غەززە لەتینویەتیدا خەریکە دەخنکێت

  هێزەکانی حەشدى شەعبى، ئەمڕۆ هەینی ڕایانگەیاند سەرجەم بۆنە و ئاهەنگەکانی بەبۆنەی ڕۆژی دامەزراندنى ئەو گروپەوە هەڵوەشاندوەتەوە، بەهۆى هێرشەکانى ئیسرائیل بۆسەر ئێران. لە ڕاگەیەندراوێکدا کە لەلایەن بەرێوەبەرایەتی گشتی ڕاگەیاندنی هێزەکانی حەشدى شەعبیەوە بڵاوکراوەتەوە تیایدا هاتووە: بەڕێوەبەرایەتی گشتی ڕاگەیاندن هەڵوەشاندنەوەی سەرجەم چالاکییەکانی پەیوەست بە ئاهەنگگێڕان بەبۆنەی ڕۆژی دامەزراندنى حەشدى شەعبیەوە، ڕادەگەیەنێت، کە بڕیاربوو سبەینێ دەستپێبکات، بەھۆی شەھیدبوونی ژمارەیەک لە سەرکردە قارەمانەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە". حەشدى شەعبی لە 16ـی حوزەیرانى 2014 و لەسەر داواى مەرجەعى شیعە بۆ رووبەڕووبوونەوەى چەکدارانى داعش دامەزرا.  بەرەبەیانیی ئەمڕۆ هەینی چەند تەقینەوەیەکی گەورە تارانی پایتەخت و چەندین شاری دیکەی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستانیان هەژاند، دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشێکی بەرفراوانی کردە سەر ئەو وڵاتە کە بە گوتەی بەرپرسانی ئیسرائیل، ئامانج لێی پەکخستنی پرۆگرامی ئەتۆمیی ئێران بووە.   لە هێرشەکەدا ژمارەیەک زانای ئەتۆمی و فەرماندەی سەربازیی وڵاتەکە کوژراون و ئێران لە وەڵامدا، بە درۆن و مووشەک هێرشی پێچەوانەی بۆ سەر ئیسرائیل دەستپێکردووە.

  سکرتێرى پارتی سۆسیال دیموکراتی کوردستان ڕایدەگەیەنێت، شەڕ فرۆشتن لەبەرژەوەندی هیچ کەس و لایەک نییە و ئێمە دژی هێرش و پەلاماردانە ناڕەواکەی ئیسرائیلین بۆ سەر کۆماری ئیسلامی ئێران، کە دەبێتە مایەی جەنگێکی درێژخایەن. لەدواى هێرشەکەى ئیسرائیل بۆ سەر ئێران، محەمەد حاجى مەحمود پەیامێکى بڵاوکردەوەو تیایدا دەڵیت: بەتوندی سەرکۆنەی ئەو هێرش و پەلاماردانە دەکات بۆ سەر خاکی کۆماری ئیسلامی ئێران، کە ئەبێتە هۆکاری ئاژاوە و نائارامی و ناسەقامگیری زیاتر لە ناوچەکەدا.    دەقى پەیامەکە بەناوی خوای گەورە و میهرەبان لەکاتێکدا کۆماری ئیسلامی ئێران و ئەمریکا لەهەوڵی گفتوگۆ و دانوستاندابوون، سەرلەبەیانی ڕۆژی هەینی ۲٠۲٥/٦/۱۳ جارێکی تر ئیسرائیل هێرشێکی ناڕەوای کردە سەر کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ نانەوەی ئاژاوە و شەڕ لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و تەواوی ناوچەکەدا. حزبی سۆسیال دیموکراتی کوردستان بەتوندی سەرکۆنەی ئەو هێرش و پەلاماردانە دەکات بۆ سەر خاکی کۆماری ئیسلامی ئێران، کە ئەبێتە هۆکاری ئاژاوە و نائارامی و ناسەقامگیری زیاتر لە ناوچەکەدا. وێڕای تەئکید کردنەوەمان لە پێویستی و گرنگی گفتوگۆ و دیالۆگ بۆ چارەسەری گرفتەکان لە ناوچەکە، ڕایدەگەیەنین؛ شەڕفرۆشتن لەبەرژەوەندی هیچ کەس و لایەک نییە و ئێمە دژی هێرش و پەلاماردانە ناڕەواکەی ئیسرائیلین بۆ سەر کۆماری ئیسلامی ئێران، کە دەبێتە مایەی جەنگێکی درێژخایەن و زیانگەیاندن بە گەلانی موسوڵمانی ناوچەکە. محەمەد حاجی مەحمود ۲٠۲٥/٦/۱۳ گوڵەخانە

