.jpeg)
که‌مانچه ژه‌ن، نوسینه‌وه‌ى عیشقێکى راسته‌قینه به‌زمانێکى گاڵته‌جاڕیی
6 ساڵ لەمەوپێش
هیوا غفور شێخ پاڵه‌وانی
ئه‌ده‌بى گاڵته‌جاڕی، که زۆر که‌س به ئه‌ده‌بێکى که‌مبایه‌خ ته‌ماشاى ده‌که‌ن، ئه‌ده‌بێکى گرنگ و پڕ بایه‌خه. حه‌مه‌سه‌عید وته‌نى خوێنه‌رانى کوردستانى نوێ، له‌به‌ر گۆشه‌که‌ى د.شێرکۆ عه‌بدوڵا له لاپه‌ڕه‌ى کۆتاییه‌وه رۆژنامه‌که ده‌خوێننه‌وه.
له ئه‌ده‌بى زۆربه‌ى وڵاتان، ئه‌ده‌بى گاڵته‌جاڕی گرنگ و بایه‌خى تایبه‌تى خۆى هه‌یه. نوسه‌رى ئه‌ده‌بى گاڵته‌جاڕ، هه‌میشه نوسینه‌کانى له نوسینه پڕخوێنه‌ره‌کانه، ئاخر ئه‌وه ئه‌و جۆره نوسه‌رانه‌یه، که ده‌توانن ئێش و ئازار و مه‌ینه‌تى گه‌له‌کانیان، به‌شێوه‌ى کۆمیدیا بخه‌نه‌ڕوو.
له ئه‌ده‌بى تورکى دا، عه‌زیز نه‌سین، له‌پله‌یه‌کى به‌رزى ئه‌ده‌بى گاڵته‌جاڕى دایه. نوسینه‌کانى ته‌ژى یه له ئێش و ئازاره‌کانى کۆمه‌ڵگا، به‌ڵام له‌شێوه‌ى کۆمیدیادا ده‌رى ده‌بڕێت. ئه‌و له ڕۆمانى (گێله‌پیاو و قۆڵبڕ و بێناسنامه‌کان) و سه‌رجه‌م رۆمان و چیرۆکه‌کانى ترى دا، گاڵته‌جاڕى و ته‌نز، بابه‌تى سه‌ره‌کیه.
ڕۆمانى (که‌مانچه ژه‌ن) ى (هان کریستیان) که پیره‌مێردى شاعیر وه‌رگێڕاوه‌ته، سه‌ر زمانى کوردی، یه‌کێکه له‌و ڕۆمانه گرنگ و پڕبایه‌خانه‌ى که چیرۆکى عیشقێکى پاک و ئه‌ڤینێکى راسته‌قینه، به‌شێوه‌یه‌کى گاڵته‌جاڕییانه ده‌گێڕێته‌وه.
ته‌وه‌رى سه‌ره‌کى ڕۆمانه‌که، له‌ده‌ورى به‌سه‌رهاتى (لاو)ێکى که‌مانچه‌ژه‌ن (ئه‌لفرێد مۆله‌ر)ده‌خولێته‌وه که له ماڵى خۆیان ده‌تۆرێت و سه‌رى خۆى هه‌ڵده‌گرین، چاره‌نوس ده‌یکات به‌هاونشینى کچه ئه‌رستۆکراتییه‌کى ئه‌وروپى ده‌وڵه‌مه‌ند.
ئه‌لفرێد به‌به‌رگێکى ده‌روێشى و شڕۆڵه‌وه نسیبى ده‌که‌وێته یه‌کێک له(شاتۆ)دڵگیره‌کانى ئه‌وسه‌رده‌مه‌ى ئه‌وروپاوه (شاتۆ ناوى ئه‌وکۆشکه به‌رزو بڵندانه‌بوه که ده‌ره‌به‌گ و ئه‌رستۆکراته‌کانى ئه‌وده‌مه‌ى ئه‌وروپا تێیدانیشته‌جێ بون).
