کەشناسى:  باران لە زۆربەی ناوچەکان دەبارێت

هاوڵاتی پێشەوا هەورامانی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند، تیمێکی تەکنیکی حکومەتی هەرێم چوونەتە بەغداو لیستی موچەی مانگی هەشت و نۆی فەرمانبەرانیان لەگەڵ خۆیان بردووە و دواین گۆڕانکاری بایۆمەتریان لەگەل خۆیان بردووە، هەروەها پرسیار لە بارەی ئەو کورتهێنانە دەکەن کە لە بابەتی موچەدا هەیە و نزیکەی 250 ملیار دینارە کە بۆچی نەنێردراوە، تا ئەو بڕە بنێرن و موچەی مانگی هەشتی پێبدەین. وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستانیش ڕاشیدەگەیەنێت، کورتهێنان لە موچەی موچەخۆراندا هەیە دەبوایە شاندێکی باڵای حکومەت سەردانی بەغدای بکردایە تا چارەسەری کێشەکان بکەن، بەڵام بەهۆی سەفەری دوو وەزیری عێراق سەردانەکە دواکەوت.

هاوڵاتی زانیاری ورد لەسەر ئۆپەراسیۆنەکانی هێزەکانی پاراستنی گەل و هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورکیا بەم شێوەیەی خوارەوەیە: ١. ناوچەی شەهید دەلیل، ڕۆژئاوای زاب؛ ڕۆژی ٢١ی ئەیلول کاتژمێر ٠٤:٠٠ هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی نیمچە ئۆتۆماتیکی سەربازانی داگیرکەریان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی ئامیدی کردە ئامانج و کەسێکیان لێکوشتن. لە ٢٢ی ئەیلول کاتژمێر ٠٣:٥٥خولەک،  هێزەکانی پاراستنی گەل لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لەسەر گردی ئامیدی داگیرکەرانیان کردە ئامانج کاتێک هەوڵیان دا بە چەکی قورسەوە خۆیان جێگیر بکەن و ئەم ئۆپەراسیۆنەش بووە هۆی کوژرانی سەربازێکی داگیرکەر. ڕۆژی 22ی ئەیلول کاتژمێر ١٢:٠٠ی شەو، هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی قورس سەربازانی داگیرکەری تورکیایان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی جودی کردە ئامانج و جموجۆڵەکانیان ڕاگرتن. لە ٢٣ی ئەیلول کاتژمێر ٠٧:٤٠خولەک،  هێزەکانی پاراستنی گەل لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی جودی بە چەکی قورس ڕێگرییان لە جموجۆڵی هەلیکۆپتەرێکی داگیرکەران کرد. لەم ئۆپەراسیۆنەدا هێزەکانی پاراستنی گەل زیانیان بە هێلیکۆپتەرەکە گەیاند و ناچاریان کرد دوور بکەوێتەوە. ٢. ناوچەی مەتینا؛ ڕۆژی 23ی ئەیلول کاتژمێر ١١:٠٠ هێزەکانی پاراستنی گەل لە مەیدانی بەرخۆدان لە شیلازێ بە قەناس  سەربازانی داگیرکەریان کردە ئامانج و سەربازێکیان کوشت. ٣. ناوچەی خاکورکە؛ لە ٢١ی ئەیلول کاتژمێر ٠٨:٢٧ هێزەکانی یەکینەکانی ژنانی ئازاد بە چەکی قورس حەشارگەیەکی داگیرکەرانیان لە گردی شەهید هێمن کردە ئامانج. ٤. سەبارەت بە هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورکیا بە چەکی قەدەغەکراو؛ لە ٢٣ی ئەیلولدا، داگیرکەران دوو جار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو تونێلەکانی بەرخۆدانیان لە گردی جودی لە ڕۆژئاوای زاب بۆردوومانکرد. ٥. سەبارەت بە هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورکیا؛ ڕۆژی ٢١، ٢٢، ٢٣ی ئەیلول، ناوچەی گردی ڕۆژ لە قەندیل جارێک بۆردوومانکرا، ناوچەی کندکولە، لولان، گردی مەسکین، گردی مەسکین و گردی سەنینە لە خاکۆرکە ٩ جار بۆردوومانکران، هەروەها کرێن-ئەفتالی، جەمرۆبوتکی، زەنکێل، زیڤکی، گردی کۆن، دەشتەکانی کاڤیا، دێرشی لە کاری ٨ جار بۆردوومانکران، ناوچەکانی سێری مەتینا و بیشیلیش لە مەتینا ٣ جار بۆردوومانکران، ناوچەکانی گردی جودی و گردی بەهار، ڕۆژئاوای زاب، ٤ جار لەلایەن فڕۆکە جەنگییەکانەوە بۆردوومانکران، کە کۆی گشتی دەکاتە ٢٥ هێرشی ئاسمانی. ڕۆژانی ٢١ و ٢٢ و ٢٣ی ئەیلول ناوچەکانی گردی شەکیف و شەهید شەریف و لولان لە خاکورکە ١٢ جار بۆردوومانکران، ناوچەی سری مەتینا لە مەتینا ٥ جار و ناوچەی گردی ئامیدیش دووجار بە هەلیکۆپتەری هێرشبەر بۆردوومانکران، کە کۆی گشتی دەکاتە ١٩ هێرشی ئاسمانی. ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ناوەندی ڕاگەیاندنی هێزەکانی پاراستنی گەل

