بەهۆى بۆردومانى توركیاوە له‌ناو خاكى هه‌رێم كچه‌ گه‌ریلایه‌ك شەهید بوو

  لە نێوان بەردەوامی هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە و دانوستانەکانی نێوان حەماس و ئیسرائیل سەرەڕای بەردەوامی هەوڵەکانی نێوەندگیری، بەرپرسێکی حەماس ئاشکرای کرد کە بزووتنەوەکە ئامادەیە هەموو زیندانییە ئیسرائیلییەکان ئازاد بکات، لەپێناو کۆتاییهێنان بە شەڕ. ئاژانسی فرانس پرێس لە زاری بەرپرسێکی بزوتنەوەی حەمماس-ـەوە بڵاویکردوەتەوە، بزوتنەوەکە ئامادەیە بۆ ئازادکردنی سەرجەم بارمتە ئیسرائیلییەکان بەیەک قۆناغ، ئەوەش لە پێناو کۆتاییهێنان بە شەڕی کەرتی غەززە. ئەو بەرپرسە ئاماژەی بەوەشکردوە، حەمماس داوای ئاگربەستی پێنج ساڵە لەگەڵ ئیسرائیل لە کەرتی غەززە دەکات. بەرپرسێکی باڵای فەلەستینی کە ئاگاداری دانوستانەکانە، چەند ڕۆژێک لەمەوبەر رایگەیاند، ناوبژیوانانی میسر و قەتەر پێشنیارێکی نوێیان بۆ ڕاگرتنی شەڕی غەززە پێشنیار کردوە. بە وتەی ئەو بەرپرسە، پێشنیازەکە ئاگربەستێک لەخۆدەگرێت کە لە نێوان ٥ کاتژمێردا بەردەوام دەبێت. شاندێکی بزوتنەوەی حەماس ڕۆژی شەممە لە قاهیرە لەگەڵ بەرپرسانی میسر کۆدەبێتەوە بۆ تاوتوێکردنی دیدگای بزووتنەوەکە بۆ ئەگەری ئاگربەست لە شەڕی غەززە.

نوێنەری بارزانی لە 'کۆنفرانسی یەکڕیزی و یەک هەڵوێستیی کورد' لە رۆژئاوای کوردستان پەیامی سەرۆک بارزانیی لە کۆنفرانسەکە خوێندەوە، کە جەخت لە چارەسەری ئاشتی و دیپلۆماسی دەکاتەوە و دەڵێت، "یەکگرتن چارەسەری پرسی کورد دەکات لە سووریا و رۆژئاوای کوردستان."   لە پەیامی بارزانیدا کە د. حەمید دەربەندی، نوێنەری مەسعود بارزانی لە 'کۆنفرانسی یەکڕیزی و یەک هەڵوێستیی کورد' لە قامشلۆی رۆژئاوای کوردستان خوێندیەوە، هاتووە، "پاڵپشتیی هەر هەوڵێک دەکەم بۆ یەکگرتوویی کورد لە رۆژئاوای کوردستان."   بەشێکی پەیامەکانی بارزانی لە کۆنفرانسەکە دا خوێندنیەوە:    - ئەم کۆنفرانسە هەنگاوێکی مێژووییە بۆ یەکڕیزیی کورد بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێکی دادپەروەر بۆ پرسی کورد کە بەشداریی راستەقینەی کورد لەو وڵاتە مسۆگەر بکات.    - سوپاسی هەوڵەکانی مەزڵووم عەبدی دەکەم بۆ سازکردنی ئەم کۆنفرانسە.   - دەیان ساڵە گەلی کورد بەدەست فەرامۆشکردن، بێبەشكردن و نکۆڵیکردن و چەوساندنەوەوە دەناڵێنێت.   - ئەمڕۆ دەرفەتی زۆر باش بۆ گەلەکەمان هاتوونەتە پێش و بەرپرسیارێتیییەکەی مێژوویی قورس دەکەوێتە سەر شانتان بۆ تێپەڕاندنی ئاستەنگەکان و ئامادەکردنی پڕۆژەیەکی بەرفراوان و گونجاو کە خواستی گەلەکەمان لە چوارچێوەی سووریایەکی یەکگرتوو، ئازاد و دیموکراسیدا بەدیبێنێت.    - چارەسەری ئاشتییانە و دیپلۆماسی بۆ چارەسەرکردنی مژارە ئاڵۆزەکان لە هەموو کاتێک گرنگترە.   - پاڵپشتیی بنیاتنانی سووریایەکی نوێی دیموکرات، هەمەڕەنگ، یەکسان کە تێیدا مافەکانی گەلی سووریا بە هەموو پێکهاتەکانەوە مسۆگەر بکرێن.    - پاڵپشتیی دەستوورێک دەکەین کە گەرەنتیی ئاسایش، ئارامی و پێکەوەژیان و لێبوردەیی لە وڵاتدا مسۆگەر بکات.   - ئەم کۆنفرانسە هەنگاوێکی بنچینەییە بۆ بنیاتنانی پاشەڕۆژێکی گەش بۆ هەموو سووریاییەکان.    - یەکگرتنی کورد و بنیاتنانی بنچینەیەکی هاوبەش دەرگەی بنەڕەتیی چارەسەرێکی دادپەروەر و یەکجاریی پرسی کوردە لە سووریا.    - پێکهێنانی شاندێکی هاوبەشی کوردی بۆ دانوستاندن لەگەڵ ئیدارەی دیمەشق هەنگاوێکی پێویستی بەشداریی راستەقینەیە بۆ بنیاتنانی داهاتووی وڵات و مسۆگەرکردنی مافی گەلەکەمان.   - جەخت لە پتەوکردنی پەیوەندیی برایەتی لەگەڵ کورد و هەموو پێکهاتەکانی سووریا دەکەین. دووپاتی دەکەمەوە کە یەکگرتنەوەی کورد و دامەزراندنی بنەمایەکی هاوبەش، کلیلی بنەڕەتی چارەسەری دادپەروەرانە و بەردەوامی پرسی کوردە لە سووریا. لەسەر ئەو بنەمایە، دروستکردنی شاندێکی هاوبەشی کوردی بۆ دیالۆگ لەگەڵ ئیدارەی نوێ لە دیمەشق هەنگاوێکی پێویستە بەرەو بەشدارییەکی ڕاستەقینە لە بنیاتنانی ئایندەی وڵات و دەستەبەرکردنی مافەکانی گەلی کوردمان و بەشداری کارا لە پرۆسەی بڕیاردانی سیاسیدا. ئێمە جەخت لەسەر گرنگی پتەوکردنی پەیوەندی برایەتی نێوان کورد و هەموو پێکهاتەکانی تری گەلی دراوسێی سووریا دەکەینەوە، بەرەوپێشبردنی ئاشتی مەدەنی و پاڵپشتیکردنی کولتووری لێبوردن و ئاشتەوایی نیشتمانی و دڵنیابوون لەوەی داهاتووی سووریا لەسەر بناغەکانی هاوپشتی و ڕێزگرتنی یەکتر و هاوڵاتییەکی یەکسان بنیات بنرێت، بناغەیەکی سەرەکین بۆ بنیاتنانی وڵاتێکی ئاشتیخواز و دادپەروەرانە بۆ هەمووان. لە کۆتاییدا، هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازم بۆ کۆنفرانسەکەتان. هیوادارم ئەنجامەکانی ببێتە هۆکارێک بۆ ڕێزگرتن لە خەبات و کاری گەلەکەمان و لە ئاستی ڕەنج و قوربانیدان و مێژووی گەلی کورددا بین. پاڵپشتی تەواوی خۆم بۆ هەر هەوڵێکی دڵسۆزانە دووپات دەکەمەوە کە ئامانجی یەکخستنی ڕیزەکانی کورد و پێکەوە کارکردن بێت بۆ داهاتوویەکی ئارام و شکۆمەندانە بۆ گەلەکەمان.

  فەرماندەی گشتی قەسەدە مەزڵوم عەبدی لە وتاری دەسپێکی کۆنفرانسی "یەکڕیزیی و یەکهەڵوێستی کوردیی لە ڕۆژئاوای کوردستان"، گوتی: "وەک گەلی ڕۆژئاوای کوردستان پشتگیریی بانگەوازیی ئاشتیی و کۆمەڵگەی دیموکراتیکی ڕێبەر ئاپۆ دەکەین و چی لەدەستمان بێت دەیکەین". فەرماندەى گشتى هێزەکانى سوریاى دیموکرات رایگەیاند، داواکارى سەرەکییان مسۆگەرکردنى داواکارییەکانى کوردە لە دەستورى سوریا و کۆنفرانسەکەى قامیشلۆ هەوڵێکە بۆ یەکخستنى هەڵوێستى کورد لە سوریا. مەزڵوم عەبدى لە وتارێکدا لە دەستپێکى یەکەمین کۆنفرانسی "یەکخستنی هەڵوێست و گوتاری کورد لە رۆژئاوای کوردستان" لە قامیشلۆ جەختیکردەوە، کە کاتى ئەوەیە مافەکانیان لە سوریا مسۆگەر بکەن و ئەوەش داواکارى سەرەکییانە. باسى لەوەشکرد، ئەوان 14 ساڵە لەشەڕدان  و 13 هەزار گەنجى کورد لەشەڕى پاراستنى رۆژئاواى کوردستان شەهیدبوون. مەزڵوم عەبدى جەختیکردەوە، ئامانجى کۆنفرانسەکە دابەشکردنى سوریا نییە، بەڵکو پاراستنى یەکێتى خاکى سوریایە و یەکڕیزى کورد ماناى یەکڕیزى سوریایە و بەهێزبوونى کورد بە هێزبوونى سوریایە. لاى خۆیەوە، ئیلهام ئەحمەد ئەندامى لیژنەى بەڕێوەبردنى کۆنفرانسەکە بەستنى کۆنفرانسەکەى بە مێژویی ناوبرد کە بە مارشى نیشتمانى ئەى رەقیب دەستیپێکرد. رۆژی سێشەممەی رابردوو (22ـی نیسانی 2025) مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سوریای دیموکرات لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس بڵاوی کردەوە: بە خۆشحاڵییەوە بە گەلەکەمان رادەگەیەنین کە کۆنفرانسی "یەکخستنی هەڵوێستی کورد لە ڕۆژاڤا" ڕۆژی 26ـی نیسان بەڕێوەدەچێت. ئاماژەی بەوەکردووە: یەکگرتوویی کورد پێویستییەکی نیشتمانییە بۆ چارەسەرکردنی پرسی گەلی کورد لە سووریا، هیوادارین هەموو لایەنەکان بەرپرسیارێتی نیشتمانی خۆیان جێبەجێ بکەن. هاوسەرۆکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەر ئاماژەی بە رۆڵی سەرکردەکانی باشووری کوردستان کرد لە پاڵپشتیی رۆژئاوای کوردستان و گوتی: ''لە باشووری کوردستان بەڕێز سەرۆک مەسعود بارزانی و لە یەکێتی کاک بافڵ، لە باکووری کوردستان و زیندانی ئیمرالییەوە بەڕێز سەرۆک ئۆجەلان، هەروەها رێکخستنەکانی دیکەی کوردستان دەم پارتی و هەموو رێکخستنەکانی دیکە پاڵپشت بوون.''   