی خۆیانەوە جۆرێك لەناسنامەی نەتەوەییان پاراستوە). ئەم هێما نەتەوەییە، یان هەر جۆرە هێمایەكی دیكە كە گەرەنتی جیاوازبوونی نەتەوەی كورد، لەگەڵ نەتەوەكانی دیكە بكات، بەئەگەرێكی زۆرەوە لەلای زۆرینەی كوردی باشور، ناسنامە نەتەوەییەكە شوێنی خەون و ئاواتی دەوڵەتی نەتەوەیی دەگرێتەوە.