هاوڵاتی حەیدەر شاكر، گوتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی گشتیی هاتووچۆی عێراق لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا ڕایگەیاند، سیستمی سزای ئۆتۆمبێل لە نێوان هەرێمی کوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی یەكخراوە سزای هاتووچۆ لە نێوان عێراق و هەرێم بەردەوامە. دەشڵێت، سەرجەم سەرپێچییەکانی شۆفێران تۆماردەكرێن و دواتر ئاڵوگۆڕ دەكرێن لەنێوانیاندا. ئەوەشی خستۆتەڕو، لەلایەن مەفرەزەكانی بەڕێوەبەرایەتییەوە سزا بەسەر سەرپێچیكاراندا دەسەپێنرێت بەشێوەیەكی شیاو و یاسایی، جا چ لە بەغدا بێت یان لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان. جێگەی ئاماژەیە، لە ١٧ی تەمووزی ئەمساڵدا بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی هاتووچۆ ئاڵوگۆڕی پرۆژەی سزای بۆ سەرپێچییەكانی هاتووچۆی نێوان بەغدا و هەرێمی كوردستان ڕاگەیاند، هاوكات ئاماژەی بە جێبەجێكردنی سیستەمی كامێرای جێگیر لەسەر ڕێگا سەرەكییەكانی بەرەو كەربەلا، ئەنبار، دیالە و بابل كرد. لەم بارەیەوە، محەمەد عەلی حەسون، بەڕێوەبەری بەشی پەیوەندییەكان و ڕاگەیاندن لە بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی گشتیی عێراق ڕایگەیاند، هاوكاریی و هەماهەنگی هاوبەشی ئاست بەرز لە نێوان حكومەتی ناوەند و هەرێمی كوردستان لە ڕێگەی ئاڵوگۆڕی زانیاریی لە ڕێگەی دیسك و ئاڵوگۆڕی ئەلیكترۆنی سەبارەت بە چاودێریكردن سەرپێچی هاتووچۆ لە بەغدا و هەرێمی كوردستان هەیە.  

سەرلەبەیانی ئەمڕۆ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان گەیشتە سلێمانی؛ لەگەڵ پارێزگار و بەرپرسانی خۆجێیی پارێزگاکە کۆبووەوە کۆبوونەوەکان لەبارەی ئامادەکارییەکان بوون بۆ بەڕێوەچوونی بانگەشەی هەڵبژاردن لە سبەی چوارشەممەوە.    

