هاوڵاتی - پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه. - گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون. - به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هاوڵاتیانی هەرێم ئاگادار دەكاتەوە پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و داواش لە هاوڵاتیان دەكرێت خۆیان له گه‌شتكردن بپارێزن. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هه‌رێم له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، به‌پێی دوایین پێشبینی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌ی هه‌رێمی كوردستان، پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و چاوه‌ڕوانده‌كرێت له سبه‌ی شه‌ممه ده‌ستپێبكات، له هه‌مانكاتدا پێشبینیده‌كرێت كه زۆرترین ڕێژه‌ی بارانەكە سنوری پارێزگای سلێمانی بگرێته‌وه و 40 ملم باران ببارێت و كه‌مترین ڕێژه‌ش له ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی زاخۆ بێت كه 15 ملم باران ببارێت. رونیشیكردەوە گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون، بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێك و پێشهاتێكی له ناكاو، داوای لە هاوڵاتیانیش كرد به‌پێی ڕێنماییه‌كان هه‌لسوكه‌وت بكه‌ن بۆ سه‌لامه‌تی گشت لایه‌ك ودوربكه‌ونه‌وه له‌و شوێنانه‌ی، كه له ساڵانی ڕابردو ئاوی لێ كۆده‌بۆوه به‌تایبه‌تی ژێر پرده‌كان ئه‌و ناوچانه‌ی رێڕه‌وی ئاون . ئاماژەشیكرد ناوچه نزمه‌كان به‌تایبه‌تی كه‌ند و چه‌مه‌كان مه‌ترسیدارن به‌هۆی هاتنی ئاوی باراناو بۆیه دوربكه‌ونه‌وه له‌و ناوچانه و شوانكار و مه‌رداران ده‌بێت له‌و ناوچانه‌ی رێره‌وی ئاوی بارانن دوربكه‌ونه‌وه بۆ سه‌لامه‌تی خۆیان، هەروەها له ده‌شت و ناوچه شاخاویه‌كان بروسكه و هه‌وره تریشقه مه‌ترسیدارن شوانكار و مه‌رداران و گوندنشینان وریابن وهه‌وڵبده‌ن گه‌شت نه‌كه‌ن باشتره بۆ سه‌لامه‌تی خۆتان.
هاوڵاتی - پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه. - گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون. - به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هاوڵاتیانی هەرێم ئاگادار دەكاتەوە پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و داواش لە هاوڵاتیان دەكرێت خۆیان له گه‌شتكردن بپارێزن. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هه‌رێم له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، به‌پێی دوایین پێشبینی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌ی هه‌رێمی كوردستان، پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و چاوه‌ڕوانده‌كرێت له سبه‌ی شه‌ممه ده‌ستپێبكات، له هه‌مانكاتدا پێشبینیده‌كرێت كه زۆرترین ڕێژه‌ی بارانەكە سنوری پارێزگای سلێمانی بگرێته‌وه و 40 ملم باران ببارێت و كه‌مترین ڕێژه‌ش له ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی زاخۆ بێت كه 15 ملم باران ببارێت. رونیشیكردەوە گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون، بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێك و پێشهاتێكی له ناكاو، داوای لە هاوڵاتیانیش كرد به‌پێی ڕێنماییه‌كان هه‌لسوكه‌وت بكه‌ن بۆ سه‌لامه‌تی گشت لایه‌ك ودوربكه‌ونه‌وه له‌و شوێنانه‌ی، كه له ساڵانی ڕابردو ئاوی لێ كۆده‌بۆوه به‌تایبه‌تی ژێر پرده‌كان ئه‌و ناوچانه‌ی رێڕه‌وی ئاون . ئاماژەشیكرد ناوچه نزمه‌كان به‌تایبه‌تی كه‌ند و چه‌مه‌كان مه‌ترسیدارن به‌هۆی هاتنی ئاوی باراناو بۆیه دوربكه‌ونه‌وه له‌و ناوچانه و شوانكار و مه‌رداران ده‌بێت له‌و ناوچانه‌ی رێره‌وی ئاوی بارانن دوربكه‌ونه‌وه بۆ سه‌لامه‌تی خۆیان، هەروەها له ده‌شت و ناوچه شاخاویه‌كان بروسكه و هه‌وره تریشقه مه‌ترسیدارن شوانكار و مه‌رداران و گوندنشینان وریابن وهه‌وڵبده‌ن گه‌شت نه‌كه‌ن باشتره بۆ سه‌لامه‌تی خۆتان.
