باسم محەمەد خزەیر، بریكاری وەزارەتی نەوت بۆ کاروباری دەرهێنان دەڵێت، لایەنی تورکیا ئاگاداری کردوینەتەوە، بەندەری جەیهان ئامادەیە بۆ وەرگرتنی نەوت، پشکنینی بۆری هەناردەکردنی نەوتی خاویش لە کێڵگەکانی هەرێمی کوردستانەوە بۆ بەندەری تورکیا تەواو بووە. خزەیر، لە لێدوانێکیدا بۆ رۆژنانەی (الصباح) وتی: وەزارەتی نەوت هەموو پابەندییەكانی جێبەجێ کردووە، چاوەڕێین هەرێم گڵۆپ سەوز هەڵبكات بۆ دیاریكردنی وادەیەك بۆ هەناردەکردنی نەوت بە تێكڕای (١٨٥) هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا، تا دەگاتە ئەو توانایانەی کە دەبێت دواتر هەناردە بکرێت، بەپێی ئەو بڕەی کە لە بودجەی فیدراڵیدا دیاری کراوە. ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە (2)ی شوباتدا، هەمواری بودجەی پەسەند کرد، کە بڕی قەرەبووی تێچوی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستانی دیاری کرد، هەموارکە حکومەتی هەرێمی کوردستانیش پابەند دەکات بە گواستنەوەی بەرهەمی نەوتی خۆی بۆ کۆمپانیای بە بازاڕکردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ)، کە لەلایەن وەزارەتی نەوتی فیدراڵیەوە بەڕێوەدەبرێت. سەبارەت بە ڕێککەوتنی نۆژەنکردنەوە و پەرەپێدانی چوار کێڵگەی نەوتی کەرکوکیش، بریكاری وەزارەتی نەوت رایگەیاند، لەگەڵ کۆمپانیای (بی پی)ی بەریتانی گرێبەستی پەرەپێدانی چوار کێڵگەی کەرکوکمان تەواوکردووە و، خراوەتە بەردەم کۆمپانیای راوێژکاری (کلڤن لاین) بۆ پێداچوونەوە بە مۆدێل و مەرجی گرێبەستییەکان، پێشبینیش دەکرێت لە چەند رۆژی داهاتوودا رێککەوتنی کۆتایی واژۆ بکرێت. بریكاری وەزارەتی نەوت رونیشیکردەوە، گرێبەستەکە بریتییە لە نۆژەنکردنەوەی چوار کێڵگەی (بای حەسەن، کەرکوک بە دوو قوبەکەی "بابا و ئاڤانا"، جەمبور، و خەبات) بۆ ئەوەی بگاتە ئامانجی بەرهەمهێنانی (420) هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا لە ماوەی دوو بۆ سێ ساڵدا، هەروەها وەبەرهێنانی (400) ملیۆن پێ سێجا لە غازی هاوەڵ و نۆژەنکردنەوە و فراوانکردنی دامەزراوەکانی غاز لە باکورو، دامەزراندنی وێستگەیەکی کارەبا بە توانای (٤٠٠) مێگاوات.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی 34ەمین ساڵیادی راپەڕینەوە پەیامێکی بڵاوکردەوە و دەڵێت، دۆخەکە لە هەموو لایەک دەخوازێت بە گیانی بەرپرسیارێتیی هاوبەشەوە کار بکەین. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەڵێت، "فيدراڵى و ده‌ستکه‌وته ده‌ستوورييه‌كان و ئاماده‌يى و كاريگه‌ريى ئه‌مڕۆی کوردستان، به‌ری ئه‌م ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ن. بۆیه، پاراستنی ده‌ستکه‌وته‌كان و مسۆگه‌رکردنی مافی نه‌وه‌کانی داهاتوومان، به یه‌کڕیزی، یه‌کگرتوویی و لێکگه‌یشتنى هه‌موو هێز و پێکهاته‌کان ده‌كرێت." لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوە کردووە، "دۆخی هه‌رێمی و ئاڵنگارييه ناوخۆیی و ده‌ره‌کییه‌کان، له هه‌موومان ده‌خوازێت به گیانی به‌رپرسیاريه‌تيی هاوبه‌شەوە کار بکه‌ین، له وانه‌كانى رابردوو فێر ببین و به‌رژه‌وه‌ندیی گشتيی گه‌له‌كه‌مان بپارێزين." دەقی پەیامەکەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان: ئه‌مڕۆ به شكۆدارييه‌وه یادی سی و چوار ساڵه‌ى ڕاپه‌ڕینی ئاداری 1991 ده‌که‌ینه‌وه. به‌م بۆنه‌يه‌وه پیرۆزبایی له خێزان و كه‌سوكارى سه‌ربه‌رزى شه‌هیدان، پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌کان و ته‌واوى گه‌لی کوردستان، به هه‌موو پێکهاته‌کانییه‌وه ده‌که‌م. ڕاپه‌ڕين، وێستگه‌یه‌کی مێژوویی و چاره‌نووسساز و ويستى پۆڵایینی كوردستانييان بوو له ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی دیكتاتۆرى و سته‌مكاریدا. گه‌لى كوردستان به باوه‌ڕێکی پته‌و به دادپه‌روه‌ریی دۆزه‌که‌ی، يه‌كڕيز و یه‌کگرتوو، له‌سه‌ر بنه‌مای ئازادی، شكۆ و دادپه‌روه‌ری، ڕاپه‌ڕى و ده‌رگاى به ڕووی داهاتوویه‌کی نوێدا كرده‌وه. به‌رهه‌می خه‌باتێکی دوور و درێژ و قوربانیدانی گه‌وره‌ی پێشمه‌رگه و گه‌لى كوردستان بوو به‌ره‌و چه‌سپاندنی مافه ڕه‌واکانی له عێراقی نوێدا. فيدراڵى و ده‌ستکه‌وته ده‌ستوورييه‌كان و ئاماده‌يى و كاريگه‌ريى ئه‌مڕۆی کوردستان، به‌ری ئه‌م ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ن. بۆیه، پاراستنی ده‌ستکه‌وته‌كان و مسۆگه‌رکردنی مافی نه‌وه‌کانی داهاتوومان، به یه‌کڕیزی، یه‌کگرتوویی و لێکگه‌یشتنى هه‌موو هێز و پێکهاته‌کان ده‌كرێت. دۆخی هه‌رێمی و ئاڵنگارييه ناوخۆیی و ده‌ره‌کییه‌کان، له