هاوڵاتی بڕیارە ئەمڕۆ کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق وادەی بانگەشە بۆ هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ڕابگەیەنێت. بەپێی زانیارییەکانی هاوڵاتی، کە لە سەرچاوەیەکی کۆمیسیۆن دەستیکەوتووە، کۆمیسیۆن بڕیار دەدات سبەینێ 25 ئەیلول کە هاوکات ساڵیادی ڕیفراندۆمی هەرێمی کوردستانە وەک ڕۆژی دەستپێکردنی بانگەشە دیاری بکات. هاوکات هەر بەپێی زانیارییەکان، وادەی بانگەشە تا 16 ی تشرینی یەکەم واتە ساڵیادی ئەو ڕووداوانەی بە 16 ئۆکتۆبەر ناسراون بەردەوام دەبێت.

هاوڵاتی وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، ئەمڕۆ ئەنجوومەنی کۆمیسیاران کۆدەبنەوە و بڕیار لە وادەی دەستپێکردنی بانگەشەی هەڵبژاردن دەدات. جومانە غەلای، وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ڕایگەیاند: ئەمڕۆ سێ‌شەممە لە شاری بەغدا ئەنجومەنی كۆمیسیاران كۆدەبنەوە لەبارەی ئامادەكارییەكانی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن و دیاریكردنی وادەی دەستپێكردنی بانگەشەی هەڵبژاردن. جومانە غەلای ئەوەشی خستۆتەڕوو، لە دوای كۆتایی هاتنی كۆبوونەوەكە لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەنووسیدا وادەی دەستپێكردنی بانگەشەی هەڵبژاردن دیاری دەكەین. بپێی زانیارییەکانی هاوڵاتی، ئەمشەو لەدوای کاتژمێر 12 بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ پەرلەمانی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەستپێدەکات.

هاوڵاتی ئەندامێکی لیژنەی ئابووریی لە پەرلەمانی عێراق ڕایگەیاند، کورتهێنان لە مووچەی مانگی ئابی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستاندا هەیە و هەرێمیش چاوەڕێی بەغدایە ئەو پارەیەی لە مانگەکانی ڕابردوودا لێی بڕیبوو بۆی بنێرێت بۆ ئەوەی کێشەی کورتهێنانی مووچەی پێ چارەسەر بکات. ئەمڕۆ سێشەممە، ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠٢٤، سۆران عومەر، ئەندامی لیژنەی ئابووریی پەرلەمانی عێراق لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، ئەو 572 ملیار دینارە، کە وەزارەتی دارایی عێراق بۆ هەرێمی کوردستان خەرجی کردووە، مووچەی مانگەکانی ڕابردووە، بەتایبەتی پێشمەرگە و هێزە ئەمنییەکانی دیکە. دەشڵێت، ئەو بڕە پارەیە بەهۆی بوونی کەموکوڕی لە لیستەکانی پێشمەرگە و هێزە ئەمنییەکان ڕاگیرابوو، چاوەڕێ دەکرێت بەغدا پڕە پارەیەکی دیکە خەرج بکات، تاوەکو مووچەی مانگی هەشتی پێبدات. سۆران عومەر ئەوەشی خستۆتەڕوو، هەرێمی کوردستان هەوڵدەدات ئەو پارانەی کە بەغدا بڕیویەتی لە مانگی سێ تاوەکو حەوتی ئەم ساڵ لە بەغدا وەربگریتەوە، بۆ ئەوەی لەگەڵ 572 ملیار دینارە مووچەی مانگی هەشتی پێبدات.

