حـ.ـەمـ.ـاس بۆ دانانى چەک نەرمیی نواندووە

  بارەگای بارزانی ڕایگەیاند لایەن و کەسایەتییە سیاسییەکان و حکوومەتی فیدراڵ، بەڵێنیان داوە لە چەند ڕۆژی داهاتوودا کێشەی ناردنی مووچە و شاییستە داراییەکانی هەرێمی كوردستان چارە بکەن. شەممە 12ـی تەممووزی 2025، بارەگای بارزانی لەبارەی کێشەی ناردنی مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان، ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە، پەیوەست بە کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکوومەتی عێراقی فیدڕاڵ، لەسەر یەکلاییکردنەوەی پرسی مووچە، بودجە و شاییستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان، ئەمڕۆ مەکتەبی سیاسیی پارتی بۆ وەرگرتنی هەڵوێستی پێویست کۆبووەوە. ڕاگەیێندراوێک لە بارەگای بارزانی بۆ ڕای گشتی بەناوی خودای مەزن و دلۆڤان پەیوەست بە کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکوومەتی عێراقی فیدڕاڵ، لەسەر یەکلاییکردنەوەی پرسی مووچە و بودجە و شاییستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ مەکتەبی سیاسیی پارتی بۆ وەرگرتنی هەڵوێستی پێویست کۆبوویەوە. بەڵام هەر ئەمڕۆ بەڕێز د.فواد حوسێن دوای گفتوگۆ لەگەڵ لایەنە سیاسیەکانی عێراقی گەڕاوەتەوە کوردستان و بە مەكتەبی سیاسیی پارتی ڕاگەیاندووە كە لایەن و کەسایەتییە سیاسییەکان و حكوومەتی عێڕاقی فیدراڵ بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە بەڵێنی ئەوەیان داوە کە لە چەند ڕۆژی داهاتوودا پرسی ناردنی مووچە و شاییستە داراییەکانی هەرێمی كوردستان  چارەسەر بکرێت.   هەر لەسەر داوا و بەڵێنی ئەوان و لەپێناو  بەردەوامبوونی گفتوگۆیەكی هێمنانە و ڕەچاوکردنی بارودۆخ و بەرژەوەندیی گشتی، پێمان باش بوو دوا دەرفەت بە حكوومەتی عێراقی فیدراڵ لە بەغدا بدەین بۆ ئەوەی ڕێگەیەک بۆ کۆتایهێنان بەم کێشەیە بدۆزنەوە، و هەمیشە بروامان بەوە هەبووە کە ئەگەر ڕێگەی گفتوگۆ هەبێت ئێمەش پێمان باشە بە لەیەکتر تێگەیشتن كێشەكان چارەسەر بكەین. بارەگای بارزانی 12ی تەممووزی 2025

  ئەو لیژنە وەزارییەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ چارەسەری کێشەی نەوت و مووچەی هەرێمی کوردستان پێکیهێنا، تەنها یەک کۆبوونەوەی ئەنجامداوە، لەنوێترین پێشهاتدا پیشنیازى ئەوە دەکات مووچەیەک خەرج بکرێت. سەرچاوەیەک لە حکومەتی عێراق ڕایدەگەیەنێت فشارە سیاسییەکان بەو ئاراستەیەن ئەم هەفتەیە مووچەیەک بۆ مووچەخۆرانی کوردستان خەرج بکرێت، ئەو لیژنەیەی لە حکومەتی عێراق پێکهێنراوە پیشنیاز بۆ سوودانی دەکات مووچەیەک خەرج بکرێت تاوەکو هەولێر و بەغدا رێک دەکەون. بڕیارە ئەنجوومەنی وەزیزانی عێراق لە کۆبوونەوەی ئەم سێشەممەیەدا بڕیاری ناردنی مووچە بدات، بەڵام مەرجی هەیە هەرێمی کوردستان ڕێککەوتن لەگەڵ بەغدا بکات لەبارەی هەناردەکردنەوەی نەوت و داهاتی ناوخۆ و ئەمانە. مەکتەبی سیاسی پارتی ئەمڕۆ کۆبووەوە بە مەبەستی تاوتوێ کردنی بژاردەکانی بەردەم کورد بەرامبەر بەغدا، کە کشانەوە لە پرۆسەی سیاسی یەکێک بوو لە بژاردەکان، بەڵام پێش ئەوەی بڕیاری کشانەوە بدرێت، پەیامێک لە سەرکردە شیعەکانەوە گەیشتەوە بارزانی و مەکتەبى سیاسى ئەو حزبەو داوا دەکەن ئەو کارە نەکەن، کێشەکان چارەسەر دەکەن. ئەندامانی لیژنە وەزارییەکە جەختیان لە گرنگی بەردەوامبوونی گفتوگۆكان کردووتەوە بۆ چارەسەری کێشەکان و دەستەبەرکردنی مافی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان. لەلایەکى دیکەوە لەکۆبوونەوەکەى ئەمڕۆى پەرلەمانى عێراقدا، سەرۆكی چوار فرۆكسیۆنە كوردستانییەكە لەپەرلەمانی عێراق موداخەلەیان لەسەر موچەی موچەخۆرانی كوردستان كرد و باسیان لەوە كرد كە موچەخۆران زیاتر لە (70) رۆژە موچەیان وەرنەگرتووەو پێویستە موچە بەدووربگیرێت لە ململانێی سیاسی و پێویستە موچە خەرج بكرێت.  لە كۆبوونەوەكەدا فراكسیۆنی پارتی بەشدارنەبووەو هەریەك لە فراكسیۆنەكانی (نەوەی نوێ، یەكێتی، كۆمەڵ، یەكگرتوو) ئامادەی دانیشتنەكەی پەرلەمانی عێراقن.

  دۆناڵد ترەمپ ڕایگەیاند، لە 1ـی ئابەوە بە ڕێژەی 30% باجی گومرگی بەسەر هەموو کەلوپەلە هەناردەکراوه‌كانی يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و مەکسیک بۆ ئەمەریکا دەسەپێنێت، ئەگەر وەڵامی باجەکانیش بدەنەوە، ئەوە ڕێژەکە زیاتر دەبێت. شه‌ممه‌، 12ـی تەممووزی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا لە نامەیەکدا کە بۆ ئورسولا ڤۆن دێر لاين، سه‌رۆكى كۆمسيۆنى يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و کلۆدیا شەینباوم, سەرۆکی مەکسیک ناردووە و تێیدا نووسیویەتی: سەرەڕای ئەو کورتهێنانە ئابوورییە گه‌وره‌یه‌ی لەگەڵ يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و مەکسیک هەمانە، بەڵام لە پەیوەندیی بازرگانی نێوانمان بەردەوام دەبین. ئاماژەشی داوە، بۆ ئەوەی بازرگانییەکی دادپەروەرانە و یەکسان لە نێوانیان هەبێت و لە کورتهێنانی ئابووریی دووربێت، لە 1ـی ئابەوە بە ڕێژەی 30% باجی گومرگی بەسەر هەموو کەلوپەلە هەناردەکراوه‌كانی يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و مەکسیک بۆ ئەمەریکا دەسەپێنێت. سەرۆکی ئەمەریکا باسی لەوەش کردووە، ئەو کۆمپانیانەی يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و مەکسیک کە لە ئەمەریکا وەبەرهێنان دەکەن، هیچ باجێکیان بەسەردا ناسەپێنرێت، بەڵکوو به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ هاوکاریی ئەو کۆمپانیایانە دەکەن. دۆناڵد ترەمپ هۆشداریشی داوە، ئەگەر يه‌كێتيى ئه‌ورووپا و مەکسیک وەڵامی باجە گومرگییەکان بدەنەوە، ڕێژەکە زیاتر دەبێت، چونکە ڕێژەی 30% باجی گومرگی لە ئاست ئەو کورتهێنانە بازرگانییەدا کەمە، باسی لەوەش کردووە، ئەو کەلوپەلانەی کە لە ڕێگەی وڵاتێکی دیکەوە هەناردەی ئەمەریکا دەکرێن، بە هەمان شێوە باجی گومرگییان دەچێتە سەر. دۆناڵد ترەمپ ڕاشیگەیاندووە، ئەو باجە گومرگییانە جیایە لەگەڵ ئەو باجە گومرگییانەی پێشتر لەسەر چەند سێکتەرێک سەپێندرابوون. هاوكات ئورسولا ڤۆن دێر لاين، سه‌رۆكى كۆمسيۆنى يه‌كێتيى ئه‌ورووپا لەم بارەوە گوتی، سەپاندی باجی گومرگی بە ڕێژەی %30  لەسەر هەناردەی یەکێتیی ئەورووپا دەبێتە هۆی پەکخستنی زنجیرەکانی هاورده‌كردن كه‌ زیان به‌ بازرگانان و بەکاربەران و نەخۆشانی هەردوو كه‌ناری زەریای ئەتڵەنتیك ده‌گه‌یه‌نێت. گوتیشی: ئامادەینە لەگەڵ واشنتن کار بکەین، بۆئەوەی بەر لە 1ـی ئاب ڕێکبکەوین، بەڵام لەگەڵ ئەوەیشدا هەموو هەنگاوێک بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانمان دەگرینە بەر، لە نێوانیشدا وەڵامدانەوەی باجە گورمرگییەکانی ئەمەریکا.  هەروەها وەزارەتی دەرەوە و بازرگانیی مەکسیک لە ڕاگەیەندراوێکی هاوبەش دا ئاماژەیان داوە، باجە گومرگییەکانی ئەمەریکا نادادپەروەرانەیە، بە هیچ شێوەیەک پێیەوە ڕازی نابین. باسییان لەوەش کردووە، حکوومەتی مەکسیک لەگەڵ ئەمەریکا لە دانوستاندایە، بۆ ئەوەی ڕێگری لەو باجە گومرگییانە بکەن، پارێزگاری لە بازرگانیی هەردوو وڵات بکەن.  بەگوێرەی میدیاکانی ئەمەریکا، 80%ـی کەلوپەلەکانی مەکسیک دەچێتە ئەمەریکا، کە ئەمەش گەورەترین هاوبەشی بازرگانییە. پێشتر دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا بە ڕێژەی جیاواز باجی گومرگی بەسەر هەریەک لە ژاپۆن، عێراق، کەنەدا و بەرازیلدا, کۆریای باشوور، میانمار، لائۆس، باشووری ئەفریقا، مالیزیا، کازاخستان لیبیا، جەزائیر، مۆڵدۆڤا، فلیپین و ژمارەی وڵاتی دیکە سه‌پاندبوو.

  لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق بە فەرمی داوا لە وەزارەتی دارایی دەکات خشتەکانی بودجەی ئەمساڵ بۆ لیژنەکە بنێرن لەپێناو تاوتوێکردنی و دواتر پەسەندکردنی لەلایەن پەرلەمانەوە. لە نووسراوێکی فەرمیدا لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق داوا لە وەزارەتی دارایی دەکات خشتەکانی بودجەی ساڵی 2025 بۆ پەرلەمان بنێرێت لەپێناو دەستپێکردنی خەرجی و تێچووی یاسایی حکومەت، بە شێوەیەک کە دامەزراوەکانی دەوڵەت بتوانن پابەندییەکانیان جێبەجێ بکەن. لە نووسراوەکەدا هاتووە، بە پشتبەستن بە بڕگەکانی ماددەی (77/دووەم) لە یاسای بودجەی گشتیی فیدراڵیدا بۆ ساڵەکانی (2023، 2024 و 2025)، دەبوو پێش کۆتاییهاتنی ساڵی ڕابردوو، خشتەکانی بودجە بۆ پەرلەمان بنێردرابایە. لە مانگی پێشتریشدا لیژنەی دارایی لە پەرلەمانی عێراق لە نووسراوێکدا ئاراستەی سەرۆکوەزیرانی عێراقی کرد و جەختی کردەوە دواکەوتنی ناردنی بودجە دەبێتە هۆی ڕاگرتنی جووڵەی ئابووری و وەبەرهێنان و کاریگەریی نەرێنی لەسەر ئاستی گوزەران و خزمەتگوزاریی هاووڵاتیان دادەنێت، تاوەکو ئێستا حکومەت خشتەکانی بودجەی نەناردووەتەوە پەرلەمان بۆ تاوتوێکردن و پەسەندکردنی. لە مانگی ئایاری ڕابردوودا، سەرۆکوەزیرانی عێراق وەزارەتی دارایی ڕاسپارد خشتەی بودجەی ساڵی 2025 ئامادە بکەن، وەک ئامادەکارییەک بۆ پەسەندکردنی لەلایەن ئەنجوومەنی وەزیران و ناردنی بۆ پەرلەمان.

  پەروین بوڵدان ئەندامی شاندی دەم پارتی بۆ ئیمراڵی، لەبارەى قسەکانى ئەردۆغانەوە ڕایدەگەیەنێت ئێمە وەک پارتەکانی ئاکەپە و مەهەپە ودەم پارتى بڕیارمانداوە کە پێکەوە ئەم ڕێگایە دەبڕین،  ئەمە "هاوپەیمانی پرۆسەکە"یە. پێشنیوەڕۆى ئەمڕۆ شەممە، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا لە گوتارێکدا ڕایگەیاند "لاپەڕەیەکی نوێ کراوەتەوە، کۆتایی بە خوێن و فرمێسک دێت." باسی لەوەش کرد، لە سەرەتای پرۆسەکەوە بە وریاییەوە مامەڵەیان کردووە. پەروین بوڵدان ئەندامی شاندی ئیمرالی و جێگری سەرۆکی پەرلەمان، قسەی بۆ ئاژانسی هەواڵی ئانکا کردوەو ڕایگەیاند هێڵ و ڕێبازی هەموو لایەک ڕوونە، بۆیە ئەمە پەیامێک بوو و هاوپەیمانی گەل و پارتی دیم بە درێژایی پرۆسەکە لەسەر ڕێگایەکی هاوبەش دەڕۆن. ئەم یەکگرتووییە، لە ڕێگەی هاوکارییەوە، مانادار دەبێت. بە بۆچوونی من دەتوانین ناوی بنێین یەکگرتوویی پرۆسەکە.  ئەو بەرپرسە ئەوەشدەخاتەڕوو مادەم ئەردۆغان لە وتارەکەیدا ڕەخنەی لە هەڵەکانی پێشووی دەوڵەت گرتووە و ئەمەش هەنگاوێکی گرنگە. وتیشى: باسی کوشتنی تاوانبارانی نەناسراو و تۆری سپی و سووتاندنی گوندەکان و ئەو کاتانەی کرد کە قسەکردن بە زمانی کوردی قەدەغە کرابوو، ئەمەش شتێکی گرنگە، ئەم جۆرە لێدوانانە گرنگن بۆ ئەوەی پرۆسەکە بەرەوپێش بچێت.  پەروین بوڵدان جەختى کردەوە زانیاری هەبوو کە بەم زووانە کۆمیسیۆنەکە دادەمەزرێت. وەک ئەمڕۆ ڕایگەیاند، دەبێت هەموو هەنگاوە پێویستەکان بە زووترین کات بەبێ دواکەوتن بنرێت. وتیشى: تا پرۆسەکە درێژتر بێت، هۆکاری زیاتر بۆ ئیستفزازی و دەستپێشخەرییەکانی دیکە سەرهەڵدەدەن دەبێت هەنگاوەکان بە خێرایی بنرێت بۆ ئەوەی پرۆسەکە بەم زووانە سەرکەوتوو بێت. دوای ئەوەى دوینێ لە سلێمانى گرووپێک گەریلا لەڕێوڕەسمێکى سمبولیکیدا چەکەکانیان سوتاندو و لەناوبرد، ئەمڕۆ ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا  لە سی و دووهەمین کۆبوونەوەی ڕاوێژکاری و هەڵسەنگاندنی ئاک پارتی وتارێکى پێشکەشکرد. ئەو رایگەیاند، خەریکە 'رێکخراوی تیرۆر" کۆتایی دێت و "ئەمڕۆ لاپەڕەیەکی نوێی مێژوویی لە تورکیا دەستپێدەکات." ئاماژەی بەوەش کرد، "رێگری لە قسەکردن بە کوردی تیرۆری زیاتر کرد." ئەردۆغتان دەڵێت: تورکیا هەنگاو دەنێ بۆ داهاتووی 100 ساڵەی خۆی، هەموو کارەکانمان بە راوێژکاری و هەرەوەزی بەڕێوەدەبەین، لەگەڵ دەوڵەت باخچەلی چەندین هەنگاومان بۆ چارەسەریی کێشەکە ناوە، ئەشکەنجەکانی زیندانی ئامەد و قەدەغەی زمانی کوردی هەڵە بوو، خوێنڕشتن و فرمێسکی دایکان دەوەستێت.