فێنك ئەحمەد فێنك ئەحمەد: - هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بوونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفانپڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان - رووبەڕووبونەوەی گەندەڵی و راستكردنەوەی ئەم دۆخە ناهەموارەی هەرێمی كوردستان بە ئێمە دەكرێت - پێكهێنانی حكومەتى هەرێم و رێكەوتنی لایەنەكان ئاستەنگێكی زۆری لەبەردەم دایە - پەیوەندیە نێودەوڵەتیەكانی بەرەی گەڵ لە ئاستێكی زۆر باشدایە بەرەی گەل رایگەیاند هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بوونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفانپڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان. فێنك ئەحمەد سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل لە لێداونێكی تایبەت بە هاوڵاتی راگەیاند رووبەڕووبونەوەی گەندەڵی و راستكردنەوەی ئەم دۆخە ناهەموارەی هەرێمی كوردستان كە هاوڵاتی بونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفان پڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان، بە ئێمە دەكرێت. دووپاتیشیكردەوە، ئێمە ئێستاش دەڵێین بەڵێ بە ئێمە دەكرێت، سەرەڕای بردنی دەنگی دەنگدەرانمان لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا و ئەنجامدانی ساختەكاریەكی ئاشكرا، بەڵێ زۆر گۆڕانكاری گرنگ و ستراتیژی هەیە لە ناوچەكەدا بە بەرەی گەل دەكرێت، پێگە و بەهێزی و جەماوەری بەرەی گەل و لاهور شێخ جەنگی ئەمڕۆ بێت یان سبەی ئەو گۆڕانكاریانە دەكات. وتیشی: گرنگ ئەوەیە كۆڵنادەین و بەردەوام دەبین، ئێمە لایانگری خەڵگین و لە بەرژەوەندی خەڵك كار دەكەین، ئێمە وەك بەرەی گەل پێشتر پڕۆگرام و پڕۆژەمان ئامادە كردوە لە بوارە جیاجیاكاندا كە لەبەرژەوەندی خزمەتی خەڵكی كوردستانە. لە وەڵامی پرسیارێكی هاوڵاتیدا، رونیكردەوە هێشتا زووە باسی پێكهێنانی حكومەت بكەین، چونكە پێمان وایە پێكهێنانی حكومەت و رێكەوتنی لایەنەكان ئاستەنگێكی زۆری لەبەردەم دایە. سەبارەت بە پەیوەندیەكانی بەرەی گەل لەئاستی نێودەوڵەتی، ئاشكرای كرد لە ئاستێكی زۆر باشدایە و لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل كەسایەتیەكی سیاسی بە هێزە و پەیوەندیەكی تۆكمەی هەیە لە ئاستی نێودەوڵەتی و ولاتانیش سەنگ و پێگە و گرنگی شێخ لاهور باش دەزانن لە ناوچەكەدا.
ئەو دوو پاشا کوردەی، لە زۆربەی ئاینەکاندا باسکراون ئاینەکان چۆن باسی ئەم دوو پاشایە دەکەن؟ لە ئاین و ئەفسانەی گەلاندا چۆن باس کراون؟ ئامادەکردنی: هاوڵاتی هاروتاش و ماروتاش، دوو لە پاشایانی بنەماڵەی کاشییەکان بوون و یەکێکیان خۆی وەک خوداوەند ناودێر دەکرد و ئەوەی دیکەش خۆی بە پاشای جیهان دەناساند، ئەم دوو پاشایە لە ساڵانی ١٣٠٠ی پێش زایین فەرمانڕەوایەتی دەوڵەتی بابلیان کردووە. بەهۆی ڕۆڵی کاریگەریان لە ئاوەدانکردنەوەی دەوڵەتی بابل لە پێشکەوتنی نەخشەسازی شار و تەلارسازییەوە، ئەم دوو پاشایە لە ئەفسانەی گەلێک نەتەوە و چیرۆکی ئاینەکاندا باسیان کراوە. دوای ڕوخانی دەوڵەتی بابل لەلایەن کوروشی فارسەوە، ئەم دوو ناوە خزانە ناو دەقە ئاینییەکانی ئاینی زەردەشتییەوە، کە لەوێدا چیرۆکەکەیان لە پاشاوە گۆڕاوە و وەک دوو فریشتە بە ناوەکانی (هەورتات و ئەمێرتات) لە ئاڤێستا ناویان هاتووە و بە فریشتەی پارێزەری ئاو و سەوزایی ناسراون، لە زمانی فارسیشدا ئەم دوو ناوە بوونەتە: خەرداد و ئامردات. لە ئەدەبیاتی هیندیشدا، ئەم دوو ناوە وەک دوو فریشتە باسکراون، کە لەپای ناردنی مرۆڤ بۆ سەر زەوی و بڵاوکردنەوەی خراپەکاری، ڕەخنەیان لە خودا گرتووە، لەسەر