  ڕێکخراوی وزەی ئەتۆمی ئێران ڕایدەگەیەنێت، زیان لە دامەزراوە ئەتۆمییەکەی نەتەنز کەوتووە. ئاماژەی بەوەشکردووە، بەڵام تا ئێستا هیچ زیانێکی گیانی نەبووە. لە بەیاننامەکەدا ڕێکخراوى ناوبراو ئاماژە بەوە کراوە کەبەپێى لێکۆڵینەوەکانیان هیچ نیشانەیەکى پیسبوونى تیشکدەر و کیمیایی لە دەرەوەی نەتەنز ڕویدابێت. دامەزراوەی ئەتۆمیی نەتەنز دەکەوێتە 320 کیلۆمەتر باشووری تاران و بەشێکی لەژێر زەویدایە. بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی 13-06-2025، ئیسرائیل هێرشێکی بەرفراوانی کردە سەر ئێران. بنیامین نەتەنیاهوو، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، هێرشەکەیان "لە دڵی پرۆگرامی پیتاندنی یۆرانیۆمی ئێران"ـی داوە و ئامانجیان دامەزراوەی ئەتۆمیی نەتەنز و زانایانی ئەتۆمی بوون.   هاوکات، دۆخی لەناکاو لە ئیسرائیل راگەیێندراوە و ئەمریکاش جەخت دەکاتەوە کە بەشداریی لە هێرشەکەدا نەکردووە.   نەتەنیاهوو ئاماژەی بەوە کرد، ئۆپەراسیۆنەکەمان تاوەکو پێویست بکات بەردەوام دەبێت.   نەتەنیاهوو ئاماژەی بەوەشکرد، هێرشەکە بە دیاریکراوی دامەزراوەی ئەتۆمیی نەتەنزی کردووەتە ئامانج و "زانایانی ئەتۆمی"ـش بەشێک بوون لە ئامانجەکان.   بە گوتەی نەتەنیاهوو، "دەیان ئامانجی ئەتۆمی و سەربازی" بە ئامانج گیراون.   پێشتر، میدیای ئەمریکی لە زاری بەرپرسێکی دیکەی سەربازیی ئیسرائیلەوە بڵاوی کردەوە، هێرشەکانی بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی "پرۆگرامی ئەتۆمیی وڵاتەکە و توانا مووشەکییە دوورمەوداکانی ئێرانیان کردووەتە ئامانج."    بەپێی راگەیێندراوێکی فەرمی، بنیامین نەتەنیاهوو، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل و یسرائیل کاتز، وەزیری بەرگری، رۆژی دووشەممە 09-06-2025 بە هاوئاهەنگی لەگەڵ لیوا ئەیال زەمیر، سوپاسالاری ئیسرائیل بڕیاریان داوە کە هێرشەکە ئەمڕۆ هەینی دەستپێبکات.

  ژەنەڕال ئەبول فەزڵ شکارچی وتەبێژی هێزە چەکدارەکانی کۆمارى ئیسلامى ئێران جەختى لەوەکردەوە ئیسرائیل و ئەمریکا وەڵامى هێرشەکات وەردەگرنەوەو لە کاردانەوەدا باجێکی قورس دەدەن. وتەبێژی هێزە چەکدارەکان وتی: دەستدرێژیەکانی ئیسرائیل ناوچەی نیشتەجێبوونی کردە ئامانج و وەڵامدانەوەی حەتمی ئێمەش ڕێژەیی دەبێت. ئاماژەی بەوەشکرد، ماڵی ژمارەیەک سەرکردە و بەرپرسی هێزە چەکدارەکان کراونەتە ئامانج و ڕایگەیاند: "دوژمنی ئیسرائیل بە هاوکاری ئەمریکا دەستدرێژیەکانی خۆی بۆ سەر ئەو ناوچانە ئەنجامداوە. لەلایەکى دیکەوە محەمەد باقر قالیباف سەرۆکی پەرلەمانی ئێران لەپەیامێکیدا، وتى: ئێستا کاتی تۆڵەسەندنەوەیە و بە هەموو ئامرازێکی بەردەستمان تۆڵە دەکەینەوە، واز لە زایۆنییەکان ناهێنین، وەڵامێکی ئازاربەخشیان دەدەینەوە، پەشیمانی چاوەڕوانیان دەکات. ێستا زیاتر لە 100 فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کە لەلایەن ئێرانەوە هەڵدراون و بەڕێگاوەن پێشبینی دەکرێت لە ماوەی یەک کاتژمێر یان زیاتردا بگەنە ئیسرائیل، هێزی ئاسمانی ئەو وڵاتەش دەڵێن لە دەرەوەی سنوورەکانی ئیسرائیل دەست دەکات بە تەقینەوەیان. فڕۆکە جەنگییەکانی هێزی ئاسمانی ئیسرائیل بەرەبەیانی ئەمڕۆ دەستیان کرد بە خستنەخوارەوەی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانانەی کە لە ئێرانەوە ئاراستەی ئیسرائیل کرابوون. لەلایەکی دیکەوە سوپای ئوردن بڵاویکردەوە، چەند درۆنێک چوونەتە ئاسمانی و خستوونیەتییە خوارەوە. لە شاری عەممانی پایتەختی وڵاتەکەش زەنگی ئاگادارکردنەوە لێدرا و حکومەت داوای لە خەڵک کرد نەچنە دەرەوە و لە تەنی کەوتوو نزیک نەبنەوە.

