.jpeg)
«ئه‌وه‌ی قاچی درێژكات، ده‌ستی درێژ ناكات»
سامان ساڵح فەرەج
3 ساڵ لەمەوپێش
سامان ساڵح فەرەج
ده‌گێڕنه‌وه؛ مامۆستا سه‌عیدی كوڕی حه‌سه‌نی كوڕی ئه‌حمه‌دی حه‌له‌بی، كه له‌ساڵی 1188ی كۆچی له‌دایكبووه‌و منداڵێتی له‌حه‌له‌ب و گه‌وره‌بوونی له‌شام به‌سه‌ربردووه، له‌سه‌روه‌ختی خۆیدا یه‌كێك له‌زانا گه‌وره‌كان و فه‌قیهی شام ده‌بێت و له‌مزگه‌وتی ئومه‌وی وانه ده‌ڵێته‌وه، پیاوێكی زانا و به‌عیزه‌ت و خاوه‌ن كه‌رامه‌تی راسته‌قینه‌ی خۆی بووه، ته‌مه‌نی له‌خزمه‌تی خه‌ڵك و خوادا به‌سه‌ربردووه.
رۆژێك ئیبراهیم پاشای میسر، كه پاشای ئه‌وكاتی شام بووه، ده‌چێته مزگه‌وت و له‌پێشوازیدا چه‌ندین كه‌سی وه‌ك: پیاوماقوڵ و به‌ناوبانگ و بازرگان و ماستاوچی و دووڕوو وه‌ستاون. كاتێك ده‌پرسن؛ كه‌س هه‌یه نه‌هاتبێته پێشوازیی پاشا؟ ده‌ڵێن؛ به‌ڵێ، شێخ سه‌عید حه‌له‌بی نه‌هاتووه. كاتێك پاشا ده‌بینێت شێخ سه‌عیدو خوێندكاره‌كانی له‌سوچێكی مزگه‌وت دانیشتوون و وانه ده‌خوێنن، له‌كاتی چوونه ژووره‌وه‌و نزیكبوونه‌وه‌ی پاشاشدا شێخ سه‌عید، كه دانیشتووه‌و قاچیشی راكێشاوه، هیچ له‌شوێنی خۆی ناجووڵێت و خۆی تێكنادات.
پاشا ئه‌م هه‌ڵسوكه‌وته‌ی شێخ سه‌عیدی زۆر له‌لا گران ده‌بێت و دوای هاتنه ده‌ره‌وه‌ی له‌مزگه‌وت، ده‌ستوپێوه‌نده‌كه‌ی “كوڕه‌كان” هانیده‌ده‌ن سزای شێخ سه‌عید بدات، پاشایش له‌سه‌ره‌تادا هه‌مان بیروبۆچوونی ده‌بێت، به‌ڵام دواتر په‌شیمان ده‌بێته‌وه‌و بڕیار ده‌دات خه‌ڵاتێكی گرانبه‌های بۆ بنێرێت و به‌یه‌كێك له‌به‌رده‌سته‌كانیدا یه‌ك هه‌زار لیره‌ی ئاڵتونی بۆ شێخ سه‌عید ره‌وانه ده‌كات. نوێنه‌ری پاشا ده‌چێته لای شێخ سه‌عید و له‌ناو قوتابییه‌كاندا ده‌ڵێت: ئه‌وه هه‌زار لیره‌ی ئاڵتونه، پاشا بۆی ناردوویت، شێخ سه‌عیدی به‌عیزه‌تیش ده‌ڵێت: “بڕۆ به پاشاكه‌ت بڵێ، ئه‌وه‌ی قاچی درێژكات، ده‌ستی درێژ ناكات”!.
بۆ رۆژگاری ئه‌مڕۆ، له‌م به‌سه‌رهاته‌وه وانه‌ی زۆر به‌سوود فێرده‌بین، كه بۆ هه‌موو ته‌مه‌ن و هه‌موو سه‌رده‌مێك راست و دروسته، ئێستا هاوشێوه‌كانی ئیبراهیم پاشا و ده‌ستوپێوه‌نده‌كانی، زۆربوون و له‌هه‌موو قه‌باره‌یه‌ك پیاوی به‌ناو گه‌وره‌ی، به ناوه‌رۆك بچووك، له‌سه‌رجه‌م ئاسته‌كاندا هێنده زۆرن ناژمێردرێن. هه‌موویان هێنده بچووك و گرگنن، رۆژانه به‌ته‌ڵه و داوی جیاواز به‌رنامه‌ی شكاندنی نه‌فس و كه‌رامه‌تی پیاوو ژنه به‌عیزه‌ته‌كان داده‌نێن، تا بیانهێننه ئاستی خۆیان.
خۆشبه‌ختی بۆ ئه‌و كه‌سه‌ی كه هێنده پشتی به‌خوای خۆی ئه‌ستووره، كه ناكه‌وێته داوی گروپه مافیاو پێڕه ماستاوچی و شه‌ڕواڵ پیس و راوچیه‌كانی ئه‌و به‌رپرسانه‌ی كه له‌هه‌موو قوژبنێكی ئه‌م وڵاته‌دا، هه‌ر له‌به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه و مامۆستای زانكۆو رۆژنامه‌نووس و به‌ڕێوه‌به‌ری رێكخراوو فه‌رمانگه‌كانه‌وه، هه‌تا ئاسته باڵاكانی حكومه‌ت سیخناخ بووه لێیان.
سه‌رچاوه‌ی هه‌ندێك له‌زانیارییه‌كان سه‌باره‌ت به شێخ سه‌عید حه‌له‌بی:
1- وتارێكی به‌ڕێز د. عوسمان محه‌مه‌د غه‌ریب، له یوتیوب، 10/9/20212.
2- پێگه‌كانی books.rafed.net و tarajm.com.
3- پۆرتره‌یتی شێخ سه‌عید، له هه‌ژماری رجال المجد ضائع، وه‌رگیراوه
