كاریگەری بردنەوەی ترەمپ لەسەر نەوت و دراو

هاوڵاتی بڕیارە سبەینێ تەیف سامی، بۆ بەشداریکردن لە کۆڕبەندێکی ئابووری سەردانی شاری هەولێر بکات و دواتر لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دارایی هەرێم کۆدەبێتەوە. تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق، بە سەرۆکایەتی شاندێکی حکومەتی عێراق و لەگەڵ چەند وەزیرێکی دیکە سەردانی هەولێر دەکەن و دوو رۆژ دەمێننەوە، بڕیاریشە لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دارایی گرفتەکانی بەردەم ناردنی مووچەی مانگی هەشت تاوتوێ بکەن. ئەمەش لەکاتێکدایە، رۆژی سێشەممەی رابردوو دابەشکردنی مووچەی مانگی حەوتی مووچەخۆرانی هەرێم دەستیپێکرد و بۆ یەکەمین جار خانەنشینان مووچەکانیان بە هاوتاکراوی لەگەڵ خانەنشینانی عێراق وەرگرت.

هاوڵاتی پێشەوا هەورامانی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستا، بە میدیای پارتی ڕاگەیاندووە، حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌رگری له‌ مافی مووچه‌خۆرانی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات.  هەروەها پێشەوا هەورامانی ئاماژەی بەوەشکردووە" پێش 15ـی ئه‌م مانگه‌، مووچه‌ی مانگی هه‌شتی مووچه‌خۆرانی هه‌رێمی كوردستان ده‌گات". جێی ئاماژەیە، ماوەی دوو ڕۆژە دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی تەمووز کراوە، بەڵام هێشتا بە تەواوی چارەنووسی مووچەی مانگی ئاب و ئەیلوول دیار نییە.

هاوڵاتی عێراق داواکارییەکی ئۆپیک بۆ کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوت ڕەتدەکاتەوە، جێگری سەرۆکی لیژنەی نەوتیش لە پەرلەمان دەڵێت، 95%ی داهاتی وڵات پشتی بە نەوت بەستووە. ڕێکخراوی ئۆپیک لە ڕاپۆرتی مانگانەی خۆیدا ئاشکرایکردووە کە پشکی ڕێگەپێدراوی عێراق بۆ هەناردەی نەوت چوار ملیۆن بەرمیل نەوتی رۆژانەیە، بەڵام مانگی ڕابردوو ئەو وڵاتە رۆژانە چوار ملیۆن و 250 هەزار بەرمیل نەوتی هەناردەکردووە، لەکاتێکدا بەڵێنی دابوو هەناردەی ئارەزوومەندانەی نەوت کەمبکاتەوە. یاسر حسێنی، جێگری سەرۆکی لیژنەی نەوت لە پەرلەمانی عێراق لە چاوپێککەوتنێکدا ڕایگەیاند، داواکارییەکەی ئۆپیک بۆ کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوت زیان بە ئابووری عێراق و پڕۆژە خزمەتگوزارییەکان دەگەیەنێت، بۆیە داوایانکردووە حکومەت بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوت گفتوگۆ لەگەڵ ڕێکخراوەکەدا بکات.

هاوڵاتی نرخی زێڕ لە بازاڕەكانی هەرێمی کوردستان، گەیشتە بەرزترین ئاستی مێژوویی و یەك مسقاڵ نرخەكەی گەیشتە سەرووی 600 هەزار دینار. نرخی زێڕ ڕۆژ بەڕۆژ بەرزتر دەبێتەوە و ئەمڕۆ نرخی یەك ئۆنسە گەیشتۆتە دوو هەزار و 472 دۆلار. نرخی زێڕی عەیارە 24 گەیشتووەتە 602 هەزار دینار و عەیاری 21 گەیشتووەتە 527 هەزار دینار و عەیاری 18 بووە بە 452 هەزار دینار. بەوتەی پسپۆڕان، دۆخی ئابووری جیهانی و شەڕی بەردەوامی وڵاتان كاریگەری كردووەتە سەر زێڕ و دراوەكان و نرخی بەرزكردووەتەوە.