پێشنیاری خوداش لەنێوان فریشتەکاندا دوو فریشتە هەڵدەبژێردرێن تا بچنە سەر زەوی و وەک مرۆڤ بژین، ئینجا ئەوکات دەردەکەوێت کە ئەوە تەنها مرۆڤ نییە خراپەکاری دەکات، بەڵکو فریشتەکانیش بچنە سەر زەوی، خراپەکاری دەکەن، ئەم دوو فریشتەیش دەچنە سەر زەوی خراپەکاری دەکەن و خوداش لە پای تاوانەکانییان، لە چاڵێکی بابلدا هەڵیان دەواسێت. ئەرمەنییەکانیش لەژێر کاریگەری ئاینی زەردەشتیدا، دوو خوداوەندییان بە ناوەکانی (هوروت موروت) داتاشییوە، کە لە بنەڕەتدا هەردوو ناوەکە لە چیرۆک و ناوی ئەو دوو پاشا بەناوبانگەی کاشییەکانەوە هاتوون. بەهۆی کاریگەری دەوڵەتی هاخامنشینییەوە، ئەم چیرۆکە لە ئاینی یەهودیشدا بە شێوەیەکی تر دەگێڕدرێتەوە، لە کتێبی حەنوخدا باس لە دوو فریشتە دەکرێت بە ناوەکانی (ئیزرائیل و شەمخازی)، کە بەهۆی پیدانی وانەی خۆڕازاندنەوە بە ژنان و جادوگەری بە پیاوان، خودا لە ڕیزی فریشتەکان دەریکردوون. ئیسلامیش بێ بەش نییە لە گێڕانەوەی ئەم چیرۆکە، لە قورئاندا چیرۆکی ئەم دوو پاشایە لە سورەتی بەقەرە ئایەتی ١٠٢دا هاتووە، کە خودای دلۆڤان دەفەرموێت: وَمَآ أُنزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَٰرُوتَ وَمَٰرُوتَ ۚ خودا دوو فریشتەی بە ناوەکانی هاروت و ماروت ناردە سەر زەمینی بابل، تا خەڵکی تاقی بکەنەوە و فێری سیحریان بکەن، بۆ ئەوەی بزانن کە ئایا بۆ خراپە بەکاری دەهێنن؟ بەڵام خەڵکەکە گوێیان پێنەدا و بۆ کاری خراپە فێری بوون و بەکاریانهێنا. جیا لەوانەی باسکران، لەناو ئەدەبیاتی چەندین گەل و نەتەوەی تر چیرۆکی ئەم دوو پاشایەی کاشییەکان بە تام و بۆی جیاوازەوە باسکراوە. بەگوێرەی سەرچاوە مێژووییەکان، کاشییەکان کۆمەڵەیەک بوون لە دەوروبەری نیوەی یەکەمی هەزارەی دووەمی پێش زاین، لە خاکی لۆلۆیی و گۆتییەکاندا دەژیان، ڕوونتریش نیشتمانی ڕەسەنی ئەوان لەنێوان لوڕستان و گەرمیاندا بووە و ماوەی ٤٠٠ ساڵ نەخشیان بەسەر دەسەڵاتی دەوڵەتی بابلدا نەخشاندووە.
هاوڵاتی میدیای فەرمی عێراقی بڵاویکردۆتەوە هێزێکی ئەمنی هاوبەشی نێوان هەرێم و بەغدا توانیویانە بازرگانێکی نێودەوڵەتی بەڕەگەز بیانی بە 100 کیلۆگرام ماددەی هۆشبەری جۆری کاپتاگۆنەوە دەستگیربکەن. بەپێی ڕاگەیەندراوێکی بەڕێوەبەرایەتی گشتی کاروباری ماددە هۆشبەرەکان: لە چوارچێوەی هەوڵەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەر کە لەلایەن سەرۆکوەزیرانەوە پەسەندکراوە و لەلایەن وەزیری ناوخۆوە سەرپەرشتی دەکرێت، و لەڕێگای هاوکاری ئەمنی بۆ دۆسیەی کاروباری ماددە هۆشبەرەکان لە نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستان و لەچوارچێوەی بەدواداچوونی بەردەوامی مەیدانی تیمی هەواڵگری،لەلایەن بەڕێوەبەری گشتی کاروباری ماددە هۆشبەرەکانەوە، بەپێی بڕیارە دادوەرییەکان کە لەلایەن دادگای لێکۆڵینەوەی یەکەمی کەرخەوە دەرچووە،بە هەماهەنگی و بەشداری و هاوکاری ئەمنی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی کۆنتڕۆڵی ماددەی هۆشبەر لە هەولێر، سەرکەوتوو بوو لە ئاشکراکردنی یەکێک لە مەترسیدارترین قاچاخچی نێودەوڵەتیی کە هەڵگری ڕەگەزنامەی بیانی بوو. هەروەها لەڕاگەیەندراوەکەدا ئەوەشخراوەتە ڕوو: لە ئەنجامی ئەو ئۆپەراسیۆنە ئەمنیەدا دەستبەسەر بڕێکی زۆر لە مادەی هۆشبەردا گیرا ، کە بریتی بوو لە 100 کیلۆگرام لە حەبی کاپتاگۆن و لە کاتی لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکاندا، تۆمەتبارەکە دانی ناوە بەتاوانەکەی کە قاچاخ چێتی بووە بو ماددە هۆشبەرەکان و بازرگانیکردن بە شێوەیەکی نایاسایی