هه‌موومان ده‌خوازێت به گیانی به‌رپرسیارێتيی هاوبه‌شەوە کار بکه‌ین، له وانه‌كانى رابردوو فێر ببین و به‌رژه‌وه‌ندیی گشتيی گه‌له‌كه‌مان بپارێزين. له‌م بۆنه پيرۆزه‌دا جه‌خت ده‌كه‌ينه‌وه كه به‌رده‌وام ده‌بين له کارکردن بۆ به‌دیهێنانی ئامانجه باڵاكانى ڕاپه‌ڕین و خه‌باتی ئاشتییانه و دیپلۆماسی بۆ پاراستنی مافه‌کانی گه‌لی کوردستان. بۆ ئه‌وه‌ى خواست و ئاواته‌کانی كوردستانييان بۆ داهاتوویه‌کی باشتر و پێشكه‌وتن به‌دیبهێنین، ده‌بێ بنه‌ماکانی پێکه‌وه‌ژیانی ئاشتییانه، به‌هێزکردنی کولتووری يه‌كترقبووڵکردن، چه‌سپاندنی دیموکراسی و کاری هاوبه‌ش به گیانی به‌رپرسیاريه‌تيی نیشتمانی پته‌و بكه‌ين. هه‌مووان، نه‌وه‌ى دواى ڕاپه‌ڕين، نه‌وه‌كانى ئێستا و داهاتووش ده‌بێ به پێزانين و سوودوه‌رگرتن له ڕابردوو، به بڕوا و ئومێده‌وه به‌ره‌و داهاتوو هه‌نگاو بنێن. سڵاو له گيانى پاكى شه‌هیدانی ڕاپه‌ڕین و هه‌موو شه‌هیدانی کوردستان. هه‌ر به‌رز و شكۆدار بێت يادى ڕاپه‌ڕين. نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان 5ی ئاداری 2025
ئەندامێکی لیژنەی نەوت و گاز لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ڕایدەگەیەنێت ڕادەستکردنی 69 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە بەو کۆمپانیا ئیماراتیەی کە کار لە کێڵگەی گازی کۆرمۆر دەکات لەگەڵ کورتهێنانی 100 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە بەشێکن لەبەربەستەکانی پێش هەناردەکردنی نەوتی کوردستان و دەشڵێت،" هەوڵەکان و گفتوگۆکان بەردەوامن بۆ چارەسەرکردنی بەربەستەکان، بەڵام هیچ کەس ناتوانێ پێشبینی بکات کەی نەوتی کوردستان هەناردە دەکرێت." دکتۆر ئاسۆ فەریدون، ئەندامی لیژنەی نەوت و گاز لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند،" حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقی ڕێکەوتوون وەک سەرەتایەک ڕۆژانە 185 هەزار بەرمیل نەوت ڕادەستی سۆمۆ بکەن تا سۆمۆش لە ڕێگای تورکیاوە بۆ بەندەری جەیهان هەناردەی بکات، تەبعەن ئەمە بەشێکە لە جێ بەجێکردنی یاسای بودجە کە دەبێت هەرێم پابەند بێت بەهەناردەکردنی 400 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە لە ڕێگەی سۆمۆوە." وتیشی،"ئێستا هەرێم توانای تەنها 300 هەزار بەرمیلی نەوتی هەیە، 185 هەزاری ئامادەیە بۆ هەناردەکردن و 46 هەزار بەرمیلیش وەکو پێداویستی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دانراوە، لەگەڵ ڕادەستکردنی 69 هەزار بەرمیل نەوتی ڕەش بە خامی بەو کۆمپانیا ئیماراتیەی کە کێڵگەی نەوتی کۆر مۆر بەڕێوە دەبات وەکو حەق دەست، ئەم 69 هەزار حکومەتی عێراقی لێی ئاگادار نیە کە دەدرێت بەو کۆمپانیایە و لە یاسای بودجەدا نەچەسپاوە." ئەو ئەندامە کوردەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ئاماژە بۆ ئەوەشدەکات ئەم ژمارانە هەمووی دەقیقن و کێشەیەکی تر لەپێش هەناردەکردنی نەوتی کوردستان ئەوەیە 100 هەزار بەرمیلی دیکەی نەوت کورتهێنان هەیە و دەشڵێت،" پێویستە گفتوگۆی زیاتر بکرێت و کێشەی ئەو 100 هەزار بەرمیلە و ئەو 69 هەزار بەرمیلەی کە دەدرێتە ئەو کۆمپانیایە چارەسەر بکرێت، بۆیە کەس ناتوانێ پێشبینی بکات کەی نەوتی کوردستان دەست بەهەناردەکردنی دەکرێت." کێڵگەی گازی کۆرمۆر دەکەوێتە سنوری ناحیەی قادر کەرەم ی سەربە قەزای چەمچەماڵ، بە سەرچاوەی سەرەکی دابینکردنی گازو کارەبای هەرێمی کوردستان دادەنرێت و لەلایەن کۆمپانیای دانا گازی ئیماراتی بەڕێوەدەبرێت. بڕیاربوو ئەمڕۆ سێ شەممە 4ی مانگی سێی 2025 کۆبوونەوەی باڵای نێوان وەزارەتی سامانە سروشتیەکانی هەرێم و وەزارەتی نەوتی عێراق و ئەو کۆمپانیایەی کە کار لە دەرهێنانی نەوتی کوردستان دەکات کۆببنەوە و بەشێک لەبەربەستەکان چارەسەر بکەن، بەڵام بە هۆکارێکی نادیار کۆبوونەوەکە دواخرا. گەرچی ڕۆژی شەممە 01-03-2025، وەزارەتی نەوتی عێراق لە راگەیێندراوێکدا، بانگهێشتی کۆمپانیا بیانییە جیهانییەکانی سەر بە (ئەپیکور)ی کردووە کە گرێبەستیان لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان هەیە، هەروەها وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانیش کە رۆژی سێشەممەی ئەم هەفتەیە 04-03-2025 لە بەغدا ئامادەبن. بەگوێرەی راگەیێندراوەکە،کۆبوونەوەکە بە مەبەستی گەیشتنە بە لێکتێگەیشتنێک کە خزمەت بە پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکان بکات بە باشترین شێواز و بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە نیشتمانییەکان بکات.