هاوڵاتی ئەمڕۆ شەممە 27ی تەموزی 2024، نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا ڕووی لە دابەزینکرد، بەمشێوەیەی خوارەوە: - نرخی نەوتی برێنتی دەریای باکوور 1 دۆلار و 24 سەنت دابەزی و بە 81 دۆلار و 13 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. -  نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمەریکاش 1 دۆلار و 12 سەنت دابەزی و یەک بەرمیلی بە 77 دۆلار و 16 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت.  لە ئاستی هەفتانەدا نرخی نەوتی برێنت نزیکەی 1% و نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمەریکا نزیکەی 3%ی نرخیان دابەزیوە.

هاوڵاتی ئەمڕۆ هەینی 26ی تەموزی 2024، نرخی زێڕ لە بازاڕەکانی هەرێمی کوردستان بەمشێوەیەیە: - زێڕی عەیارە 21 به 505 هەزار دینار. - زێڕی عەیارە 18 به 433 هەزار دینار. - زێڕی عەیارە 22 به 530 هەزار دینار. - زێڕی عەیارە 24 به 577 هەزار دینار. - ئۆنسەی زێر 2374.00 دۆلار. بەراورد بە چەند رۆژی رابردوو نرخی زێڕ دابەزینێکی کەمی بەخۆیەوە بینیوە.  

هاوڵاتی  وەزیری دارایی هەرێم رایگەیاند داتاو زانیارییەكانمان پێشكەشی حكومەتی عێراق كردوە رۆژانە لەگەڵ وەزیرو نوێنەرانمان بۆ چاودێریكردنی رێكارەكانی ناردنی 618 ملیارەكە لەسەر هێڵین. ئاوات شێخ جەناب، وەزیری دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستان بەمیدیای نزیك لەپارتی وتوە "حكومەتی هەرێم هەموو رێكارێكی ناردنی مووچەی جێبەجێكردوەو داتاو زانیارییەكانی پێشكەشی حكومەتی فیدراڵ كردوە". لەبارەی ناردنی 618 ملیار دینارەكەش، ئەوەی خستوەتەڕوو "رۆژانە لەگەڵ وەزیرو نوێنەرانمان بۆ چاودێریكردنی رێكارەكانی ناردنی 618 ملیارەكە لەسەر هێڵین، چاوەڕێش دەكەین لەم چەند رۆژەدا ئەنجامی هەبێت". وەزیری دارایی هەرێم دەشڵێت "لەگەڵ حكومەتی فیدراڵی لەسەر هەمواردكردنەوەی یاسایی بودجە رێككەوتووین".

هاوڵاتی  پەرلەمانی عێراق بۆ دواداچوون و پێشكەشكردنی راپۆرتێكی بەپەلە لەبارەی رێكارەكانی وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق َ بۆ  خەرجكردنی بڕی 618 ملیار دینار بۆ مووچەی مانگی یەكی فەرمانبەرانی هەرێم لیژنەیەكی پێكهێنا.  پەرلەمانی عێراق بەواژۆی عەتوان عەتوانی سەرۆكی لیژنەی دارایی پەرلەمان و ئەندامێتی سێ ئەندام و راوێژكارێكی لیژنەی دارایی، لیژنەیەكی تایبەتی لەبارەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم پێكهێنا.  د.نەرمین مەعروف ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق لەبارەی پێكهێنانی لیژنەكەوە راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوەو دەڵێت"لەبەردەوامیی پێداگری و هەوڵەكانمان بۆ زامنكردنی مافەكانی هەرێمی كوردستان و بەتایبەت مووچەی فەرمانبەران و خانەنشینان و تۆڕی چاودێری كۆمەڵایەتی، لەیاسای بودجەی سێ ساڵەی فیدڕاڵی و چارەسەری ریشەیی بۆ پرسی مووچە لە هەمواری یاسای بودجە ئەمڕۆ یەكشەممە 28ی كانوونی دووەمی 2024، لەسەر پێشنیازمان بڕیاردرا بە پێكهێنانی لیژنەیەكی تایبەت" وتیشی " لیژنەكە لە ئەندامانی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەران بەمەبەستی بەدواداچوون و پێشكەشكردنی راپۆرتێكی بەپەلە لەبارەی رێكارەكانی وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ بۆ  خەرجكردنی شایستە داراییەكانی هەرێم  بەتایبەتی لەدوای بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران بە تەرخانكردنی بڕی 618 ملیار دینار بۆ مووچەی مانگی یەكی فەرمانبەرانی هەرێم لە ساڵی 2024 و ئاستی جێبەجێكردنی پابەندییەكانی سەر هەرێم لەیاسای بودجە".

