هاوڵاتی - بەهیچ جۆرێک هێزەکانی سووریای دیموکرات هیچ پێشڕەوییەکیان نەکردووە. - تەنها بەرپەرچی چەندین هێرشیان داوەتەوە. - توانیویانە چەندین چەکدار بەدیلبگرن و هەندێکیشیان یان بریندارکراون یاخود کوژراون. ناوەندی راگەیاندنی هێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) رایگەیاند، هێزەكانییان هیچ پێشڕەویەكیان بەرەو ناوچەكانی ریفی رۆژهەڵاتی حەڵەب نەکردووە، تەنها بەرپەرچی چەندین هێرشیان داوەتەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە، ناوەندی راگەیاندنی هێزەکانی سووریایی دیموکرات راگەیەندراوێکیان بڵاوکردەوە و تێیدا هاتووە، لە چەند میدیایەک کە نزیکن لە نەیارەکانیان باس لە جموجۆڵ و پێشڕەوی هەسەدە کراوە بە ئاڕاستەی ناوچەكانی رۆژهەڵاتی حەلەب، ئەوەش دوورە لە راستییەوە و بەهیچ جۆرێک هێزەکانی سووریای دیموکرات هیچ پێشڕەوییەکیان نەکردووە. ئاماژە بەوەش کراوە، جەخت لەوەدەکەنەوە کە نەخشەی سەربازی هێزەکانیان تا ئێستا نەگۆڕاوە، بە پێچەوانەوە لەماوەی دوو رۆژی رابردوودا لە چەندین لاوە وەڵامی هێرشی گروپە چەکدراکانیان داوەتەوە، کە ئەوەش بۆ پاراستنی گەلەکەیان بووە نەوەک بیانەوێت بچە ناو بازنەی گرژیو ئاڵۆزییەکانی سووریاوە. وتيشيان: ئەو هێرشانەی کە کرابووە سەریان، لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج و تەبقە بووە، کە توانیویانە چەندین چەکدار بەدیلبگرن و هەندێکیشیان یان بریندارکراون یاخود کوژراون.
هاوڵاتی - بەهیچ جۆرێک هێزەکانی سووریای دیموکرات هیچ پێشڕەوییەکیان نەکردووە. - تەنها بەرپەرچی چەندین هێرشیان داوەتەوە. - توانیویانە چەندین چەکدار بەدیلبگرن و هەندێکیشیان یان بریندارکراون یاخود کوژراون. ناوەندی راگەیاندنی هێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) رایگەیاند، هێزەكانییان هیچ پێشڕەویەكیان بەرەو ناوچەكانی ریفی رۆژهەڵاتی حەڵەب نەکردووە، تەنها بەرپەرچی چەندین هێرشیان داوەتەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە، ناوەندی راگەیاندنی هێزەکانی سووریایی دیموکرات راگەیەندراوێکیان بڵاوکردەوە و تێیدا هاتووە، لە چەند میدیایەک کە نزیکن لە نەیارەکانیان باس لە جموجۆڵ و پێشڕەوی هەسەدە کراوە بە ئاڕاستەی ناوچەكانی رۆژهەڵاتی حەلەب، ئەوەش دوورە لە راستییەوە و بەهیچ جۆرێک هێزەکانی سووریای دیموکرات هیچ پێشڕەوییەکیان نەکردووە. ئاماژە بەوەش کراوە، جەخت لەوەدەکەنەوە کە نەخشەی سەربازی هێزەکانیان تا ئێستا نەگۆڕاوە، بە پێچەوانەوە لەماوەی دوو رۆژی رابردوودا لە چەندین لاوە وەڵامی هێرشی گروپە چەکدراکانیان داوەتەوە، کە ئەوەش بۆ پاراستنی گەلەکەیان بووە نەوەک بیانەوێت بچە ناو بازنەی گرژیو ئاڵۆزییەکانی سووریاوە. وتيشيان: ئەو هێرشانەی کە کرابووە سەریان، لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج و تەبقە بووە، کە توانیویانە چەندین چەکدار بەدیلبگرن و هەندێکیشیان یان بریندارکراون یاخود کوژراون.