دوای رووخانی دەسەڵاتی بەشار ئەسەد لە 8ـی کانوونی یەکەمی 2024، دیالۆگی کوردی-کوردی لەنێوان ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا (ئەنەکەسە) و پارتی یەکێتیی دیموکرات (پەیەدە) بووە رۆژەڤ. ئیلهام ئەحمەد گوتی: ''دەنگی گەلی خۆمان دەبیستین کە دەڵێن یەکبگرن و چارەنووس دیاری بکرێت، بۆیە لەسەر ئەو بنەمایە ئێمەش ئەمڕۆ کۆبووینەتەوە، بۆ ئەوەی بتوانین بگەینە ئەنجام.   لەبارەی رێککەوتنی ئەنەکەسە و پەیەدە، هاوسەرۆکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەر دەڵێت: ''گفتوگۆ و گەنگەشەی دوور و درێژ کراوە و ئەمڕۆ بەڵگەنامەی گفتوگۆکان لێرە دەخوێنرێتەوە''. فەرماندەی گشتی هەسەدە، بەو بۆنەیەوە سوپاسی هەموو ئەو لایەنانە دەکات کە هاوکار بوون بۆ ئەوەی ئەم هەنگاوە بگاتە ئەنجام و و هیوای سەرکەوتن بۆ کۆنفرانسەکە دەخوازێت. بەپێی سەرچاوەیەکی ئاگاداری کۆنفرانسەکە، زیاتر لە 300 کەس لە نوێنەری پارتە سیاسییەکان و کەسایەتی کورد بەشداریی کۆنفرانسەکە بکەن کە لە شاری قامیشلۆ بەڕێوەدەچێت. مەزڵووم عەبدی گوتی: ''بۆ پارستنی ئەم هەرێمە، شەڕێکی سەخت کرا کە تێیدا 13 هەزار کچ و کوڕی ئێمە شەهید بوون و نزیکەی 30 هەزار کەس لە هەڤاڵانمان بریندار بوون، بۆیە ئەم کۆنفرانسە پێشکێش بە شەهیدەکانمان دەکەین".   فەرماندەی گشتیی هەسەدە گوتی: ''هەڵبەت ئەم کۆنفرانسە لە کاتێکی کەمدا پێکنەهاتووە، بەڵکو ماوەیەکی دوور و درێژە هەوڵی دیالۆگی کوردی لە رۆژئاوای کوردستان هەیە، پێشتریش هەندێک رێککەوتن و دیدار دروست بوون و ئەوە لە بەردەوامیی ئەو هەڵانەیە.''   مەزڵووم عەبدی باسی لە رۆڵی هەندێک کەسایەتی و لایەن دەکات لە بەرەوپێشبرنی دیالۆگی کوردی- کوردیی نێوان ئەنەکەسە و پەیەدە و دەڵێت: ''لەو پرۆسەیەدا گەلێک هێزی کوردستانی هاوکاریی رۆژئاوای کوردستانیان کرد، لە سەرووی هەمووانەوە ئێمە پاڵپشتیی سەرۆک بارزانی بیر دەهێنینەوە و سوپاسی دەکەین''.

  ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز ئاشکرایکرد، دیمەشق بە نوسراو وەڵامی لیستی ئەو مەرجانەی داوەتەوە کە لەلایەن واشنتۆنەوە پێشنیازکراون لەبەرامبەر  هەڵگرتنی بەشێك لە سزاكانی سەر سوریا، ئەوەش لە چوارچێوەی هەوڵە بەردەوامەکانی دەسەڵاتدارانی نوێی دیمەشق بۆ هەڵوەشاندنەوەی سزاکانی رۆژئاوا، بەتایبەتی ئەو سزایانەی کە لەلایەن ئەمریکاوە سەپێنراون.  رۆیتەرز، كە كۆپیەكەی نامەكەی بینوە دەڵێت، حکومەتی سوریا رایگەیاندووە، زۆربەی مەرجەکانی ئەمریکای جێبەجێكردووەو، لە هەوڵی گەیشتن بە لێکتێگەیشتنی هاوبەشدایە لەسەر هەندێک بابەتی هەڵپەسێردراو. سەبارەت بە چەکدارە بیانییەکانی ناو سوپای نوێی سوریاش، لە نامەکەدا جەخت لەوە کراوەتەوە، ئەم بابەتە پێویستی بە دانیشتنێکی راوێژکاری فراوانتر هەیە، ئاماژە بەوەشکراوە دەرکردنی پلەی سەربازییەكان راگیراون. سەبارەت بە گروپە فەلەستینییەکانیش، لە نامەکەدا هاتووە،  سوریا نابێتە مەترسی بۆ سەر هیچ لایەنێک بە ئیسرائیلیشەوە، دەسەڵاتداران لیژنەیەک پێکدەهێنن بۆ چاودێریکردنی چالاکییەکانی گروپە فەلەستینییەکان لەناوخۆی وڵاتدا، لەگەڵ كردنەوەی دەرگای گفتوگۆی زیاتر لەسەر ئەم پرسە. لە سەرەتای مانگی رابردوودا واشنتۆن لیستێكی داواكارى  پێشکەش بە دیمەشق کرد کە هەشت مەرجی لەخۆگرتبو، داوای لە حکومەتی نوێی سوریای کردبوو جێبەجێیان بكات، لەوانە لەناوبردنی هەر عەمباركراوێكی چەکی کیمیایی کە مابێتەوە، دڵنیابون لەوەی چەكدارە بیانییەکان پۆستی سەرکردایەتییان پێنادرێت لە دامەزراوەكانی سوریادا.