هاوڵاتی دەسەڵاتی خۆجێی لە حەسەكەی ڕۆژئاوای کوردستان لەبەیاننامەیەکدا ڕەخنەی لە بێدەنگیی نێودەوڵەتی گرت لە بەرامبەر ئەو تاوانانەی کە هێزەکانی تورکیا ئەنجامیان داوە، بەپێی ئامارێکیش تورکیا ۱۰۳۱ هێرشی ئەنجامداوە، كە لە ئەنجامدا ۱۷ شەهیدی لێكەوتۆتەوە و ٦٥ كەسیش برینداربوونە. كە ۱۱۸ هێرشی بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بووە و ۲۰ هێرشی فڕۆکەی جەنگی و ۸۹۳ هێرشیش لە رێگای تۆپخانەكانەوە ئەنجامدراوە. لەبەیاننامەکەدا ئاماژەی بەوەشکراوە، بۆردوومانەکە بووەتە هۆی نەگەیشتنی سووتەمەنی بۆ ناوەندە خزمەتگوزارییەکان، ئەمە جگە لەوەی كە سووتەمەنی بەڕێژەیەكی "بەرچاو" کەم بووەتەوە. هەروەها لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەش کراوە، نانەواخانەکان و كۆگاكانی ئارد بۆردوومان كران کە کاریگەری ڕاستەوخۆی لەسەر ئابووری ناوچەكە كردووە و بووە هۆی کۆچ کردنی خەڵكی ناوچەكە. پێشوتریش بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر لە ڕۆژئاوای کوردستان وتبوى هێرشەکانی تورکیا سەقامگیری ناوچەكە تێکدەدات و هەڕەشە لە هەوڵەکانی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر دەکات کە لەلایەن هێزە ئەمنییەکانە و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی ئەنجامدەدرێن. هاوکات داواشی لە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی و رووسیا و هەموو دەزگاكانی مافی مرۆڤ كرا کە درک بە کاردانەوەکانی ئەم دەستدرێژییە بکەن، و هەنگاویش بنێن بۆ ڕاگرتنی و دروستكردنی لێژنەیەكی لێکۆڵینەوە بۆ لێپرسینەوە لە تاوانباران. ئەوەشخراوەتە ڕوو تورکیا ۱۰۳۱ هێرشی ئەنجامداوە، كە لە ئەنجامدا ۱۷ شەهیدی لێكەوتۆتەوە و 65 كەسیش برینداربوونە. كە ۱۱۸ هێرشی بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بووە و ۲۰ هێرشی فڕۆکەی جەنگی و ۸۹۳ هێرشیش لە رێگای تۆپخانەكانەوە ئەنجامدراوە. بۆردوومانەکەی تورکیا وێستگەکانی کارەبای ناوچەکانی قامشلۆ، كۆبانێ، عامودێ، و ترپە سپی، لەكارخست و بوە هۆی پچڕانی كارەبا لە زیاتر لە ۱۵۰ هەزار خێزان، ئەمەش جگە لەوەی كە ئەو ناوچانە بێ ئاو دەبن.
هاوڵاتی -یەکێتی له دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ لە بەغدا سکاڵا دژ بە هەژماری من تۆمار دەكات - سكاڵاكە لەبەرژەوەندی تەوتینكردنى موچەی فەرمانبەرانی هەرێم تۆماركراوە فراكسیۆنی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە پەرلەمانی عێراق له دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ لە بەغدا سکاڵایان لەسەر هەژماری من و رێگریکردن لە تەوتین تۆمارکرد. بڕیار ڕه‌شید، ئه‌ندامی فراكسیۆنی یه‌كێتی له په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاند، ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه تیمی یاسایی یه‌كێتی و ئەندامانی فراكسیۆنی یەكێتی لە په‌رله‌مانی عێراق، سکاڵایان له‌سه‌ر هه‌ژمارى من تۆماركردوە. به‌گوێره‌ی زانیاریه‌كان، سكاڵاكه له دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ لە بەغدا لەسەر هەژماری من و رێگریکردن لە جێبەجێکردنی تەوتین تۆمارکراوه. مەکتەبی سیاسی یەکێتی له 24ی ئه‌م مانگه پرۆژەی هه‌ژماری منی ڕەتکردەوە و بڕیاریدا هەمو نوسینگەکانی پلاتفۆڕمەکە لە بانکە حکومییەکان لە سلێمانی دابخرێن. دادگای باڵای فیدڕاڵی لە 21ی شوباتی ئه‌مساڵ بڕیاری خۆی لە دۆسیەی موچەی هەرێمی کوردستان دەرکرد و حکومەتی فیدڕاڵی و هەرێمی کوردستانی پابەند کرد بە خۆجێیکردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم لە بانکە حکومییەکان، بەمەرجێک لە بودجەی هەرێم ببڕدرێت.
هاوڵاتی - عێراق ڕێژه‌ی وه‌رگرتنی گه‌نمی جوتیارانی هەرێمی کەم کردەوە - رێژەكە له ٧٠٠ هەزار تۆنەوە بۆ ٤٠٠ هەزار تۆن كەم كراوەتەوە - هۆكاری كەمكردنەوەكە دەگەڕێتەوە بۆ کێشەی بودجە و نه‌بوونی سایلۆی پێویست حكومه‌تی عێراق بڕیاریدا ڕێژه‌ی وه‌رگرتنی گه‌نمی جوتیارانی هەرێمی کوردستان كەم بكاتەوە له ٧٠٠ هەزار تۆنەوە بۆ ٤٠٠ هەزار تۆن، بۆ هەر تۆنێکیش بڕی ٨٥٠ هەزار دیناری دیاری کردووە. وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و سه‌رچاوه‌كانی ئاوی حكومه‌تی کاربەرێکەری هه‌رێمی كوردستان لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە ئه‌م ساڵ به پێی بڕیاره‌كه‌ی حكومه‌تی فیدراڵ له‌سه‌ر ئاستی ته‌واوی عێراق سێ ملیۆن و ٦٠٠ هه‌زار تۆن گه‌نم وه‌رده‌گیرێت، له‌و ژماره‌یه‌ش ٤٠٠ هه‌زار تۆن وه‌ک به‌شی هه‌رێمی كوردستان دیاریكراوه، بۆ هەر تۆنێکیش بڕی ٨٥٠ هەزار دیناری دیاری کردووە. رونیشیكردەوە هۆكاری كەمكردنەوەكە دەگەڕێتەوە بۆ کێشەی بودجە و مانه‌وه‌ی پاره‌ی جوتیارانی عێراق و هه‌رێم لای حكومه‌ت، كه تا ئێستاش ٩٠٣ ملیار دینار لای ماوه‌ته‌وه و خه‌رج نه‌كراوه، سەرەڕای كه‌مبوونه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌كانی ئاو به‌هۆی كاریگه‌رییه‌كانی گۆڕانی كه‌ش و هه‌وا، له‌گه‌ڵ نه‌بوونی سایلۆی پێویست بۆ عه‌مباركردنی گه‌نمی زیاتر، له‌كاتێكدا هێشتا شەش ملیۆن تۆن گه‌نمی ساڵی ڕابردوو له‌ناو سایلۆكان ماوه‌ته‌وه. چەندین ساڵە كێشەی كڕینی گەنم و شایستەكانی جووتیارانی عێراق بە تایبەتی جووتیارانی هەرێمی كوردستان بەردەوامە و چارەسەرێكی گونجاوی بۆ دانەنراوە.
هاوڵاتی - كۆمسیۆن دەرگای تانەدان لە ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێم كردەوە - تەنها بۆ ماوەی سێ رۆژ دەرگای تانەدان كراوە دەبێت - نووسینگەكانی كۆمسیۆن لە كوردستان و بەغدا تانەی لایەنەكان وەردەگرن كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق دەرگای تانەدان لە ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی كوردستانی كردەوە. جومانە غەلای وتەبێژی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند ئەمڕۆ دەرگای تانەدان لە ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی كوردستانی كرایەوە و تاكو یەكشەممەی هەفتەی داهاتوو ٣ـی تشرینی دووەم، هەر لیست و كاندیدێك كە بە ئەنجامەكان ڕازی نییە، دەتوانێت لە ماوەی ئەو سێ ڕۆژدا تانە لە ئەنجامەكان بدات. رونیشیكردەوە، تانەی لایەنەكان لە نووسینگەكانی كۆمسیۆن لە هەرێمی كوردستان و نووسینگەی بەغداش وەردەگرێت. لە ٢٠ـی تشرینی یەکەمی ئەمساڵ بە سەرپەرشتی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان بە ڕێوەچوو، تێیدا هەزار و ١٩١ کاندیدی سەربەخۆ و لایەنە سیاسییەکان کێبڕکێی بەدەستهێنانی ١٠٠ کورسی پەرلەمانیان کرد، دوێنێش ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنەكە وناوی كاندیدە سەركەوتووەكانی ڕاگەیاند. لەلایان خۆیەوە فێنك ئەحمەد سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل رایگەیاند ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان رەتدەكەنەوە و سكاڵا تۆمار دەكەن. سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل دوێنێ لە لێدوانێكدا رایگەیاند ئەنجامەكانی هەڵبژاردن دەنگی دەنگدەرانی بەرەی گەل نيه و لەسەر پێشێلكاریەكان و ئەنجامی هەڵبژاردن سكاڵا تۆمار دەكەن.
هاوڵاتی - هێنانە كایەی سێ ناحیەی تازه له سنورى پارێزگاى دهۆك - فەرمانەكە له ڕۆژى واژۆكردنیه‌وه جێبه‌جێ ده‌كرێت - ئه‌و سێ ناحیه تازه‌یه ده‌بێته هۆى فراوانكردن و بره‌ودانى زیاتر به خزمه‌تگوزاریى گشتى نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان به فه‌رمانێكى هه‌رێمى بڕيارى هێنانه‌كايه‌ى هه‌رسێ ناحيه‌ى (شاريا و مسێريك و ته‌ناهى) له سنوورى پارێزگاى دهۆك دەركرد. سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان بڵاویكرده‌وه ئه‌و فه‌رمانه‌ى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پاڵپشت به یاساى سه‌رۆكایه‌تى و له‌به‌ر ڕۆشناییى نوسراوێكى سه‌رۆكایه‌تیى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران، به‌پێى یاساى پارێزگاكانى هه‌رێمى كوردستان ده‌رچوه و له ڕۆژى واژۆكردنیه‌وه، جێبه‌جێ ده‌كرێت. بەپێی بەیاننامەكە هێنانه‌كایه‌ى ئه‌و سێ ناحیه تازه‌یه له سنورى پارێزگاى دهۆك، ده‌بێته هۆى فراوانكردن و بره‌ودانى زیاتر به خزمه‌تگوزاریى گشتى و پێشكه‌شكردنى ئاسانكاریى زیاترى كارگێڕى بۆ هاوڵاتیانى ئه‌و سێ ناوچه‌یه.
هاوڵاتی نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە دیداری مێری ڕایگەیاند لەپرۆسەی هەڵبژاردن گەلی کوردستان سەرکەوت، وتیشی ناتوانین جارێکی دیکە هەر لە کەشی هەڵبژاردن بین و دژی یەکدی قسە بکەین. بارزانی ڕاشیگەیاند، تازە تەواو ئێمە هەڵبژاردنمان کردووە، ناتوانین جارێکی دیکە هەر لە کەشی هەڵبژاردن بین و دژی یەکدی قسە بکەین دەبێ ئێمە پێکەوە کار بکەین، ئەوەی لەبەردەم ئێمەیە زۆر زۆر گەورەترە لەوەی رۆیشتووە، ئۆپۆزیسیۆن دەتوانێت رۆڵی خۆی لە پەرلەمان ببینێت، بوونی ئۆپۆزیسیۆن لە هەر سیستمێکی سیاسی دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ چاودێریی حکومەت و چاودێڕیی ئەدای حکومەت، ئێمەش ئەوها سەیری دەکەین: هەندێک لەم حیزبانە دێنە دەسەڵات؛ هەندێکیش دەمێننەوە و دەبنە ئۆپۆزیسیۆن. بەڵام ئەمانە دوژمنی یەک نین، نە دەسەڵات دوژمنی ئۆپۆزیسیۆنە و نە ئۆپۆزیسیۆنیش دوژمنی دەسەڵاتە؛ دوژمنداری نییە، رکابەری سیاسیی هەیە، بەڵام ئێمە دوژمن نین. سەرۆکی هەرێم وتیشی من پێموایە هێزە سیاسییەکانی کوردستان لەبەردەم تاقیکردنەوەیەکی زۆر گەورەن، 72٪ی خەڵکی کوردستان بەشدارییان کردووە لە هەڵبژاردن، ئەمە پەیامە.. خەڵکی کوردستان پەیامی ئەوەی دا "ئێمە ئەو سیقەیەمان بە ئێوە دا، دەبێ ئێوەش لە چاوەڕوانی ئەو سیقەیە بن کە ئێمە بە ئێوەمان داوە". وتیشی دەبێ هێزە سیاسییەکان درک بەوە بکەن کاکە هەڵبژاردن تەواو بوو، قسەکانمان کرد و هەریەک بەشبەحاڵی خۆی هەوڵی دا بە بانگەشەی هەڵبژاردن خەڵک رازی بکات، خەڵکیش دەنگی دا بۆ ئەو لایەنەی کە مەبەستی بووە و دەیەوێ. تازە تەواو! مانەوەمان لەم دۆخە زەرەرە، چونکە خەریکە گۆڕانکاریی گەورە لە ناوچەکەدا روودەدا، ناکرێ جارێکی دیکە ئێمە میللەتی خۆمان بێهیوا بکەین. دەبێ بە زووترین کات (من دەزانم چەندە) هەوڵبدەین حکومەتێک دروست بکەین و لایەنەکان دەست بە قسە بکەن و ئەمە هەموو خۆی پرۆسەیەکە. هاوکات جەختیشیکردەوە لەوەی ئێستا کاتی ئەوە هاتووە بە دڵێکی فراوان لایەنە سیاسییەکان لەگەڵ یەکدی دابنیشن. بەپێی یاسا دەبێ سەرۆکی هەرێم داوای دانیشتنی پەرلەمان بکات، ئێمە هەموو ئەو پرۆسەیە دەکەین. من پێموایە حیزبە سیاسییەکان لە ئێستاوە دەستیانپێکردووە بەوەی لەگەڵ یەکدی گفتوگۆ بکەن. من بۆ ئەنجامەکان نازانم؛ بەڵام خۆ ژمارەکان ئاشکرایە: کێ دەتوانێت لەگەڵ کێ قسە بکات و ئەمە مەعلومە، کورسییە و ژمارەیە، تۆ لەوە زیاتر هیچت بەدەستەوە نییە، بەپێی ئەو ژمارانە دەبێ حکومەتێکی هاوپەیمانیی بێت. هەروەها وتیشی ئەم هاوپەیمانێتییە چۆن دروست دەکرێ؟ پێموایە دەبێ هێزەکان زیاتر سەرنجیان لەسەر ئەم خاڵە بێت؛ چونکە هیچ هێزێک بەتەنیا خۆی ئەوەندە کورسییەی نییە کە بتوانێت ئەم ئیشە بکات و بە دڵنیایی دەبێ لەگەڵ حیزبەکانی دیکە هاوپەیمانێتی دروست بکات و ئەوەی کە موهیمە دەبێ حکومەتێک بە زووترین کات دروستبکرێت، ئەو حکومەتەی کە گەلی کوردستان بە هەموو پێکهاتەکانییەوە چاوەڕێی دەکات، ئەمە بۆ ئێمە گرنگە لە کوردستان و بۆ پێگەکەشی گرنگە لە بەغدا.
هاوڵاتی نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌میانی پێشوازیکردنی لە سه‌رۆك و ئه‌ندامانى كۆمسيۆنى باڵاى سه‌ربه‌خۆى هه‌ڵبژاردنه‌كان ڕایگه‌یاند به هه‌موو پێوه‌ره‌كان، ئه‌م هه‌ڵبژاردنه بۆ هه‌رێمى كوردستان زۆر گرنگ بوو کۆمسیۆنیش ڕایدەگەیەنێت پرۆسەیەکی سەرکەوتوو بوو. لەڕاگەیەندراوێکدا کە ئەمڕۆ چوار شەممە سەرۆکایەتی هەرێم بڵاویکردۆتەوە هاتووه "، نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازیی له سه‌رۆك و ئه‌ندامانى كۆمسيۆنى باڵاى سه‌ربه‌خۆى هه‌ڵبژاردنه‌كان و هه‌موو ئه‌و تيمانه‌ى كۆمسيۆن كرد كه سه‌رپه‌رشتيى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستانيان كرد و سه‌ركه‌وتووانه پرۆسه‌ى ده‌نگدانيان به‌ڕێوه برد. هه‌ر به‌گوێره‌ی راگه‌یندراوه‌كه نێچيرڤان بارزانى، سوپاس و پێزانينى بۆ ئه‌رك و كارى كۆمسيۆن و بۆ پشتيوانى و هاريكاريى سه‌رۆك وه‌زيرانى فيدراڵ و ده‌سه‌ڵاتى دادوه‌ريى عێراق دووپات كرده‌وه و ستايشى خزمه‌ت و ماندووبوونيانى له به‌ڕێوه‌بردن و سه‌رخستنى هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ى ده‌نگداندا كرد. هه‌روه‌ها داكۆكیى له‌وه كرده‌وه كه به هه‌موو پێوه‌ره‌كان، ئه‌م هه‌ڵبژاردنه بۆ هه‌رێمى كوردستان زۆر گرنگ بوو. ئەوەشخراوەتەڕوو کە سهركهوتنى هه‌ڵبژاردن، ئه‌نجامى ڕۆڵ و په‌رۆشى و دڵسۆزى و هاريكاريى كۆمسيۆن بوو له‌گه‌ڵ هه‌موو لايه‌نه په‌يوه‌نديداره‌كان له هه‌رێمى كوردستان، بۆ ئه‌وه‌ش، به‌گه‌رمى ده‌‌ستخۆشیى لێ كردن و هيواى سهركهوتنى بۆ خواستن. لاى خۆيانه‌وه كۆمسيۆنى باڵاى سه‌ربه‌خۆى هه‌ڵبژاردنه‌كان، پيرۆزباييى سهركهوتنى هه‌ڵبژاردنيان له نێچيرڤان بارزانى و هه‌رێمى كوردستان كرد و ستايشى ته‌واوى پرۆسه‌كه‌يان كرد، كه هه‌ر له بانگه‌شه‌ى هه‌ڵبژاردنه‌وه تا به‌ڕێوه‌چوونى ده‌نگدان، پرۆسه‌يه‌كى سه‌ركه‌وتوو بوو، به شێوه‌يه‌ك کە جارى يه‌كه‌مه له عێراق و هه‌رێمى كوردستان، هيچ تانه‌يه‌كى سوور له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردن تۆمار ناكرێت. ڕۆژی 20ی ئەم مانگە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو کە تا ئێستاش ئەنجامەکانی بووەتە مایەی مشتومڕی لایەنە سیاسییەکان.
هاوڵاتی ئازاد محەمەد سەرۆکی سەندیکای شۆفێران ڕایگەیاند، سیستمی کارکردنی تەکسییەکان لەسەری ساڵی نوێوە گۆڕانکاریی بەسەردا دێت و شۆفێرانی تەکسی پابەند دەکرێن بە پەیڕەوکردنی سیستمێكی نوێوە. سەرۆکی سەندیکای شۆفێران لەبارەی گۆڕانی سیستمی كاركردنی تەکسی لە هەرێم لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، رێكەوتنێك لە نێوان کۆمپانیایەکی کەرتی تایبەت و وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندن كراوه بۆ هێنانی سیستمی تەکسی مەتر بۆ هەرێمی کوردستان. رونیشیكردەوە، بەپێی سیستمەکە هاوڵاتیان دەتوانن بە تەلەفۆن یان لەرێگای ئاپێکی تایبەتەوە داوای تاکسی بکەن، سەرەڕای بەستنی ئامێرێک لە ئۆتۆمبێلی تەکسییەکان تاكو بەپێی کیلۆمەتر کرێی تەکسی وەربگیرێت و لەدوای دانانی سیستمەکە، سیتییەکان بەپێی گەورەیی و بچووکیان تاکسی تایبەتیان بۆ دابیندەکرێت و هاوڵاتیان دەتوانن بەکاریانبهێنن. داواشی لە شوفێرانی تەكسی كرد كه بە شێوازی خۆ ویستانە ناوی خۆیان لە کۆمپانیاکە تۆماربکەن بەمەبەستی جێبەجێكردنی سیستمەكە، بەڵام لەدوای گەیشتنی سیستمەکە لەسەرجەم شارەکانی هەرێم شۆفێران پابەند دەکرێن بە جێبەجێکردنی سیستمەکەوە.
بەرەی گەل: -ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان رەتدەكەینەوە و سكاڵا تۆمار دەكەین - ئەنجامەكانی هەڵبژاردن دەنگی دەنگدەرانی بەرەی گەل نيه - پێشێلكاریەكی زۆر كراوە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان - كۆمسیۆن و یۆنامیمان لە پێشێلكاریەكان ئاگادار كردوەتەوە فێنك ئەحمەد سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل رایگەیاند ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان رەتدەكەنەوە و سكاڵا تۆمار دەكەن. سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل لە لێدوانێكدا رایگەیاند ئەنجامەكانی هەڵبژاردن دەنگی دەنگدەرانی بەرەی گەل نيه و لەسەر پێشێلكاریەكان و ئەنجامی هەڵبژاردن سكاڵا تۆمار دەكەن. باسی لەوەشكرد پێش هەڵبژاردن جموجۆڵی گوماناویان دەبینی و كۆمسیۆن و یۆنامیان لێ ئاگادار كردۆتەوە و هەروەها لە رۆژانی هەڵبژاردنیشدا ترس و تۆقاندن و پێشێلكاری زۆر كراوە. رونیكردەوە، ئێمە بەم ئەنجامان رازی نین و دەنگی دەنگدەرانی ئێمە نیە و گۆڕانكاریەكی زۆری بەسەردا هاتووە و سكاڵا تۆمار دەكەین لە دادگای هەڵبژاردن و بە دواداچون دەكەین بۆ دەنگەكانمان. باسی لەوەشكرد كه لە رۆژی هەڵبژاردن لە هەر چوار بازنەكە سكاڵايان كردوە سەبارەت بەو پێشێلكاریانەی كە كراوە وەك بردنە ژوورەوەی موبایل و چونە ژورەوەی خەڵك لەگەل دەنگدەردا، سەرەڕای چەند پێشێلكاریەكی تر و سكاڵای ئێستاشمان لەسەر ئەنجامی دەنگدانە كە كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق رایگەیاندوە.
غالب محەمەد بۆ هاوڵاتى: - یەكێتی و پارتی رێگربوون لە جێبەجێكردنی تەوتینكردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان - ئەگەر تەوتین جێیەجێ بكرێت هاوڵاتیانی هەرێم لە سەد قەرزی جۆراو جۆر سود مەن دەبن - یەكێتی و پارتی فشاریان لە موچەخۆران كردوە و بە زۆر فۆڕمی هەژماری منیان پێ پڕكردونەتەوە - هەژماری من شتێكی فاشیلە و كێشەی موچەخۆرانی هەرێم چارەسەرناكات - بە تەوتینكردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان كێشەی موچە كۆتایی پێدێت غالب محەمەد ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند یەكێتی و پارتی رێگربوون لە جێبەجێكردنی بڕیاری دادگای فیدڕاڵی بە تەوتینكردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان. غالب محەمەد لە لێدوانێكی تایبەتدا بە هاوڵاتی راگەیاند تەوتینكردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم، كیشەی موچەخۆرانی كوردستان چارەسەر دەكات كە لە 2014وە بەدەستیەوە دەناڵێنن، بەڵام یەكێتی و پارتی رێگربوون لە جێبەجێكردنی تەوتین. وتیشی: تاكو پێش دوو مانگیش یەكێتی فشاری دەخستە سەر فەرمانبەران و بەڕێوەبەرە گشتیەكان و سەربازەكان و بە زۆر فۆڕمی هەژماری منیانی پێ پڕدەكردەوە هاوشێوەی پارتی. رونیشیكردەوە هەژماری من شتێكی فاشیلە و كێشەی موچەخۆرانی هەرێم چارەسەرناكات، بەڵام ئەگەر عێراق راستەوخۆ موچە بدات بە فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان ،لەكێشە و گرفت جیادەبێتەوە و دەچێتە ناو سیستمی موچەی عێراقەوە، هەر وەك چۆن بە موچە خۆرێكی بەسرە دەدرێت بە هەمان شێوە بە موچە خۆرێكی هەرێمیش دەدرێت لەكاتی خۆیدا بەبێ گەڕانەوە بۆ ئەو كێشە و گرفتانەی كە هەیە. غالب محەمەد لە درێژەی قسەكانی بۆ هاوڵاتی ئاشكرای كرد ئەو بانكانەی كە بەشداری لە تەوتین دەكەن بانكە فیدڕاڵیەكانە و بە سەد جۆر قەرز دەدەن و هاوڵاتیانی هەرێمیش دەتوانن سود مەنبن لەو وەرگرتنی ئەو قەرزانە.