هێزەكانی سوریای دیموكراتیك هەسەدە لە راگەیەندراوێكدا ئەمڕۆ سێشەممە رایگەیاند "دوێنێ دووشەممە چەتەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر لە دەوروبەری پردی قەرەقۆزاق هێرشیان كردە سەر خاڵی هێزەكانمان، بەڵام شەڕڤانانمان سەرجەم هێرشەكانیان تێكشكاند". هەسەدە دەڵێت "سوپای توركی داگیركەر و چەتەكانی گوندەكانی تینا، جعدە، بیر حسۆ، خەسەق، دیكان، مەلحە، قەلهیدە، سیا، كەژ و بەرزاییەكانی سێڤێ و پردی قەرەقۆزاقیان تۆپباران كرد. جێی ئاماژەیە زیاتر لە ٦٠ گولـلە هاوەن، تانك و مووشەكیان بەسەر ئەو ناوچانە باراندووە. لەئەنجامی تۆپبارانەكاندا، زیانی ماددی زۆر بەر ماڵ و موڵكی دانیشتووانی ناوچەكە كەوتووە. هێزەكانی داگیركەر بە پشتیوانی تۆپخانەكانیان هێرشیان كردە سەر پێگەكانمان. بەڵام شەڕڤانانمان وەڵامی هێرشەكانیان دایەوە و شەڕێكی توند هاتە ئاراوە. لە ئەنجامدا چەتەیەكی زۆر كوژران و ئەوەندەش كە ڕوون بووەوە ٣ ئەندامی چەتەكان بریندار بوون. هەروەها یەكینەكانی شەهید هاروون گورزیان لە ئۆتۆمبێلێكی سەربازی چەتەكان وەشاند". ئاماژەی بەوەشكردووە، هەروەها شەڕڤانانمان لە دەوروبەری پردەكە هێرشی دووەمیان تێكشكاند. لە ئەنجامدا ژمارەیەك لە چەتەكان كوژراون و ژمارەیەكی دیكەشیان برینداربوون، جێی ئاماژەیە ژمارەی كوژراو و بریندارەكان بە روونی نەزانراوە". هەروەها لەبارەی بەرەیەكی دیكەی شەڕ رونیكردەوە "لە بەرەی عەین عیسا سوپای داگیركەری توركیا و چەتەكانی گوندی ئەبو سرایان لە ڕۆژئاوای عەین عیسا بە چڕی بۆردومان كرد. لە ئەنجامدا تۆپبارانەكە زیانی ماددی بە ماڵ و موڵكی مەدەنی هاوڵاتیان گەیاند. هەروەها فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانی دەوڵەتی داگیركەر بە درێژایی ڕۆژ بەسەر ئاسمانی عەین عیسا، شاری كۆبانێ و دەوروبەریدا سووڕاونەتەوە."
جۆدی ویلیامز، براوەی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی و چالاکوانی مافی مرۆڤ ڕایگەیاند، هەوڵەکانی عەبدوڵڵا ئۆجالان بۆ ئاشتی ئیلهامبەخشن و دەشێت کاندیدی جددى خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی بێت. لەمیانەى چاوپێکەوتنێکى تەلەفزیۆنیدا، جۆدی ویلیامز، وتى: دانوستانەکانی ڕێبەر ئاپۆ لەسەر بنەمای ئاشتی و ئاسایش و ڕێزگرتن لە یەکتر، وایکردووە ببێتە کاندیدێکی گرنگ بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی، هەروەها ئەوەشى وت: ئەم پرۆسەیە عەبدوڵڵا ئۆجالان دەکاتە کاندیدێکی جدی بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی. جۆدی ویلیامز، چالاکوانى مافی مرۆڤ، لەبەشێکى دیکەى دیدارەکەیدا، جەختی لەوە کردەوە کە هەوڵەکانی ئاشتی سەرکردە ئاپۆ گەشەسەندنێکی زۆر گرنگ و ئەرێنین لە ژێر رۆشنایی بڵاوبوونەوەی شەڕ و جینۆساید لە سەرانسەری جیهاندا. هەروەها ناوبراو سەرنجی بۆ ئەو ڕاستییە ڕاکێشا کە دەبێت مەرجی گونجاو بۆ بەشداریکردنی ڕێبەر ئاپۆ لە پرۆسەی ئاشتیدا دابین بکرێت و جەختی لەوە کردەوە کە تورکیا دەبێت دڵسۆزانە وەڵامی ئەم پرۆسەیە بداتەوە. هەروەها جەختی لە زامنکردنی ئاسایش و ژیانی ڕێبەر ئاپۆ کردەوە، داوای لە دەوڵەتی تورکیا کرد واز لە یارییەکانی خۆی بێنێت و دەست بە دیالۆگێکی مانادار لەگەڵ سەرکردە کوردەکان بکات و کۆتایی بە جەنگ بهێنێت. جۆدی ویلیامز لەدایکبووی ٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٥٠، چالاکوانی سیاسی و مافی مرۆڤی ئەمریکییە، لە سەرانسەری جیهاندا بە ڕۆڵی لە دامەزراندنی کەمپەینی نێودەوڵەتی بۆ قەدەغەکردنی مین و داکۆکیکردنی بەردەوامی بۆ مافەکانی مرۆڤ (بەتایبەت مافەکانی ژنان) و ڕۆڵی لە دانانی ستانداردی نوێ بۆ باشترکردنی ئاسایشی کەسی لە جیهانی مۆدێرنماندا ناسراوە. جودی لە ساڵی ١٩٩٧ خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی پێبەخشرا، بە هاوبەشی لەگەڵ ئەو هەڵمەتەی کە دامەزراندبووی، وەک ڕێزێک بۆ ئەو، بەهۆی کارەکانی لە لابردنی مین.