  "کۆنفرانسى یەکڕیزيى هەڵوێستى کورد" ئەمڕۆ لە شاری قامیشلۆ بە بەشداری زیاتر لە 400 کەسایەتيی رۆژئاوا و باکوور و باشووری کوردستان و کەسایەتییەکانی چەند ناوچەیەکی سووریا بەڕێوەدەچێت. کۆنفرانسەکە لەژێر ناونیشانی "یەکڕیزیى هەڵوێستى کورد لە رۆژئاواى کوردستان" لە هۆڵی قامیشلۆ لە پارکی ئازادی شارەکە بەڕێوەدەچێت و یەک رۆژ دەخایەنێت. بەگوێرەی لیژنەی ئامادەکار، نوێنەری سەرجەم حیزبە کوردییەکان، رێکخراوەکانی ژنان و لاوان، کەسایەتییە رۆشنبیری و کۆمەڵایەتییەکان، هونەرمەندان، سەرۆک هۆزەکان لە رۆژئاوا، لەگەڵ کەسایەتییە کوردەکانی دیمەشق، حەلەب، حەما، باب و عەزاز بەشداریی کۆنفرانسەکە دەکەن. هەروەها شاندێکی پارتى دەم لە باکووری کوردستانەوە، لەگەڵ نوێنەری پارت و رێکخراوەکانی هەرێمى کوردستان ئامادەدەبن. لەوانە شاندى یەکێتیى نیشتمانیی کوردستان و نوێنەرى مەسعود بارزانى، هەروەها نامەی پشتیوانی لایەنەکانی دەرەوەی وڵاتیش دەخوێندرێتەوە. بەشی یەکەمی کۆنفرانسەکە بۆ رووماڵی میدیاکان کراوەیە، کۆنفرانسەکە کاتژمێر 10ـی بەیانی دەستپێدەکات و وتاری کردنەوەی کۆنفرانسەکە لەلایەن مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکراتەوە پێشکەش دەکرێت. دوابەدوای لێدوان و گفتوگۆی وتاری میوانەکان، کۆنفرانسەکە بەرووی میدیاکاندا دادەخرێت. لە کۆنفرانسەکەدا باس لە "رەشنووسی بەڵگەنامەی یەکگرتوویی کورد" دەکرێت کە پێشتر پێشنیاز کراوە، کۆنفرانسەکە بە دەرکردنی راگەیەندراوێک بۆ رایگشتی کۆتاییدێت. بەگوێرەى لیژنەی ئامادەکار، زیاتر لە 60 دەزگای راگەیاندن و نزیکەی 200 رۆژنامەوان بۆ رووماڵى کۆنفرانسەکە بانگێشتکراون. ئاداری ئەم ساڵ هەردوولای رۆژئاوای کوردستان لە حەسەکە کۆبوونەوە؛ سکۆت بۆولس، نوێنەری ئەمریکا بۆ کاروباری باکووری رۆژهەڵاتی سووریا لە کۆبوونەوەکە ئامادەبوو، ئەو کۆبوونەوە دوای دوو کۆبوونەوەی دیکە هات لە قامشلۆ، پێش ئەویش هەوڵی دیکە لە ساڵانی رابردوودا هەبووە.   سلێمان ئۆسۆ، ئەندامی دەستەی سەرکردایەتیی ئەنەکەسە دەڵێت، "لەو کۆنفرانسەدا پێداچوونەوە و گفتوگۆ لەسەر رەشنووسی دیدگەی سیاسیی هاوبەش دەکرێت، رەشنووسەکە دوو ئامانجی سەرەکیی هەیە، شێوەی داخوازکراو بۆ دەوڵەتی سووریا، لەگەڵ مافە نیشتمانی و کۆمەڵایەتییەکانی کورد لە سووریا."   بە گوتەی ئۆسۆ، ئەو دیدگە هاوبەشە ئەنجامی چەندین ساڵ گفتوگۆ و هەوڵدانە بۆ یەکخستنی هەڵویستەکان، "داخراو دەبێت بۆ میدیا لە زۆربەی بەشەکانیدا، سێ ئەندامی بۆردی سەرکردایەتی گوتاری کردنەوە پێشکێش دەکەن و روونی دەکەنەوە لەو کۆنفرانسەدا باسی چی دەکرێت."   بەپێی زانیارییەکان، دوای ئامادەکردنی، دۆکیۆمێنتە سیاسییەکە دەدرێتە بەرپرسانی حکومەتی کاتی لە سووریا و شاندێک لە هەردوولاوە بەڵگەکە دەبەنە لای بەرپرسانی سووریا، ئەندامانی ئەو شاندە بەپێی راسپاردە و ئەنجامی کۆتایی کۆنفرانسی نیشتمانی دیاری دەکرێت.   کۆنفرانسەکە، هەنگاوەکانی و ئەنجامەکەی بە قۆناخێکی گرنگ بۆ کورد دادەنرێت لە سووریا، چونکە بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەر بەردەوامە لە بونیاتنان و دانان و رێکخستنی ئەو دامەزراوانەی لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا دروستی کردوون؛ بەڵام لە ئاڵنگاریشدایە، بەتایبەت لە هەڕەشەی گرووپە چەکدارەکان کە ئێستا کەمتر بووەتەوە لەگەڵ هەڕەشەی پاشماوەکانی داعش، ئەو هەنگاوەی لایەنە کوردستانییەکانی رۆژئاوای کوردستان دەینێن، رەنگە کاریگەرییش لەسەر داهاتووی پەیوەندییەکانی وڵاتانیش لەگەڵ سووریا دابنێن، چونکە فەرەنسا، ئەڵمانیا، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەمریکا بەتایبەت داوای حکومەت و دەسەڵاتێکی گشتگیر دەکەن، کە هەمووان تێیدا بەشداربن.