هاوڵاتی - هەمیشە هەوڵی تەبایی و پێکەوەژیانی دەدا. - کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو. لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل ڕایگەیاند مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو. لاهور شێخ جەنگی لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی لە بواری زانست و نوسین و وەرگێڕان و فەرهەنگیشدا خزمەتێکی زۆری پێشکەش کردوە. دەقی بەیاننامەكە: بە ناوى پەروەردگاری بەخشندە و میهرەبان بەڕێزان بنەماڵەو خانەوادەی مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی بە داخ و پەژارەیەکی زۆرەوە هەواڵی ماڵئاوایی کەسایەتی دیار و نوسەر و ڕوناکبیر و زانای ئایینیی کوردستان مامۆستا مەلا محەمەد حەمەئەمین مستەفا ناسراو بە (مامۆستا مەلا محەمەد شەڵماشی)مان بیست ، کە خەمبار و نیگەرانی کردم، بۆ ئەو کۆستە هاوبەشى خەم و پەژارەتان دەکەم و پرسە و ماتەمینى قووڵیى خۆم ئاڕاستەى یەک بە یەکى خانەوادە و بنەماڵە بەڕێزەکەتان و سەرجەم مامۆستایانی ئاینی کوردستان دەکەم. مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو، لە بواری زانست و نوسین و وەرگێڕان و فەرهەنگیشدا خزمەتێکی زۆری پێشکەش کردوە، هەمیشە هەوڵی تەبایی و پێکەوەژیانی دەدا، لەهەموو دیدار و پەیوەندییەکانماندا لەگەڵ مامۆستا مەلا محەمەد ئامۆژگاریی و وانە جوانەکانی لەسەر ئەو بنەمایە بووە کە هەمیشە نزیکبین لە خەڵک و خۆمان بە خزمەتکاری گەلەکەمان بزانین، بەداخەوە ئەمرۆ بۆ دواجار بەجێی هێشتین و گەڕایەوە لای پەروەردگار. لە پەروەردگارى مەزن داواکارین گیانى مامۆستا مەلا محەمەد شەڵماشی بە بەهەشت شاد بکات، دڵنەوایی و سوکناییش بە خێزان و خانەوادە و خزم و دۆستانی و سەرجەم مامۆستایانی ئایینی ببەخشێت. انا لله وانا الیە راجعون لاهور شێخ جەنگی
هاوڵاتی - هەمیشە هەوڵی تەبایی و پێکەوەژیانی دەدا. - کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو. لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل ڕایگەیاند مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو. لاهور شێخ جەنگی لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی لە بواری زانست و نوسین و وەرگێڕان و فەرهەنگیشدا خزمەتێکی زۆری پێشکەش کردوە. دەقی بەیاننامەكە: بە ناوى پەروەردگاری بەخشندە و میهرەبان بەڕێزان بنەماڵەو خانەوادەی مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی بە داخ و پەژارەیەکی زۆرەوە هەواڵی ماڵئاوایی کەسایەتی دیار و نوسەر و ڕوناکبیر و زانای ئایینیی کوردستان مامۆستا مەلا محەمەد حەمەئەمین مستەفا ناسراو بە (مامۆستا مەلا محەمەد شەڵماشی)مان بیست ، کە خەمبار و نیگەرانی کردم، بۆ ئەو کۆستە هاوبەشى خەم و پەژارەتان دەکەم و پرسە و ماتەمینى قووڵیى خۆم ئاڕاستەى یەک بە یەکى خانەوادە و بنەماڵە بەڕێزەکەتان و سەرجەم مامۆستایانی ئاینی کوردستان دەکەم. مامۆستا مەلا محەمەد ئەمین شەڵماشی کەسایەتیەکی ئایینی دیاری کوردستان و نیشتیمانپەروەر بوو، لە بواری زانست و نوسین و وەرگێڕان و فەرهەنگیشدا خزمەتێکی زۆری پێشکەش کردوە، هەمیشە هەوڵی تەبایی و پێکەوەژیانی دەدا، لەهەموو دیدار و پەیوەندییەکانماندا لەگەڵ مامۆستا مەلا محەمەد ئامۆژگاریی و وانە جوانەکانی لەسەر ئەو بنەمایە بووە کە هەمیشە نزیکبین لە خەڵک و خۆمان بە خزمەتکاری گەلەکەمان بزانین، بەداخەوە ئەمرۆ بۆ دواجار بەجێی هێشتین و گەڕایەوە لای پەروەردگار. لە پەروەردگارى مەزن داواکارین گیانى مامۆستا مەلا محەمەد شەڵماشی بە بەهەشت شاد بکات، دڵنەوایی و سوکناییش بە خێزان و خانەوادە و خزم و دۆستانی و سەرجەم مامۆستایانی ئایینی ببەخشێت. انا لله وانا الیە راجعون لاهور شێخ جەنگی
هاوڵاتی - شەڕوپێكدادانەكان لە نێوان گرووپە چەكدارەكان و سوپای سوریا زۆر توندبوونەتەوە. - فڕۆكە جەنگیەكانی روسیا و سوریا گورزێكی كوشندەیان دژ بە توندڕەوەكان وەشاندووە. ڕوانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ ڕایگەیاند گرووپە چەكدارەكان تاكو ئێستا نەیانتوانیوە بچنە ناو شاری حەما. ڕامی عەبدولڕەحمان بەڕێوەبەری ڕوانگەكە ڕایگەیاند گرووپە چەكدارەكان كە دژ بە هێزەكانی حكومەتی سوریا شەڕ دەكەن تا ئێستا نەیانتوانیوە بچنە ناو شاری حەما. وتيشى: شەڕوپێكدادانەكان لە نێوان گرووپە چەكدارەكان و سوپای سوریا زۆر توندبوونەتەوە لە دەورووبەری شاری حەما. لەلایەن خۆیەوە ئاژانسی هەواڵەكانی سوریا بڵاویكردەوە فڕۆكە جەنگیەكانی روسیا و سوریا گورزێكی كوشندەیان دژ بە توندڕەوەكان وەشاندووە لە گوندەكانی حەما و بەدەیانیان كەسیان لێكوژراوە.