  حەیان عەبدولغەنى، وەزیرى نەوتى عێراق، هۆکارى دواکەوتنى هەناردەکردنەوەى نەوتى بۆ رێکنەکەوتن لەسەر بڕى پێداویستیى ناوخۆیى هەرێمى کوردستان گەڕاندەوە و گوتى، "لەسەر 46 هەزار بەرمیل رێککەوتوون، بەڵام هەولێر داواى 65 هەزار بەرمیل نەوت دەکات". وەزیرى نەوت، بە ئاژانسى هەواڵى فەرمیى عێراقى گوتووە، یاساى بودجە بڕی 400 هەزار بەرمیل نەوتی دیاریکردووە، کە پێویستە هەرێمی کوردستان رۆژانە رادەستی حکومەتی فیدراڵی بکات. راشیگەیاند، لەم ماوەیەدا گفتوگۆ و دانوستانی زۆر سەبارەت بە جێبەجێکردنی ئەم رێککەوتنە کراون، لەبەر رۆشنایی ئەو دانوستانانە، هەموارکردنەوەیەک بۆ یاسای بودجە کرا بە ئامانجی خێراکردنی پرۆسەی جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە. ئاماژەى بەوەشکردووە، لەسەر ئەو بنەمایە تێچووى بەرهەمهێنانى یەک بەرمیل نەوت لە هەرێمى کوردستان بۆ 16 دۆلار زیادکراوە. وەزیرى نەوت، دەشڵێت، "ئەم رێککەوتن و هەموارکردنەوەیە خرایە بەردەم حکومەتی هەرێمى کوردستان، رەزامەندیی راستەقینەی لەسەر هەبوو، خرایە بەردەم ئەنجوومەنى نوێنەران و سەرجەم ئەندامانی پەرلەمانیش ئەم هەموارکردنەوەیەیان پەسەند کرد، داواشمان کرد هەرێمى کوردستان جێبەجێی بکات". گوتیشى، "ھەندێک بابەت ھەن، کە بوونەتە رێگر لەبەردەم جێبەجێکردنی ئەم رێککەوتنەدا". لەو بارەیەوە ئاماژەى بەوەکردووە، بەگوێرەى یاساى بودجە و رێککەوتنى دیوانی چاودێری دارایی ھەردوو حکومەتی فیدراڵی و ھەرێمى کوردستان، پێداویستیى ناوخۆی هەرێمی کوردستانی بە 46 هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا دیاریکراوە، بەڵام ھەرێمی کوردستان ئێستا داوا دەکات کە ئەم بڕە 65 بەرمیل بێت". ئەوەشى بە پێچەوانەى یاساى بودجە ناوبردووە. وەزیرى نەوتى عێراق، دەشڵێت، "ئێمە لەسەر زۆرینەى بڕگەکان رێککەوتووین جگە لە بڕگەی بەکارهێنانى پێداویستیى ناوخۆ نەبێت". هیواشیخواستووە هەرێمى کوردستان ئەم بڕە قبوڵ بکات، کە دیوانى چاودێرى دارایى هەردوولا لەسەرى رێککەوتوون. ئاماژەى بەوەشکردووە، وەک حکومەتی فیدراڵی لایەنی تورکی و کوردیان لە ئامادەیی خۆیان بۆ وەرگرتن و هەناردەکردنی نەوت ئاگادارکردووەتەوە، گوتیشى، "بەڵام چاوەڕێی براکانمان لە هەرێمى کوردستان دەکەین ئەم بڕە نەوتە رادەستبکەن بۆ ئەوەی بتوانرێت هەناردە بکرێت". بەگوتەى وەزیرى نەوت، حکومەتی فیدراڵی ئێستا رۆژانەى بەهۆى هەرێمى کوردستانەوە نزیکەی 300 هەزار بەرمیل لەدەستدەدات، چونکە ئەو بڕەی لە هەرێمى کوردستان بەرهەمدەهێنرێت لەلایەن رێکخراوى ئۆپیکەوە وەک بەشێک لە پشکی عێراق هەژمار دەکرێت.

  هاوسەرۆکی کۆنسەی بەڕێوەبەریی کەجەکە، بەسێ هۆزات کە پێشەنگایەتی مەراسیمی چەک لەناوبردنی گرووپی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیکی کرد تەنها ئەو جل و بەرگ و ڕەنگى جیاوازى هەبوو لە ٢٩ گەریلاکەى دیکە. بەسێ هۆزات لەچاوپێکەوتنێکدا لەدواى مەراسیمەکە خۆى وەڵامى ئەوەدەداتەوەو دەڵێت: 'جلوبەرگەکەم، ناسنامە سیاسییەکەم دەردەخات'. بەسێ هۆزات سەبارەت بە پرسیاری "بۆچی جلوبەرگەکەت لە گەریلاکانی تر جیاواز بوو"، گوتی: "من وەک نوێنەری تەڤگەرێکی سیاسی بەشداری مەراسیمەکە بووم. بۆیە جلوبەرگێکی جیاوازم هەڵبژارد. من نوێنەرایەتی ئەرکی هاوسەرۆکایەتی کەجەکە دەکەم". دوێێێ ٣٠ گەریلا لە ڕێوڕەسمێکى سمبولیکیدا چەکەکانیان لەناوبرد  بەسێ هۆزات، هاوسەرۆکی کەجەکە و 29 گەریلای دیکە لە ئەشکەوتی جاسەنەی سنووری سلێمانی هاتنە خوارەوە و لە ڕێوڕەسمێکى سمبولیکیدا چەکەکانیان لەناوبرد، ڕایانگەیاند: به‌ ئیراده‌ی ئازادی خۆمان، چه‌كه‌كه‌مان له‌نێو ده‌به‌ین. گرووپێکی گە.ریلا بەناوی گرووپی (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی) کەژمارەیان ٣٠ گەریلابوو ١٥ ژن و ١٥ پیاوو، چەکیان سوتاند بەبەرچاوى میدیاکان و شاندى حکومى و بیانى لەناوبرد. ڕاگەیاندراوێکی مێژووییان بڵاوکردەوە و ڕایانگەیاند، لە چوارچێوەی بانگەوازییەکەی ڕێبەری گەلان و وەک نیازپاکییەک بۆ سەرکەوتنی پرۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیک بە ئیرادەی ئازادیی خۆمان چەکەکانمان لەناودەبەین. ئەمڕۆ شەممە سەرۆککۆماری تورکیا ڕایگەیاند، چەکدانانی یەکەم گرووپی گەریلای پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لە سنووری پارێزگای سلێمانی لە هەرێمی کوردستان، واتە دەستپێکردنی لاپەڕەیەکی نوێ بۆ وڵاتەکەی. رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا ئەمڕۆ لە گوتارێکدا لە ئەنقەرە لەبارەی چەکدانانی دوێنێی گرووپێک لە گەریلاکانی پەکەکە قسەی کرد و رایگەیاند، "ئەمڕۆ رۆژێکی نوێیە؛ لاپەڕەیەکی نوێ لە مێژوودا هەڵدرایەوە. ئەمڕۆ دەرگەکانی تورکیای گەورە و بەهێز بە تەواوی کرانەوە."