  ئەرتان ساغباش، پزیشکی سڕی سوورەیا ئۆندەرسەبارەت بە بارودۆخی تەندروستی ئۆندەر وتی: گەیشتنی بەم بارودۆخە موعجیزەیەکی گەورەیە، لەگەڵ ئەوەی ئەگەری ڕزگاربوونی کەمە، بەڵام هیوامان هەیە. سڕی سوورەیا ئۆندەر، جێگریی سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا و ئەندامی سەرەکی شاندی ئیمرالی دەم پارتی، شەوی ١٥ـی نیسان لە ماڵەکەی خۆیدا تووشی جەڵدەی دڵ بوو و ڕەوانەی نەخۆشخانەی فلۆرانس نایتینگەیل لە ئەستەنبوڵ کرا، پاش نەشتەرگەرییەکی ١٢ کاتژمێری، ئێستا لە بەشی چاودێری چڕدا چارەسەریی بۆ ئۆندەر دەکرێت، بەڵام هێشتا بە ئاگا نەهاتووە و مەترسیی لەسەر ژیانی بەردەوامە. پڕۆفیسۆر دکتۆر ئەرتان ساغباش، پزیشکی سری سوورەیا ئۆندەر، سەبارەت بە باری تەندروستی ئۆندەر بۆ ئاژانسی هەواڵیی میزۆپۆتامیا قسەی کرد. پڕۆفیسۆر دکتۆر ئەرتان ساغباش وتی: ئێمە دەرمانی پشتیوانیکەری دڵ و نیتریک ئۆکسایدی دەدەینێ، ڕاستییەکەی ئەم دەرمانانە دەدەین بۆ کەمکردنەوەی پەستانی ڕێڕەوی دەماری سییەکان و کەمکردنەوەی بارگرانی لەسەر دڵی، کۆرتیزۆن دەدرێت بۆ ئەوەی کێشەیەکی تر لە دەمارەکانیدا ڕوونەدات، هەروەها کۆرتیزۆن دەدەین بۆ کەمکردنەوەی ئاوسانی مێشک. ئەنتی بایۆتیک دەدەین بۆ ئەوەی هیچ جۆرە هەوکردنێک دروست نەبێت. یەکێک لەو شتانەی زۆر لێی دەترسین هەوکردنە. دەرمانی خوێن شلکەرەوە دەدەین بۆ ئەوەی سووڕی خوێن باش بێت. واتە ئەمە چارەسەرێکی فرە لایەن و فرە پێوەرە. زۆرێک لە هاوڕێیانمان بەشداری ئەم چارەسەرە دەکەن و بەرپرسیارێتی وەردەگرن. وەک کاری گرووپێک بەڕێوەی دەبەین. ئەو پزیشکە ئاماژەی بەوەشدا، لە ئێستادا هیچ دەرمانێکی خەوکەر وەرناگرێت. چەند ڕۆژە هیچ شتێکی خەوکەر وەرناگرێت بەڵام بە ئاگا نایەتەوە. هۆکاری ئەمە چییە؟ ئاوسان. بەهیواین ئاوسان بێت. لەوانەیە بێ ئۆکسجینیش مابێتەوە. ئێمە پێی دەڵێین مێشکی ئەنۆکسیک. ئەمەش لەوانەیە لەکاتی ڕیسوسیتاسیۆندا ڕووی دابێت. ئێستا ناتوانین ناوی لێبنێین. ناتوانین بڵێین ئەمە بەڕوونی ئەو شتەیە کە لە مێشکیدا ڕوودەدات. لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا وتیشی: لە ڕاستیدا ئەو بەخت یاوەرە چونکە گەیشتنی بەم بارودۆخە موعجیزەیەکی گەورەیە. ئێمەش بەدوای موعجیزەیەکدا دەگەڕێین. هەوڵدەدەین ئەم موعجیزەیە بهێنینە دی. دەبێت زۆر هاوسەنگ بین. هیوامان بەردەوامە. لەگەڵ ئەوەی ئەگەری ڕزگاربوونی کەمە، بەڵام هیوامان هەیە.

حەمید شەتری، سەرۆکی دەزگای هەواڵگریی عێراق لەسەر راسپاردەی محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق، گەیشتە دیمەشق و لەگەڵ ئەحمەد شەرع کۆدەبێتەوە.   ئەمڕۆ هەینی، 25ـی نیسانی 2025، نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاند: "شاندێکی فەرمیی عێراقی بە سەرۆکایەتیی حەمید شەتری، سەرۆکی دەزگای هەواڵگری گەیشتە دیمەشقی پایتەختی سووریا بۆ کۆبوونەوە لەگەڵ ئەحمەد شەرع، سەرۆککۆماری سووریا و ژمارەیەک بەرپرسی دیکەی حکومی."    بەگوێرەی نووسینگەی سوودانی، شاندەکە پێکدێت لە: بەرپرسانی فەرماندەیی هێزەکانی سنوور لە وەزارەتی ناوخۆ، وەزارەتەکانی نەوت و بازرگانی و دەستەی دەروازە سنوورییەکان.    یەکێک لەو پرسە گرنگانەی شاندی عێراقی لەگەڵ بەرپرسانی سووریا تاوتوێی دەکەن، "لێکۆڵینەوەیە لە ئەگەری نۆژەنکردنەوەی بۆریی نەوتی عێراقی بۆ هەناردەکردنی نەوت لە رێگەی خاکی سووریاوە بۆ بەندەرەکانی دەریای سپی نێوەڕاست."    نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی عێراق دەڵێت، شاندی عێراقی لەگەڵ لایەنی سووری هاریکاری لە بواری رووبەڕووبوونەوەی تیرۆر، پرسی ئاسایشی سنوور و فراوانکردنی دەرفەتەکانی ئاڵوگۆڕی بازرگانی بە شێوەیەک کە لە بەرژەوەندی هەردوو لا دابێت.    وەکو لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، گفتوگۆکانی شاندی عێراقی لە دیمەشق، "جەختکردنەوە لەسەر پشتگیری عێراق و پابەندبوونی بە یەکپارچەیی و سەروەری خاکی سووریا، و گرنگی سەقامگیری سووریا بۆ ئاسایشی نیشتمانی عێراقی و ئاسایشی ناوچەکە، لەخۆدەگرێت."    رۆژی 26-12-2024، شاندێکی عێراقی بە سەرۆکایەتیی حەمید شەتری، سەرۆکی دەزگای هەواڵگریی عێراق سەردانی دیمەشقیان کرد و لەگەڵ ئەحمەد شەرع کۆبوونەوە.    لەدوای رووخانی دەسەڵاتی بەشار ئەسەد، سەرۆککۆماری سووریا لە 8ـی کانوونی دووەمی 2024، ئەوە یەکەم شاندی عێراقی بوو سەردانی شام بکات.   