ژیر طارق فاتح وشەی دیموکراسی لە هەردوو زاراوەی یۆنانی کۆن "دیمۆس" کە بە واتای (گەل) دێت و "کراتۆس" کە بە واتەی (دەسەڵات)دێت، وەرگیراوە، کە پێکەوە دەکاتە دەسەڵاتی گەل. ئەم چەمکە لە سەرەتای دروستبوونییەوە پەرەسەندنێکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە. سەرەتاییترین فۆڕمی دیموکراسی لە ئەسینای پایتەختی یۆنان لە دەوروبەری سەدەی پێنجەمی پێش زاییندا سەریهەڵدا، کە هاوڵاتیان ڕاستەوخۆ بەشدارییان لە دەنگدان و یەکلاییکردنەوەی پرسە سیاسییەکانی وڵاتدا دەکرد. ئەم فۆڕمە لە دیموکراسی پێی دەوترا دیموکراسی ڕاستەوخۆ و ڕێگەی بە پیاوە ئازادەکان دەدا دەنگ لەسەر یاسادانان و جێبەجێکردنی بڕیارەکان بدەن، هەرچی ژنان و کۆیلە و هاوڵاتیانی بێگانە بوون، بۆیان نەبوو بەشداربن تێیدا. بە تێپەڕبوونی کات، سیستەمی دیموکراسی گۆڕانکاری بەسەردا هات، بەتایبەتی لەگەڵ هاتنی دیموکراسی نوێنەرایەتی لە سەدەی ١٨دا. ئەم گۆڕانکارییە ڕێگەی بە هاوڵاتیان دا، نوێنەران هەڵبژێرن بۆ ئەوەی لەبری خۆیان بڕیار بدەن، کە دواتر بوو بە مۆدێلێک لە ئاستی جیهانیدا بڵاوبووەوە و خۆی لەگەڵ چوارچێوە کولتوورییە جیاوازەکاندا گونجاند. ئەمڕۆ دەنگدان چەندین شێوەی هەیە، لەوانە؛ نوێنەرایەتی ڕێژەیی و دەنگدانی هەڵبژاردنی پلەبەندی، کە هەریەکەیان شێوازی جیاواز پێشکەش دەکەن بۆ ڕەنگدانەوەی ئیرادەی خەڵک. لە ئێستادا دەنگدان مافێکی بنەڕەتییە و بەردی بناغەی حوکمڕانی دیموکراسییە. دەسەڵات دەدات بە هاوڵاتیان بۆ ئەوەی کاریگەری لەسەر حکومەتەکەیان هەبێت و لێپرسینەوەی لەگەڵدا بکەن. لە هەلومەرجی هەنووکەی کوردستاندا گرنگی دەنگدان پێویستیەکی حاشاهەڵنەگرە، چونکە بارودۆخی هەرێمی کوردستان بە تەحەددایەکی مێژوویی و گرنگی سیاسییدا دەڕوات و سەرجەمی پێکهاتەی دەسەڵات پێویستی بە گۆڕنکاریی ڕیشەیی هەیە. لە کاتێکدا لە کوردستان ئامادەکاری بۆ هەڵبژاردن دەکرێت، پێویستە هەمووان ئەو ڕاستییە بزانن کە کردەی دەنگدان و بەشداریکردن واتە خواستی بەکۆمەڵ بۆ سەربەخۆیی و سەقامگیری و بەرجەستەکردنی  ئیرادەی گۆڕانکاریی. هەر دەنگدانێک بەڵگەی پابەندبوونی خەڵکە بۆ داڕشتنی داهاتووی خۆیان و بەهێزکردنی بنەما دیموکراسیەکان. بە تایبەت بۆ ئەم بارودۆخەی هاوڵاتیانی کوردستان، دەنگدان دەرفەتێکی چارەنووسسازە بۆ هەڵبژاردنی نوێنەرانی ڕاستەقینە و سەرلەنوێ پێناسەکردنەوەی پێکهاتەکانی حوکمڕانی کە بە باشترین شێوە خواست و داواکانی خەڵک و هاوڵاتیان بەرجەستە بکەن. جگە لەوانەش ئەنجامدانی پرۆسەی هەڵبژاردن لە کوردستاندا وادەکات پەرەپێدانی ناسنامەی نەتەوەیی و یەکڕیزی دەستەبەر ببێت، چونکە هەرێمی کوردستان بە فرەچەشنی و ئاڵۆزی پێکهاتەکانییەوە تایبەتمەندە. کورد بە بەشداریکردن لە پرۆسەی هەڵبژاردندا، مافی چارەی خۆنووسینی خۆی دووپات دەکاتەوە و بەشداری دەکات لە دامەزراندنی سیستەمێکی سیاسی جیاوازدا کە شەفافیەت و لێپرسینەوە و دادپەروەری کۆمەڵایەتی لە پێشینەی کارەکانیدا بێت. لە کۆتاییدا، لەگەڵ نزیکبوونەوەی هەڵبژاردنەکان، ناکرێت گرنگیی دەنگدان لە کوردستاندا تەنیا لە ئاستی بانگەشەدا زیادەڕەوی تێدا بکرێت. چونکە هەڵبژاردن تەنها مومارەسەی ئەرکێکی مەدەنی و دیموکراسی نییە؛ بەڵکو میکانیزمێکی ژیانییە بۆ دڵنیابوون لەوەی دەنگی خەڵک لە هۆڵەکانی دەسەڵاتدا دەنگ دەداتەوە. بەشداریکردن و بە جێگەیاندنی ئەم ماف و ئەرکە دیموکراسییە، بناغەی حوکمڕانی پتەوتر دەکات و ڕێگا بۆ ئایندەیەکی گەش و دواڕۆژێکی شایستە بۆ سەرجەم خەڵکی کوردستان خۆش دەکات.

هاوڵاتی پەیامنێری سکای نیوز لە لوبنان، بە گێڕانەوە لە سەرچاوەیەکی سەربازی لوبنان، هەواڵی کردنەئامانجی عەلی کرکی لە هەڵمەتێکی ئیسرائیل بۆ سەر باشووری بەیروت بڵاوکردەوە و دەشڵێت، گیانی لە دەستداوە، بەڵام بەپێی ئاژانسی ڕۆیتەرز تا ئێستا چارەنووسی نادیاره.   سوپای ئیسرائیل لەوبارەیەوە دەڵێت، ئێوارەی ڕۆژی دووشەمە چەند موشەکێکێکیان ڕەوانەی چەند شوێنێک کردووە بۆ کوشتنی گەورە بەرپرسی حیزبوڵا، ئامانجی هێرشەکە لە بەیروت عەلی کرکی فەرماندەی میحوەری باشوورە و کەسی سێیەمی سەرکردایەتی حزبەکە بووە.

هاوڵاتی پارێزگارى سلێمانى رایگەیاند، بڕیارە نێچیرڤان بارزانى سەرۆکى هەرێمى کوردستان سەردانى پارێزگاى سلێمانى بکات و لەگەڵ به‌رپرسانى يه‌كه‌ كارگێڕييه‌كان کۆببێتەوە و پرسى بانگەشەى هەڵبژاردن تاوتوێبکەن. هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگارى سلێمانى، وتی، بەرنامە هەیە هاوشێوەى کۆبوونەوەکانى لە هەولێر و دهۆک، سەرۆکى هەرێمى کوردستان سەردانى سلێمانى بکات و لەگەڵ به‌رپرسانى يه‌كه‌ كارگێڕييه‌كان کۆببێتەوە. نێچیرڤان بارزانى، لە رۆژانى ١٥ تا ٢٢ ئەیلول لەگەڵ یەکە ئیدارییەکانى سنوورى پارێزگاکانى هەولێر و دهۆک و ئیدارەى زاخۆ کۆبووەتەوە هەروەها سەرۆکی هەرێمى کوردستان لە کۆبوونەوەکاندا داكۆكى له ‌گرنگيى سه‌رخستنى هه‌ڵبژاردن و به‌ڕێوه‌چوونى شارستانييانه‌ى بانگه‌شه‌ى هه‌ڵبژاردن كردوه‌.

