ئێران.. داواکاری لەدیکتاتۆریـیەت یان نــەهــێشـــتنی دیکتاتۆرییەت؟

یەک ساڵ لەمەوپێش



عبدولڕەحمان گەورکی

لەسەرەتای مانگی نۆیەمی راپەڕینی ئەم دواییەی خەڵکی ئێراندا، دەسەڵاتی دیکتاتۆریی ئێران، مانەوەی خۆی لەچڕکردنەوەی لەسێدارەدانی گەنجانی ئێراندا بینیوە! چونکە لاواز بووەو لەلاوازترین دۆخی مانەوەدایە. ئەم دەسەڵاتە بۆ مانەوە خەڵک لەسێدارە دەدات. دەزانێت خەڵکی ئێران ئەم دەسەڵاتەیان ناوێت و پێیان لەسەر رێگای رووخاندنی دەسەڵاتدایەو بڕیاریان داوە دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەتی ویلایەتی فەقیهی بخەنە خوارەوە!

بەرەبەیانی رۆژی هەینی ٢٩ی بانەمەڕ (گوڵان)ی ئەمساڵ، جەللادەکانی دەزگای نادادوەری بەفەرمانی عەلی خامنەیی و سەرەڕای ناڕەزایەتی بەربڵاوی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی، لە کردەوەیەکی تاوانکاریدا، سێ بەندکراوی راپەڕین، ساڵح میرهاشمی (٣٦ ساڵ)، مەجید کازمی (٣٠ ساڵ) و سەعید یەعقوبی (37 ساڵ)یان، دوای چەند مانگێک ئەشکەنجەی جەستەیی و دەروونی، بەتۆمەتی محاربە (دژایەتیکردنی خودا) لەسێدارەدا. فاشیزمی مەزهەبیی دەسەڵاتدار، هۆی لەسێدارەدانی ئەم سێ کەسەی بەوە راگەیاند کە لەکاتی راپەڕینی گەل لەشاری ئیسفەهان و لەمانگی خەزەڵوەری ساڵی رابردوودا! ژمارەیەک لەهێزە سەرکوتکەرەکانیان سزا داوە!

بەپێی هەواڵ و زانیارییە بڵاوکراوەکان، رژێمی دەسەڵاتدار لەمانگی دووەمی ساڵی نوێی ئێرانیدا زیاتر لە ١١٢ کەسی لەسێدارە داوە. لەسەردەمی حوکمڕانی دیکتاتۆری ئایینی، «ئیعدامکردن» بەشێکی دانەبڕاو بووە لەبوون و مانەوەی ئەم دەسەڵاتە تائەمڕۆ. بەوتەی شارەزایانی کاروباری ئێران، ئەم رژێمە ئەگەر «تەنها بۆ یەک رۆژ» دەستبەرداری لەسێدارەدان و ئەشکەنجەدان و سەرکوتکردن بێت، دەستبەجێ دەڕوخێت. چونکە سەرکوتکردنی خەڵک لەلایەن حکومەتەوەو ناڕەزایەتی خەڵک بەرامبەر بەحکومەت لەلوتکەدایە. ئەم سەرکوتکردنە لەهەموو لایەنە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکاندا بوونی هەیە. نزیک بەنیوەی دانیشتوانی ئێران لەژێر هێڵی هەژاریدان. زیاتر لە 120 هەزار کەس لەخەڵکی ئێران بەدەستی ئەم حکومەتە کوژراون و هیچ بنەماڵەیەک لەئێراندا نابینی کە لەستەمی ئەم دەسەڵاتە سەلامەت دەرچووبێت!