هاوڵاتی - شەش فەوجی کۆماندۆیان ئامادەکردووە بۆ بڵاوکردنەوەی لەم دیوی سنوور. - بەدرێژایی نزیکەی 60 کیلۆمەتر ئامێرەکانمان دەستیانکردووە بە دروستکردنی خاڵ - لە قەزای شنگالەوە کەرەڤانەمان گواستووەتەوە سەر سنوور بەدرێژایی 100 بۆ 150 کلیۆمەتر. سەلام عەزیز یاریدەدەری فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی نەینەوای حەشدی شەعبی ڕایگەیاند هێزەکانی حەشدی شەعبی لەسەر سنووری جیاکەرەوەی نێوان عێراق و سووریا دەستیان کردووە بە تۆکمەکردنی هێڵی بەرپەرچدانەوە لەم دیوەی سنوور. سەلام عەزیز بۆ میدیاكان ڕایگەیاند مەبەست لە هەنگاوەكەی حەشدی شەعبی پڕکردنەوەی ناوچەی سنوورییه بە ئاراستەی بیابان و بۆ راوەدوونانی هەر جموجۆڵێکی داعش و پشتیوانیکردنی هێزەکان رووەو سنووری سووریا. وتيشى: شەش فەوجی کۆماندۆیان ئامادەکردووە بۆ بڵاوکردنەوەی لەم دیوی سنوور، لە وادی عجێج لە باشوور تاوەکو سنووری یەکلاکەرەوە لەگەڵ ئەنبار. لەلایەن خۆیەوە زیاد رەعد برکی لە بەڕێوەبەرایەتیی ئەندازەی سەربازییە له حەشدی شەعبی و دەڵێت: بەدرێژایی نزیکەی 60 کیلۆمەتر، ئامێرەکانمان دەستیانکردووە بە دروستکردنی خاڵ، هەروەها لە قەزای شنگالەوە کەرەڤانەمان گواستووەتەوە سەر سنوور بەدرێژایی 100 بۆ 150 کلیۆمەتر. فالح فەییاز، سەرۆکی دەستەی حەشدی شەعبی رەتیکردەوە چەکدارانی گرووپەکە لە سووریا هەبێت و وتی، لەژێر دەسەڵاتی فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکانن بۆ جێبەجێکردنی ئەرکەکانیان. فەییاز، بۆ بەسەرکردنەوەی هێزەکانیان سەردانی سنووری نەینەوای کرد. هاوکات بۆ دڵنیابوونی زیاتر لە تووندوتۆڵیی سنوور، سوپاسالار و جێگری فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکانی عێراق، سنووری عێراق-سووریایان بەسەرکردەوە. بەوتەی میقداد میرى، گوتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عێراق، یەکەم جارە لە مێژووى وڵاتەکەدا، سنوورەکەی بەم شێوەیە تۆکمە بکرێت. عێراق سێ هەزار و 716 کیلۆمەتر سنووری لەگەڵ وڵاتانى دراوسێ هەیە کە زیاتر لە 600 کیلۆمەتری لەگەڵ سووریایە.