هاوڵاتی  دوای هێرشكەی شەوی رابردووی سەر كێڵگەی كۆرمۆر كە بەرهەمهێنانی غازی لەكێڵگەكەدا وەستاندوە  بەهای پشكەكانی كۆمپانیای دانە غاز لە بازاڕی ئەبوزەبی نزیكەی 3% دابەزی. كۆمپانیای دانەغاز لە ساڵی 2005ەوە لە بازاڕی ئەبوزەبی تۆماركراوەو وەبەرهێنانی لە هەرێمی كوردستان و وڵاتی میسر لە بواری وزەدا ئەنجام دەدات. هەر گۆڕانكارییەك لە بڕی بەرهەم لەو كێڵگانە كاریگەری لەسەر بەهای پشكەكانی كۆمپانیاكە دروست دەكات كە ئێستا بەهای بازاڕییەكەی ملیارێك و 400 ملیۆن دۆلارە. هاوكات راگەیاندنی شانەی ئەمنی عێراق ئەمڕۆ هەینی، بڵاویكردەوە؛ بەفەرمانی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق و بۆ بەدواداچون لە هێرشەكەی دوێنێ شەوی سەر كێڵگەی گازی كۆرمۆر لیژنەیەك بۆ لێكۆڵینەوە پێكبهێنێت  ئەوەشی خستوەتەڕو، حکومەتی عێراق هەوڵدەدات ژێرخانی وڵات پەرەپێبدات و بژێوییەکی شایستە بۆ هاووڵاتیان دابین بکات و ئابوریی نیشتمانی بپارێزێت، بەڵام تێکدەرەكان کێڵگەی غازی کۆرمۆریان لە باشووری پارێزگای سلێمانی، هەرێمی کوردستان بە ئامانج گرتوە. ئەوەشخراوەتەڕو، لەسەر ئەو روداوە تێکدەرانەیە، محەمەد شیاع سودانی فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانی عێراق، فەرمانی کردوە لیکۆڵینەوە لەسەر روداوەکە بکرێت و تەواوی نهێنییەکانی لە ماوەی 48 کاتژمێردا ئاشکرا بکرێت. لە راگەیەنراوەی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکان باس لەوەشکراوە، سودانی داواشیکردوە، رێکاری یاسایی بەرامبەر ئەو لایەنە بگیرێتە بەر کە ئەو تاوانەی ئەنجامداوە و هەڕەشەی لەسەر پڕۆژەیەکی وزەی سنوری هەرێمی کوردستان دروستکردوە.

هاوڵاتی  رێكخراوی گەشەپێدانی بازرگانی ئێران رایگەیاند  ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەولێرو ئێران بەردەوامەو هیچ گۆڕانكارییەكی وا لە ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوان هەردوولا رووینەداوە. محەمەد قەناد زادە، جێگری بەڕێوەبەری رێكخراوی گەشەپێدانی بازرگانیی ئێران رایگەیاند "رووداوەكانی ئەمدواییە كاریگەریی ئەوتۆی لەسەر ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان ئێران و هەولێر نەبووە، ئێستاش وەك جاران بازرگانی نێوان هەردوولا بەردەوامەَ". ئەوەشی رونكردوەتەوە"هەوڵەكانی نێوان هەردوولایان بەردەوامە لە دروستكردنی هاوبەشی بازرگانیی نێوان هەولێر و تاران و لابردنی ئاستەنگییەكانی بەردەمیان". دوای هێرشە موشەكییەكانی ئێران بۆ سەر شاری هەولێر كە بووە هۆی بەئامانجكردنی خەڵكی مەدەنی، وەك كاردانەوەیەك بەرامبەر ئێران، ژووری بازرگانی هەولێر داوای لەهاووڵاتیان و بازرگانان كرد بایكۆتی هێنان و بەكارهێنانی كاڵا ئێرانییەكان بكەن و پەیوەندییە ئابووری و بازرگانییەكان لەگەڵ ئێران هەڵپەسێرن هەرێمی كوردستان بازاڕێكی گرنگی ساغكرنەوەی بەرهەمەكانی ئێرانە كە ڕۆژانە هاوردە دەكرێن، بەپێی زانیاریەكانیش رۆژانە 600 بۆ 650 بارهەڵگر كاڵاو شمەك لە دەروازەی حاجی ئۆمەران هاوردەی هەرێمی كوردستان دەكرێت و دەروازەی حاجی ئۆمەرانیش تەنها دەروازەیە لە سنووری پارێزگای هەولێر كە هاوسنوورە لەگەڵ رۆژهەڵاتی كوردستان.      