لاوه که‌مانچه ژه‌نه‌که له‌دواى ناسینى کچه ئه‌رستۆکراتى و خوا پێداوه‌که‌دا به‌ناوى (میکائیلا)، له‌کاروانێک دا له‌قافڵه‌ى کچه دڵخوازه‌که‌ى داده‌بڕێ. ئیتر لێره‌وه دووباره به‌ر نامیهره‌بانیى ڕۆژگارده‌که‌وێته‌وه و خولیاى گه‌یشتن و دیتنه‌وه‌ى دڵبه‌ره‌که‌ى وه‌ک سێبه‌ر به‌دوایه‌وه ده‌بێ و گه‌لێک نه‌هامه‌تى و چه‌رمه‌سه‌رى و ساردى و گه‌رمى ده‌بینێت، بۆگه‌یشتن به‌شارى ڤێنسیاى ئیتاڵیا که بیستبووى خانمه‌که‌ى دڵى له‌وێیه.
ئه‌لفرێد مۆله‌ر، ئه‌گه‌رچى به‌ختێکى ره‌شى هه‌یه، به‌ڵام خواى گه‌وره به‌هره‌یه‌کى وه‌ک که‌مانچه ژه‌نینى پێ به‌خشیوه، دواى ونبونى (میکائیلای) ى خۆشه‌ویستى و له ئه‌نجامى گه‌ڕان به‌دواى دا، قه‌ده‌ر ده‌یکاته هاوڕێى (فره‌دریک شۆله‌ر) که ئه‌ویش ده‌نگخۆشێکى بێ وێنه‌یه‌و به‌یه‌که‌وه ده‌بنه دوو هاوه‌ڵى خۆشه‌ویست و ده‌ستده‌که‌ن به گه‌ڕان به‌دواى (میکائیلادا).
کاتێک ڕۆمانه‌که ده‌خوێنیته‌وه، تێکه‌ڵ به که‌ش و هه‌واى رۆمانه‌که ده‌بیت و ئاگات له کات نامێنێت. هه‌ست و هۆشت به‌شێوه‌یه‌ک ده‌ڕوات، وا خه‌یاڵ ده‌که‌یت له‌ناو شه‌مه‌نده‌فه‌رى (ویانه)دایت و له ته‌نیشت ئه‌لفرێده‌وه، دانیشتویت و ده‌ته‌وێت بگه‌یته (ڤینیسا)ى ئیتاڵیا.
کۆتایى رۆمانه‌که، کۆتاییه‌کى شادى به‌خشه‌و به بینینه‌وه‌ى (ئه‌لفرێد و میکائیلا) کۆتایى دێت، که‌دواى گه‌ڕان و چه‌رمه‌سه‌رى و ناخۆشییه‌کى زۆر ئه‌لفرێد، خۆشه‌ویسته تاک لایه‌نه‌که‌ى ده‌دۆزێته‌وه. کاتێکیش میکائیلا بۆى ده‌رده‌که‌وێت، که ئه‌لفرێدى کوڕه‌هه‌ژار و لادێی، چه‌ندێک ناخۆشى و ناڕه‌حه‌تى له‌به‌ر دۆزینه‌وه‌ى ئه‌ودا بینیوه، گوێ به ده‌وڵه‌مه‌ندى و سه‌نگینى خۆى نادات و شوى پێده‌کات.
شۆله‌رى هاوڕێى له (ئه‌لفرێد مۆله‌ر) ده‌پرسێت تۆ چۆن ئه‌م کچه خانه‌دانه‌ت به‌نسیب بوو، ئه‌لفرێد وه‌ڵامى ده‌داته‌وه‌و ده‌ڵێت:
یه‌که‌م: من ده‌رونێکى پاکم بوو، لادێییه‌کى بێ فڕو فێڵ بووم، که‌توشى میکائیلا هاتم، سه‌فه‌ره‌که‌م کارى تێکرد، تا ئه‌هات له‌لاى په‌سه‌ندتر ئه‌بووم له‌لای.
دووه‌م:له وه‌فادا له مێرده کۆنه‌که‌ى بۆى به وه‌فاترو فیدا کارتر بووم، وه‌فاى من پێش زۆر داواکاریتر که‌وت.
سێیه‌م:ئه‌خلاقى من و عه‌شقى راستی، قه‌ناعه‌تى به‌و په‌یاکرد، که له هاوسه‌رى دا، عه‌شق و ئه‌خلاق له سه‌رسه‌رێتى و گه‌وره‌یى ساخته‌و قومارى و سه‌رخۆشى بۆ ئافره‌ت چاکتره. من به‌خنکان و حه‌پس و تێهه‌ڵدان، عه‌شقى ئه‌وم فه‌رامۆش نه‌کرد. ده‌ستم له وه‌فا به‌رنه‌دا، تا پێى گه‌یشتم.
.png)
.png)