بەرخۆدانی سێ مانگی رابردووی شەڕڤانانی هەسەدە لە بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و خستنەخوارەوەی چوار فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی بەیرەقداری تورکیا، زیانی گەورەی بە بازاڕی چەک و تەقەمەنی تورکیا گەیاندووە و خواستی لەسەر فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی تورکیا کەمکردووە. لە دوا روخانی رژێمی بەشار ئەسەد لە 8ـی کانوونی یەکەمی 2024، تورکیا و گروپە چەکدارە سورییەکانی سەر بەو وڵاتە هێرشەکانیان بۆ سەر بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و دەوروبەری کۆبانێ چڕکردوەتەوە، تورکیا بە هێرشی ئاسمانی و موشەکی پاڵپشتیی ئەو گروپانە دەکات و بە چڕی بۆردومانی ناوچەکە دەکات، لەبەرامبەردا شەڕڤانانی هەسەدە بەرەنگاری هێرشەکان بونەتەوە و نەیانهێشتووە پێشڕەویی بۆ ناوچەکە بکەن. بەپێی راگەیەندراوی هێزەکانی سوریای دیموکرات، کە مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتی ئەو هێزانە لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنیدا پشتڕاستی کردەوە، تائێستا چوار فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی جۆری بەیرەقداری تورکیایان خستوەتە خوارەوە، سەرەڕای تێکشکاندنی ژمارەیەک سیستمی رادار و فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی دیکەی چاودێری و هێرشکار. نرخی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانەی تورکیا نزیکەی 25 ملیۆن دۆلارە، بەوەش تەنها لە خستنەخوارەوەیان زیاتی 100 ملیۆن دۆلار لە تورکیا کەوتوە و لەسەر ئاستی جیهانیش کە زۆرترین خواستی لەسەر بووە، بازاڕی بە تەواوەتی شکاوە. کۆمپانیای بایکار، کە فڕۆکەی (بەیرەقدار تی بی 3) دروست دەکات، شەشەم کۆمپانیای تەکنەلۆجی بەرهەمهێنەری ئەو فڕۆکانەیە لەسەر ئاستی جیهان. فڕۆکەکە، درێژییەکەی هەشت مەترە، بەرزی دو مەتر و درێژی هەر باڵێکی 14 مەترە. ئیسلام سەعدی، ئەفسەری خانەنشینی هێزی ئاسمانی سەربازی عێراقی و شارەزای بواری فڕۆکەوانی سەربازی رایگەیاند: کێشی بەیرەقدار 1600 کیلۆگرامە، توانای فڕۆینی یەک رۆژی تەواوی هەیە، زۆرترین ماوەی خۆڕاگرتنی هەیە لە ئاسماندا. بەپێی چەند سەرچاوەیەکی هەواڵ، بەهۆی شەڕی بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و خستنەخوارەوەی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانانەوە، ئەو وڵاتانەی کە کڕیاری سەرەکیی بەیرەقدار بوون، پێداچونەوە بە گرێبەستەکانی پێشوویان دەکەن، لەکاتێکدا پێشتر لە شەڕی ئۆکراینا و روسیا، ئازەربایجان، عێراق، لیبیا و سوریا، ئەو فڕۆکانە رۆڵی گەورەیان هەبووە و خواستی زۆریان لەسەر بووە، بەڵام شەڕڤانانی کورد بە تەکنیکی سەرەتایی و ناوخۆیی توانیان شکۆی ئەو ئەفسانەیە بشکێنن و لە چەند رۆژێکی کەمدا چوار دانەیان لێ بخەنە خوارەوە ئەو پڕۆسەیە، تەنها کاریگەریی لەسەر بازاڕی بەیرەقدار دروست نەکردووە، بەڵکو کاریگەریی لەسەر هەناردەی چەک و کەرەستەی سەربازیی تورکیاش دروستکردوە، بەپێی چەند سەرچاوەیەکی تورکی، خواست لەسەر فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و چەک و تەقەمەنی تورکیا لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا بۆ نزیکەی نیوە دابەزیووە. ئامارە فەرمییەکان دەری دەخەن، ساڵی 2020 تورکیا بە بەهای 11 ملیار دۆلار چەک و کەرەستەی سەربازیی فڕۆشتووە، بەڵام ساڵی 2023 بۆ کەمتر لە 6 ملیار دۆلار دابەزیووە، ساڵی رابردووش رێژەکە بەشێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە، بەڵام هێشتا ژمارەی کۆتایی رانەگەیەندراوە.
حکومەتی بەريتانيا رێکارێکی نوێ دژی کۆچبەرانی کورد گرتەبەر و دەڵێت هەڵمەتێکی ريکلامی ديجيتاڵی لە هەرێمی کوردستان بۆ هۆشيارکردنەوەی خەڵک راگەيەندراوە. ماڵپەڕی فەرمی حکومەتی بەريتانيا هۆشدارییەکی بە زمانی کوردی بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت "ئەگەر بە نایاسایی بێیتە بەریتانیا، دەکرێ دەستگیر بکرێیت و دەربکرێیت". هاوکات چيرۆکی چوار کۆچبەری کوردی بڵاوکردووەتەوە کە پەشيمانن لەوەی چوونەتە ئەو وڵاتە. ڕاشيگەياندووە، لە ئەمڕۆوە هەڵمەتێکی ريکلامی ديجيتاڵی لە هەرێمی کوردستان راگەيەندراوە وەک بەشێک لە کەمپەينی نێودەوڵەتی بۆ هۆشيارکردنەوەی کۆچبەران لەبارەی درۆی قاچاخچييەکانەوە کەمپەينەکە لە ئەلبانيا و ڤێتناميش بەڕێوەدەچێت. ئاماژەی بەوەشکردووە، قاچاخچییەکان پێت دەڵێن کە کۆچی نایاسایی بۆ بەریتانیا کارێکە مەترسیی نییە و ئاسانە و دەتوانیت ژیانێکی خۆش بۆخۆت دابین بکەیت، بەڵام ئەم قسەیە زۆر دوورە لە راستييەوە. دەشڵێت "کۆچی نایاسایی بۆ بەریتانیا گەلێک تێچوونی هەیە، تەنانەت لەوانەیە گیانیشت تێدا بچێت، گەلێک ژن و پیاو و منداڵ لەناو لۆرییەکاندا مردوون کاتێک هەوڵیان داوە لەرێگەی بەلەمی بچووک یان خۆشاردنەوە بێنە بەریتانیا". دام ئەنجڵ ئیگل، وەزیری ئاسایش و پەنابەری و سنوورەکانی بەريتانيا رايگەياندووە، باندە تاوانکارییەکان بێبەزەییانە درۆی مەترسیدار لە سۆشیال میدیا بڵاودەکەنەوە بۆ ئەوەی خەڵک بەلای خۆياندا رابکێشن، ئێمەش بە بەکارهێنانی چیرۆکی راستەقینەی قوربانییەکانیان ئاشکرایان دەکەین. دەشڵێت "نابێت ژیانت بخەیتە دەستی قاچاخچییەکەوە شایانی ئەو مەترسییە نييە، زۆر کەس لە کەناڵی ئینگلیزیدا بە دەستی ئەم تاوانبارانە گیانیانلەدەستداوە و ئێمەش ناوەستین بۆ ئەوەی بياندەين بە دادگا".