هاوڵاتی  وەزارەتی دارایی هەرێم داوای لیستی مووچەی مانگی یەك لەگەنجینەكانی هەرێم و سێ سەرۆكایەتیەكەی هەرێم دەكات و بۆ مانگەكانی داهاتووش دەبێت پێش هەموو 5ی مانگێك لیستەكە ئامادە بكرێت. وەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێم لەڕێی دوو نووسراوەوە كە یەكێكیان بۆ سێ سەرۆكایەتیەكەی هەرێم (سەرۆكایەتی هەرێم، پەرلەمان، حكومەت) و ئەوی تریان بۆ گەنجیەكانی ناردوە داوایان لێدەكات لیستی مووچەو جۆری دەرماڵەكان، لێبڕینی خانەنشین و باجی دەرامەتی فەرمانبەران بە وردبینی و پەسەندكراوی وەزارەتەكان و فەرمانگە نەبەستراوەكان بە وەزارەت بەزووترین كات بۆ مانگی كانوونی دووەمی ساڵی 2024 رەوانەی بەڕێوەبەرایەتییە گشتییەكەیان بكرێت بەمەبەستی خەرجكرنی مووچە. هەر بەپێی نوسراوەكە، دارایی داواش دەكات مانگانە پێش هەموو پێنجی مانگێك لیستی مووچە بگاتە دەستیان بۆ كاری پێویست. وەزارەتی دارایی عێراقیش رۆژی 16ی كانوونی دووەمی 2024، بەنوسراوێك كە ئاڕاستەی سەرجەم دامەزراوەكانی عێراقی كردوە، داوای لیستی مووچەی فەرمانبەرانیان لێدەكات، نووسراوەكە وەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێمی كوردستانیشی تێدایەو دەبێت لیستەكە مووچەی بنەڕەتی فەرمانبەران و سەرجەم دەرماڵەكان و پارەی لێبڕینی خانەنشینی تێدابێت لە دوای وردبینیكردنی لە رێگەی بەڕێوەبەری گشتی یان بەشی ژمێریاریی وەزارەتەكان، بۆ ئەوەی لە خەرجیی مانگانەی پارەكانیان پشتی پێ ببەسترێت.  