  بەرپرسێکی سەربازی سوپاى ئیسرائیل ڕایدەگەیەنێت، فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانى ئیران هەر بەئاسمانەوەو لە دەرەوەی سنوورەکانی ئیسرائیل ڕێگرییان لێدەکرێت و دەخرێنە خوارەوە. بەرەبەیانیی ئەمڕۆ، ئیسرائیل لە ئۆپەراسیۆنی ناونراو بە"شێری بەئاگاهاتوو" بە 200 فڕۆکەی جەنگی هێرشی کردە سەر زیاتر لە 100 ئامانجی سەربازی و ئەتۆمی لە ئێران.  ئێستا زیاتر لە 100 فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کە لەلایەن ئێرانەوە هەڵدراون و بەڕێگاوەن پێشبینی دەکرێت لە ماوەی یەک کاتژمێر یان زیاتردا بگەنە ئیسرائیل، هێزی ئاسمانی ئەو وڵاتەش دەڵێن لە دەرەوەی سنوورەکانی ئیسرائیل دەست دەکات بە تەقینەوەیان. فڕۆکە جەنگییەکانی هێزی ئاسمانی ئیسرائیل بەرەبەیانی ئەمڕۆ دەستیان کرد بە خستنەخوارەوەی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانانەی کە لە ئێرانەوە ئاراستەی ئیسرائیل کرابوون. لەلایەکی دیکەوە سوپای ئوردن بڵاویکردەوە، چەند درۆنێک چوونەتە ئاسمانی و خستوونیەتییە خوارەوە. لە شاری عەممانی پایتەختی وڵاتەکەش زەنگی ئاگادارکردنەوە لێدرا و حکومەت داوای لە خەڵک کرد نەچنە دەرەوە و لە تەنی کەوتوو نزیک نەبنەوە.   ئیسرائیل کەوتووەتە دۆخی ئامادەباشییەوە بۆ وەڵامەکەی ئێران و رێوشوێنی تووند گیراوەتەبەر. یەکێک لە گەورەترین نەخۆشخانەکانی وڵاتەکە دەستی بە گواستنەوەی بەشەکانی بۆ ژێرزەمین کردووە و باڵیۆزخانەی ئەمریکاش فەرمانی بە کارمەندەکانی کردووە لە ماڵەکانیان نەچنە دەرەوە.

  بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند: ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیی دەستپێکردووە بە ئامانجی شکستپێهێنانی هەڕەشەی ئێران بۆ سەر بوونی ئیسرائیل. ناتانیاهۆ لە وتەیەکی ڤیدیۆیدا وتی ئیسرائیل دامەزراوەی سەرەکی پیتاندنی یۆرانیۆمی ئێرانی لە نەتەنز کردۆتە ئامانج. جەخیشی لە بەئامانجگردنی زانایانی ناوداری ئێرانی کردەوە کە کار بۆ دروستکردنی بۆمبێکی ئەتۆمی ئێرانی دەکەن و وتی: لە دڵی بەرنامەی موشەکی بالیستی ئێرانمان داوە. ناتانیاهۆ وتیشی: ئێران ئەوەندەی یۆرانیۆمی پیتاندووە کە بتوانێت نۆ بۆمبی ئەتۆمی دروست بکات. رونیشی کردەوە: ئەم ئۆپەراسیۆنە زیان بە ژێرخانی ئەتۆمی ئێران و توانا سەربازییەکانی و کارگەکانی موشەکی بالیست دەگەیەنێت. ئاماژەی بەوەدا: ئەم ئۆپەراسیۆنە بۆ چەند ڕۆژێک بەردەوام دەبێت. بەیانیی ئەمڕۆ، سوپای ئیسرائیل هێرشێکی فراوانی کردە سەر بنکە و بارەگاکانی سوپای پاسداران لە چەند پارێزگایەکی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان. هاوکات لە چەند ناوچەیەکی عێراقیش دەنگی تەقە و تەقینەوە بیستراوە. ئاژانسی تەسنیمی نیمچە فەرمیی ئێران، بەیانیی ئەمڕۆ هەینی رایگەیاند، لە هێرشەکانی ئەمڕۆی رژێمی زایۆنیدا بۆ سەر وڵاتەکەمان، هەریەک لە عەبدولحەمید مینوچەهر، ئەحمەدڕەزا زولفەقاری، سەید ئەمیرحسێن فەقیهی، موتەلیبزادە، محەمەدمەهدی تارانچی و فەرەیدوون عەباسی، کە لە زانا ئەتۆمییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێرانن، شەهید بوون.  

  رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران پەیامێکی لەبارەی هێرشەکەی بەرەبەیانیی ئەمرۆی ئیسرائیل بۆ سەر وڵاتەکەی بڵاو کردەوە و رایگەیاند: "وەڵامی تووندو ئازار بەخشمان دەبێت."   بە گوێرەی میدیای فەرمیی ئێران، عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران لە پەیامەکەیدا هەڕەشە لە ئیسرائیل دەکات و رایگەیاندووە، ''رژێمی زایۆنی لە بەیانیی ئەمڕۆدا دەستی پیس و خوێناویی خۆی بۆ تاوانێک لە وڵاتی خۆشەویستمان درێژ کرد و بە لێدانی ناوەندە نیشتەجێبوونەکان زیاتر لە جاران سرووشتی گڵاوی خۆی ئاشکرا کرد''.   خامنەیی هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوە دەکات و دەڵێت، ''ئەو رژێمە دەبێت چاوەڕێی سزای سەخت بکات. دەستی بەهێزی هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران بە ئیزنی خودا دەستی لێ هەڵناگرێت.''   رێبەری ئێران پشتڕاستی دەکاتەوە ژمارەیەک فەرماندەی سەربازی و زانای ئەتۆمیی وڵاتەکەی لە ئەنجامی هێرشەکەدا کوژراون و ئاماژەی دا، ''جێگرەوە و هاوکارانیان بێ دواکەوتن ئەرکەکانی خۆیان جێبەجێ دەکەن، ئینشائەڵڵا.''   جەختیشی لەوە کردەوە، ''رژێمی زایۆنی بەم تاوانە، چارەنووسێکی تاڵ و بەئازاری بۆ خۆی دێنێتە ئاراوە و بێگومان وەریدەگرێت.''   بەرەبەیانیی ئەمڕۆ هەینی 13-06-2025، چەند تەقینەوەیەکی گەورە تارانی پایتەخت و چەندین شاری دیکەی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستانیان هەژاند، دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشێکی فراوانی کردە سەر ئەو وڵاتە کە بە گوتەی بەرپرسانی ئیسرائیل، ئامانج لێی پەکخستنی پرۆگرامی ئەتۆمیی ئێران بووە. بەئاژانسی هەواڵی تەسنیم لە بۆردومانەكەدا ئەم بەرپرسانە كوژراون: - محەممەد باقری، سوپاسالاری ئێران - حسێن سەلامی فەرماندەی گشتی سوپای پاسداران - غوڵام عەلی فەرماندەی ناوەندی خاتەم ئەنبیا - محەممەد تەهرانچی, سەرۆکی زانکۆی ئازاد  - فەرەیدون عەباسی زانای بواری ئەتۆم

  وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕۆژی پێنجشەممە، داواى لە فەرمانبەرانی حکومەتی وڵاتەکەى و ئەندامانی خێزانەکانیان کردوە کە هاتووچۆکانیان لە ئیسرائیل قەدەغەبکرێت بۆ دەرەوەی ناوچەکانی تەلئەبیب، قودس تا ئاگادارکردنەوەی زیاتر. باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە ئیسرائیل ڕۆژی پێنجشەممە لە ئاگادارییەکدا ڕایگەیاند کە ئەمریکا ئەم سنووردارکردنانەی سەپاندووە بەهۆی زیادبوونی گرژییەکانی ناوچەکەوە. سوپای ئیسرائیل لە ناوەڕاستی مانگی ئایاردا هێرشەکانی بۆ سەر کەرتی غەززە چڕکردەوە، بە ئامانجی ڕاگەیەندراوی ئازادکردنی ئەو زیندانیانەی کە ماونەتەوە و دەستبەسەرداگرتنی کۆنترۆڵی کەرتی غەززە و لەناوبردنی حەماس کە لە ساڵی ٢٠٠٧ەوە دەسەڵاتی لە غەززە بەدەستەوەیە. ئیسرائیل توندوتیژترین شەڕی خۆی بۆ سەر کەرتی غەززە دەستپێکرد لە وەڵامی ئەو هێرشە بێ وێنەیەی حەماس لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ لە دژی ئیسرائیل ئەنجامدرا و لە ئەنجامدا هەزار و ٢١٩ کەس گیانیان لەدەستدا کە زۆربەیان خەڵکی مەدەنی بوون، ئەمەش بەپێی ئامارەکانی ئاژانسی فرانس پرێس بە پشتبەستن بە ئامارە فەرمییەکانی ئیسرائیل. ئەمەش لەکاتێکدایە، دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند، دەکرێت رۆژهەڵاتی نێوەڕاست "مەترسیدار" بێت و دەڵێت، لەبەر ئەو هۆکارە کارمەندان و سەربازەکانیان ئاگەدار کردوونەتەوە بکشێنەوە.    رۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتن لەبارەی کشاندنەوەی کارمەندانی باڵیۆزخانەکانیان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست قسەی کرد.    ترەمپ لەوبارەیەوە گوتی، "ئەوان [کارمەند و سەربازەکانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست] دەکشێندرێنەوە، چونکە دەکرێت ئەوێ شوێنێکی مەترسیدار بێت و دەبینین چی روودەدات، بەڵام ئاگادارمان کردوونەتەوە بکشێنەوە."   پێش گوتەکانی ترەمپ، بەرپرسێکی ئەمریکی رایگەیاندبوو، بەهۆی نیگەرانییە ئەمنییەکانەوە، ژمارەی کارمەندانی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەی لە عێراق کەمدەکرێتەوە، هاوکات راپۆرتەکان باس لەوە دەکەن، کارمەندەکان لە کوێت و بەحرەینیش گواستراونەتەوە.   ترەمپ هەروەها جەختیشی کردەوە، کە "رێگە نادات" ئێران ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی، ئەمەش لەکاتێکدایە گومانەکان لەبارەی ئەگەری هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی تاران زیاتر بوون.   لە بەرامبەردا، ئێران رۆژی چوارشەممە هەڕەشەی کرد، کە ئەگەر شەڕ هەڵبگیرسێت، بنکە سەربازییەکانی ئەمریکا لە ناوچەکە دەکاتە ئامانج.

  وتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانى عێراق جەخت لەسەر ئەوەکاتەوە، هەموو ئەو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسیانەی لە عێراق کاردەکەن سەلامەتن و هیچ مەترسییەکیان لەسەر نییە، و ڕاپۆرتە هەواڵگریەکانیش جەخت لەسەر ئەوەدەکەوە هیچ هەڕەشەو مەترسیەک بوونى نییە. سەباح نوعمان، وتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکان، ئەمڕۆ پێنجشەممە، پشتڕاستی کردەوە کە هەموو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییە عەرەبی و بیانییەکان کە لە عێراقدا کاردەکەن. ناوبراو ڕاگەیاند: "چۆڵکردنی بەشێک لە کارمەندانی باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق یان ناوچەکانی دیکەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ڕێکارێکی خۆپارێزی ڕێکخراوەییە کە پەیوەندی بەوانەوە هەیە، هەروەها پەیوەندی بەبوونی هیچ پێوەرێکی ئەمنی مەیدانییەوە نییە لە چوارچێوەی خاکی عێراقدا". وتەبێژەکە ئاماژەی بەوەشکرد، "هەموو ئەو پێوەرە ئەمنییانەی کە ڕۆژانە پێمان دەگات، پەرەسەندنی سەقامگیری و دامەزراندنی ئاسایشی ناوخۆ لە سەرتاسەری وڵاتدا پشتڕاست دەکەنەوە". جەختیشی کردەوە کە "هەموو نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییە عەرەبی و بیانییەکان کە لە عێراق کاردەکەن، به‌شێوه‌یه‌كی ئازادانه‌ و به‌ بێ هیچ ترسیكی كاروباری رۆژانه‌ی خۆیان به‌ڕێده‌خه‌ن به‌ بێ هیچ دڵه‌راوكێك و سەلامەت و ئازادی پەیوەندی و کاریگەری و بەشێوەیەکی ئاسایی چالاکییەکانیان بەڕێوەدەبەن، چ لە پایتەخت، بەغدا، یان لە پارێزگا جیاوازەکانی عێراق".  ڕوونیشیکردەوە، "هێزە ئەمنییەکان بەردەوامن لە جێبەجێکردنی پلانەکانیان بە کارایی به‌هێز بۆ دەستەبەرکردنی ئاسایش و سەقامگیری، هەروەها هەواڵگری و ڕاپۆرتە مەیدانییەکانیش ئاماژە بە بوونی هەڕەشەی ڕاستەقینە ناکەن کە کاریگەرییان لەسەر کاری نوێنەرایەتییەکان یان دۆخی گشتی وڵات هەبێت". نوعمان لە درێژەی قسەکانیدا وتی، "فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکان و سه‌رجه‌م ده‌زگا ئەمنییەکان چاودێری سەرجەم پێشهاتەکان دەکەن و بەردەوامیی کارکردن بە ئاستێکی بەرزی ئامادەیی و توانای مامەڵەکردن لەگەڵ هەر حاڵەتێکی لەناکاو بەپێی ستانداردە پیشەییەکانی پەسەندکراو دووپات دەکەنەوە".

  باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایدەگەیەنێت: لە (11) حوزەیراندا، وەزارەتی دەرەوەی فەرمانی كردووە بە رۆیشتنی فەرمانبەرە نا سەرەكییەكان، بەهۆی زیادبوونی پشێوییە هەرێمایەتیەكان، داواش دەكات هاوڵاتیانی ئەمریكا گەشت بۆ عێراق نەكەن بەهۆی تیرۆرو رفاندن و ململانێی چەكداری. باڵیۆزخانەی ئەمریكا راشیگەیاندووە: هاوڵاتیانی ئەمریکی روبەڕوی مەترسیی جدی دەبنەوە، لەوانە توندوتیژی و رفاندن، بەهیچ هۆكارێك گەشتی عێراق نەكەن، دەشڵێت: تاقمە تیرۆریستی و یاخیبوەکان بە بەردەوامی هێرش دەکەنە سەر هێزە ئەمنییەکانی عێراق و خەڵکی سڤیل و، میلیشیا نەیارەكانی ئەمریكا هەڕەشە لە هاوڵاتیانی ئەمریکی و کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان دەکەن. شەوی رابردوو لە پڕێکدا هەواڵی ئامادەکاریی باڵیۆزخانەکانیی ئەمریکا لە بەغداد و چەند وڵاتێکی دیکەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ چۆڵکردن بڵاوکرایەوە. سەرەتا ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز، لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئەمریکی و عێراقییەوە رایگەیاند، باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق ئامادەکاریی دەکات بۆ جێبەجێکردنی فەرمانی چۆڵکردنی بارەگاکەیان لە بەغداد، بەهۆی پەرەسەندنی دۆخی ئەمنی لە ناوچەکە. رۆیتەرز لە زاری سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئەوەی گواستەوە، لەسەر بنەمای دواهەڵسەنگاندنەکانیان، بڕیاریانداوە قەبارەی نێردەی دیپلۆماسیان لە عێراق کەمبکەنەوە. هەروەها لە کوەیت و بەحرەینیش ئەمریکا بڕیاریداوە کارمەندە لاوەکییەکانی باڵیۆزخانەکانی بکشێنێتەوە. بەهەمانشێوە، ماڵپەری مۆنیتۆر بڵاویکردەوە، وەزیری بەرگریی ئەمریکا رێگەی بە کەسوکاری ژمارەیەک سەرباز لە وڵاتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست داوە، بەشێوەیەکی ئارەزوومەندانە بگەڕێنەوە ئەمریکا. لەلایەکى دیکەوە ئەبو ئالائی وەلائی، فەرماندەی میلیشیای كەتائیبی "سەید شودهەدا" لە عێراق، كە یەكێكە لە گروپە چەكدارەكانی هاوپەیمانی ئێران، هەڕەشە لە سوپای ئەمریكا دەكات و دەڵێت: ئەگەر شەڕ دەستپێبكات، سەدان خۆكوژ"ئیستیشهادی" ئامادەن. وەلائی، لە نوسینێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی "ئێكس" دەڵێت: ئەگەر جەنگ هەڵبگیرسێت، سەدان خۆكوژ ئامادەن و جارێكی تر شكۆی ئەمریكا دەشكێنن، وەك چۆن یەكەم جار لە عێراق شكاندیان، كاتێك چوونە دەرەوەو كلكی نائومێدیان راكێشا. وەلائی ئاماژە بەوەشدەكات: ئەوكات هیچ شوێنێك بۆخۆی و بەكرێگیراوەكانی نامێنێت لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، ئەو رژێمانەش دەڕوخێن كە خۆیان بە داگیركەر دەپارێزن و، سەركەوتن بۆ خوداو بەندە چاكەخوازی دەبێت.

  رۆژنامەی شەرقلئەوسەت دەڵێت، سودانی دەستی گەیشتووە بە کۆمەڵێک ئەرشیفی سەردەمی بەشار سەد، لایەنەکانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەترسن کاتی هەڵبژاردن لە دژیان بەکاربێت. بەگوێرەی هەواڵێکی رۆژنامەکە، عیزەت شابەندەر بە نوێنەرایەتى محەمەد شیاع سودانى سەرۆکوەزیرانى عێراق بەمەبەستى دەستخستن و رادەستکردنى بەشێک لە ئەرشیفى دەزگاى هەواڵگرییەکەى بەشار ئەسەد بە نهێنى چەند جارێک سەردانى دیمەشقى کردووە. ئەوەى پەیوەندیی بە عێراقەوە هەبێت ئەحمەد شەرع رادەستى نوێنەرەکەى سودانى کردووە، ئەوەش بووەتە مایەى نیگەرانى بەشێک لە لایەنە عێراقییەکان و ترسى ئەوەیان لێنیشتووە لە کاتى هەڵبژاردنى ئەمجارەدا لە دژیان بەکاربهێنێرت، بە تایبەتیش رکابەرەکانی لەنێو چوارچێوەی هەماهەنگی. بەشێکى زۆر لە کەسایەتی سیاسی و لایەنە عێراقییەکان ترسیان لێنیشتووە رۆژێک لە رۆژان ئەو ئەرشیفە دزە بکاتە دەرەوە یان ئاشکرا ببێت.  زۆربەی كات سەردانی فەرمیی بەرپرسە عێراقییەكان بۆ دیمەشق، بەتایبەت لەم چەند مانگەی دواییدا، بووەتە جێگەی مشتومڕ، بە چاوخشاندنەوە بەوەی سەردانەكان نهێنی بوون و دواتریش كۆنگرەی رۆژنامەوانی بۆ روونكردنەوەی ناوەڕۆكی سەردانەكان ئەنجام نەدراون. لە چوارچێوەی وەڵامەكان بۆ سەردانی نێردەی تایبەتی سودانی بۆ دیمەشق، هاوپەیمانی "بنیاتنانەوە و گەشەپێدان" كە سەرۆك وەزیرانی عێراق سەرۆكایەتی دەكات، رەتیدەكاتەوە "ئەرشیفی هەواڵگری سوریایان پێگەیشتبێت سەبارەت بە عێراق و بەكاریبهێنن وەك كارتێكی فشار دژ بە نەیارەكانیان لە كاتی هەڵبژاردندا". لەوبارەیەوە، عەبدولهادی سەعداوی، یەكێك لە سەركردەكانی هاوپەیمانێتیەكەی سودانی، لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا وتی "سودانی پێویستی بەو ئامرازانە نییە، لەكاتێكدا ئاستی جەماوەری بەرزبووەتەوە و لەلایەن پێكهاتە جیاوازەكانەوە پەسەندكراوە". لە 20 ی ئایاری رابردوو، محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق، پێكهێنانی هاوپەیمانێتییەكی بەناوی "بنیاتنانەوە و گەشەپێدان" راگەیاند، ئەویش بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە بڕیارە لە تشرینی دووەمی داهاتوو بەڕێوەبچێت. هاوپەیمانێتییەكە هەریەك لە رەوتی رافیدەین بە سەرۆكایەتی سودانی، هاوپەیمانی عێراقییە بە سەرۆكایەتی ئەیاد عەلاوی، پەیماننامەی نیشتمانی بە سەرۆكایەتی فالح فەیاز سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی لەخۆدەگرێت، لەگەڵ چەند هێزێكی دیكە.  

  ئەبو ئالا وەلائی، ئەمینداری گشتیی کەتایب 'سەیدولشوهەدا' هەڕەشەی ناردنی سەدان 'خۆکوژ' بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی ئەمەریکا دەکات، ئەگەر شەڕ لە دژی ئێران هەڵبگیرسێنێت. ئەبو ئالا وەلائی، پۆستێکی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی بڵاو کردەوە و نووسیویەتی: ئەگەر شەڕ هەڵگیرسێت، سەدان خۆکوژ ئامادەن، ئەمەریکای خۆبەزلزانیش جارێکی دیکە زەلیل دەبێتەوە، هەروەک چۆن یەکەمجار لە عێراق ڕوو یدا، بەزەلیلی و بێهیوایی گەڕایەوە. ئەمینداری گشتیی ئەو گرووپە چەکدارییەی لایەنگری ئێران، ئاماژەی بەوەش کرد، "ئەم جارە نە ئەمەریکا و نە بریکارەکانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا نامێننەوە، هەروەها ئەوانەش دەڕوخێن کە پارێزگاری لە داگیرکاریی دەکەن." ئەم قسانەی وەلائی لە کاتێکدایە کە گرژی و ئاڵۆزییەکانی ناوچەکە پەرەی سەندووە، دوای لێدوانەکانی عەزیز ناسرزادە، وەزیری بەرگریی ئێران، کە تێیدا هەڕەشەی ئەوەی کردبوو وڵاتەکەی "لە ئەگەری سەرهەڵدانی ململانێ لەگەڵ واشنتن لەسەر دانوستانە ئەتۆمییەکان، هێرش دەکەنە سەر بنکەکانی ئەمەریکا لە ناوچەکەدا." ڕۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیران، سەرچاوەیەک لەنێو باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە ڕاگەیاند: باڵیۆزخانەکە لە ترسی هێرشە سەربازییەکان ئامادەکاری بۆ چۆڵکردن دەکات، هەروەها کارمەندانیشی بە دوو قۆناغ کەم دەکاتەوە.

  سەرچاوەیەکی حکومی ڕەتیکردەوە کە عێراق هەر ڕووداوێکی ئەمنی دەستنیشان کردبێت کە پێویستی بە چۆڵکردنی کارمەندانی ئەمریکا هەبێت لە باڵیۆزخانەی بەغدا. ئەمەش دوای ئەوە هات کە سەرچاوە ئەمریکی و عێراقییەکان ئاماژەیان بەوە کرد کە واشنتۆن خۆی بۆ چۆڵکردنى باڵیۆزخانەکەى ئامادە دەکات. سەرچاوەکەی حکومەتی عێراق بڵاویکردەوە، دەسەڵاتداران هیچ مەترسییەکیان بەدی نەکردووە. بەگوێرەی ئاژانسی هەواڵی فەرمی عێراق. ئەمە لەکاتێکدایە کە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕاگەیاند، لەسەر بنچینەی دوایین هەڵسەنگاندنیان بۆ دۆخی ناوچەکە، بڕیاریان داوە قەبارەی نێردەکەیان لە عێراق کەم بکەنەوە، فەرماندەیی ناوەندی سوپای ئەمریکا چاودێریی "گرژییە زیادبووەکان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەکات" بەرپرسێکی باڵاى ئەمریکا بەکەناڵى ئەلعەرەبییە ڕاگەیاندووە کە واشنتۆن هێزی سەربازیی زیاتری بۆ ناوچەکە نەناردووە، ئەو بەرپرسە وتوشیەتى: ڕۆیشتنی ئەندامانی خێزانە ئەمریکییەکان بەهۆی هەڕەشەی هێزەکانی ئیسرائیلەوە بووە، جەختیشی لەوە کردەوە کە چۆڵکردنی ئەندامانی خێزانە ئەمریکییەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕێکارێکی خۆپارێزییە. چوار سەرچاوە ئەمریکییەکە و دوو سەرچاوە عێراقییەکە مەترسییە ئەمنییەکانی پشت بڕیاری چۆڵکردنەکەیان دیارینەکردووە. بەڵام ئانا کێلی وتەبێژی کۆشکی سپی بە ئاژانسی ڕۆیتەرزی ڕاگەیاندووە، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا پێداچوونەوەی وەرزی بە کارمەندانی ئەمریکا لە دەرەوەی وڵات ئەنجام دەدات و ئەم بڕیارەش دەرئەنجامی پێداچوونەوەی ئەم دواییە بووە. بەرپرسێکی دیکەی ئەمریکی بە ئاژانسی هەواڵی رۆیتەزری راگەیاند: "وەزارەتی دەرەوە کشانەوەیەکی رێکخراو بۆ باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق رێکدەخات. مەبەستەکە ئەوەیە ئەو کارە لە رێگەی گەشتی بازرگانییەوە بکات، بەڵام سوپای ئەمریکا لەسەر هێڵە، ئەگەر هاوکاری پێویست بوو".  لەلایەکى دیکەوە دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند، دەکرێت رۆژهەڵاتی نێوەڕاست "مەترسیدار" بێت و دەڵێت، لەبەر ئەو هۆکارە کارمەندان و سەربازەکانیان ئاگەدار کردوونەتەوە بکشێنەوە.    رۆژی چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتن لەبارەی کشاندنەوەی کارمەندانی باڵیۆزخانەکانیان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست قسەی کرد.    ترەمپ لەوبارەیەوە گوتی، "ئەوان [کارمەند و سەربازەکانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست] دەکشێندرێنەوە، چونکە دەکرێت ئەوێ شوێنێکی مەترسیدار بێت و دەبینین چی روودەدات، بەڵام ئاگادارمان کردوونەتەوە بکشێنەوە."

  وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئاگادارکردنەوەیەکی بڵاوکردووەتەوە و داوا لە هاووڵاتییانی وڵاتەکەی دەکات لەئێستادا بەهیچ شێوەیەک گەشت بۆ عێراق نەکەن. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە وێبسایتی فەرمی خۆی رایگەیاندووە، رۆژی 11-06-2025 بڕیارنماندا کارمەندانی “ناپێویست” لە باڵیۆزخانەی بەغداد دەستبەجێ بکشێنەوە بەهۆی زیادبوونی گرژییەکان لە ناوچەکە. وەزارەتەکە ئامۆژگاری هاووڵاتییانی ئەمریکی دەکات بەهیچ شێوەیەک سەردانی عێراق نەکەن بەهۆکاری “تیرۆریزم، رفاندن، ململانێی چەکداری، پشێوی ناوخۆیی و توانای سنوورداری حکومەتی ئەمریکا بۆ دابینکردنی خزمەتگوزاری بەپەلە بۆ هاووڵاتییانی ئەمریکی لەنێو عێراق.” بەشیوەیەکی ئاسایی ئەمریکا چوار پلەبەندی ئامۆژگاری هەیە تا هاووڵاتییانی ئەمریکا بەرچاوروون بن لە گەشتکردنیان بۆ هەر وڵاتێک و لەئێستادا عێراق لە پلەبەندی چوارەمدایە بە رەنگی سوور. پلەبەندییەکان بەمجۆرەیە: 1- خۆپارێزی ئاسایی ئەنجابدە. 2- خۆپارێزی چڕ ئەنجامبدە. 3- پێداچوونەوە بە بڕیاری گەشتکردندا بکە. 4- گەشت مەکە. ئەم ئاگادارکردنەوەیەی ئەمریکا دوای ئەوە دێت شەوی رابردوو واشنتن بریاری کشانەوەی بەشێک لە دیپلۆماتکارەکانی لە عێراق دەرکرد و وەزیری بەرگریی ئەمریکاش فەرمانیدا کەسوکاری سەربازانی ئەمریکا وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەجێبهێڵن. لەئێستادا چەند میدیایەکی ئەمریکی باس لەوە دەکەن، ئیسرائیل لە تەواوی ئامادەباشیدایە بۆ هێرشکردنەسەر ئێران و ئەمریکاش وەک رێکارێکی خۆپارێزی و بەهۆی ئەگەری بەئامانجگرتنی بنکەکانی لە عێراق و چەند وڵاتێکی دیکە لەلایەن تارانەوە، بڕیاری کشانەوەی کارمەندان و دیپلۆماتکارانی داوە.

تۆڕی هەواڵی "سی بی ئێس نیوز" ئەمریكی، لەزاری چەند سەرچاوەیەكەوە بڵاویكردووەتەوە: بەرپرسانی ئەمریکا زانیارییان پێگەیشتووە کە ئاماژە بەوە دەکەن، ئیسرائیل لەوپەڕی ئامادەباشیدایە بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی دژی ئێران. تۆڕەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، بەرپرسانی ئیسرائیل و وتەبێژی کۆشکی سپی ئامادەنەبوون هیچ لێدوانێک لەسەر ئەو زانیارییانە بدەن. بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆ ک وەزیرانی ئیسرائیل بەشێوەیەكی بەردەوام  گومانی خۆی لەبارەی هەر رێککەوتنێک لەگەڵ ئێران دەردەبڕێت و نوسینگەکەشی دەڵێت: ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنی بێشوماری ئاشکرا و شاراوەی ئەنجامداوە، بۆ سنوردارکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی تاران. راپۆرتەکانی پێشووتر ئاماژەیان بە خواستی ئیسرائیل کردووە بۆ هێرشكردنە سەر ئێران، تەنانەت لە کاتێکدا بەرپرسانی ئەمریکاش داوایان لێکردووە ئەو کارە نەکات، بەهۆی بەردەوامی دانوستانە ئەتۆمییەکانی نێوان واشنتۆن و تاران. مانگی ئایار دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریکا ئاشكرایكرد، داوای لە ناتانیاهۆ کردووە هێرش نەکاتە سەر ئێران، لەکاتێکدا ئیدارەکەی بەردەوامە لە دانوستانەکانی لەگەڵ ئێران.