  لە کاتێکدا کە بڕیارە سبەی شەممە، سێهەمین خولی دانوستانەکانی ئێران و ئەمریکا لە سوڵتانیای عومان بەڕێوە بچێت، ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی، عەباس عێراقچى، وەزیری دەرەوەی ئێران بەرەو شاری مەسقەت بەرەو مەسقەت دەچێت. ئیسماعیل باقائیی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند، ئێوارەی ئەمڕۆ عەباس  عێراقچى بە سەرۆکایەتیی شاندێکی دیپلۆماسی و تەکنیکی، تاران بەرەو مەسقەت بەجێدەهێڵێت، بۆ ئەنجامدانی دانوستانی ناڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەمریکا. هاوکات وتەبێژەکەى ئاماژەی بەوەشکرد، "هەردوولا گەیشتنە لێکتێگەیشتنێک بۆ ئەنجامدانی کۆبوونەوەیەکی تایبەتمەند بە تەکنیکی کە هاوکات دەبێت لەگەڵ ئامادەبوونی دانوستانکاری باڵای هەردوو وڵات، عێراقچى و نوێنەری ئەمریکا ستیڤ ویتکۆف. ناوبراو زیادی کرد: بە پێی ئەو ڕێکخستنانەی میوانداری عومانی کردوویەتی، سبەی کۆبوونەوەی تایبەتمەند و دانوستانی ناڕاستەوخۆ لە نێوان وەزیری دەرەوە و نێردەی ئەمریکا بەڕێوە دەچێت. هەروەها جەختی لەوە کردەوە کە "بەدەستهێنانی پێشکەوتن لە دانوستانەکاندا پێویستی بە نیەتپاکی و جددی و واقیعبینی لەلایەن لایەنی بەرامبەرەوە هەیە"، بە ئاماژەدان بە ئەمریکا، بەپێی ڕاپۆرتەکانی میدیا ناوخۆییەکان. ئاکسیۆس لە راپۆرتێکدا ئاماژەی بەوە کردووە، لە گەڕی دووەمی دانوستانی تاران و واشنتن لە رۆما، پێشکەوتنی بەرچاو لە گفتوگۆکانی نێوان ئەو دوو وڵاتە هاتووەتە ئاراوە. لە راپۆرتەکەدا هاتووە، عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە گەڕی دووەمی دانوستان، خواستی وڵاتەکەی بۆ واژۆکردنی رێککەوتنێکی کاتی دەربڕیوە. بەڵام ستیڤ ویتکۆف، نێردەی ترەمپ بۆ کاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست گوتوویەتی، واشنتن نایەوێت لەم کاتەدا گفتوگۆ لەبارەی رێککەوتنی کاتییەوە بکات. ویتکۆف جەختی لەوە کردووەتەوە، وڵاتەکەی لەم کاتەدا جەخت لە گەیشتن بە رێککەوتنێکی روون دەکاتەوە، لە ماوەی شەست رۆژدا، وەک ئەوەی دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی ئەمریکا داوایکردووە. ئاکسیۆس ئاماژەی بەوە کردووە، ئەگەر ئێران و ئەمریکا لە 60 رۆژدا نەگەنە رێککەوتن، ترەمپ فەرمان بە سوپای وڵاتەکە دەکات ناوەندە ئەتۆمییەکانی ئێران بکاتە ئامانج، یان هاوکاری ئیسرائیل دەکات بۆ هێرشێکی لەو شێوەیە.

