ڕۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵ بە پشتبەستن بە سەرچاوە ئاگادارەکان لەم بابەتە بڵاویکردەوە، ئیدارەی ترەمپ داوای ڕەزامەندی کۆنگرێس دەکات بۆ فرۆشتنی چەک بە بەهای نزیکەی شەش ملیار دۆلار بە ئیسرائیل.

 ئیدارەی ترەمپ بە کۆنگرێسی ڕاگەیاندووە کە پلانی هەیە نزیکەی شەش ملیار دۆلار چەک بە ئیسرائیل بفرۆشێت، ئەمەش پەرەسەندنێکی نوێی پشتیوانییە بۆ هاوپەیمانی ئەمریکا لەکاتێکدا ڕووبەڕووی زیادبوونی گۆشەگیری دەبێتەوە بەهۆی بەردەوابوونى شەڕەکەی لە غەززە .

فرۆشتنی 3.8 ملیار دۆلار بۆ 30 هێلیکۆپتەری ئەپاچی AH-64 AH-64، نزیکەی دوو هێندەکردنی پشکەکانی ئێستای ئیسرائیل و فرۆشتنی 1.9 ملیار دۆلار بۆ 3200 ئۆتۆمبێلی هێرشبەری پیادە بۆ سوپای ئیسرائیل لەخۆدەگرێت، بەپێی وتەی بەرپرسێکی ئەمریکی و کەسێکی دیکەی ئاشنا بەو پێشنیازە کە بەمەرجی ئەوەی ناوی ئاشکرا نەکراوە قسەی کردووە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ئەو پلانانەی کە تا ئێستا ئاشکرا نەکراون.

بڕی ئەو پاکێجە ٦ ملیار دۆلارە لەلایەن دوو کەسی دیکەی ئاشنای ئەو بابەتە پشتڕاستکرایەوە و مۆڵەتی ئەوەیان پێدا ناویان نەهێنرێت بۆ گفتوگۆکردن لەسەری، چونکە پلانەکان ئاشکرا نەبوون.

کۆنگرێس بە شێوەیەکی ڕۆتینی پێداچوونەوەی نافەرمی بۆ فرۆشتنی ئەو جۆرە چەکانە لە ئاستی لیژنەکاندا ئەنجام دەدات، داواکارییەکان دەنێرێتەوە بۆ وەزارەتی دەرەوە بۆ پرۆسەی فەرمیتر. ئەم فرۆشتنانە بەشێکە لە ڕێککەوتنێکی ١٠ ساڵەی نێوان ئەمریکا و ئیسرائیل کە نزیکە لە کۆتایی.

ئەم فرۆشتنە گەورەیە لە کاتێکدایە پلانەکان و هەوڵەکانى ئەمریکا بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی نزیکەی دوو ساڵەی نێوان ئیسرائیل و حەماس وەستاون و هیچ بەرەوپێشچوونێکیان نەبوووە  دوای ئەوەى ئیسرائیل هێرشى کردە سەر سەرکردەکانی حەماس لە دەحەی پایتەختی قەتەر، ئیدانەکردنی بەرفراوانی هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی لێکەوتەوە.

ئەمریکا سەرەڕای پەرەسەندنی فشارە نێودەوڵەتییەکان بۆ سەر ئیسرائیل و هەوڵەکانی ژمارەیەکی زۆر لە دیموکراتەکانی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا بۆ ڕێگریکردن لە فرۆشتنی چەکی هێرشبەری بە ئیسرائیل، بەردەوامە لە پشتیوانییەکانی .

وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕەتیکردەوە هیچ لێدوانێک لەسەر ئەو فرۆشتنە بدات، کە بۆ یەکەمجار لەلایەن ڕۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵەوە بڵاوکرایەوە.

بەریتانیا کە ساڵی ڕابردوو ڕایگەیاند کە هەناردەکردنی هەندێک چەک بۆ ئیسرائیل ڕادەگرێت بەهۆی نیگەرانییەکان لەوەی کە بۆ پێشێلکردنی یاسا مرۆییە نێودەوڵەتییەکان بەکاریان بهێنرێت، لەم دواییانەدا ڕێگری لە بەرپرسانی حکومەتی ئیسرائیل کرد کە بەشداری گەورەترین پێشانگای چەک لە وڵاتەکەیان بکەن.

هەروەها تورکیا ڕایگەیاند کە ئاسمانی وڵاتەکەی بەڕووی فڕۆکەکانی حکومەتی ئیسرائیل و هەر بارێکی چەک بۆ سوپای ئیسرائیل دادەخات و جۆرجیا مێلۆنی سەرۆک وەزیرانی ئیتاڵیاش لە وتارێکدا هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە بە توندى شەرمەزار کرد.

ترەمپ  ڕۆژى هەینی ڕایگەیاند، بەنیازە هەفتەی داهاتوو لە واشنتۆن چاوی بە ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا بکەوێت، لەگەڵ پلانی تاوتوێکردنی کڕینی فڕۆکەی بۆینگ و گرێبەستێک بۆ فڕۆکەی جەنگی ئێف 16.

ئیدارەی بایدن ناردنی بۆمبی دوو هەزار پاوند بۆ ئیسرائیل وەستاند بەهۆی نیگەرانییەکانی لەبارەی قوربانیانی مەدەنییەوە، بەڵام ترەمپ ئەو دەستبەسەرداگرتنی هەڵگرت کاتێک لە مانگی یەکدا دەستبەکاربوو.

ئیدارەی ترەمپ پێشتر نزیکەی ١٢ ملیار دۆلاری وەک هاوکارییە سەربازییە گەورەکان بۆ ئیسرائیل لەمساڵدا پەسەند کردووە. لەم دواییانەدا ئەمریکا لە مانگی حوزەیرانی ڕابردوودا ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر فرۆشتنی چەک بە بڕی نیو ملیار دۆلار بە ئیسرائیل.

ئەم دوایین داواکارییەی ئیدارەی ترەمپ نزیکەی مانگێک لەمەوبەر بۆ کۆنگرێس نێردراوە.