هاوڵاتی  وەزیری دارایی عێراق رایگەیاند هەرێم لەساڵی رابردوودا هیچ داهاتێكی رادەستی بەغدا نەكردوە، تەنها رۆژانە 50 هەزار بەرمیل نەوتی رادەستی پاڵاوگە حكومییەكان كردوە. ئەندامێكی لیژنەكەش دەڵێت وەزیری دارایی پێڕاگەیاندین مانگانە ناردنی پارە بۆ مووچە بەردەوام دەبێت بەو مەرجەی هەرێم پابەندبێت بەناردنی زانیاری تەواوی لیستی ناوی مووچەخۆران و بڕی موچەكانیان و دەرماڵەو لێبڕینەكان بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ كە تائێستا نەیان ناردوە.  ئەمڕۆ یەكشەمە 21ی كانونی دووەمی 2024، دوای كۆبوونەوەكەیان لەگەڵ تەیف سامی وەزیری دارایی عێراق،  عەتوان عەتوانی، سەرۆكی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەران راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوەو رایگەیاند "دۆسیەی نەوتی هەرێمی كوردستان لە كۆبوونەوەكەدا ئامادەیی هەبوەو وەزیری دارایی دووپاتیكردوەتەوە، هەرێمی كوردستان لەساڵی 2023 دا هیچ داهاتێكی دارایی رادەستی حكومەتی فیدراڵی نەكردوە، تەنها رۆژانە 50 هەزار بەرمیل نەوتی رادەستی پاڵاوگە حكومییەكان كردوە". عەتوانی ئەوەشی خستوەتەڕوو "لەگەڵ وەزیری دارایی تاووتوێی ئەو كێشانەیان كردووە كە روبەڕووی جێبەجێكردنی بودجە بونەتەوە، بەتایبەت بڕگەكانی دامەزراندن و گرێبەستەكان، رێشكەوتون لەسەر تەواوكردنی خشتەكانی هەژماركردنی خەرجییە داراییەكان بەئامانجی دەستپێكردنیان لەساڵی 2024". هاوكات د.نەرمین مەعروف ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق لەبارەی كۆبوونەوەكەیان لەگەڵ وەزیری دارایی عێراق راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوەو ئاماژەی بەوەداوە كە كۆبوونەوەكەی لیژنەی بەئامادەبوونی وەزیری دارایی فیدڕاڵ بۆ بەدواداچوون بووە سەبارەت بەجێبەجێكردنی بودجەی ساڵی رابردوو گفتوگۆكردن لەبارەی ئامادەكاری  هەمواری یاسای بودجەی فیدڕاڵی بۆ ساڵی 2024.  ئەوەشی خستوەتەڕوو كە لەوەڵامی پرسیارێكیدا لەوەزیری دارایی لەبارەی مووچەی فەرمانبەران و خانەنشینانی هەرێم پێیڕاگەیاندین "خەرجكردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم لە بودجەی فیدڕاڵی لەمانگی یەكی ئەمساڵەوە كە بەبڕی 618 ملیار دیاریكراوە مانگانە بەردەوامدەبێت، بەمەرجێك هەرێم پابەندبێت بەناردنی زانیاری تەواویی لیستی ناوی مووچەخۆران و بڕی موچەكانیان و دەرماڵەو لێبڕینەكان بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ وەك ئەوەی لەناوەڕۆكی نوسراویان لە 16ی ئەم مانگە ئاماژەی پێدراوە".     

هاوڵاتی سەرۆك وەزیرانی عێراق رایگەیاند ناكۆكییەكان لەگەڵ كۆمپانیا نێودەوڵەتییەكان كە لە كەرتی نەوتی هەرێمی كار دەكەن لەسەر خەرجكردنی پارەكانیان هۆكاری دواكەوتنی دەستپێكردنەوەی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمە. محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق لە كۆڕبەندی داڤۆسی  سویسرا لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ ئاژانسی بلومبێرگی ئەمریكی لەبارەی دەستپێكردنەوە بەهەناردەكردنی نەوتی هەرێم رایگەیاند "ناكۆكییەكان لەگەڵ كۆمپانیا نێودەوڵەتییەكان كە لە كەرتی نەوتی هەرێمی كوردستان كار دەكەن، لەسەر خەرجكردنی پارەكانیان، هۆكاری دواكەوتنی دەستپێكردنەوەی پرۆسەی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستانە كە نزیكەی 10 مانگە راگیراوە".   سەرۆك وەزیرانی عێراق ئەوەشی خستوەتەڕوو "كۆمپانیاكانی نەوت، پرسێكیان هەیە لەگەڵ خەرجیی بەرهەمهێنانی نەوتەكە، گفتوگۆكان بەردەوامن بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانە، بەڵام هێشتا نەگەیشتوینەتە رێككەوتنێكی فەرمی". سودانی باسی لەوەشكردوە "لە مانگی رابردووەوە لەنێو ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق سەرقاڵی هەڵسەنگاندنێكن بۆ گۆڕانكاری لە بودجەی عێراق، تاوەكو لە رێگەی گۆڕانكارییەكانەوە بتوانن پارەی كۆمپانیا بیانییەكان بدەن".   رۆژی 25ی ئاداری 2023، هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان بەهۆی بڕیارێكی دادگای نێوبژیوانی نێودەوڵەتی لە پاریس راگیرا.    