  تورکیا فرۆشتنی کارەبای بە عێراق ڕاگرت کە لە ڕێگەی تۆڕێکی 300 مێگاواتییەوە بۆ عێراقی دەنارد. هۆکاری ڕاگرتنی فرۆشتنی کارەبا بە عێراق بۆ ئەوە گەڕێنراوەتەوە کە بەغدا بڕێک قەرزی بە تورکیا نەداوەتەوە کە بە زیاتر لە 70 ملیۆن دۆلار مەزەندە دەکرێت؛ هەر بۆیە نزیکەی هەفتەیەکە تورکیا هەناردەکردنی کارەبای بۆ عێراق ڕاگرتووە. ئەمە لە کاتێکدایە عێراق دەیویست هاوردەکردنی کارەبا لە تورکیاوە بۆ دوو هێندە زیاد بکات. بە گوێرەی سەرچاوەیەک لە هەرێمی کوردستان کە قسەی بۆ ئاژانسی ئەلمۆنیتەر کردووە، عێراق داوای لە هەرێمی کوردستان کردووە کارەبای زیاتری بۆ بنێرێت و لە نرخەکەشدا داشکانی بۆ بکات. ئەمەش لە کاتێکدایە کە عێراق ڕێگری لە هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان دەکات و کێشە بۆ دابینکردنی موچە درووست دەکات. تورکیا پێشتر لە دواخستنی دانەوەی قەرزەکان هۆشداری دابوو بە عێراق و پێی ڕاگەیاندبوو کە پێدانی کارەبا بە عێراق کارێکی خێرخوازی نییە، بەڵکو بازرگانییە و پێویستە بەغدا پارەکە بدات. ڕاگرتنی هەناردەی کارەبا لە کاتێکدایە، وەرزی گەرما لە عێراق دەستپێدەکات و پێویستیی عێراق بە کارەبا زیاتر دەبێت. هاوکات عێراق تەنیا 60%ـی پێداویستیی ناوخۆی بۆ کارەبا بەرهەم دێنێت و بۆ پڕکردنەوەی بەشـەکەی دیکە پشت بە کارەبای هەرێمی کوردستان دەبەستێت و لە ساڵی ڕابردووشەوە لە تورکیاوە کارەبا هاوردە دەکات. هەرێمی کوردستان پڕۆژەی 'ڕووناکی' بۆ کارەبای 24 کاتژمێری دەستپێکردووە کە هەموو هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە و چاوەڕێ دەکرێت لە ماوەی هەشت مانگی داهاتوودا کارەکانی پڕۆژەکە تەواو ببن.  هەرێمی کوردستان دەیەوێت ئەو کارەبایەی کە بۆ عێراقی دەنارد، ئێستا بۆ تۆڕە ناوخۆییەکان و پڕۆژەی ڕووناکی تەرخان بکات. ئەمەش عێراق ڕووبەڕووی کەمیی کارەبا دەکاتەوە. 

کەناڵى حەدەس رایگەیاند، ئەو دەنگۆیانەى باس لەوە دەکەن فەرەنسا هێزەکانى لە سوریا زیاد دەکات دوورە لە راستییەوە و فەرەنسا وەک ناوبژیوانێک لە سوریا دەمێنێتەوە و بە شێوازی دیکە پشتیگیر هەسەدە دەکات. کەناڵەکە لەبارەى دەنگۆى زیادکردنى هێزەکانى فەرەنسا لە سوریا دەڵێت، سەرەڕاى ئەوەى فەرەنسا هێزەکانى لە رۆژاڤاى کوردستان زیاد ناکات، بەڵام بیر لە رێگایەکى دیکە بۆ پشتیوانی هێزەکانی سوریای دیموکرات دەکاتەوە. دەشڵێت، ئەم هەنگاوەى فەرەنسا لە بەرامبەر هەنگاوەکەى ئەمریکایە کە بەنیازە ژمارەی سەربازانی لە رۆژاڤاى کوردستان کەمبکاتەوە. کەناڵەکە ئاماژەى بەوەشکردووە، فەرەنسا لە هەنگاوى یەکەمدا هەوڵدەدات ئۆپەراسیۆنەکانی لە دژی داعش چڕتر بکاتەوە لە رۆژاڤاى کوردستان و لە رێگەی هێرشی ئاسمانییەوە، هاوکات، لە رێگەی کەناڵە دیپلۆماسییەکانیشەوە پاڵپشتی هێزە کوردییەکان دەکات. هەروەها کەناڵى حەدەس دەشڵێ، فەرەنسا لە سوریا، وەک ناوبژیوانێک لە نێوان هێزەکانی سوریاى دیموکرات و دەسەڵاتدارانی سوریا و تورکیا مامەڵە دەکات.

  لەمیانی سەردانەکەی  دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا بۆ سعودیە، ئاژانسی ڕۆیتەرز بە پشتبەستن بە چەند سەرچاوەیەک ڕایگەیاندوە، ئەمەریکا پاکێجێکی گەورەی  سەربازی بە بەهای زیاتر لە 100 ملیار دۆلار بۆ سعودیە ئامادە دەکات و ترەمپ لە سەردانەکەیدا واژوی لەسەر دەکات. بەگوێرەی ئەو سەرچاوانەی قسەیان بۆ رۆیتەرز کردوە ئەو پاکێجە لە کاتی سەردانی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا بۆ سعودیە کە بڕیارە لە مانگی پێنجدا بچێتە ئەو وڵاتە واژوی لەسەر دەکرێت، لەوبارەیەوە بەرپرسانی کۆشکی سپی و وەزارەتی بەرگری ئەمەریکا و فەرمانگەی پەیوەندییەکانی حکومەتی سعودیە تا ئێستا ئامادە نەبون بە فەرمی هیچ لێدوانێک لەسەر ئەو بابەتە بدەن. ڕۆیتەرز ئاماژەی بەوەشداوە، پێدەچێت کۆمپانیا پیشەسازییە سەربازییە گەورەکانی ئەمەریکا لەوانەش کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنانی فڕۆکەی سەربازی و موشەک و ڕادار لەگەڵ ئەو کۆمپانیایانەدا کە لە دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەواندا چالاکن، ڕۆڵێکی سەرەکی لەم پاکێجەدا بگێڕن. هەروەها باس لەوە کراوە کە ژمارەیەک لە بەڕێوەبەرانی کۆمپانیاکانی پیشەسازی بەرگری ئەمەریکا پلانیان هەیە لە چوارچێوەی شاندێکی بازرگانی-سەربازیدا گەشت بۆ ناوچەکە بکەن. ئەمە لەکاتێكدایە بڕیارە دۆناڵد ترەمپ لە نێوان 13 بۆ 16ی ئایاردا لە یەکەم گەشتی بۆ دەرەوەی وڵاتەکەی لە دوای دەستبەکاربونی وەک سەرۆکی ئەمەریکا  گەشت بۆ سعودیە بکات .