هەپەگە ڕایگەیاند، سەرەڕای ئەوەی هێزەکانمان لە ئاگر بەستدایە، سوپای تورک بەردەوامە لە هێرشەکانی، لە ڕۆژانی ١ تا ٣ـی ئادار تونیلەکانی گەریلا چوار جار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو و سێجاریش بە درۆن بۆردوومان کراون، هەروەها گۆڕەپانەکانی بەرخۆدان شەش جار بە فڕۆکەی جەنگی و ١٠٧٢ جار بە چەکی قورس و تۆپهاوێژ بۆردوومان کراون. ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل-هەپەگە، سەبارەت بە بەردەوامبوونی هێرشە ئاسمانی و زەمینییەکانی سوپای داگیرکەری تورک ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیاندراوەکەی هەپەگەدا هاتووە، لە دوای ڕاگەیاندنی ئاگربەستی پارتی پەکەکەمان و فەرمانی فەرماندەیی بڕیارگەی ناوەندیی گەلمان، هێزەکانمان لە ١ـی ئاداری ٢٠٢٥ـەوە کەوتوونەتە پێگەی ئاگربەستەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێرشەکانی سوپای دەوڵەتی تورک لە ئاسمان و زەمینەوە بەردەوامە. هەروەها ڕاشیگەیاند، ئەو زانیارییانەی دەربارەی هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورک و دەستوەردانەکانی هێزەکانی گەریلامان کە بۆ ڕاوەستاندنی هێرشەکان لە چوارچێوەیی پاراستنی ڕەوادا ئەنجام دەدرێت. هەپەگە ئاماژەی بەوەکرد، لە ٢٦ و ٢٧ـی شووبات و ١ـی ئادار لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی جودی و گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ، سێ جار گورز لە جوڵەی داگیرکەران وەشێندراوە و لە ئەنجامدا داگیرکەرێکیش سزادراوە. هەروەها لە ڕاگەیاندراوەکەیدا باسی لەوەشکردوە، لە ٢٦ـی شووبات لە هەرێمی دینارتە لە هەرێمی گارە، لە ئەنجامی هێرشی فڕۆکەی جەنگی دا هەڤاڵ دەلیل شەهید بووە، زانیاری بەرفراوان لەسەر ناسنمانەی هەڤاڵی شەهید، دواتر بۆ گەلی وڵاتپارێزمان و ڕای گشتی بڵاو دەکەینەوە. ئەوەشی خستووەتەڕوو، لە ١ تا ٣ـی ئادار، تونێلەکانی گەریلا لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی جودی چوارجار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو، لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی سێ جار بە درۆنی بۆمبهاوێژ بۆردوومان کراون، هەروەها لەهەرێمی گارە گۆڕەپانەکانی سپیندارە، گردی مەسەکەنە، دێڕەشە و دەشتی کافیا شەش جار بە فڕۆکەی جەنگی بۆردوومان کراون. ڕاشیگەیاند، لە ڕۆژانی ١،٢،٣ـی ئاداردا لە هەرێمی خواکوڕک گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی بەربزنە، لۆلان، کەندەکۆلا، لە هەرێمی گارە گۆڕەپانەکانی دەشتی کافیا، دێڕەشە، سپیندارە، مژێ، گرگاشە، شاخی زەنگل، کانی سارکە، زێڤکە، لە هەرێمی مەتینا گۆڕەپانەکانی سەری مەتینا، شێلازە، بێشەلی، لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی شاخی جودی و شاخی ئامێدی؛ بە گشتی ١٠٧٢ جار بە چەکی قورس و تۆپهاوێژ بۆردوومان کراون.
وردبینیکردن بۆ لیستی مووچەی مانگی شووبات تەواو کراوە و ڕادەستی وەزیری دارایی عێراق دەکرێت، ئێستا تەنیا واژۆی تەیف سامی، وەزیری دارایی ماوە تاوەکو دەست بە خەرجکردنی مووچە بکرێت. سەرچاوەیەک لە حکومەتی عێراق بە رووداوی راگەیاند، وردبینی لە لیستی مووچەی مووچەخەرانی هەرێمی کوردستان تەواو بووە، راپۆرتی کۆتایی گەیشتووەتە دەست تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق و تەنیا واژۆی ئەوی ماوە تاوەکو دەست بە خەرجکردنی مووچە بکرێت. لیستی مووچەی مانگی شووبات بە سیستمی پەیڕۆڵ ئامادەکراوە و تەواوی داواکارییەکانی بەغدا جێبەجێکراون، هاوکات شەشسەد و 57 هەزار و 780 کەس لە لیستی مووچەی مانگی دوو تۆمار کراون. ئەندامێکی شاندی دارایی هەرێمی کوردستان لە بەغدا، ڕاگەیاند: "لیستی مووچەی مانگی شووبات هیچ کێشەیەکی نەبووە، ئەمڕۆ وردبینی لیستەکە دەبێت و ڕادەستی وەزیری دارایی عێراق دەکرێت بۆ بڕیاردان لەبارەی خەرجکردنی مووچەی مانگی دوو. 26ـی شوباتی 2025، وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان لە راگەیێندراوێکدا گوتی، لەلایەن شاندێکی تەکنیکیی وەزارەتەکە لیستی مووچەی مانگی شوبات بۆ بەغدا نێردراوە". ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی ئەوکات گوتی، "هیچ کیشەیەک لە لیستی مووچەدا نییە، تەنیا رێکارە کارگێڕییەکان دەکرێت و وەزارەت بە وەزارەت وردبینی لە لیستەکە دەکرێت". بە گوتەی ئەو سەرچاوەیە، "کۆتایی ئەم هەفتەیە تەمویلی مووچەی مانگی دوو دەنێردرێت و راستەوخۆ دوای ئەوە دەست بە دابەشکردنی دەکرێت". دابەشكردنی مووچەی مانگی 1ی ئەم ساڵ، 5ی شوبات دەستیپێکرد. لیستی خانەنشینان کە ژمارەیان زیاتر لە 291 هەزار خانەنشینە، بە سیستمی دیجتاڵی ئامادەکراوە و لەگەڵ لیستی مووچەی مانگی شووبات هاوپێچ کراوە. سیستمی پەیرۆڵ لەلایەن فەرمانگەی تەکنەلۆجیای زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە کاری لەسەر دەکرێت و سیستمێکی پێشکەوتووی ئەلیکترۆنییە، زیاتر لە شەش هەزار کەس لەسەر سیستمەکە کار دەکات و نزیکەی هەزار و 188 بنکەی کار کردنی هەیە.
مەسعود بارزانی پێشوازی لە شاندێكی هاوبەشی سێ پارتی باكوور کرد و بەپێی راگەیێندراوی بارەگای بارزانی، بیروڕا لەبارەی پڕۆسەی ئاشتی لە توركیا و كاریگەرییەكانی لەسەر كۆی پڕۆسەی سیاسی و دۆزی كورد لە ناوچەكە ئاڵوگۆڕ كراوە. ئەمڕۆ دووشەممە، بارەگای بارزانی ڕاگەیەندراوێکى بڵاوکردەوەو تیایدا دەڵێت ئەمڕۆ لە سەلاحەدین مەسعود بارزانی پێشوازی لە شاندێكی هاوبەشی سێ پارتی باكووری كوردستان كرد كە پێكهاتبوو لە مستەفا ئوزچەلیك، سەرۆكی پارتی وڵاتپارێزانی كوردستان و بایرام بۆزیەل، سەرۆكی پارتی سوسیالیستی كوردستان و دۆزگین كاپلان، سەرۆكی پارتی ماف و ئازادییەكان و مەسعود تەك، جێگری سەرۆكی پارتی سۆسیالیستی كوردستان و محەمەد شیرین تەیمور لە پارتی ماف و ئازادییەكان. بارەگای بارزانی ئاماژە بەوە دەکات، "لە دیدارەكەدا بەوردیی بیروڕا لەبارەی پڕۆسەی ئاشتی لە توركیا و كاریگەرییەكانی لەسەر كۆی پڕۆسەی سیاسی و دۆزی كورد لە ناوچەكە ئاڵوگۆڕ كرا و جەختیش لە پاڵپشتیكردنی پڕۆسەی ئاشتی و گەیشتن بە چارەسەری لە توركیا كرایەوە". هەر لەو كۆبوونەوەیەدا باس لە دوایین گۆڕانكارییە سیاسی و ئەمنییەكانی ناوچەكە و بە تایبەت سووریا کراوە، بارەگای بارزانی دەڵێت: بارزانی بەرچاوڕوونیی پێویستی بۆ شاندی میوان لەبارەی بارودۆخ و دواڕۆژی كورد و دەرفەت و هەڕەشەكان خستەڕوو".
بەڕێوەبەرایەتى کاروبارى شەهیدان و ئەنفالکراوانى هەڵەبجە، ئاماژە بۆ ئەوەدەکەن، هیچ ساڵێک بودجەى یادى هەڵەبجە لەکاتى خۆیدا نەگەیشتوە بەدەستیان و بەناچارى پەنایان بردوەتە بەر قەررزو هاوکارى و کۆمەکى چەند شوێنێک. کەمتر لە دوو هەفتەى ماوە بۆ یادى 37ـەمین ساڵیادی کیمیابارانی هەڵەبجە،هێشتا بودجەى یادکردنەوەکەى ڕەزامەندى لەسەر نەدراوە کە بڕەکەى نزیکەى ٤٠ ملیۆن دینارە. کامەران مستەفا، بەڕێوەبەرى بەڕێوەبەرایەتى کاروبارى شەهیدان و ئەنفالکراوانى هەڵەبجە، لەلێدوانێکى ڕۆژنامەوانیدا دەڵێت: چەند ڕۆژێکى کەممان ماوەو هێشتا ئەو بودجەیەیەى داوامان کردووە، بۆمان نەهاتووە ئەگەر بگات بەدەستیشمان فریاى ئیش و کارەکانمان ناکەوێت. لە 16-3-1988 هەڵەبجە لەلایەن حكومەتی ئەو كاتەی عێراق كیمیاباران كرا و جگەلە شەهیدبوونی پێنج هەزار كەس و برینداربوونی زیاتر لە 10 هەزار كەس بە هەزاران كەسیش ئاوارە بوون، بڕیارە لە رۆژی شەممە 16-3ـی ئەمساڵیش لە پارێزگای هەڵەبجە یادی 31ساڵەی ئەو كارەساتە بكرێتەوە. ئەو جەختى لەسەر ئەوەکردەوە ئێستا لەگرفتى ئەوەدان چۆن ئیشەکانیان ڕێکبخەن، هەموو ساڵێم برێک پارە دەهێنین بەقەرز لەشوێنێک بەشێک لەئیشەکانى پێدەکەن، تا ئەو کاتەى بوجەکەیان بۆ خەرج دەکرێتەوە، ئەو وتیشى: کارەستاى هەڵەبجە ڕەمزى مەزڵومیەتى ئەم میلەتەیە چەکى دەسەڵاتە، بەڵام بەوشێوەیە بودجەى بۆخەرج دەکرێت. کامەران مستەفا وتیشى: هەموو ساڵێک ئەمە دەڵێینەوەو داواکارى سەرجەم خەڵک و کەسوکارى شەهیدانیشە، هەقە بەدەر لەڕێنماییەکان و بەشێوەى مینحە بودجەى یادەکە خەرج بکرێت، بۆ ئەوەى ئێمە دەستکراوەبین، ساڵانە ئێمە ئەو گرفتەمان ڕوبەڕودەبێتەوە چونکە کۆمەڵێک میوانت دێت لەڵاتانى دەوربەرەوە وەک ئێران لەناوەڕاست و باشورى عێراقەوە دەبێت پێشوەختە ئامادەسازى بۆ بکرێت. سەبارەت بە بڕى ئەو پارەیەى کە بۆ یادى هەڵەبجە تەرخاندەکرێت، بەڕێوەبەرى بەڕێوەبەرایەتى کاروبارى شەهیدانى هەڵەبجە دەڵێت: هەموو ساڵێک بڕێکى کەممان بۆ دابین دەکرێت، لەدەوروبەى ٣٥ بۆ ٥٠ ملیۆن، ئەبێت بڕێکى زیاتر داوادەکەین، چونکە دەزانین لەوەزارەتى داراییەوە کەمدەکرێتەوە، ئێستاش ئەوەندە کاتمان بەدەستەوە نەماوە. هەڵەبجەییەکان بەگشتی نيگەرانن و پێیانوایە شارەکەیان لەچاو ئەو قوربانییە مەزنە، کەم خزمەتی کراوە. ماوەی 11 ساڵە حکومەتی هەرێمی کوردستان هەڵەبجەی وەکو پارێزگا ناساندووە، بەڵام هێشتا لە بەغدا و پەرلەمانی عێراق ئاستەنگ لەبەردەم بوونی هەڵەبجە بە 19ـەیەمین پارێزگای عێراق دروستدەکرێت.
پۆلیسی سلێمانی ڕایدەگەیەنێت بە تۆمەتی كوشتنی هاوڵاتییەك ، لە لایەن بەشی پۆلیسی نەهێشتنی تاوانی سلێمانییەوە تۆمەتبارێك دەستگیركرا. بەپێی زانیارییەکان ئەوکەسەى شەوى ڕابردوو کوژرا، شۆفێری ئەمبوڵانس بووە لە فریاکەوتنی خێرای سلێمانی، ئەو کەسەیشی تۆمەتبارە بە کوشتنی پوورزا و ژنبرای کوژراوەکەیە. بەڕێوەبەرایەتى پۆلیسى سلێمانى ڕایدەگەیەنێت، شەوی ڕابردوو لە گەڕەكی سەرچنار لەشاری سلێمانی لە ڕوداوێكدا هاووڵاتییەك بە فیشەك كوژرا و تۆمەتبار هەڵات، دەستبەجێ هێزەكانی پۆلیس گەیشتنە شوێنی ڕوداوەكەو لێكۆڵینەوە بۆ دۆینەوەو دەستگیركردنی تۆمەتبار دەستیپێكرد. بەپێى راگەیەندراوەکەى پۆلیس، سەرەنجام توانرا لەلایەن بەشی پۆلیسی نەهێشتنی تاوانی سلێمانییەوە لەماوەی كەمتر لەهەشت سەعات تۆمەتبار بدۆزرێتەوەو دەستگیربكرێت. هەروەها ئەوەش خراوەتەڕوو لە ئێستادا تۆمەتبار ( خ، ئ، م ) لەدایكبووی 1972 بەبڕیاری بەڕێز دادوەرو بەپێی ماددەی 406 لە یاسای سزادانی عیراقی ڕاگیراوەو دانی ناوە بە تاوانەكەیدا. شەوی شەممە 1ی ئازار کێشە کۆمەڵایەتییەکە لەنێوان هەردوولادا چارەسەر کراوە، بەڵام رۆژی یەکشەممە 02-03-2025 دەمەو ئێوارە شۆفێرى ئامبوڵانسەکە بە دەمانچە لەلایەن پوورزاکەیەوە کوژراوە، گولـلەیەک بەر قاچی و گولـلەیەکیش بەر دڵی کەوتووە، بە برینداری براوەتە نەخۆشخانە، بەڵام بەهۆی سەختیی برینەکەیەوە گیانی لەدەستداوە.
لە مانگی شوباتی 2025، لە چوار پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان،(54) چالاكی نارەزایەتی مەدەنی ئاشتیخواز، بەرێوەچوون كە زۆرینەی داخوازییەكان بۆ موچە و دامەزراندن بوون، 2 چالاكیان بە زەبری هێز مامەڵەیان لەگەڵدا كراوە. بەبەراورد لەگەڵ چالاكی نارەزایەتیەكانی مانگی رابردوو كانونی دووهەم، كە (48) چالاكی بوون، بە رێژەی 13% زیادی كردوە. بە پێی چاودێری تۆڕی هاوپەیمانی 19، زۆرترین چالاكی و نارەزایەتی بۆ موچە بوون كە 41%ی كۆی داخوازییەكان بوون و 17% بۆ دامەزراندن و 9%ی داخوازییەكان بۆ خزمەتگوزرای بوون. بە پێی بەدواچوونی تۆڕی هاوپەیمانی نۆزدە، 61%ی چالاكییەكان لە پارێزگای سلێمانی، 31% لە پارێزگای هەولێر، 6% ی لە پارێزگای دهۆك، 2%ی لە پارێزگای هەڵەبجە بوون. مانگی شوباتی رابردوو گەورەترین مانگرتنی مامۆستاو فەرامانبەران لەشاری سلێمانی رێكخرا، كە لە (28ی كانونی دووهەم تا11ی شوباتی 2025) بەردەوام بوو، پاشان لەسەر داخوازی چین و توێژەكان، لە رێپێوانێكی جەماوەری گەورەدا كۆتاییان بە مانگرتن لە خواردن هێنا. بە درێژایی دوو هەفتەی ئەو چالاكییە هێزە ئەمنییەكان و ئیدارەی مەدەنی شاری سلێمانی، ئەركی پاراستن و چاودێری رەوشی تەندروستی و پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری گشتیان لە ئەستۆ گرتبوو. ڕۆژی یەكشەممە (9 شوباتی 2025)، بەشێك لە مانگرتووانی ژێر خیوەتەكەو ژمارەیەكی تر لە چین توێژەكانی سلێمانی، و شارەكانی تر، بە ئامانجی گردبونەوە لە بەردەم ئۆقیسی یونامی لە پایتەخت بە ئۆتۆمبێل بەرەو هەولێر بەرێكەوتن، بەڵام لە بازگەی دێگەڵە هێزێكی ئەمنی رێگری لێكردن بچنە ناو شاری هەولێر، بە زەبری هێز بڵاوەیان بە بەشداربوان كرد و وەزارەتی ناوخۆش چالاكییەكەی بە "دەستی دەرەكی و لایەنی پاشكۆ" تۆمەتبار كرد. هێزە ئەمنییەكان بۆ بڵاوەپێكردنیان گازی فرمێسك رێژ و فیشەكی پلاستیكیان بەكارهێنا، لە ئەنجامدا كۆمەڵێك بەشداربووی چالاكییە تووشی تەنگە نەفەسی، بەشێكیان بە هۆی پاڵنان و راوەدونانیان بریندار بوون هەر وەك توندوتیژی بەرامبەر رۆژنامەنووسانیش بەكار هات و كەرەستەی رۆژنامەنوسی بەشێكیان زەوتكرا. هەەروەها رۆژی یەكشەممە، 23ی شوبات، كۆمەڵێك مامۆستاو فەرمانبەر خۆپیشاندانێكیان لەسەر شەقامی سەرەكی عەربەت – هەڵەبجە، عەربەت - پێنجوێن رێكخست و لەسەر شەقامەكە پەناگیریان راگەیاند و خێوەتیان هەڵدا. ئەو مامۆستاو فەرمانبەرانە بە تایبەت شەقامەكەیان بە رووی هاتوچۆی ئەو تەنكەرانە داخست كە سوتەمەنی دەگوازنەوە. ئێوارەی دووشەممە 24ی شوباتی 2025، هێزێكی زۆری ئاسایش روویانكردە عەربەت، پاش بردنی هێزەكە هێرش كرایە سەر خێوەتەكەیان، بەشداربووانی پەناگیرییەكە بەشێكیان مانگرتووانی خێوەتەكەی سلێمانی بوون، ئەوان "هێزەكانی ئاسایش"یان تۆمەتباركرد، بە دەزگاكانی راگەیاندنیان ووت" هێزێك بە جلی مەدەنییەوە هاتوونەتە ناو خێمەكەوە و دواتر هێزێكی زۆری ئاسایش گەمارۆی خێمەكەی داوە و پاشان هێرشیان كردووەتە سەر خێمەی مامۆستایان". ئەمە بووە هۆی بڵاوەپێكردنی مانگرتووان بەزەبری هێز، كە بە هۆیەوە مامۆستایەك برینداربوو، چەنەند بەشداربوویەكی مانگرتنەكە و چەند رۆژنامەنووسێك بۆ ماوەی چەند كاتژمێرێك دەستبەسەركران، پاشان ئازاد كران، هاوكات بە بێ هیچ هۆكارێك دەستگیرا بەسەر ئۆتۆمبێلی تایبەتی بەشێك لە مامۆستایانی بەشداربووی پەناگیرییەكە، دواتر رادەستی خاوەنەكانیان كراوەتەوە. بە پێی ستاندارتی نێودەوڵەتی مامەڵەكردن لەگەڵ خۆپیشاندادا، كاتێك هێزە ئەمنییەكان دەستوەردان لە خۆپیشاندانەكان دەكەن، كە مەترسییەكی ڕەوا لەسەر سەلامەتی و مافی كەسانی دیكە هەبێت. ئەگەر هێزی ئەمنی هەوڵی ڕاگرتنی یان سنوورداركردنی خۆپیشاندانێك بدات، دەبێت ئەم دەستێوەردانە ڕێژەیی و پێویست بێت، یان بە واتایەكی تر، دەبێت سوودەكەی لە زیانەكانی زیاتر بێت، كەمترین سنوورداركردنی مافەكانی تێدابێت. هاوپەیمانی 19 بۆ بەرەوپێشبردن و پاراستن و چاودێریكردنی مافی ئازادی ڕادەربڕین لە هەرێمی كوردستانی عێراق بەردەوام دەبێت، جەخت دەكاتەوە لە دەستەبەركردنی ڕێزگرتن لەو مافە وەك لە مادەی 19ی جاڕنامەی گەردوونی مافەكانی مرۆڤی نەتەوە یەكگرتووەكاندا هاتووە. لەبارەی تۆڕی 19 بۆ چاودێری ئازادی: تۆڕێكە ئەركی چادێریكردنی مافی مرۆڤە، لە كۆمەڵێك داكۆكیكاری مافی مرۆڤ و رێكخراوی مەدەنی پێكدێت، سەنتەری میترۆ سەرپەرشتی دەكات. ناوەكەی لە بەندی 19 لە جاڕنامەی گەردوونی مافی مرڤەوە وەرگرتوە، وەك بەندێكی سەربەخۆ گوزراشت لە لە مافی ئازادی رادەربڕین دەكات كە تیایدا هاتووە: "هەموو كەسێك مافی ئازادی بیروڕا و ڕادەربڕینی هەیە، مافەكەش بریتییە لە هەڵگرتنی بیروڕای خۆی بەبێ دەستوەردان، و گەڕان یان وەرگرتنی زانیاری و بیرۆكە و گواستنەوەیان، لە ڕێگەی میدیاوە، بەبێ گوێدانە هەر ئاستەنگێك.”
ئەندامێکی لێژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، هیچ بەربەستێك نییە و هەموو شتێك بەرەوپێش چووە و مووچەی مانگی شوبات بۆ هەرێمی كوردستان دەنێردرێت. سیپان شێروانی، ئه‌ندامی لێژنەی دارایی و ئابووریی په‌رله‌مانی عێراق، رایگەیاند: "مووچەی مانگی شوبات هیچ بەربەستێكی لەپێشدا نییە و لە زووترین كاتدا بۆ هەرێمی كوردستان دەنێردرێت، هەموو شتێك وەكوو پێویست بەرەوپێش چووە و وردبینیی لیستی مووچە گەیشتووەتە قۆناغی كۆتایی، چاوەڕوان دەكرێت تەمویل بنێردرێت و دەست بە دابەشكردنی مووچە دەكرێت. سیپان شێروانی جەختی كردەوە، لیستی مووچە بە سیستەمی (پەیرۆڵ) بۆ بەغدا نێردراوە و هیچ گرفتێكی نەبووە. ئەندامەکەی لێژنەی ئابووریی پەرلەمانی عێراق ئاماژەی بەوەش دا، وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان، کاری زۆر باشی بۆ پرسی لیستی مووچه کردووە، وتیشی: "لیستەكە بەو شێوەیە ئامادە كراوە، كە دارایی فیدراڵ خوازیاری بووە." ڕۆژی 26/2/2025، لیستی مووچە کە لە ڕێگەی سیستەمی (پەیرۆڵ) ئامادە کراوە، ڕەوانەی بەغدا کرا و ڕۆژی 27ی شوبات لیستەکە ڕادەستی وەزارەتی دارایی فیدراڵ کرا. هاوکات شاندی تەکنیکی وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان چەند ڕۆژە لە بەغدایە و هێشتا نەگەڕاونەتەوە. کاریان تەواوکردنی ڕێکارەکانی ناردنی مووچەی مانگی دوو و وەڵامدانەوەی پرسیارەکانی وەزارەتی دارایی عێراقە لەبارەی لیستی مووچە. یەكێک لە ئەندامانی ئەو شاندەی لە بەغدایە ڕایگەیاند "چاوەڕوان دەکرێت لە چەند ڕۆژی ئایندەدا لەم هەفتەیە دەست بە ناردنی پارەی مووچەی مانگی دوو بکرێت، کەوتووەتە سەر ئەوەی وردبینی و ڕێکارە ئیدارییەکان کەی تەواو دەبن". سەرچاوەکەی وەزارەتی دارایی گوتیشی، ئەگەر هیچ نەیەتە پێشەوە ئەم هەفتەیە پارە دەگات. لەگەڵ ئەوەی پارە خرایە سەر هەژماری هەرێمی کوردستان لە لقی هەولێری بانکی ناوەندی، لە هەرێمی کوردستان دەستبەجێ لیستی مووچەی مانگی دوو ڕادەگەیێنرێت و دەست بە دابەشکردنی دەکرێت.
ڤۆلۆدیمیر زێلنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا ڕایگەیاند، گۆڕینی جێگرەوەی "ئاسان" نابێت، لە کاتێکدا ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا دەیەوێت بڕوات بەهۆی ڕەتکردنەوەی ملکەچبوونی داواکارییەکانی مۆسکۆ. زێلێنسکی کە لە دوای دەستپێکردنی شەڕەکە لە شوباتی ٢٠٢٢ەوە جلوبەرگی سەربازی خۆی لە لەندەن بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاندووە، "بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی ڕوودەدات، بە لەبەرچاوگرتنی پشتگیرییەکان، گۆڕینی من بە سادەیی ئەوەندە ئاسان نابێت". هەفتەی ڕابردوو ترامپ هاوتا ئۆکراینییەکەی بە "دیکتاتۆر" تۆمەتبار کرد، چونکە ئەو هەڵبژاردنانەی کە بڕیاربوو لە ئۆکرانیا بەڕێوەبچن و بەهۆی شەڕەوە دواخرابوون ئەنجام نەدرا. زێلێنسکی زیادی کرد: ئەوە تەنها بابەتی ڕێکخستنی هەڵبژاردن نابێت، بەڵکو ڕێگریکردن لە خۆکاندیدکردنم دەبێت، کە ئەمەش کەمێک ئاڵۆزتر دەبێت. سەرۆکی ئۆکرانیا کە لە ئەگەری ئاگربەستدا داوای گەرەنتی ئەمنی بۆ وڵاتەکەی دەکات، وەبیری هێنایەوە کە پێشتر پێشنیاری دەستلەکارکێشانەوەی خۆی پێشکەش کردبوو لە بەرامبەر پەیوەندیکردنی ئۆکرانیا بۆ ناتۆ. ئێوارەی یەکشەممە وتی: ئەگەر ناتۆ هەبێت و کۆتایی هاتنی شەڕەکە هەبێت، ئەوا من ئەرکی خۆمم بە ئەنجام گەیاندووە. سەرکردەکانی هاوپەیمانەکانی ئۆکرانیا ڕۆژی یەکشەممە لە لەندەن لوتکەیەکیان ئەنجامدا بۆ نیشاندانی پشتیوانی لە کیێڤ و پابەندبوون بە ئەنجامدانی زیاتر بۆ ئاسایش لە ئەوروپا و بەرزکردنەوەی خەرجییەکانی بەرگری، هاوکات پێداگرییان لەسەر پشتیوانی بەهێزی ئەمریکا کرد دوای ئاڵوگۆڕێکی گەرمی نێوان ترەمپ و زێلێنسکی.
.png)
.jpg)