هاوڵاتی -مامۆستا شەڵماشی، ناوی موحەممەد کوڕی حمە ئەمینی کوڕی موستەفایە. - ساڵی ۱۹۳۷ لە گوندی شەڵماش، سەر بەشاری سەردەشتی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە. - لە تەمەنی شەش بۆ حەوت ساڵیەوە لە خزمەت باوکیدا قورئانی پیرۆز و کتێبەکانی (ئەحمەدی) و (سمایل نامە) و (باغەبان) و (بیاداود) و (گوڵستان)و (بوستان) و (ناگەهان)یی خوێندووە. زاناو نوسەر و عەلامەی کورد مامۆستا محەمەدی شەڵماشی لە تەمەنی ٨٧ ساڵیدا لە سلێمانی کۆچی دوایی کرد. مامۆستا شەڵماشی، ناوی موحەممەد کوڕی حمە ئەمینی کوڕی موستەفایە، ساڵی ۱۹۳۷ لە گوندی شەڵماش، سەر بەشاری سەردەشتی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە. مامۆستا محەمەد، لە تەمەنی شەش بۆ حەوت ساڵیەوە لە خزمەت باوکیدا قورئانی پیرۆز و کتێبەکانی (ئەحمەدی) و (سمایل نامە) و (باغەبان) و (بیاداود) و (گوڵستان)و (بوستان) و (ناگەهان)یی خوێندووە، کە هەموویان کتێبی ئەدەبین. دوای ئەوە دەستی کردووە بە گەڕان بە ناوچەکانی ڕۆژهەڵات و باشووری کوردستان، لە ساڵی ۱۹٤۷ چووەتە گوندی (هەنداوێ) لە خزمەت مامۆستا (مەلا حەسەنی سیێ سێری) و پاش ماوەیەک گەڕاوەتەوە ناوچەی (سەردەشت) بۆ خزمەت مامۆستا (مەلا ڕەشید ئەواخیری) پاشان چووەتە (هەناوێ) بۆ خزمەت مامۆستا (سەید جەلال) کە ئەو دەمە موستەعید بووە ، پاشان چووەتە خزمەت (شێخ عیزەددین) بۆ گوندی (کانی ڕەش) دواتریش چووەتە (بۆکان) بۆ خزمەت مامۆستا (مەلا سدیق ئاخ کەندی). مامۆستا شەڵماشی لەگەڵ مامۆستایەکی برادەری بەناوی (مەلا ئەحمەدی باڵەکی) بەپێ لە بۆکانەوە هاتوون بۆ سەدەشت و لەوێشەوە بۆ ڕانیە و لەوێشەوە بە چەند گوند و دێهاتەوە چوونەتە دەشتی کۆیە و پاشان دواجار چووەتە گوندی (میرزا ڕۆستەم) و لە لای (مەلا عومەری وانەیی) کە موستەعید بووە هەندێ کتێب دەخوێنێ و دوو سێ مانگ دەمێنێتەوە. هەر لە چوارچێوەی گەشتەکانی گەڕان بە دوای زانستدا، چووەتە گوندی (جڵدیان) لە نزیک (نەغەده) کە دەکەوێتە نێوان (شنۆ) و (مەهاباد) بۆ خزمەت مامۆستا (مەلا عەبدولقادری عەبباسی) و کتێبی (جامی)لە خزمەتیدا خوێندووە، دوای ئەوەش چووەتە (سەردەشت) بۆ خزمەت مامۆستا (قازی عەلی) کتێبی گلنبووی ئاداب و عەبدوڵا یەزدی لە خزمەتدا خوێندووە ، پاشان چووەتە گوندی (دولکان) بۆ خزمەت مامۆستا (مەلا عەلی مەحموودی) کتێبی (موختەسەر)ی لە لا خوێندووە، پاشان چووەتە گوندی (گەناو) بۆ خزمەت (مەلا ساڵحی نەجیب زادە) کتێبی (جمع الجوامع) و (شەرحی تەهزیب)ەکەی شێخ عەبدولقادری موهاجیر. پاشان چووەتە بۆ دواجار چووەتەوە خزمەت مامۆستا (قازی عەلی) و کتێبی (گلنبوی بورهان) و (تشریح الأفلاک) و (رسالە الحساب) پاش تەواوکردنی ئەم کتێبانە ئیجازەی مەلایەتی پێدەدا کە ساڵی (۱۹٥۷) دەکات. ئەمڕۆش مامۆستا مەلا محەمەد شەڵماشی کە خاوەنی مەجلیسی ئەولیا، دیمەنی مەرگ، ژیانی پێغەمبەران و دەیان کتێب و دانراوی بە بەهای دیکەیە، لە تەمەنی ٨٧ ساڵیدا لە سلێمانی کۆچی دوایی کرد.
هەڵکردنی ئاڵای تورکیا لەسەر قەڵای حەلەب نیشانەیەکی مەترسیدارە. حکومەتی دیمەشق بەهۆی ڕەتکردنەوەی هەموو دەستپێشخەرییەکان بەرپرسیارێتی هەیە. ئامادەکردنی هاوڵآتی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی سووریای دیموکرات، (جاندا محەمەد) هۆشداری دەربارەی پەرەسەندنی دۆخی سەربازی لە باکووری ڕۆژئاوای سووریا دەردەبڕێت و داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات دەستتێوەردان بکات. جاندا محەمەد ئاماژەی بە کردەوە سەربازییەکانی دژی کورد لە ناوچەکانی شەهبا و تەلڕەفعەت کرد و ڕایگەیاند، کە هەڵکردنی ئاڵای تورکیا لەسەر قەڵای حەلەب نیشانەیەکی مەترسیدارە. جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی سوریای دیموکرات هەردوو لایەنی تورکیا و حکومەتی دیمەشقی بە بەرپرس دەزانێت لە ئاڵۆزبوونی دۆخەکە. تورکیا بەرپرسیارە لە پەرەسەندنی جەنگەکان، لەکاتێکدا حکومەتی دیمەشق بەهۆی ڕەتکردنەوەی هەموو دەستپێشخەرییەکان بەرپرسیارێتی هەیە. جاندا محەمەد داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات دەستبەجێ هەنگاو بنێت بۆ ڕاگرتنی ئاڵۆزییەکان و پاراستنی ژیانی هاوڵاتیانی مەدەنی لە ناوچەکە.
- زیادبوونی خواست بەشێوەیەکی بەرچاو، بووەتە هۆی کەمبوونی کارەبا لە هەموو هەرێمی کوردستان. - هەموو ئەو بەرهەمانەی کە لەبەر دەستیانە خستوویانەتەگەڕ بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا. - توانای وەزارەتی کارەبا بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا جێگیرە. وەزارەتی کارەباى هەرێمى كوردستان ڕایگەیاند هۆكارى كەمكردنەوەی پێدانی كاتژمێرەكانی كارەبای نیشتیمانی بە هاوڵاتیان دەگەڕێتەوە بۆ خواستی زۆر لە بەكارهێنانی. ئومێد ئەحمەد وتەبێژی وەزارەتی کارەبا ڕایگەیاند لە مانگی 11دا، لە هەرێمی کوردستان 16 کاتژمێر و 13 خولەک کارەبای نیشتمانی هەبووە، بەپێی خواست لەوانەیە لە هەندێک ناوچە گەیشتبێتە 17 کاتژمێر." وتيشى: لە کۆتاییەکانی مانگی 11 و سەرەتای مانگی 12 بەهۆی هاتنی شەپۆلێکی سەرماوە بۆ هەرێمی کوردستان، خواست لەسەر کارەبا بووە بە دوو هێندە، بەو هۆیەوە کاتژمێری پێدانی کارەبا کەمیکردووە. بە وتەی ئومێد ئەحمەد توانای وەزارەتی کارەبا بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا جێگیرە، هەموو ئەو بەرهەمانەی کە لەبەر دەستیانە خستوویانەتەگەڕ بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا، بەڵام زیادبوونی خواست بەشێوەیەکی بەرچاو، بووەتە هۆی کەمبوونی کارەبا لە هەموو هەرێمی کوردستان. رونیشیكردەوە کاتێک پلەی گەرما بەرزدەبێتەوە و خواست لەسەر بەکارهێنانی کارەبا کەمدەبێتەوە، راستەوخۆ کاتژمێرەکانی کارەبا زیاددەبێت و ئەم کێشەیە چارەسەر دەبێت، پێدانی کارەبای نیشتمانی دەگاتە نزیکەی 16 کاتژمێر. لە هەرێمی کوردستان 3500 مێگاوات کارەبا بەرهەم دەهێنرێت، لەکاتێکدا پێویستی بە زیاتر لە 6 هەزار و 500 مێگاواتە، ژمارەی هاوبەشانی کارەباش یەک ملیۆن و 900 هەزاری تێپەڕاندووە.
- حکومەتی عێراق پابەندە بە داخستنی سنورەکان و ڕێگریکردن لە هەر جۆرە جموجۆڵێکی سەربازی. - عێراق ئامادەیە بەشداری لەهەر هەوڵێکدا بکات کە ئامانج لێی گەیشتن بە سەقامگیری لە سوریا بێت. - ڕێگە نادەین خاكی عێراق بۆ گواستنەوەی چەك و هێز بۆ سوریا بە كاربهێنرێت. حكومەتی عێراق ڕایگەیاند ڕێگە نادەین خاكی عێراق بۆ گواستنەوەی چەك و هێز بۆ سوریا بە كاربهێنرێت. باسم عەوادی وتەبێژی فەرمی حكومەتی عێراق ڕایگەیاند، ڕێگە نادەن خاكی وڵاتەكەيان بۆ گواستنەوەی چەك و هێز بۆ سوریا بە كاربهێنرێت بە بێ ڕەزامەندی حكومەت. باسم عەوادی بە سكای نیوزى ڕاگەیاند، لەبارەی پێشهاتەكانی سوریایەوە هەڵوێستی فەرمی حکومەت داخستنی سنورەکان و ڕێگریکردنە لە هەر بەزاندن ێكی نایاسایی چەکداران، حکومەتی عێراق پابەندە بە داخستنی سنورەکان و ڕێگریکردن لە هەر جۆرە جموجۆڵێکی سەربازی لە دەرەوەی ئەو پلانەی كە دەوڵەت دایڕشتوە. ئاماژەی بەوەشكرد، تاكو ئێستا حکومەت هیچ داوایەکی فەرمی لە لایەنی ئێرانییەوە سەبارەت بە ناردنی هێز بۆ پاڵپشتیکردنی ڕژێمی سوریا لە ڕێگەی خاکی عێراقەوە پێنەگەیشتوە، هەروەها عێراق ڕێگە نادات خاکەکەی بۆ گواستنەوەی هێز یان چەک بە بێ ڕەزامەندی خۆی بەکاربهێنرێت. لەبارەی ترسی عێراق لە دوبارەبونەوەی سیناریۆی ساڵی 2014، کاتێک بارودۆخی سوریا بوە هۆی دزەکردنی گروپە تیرۆریستییەکان بۆ ناو عێراق و کۆنترۆڵکردنی ناوچەیەکی فراوانی ئەو وڵاتە، وتەبێژی حكومەتی عێراق باسی لەوەكرد، "حکومەت کار بۆ ئەمنیەتی سنورەکان دەکات، بە بڵاوەپێکردنی هێزی سەربازی و بەهێزکردنی چاودێری ئەمنی بۆ ئەوەی ئەو کارەساتە دوبارە نەبێتەوە". ئەوەشی خستەڕو، محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق پێشتر دەستپێشخەریەكی بۆ نێوەندگیری لە نێوان سوریا و تورکیادا خستبووەڕو، هەروها چارەسەری سیاسی هەمەلایەنە بە بەشداریی زلهێزە نێودەوڵەتی و ناوچەییەکان تاکە ڕێگەیە بۆ کۆتاییهێنان بە كێشەو قەیرانەكانی سوریا. جەختی لەوەشکردەوە، عێراق ئامادەیە بەشداری لەهەر هەوڵێکدا بکات کە ئامانج لێی گەیشتن بە سەقامگیری لە سوریا بێت، هەروەها دەیانەوێت دڵنیابن لەوەی كە قەیرانەکانی سوریا کاریگەری لەسەر ئاسایشی عێراق نەبێت.
-17 تەن خواردن لەناوبراوە. -29 شوێنیش داخراوه. - پسوڵەی ئاگادارکردنەوە بە 150 شوێنکار دراوە. قایمقامیەتی سلێمانی بڵاویکردەوە، لە مانگی رابردوودا 17 تەن خواردن لەناوبراوە و 40 ملیۆن و 325 هەزار دینار سزای ئەو شوێنانە دراوە کە سەرپێچیان کردووە و 29 شوێنیش داخراوه. ئەمڕۆ چوارشەممە، قایمقامیەتی سلێمانی لە ڕاگەیەندراوێکدا ئاشکرای کرد: لە درێژەی بەدواداچوونەکان بۆ پاراستنی تەندروستی و سەلامەتی هاوڵاتیان، لیژنە هاوبەشەکانی قایمقامیەتی سلێمانی لە مانگی رابردوودا شەش هەزار و 825 سەردانی ئەنجامداوە و 570 سەرپێچی تۆمارکردووە و 29 شوێنیشی بەهۆی پابەندنەبوون بە رێنماییەکانەوە داخستووە. هاوکات هەر لە مانگی رابردوودا پسوڵەی ئاگادارکردنەوە بە 150 شوێنکار دراوە و 17 تەن خواردن و شمەکی خراپ و ماوەبەسەرچوو لەناوبراون، 40 ملیۆن 325 هەزار دینار سزای دارایی سەرپێچیکاران دراوە.
-نادیە موراد هەڵگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی و ژینا مودەڕیس گۆرجی چالاكوانی رۆژهەڵاتی کوردستان، چوونە نێو لیستێكی جیهانیەوە. - نادیە موراد كاردەكات بۆ لێپرسینەوە لە داعش و یارمەتیدانی بنیاتنانەوەی کۆمەڵگە و داکۆکیکردن لە قەرەبوکردنەوەی ڕزگاربوان. - ژینا مودەڕیس ئەندامی کەمپەینی کۆکردنەوەی ملیۆنێک واژۆ بوو، بۆ چاكسازی یاساكانی ئێراندا و كۆتاییهێنان بە جیاكاری لە دژی ژنان. لیستی ئەو ژنانە بڵاوكرایهوه، کە ساڵی 2024 بونەتە سەرچاوەی ئیلهام و کاریگەرییان لەسەر جیهان هەبوە، لە لیستەكەدا ناوی 100 ژن هەن، كە دووان لەوان كوردن و بریتین لە نادیە موراد، هەڵگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی و ڕزگاربوی دەستی داعش و ژینا مودەڕیس گۆرجی، چالاكوان و رۆژنامەنوسی کوردی رۆژهەڵاتی کوردستان. تۆڕی هەواڵی BBC-ی بریتانی لیستی 100 ژنە كاریگەرەكانی ئەمساڵی بڵاوكردەوە، كە هەریەكە لە نادیە موراد، چالاكوان و هەڵگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی و هاوكات ڕزگاربوی دەستی داعش و داکۆکیکاری مافی ئەو ژنانەیە کە روبەڕوی توندوتیژیی بونەتەوە، هەروەها ژینا مودەڕیس گورجیش لە لیستەكەدا هەیە، كە چالاكوان و ڕۆژنامەنوسێكی كوردی ڕۆژهەڵاتی كوردستانە و یەكێكە لەوانەی داوای ریفۆڕمی یاسای ژنانی لە ئێران كردوە و ئێستا لە زیندانیكراوە. نادەیە موراد براوەی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتیە و ئێستا داکۆکیکاری ڕزگاربوانی توندوتیژی سێکسیە، چالاکوانی مافی مرۆڤ و ڕزگاربوی جینۆسایدی ئێزیدییەكانە لە عێراق، كاتێك کە دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) لە ساڵی 2014 ئەنجامیدا. بهگوێری تۆڕی ههواڵی BBC چەکدارانی داعش نادیە موراد دەگرن و ناچاری بە كۆیلایەتی دەكەن و دەستدرێژی دەكەنە سەری، بەڵام دوای سێ مانگ نادیە توانی ڕزگاری بێت و بە شێوەیەکی بوێرانە و بێترس، باسی لەو ستەم و دەستدرێژییانە کرد کە لەو ماوەیەدا دژی ئەنجامدرابون. بەگوێرەی تۆڕەكە، نادیە كاردەكات بۆ لێپرسینەوە لە داعش و یارمەتیدانی بنیاتنانەوەی کۆمەڵگە و داکۆکیکردن لە قەرەبوکردنەوەی ڕزگاربوان، 10 ساڵ دوای کۆمەڵکوژی ئێزیدییەکان، هێشتا نادیە وەکو سیمبولی داکۆکیکردن لە مافی ژنان دەبینرێت. تۆڕی هەواڵی BBC لەبارەی "ژینا مودەڕیس گورجی"یەوە دەڵێت، "چالاكوان و دامەزرێنەری ڕێكخراوی ژیڤانۆی ژنانە لە ساڵی 2019، كە لەڕێگەی پەروەدەردە و پشتوانی كۆمەڵایەتیەوە داكۆكی لە مافەكانی ژنان دەكات و بەرەنگاری توندوتیژی لە دژیان دەبێتەوە. ئهوهشی خستهڕو، ژینا مودەڕیس لە دەستپێکی جوڵانەوەکانی (ژن، ژیان، ئازادی) لە ئێران دوجار دەستبەسەرکراوە و بە تۆمەتی "پڕوپاگەندە لە دژی رژێم" دادگایکرا و سزای 21 ساڵ زیندانیی بەسەردا سەپێندرا، بەڵام دواتر سزاکەی بۆ 2 ساڵ و 4 مانگ كەمكرایەوە و ئێستا زیندانیە. بەگوێرەی تۆڕە بەریتانیەكە، ژینا مودەڕیس ئەندامی کەمپەینی کۆکردنەوەی ملیۆنێک واژۆ بوو، بۆ چاكسازی یاساكانی ئێراندا و كۆتاییهێنان بە جیاكاری لە دژی ژنان، ئەو هاوکات نمونەیەکی تایبەتە بۆ ژنانی کورد و ژمارەیەك بەرهەمی لەو بوارەدا هەیە.
- داوا لە وڵاتە دراوسێ و پەیوەندارەکانی قەیرانی سووریا دەکات بەپەلە لە بەغدا کۆببنەوە. - هاوپەیمانییەکە پشتیوانی و پاڵپشتیی خۆی بۆ هەموو هەوڵە دیپلۆماسی و ئەمنییەکانی حکومەتی عێراق دەربڕی. - هەموو خەڵکی عێراق دڵنیادەکاتەوە کە ئامادەکاریی پێویست کراوە بۆ ئەوەی نەهێڵدرێت عێراق رووبەڕووی مەترسی بێتەوە. هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەت دڵنیایی دەداتە خەڵکی عێراق و دەستپێشخەرییەک رادەگەیێنێت، داوا لە وڵاتە دراوسێ و پەیوەندارەکانی قەیرانی سووریا دەکات بەپەلە لە بەغدا کۆببنەوە. هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەت بە ئامادەبوونی محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیران و مەحموود مەشهەدانی، سەرۆکی پەرلەمانی عێراق لە بەغدا کۆبووەوە. بەگوێرەی راگەیێندراوی هاوپەیمانییەکە پشتیوانی و پاڵپشتیی خۆی بۆ هەموو هەوڵە دیپلۆماسی و ئەمنییەکانی حکومەتی عێراق دەربڕی، کە هەر لەسەرەتای قەیرانی سووریاوە داویەتی و داوا دەکات بەغدا بارەگای گفتوگۆ بەردەوامەکان بێت. هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەت، هەموو خەڵکی عێراق دڵنیادەکاتەوە، کە ئامادەکاریی پێویست کراوە بۆ ئەوەی نەهێڵدرێت عێراق رووبەڕووی مەترسی بێتەوە. هەروەها دووپات لەسەر گرتنەبەری رێکارەکان دەکاتەوە، کە تێیدایە لەلایەک ئاسایش و سەلامەتیی خاکی سووریا و لەلایەکی دیکەش ئاسایشی نەتەوەیی عێراق بپارێزێت، هەروەها گرتنەبەری ئەو رێکارانەش لە رێگەی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر لە عێراق و سووریا دا. هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەت، دەستپێخەرییەک رادەگەیێنێت و داوا لە وڵاتانی دراوسێ و وڵاتە پەیوەندارەکانی قەیرانی سووریا دەکات، کۆبوونەوەیەکی بەپەلە لە بەغدا بکەن.
-بڕیارە وەزیری دەرەوەی ئێران لە سەفەرەكەیدا لەگەڵ بەرپرسانی عێراقدا کۆببێتەوە. - سەردانەكەی وەزیری دەرەوەی ئێران بەمەبەستی گفتوگۆكردنە لە بارەی ڕوداوەكانی ناوچەكە و سوریاوە. عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران بڕیارە ڕۆژی هەینی بە سەردانێكی فەرمی بگاتە عێراق و لەگەڵ بەرپرسانی باڵای بەغدا كۆببێتەوە. بەگوێرەی میدیاكانی ئێران سەردانەكەی عێراقچی بەمەبەستی گفتوگۆكردنە لە بارەی ڕوداوەكانی ناوچەكە و سوریاوە. میدیاكانی ئێران، ئەمڕو چوارشەممە بڵاویانكردەوە، عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتە، ڕۆژی هەینی بە مەبەستی درێژەدان بە گفتوگۆ ناوچەییەکان سەبارەت بە پێشهات و ڕوداوەكانی سوریا سەردانی عێراق دەکات. وتيشيان: بڕیارە وەزیری دەرەوەی ئێران لە سەفەرەكەیدا لەگەڵ بەرپرسانی عێراقدا کۆببێتەوە و گفتوگۆ لەبارەی پێشهاتەكانی باردۆخی سوریا و ناوچەكه بكەن لەگەڵ هێرشی گرووپە چەكدارەكانی ئەو وڵاتە بۆسەر هێزەكانی حكومەتی سوريا لە شارەكانی حەلەب و ئیدلب و حەما. ڕۆژی شەممەی ڕابردوو، عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران بەسەردانی فەرمی گەیشتە دیمەشقی پایتەختی سوریا و لەگەڵ بەشار ئەسەد سەرۆكی ئەو وڵاتە و بەرپرسانیدا كۆبوەوە، دواتر سەردانی توركیایی كردو لەگەڵ هاكان فیدانی هاوتا توركیەكەی كۆبوە، كە تەوەرەی سەرەكی كۆبونەوەكان بارودۆخی سوریا بون.
- ئەمڕۆ چوارشەممە ئاسمان ساماڵ دەبێت. - پلەكانی گەرما کەمێک بەرز دەبنەوە. - سبەی پێنجشەمە ئاسمان ساماڵ و پەڵە هەور دەبێت. بەڕێوەبەرایەتی گشتی كەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێم پێشبینیكرد ئەمڕۆ چوارشەممە ئاسمان ساماڵ دەبێت و سبەنێش ئاسمان ساماڵ و پەڵە هەور دەبێت پاشان دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور، هەروەها پلەكانی گەرما کەمێک بەرز دەبنەوە. بەڕێوەبەرایەتیەكە لەڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، ئەمڕۆ چوارشەممە ئاسمان ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرماش نزیک دەبێتەوە بەراورد بە تۆمار کراوەکانى رۆژی پێشو، مەودای بینینیش لە ناوچەكانی باشوری هەرێم (8-10) كیلۆمەتر دەبێت . ئاماژەی بەوەشكردوە، سبەی پێنجشەمە ئاسمان ساماڵ و پەڵە هەور دەبێت پاشان دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور، پلەکانی گەرما کەمێک بەرز دەبێتەوە، هەروەها مەوداى بینین لە نێوان (8– 10) کم دەبێت و خێراى با لەسەر خۆ بۆ مامناوەند دەبێت لە نێوان 10 -15 كلیۆمەتر لە كاتژمێرێكدا. بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی: هەولێر : 17 سلێمانى: 16 دهۆک : 17 زاخۆ : 18 هەڵەبجە :17 کەرکوک: 18 سۆران : 15 حاجی ئۆمەران: 6 گەرمیان : 18