لەلایەکی ترەوە «موقاوەمەتێکی رەسەن» لەدژی ئەم دەسەڵاتە بوونی هەیە کەخاتوو (مریەم رەجەوی) سەرکردایەتی دەکات. نەیارانی رەسەنی دەسەڵات، خەبات دەکەن لەپێناو رووخاندنی ئەم رژێمە. هەرچەندە لەسەردەمی راپەڕینی ئەمدواییەی خەڵکی ئێراندا، بەوتنەوەی دروشمی لادەرانەو جێبەجێکردنی پڕۆژەی جۆراوجۆری کۆنەپەرستانە و کۆلۆنیالیزم، هەوڵی بێدەنگکردنی راپەڕین دراوە، بەڵام خەڵکی ئێران، لەپێوەند لەگەڵ دەزگای رێبەرایەتی راپەڕین، توانیویانە کۆنتڕۆڵی دۆخەکە بکەن و رێگاکان بەسەر پلانی کۆنەپەرستانە و کۆلۆنیالیزمدا دابخەن.

ئەم موقاوەمەتە کە هێزە سەرەکیەکەی. (سازمانی موجاهیدینی خەڵکی ئێران)ەو لە(ئەنجوومەنی نیشتمانیی موقاوەمەتی ئێران)دا دەرکەوتووە، ئێستا زیاتر لەجاران توانیویەتی مەیدانەکە لەسەرانسەری ئێران و دەرەوەی ئێراندا، (لەڕووی دیپلۆماسی و نێودەوڵەتییەوە) گەورەتر بکاتەوەو تەنگ بەڕژێم هەڵبچنێت و خواستی سەرەکی خەڵکی ئێران (واتە رووخاندنی دیکتاتۆرییەت لەئێران)، لە (سەروو)ی داخوازییەکاندا بپارێزیت.

ئەنجوومەنی نیشتمانیی موقاوەمەتی ئێران هاوپەیمانییەکی سیاسیی هەرە دێرینە لەمێژووی ئێراندا کە لەسەر دوو بناغەی «ئازادی» و «سەربەخۆیی» دامەزراوە، ئەم ئەنجومەنە لەهاوینی ساڵی ١٣٦٠ لەتاران و لەلایەن بەڕێز (مەسعود رەجەوی)ەوە دامەزراوە و خاوەن پێکهاتەی «دەسەڵاتی سێبەر(دوورخراوە لە ئێران)»ە کە «دابینکردنی ئازادییەکان» و «وەدیهێنانی مافە رەواکانی هەموو چین و توێژەکانی خەڵکی ئێران» لە بەرنامەیدا. ئەو بەرنامەو پلاتفۆرمە کە تائەمڕۆ لەمێژووی ئێراندا ناوازەیە، بناغەکانی ئەم ئەنجومەنە لەسەر بنەمای فرەیی، کۆماری، جیاکردنەوەی ئایین لەدەوڵەت و سکۆلاریسم دامەزراوەو بەدرێژایی پێشهاتە سیاسییەکانی پەیوەست بەئێران تاقیکراوەتەوەو دەوڵەتمەند کراوەو متمانەی خەڵکی ئێرانی بۆ لای خۆی راکێشاوە و رێژەیەکی بەرفراوان لەکۆمەڵگەی جیهانیش پشتیوانیەتی. هەر بۆیە ئەو ئەڵتەرناتیڤە ساختانەی کە لەچەند مانگی رابردوودا نێردرابوونە گۆڕەپانی راپەڕین، زۆر بەخێرایی کاڵبوونەوەو توانەوە!

ئێستا کە لەمانگی نۆیەمی راپەڕینداین، کۆمەڵێک راستی حاشاهەڵنەگر هەیە:

یەکەم. دەسەڵاتی دیکتاتۆری ئایینیی ئێران، سەرەڕای ئەو گەمەو مانۆڤرە جۆراوجۆرانەی کە تائەمڕۆ نیشانی داوە، گەیشتووەتە کۆتایی هێڵی مانەوەی خۆی و خەڵکی ئێرانیش سوورن لەڕووخاندنی. کۆدەنگییەکی روونی بۆچوون هەیە کە ئاماژەیە بۆ «رووخاندنی». چاوخشاندنێک بەسەر راپەڕینی ئەمدواییەی خەڵکی ئێراندا، راستییەکی وەهای تۆمار کردووە!