  بڕیارە ئەمڕۆ شەممە دوای کۆتاییهاتنی پشووی یاسادانان، پەرلەمانی عێراق دەست بە دانیشتنەکانی بکاتەوە، فراکسیۆنی پارتیش وەکو هەڵوێست وەرگرتن بەشداریی لە کۆبوونەوەکە ناکات.  ئەمەش لەکاتێکدایە تاوەکو ئێستا فراکسیۆنە کوردستانییەکان هەڵوێستێکی یەکگرتوویان نییە و بڕیاری کۆتاییان لەبارەی پێکەوە بەشداریکردن یان بایکۆتکردنی دانیشتنەکەی ئەمڕۆ شەممەی پەرلەمانی عێراق نەداوە.  فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان، کە گەورەترین فراکسیۆنی کوردستانییە لە پەرلەمانی عێراقە، ڕایگەیاندووە  ناچینە کۆبوونەوەی پەرلەمان و بەشدار نابین. ئەم وەرزە، دوایین وەرزی یاسادانانی ئەم خولەی پەرلەمانی عێراقە، بۆیە چاوەکان لەسەر تێپەڕاندنی چەند یاسایەکی گرنگن، بەشێک لە پەرلەمانتارانیش باوەڕیان وایە بەهۆی ئەوەی عێراق چووەتەناو دۆخی هەڵبژاردنەوە، ئەم خولەی پەرلەمان ناتوانێت هیچ یاسایەکی گرنگ دەربکات. فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، وەک دووەم گەورەترین فراکسیۆنی کوردستانی، بەشداریی دانیشتنەکە دەکات. غەریب ئەحمەد، ئەندامی فراکسیۆنی یەکێتی بە ڕاگەیاند، "لە بەغداین و هیچ بڕیارێک نییە بایکۆتی کۆبوونەوەکە بکەین."   ئەو پەرلەمانتارەی یەکێتی گوتیشی، "جێگرەوەی گفتوگۆ تەنیا گفتوگۆیە. دەبێت لەپێناو چارەسەری کێشەکان، بەتایبەتی پرسی مووچە، یەک گوتار و پشوودرێژ بین."   هەریەک لە فراکسیۆنەکانی یەکگرتووی ئیسلامی و کۆمەڵی دادگەرییش هەڵوێستی خۆیان بەستووەتەوە بە کۆبوونەوەی نێوخۆیی و راوێژ لەگەڵ لایەنە کوردستانییەکانی دیکە. سۆران عومەر، سەرۆکی فراکسیۆنی کۆمەڵی دادگەری و دارا سێکانیانی، ئەندامی فراکسیۆنی یەکگرتوو، وتیان، بڕیاری کۆتاییان نەداوە و پێش دانیشتنەکە هەڵوێستی خۆیان رادەگەیێنن.   بەگوێرەی بەرنامەی کار، پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ یەکەم کۆبوونەوەی دوایین وەرزی یاسادانانی ئەم خولەی پەرلەمان بەڕێوەبچێت. ئەمەش لەکاتێکدایە مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی بەسەرۆكایەتی مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی و هەردوو جێگرەكەی نێچیرڤان بارزانی و مەسرور بارزانی و بە ئامادەیی فوئاد حسێن جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق لە پیرمام لە كۆبوونەوەدایە. بەپێی زانیارییەكان بەشی سەرەكی گفتوگۆكان تەرخان دەكرێت بۆ پرسی رێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغداد و موچەو نەوت، پارتی لە میدیاكانیەوە ئاماژە بە كشانەوە دەكات لە پرۆسەی سیاسی لە عێراق، بەڵام لە دوێنێوە، لەلایەن بەشێك لە سەركردە سیاسیەكانی عێراقەوە پەیوەندی و گفتوگۆ لەگەڵ سەركردەكانی پارتی هەیە بۆ ئەوەی هەڵوێست و بڕیار نەدات سەبارەت بە پرۆسەی سیاسی لە عێراق. هەوڵێك هەیە بۆ ئەوەی سبەینێ چوار چێوەی هەماهەنگی شیعەكان كۆببێتەوەو بڕیارێك لەسەر كێشەكان بدات و دادگای فیدراڵیش فەرمانی سالاریی سەبارەت بە موچە دەربكات. بەڵام هێشتا روون نیە پارتی لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆدا بڕیاری كشانەوە دەدات یاخود بەردەوام دەبێت لەسەر هەوڵەكانی بۆ چارەسەری كێشەكان.

  دوو سەرچاوەی ئاگاداری فەلەستینی ڕایانگەیاندووە کە دانوستانەکانی ئاگربەست لە غەززە بەهۆی پێداگری ئیسرائیل لەسەر پێشکەشکردنی نەخشەی کشانەوە لەکەرتى غەززە وەستاوە. بەپێى ئامارەکان ئێستا نزیکەی 40%ی کەرتی غەززە لە ژێر کۆنترۆڵی سەربازی ئیسرائیلدایەو ئەمەش وایکردوە دانوستانى ئاگربەستەکە ڕووبەڕووی "چەقبەستوویی" ببێتەوەو هەنگاوى نوێ نەنرێت. یەکێک لە سەرچاوەکان بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاندووە، "دانوستاندنەکانی دۆحە بەهۆی پێداگریی ئیسرائیل لەسەر نەخشەی کشانەوە کە ڕۆژی هەینی پێشکەشی کردبوو، ڕووبەڕووی بەربەست و ئاستەنگی ئاڵۆز بووەتەوە. داوای دووبارە جێگیرکردنەوە و جێگیرکردنەوەی سوپای ئیسرائیل دەکات، نەک کشانەوە، حەماسیش ئەم هەڵوێستە ڕەتدەکاتەوە". سەرچاوەیەکى دیکەش ئەوەى خستوەتەڕوو ئیسرائیل بەمەبەستى بەردەوامبووى لەشەڕى وێرانکاریی، بەردەوامە لەسیاسەتى دواخستن و ڕێگری لەڕێککەوتننامەکه. ئەمەش لەکاتێکدایە ماوەى ٦٤٥ ڕۆژە ئیسرائیل شەڕێکى درێژخایەن و وێرانکارى بۆ سەر غەززە دەستپێکردوە، سەرچاوەکانی نەخۆشخانەکانی غەززە ڕایانگەیاند کە لە ئەنجامی هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە لە بەیانی ئەمڕۆوە ٦٠ کەس کوژراون، لەنێویاندا ٢٧ کەس چاوەڕێی یارمەتییەکان بوون. لە بەیانی ڕۆژی شەممە و شەوی ڕابردوودا، هێزەکانی داگیرکەری ئیسرائیل هەڵمەتێکی کوشندەیان دەستپێکرد و چادر و ماڵی ئاوارەکانیان لە شارەکانی غەززە و خان یونس کردە ئامانج . هەروەها ئۆپەراسیۆنی ڕووخاندنی بینای زیاتریان لە کەرتی غەززە ئەنجامدا. دانوستانەکانی ئاگربەستی غەززە لە دەوحەی پایتەختی قەتەر پێی ناوە حەوتەمین ڕۆژی خۆی، لە کاتێکدا حەماس ئیسرائیل بەوتۆمەتبار دەکات کە ڕێگری لە دانوستانەکانی ئاشتی دەکات، بەرپرسانى ئەمریکاش لێدوان و قسەی گەشبینانە لەبارەی پێشکەوتن لە دانوستانەکان و ڕێککەوتنێکی "نزیک" لە ماوەی "چەند ڕۆژێکدا" دەکەن. لە نێوان بەردەوامی دانوستانەکان لە دۆحە لە یەکشەممەی ڕابردووەوە، نەتانیاهۆ لە کلیپێکی ڤیدیۆیی کە پێنجشەممە بڵاوی کردەوە، مەرجی ئەوەی دابوو کە حەماس دەبێت چەک داماڵین و نابێت خاوەنی توانای سەربازی بێت و نابێت کۆنترۆڵی کەرتی غەززە بکات.  ناوبراو ئەگەری یەک ڕێککەوتنی لە غەززە بە بێ ئەمە ڕەتکردەوە و هەڕەشەی گەڕانەوەی بۆ شەڕی کرد و گوتی "ئەگەر بتوانین لە ڕێگەی دانوستانەوە ئەمە بەدەست بهێنین، ئەوە شتێکی باش دەبێت. ئەگەرنا بە ڕێگەی دیکە، لە ڕێگەی دەسەڵاتی سوپای قارەمانەکەمانەوە بەدەستی دەهێنین". گیدیۆن ساعر، وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل، ڕۆژی پێنجشەممە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ڕۆژنامەی دی پرێسی نەمسایی، مەرجێکی دیکەی بۆ دانوستانەکانی داهاتووی وروژاند و ڕایگەیاند، دەربەدەری سەرکردەکانی بزووتنەوەی حەماس دەتوانێت "بەشێک بێت لە چارەسەری کۆتاییهێنان بە شەڕەکە". نەتانیاهۆ ڕۆژی پێنجشەممە لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنیدا هیوای خۆی دەربڕی کە بتوانرێت لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا ڕێککەوتنێک بکرێت و وتی: پەنجا بارمتە هێشتا دەستبەسەرن (لەلایەن حەماسەوە)، و پێدەچێت تەنها 20 کەسیان لە ژیاندا بن. ئێستا ڕێککەوتنێکمان هەیە کە بڕیارە نیوەی زیندووەکان و نیوەی مردووەکان ئازاد بکەین.

  عەلی خامنەیی، ڕێبەری باڵاى کۆمارى ئیسلامى ئێران لە پلاتفۆرمی ئێکس ڕایگەیاند کە وڵاتەکەی توانای ئەوەی هەیە بە ئارەزووی خۆی بگاتە شوێنە گرنگەکانی ئەمریکا لە ناوچەکە. لەپۆستەکەیدا کە ئەمڕۆ شەممە بڵاویکردوەتەوە خامنەیی ئاماژەی بەوەشکرد، هێرشەکەی بۆ سەر بنکەی ئەلعودەیدی ئەمریکی کە زیانی بەرچاوی لێکەوتەوە، نەک ڕووداوێکی بچووک، بەڵکو بە گورزێکی گەورە دەزانێت کە دەکرێت دووبارە ببێتەوە. ئەمەش لە کاتێکدایە کە ئاژانسی ئەسۆشیەیتد پرێس وێنەی مانگی دەستکردی دوای هێرشی ئێران بۆ سەر بنکەی ئەلعودەیدی ئەمریکا لە قەتەر بڵاوکردەوە. بەپێی ڕاپۆرتی ئاژانسەکە، هێرشەکە بەر کەرەستەیەکی نیشتەجێبوونی قوبە کەوتووە کە سوپای ئەمریکا بۆ پەیوەندییە ئەمنییەکان بەکاریدەهێنن. شۆن پارنێل وتەبێژی پنتاگۆن پشتڕاستی کردەوە کە مووشەکێکی بالیستی ئێرانی بەر قوبەکە کەوتووە. هێرشی ئێران بۆ سەر بنکەی ئاسمانی ئەلعودەید لە دەرەوەی دەوحەی پایتەختی قەتەر لە ٢٣ی حوزەیران لە کاردانەوەی بۆردومانی سێ شوێنی ئەتۆمی ئەمریکا بوو لە ئێران. هەروەها ڕێگایەکی بۆ تۆڵەسەندنەوە بە ئێران بەخشی، بە خێرایی ئاگربەستی بە نێوەندگیری دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، کۆتایی بە شەڕی ١٢ ڕۆژەی نێوان ئێران و ئیسرائیل هێنا. بەڵام هێرشەکەی ئێران زیانێکی بەرچاوی نەبووە، ڕەنگە هۆکاری ئەوە بێت کە ئەمریکا پێش هێرشەکە فڕۆکەکانی لە بنکەکەوە گواستبووەوە کە بارەگای پێشەوەی فەرماندەیی ناوەندی ئەمریکای تێدایە.

  ئامادەکاریەکانى گەریلا پێش ئەوەى بەشدارى ڕێوڕەسمى سمبولیکى چەک لەنابردنەکە بکەن، چیان کردوە.   گرووپێک لە گەریلاکانی ئازادی کوردستان کە پێکهاتوون لە ١٥ ژن و ١٥ پیاو و بوون بە گرووپی 'ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیک' لە ١١ـی تەممووز مەراسیمێکی مێژووییان ئەنجام دا.  گرووپەکە پێش ئەنجامدانی مەراسیمەکە کۆبوونەتەوە. سەرەتا تەماشای پەیامە ڤیدۆییەکەی ڕێبەر ئاپۆ دەکەن. لەگەڵ دیمەنی دەرکەوتن و قسەکردنی ڕێبەر ئاپۆدا، گرووپەکە پێکڕا بەوپەڕی جۆش و مۆراڵەوە درووشمەکانی "بژی سەرۆک ئاپۆ"، "بە گیان و بە ڕووح لەگەڵتداین ئەی سەرۆک"، "بێ سەرۆک ژیان نابێ"، "ژن، ژیان، ئازادی" و "بژیی پارتی کرێکارانی کوردستان" دەڵێنەوە. خەباتێکی مێژوویی دوای تەماشاکردنی دیمەنی ڕێبەر ئاپۆ، هاوسەرۆکی کۆنسەی بەڕێوەبەری کەجەکە، بەسێ هۆزات بۆ گەریلاکان وتارێکی بە جۆش و مێژووی دەدات. وتارەکەی بەسێ هۆزات بەم شێوەیەیە: "ئەمڕۆ لێرەدا بۆ کارێکی گرنگ و مێژوویی کۆبوونەتەوە. وەک هەموو هەڤاڵانیش دەزانن، لە ساڵی ٢٠٢٤دا پرۆسەکە گەیشتە قۆناغێکی نوێ. ماوەی دە ساڵ زیاترە گەل و تەڤگەرمان لەژێر هەڕەشەی هێرشەکانی دەوڵەتی تورکی قڕکەردایە. وێڕای هەموو هێرشەکانی بەڵام دەوڵەتی تورک نەگەیشت بە ئامانجەکەی. هەموو پلانڕێژییەکانی پوچەڵ بووە و نەگەیشت بە ئامانجەکەی. گەریلا لەم پرۆسەیەدا بەرخۆدانێکی مەزنی نیشاندا. لێرەوە سڵاو لەو هەڤاڵانە دەکەین کە پەرەیان بەم بەرخۆدانە دا و بە ڕێز و شکۆوە یادی هەڤاڵانی شەهیدمان دەکەینەوە. لە سایەیی بەرخۆدانی ئەوانەوە پلانەکانی دووژمن پوچەڵ بوونەوە. سوپای دەوڵەتی تورک، بە تایبەت لە مەتینا و زاپ دابڕاندنی ژیانیان ئەنجام دا. ئامانجیان بوو لە ماوەی سێ ساڵدا خۆیان بگەیەننە قەندیل. بەڵام ئەم پلانەیان سەری نەگرت و تێکشکێندرا. ئەم بەرخۆدانە نەک بە تەنها لە چیاکاندا، بەڵکو لە دڵی گەلەکەمانیشدا چەکەرەی کردوو و مەزن بوو. لە هەموو پارچەکانی کوردستان هەموو کاتێک گەلەکەمان زیندوو بووە و پشتگیرییان لە تەڤگەرمان کرد.  بەرخۆدانی گەریلا بوێرییەکی مەزنی دا بە گەلەکەمان. لە سایەی ئەم ئیرادە هاوبەشەوە، ئەمڕۆ تەڤگەرمان زیندووە و بەشێوەیەکی بەهێزترەوە درێژە بە ڕێپێوانی ئازادی خۆی دەدات. هەروەک ڕێبەر ئاپۆیش دەبێژێ: "پێویستە لە هەموو جێگەیەک کۆمۆنە درووست بکرێت." ئەمە گوزارشت لە ئیرادەی خۆبەڕێوەبردن و خۆسەری دەکات. ئەمە هێڵی خۆسەرییە. تەڤگەرمان دەیەوێت نەک بە تەنها لە کوردستان، بەڵکو لە تورکیا، ئێران و عێراق پەرە بەم هێڵە بدات. لەم ڕێگەیەوە خواستێتی هەم ئازادی هەموو کوردستان و هەمیش دیموکراتیزەکردنی تورکیا پێکبهێنیت." لە دیمەنەکەدا زۆر بە ڕوونی دەردەکەوێت، کاتێک گەریلاکانی ئازادی کوردستان، دەنگ و ڕەنگی ڕێبەر ئاپۆ دەبیستن، جۆشوخرۆشێکی ناوازە دەیانگرێتەوە. گەریلاکان ڕایدەگەیەنن ئەم ساتە دەستپێکی نوێ و لە دایکبوونەوەیەکە و دەڵێن: "هەنگاوی نوێی دەگرینە بەر و بەڕێدەکەوین بۆ گەشاندنەوەی ئەو ئاگرەی مەزڵوم، زەکییە و ڕەهشانەکان گوڕییان دا. دەڕۆین ڕێنەماییەکانی ڕێبەر ئاپۆ جێبەجێ دەکەین." ئەم لینکە بکەرەوە بۆ بینیى ڤیدیۆکە.. https://t.me/hawlatinews/26240

سەرۆککۆماری تورکیا لە گوتارێکدا ئاماژەی بەوەش کرد، "لاپەڕەیەکی نوێ کراوەتەوە، کۆتایی بە خوێن و فرمێسک دێت." باسی لەوەش کرد، لە سەرەتای پرۆسەکەوە بە وریاییەوە مامەڵەیان کردووە، "باخچەلی لە پرۆسەی تورکیای بێ تیرۆر هاوبەشی ئێمەیە." دوای ئەوەى دوینێ لە سلێمانى گرووپێک گەریلا لەڕێوڕەسمێکى سمبولیکیدا چەکەکانیان سوتاندو و لەناوبرد، ئەمڕۆ ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا  لە سی و دووهەمین کۆبوونەوەی ڕاوێژکاری و هەڵسەنگاندنی ئاک پارتی وتارێکى پێشکەشکرد. ئەو رایگەیاند، خەریکە 'رێکخراوی تیرۆر" کۆتایی دێت و "ئەمڕۆ لاپەڕەیەکی نوێی مێژوویی لە تورکیا دەستپێدەکات." ئاماژەی بەوەش کرد، "رێگری لە قسەکردن بە کوردی تیرۆری زیاتر کرد." ئەردۆغتان دەڵێت: تورکیا هەنگاو دەنێ بۆ داهاتووی 100 ساڵەی خۆی، هەموو کارەکانمان بە راوێژکاری و هەرەوەزی بەڕێوەدەبەین، لەگەڵ دەوڵەت باخچەلی چەندین هەنگاومان بۆ چارەسەریی کێشەکە ناوە، ئەشکەنجەکانی زیندانی ئامەد و قەدەغەی زمانی کوردی هەڵە بوو، خوێنڕشتن و فرمێسکی دایکان دەوەستێت. سەرۆک کۆمارى تورکیا لەبەشێکى دیکەى قسەکانیدا وتى: ئەمڕۆ دادەنیشین و بەبێ چەک بۆ برایەتی قسە دەکەین، لە سوریا برا کوردەکانمان بۆ ئاشتی و سەقامگیری هەوڵدەدەن، لە سوریا گفتوگۆی باش لەنێوان کورد و دیمەشق بەڕێوەدەچێت. هاوکات ئەوەشى خستەڕوو لە (47) ساڵ لەمەوبەرەوە كە شەڕی (پەكەكە) دەستیپێكردووە زیاتر لە (50) هەزار كەس كوژراون، توركیا لە ئەنجامی ئەو شەڕەكە ناسەقامگیربوو، لەرووی ئابوریەوە (2) ترلیۆن دۆلار زیانمان پێگەیشتووە. سەرۆککۆماری تورکیا لە گوتارێکدا ئاماژەی بەوەش کرد، "لاپەڕەیەکی نوێ کراوەتەوە، کۆتایی بە خوێن و فرمێسک دێت." باسی لەوەش کرد، لە سەرەتای پرۆسەکەوە بە وریاییەوە مامەڵەیان کردووە، "باخچەلی لە پرۆسەی تورکیای بێ تیرۆر هاوبەشی ئێمەیە." پرۆسەی ئاشتی کە ئەردۆغان بە "تورکیای بێ تیرۆر" ناوی دەبات بە گوتەی ئەو، "لە ئەنجامی دانوستاندن نەهاتووەتە ئاراوە." ئەردۆغان: ئەو شەڕەی 41 ساڵە هەیە کۆتایی دێت، بەکارهێنانی وشەی تیرۆر کۆتایی دێت، ئەمڕۆ دادەنیشین و بەبێ چەک بۆ برایەتی قسە دەکەین. هاوکات ئەوەشى خستەڕوو، وەک هەنگاوی یەکەم کۆمیسیۆنێک لە پەرلەمانى تورکیا دروستدەکەن، و دەست دەکەن بە گفتوگۆکردن لەسەر چوارچێوەی یاسایی پرۆسەکە لە چوارچێوەی پەرلەمانیدا.  وتیشى: شتگەلێکی باشتر دێن. هیوادارین پەرلەمانەکەمان بە بەشداری فراوانترین پاڵپشتی ئەم پرۆسە سود بەخشە بکات. هەنگاوەکانی دوێنێ دەنگێکی زۆر جیاوازیان لە عێراقدا دروست کردووە. زۆر گرنگە خوشک و برا کوردەکانمان لە سوریا بە ئارامی بژین. ئێمە پێمان وایە کە کتێبی تیرۆر لەوێ دادەخرێت، یەکڕیزی و تەبایی زاڵ دەبێت.

  نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان پێشوازی لەمەراسیمى سمبولیکى لەناوبردنى چەکی 30 گەریلای پەکەکە دەکات و داکۆکى له‌ سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى ده‌کاته‌وه‌.    سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پەیامێکدا دەڵێت، "ئه‌مه‌ هه‌نگاوێکى ديکه‌ى گرنگ و دڵخۆشکه‌رى سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى بوو. دڵنياين ئه‌م هه‌نگاوه‌ پرۆسه‌ى ئاشتى ده‌باته‌ قۆناغێکى نوێوه‌ و هه‌نگاوى ديکه‌ى کرده‌يى به‌دوادا دێت که‌ پرۆسه‌که‌ به‌ ئاراسته‌يه‌کى دروستدا ده‌باته‌ پێشه‌وه‌."   پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ هەینی، 11ـی تەممووزی 2025، 30 ئەندامی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لەمەراسیمێکى سمبولیکیدا لە ئەشکەوتی جاسەنەی سنووری سلێمانی هاتنە خوارەوە و چەکەکانیان سووتاندو لەناوبرد. لە گوتارێکدا رایانگەیاند: به‌ ئیراده‌ی ئازادی خۆمان، چه‌که‌که‌مان له‌نێو ده‌به‌ین.   نێچیرڤان بارزانی دەڵێت، "هه‌ر به‌م بۆنه‌يه‌وه‌ ته‌واوى پابه‌نديمان به‌ به‌رده‌واميى هه‌موو پشتيوانى و پشتگيرييه‌ک بۆ سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى دووپات ده‌که‌ينه‌وه‌. له‌م پێناوه‌دا وه‌ک هه‌ميشه‌ ئاماده‌ين بۆ پێشکه‌شکردنى هه‌موو يارمه‌تى و ئاسانکارييه‌کى پێويست و جێبه‌جێکردنى هه‌ر ئه‌رکێک کە بکه‌وێته‌ سه‌ر شانمان." دەقی پەیامەکە   پێشوازى له‌و هه‌نگاوه‌ى ئه‌مڕۆى پارتى کرێکارانى کوردستان (په‌که‌که‌) بۆ چه‌کدانان ده‌که‌ين که‌ له‌ رێوڕه‌سمێکدا به‌ ئاماده‌بوونى سه‌رکردايه‌تيى ده‌م پارتى و نوێنه‌رانى هه‌رێمى کوردستان و ژماره‌يه‌ک له‌ سياسه‌تمه‌داران و که‌سايه‌تى و ده‌زگاکانى راگه‌ياندنى تورکيا، له‌ هه‌رێمى کوردستان به‌ڕێوه‌چوو.   ئه‌مه‌ هه‌نگاوێکى ديکه‌ى گرنگ و دڵخۆشکه‌رى سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى بوو. دڵنياين ئه‌م هه‌نگاوه‌ پرۆسه‌ى ئاشتى ده‌باته‌ قۆناغێکى نوێوه‌ و هه‌نگاوى ديکه‌ى کرده‌يى به‌دوادا دێت که‌ پرۆسه‌که‌ به‌ ئاراسته‌يه‌کى دروستدا ده‌باته‌ پێشه‌وه‌.   هه‌ر به‌م بۆنه‌يه‌وه‌ ته‌واوى پابه‌نديمان به‌ به‌رده‌واميى هه‌موو پشتيوانى و پشتگيرييه‌ک بۆ سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى دووپات ده‌که‌ينه‌وه‌. له‌م پێناوه‌دا وه‌ک هه‌ميشه‌ ئاماده‌ين بۆ پێشکه‌شکردنى هه‌موو يارمه‌تى و ئاسانکارييه‌کى پێويست و جێبه‌جێکردنى هه‌ر ئه‌رکێک کە بکه‌وێته‌ سه‌ر شانمان.   پرۆسه‌ى ئاشتى له‌ کاتێکدايه‌ که‌ ناوچه‌که‌ به‌ قۆناغ و دۆخێکى هه‌ستياردا تێده‌په‌ڕێت و له‌ گشت لايه‌ک ده‌خوازێت هه‌موو هه‌وڵ و کۆششێک له‌پێناو سه‌رخستنى ئاشتيدا بده‌ن. له‌ ئاشتيدا هه‌مووان براوه‌ن و سه‌رکه‌وتنى ئاشتى، خزمه‌ت به‌ تورکيا و ته‌واوى ناوچه‌که‌ و هه‌موو لايه‌ک ده‌کات.   سوپاس و پێزانين و ده‌ستخۆشيمان بۆ جه‌نابى سه‌رۆک ئه‌ردۆغان و ده‌ستپێشخه‌رى و پشتگيرى و هه‌وڵه‌کانى بۆ سه‌رخستنى پرۆسه‌ى ئاشتى، دووپات ده‌که‌ينه‌وه‌. هه‌روه‌ها به‌ ڕێزه‌وه‌ له‌ ڕۆڵى به‌ڕێزان باخچه‌لى و ئۆجالان و هه‌موو ئه‌وانه ده‌ڕوانين‌ که‌ کار له‌پێناو سه‌رخستنى ئاشتيدا ده‌که‌ن.   نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان 2025/7/11

ئەو گەریلایانەى لەمەراسیمەکەى ئەمڕۆدا چەکەکانیان لەناوبرد، بە ناوی گرووپی (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی) راگەیەندراوێکیان بڵاوکردەوە. گروپەکە دەڵێن: لە چوارچێوەی بانگەوازەکەی رێبەر ئۆجالان چەکەکانمان لەناودەبەین، وەک نیازپاکییەک بۆ سەرکەوتنی ئاشتی و بە ئیرادەی ئازادی خۆمان چەکەکانمان لەناودەبەین. هاوکات هەر لەو ڕاگەیەندراوەیاندا هاتووە: ئێمە به‌ ئامانجی شه‌ڕكردن دژی هێرشه‌كانی قڕكردنی كورد به‌شداریمان له‌ پەکەکە كردووه‌، هیوادارین ئه‌م هه‌نگاوه‌مان ببێت به‌ مایه‌ی خێر و خۆشی بۆ گه‌له‌كه‌مان. ڕاگەیاندراوەکەی گرووپی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیکی بەم شیوەیەیە: "بۆ ڕای گشتی و گه‌له‌كه‌مان به‌ناوی گرووپی "ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتیک"یه‌وه‌ كه‌ بۆ برەودان به‌ پرۆسه‌ی گۆڕان و وه‌رچه‌رخانی دیموكراتیکی پێكهێندراوه‌؛ سڵاو و ڕێزی خۆمان پێشكه‌شی ئاماده‌بووان و هه‌موو شاهیدانی ئه‌م چالاكییه‌ دیموكراتییه‌ مێژووییه‌مان ده‌كه‌ین. ئێمه‌ی ژنان و پیاوانی شه‌ڕڤانانی ئازادی كه‌ له‌ مێژوویی جیاجیادا به‌ ئامانجی شه‌ڕكردن له‌ دژی هێرشه‌كانی نكۆڵیكردن و قڕكردنی كورد به‌شداریمان له‌ ریزه‌كانی پەکەکەدا كردووه‌، چه‌كمان هه‌ڵگرتووه‌ و له‌ هه‌رێم و شوێنی جیاجیا تێكۆشانمان بەڕێوەبردووە، ئه‌مڕۆ وه‌ك وه‌ڵامێك بۆ بانگه‌وازییه‌كه‌ی رێبه‌ری گه‌لی كورد عەبدوڵا ئۆجالان كه‌ له‌ راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌ی ڕێکەوتی ١٩ـی حوزه‌یرانی ٢٠٢٥ییدا بڵاوی كردبووه‌وه‌؛ هاتووین بۆ ئێره‌. هاتنه‌كه‌مان له‌سه‌ر بنه‌مای بانگه‌وازی ٢٧ـی شوباتی ٢٠٢٥ بۆ "ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتیک"ـی ڕێبەر عه‌بدوڵا ئۆجالان و بڕیاره‌كانی ١٢هه‌مین كۆنگره‌ی پەکەکەیە كه‌ له‌ رۆژانی ٥-٧ـی ئایاردا ئه‌نجامی دا.  وه‌ك نیازپاكی و هه‌نگاوی بڕیارداری له‌ پێناوی به‌كرداریی سه‌ركه‌وتنی پرۆسه‌ی (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی) و له‌ ئێستاشه‌وه‌ به‌ ئامانجی به‌رده‌وامیدان به‌ تێكۆشانی ئازادی و دیموكراسی و سۆسیالیزمیمان به‌ رێبازی سیاسه‌تی دیموكراتی‌ و یاسایی و هاوكات له‌سه‌ر بنه‌مای ده‌ركردنی یاساكانی ئێنتیگراسیۆنی دیموكراتی؛ له‌ حزوری ئێوه‌دا به‌ ئیراده‌ی ئازادی خۆمان، چه‌كه‌كه‌مان له‌ناو ده‌به‌ین. هیوادارین ئه‌م هه‌نگاوه‌مان ببێت به‌ مایه‌ی خێر و خۆشی بۆ گه‌له‌كه‌مان به‌ تایبه‌تی بۆ ژنان و گه‌نجان و بۆ گه‌لانی توركیا و ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین و سه‌رجه‌م مرۆڤایه‌تی و ئاشتی و ئازادی له‌گه‌ڵ خۆی بهێنێت. پڕ به‌دڵ هاوڕاین له‌گه‌ڵ بانگه‌وازییه‌كه‌ی ڕێبەر عه‌بدوڵا ئۆجالان كه‌ ده‌ڵێت: "بڕوام به‌ هێزی سیاسه‌ت و ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی هه‌یه‌، نه‌ك چه‌ك. بانگه‌وازی له‌ ئێوه‌ش ده‌كه‌م ئه‌م پره‌نسیپه‌ پەیڕەو بكه‌ن" و مایه‌ی شانازی و سه‌ربه‌رزییه‌كی گه‌وره‌یه‌ كه‌ هه‌ڵده‌ستین به‌ جێبه‌جێكردنی بنه‌ماكانی ئه‌م پره‌نسیپه‌ مێژووییه‌. ده‌زانین كه‌ تا ئێستا هیچ شتێك به‌ ئاسانی و بێ قوربانی و به‌بێ تێكۆشان به‌دینه‌هاتووه‌، به‌پێچه‌وانه‌وه‌ هه‌موو شتێك رۆژانه‌ به‌ قوربانی گه‌وره‌ و به‌ تێكۆشانی بێ وێنه‌ به‌ده‌ستخراوه‌. هه‌ڵبه‌ت له‌ ئێستا به‌دوایشه‌وه‌ هه‌ر به‌ تێكۆشانی سه‌خت و دژوار به‌رده‌وام ده‌بێت. زۆر باش لەم ڕاستییه‌ تێگەیشتووین و له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه‌ بۆ به‌ده‌ستهێنانی سه‌ركه‌وتنی گه‌وره‌ و ده‌ستكه‌وتی دیموكراتییانه‌ له‌ناخی دڵمانه‌وه‌ بڕوامان به‌ فیكر و پارادایمی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالانە و متمانه‌مان به‌ خۆمانە و هاوکات وه‌كو كۆمه‌ڵه‌ی هاوڕێیانیش متمانه‌مان به‌هێزی هه‌ره‌وه‌زیمان هه‌یه‌. له‌ ژینگه‌یه‌كی وه‌هادا كه‌ گوشار و تاڵانكاری فاشیستی پەرەی سه‌ندووه‌، ناوچه‌كه‌مان؛ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین بووه‌ به‌ گۆمی خوێن و گه‌له‌كه‌مان له‌ هه‌موو كاتێك زیاتر پێویستی به‌ ژیانی ئاشته‌وایی، ئازادی و یه‌كسانی و دیموكراتییه‌، گرنگی و ڕاست و پێویستی هه‌نووكه‌یی ئه‌م هه‌نگاوه‌ مێژووییه‌مان ده‌بینین و هه‌ستی پێده‌كه‌ین. به‌و هیوایه‌ین كه‌ هه‌موو لایه‌ك لە؛ ژنان، گه‌نجان، كرێكار و ره‌نجده‌ران، هێزه‌ سۆسیالیستی و دیموكراته‌كان، واتا سه‌رجه‌م گه‌لان و مرۆڤایه‌تی؛ درك بە بەها و بایه‌خی ئه‌م هه‌نگاوه‌ ئاشتی و دیموكراتیانه‌یه‌مان بكه‌ن، تێیبگه‌ن و ڕێزی بگرن. هه‌ر له‌م سۆنگه‌یه‌وه‌ بانگ له‌ سه‌رجه‌م هێزه‌ هەرێمی و جیهانییه‌كان ده‌كه‌ین كه‌ به‌رپرسن له‌ هه‌موو ئێش و ئازاره‌كانی گه‌له‌كه‌مان، رێز له‌ مافه‌ ڕه‌وا و نه‌ته‌وه‌یی و دیموكراتییه‌كانی گه‌له‌كه‌مان بگرن و پشتیوانی له‌ پرۆسه‌ی ئاشتی و چاره‌سه‌ری دیموكراتییانه‌ بكه‌ن. بانگه‌وازی له‌ گه‌لان بەگشتی، وە به‌تایبه‌تی ژنان و گه‌نجان، كرێكار و ڕه‌نجده‌ران، هێزه‌ دیموكرات و سۆسیالیستییه‌كان، ڕۆشنبیر، نوسه‌ر، ئه‌كادیمیست، مافناس، هونه‌رمه‌ند و سیاسه‌تمه‌داران ده‌كه‌ین به‌شێوه‌یه‌كی ڕاست و درووست له‌م هه‌نگاوه‌ مێژووییه‌مان تێبگه‌ن و له‌پاڵ ئێمه‌ و گه‌له‌كه‌ماندا بن. هه‌روه‌ها داواده‌كه‌ین بۆ ئازادی جه‌سته‌یی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان و چاره‌سه‌ری سیاسی و دیموكراتییانه‌ی پرسی كورد چالاكانه‌تر تێبكۆشن و له‌ ئاستی جیهانیدا تێكۆشانی دیموكراتییانه‌، سۆسیال ئینته‌رناسیۆنالی و پشتگیری و پشتیوانی بكه‌ین. بانگه‌وازیش له‌ گه‌له‌كه‌مان و سه‌رجه‌م هێزه‌ سیاسییه‌كانی ده‌كه‌ین، به‌شێوه‌یه‌كی ڕاست تێبگه‌ن له‌ تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی ئه‌م قۆناخه‌ مێژووییه‌ی ئێستا و ئه‌م پرۆسه‌ی 'ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتیک'یەیی کە ڕێبه‌ر ئاپۆ ده‌ستی پێكردووه‌، ئه‌ركه‌كانیان له‌ هه‌موو بواره‌كانی په‌روه‌رده‌یی، ڕێكخستنی و چالاكییدا به‌سه‌ركه‌وتوویی جێبه‌جێ بكه‌ن و پەرە به‌ ژیانی دیموكراتییانه‌ بده‌ن. ستەم و داگیركاری كۆتایی دێت و ئازادی و هاوخه‌باتی سه‌رده‌كه‌وێت. پرۆسه‌ی ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتیکی مسۆگه‌ر سه‌رده‌كه‌وێت. ١١ـی ته‌ممووزی ٢٠٢٥ گرووپی ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی."  

  پەروین بوڵدان، پەرلەمانتاری دەم پارتی و ئەندامی شاندی ئیمراڵی، لەتۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس پۆستێکى کردووەو وێنەیەکى سرى سورەیائۆندەرى داناوەو دەڵێت: ئارام بگرە هەڤاڵ سری دایکان چیتر ناگرین. پەروین بوڵدان، پەرلەمانتاری دەم پارتی لە بازنەی وان و بریکاری سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا رۆژی هەینی، 11ی تەممووزی 2025 لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس بۆ سری سورەییا ئۆندەری نووسی: ''بەهیوای هەینیێکی خێردار. دەزانم چاودێری دەکەیت، دەبینیت، دڵخۆش و ئاسوودەیت. بە ئاسوودەیی بخەوە سری هاوڕێباز. ئەمڕۆ چەکەکان رادەست دەکرێن''.   بوڵدان هەروەها نووسیویەتی: ''ئایندەیەک لەبەردەممانە، تێیدا ئیدی گەنجەکان نامرن و دایکەکان ناگرین. ئاشتیت بە دیاری پێشکەش بێت''.   ئەو گوتەیەی بریکاری سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا لەکاتێکدایە، بڕیارە پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ هەینی، گرووپێکی گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لە رێوڕەسمێکدا بەشێوەیەکی سیمبوولی چەکەکانیان لەناو دەبەن.   لەبارەی شوینی بەڕێوەچوونی رێوڕەسمەکە، د. حەکیم عەبدولکەریم، ئەندامی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان و بەشدار لە رێوڕەسمەکە وتى: "ئێمە لە شوێنی رێوڕەسمەکەین و رێوڕەسمەکە لە ئەشكەوتی جاسەنە بەڕێوەدەچێت لە سنووری ناحیەی سوورداش لە پارێزگای سلێمانی".   سری سورەییا ئۆندەر، بریکاری پێشووری پەرلەمانی تورکیا و ئەندامی شاندی ئیمرالیی دەم پارتی، رۆژی 3-5-2025 بەهۆی لاوازبوون و لەکارکەوتنی بەشێک لە ئەندامانی جەستەی، لە نەخۆشخانەیەکی ئیستەنبووڵ گیانی لەدەستدا.   ئۆندەر رۆڵێکی گرنگی لە پرۆسەی چارەسەریی 2013-2015 لە تورکیا هەبوو، هاوکات لە پرۆسەی چارەسەریی ئەم جارەی تورکیاشدا ئەندامی شاندی ئیمرالیی دەم پارتی بوو بۆ دیدارەکانی ئۆجەلان.