هاوڵاتی بەهۆى ژێرئاوکەوتنى بەلەمەکەیانەوە لە دەریای ئیجە، سێ کۆچبەر خنکان و لانیکەم ٢٥ کۆچبەریش بێسەروشوێنن و گەڕان بەدوایاندا بەردەوامە. ڕۆژنامەنوس، توانا عومەر کە ئاگاداری پرسی کۆچبەرانە بڵاویکردەوە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ دوو شەممە لە کەناری دورگەی سامۆسی یۆنان بەلەمێکی کۆچبەران نوقوم بوو و تەرمی سێ کۆچبەر دۆزراونەتەوە و لانیکەم ٢٥ کۆچبەریش بێسەروشوێنن. باس لەوەش کرد، پاسەوانی کەناراوەکانی یۆنان رایگەیاندوە، تائێستا پێنج کۆچبەرێکیان رزگار کردووە. وتیشی، ئۆپەراسیۆنی گەڕان و رزگارکردن لەلایەن چوار کەشتی پاسەوانی کەناراوەکان و هەلیکۆپتەرێکەوە دەستی پێکردووە و بەردەوامە. جێی ئاماژەیە، بەپێی ڕاپۆرتێکی دەزگای لووتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران، لە ماوەی ساڵانی نێوان ٢٠١٥ تا شەش مانگی سەرەتای ئەمساڵ، ٥٩١ کەس لە ڕێگەی گەیشتن بۆ ئەورووپا بوونەتە قوربانی، لەوانە ٣٤٣ کەسیان گیانیان لەدەستداوە، ٢٤٨ـیشیان بێسەروشوێنن.

هاوڵاتی گوتەبێژی وەزارەتی تەندروستی عێراق ڕایگەیاند لە تەواوی هەرێمی کوردستان 14 حاڵەتی توشبوون بە نەخۆشی تای خوێنبەربوون تۆمارکراون. ئەمڕۆ دووشەممە، سەیف بەدر، گوتەبێژی وەزارەتی تەندروستی عێراق ڕایگەیاند، لە تەواوی هەرێمی کوردستان 14 حاڵەتی توشبوون بە نەخۆشی تای خوێنبەربوون تۆمارکراون، بەشێوەیەک 6 حاڵەت لە هەولێر و 3 حاڵەت لە سلێمانی، 5 حاڵەتیش لە پارێزگای دهۆک. دەشڵێت، لە شاری هەولێر شەش تووشبووی تای خوێنبەربوون تۆمارکراون و هیچ حاڵەتێکی گیانلەدەستدان نەبووە. ئەوەشی خستۆتەڕوو، لە سلێمانیش سێ حاڵەتی توشبوون تۆمارکراون بەبێ هیچ حاڵەتێکی گیانلەدەستدان. باس لە ئامرەکانی پارێزگای دهۆکیش کردوو وتی: لە پارێزگای دهۆک پێنج حاڵەتی تووشبوون بە نەخۆشی تای خوێنبەربوون تۆمارکراون و یەکێک لە تووشبووەکان گیانیلەدەستداوە.

هاوڵاتی ئەمڕۆ دووشەممە، ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٢٤، بانکی ناوەندی عێراق بڕی ٢٥٤ ملیۆن و ٥٧٠ هەزار و ١٨٥ دۆلاری خستە بازاڕەوە. لەو بڕەش ١٢ ملیۆن و ٢٥٠ هەزار دۆلار بە شێوەی نەقد فرۆشراوە. هەوەها ٢٤٢ ملیۆن و ٣٢٠ هەزار و ١٨٥ دۆلاریش بە شێوەی حەواڵە فرۆشراوە. جێگەی ئاماژەیە، ماوەی نزیكەی ساڵێكە نرخی دۆلاری ئەمریكی لە بازاڕەكانی عێراق و هەرێمی كوردستان بەرامبەر دیناری عێراق بە شێوەیەكی بەرچاو بەرز بووەتەوە.  