دووەم. روانینێکی راستەقینە بۆ سەر مێژووی ئێران و ئەوەی لەڕاپەڕینی ئەمدواییەی خەڵکی ئێراندا بەدیکرا، بەتایبەتی ئەوەی لەشارەکانی ئێراندا بینرا و وەک لەدروشم و داخوازییەکانی خەڵکی ئێراندا دەرکەوت، ئاماژەیە بۆ ئەو راستییەی کە «دۆخەکە ناگەڕێتەوە بۆ رابردوو». خەڵک نە دیکتاتۆرییەتی ئایینی دەسەڵاتداریان دەوێت و نە ئەوەی بگەڕێنەوە بۆ دیکتاتۆرییەتی پێشووی شاپەڕستی. لەژێر رۆشنایی ئەم راستیەدایە کەهەوڵی کۆنەپەرستانەو کۆلۆنیالیزم بۆ گەڕاندنەوەی دەسەڵاتی پاشایەتی بۆ ئێران لەتراویلکە بەدەر نییەو ناتوانێ بکەوێتەوە سەرپێ!

سێیەم: لەسەر ئەرزی واقیع و لەگۆڕەپانی کردەی کۆمەڵایەتیدا، دیکتاتۆری لەئێران، جگە لە «ئەنجومەنی نیشتمانیی موقاوەمەتی ئێران» هیچ بەدیلێکی دیکەی نییە. واتا ئەم ئەنجومەنەی نوێنەرایەتی خواستی خەڵکی ئێران دەکات. واتا بەدیلێکی راستەقینە کەخاوەن «پێگەی کۆمەڵایەتی»، «دەزگاو پێکهاتەی بەڕێوەبردنی دەسەڵاتی دواڕۆژ»، «مێژووی کردەیی و متمانەپێکراوی خەڵک»ە و خاوەن «بەرنامەو پلاتفۆرم»ێکە لەسەر بنەمای «ئازادی» و «جیاکردنەوەی ئایین لەدەوڵەت» و سەربەخۆیی» و پێکهاتەیەکی «دیموکراتیکی و کۆماری» کە لەلایەن جەماوەری خەڵكی ئێران و کۆمەڵگای جیهانییەوە ناسراوە.

لەکۆتاییدا، دوابەدوای لەسێدارەدانی سێ گەنجی خەڵکی ئیسفەهان، خانمی مریەم رەجەوی رایگەیاند: رۆژێک نییە زوحاکی مار لەسەر شان لەئێران، بەمەبەستی پاراستنی دەسەڵاتی رەش و لەسەرەمەرگی ویلایەتی فەقیهی، لەترسی راپەڕینی گەل، خوێنی گەنجان نەڕێژێت. رژێمی ئاخوندی بە بێ سەرکوت و ئەشکەنجە و لەسێدارەدان توانای یەک رۆژ حوکمڕانی نییە و تاکە رێگای رزگاربوون لە رژێمی خاوەن ئەشکەنجە و لەسێدارەدان، «راپەڕین» و «خۆڕاگری»یە. خانمی رەجەوی وتیشی: بێکردەوەیی لەدژی دەسەڵاتێک، کەشەرمەزارییە بۆ مرۆڤایەتی هاوچەرخ، بەزەقی، بەپێچەوانەی بنەما ناسراوو گشتگیرەکانی مافەکانی مرۆڤە لەجیهاندا.

هەر رۆژێک کەتێدەپەڕێت، ئەم راستییە زیاترو زیاتر دەنگ دەداتەوە کە «سەردەمی داواکردن لەم دەسەڵاتە، کۆتایی هاتووە»و ئەوەی کەدەبێ ببێت، «خەبات و تێکۆشانە بۆ رووخاندنی دیکتاتۆرییەت لەئێران» و هیچ رێگەیەکی دیکە نەماوەتەوە!

کۆتایی

place for reklam
بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار