هاوڵاتی -لە زۆربەی قوتابخانەكانی پارێزگاكانی هەرێم و عێراق پشوو راگەیەندرا. - بەهۆی بارانبارینی بەخوڕ لەچەند ناوچەیەكی عێراق لافاو دروستبووە. بە هۆی رێژەی بارانبارینێكی زۆرەوە، زۆربەی قوتابخانەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق پشوویان راگەیاند. بە پشتبەست بە ڕاپۆرتی كەشوهەوا و لەگەڵ بارانبارینی بەخوڕ، دەوامی خوێندن لە چەند ناوچەیەكی هەرێمی كورستان ڕاگیران، لەوانە پەروەدەردەكانی هەڵەبجە، شارباژێڕ، سەیدسادق، ڕاپەڕین و پێنجوێن. لە عێراقیش بەهەمان شێوە بەهۆی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو، بە شێوەیەكی فەرمی دەوامی خوێندن لە بەغدای پایتەخت و پارێزگاكانی دیالە و سەڵاحەدین و كەركوك و ئەنبار و نەینەوا، راگیران. لە دوێنێ شەممەوە بارانبارینێكی بەخوڕ دەستیپێكردووە و بەهۆیەوە لافاو لەچەند ناوچەیەكی عێراق درووستبوە و بەپێی پێشبینیەكانی كەشناسی عێراق شەپۆلی بارانەكە بەردەوام دەبێت.
ھاوڵاتی ھاوسەرۆکی دەم پارتی لە باکووری کوردستان ڕایدەگەیەنێت: تورکیا بە چارەسەرکردنی پرسی کورد دووچاری تەنگژە نابێت، وتیشی ئەگەر ئومێدێکی بچووکیش ھەبێت، ئێمە دەمانەوێت ئەو ئومێدە گەورە بکەین تولای حاتیمۆغولاری، ھاوسەرۆکی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) باسی لە کاریگەریی خراپی چارەسەرنەکردنی پرسی کورد لە تورکیا کرد و وتی: "ئەگەر ئەمڕۆ لە رۆژھەڵاتی نێوەڕاست تورکیا لاواز بێت و دووچاری قەیرانی ئابووری بووبێت، ھۆکارەکەی ئەوەیە پرسی کورد چارەسەر نەکراوە." سەبارەت بە ھەنگاوەکانی ئەم دواییەی ئاکپارتی و مەھەپە، ھاوسەرۆکی دەم پارتی وتی: "ئایا بەڕاستی چارەسەرکردنی پرسی کورد بەشێوەیەکی ئاشتیانە و دیموکراسییانە لە پشت ئەو ھەنگاوەی ئەوان ھەیە؟ تاوەکوو ئیستا دڵنیا نین. ئێوە لەلایەک دەستتان درێژ دەکەن (تەوقە دەکەن) و لەلایەکی دیکەوە شەق و زللە دەوەشێنن. پرۆسەی چارەسەری بەو شێوەیە نابێت." تولای حاتیمۆغولاری جەختیشی لە پاڵپشتیی پارتەکەی بۆ پرۆسەی چارەسەری کردەوە و رایگەیاند: "ئەگەر ئومێدێکی بچووکیش ھەبێت، ئێمە دەمانەوێت ئەو ئومێدە گەورە بکەین. کێشەی کورد بە چەک و شەڕ چارەسەر نابێت. پێویستە شەڕ و پێکدادان کۆتایی بێت و پرۆسەیەکی ئاشتی و دیموکراسییانە دەستپێبکات." شایانی باسە دەوڵەت باخچەلی سەرەتای مانگی رابردوو لەگەڵ ژمارەیەک لە پەرلەمانتارانی دەم پارتی تەوقەی کرد و لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی پارتەکەیدا داوای کرد عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پەکەکە بچێتە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی دەم پارتی لە پەرلەمان و ھەڵوەشاندنەوەی پەکەکە رابگەیێنێت و بەو جۆرەش شەڕی نێوان پەکەکە و سوپای تورکیا کە زیاتر لە 40 ساڵە بەردەوامە کۆتایی پێ بێنێت. ھاوکات ڕەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیاش رایگەیاندبوو، "ئەگەر خوا تەمەن و دەرفەت بدات، نیازمان ھەیە ئەم پرسە (پرسی کورد) لە رۆژەڤی وڵاتەکەمان بە تەواوی دەربھێنین و تاج بخەینە سەر 40 ساڵەی سیاسیمان کە بە خزمەتی گەل تێپەڕیوە".
ھاوڵاتی لەلێدوانێکی ڕۆژنامەنووسیدا بەڕێوەبەری گشتی کشتوکاڵی ھەڵەبجە راِیگەیاند تاوەکو ئێستا ھیچ بازرگانێکی نێوخۆیی داواکاری بۆ ھەناردەکردنی ھەناری ھەڵەبجە پێشکەش نەکردوون، ئاماژە بەوەشدەکات پار لەم کاتانەدا ھەنار ھەناردە دەکرا. لەوبارەیەوە ستار مەحموود، بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە بە کەناڵی ڕووداوی راگەیاندووە "تاوەکو ئەمڕۆ ھیچ داواکارییەکمان لەلایەن بارزگانە نێوخۆییەکانەوە بەدەستنەگەیشتووە کە داوا بکەن ھەناری شارەکەمان بۆ دەرەوەی وڵات ھەناردە بکەن. پار لەم کاتانەدا ھەنار ھەناردە دەکرا." رۆژی ٣١ـی مانگی رابردوو ڤیستیڤاڵی ساڵانەی ھەنار لە ھەڵەبجە دەستیپێکرد. بەگوێرەی گەشتوگوزاری ھەڵەبجە، رۆژی یەکەمی فێستیڤاڵی ھەنار ٨٠ ھەزار و رۆژی دووەم ١١٠ ھەزار کەس سەردانی فێستیڤاڵەکەیان کردووە. بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە وتیشی، "مەزەندە دەکرێت بەرھەمی ھەناری ئەم ساڵی ھەڵەبجە ٢٥ بۆ ٣٠ ھەزار تۆن بێت." ھاوکات زێدا محەممەد، بەڕێوەبەری گشتیی پلاندانان و بەدواچوون لە وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو رایگەیاندووە "تاوەکو ئەمڕۆ ھیچ نووسراوێکمان بۆ ھەناردەکردنی ھەناری ھەڵەبجە بۆ دەرەوە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجەوە بەدەستنەگەیشتووە". زێدا محەممەد دەشڵێت، "ھەناردە کردنی ھەنار بۆ خواروو و نێوەڕاستی عێراق بەردەوامە. سەرەڕای ئەوە، بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە دەتوانێت بێ گەڕانەوە بۆ وەزارەت، لەرێگەی دەروازەکانی سنووری خۆیانەوە ھەنار ھەناردە بکەن". بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێمی کوردستان، بەرھەمی ساڵانەی ھەناری ھەرێمی کوردستان زیاتر لە ٨٠ ھەزار تۆنە کە نزیکەی ٣٠ ھەزاری لە پارێزگای ھەڵەبجەیە.
هاوڵاتی - نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای مۆلیده ئه‌هلییه‌كان بۆ مانگی تشرینی یەكەم. - نرخی ئه‌مپێر له‌نێوان 8 هه‌زار بۆ 12 هەزار دینار دایه. نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای مۆلیده ئه‌هلییه‌كان له شاره‌كانی دهۆك و سلێمانی و هه‌ڵه‌بجه دیاریكرا و بەپێی شارەكان نرخەكە دەگۆڕێت. قارەمان مەولود سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی هه‌ولێر رایگه‌یاند كاتژمێره‌كانی كاركردنی موه‌لیده ئه‌هییه‌كان له‌نێو شار 205 كاتژمێر بۆ 298 كاتژمێر بووه و نرخی ئه‌مپێر له‌نێوان 8 هه‌زار و 750 دینار بۆ 12 هه‌زار و 750 دیناردایه، بێجگە لە چه‌ند موه‌لیده‌یه‌ك كه كاری زیاتریان كردووه و نرخی ئه‌مپێریان ده‌گاته 13 هه‌زار دینار. وتيشى: له ده‌وروبه‌ری هه‌ولێر نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 13 هه‌زار و 500 دیناردایه. لای خۆیه‌وه عوسمان محه‌مه‌د سه‌رۆكی كۆمه‌ڵه‌ی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی سلێمانی رایگه‌یاند كه نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده بۆ مانگی 10 له سلێمانی، له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 7 هه‌زار و 500 دیناردایه. سەبارەت به نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای موه‌لیده له دهۆك، هه‌كار هرووری به‌رپرسی لیژنه‌ی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی دهۆك رونیكردەوە نرخی ئه‌مپێری موه‌لیده بۆ مانگی 10 نزیكەی 9 هه‌زار و 500 دیناره. هاوكات له شاری هه‌ڵه‌بجه‌ش نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده بۆ مانگی 10 هاوشێوه‌ی سلێمانی له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 7 هه‌زار و 500 دیناردا ده‌بێت.
هاوڵاتی - چەند حوكمێكی توند لە پارێزگاكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی دژ بە رۆژنامەنووسان دەركراوە. - ریژەی سكاڵا دژ بە رۆژنامەنووسان لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%. - زیاتر لە 500 رۆژنامەنووس لە 2003وە كوژراون بەبێ ئەوەی لێپرسینەوە لە بكوژەكانیان بكرێت. رێكخراوی یونیسكۆ رایگەیاند دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستان حوكمى تونديان دژ بە رۆژنامەنووسان دەركردوە و ریژەی سكاڵاش لە دژيان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%. دكتۆر زیا سەرای نوێنەری رێكخراوی یونیسكۆ لە عێراق بەیاننامەیەكی رێكخراوەكەی ناردووە بۆ هاوڵاتی و تیاییدا هاتووە، عێراق بەرزترین رێژەی تۆماركردووە لە دەربازبوون لەسزا بەرامبەر بە ئەنجامدانی تاوان دژ بە رۆژنامەنووسان و داوا لە حكومەتی فیدڕاڵی عێراق دەكەین بەرپرسیارێتی لێكۆڵینەوەیەكی گشتگیر و شەفاف بگرێتە ئەستۆ، سەبارەت بە هەموو ئەو تاوانانەی دژ بە رۆژنامەنووسان ئەنجام دەدرێن و زانیاری لەسەر لێكۆڵینەوەكان پێشكەش بە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەنجومەنی مافی مرۆڤ بكات، هەروەها داوای لە دەسەڵاتدارانی عێراق كرد بە سیاسەتەكانیاندا بچنەوە سەبارەت بە ئازادی رادەربڕین و سەلامەتی رۆژنامەنووسان. بەپێی یونیسكۆ عێراق پێشەنگە لە لیستی ئەو وڵاتانەی رۆژنامەنووسەكانی دەناڵێنن بە دەست دەربازبوونی دەستدرێژیكەرانی سەریان لە سزا و رووبەڕووی هەڕەشە، سەرەڕای زۆربونی سكاڵای یاسایی لە دژیان بەمەبەستی ترساندنی رۆژنامەنووسان و دەمكوتكردنیان. رونیشیكردەوە، تەنها لە ساڵی 2023، زیاتر لە 600 سكاڵای یاسایی لە عێراق دژ بە رۆژنامەنووسان تۆماركراوە و ریژەی ئەو سكاڵایانەش لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%، لەگەل دەركردنی چەند حوكمێكی توند لە پارێزگاكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی. ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد بەرزبونەوەی رێژەی دەربازبوون لە تاوانەكانی كوشتنی رۆژنامەنووسان لە عێراق، پێویستە ببێتە جێگای بایەخی نێودەوڵەتی و نێوخۆیی، كە لە 98% تێپەڕاندووە و زیاتر لە 500 رۆژنامەنووس لە ساڵی 2003وە تاكو ئێستا كوژراون بەبێ ئەوەی لێپرسینەوە لە بكوژەكانیان بكرێت.
هاوڵاتی بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی: -فۆرم دابەشكردنى یەکێتی بۆ تەوتین چەواشەی فەرمانبەرانە. - هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین هیچ بنەمایەکی یاسای نیە. - ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی. - بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. شوان کەلاری بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی لە په‌رله‌مانی عێراق رایگەیاند هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین کارێکی خراپە. بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی بە دەنگی ئەمریکای ڕاگەیاند، هەژماری من پرۆژەیەکی فەرمیە و حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاری لە سەرداوە و هەنگاوی زۆر باش لە هەژماری من چوەتە پێشەوە و بابەتەکە پەیوەستە بە ئەلیکترۆنیکردنی موچەی فەرمانبەران کە تەوتینیش هەمان ئامانجی هەیە، بۆیە پێمان وایە ئەوەی یەکێتی دەیکات کارێکی باش نیە. وتيشى: جگە لەوەی ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی، چونکە ئەوه کاری حکومەتی هەرێمی کوردستانە و بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. پێشیوایە ئەم هەنگاوەی یەکێتی کارێکی خراپی و کاریگەری لەسەر پەرتەوازەی نێو ماڵی کوردی دروست دەکات و ئەوەی یەکێتی دەیکا و سەرۆکی حزبەکەی ڕوبەڕوی بڕیاری حکومەتی هەرێم دەبێتەوە ئەمە تەواو نایاساییە و بەڕاستی ئەوەی دەیکەن و فۆرم دابەش دەکەن چەواشەی فەرمانبەرانە و هیچ بنەمایەکی یاسای تێدا نیە. كاروان یاروه‌یس ئه‌ندامی فراكسیۆنی یه‌كێتی له په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاندهەڵمەتی کۆکردنەوەی ئیمزای پەرلەمانتارانی عێراق بۆ پشتیوانی و فشار بۆ جێبەجێکردنی بڕیاری دادگای ئیتحادی لەبارەی تەوتینی موچەی هەرێمی کوردستان به‌رده‌وامه و تائێستا 115 پەرلەمانتارو سەرۆکی 10 فراکسیۆنی کوردستانی و عێراقی ئیمزایان کردوە و هەڵمەتەکەش بەردەوام دەبێت تا زۆرترین پەرلەمانتارو فراکسیۆن پشتیوانی داوای موچەخۆرانی کوردستان بکەن بۆ تەوتینی موچە.
هاوڵاتی بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی: -فۆرم دابەشكردنى یەکێتی بۆ تەوتین چەواشەی فەرمانبەرانە. - هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین هیچ بنەمایەکی یاسای نیە. - ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی. - بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. شوان کەلاری بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی لە په‌رله‌مانی عێراق رایگەیاند هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین کارێکی خراپە. بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی بە دەنگی ئەمریکای ڕاگەیاند، هەژماری من پرۆژەیەکی فەرمیە و حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاری لە سەرداوە و هەنگاوی زۆر باش لە هەژماری من چوەتە پێشەوە و بابەتەکە پەیوەستە بە ئەلیکترۆنیکردنی موچەی فەرمانبەران کە تەوتینیش هەمان ئامانجی هەیە، بۆیە پێمان وایە ئەوەی یەکێتی دەیکات کارێکی باش نیە. وتيشى: جگە لەوەی ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی، چونکە ئەوه کاری حکومەتی هەرێمی کوردستانە و بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. پێشیوایە ئەم هەنگاوەی یەکێتی کارێکی خراپی و کاریگەری لەسەر پەرتەوازەی نێو ماڵی کوردی دروست دەکات و ئەوەی یەکێتی دەیکا و سەرۆکی حزبەکەی ڕوبەڕوی بڕیاری حکومەتی هەرێم دەبێتەوە ئەمە تەواو نایاساییە و بەڕاستی ئەوەی دەیکەن و فۆرم دابەش دەکەن چەواشەی فەرمانبەرانە و هیچ بنەمایەکی یاسای تێدا نیە. كاروان یاروه‌یس ئه‌ندامی فراكسیۆنی یه‌كێتی له په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاندهەڵمەتی کۆکردنەوەی ئیمزای پەرلەمانتارانی عێراق بۆ پشتیوانی و فشار بۆ جێبەجێکردنی بڕیاری دادگای ئیتحادی لەبارەی تەوتینی موچەی هەرێمی کوردستان به‌رده‌وامه و تائێستا 115 پەرلەمانتارو سەرۆکی 10 فراکسیۆنی کوردستانی و عێراقی ئیمزایان کردوە و هەڵمەتەکەش بەردەوام دەبێت تا زۆرترین پەرلەمانتارو فراکسیۆن پشتیوانی داوای موچەخۆرانی کوردستان بکەن بۆ تەوتینی موچە.
هاوڵاتی - تیرۆریستێك لە ناو پارێزگای سلێمانی دەستگیركرا. - هەڵمەتی دەستگیركردنەكە لەسەر راسپاردە و لەژێر چاودێری وەزیری بەرگری عێراق بووە. - تیرۆریستێكی تریش لە دیالە دەستگیر كراوە. - رێوشوێنی یاسایی بەرامبەر بە هەردوو تیرۆریستەكە گیراوەتەبەر. وەزارەتی بەرگری عێراق دەستگیركردنی دوو تیرۆریستی لە پارێزگاكانی سلێمانی و دیالە راگەیاند. بەڕێوەبەرایەتی هواڵگری و ئاسایشی سەر بە وەزارەتی بەرگری عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند، لەسەر راسپاردە و لەژێر چاودێری سابت عەباسی وەزیری بەرگری عێراق، بەڕێوەبەرایەتی هەواڵگری و ئاسایشی سلێمانی، تیرۆریستێكی دەستگیر كردووە، كە لەدەست یاسا هەڵهاتووە و بەپێی مادەی چواری یاسای تیرۆر چەندین فەرمانی دەستگیركردنی بۆ دەرچووە. رونیشیكردەوە، تیرۆریستەكە لە ناو پارێزگای سلێمانی دەستگیركراوە. ئاماژەشیكرد، مەفرەزەكانی بەڕێوبەرایەتی هەواڵگری و ئاسایشی دیالە، لە قەزای بەعقوبەی سەر بە پارێزگای دیالە تاوانبارێگیان دەستگیركردوە كە له كاری تیرۆریستی تێوەگلاوە و لەلایەن دادەوە داواكراوە و بەپێی مادەی چواری تیرۆر فەرمانی دەستگیركردنی بۆ دەرچووە. باسی لەوەشكرد، رێوشوێنی یاسایی بەرامبەر بە هەردوو تیرۆریستەكە گیراوەتەبەر و رەوانە كراون بۆ لایانی پەیوەندیدار.
هاوڵاتی عەلی حەمەساڵح: - پرۆسەی هەژماری من لە سلێمانی ڕانەگیراوە. - تا ئێستا هیچ هەنگاوێكی كرداری بۆ پڕۆسەی تەوتین نەنراوە. - هەژماری من بە لێدوانی سەرۆكی یەكێتی و پەرلەمانتارەكانی هەڵناوەشێتەوە. - تا ئێستا جێگری سەرۆکی حکومەت نوسراوێکی بۆ ڕاگرتنی پڕۆژەكە نیە. عەلی حەمەساڵح بڕیاردەری ڕەوتی هەڵوێستی نیشتیمانی رایگەیاند تا ئێستا هیچ هەنگاوێكی كرداری بۆ پڕۆسەی تەوتین نەنراوە. بڕیاردەری ڕەوتی هەڵوێستی نیشتیمانی لە ڕاگەیەندراوێكدا بە ناونیشانی "ڕاستی ڕەتکردنەوەی(هەژماری من) و یاری توتین" لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە پشتوانیكردنی تەوتین كارێكی زۆر باشە بەڵام لە ئێستادا هیچ هەنگاوێكی كرداری بۆ ئەو پڕۆسەیە نیە و پڕۆژەكە بە لێدوانی سەرۆكی یەكێتی و پەرلەمانتارەكانی هەڵناوەشێتەوە. رونیشیكردەوە ئەوەی بڕیاری لێداوە تیمی حکومەتە، ئەوانیش دەتوانن ڕایبگرن، تا ئێستا جێگری سەرۆکی حکومەت نوسراوێکی بۆ ڕاگرتنی پڕۆژەكە نیە، کەس گوێبیستی وتەیەکیشی نەبوە، تەنانەت وەزیرەکانیش وتەیەک نادەن. وتيشى: پرۆسەی هەژماری من لە سلێمانی ڕانەگیراوە، ئەوانەی پێشتر هەژماری منیان کردوە یان بەو سیستمە موچە وەردەگرن بەردەوامن، تەنیا بۆ موچەخۆری نوێ ناکرێت (خاڵێکی باشە)، واتە؛ ئامێری هەژماری من لەسەر شەقامن و موچە دابەش دەکەن کەواتە ڕانەگیراوە. ئەوەشی خستەڕو، چارەسەر ئەوەیە وەزیری دارایی یان جێگری سەرۆکی حکومەت نوسراوێک بکات بۆ ئەو موچەخۆرانەی، کە هەژماری منیان ناوێ بڵێ، دەتوانن ڕەتی بکەنەوە، دواتر لە ڕێگای پارێزگار یان جێگری سەرۆکی حکومەت نوسراوی فەرمی بکرێت بۆ دامەزراوە دارایی و بانکیەکانی عێراق بۆ توتین و لە ئێستادا هیچ هەنگاوێکی کرداری نیە بۆ توتین .
.jpg)
هاوڵاتی به‌هۆی ڕووداوێكی هاتوچۆوه له‌سه‌ر ڕێگای كه‌لار-ده‌ربه‌ندیخان پێنج كه‌س برینداربوون و گواسترانه‌وه بۆ نه‌خۆشخانه. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی هاتوچۆی ئیداره‌ی گه‌رمیان بڵاویكردەوە، به‌یانی ئه‌مڕۆ ئۆتۆمبێلێكی جۆری نیسان ناڤارا به‌ئاڕاسته‌ی قه‌زای ده‌ربه‌ندیخان ڕۆیشتوه، له به‌رامبه‌ر گوندی (له‌واوان) و ڕێگاكه داخراوه و بوه به‌یه‌ك ئاڕاسته، بۆیه خۆی كێشاوه به به‌ربه‌ستی كۆنكرێتی سه‌ر ڕێگاكه‌دا. رونیشیكردەوه له‌ئه‌نجامی روداوه‌كه شۆفێرێك و چوار سه‌رنشین برینداربون و گواسترانه‌وه بۆ نه‌خۆشخانه‌ی شه‌هید مه‌لا ئه‌حمه‌د كه‌لاری له ناحیه‌ی باوه‌نور و له‌لایه‌ن تیمی هاتوچۆوه لێكۆڵینه‌وه له ڕوداوه‌كه كراوه. جێگای باسە چەندین ساڵە هۆشداری دەدرێتە حكومەتی هەرێمی كوردستان و داوای لێدەكرێت، ئەو رێگاوبانانە چاك بكات كە چەندین كارەساتی دڵتەزێنی لێدەكەونەوە.
هاوڵاتی - پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه. - گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون. - به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هاوڵاتیانی هەرێم ئاگادار دەكاتەوە پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و داواش لە هاوڵاتیان دەكرێت خۆیان له گه‌شتكردن بپارێزن. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هه‌رێم له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، به‌پێی دوایین پێشبینی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌ی هه‌رێمی كوردستان، پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و چاوه‌ڕوانده‌كرێت له سبه‌ی شه‌ممه ده‌ستپێبكات، له هه‌مانكاتدا پێشبینیده‌كرێت كه زۆرترین ڕێژه‌ی بارانەكە سنوری پارێزگای سلێمانی بگرێته‌وه و 40 ملم باران ببارێت و كه‌مترین ڕێژه‌ش له ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی زاخۆ بێت كه 15 ملم باران ببارێت. رونیشیكردەوە گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون، بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێك و پێشهاتێكی له ناكاو، داوای لە هاوڵاتیانیش كرد به‌پێی ڕێنماییه‌كان هه‌لسوكه‌وت بكه‌ن بۆ سه‌لامه‌تی گشت لایه‌ك ودوربكه‌ونه‌وه له‌و شوێنانه‌ی، كه له ساڵانی ڕابردو ئاوی لێ كۆده‌بۆوه به‌تایبه‌تی ژێر پرده‌كان ئه‌و ناوچانه‌ی رێڕه‌وی ئاون . ئاماژەشیكرد ناوچه نزمه‌كان به‌تایبه‌تی كه‌ند و چه‌مه‌كان مه‌ترسیدارن به‌هۆی هاتنی ئاوی باراناو بۆیه دوربكه‌ونه‌وه له‌و ناوچانه و شوانكار و مه‌رداران ده‌بێت له‌و ناوچانه‌ی رێره‌وی ئاوی بارانن دوربكه‌ونه‌وه بۆ سه‌لامه‌تی خۆیان، هەروەها له ده‌شت و ناوچه شاخاویه‌كان بروسكه و هه‌وره تریشقه مه‌ترسیدارن شوانكار و مه‌رداران و گوندنشینان وریابن وهه‌وڵبده‌ن گه‌شت نه‌كه‌ن باشتره بۆ سه‌لامه‌تی خۆتان.
هاوڵاتی - پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه. - گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون. - به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هاوڵاتیانی هەرێم ئاگادار دەكاتەوە پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و داواش لە هاوڵاتیان دەكرێت خۆیان له گه‌شتكردن بپارێزن. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی به‌رگری شارستانی هه‌رێم له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، به‌پێی دوایین پێشبینی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌ی هه‌رێمی كوردستان، پێشبینیده‌كرێت شه‌پۆلێكی بارانی به‌خوڕ و به‌لێزمه زۆربه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگرێته‌وه و چاوه‌ڕوانده‌كرێت له سبه‌ی شه‌ممه ده‌ستپێبكات، له هه‌مانكاتدا پێشبینیده‌كرێت كه زۆرترین ڕێژه‌ی بارانەكە سنوری پارێزگای سلێمانی بگرێته‌وه و 40 ملم باران ببارێت و كه‌مترین ڕێژه‌ش له ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی زاخۆ بێت كه 15 ملم باران ببارێت. رونیشیكردەوە گشت هێزه‌كانی به‌رگری شارستانی له سه‌رتاسه‌ری هه‌رێمی كوردستان له حاڵه‌تی ئاماده‌باشی ته‌واون، بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێك و پێشهاتێكی له ناكاو، داوای لە هاوڵاتیانیش كرد به‌پێی ڕێنماییه‌كان هه‌لسوكه‌وت بكه‌ن بۆ سه‌لامه‌تی گشت لایه‌ك ودوربكه‌ونه‌وه له‌و شوێنانه‌ی، كه له ساڵانی ڕابردو ئاوی لێ كۆده‌بۆوه به‌تایبه‌تی ژێر پرده‌كان ئه‌و ناوچانه‌ی رێڕه‌وی ئاون . ئاماژەشیكرد ناوچه نزمه‌كان به‌تایبه‌تی كه‌ند و چه‌مه‌كان مه‌ترسیدارن به‌هۆی هاتنی ئاوی باراناو بۆیه دوربكه‌ونه‌وه له‌و ناوچانه و شوانكار و مه‌رداران ده‌بێت له‌و ناوچانه‌ی رێره‌وی ئاوی بارانن دوربكه‌ونه‌وه بۆ سه‌لامه‌تی خۆیان، هەروەها له ده‌شت و ناوچه شاخاویه‌كان بروسكه و هه‌وره تریشقه مه‌ترسیدارن شوانكار و مه‌رداران و گوندنشینان وریابن وهه‌وڵبده‌ن گه‌شت نه‌كه‌ن باشتره بۆ سه‌لامه‌تی خۆتان.
فێنك ئەحمەد فێنك ئەحمەد: - هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بوونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفانپڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان - رووبەڕووبونەوەی گەندەڵی و راستكردنەوەی ئەم دۆخە ناهەموارەی هەرێمی كوردستان بە ئێمە دەكرێت - پێكهێنانی حكومەتى هەرێم و رێكەوتنی لایەنەكان ئاستەنگێكی زۆری لەبەردەم دایە - پەیوەندیە نێودەوڵەتیەكانی بەرەی گەڵ لە ئاستێكی زۆر باشدایە بەرەی گەل رایگەیاند هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بوونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفانپڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان. فێنك ئەحمەد سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل لە لێداونێكی تایبەت بە هاوڵاتی راگەیاند رووبەڕووبونەوەی گەندەڵی و راستكردنەوەی ئەم دۆخە ناهەموارەی هەرێمی كوردستان كە هاوڵاتی بونەتە قوربانی بەرژەوەندی گیرفان پڕكردنی حزبە دەسەڵاتدارەكان، بە ئێمە دەكرێت. دووپاتیشیكردەوە، ئێمە ئێستاش دەڵێین بەڵێ بە ئێمە دەكرێت، سەرەڕای بردنی دەنگی دەنگدەرانمان لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا و ئەنجامدانی ساختەكاریەكی ئاشكرا، بەڵێ زۆر گۆڕانكاری گرنگ و ستراتیژی هەیە لە ناوچەكەدا بە بەرەی گەل دەكرێت، پێگە و بەهێزی و جەماوەری بەرەی گەل و لاهور شێخ جەنگی ئەمڕۆ بێت یان سبەی ئەو گۆڕانكاریانە دەكات. وتیشی: گرنگ ئەوەیە كۆڵنادەین و بەردەوام دەبین، ئێمە لایانگری خەڵگین و لە بەرژەوەندی خەڵك كار دەكەین، ئێمە وەك بەرەی گەل پێشتر پڕۆگرام و پڕۆژەمان ئامادە كردوە لە بوارە جیاجیاكاندا كە لەبەرژەوەندی خزمەتی خەڵكی كوردستانە. لە وەڵامی پرسیارێكی هاوڵاتیدا، رونیكردەوە هێشتا زووە باسی پێكهێنانی حكومەت بكەین، چونكە پێمان وایە پێكهێنانی حكومەت و رێكەوتنی لایەنەكان ئاستەنگێكی زۆری لەبەردەم دایە. سەبارەت بە پەیوەندیەكانی بەرەی گەل لەئاستی نێودەوڵەتی، ئاشكرای كرد لە ئاستێكی زۆر باشدایە و لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل كەسایەتیەكی سیاسی بە هێزە و پەیوەندیەكی تۆكمەی هەیە لە ئاستی نێودەوڵەتی و ولاتانیش سەنگ و پێگە و گرنگی شێخ لاهور باش دەزانن لە ناوچەكەدا.
ئەو دوو پاشا کوردەی، لە زۆربەی ئاینەکاندا باسکراون ئاینەکان چۆن باسی ئەم دوو پاشایە دەکەن؟ لە ئاین و ئەفسانەی گەلاندا چۆن باس کراون؟ ئامادەکردنی: هاوڵاتی هاروتاش و ماروتاش، دوو لە پاشایانی بنەماڵەی کاشییەکان بوون و یەکێکیان خۆی وەک خوداوەند ناودێر دەکرد و ئەوەی دیکەش خۆی بە پاشای جیهان دەناساند، ئەم دوو پاشایە لە ساڵانی ١٣٠٠ی پێش زایین فەرمانڕەوایەتی دەوڵەتی بابلیان کردووە. بەهۆی ڕۆڵی کاریگەریان لە ئاوەدانکردنەوەی دەوڵەتی بابل لە پێشکەوتنی نەخشەسازی شار و تەلارسازییەوە، ئەم دوو پاشایە لە ئەفسانەی گەلێک نەتەوە و چیرۆکی ئاینەکاندا باسیان کراوە. دوای ڕوخانی دەوڵەتی بابل لەلایەن کوروشی فارسەوە، ئەم دوو ناوە خزانە ناو دەقە ئاینییەکانی ئاینی زەردەشتییەوە، کە لەوێدا چیرۆکەکەیان لە پاشاوە گۆڕاوە و وەک دوو فریشتە بە ناوەکانی (هەورتات و ئەمێرتات) لە ئاڤێستا ناویان هاتووە و بە فریشتەی پارێزەری ئاو و سەوزایی ناسراون، لە زمانی فارسیشدا ئەم دوو ناوە بوونەتە: خەرداد و ئامردات. لە ئەدەبیاتی هیندیشدا، ئەم دوو ناوە وەک دوو فریشتە باسکراون، کە لەپای ناردنی مرۆڤ بۆ سەر زەوی و بڵاوکردنەوەی خراپەکاری، ڕەخنەیان لە خودا گرتووە، لەسەر پێشنیاری خوداش لەنێوان فریشتەکاندا دوو فریشتە هەڵدەبژێردرێن تا بچنە سەر زەوی و وەک مرۆڤ بژین، ئینجا ئەوکات دەردەکەوێت کە ئەوە تەنها مرۆڤ نییە خراپەکاری دەکات، بەڵکو فریشتەکانیش بچنە سەر زەوی، خراپەکاری دەکەن، ئەم دوو فریشتەیش دەچنە سەر زەوی خراپەکاری دەکەن و خوداش لە پای تاوانەکانییان، لە چاڵێکی بابلدا هەڵیان دەواسێت. ئەرمەنییەکانیش لەژێر کاریگەری ئاینی زەردەشتیدا، دوو خوداوەندییان بە ناوەکانی (هوروت موروت) داتاشییوە، کە لە بنەڕەتدا هەردوو ناوەکە لە چیرۆک و ناوی ئەو دوو پاشا بەناوبانگەی کاشییەکانەوە هاتوون. بەهۆی کاریگەری دەوڵەتی هاخامنشینییەوە، ئەم چیرۆکە لە ئاینی یەهودیشدا بە شێوەیەکی تر دەگێڕدرێتەوە، لە کتێبی حەنوخدا باس لە دوو فریشتە دەکرێت بە ناوەکانی (ئیزرائیل و شەمخازی)، کە بەهۆی پیدانی وانەی خۆڕازاندنەوە بە ژنان و جادوگەری بە پیاوان، خودا لە ڕیزی فریشتەکان دەریکردوون. ئیسلامیش بێ بەش نییە لە گێڕانەوەی ئەم چیرۆکە، لە قورئاندا چیرۆکی ئەم دوو پاشایە لە سورەتی بەقەرە ئایەتی ١٠٢دا هاتووە، کە خودای دلۆڤان دەفەرموێت: وَمَآ أُنزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَٰرُوتَ وَمَٰرُوتَ ۚ خودا دوو فریشتەی بە ناوەکانی هاروت و ماروت ناردە سەر زەمینی بابل، تا خەڵکی تاقی بکەنەوە و فێری سیحریان بکەن، بۆ ئەوەی بزانن کە ئایا بۆ خراپە بەکاری دەهێنن؟ بەڵام خەڵکەکە گوێیان پێنەدا و بۆ کاری خراپە فێری بوون و بەکاریانهێنا. جیا لەوانەی باسکران، لەناو ئەدەبیاتی چەندین گەل و نەتەوەی تر چیرۆکی ئەم دوو پاشایەی کاشییەکان بە تام و بۆی جیاوازەوە باسکراوە. بەگوێرەی سەرچاوە مێژووییەکان، کاشییەکان کۆمەڵەیەک بوون لە دەوروبەری نیوەی یەکەمی هەزارەی دووەمی پێش زاین، لە خاکی لۆلۆیی و گۆتییەکاندا دەژیان، ڕوونتریش نیشتمانی ڕەسەنی ئەوان لەنێوان لوڕستان و گەرمیاندا بووە و ماوەی ٤٠٠ ساڵ نەخشیان بەسەر دەسەڵاتی دەوڵەتی بابلدا نەخشاندووە.
هاوڵاتی میدیای فەرمی عێراقی بڵاویکردۆتەوە هێزێکی ئەمنی هاوبەشی نێوان هەرێم و بەغدا توانیویانە بازرگانێکی نێودەوڵەتی بەڕەگەز بیانی بە 100 کیلۆگرام ماددەی هۆشبەری جۆری کاپتاگۆنەوە دەستگیربکەن. بەپێی ڕاگەیەندراوێکی بەڕێوەبەرایەتی گشتی کاروباری ماددە هۆشبەرەکان: لە چوارچێوەی هەوڵەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەر کە لەلایەن سەرۆکوەزیرانەوە پەسەندکراوە و لەلایەن وەزیری ناوخۆوە سەرپەرشتی دەکرێت، و لەڕێگای هاوکاری ئەمنی بۆ دۆسیەی کاروباری ماددە هۆشبەرەکان لە نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستان و لەچوارچێوەی بەدواداچوونی بەردەوامی مەیدانی تیمی هەواڵگری،لەلایەن بەڕێوەبەری گشتی کاروباری ماددە هۆشبەرەکانەوە، بەپێی بڕیارە دادوەرییەکان کە لەلایەن دادگای لێکۆڵینەوەی یەکەمی کەرخەوە دەرچووە،بە هەماهەنگی و بەشداری و هاوکاری ئەمنی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی کۆنتڕۆڵی ماددەی هۆشبەر لە هەولێر، سەرکەوتوو بوو لە ئاشکراکردنی یەکێک لە مەترسیدارترین قاچاخچی نێودەوڵەتیی کە هەڵگری ڕەگەزنامەی بیانی بوو. هەروەها لەڕاگەیەندراوەکەدا ئەوەشخراوەتە ڕوو: لە ئەنجامی ئەو ئۆپەراسیۆنە ئەمنیەدا دەستبەسەر بڕێکی زۆر لە مادەی هۆشبەردا گیرا ، کە بریتی بوو لە 100 کیلۆگرام لە حەبی کاپتاگۆن و لە کاتی لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکاندا، تۆمەتبارەکە دانی ناوە بەتاوانەکەی کە قاچاخ چێتی بووە بو ماددە هۆشبەرەکان و بازرگانیکردن بە شێوەیەکی نایاسایی