هاوڵاتی سەرۆکی ناوەندی ستراتیژی بۆ مافەکانی مرۆڤ لە عێراق، دەڵێت، بەهۆی وشکە ساڵییە عێراق ساڵانە ١٠٠ هەزار دۆنم زەوی لە دەستدەدات و وتیشی: داوا لە حکومەت و سەرجەم پارێزگارەکان و دامودەزگاکان و هاوڵاتیان دەکەم، کە لە ماوەی دە ساڵی داهاتوودا هەڵمەتێک بۆ چاندنی 15 ملیار نەمام لە ماوەی دە ساڵی داهاتوودا دەستپێبکەن بۆ قەرەبووکردنەوەی کەمیی سەوزایی لە عێراقدا. ئەمڕۆ دووشەممە، ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٢٤، فازل غەراوی، سەرۆکی ناوەندی ستراتیژی بۆ مافەکانی مرۆڤ لە عێراق ڕایگەیاند، بەهۆی گۆڕانی کەشوهەوا و بیابانبوون و وشکەساڵییەوە عێراق ساڵانە 100 هەزار دۆنم زەوی لەدەست دەدات، لەم بارەوەیەوە هۆشداری دەدات. فازل غەراوی ئەوەشی خستۆتەڕوو، بەپێی خەمڵاندنەکانی ڕێکخراوی خۆراک و کشتوکاڵی نەتەوە یەکگرتووەکان، ئێستا ڕووبەری دارستانەکانی عێراق تەنیا 8 هەزار و 250 کیلۆمەتر چوارگۆشەیە، واتە 2%ی کۆی ڕووبەری وڵات پێکدەهێنن. سەرۆکی ناوەندی ستراتیژی بۆ مافەکانی مرۆڤ لە عێراق، ئەوەشی ئاشکراکرد، ، ڕووبەری زەوییە بیابانییەکان لە عێراق نزیکەی 27 ملیۆن دۆنم زەوییە، کە یەکسانە بە نزیکەی 15%ی ڕووبەری وڵاتەکە، لەکاتێکدا نزیکەی 55%ی ڕووبەری عێراق بە زەوییە مەترسیدارەکان دادەنرێت بەهۆی بیابانبوونەوە. سەبارەت بەڕێژەی زەوی سەوزایی لە عێراقدا ئەوەی خستۆتەڕوو، ئاماژەکان ئەوە دەردەخەن ڕێژەی سەوزایی لە عێراق لە 50% کەمیکردووە بۆ 17%. وتیشی: گۆڕانی کەشوهەوا و زریانی خۆڵ و کەمی باران و گەرمبوونی جیهان بەشداربوون لە دابەزینی ڕێژەی ڕووپۆشی سەوزایی لە عێراقدا. باسیلەوەشکردووە، نەبوونی ڕووپۆشی ڕووەکی بووەتە هۆی بەرزبوونەوەی ڕێژەی پیسبوون و کاریگەرییە ڕاستەوخۆکانی لەسەر تەندروستی مرۆڤ و هەڕەشەی ڕاستەوخۆشە لەسەر ئاسایشی خۆراک.10:55

  هاوڵاتی بە پێی خشتەی دانیشتنەکانی دادگای فیدراڵی عێراق بڕیارە ڕۆژی چوارشەممە دادگا کۆببێتەوە، لەسەر سکاڵایەک کە لەلایەن مامۆستایەکی زانکۆ تۆمارکراوە تێیدا داوا دەکات حکومەتی عێراق و هەرێم پابەندبکرێن بە پێدانی مووچە. ڕۆژی چوارشەممە، 25ی ئەیلوولی 2024، بڕیارە دادگای فیدڕاڵی عێراق تاوتوێی سکاڵایەکی تایبەت بە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کورستان بکات و کۆببێتەوە.   سکاڵاکە لەلایەن دەریا محەمەد حەوێز، مامۆستای زانکۆی کۆیەوە تۆمار کراوە و تێیدا داوای کردووە حکومەتەکانی هەرێمی کوردستان و عێراق بە پێدانی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان پابەند بکرێن.