هاوڵاتی  ئەندامێكی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند پێویستە بەزووی وەزارەتی دارایی هەرێم لیستی مووچەخۆران رەوانەی بەغدا بكات تا ئەم مانگە لەگەڵ دابەشكردنی مووچەی فەرمانبەرانی عێراق بەغداد پارە بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بنێرێت. د.بڕیار رەشید ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق لەبارەی نوسراوەكەی وەزارەتی دارایی عێراق بۆ هەرێم كە داوای لیستی مووچەی فەرمانبەران دەكات، بە هاووڵاتی وت" ئەو نوسراوە بۆ ئەوەیە ژمارەی تەواوی مووچەخۆرانی عێراق بزانرێت تا بڕی خەرجییەكان بزانن و خۆیان بۆ ئەمساڵ ئامادە بكەن كە ئەوەش لەسەر بنەمای ماددەی 77ی یاسای بودجەیەیە". وتیشی"دەبێت وەزارەتی دارایی هەرێم بەزووی لیستی مووچەخۆرانی هەرێم رەوانەی بەغداد بكات تا ناردنی مووچەی فەرمانبەران هاوشێوەی ناوچەكانی دیكەی عێراق  دوا نەكەوێت" وەزارەتی دارایی عێراق هەموو مانگێك لەسەرەتای مانگەوە دەستبەدابەشكردنی مووچەی خانەنشینانی شارستانی و سەربازی دەكات و  لەڕۆژی 18 مانگیشەوە دەستبەدابەشكردنی مووچەی فەرمانبەرانی وەزارەتەكانی دەكات و لەماوەی چەند رۆژێكدا سەرجەم مووچەخۆران مووچەكانیان وەردەگرن.  "بۆ ئەم مانگە بەغداد 618 ملیار دیناری بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم دەنێرێت كە ئەوەش لەخەرجی راستەقینەوەو ئەگەری هەیە بۆ مانگی داهاتوو بڕەكە زیادو كەمبكات و لەوەدا كێشە بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم دروست دەبێت، بەڵام هەمواركردنەوەی یاسای بودجە كێشەی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم چارەسەر دەبێت". ئەندامەكەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق وای وت. د.بڕیار رەشید ئەوەشی خستەڕوو" وەزارەتی دارایی عێراق لەگەڵ دەستپێكردن بەدابەشكردنی مووچەی فەرمانبەرانی، پارەی مووچە بۆ هەرێم دەنێرێت و ئەوكاتە دەبێت وەزارەتی دارایی هەرێم لەگەڵ داهاتی ناوخۆ مووچەی فەرمانبەران دابەشبكات". رۆژی یەكشەمەی رابرددوو 14ی كانونی دووەمی 2024، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق لەكۆبوونەوەی هەفتانەی خۆیدا بڕیاریدا بۆ ئەم مانگە 618 ملیار دینار بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بنێرێت و تا هەمواركردنەوەی یاسای بودجەش ناردنی پارە لەبەغداوە بۆ هەرێم بەردەوامبێت. 

هاوڵاتی  وەزارەتی دارایی عێراق داوای لیستی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی لە وەزارەتی دارایی هەرێم كردوە بە مەبەستی دابینكردنی خەرجی موچەكانیان تا ئەو كاتەی هەمواری بودجەی ساڵی 2024 پەسەند دەكرێت. بەپێی نوسراوێكی وەزارەتی دارایی عێراق كە تەیف سامی وەزیری دارایی عێراق واژۆی لەسەر كردوە رۆژی 16ی كانونی دووەمی 2024، ئاماژەی بەوەداوە بەپێی یاسای بودجەی گشتی پێویستە خەرجی و مووچەی فەرمانبەرانیان بۆ مانگی كانوونی دووەم و مانگەكانی دواتر رەوانەی فەرمانگەی ژمێریاریی وەزارەتی دارایی یان گەنجینەی پارێزگاكانیان بكەن تا ئەو كاتەی ئەنجوومەنی وەزیران و پەرلەمان رەزامەندی لەسەر خشتەی بودجە دەدەن.  هەر بەپێی نوسراوەكە كە هەرێمی كوردستانیش دەگرێتەوە، ئەو لیستە مووچەی بنەڕەتی فەرمانبەران و سەرجەم دەرماڵەكان و پارەی لێبڕینی خانەنشینی تێدا بێت لە دوای وردبینیكردنی لەڕێگەی بەڕێوەبەری گشتی یان بەشی ژمێریاری وەزارەتەكانەوە بۆ ئەوەی لە خەرجی مانگانەی پارەكانیان پشتی پێ ببەسترێت.