  هەرچەندە لایەنەکانی ناو هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت ڕێککەوتوون لەسەر پەسەندکردنی یاسای ئێستای هەڵبژاردن لە هەڵبژاردنەکانى داهاتووى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق،  هەڵەبجە بەهۆی گۆڕینی بۆ پارێزگا دۆخێکى هێناوەتە ناو هاوکێشە سیاسییەکانەوە، هەنگاوێک کە پێویستی بە کردنەوەی ناوەندێکى جیایە چاودێران بەدەروازەی هەموارکردنى یاساى هەڵبژاردنى دەزانن. رۆژى دووشەممە 14-04-2025  لەپەرلەمانی عێراق دەنگ بە پرۆژەیاسای بە پارێزگاکردنی هەڵەبجە درا و هەڵەبجە بووە 19ـەمین پارێزگای عێراق و چوارەمین پارێزگای هەرێمی کوردستان. ئومێد محەمەد، ئەندامی لیژنەی یاسایی پەرلەمان بە ئەلعالەم الجدید-ی ڕاگەیاند، "جێبەجێکردنی یاسای گۆڕینی هەڵەبجە بۆ پارێزگارییەکە بە هەڵپەسێردراوی ماوەتەوە بەهۆی بڵاونەکردنەوەی لە ڕۆژنامەی فەرمی عێراق". ئومێد محەممەد دەشڵێت، "خستنەڕووی شارەکە لە پلانی هەڵبژاردنەکاندا وەک پارێزگارییەکی سەربەخۆ پێویستی بە ڕێوشوێنی دیکەش هەیە، دیارترینیان دیاریکردنی ڕووبەری جوگرافی و ئیداری پارێزگاکە، کە ئەمەش بابەتێکە پەیوەستە بە دەسەڵاتەکانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستانەوە". دامەزراندنی هەڵەبجە وەک ناوەندێکى هەڵبژاردن پێویستی بەوەیە حکومەتی هەرێمی کوردستان سنووری ئیداری خۆی دیاری بکات، پڕۆسەیەک کە هێشتا تەواو نەبووە. ئەمەش بەو مانایەیە کە قسەکردن لەسەر هەموارکردنەوەی یاساکە پێشوەختەیە، بە گوتەی نوێنەران، کە پێشنیاری ئەوە دەکەن کە پێدەچێت ئەو بابەتە بۆ خولی داهاتووی هەڵبژاردن دوابخرێت. ئەو پەرلەمانتارە لە درێژەی قسەکانیدا، ئەوەدەخاتەڕوو، یاساکە دەسەڵاتی دیاریکردنی سنووری جوگرافی و ئیداریی هەڵەبجەی وەک پارێزگابە کابینەی هەرێم بەخشیوە، ئەم کۆبوونەوەیە هێشتا نەکراوە، واتە تا ئێستا یاساکە بە کردەوە جێبەجێ نەکراوە". ئاماژەی بەوەشکرد، "جێبەجێکردنی ئەو ڕێکارانە بۆ دوای هەڵبژاردن دوادەخرێت، واتە دۆخی ئێستا لە شوێنی خۆیدا دەمێنێتەوە". لە هەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠٢١دا، نزیکەی ٧٦ هەزار دەنگدەر لە هەڵەبجە مافی دەنگدانیان هەبووە، کە ٤٨ هەزاریان لە ناوەندی قەزاکان و ٢٨ هەزاریان لە قەزاو ناحیەکانى  بیارە و خورمال و سیروان دابەشکراون، بەپێی ئامارە ناوخۆییەکان. ھەڵەبجە كە بە هەڵەبجەی شەهیدیش ناسراوە، ناوەندی پارێزگای ھەڵەبجەیە لە هەرێمی كوردستان، دەكەوێتە نێوان ھێڵی درێژی 46ی پلەی ڕۆژھەڵات و ھەر دوو بازنەی پانی 35–36 پلەی باكوور و 83 كیلۆمەتر باشووری ڕۆژھەڵاتی شاری سلێمانییەوە. ڕووبەرەكەی 1599 كیلۆمەتری چوارگۆشەیە،  ئەو سەردەمەی كە لەسەر پارێزگای سلێمانی بوو %39٬9 ڕووبەری ھەموو ئەو پارێزگایەی پێكدەھێنا. هەرچەندە ئاماری نوێ لەبەردەستدا نییە، بەڵام بەپێی ئامارێكی دەستەی ئاماری هەرێمی كوردستان ساڵی 2020 ژمارەی دانیشتوانی هەڵەبجە 115 هەزار كەسی تێپەڕاندووە.

ئەندامێکی کۆنگریس لە کۆمارییەکان بەتایبەت داوای لە ئەحمەد شەرع کردووە پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئیسرائیل ئاسایی بکاتەوە و شەرعیش داوای لابردنی سزاکانی کردوە لەسەر وڵاتەکەی، ئەمەش بەپێى ڕاپۆرتێکى ڕۆژنامەی تایمز ئۆف ئیسرائیل. لە راپۆرتێکی ڕۆژنامە ئیسرائیلیەکەدا ئەمڕۆ پێنجشەممە بڵاویکردوەتەوە هاتوە؛ کە کۆری میڵز ئەندامی کۆنگرێسی ئەمەریکا دوای گەڕانەوەی لە سەفەری ئەم دواییەی لە  دیمەشق رایگەیاندوە، لە کۆبونەوەیەکی تایبەتدا لەگەڵ ئەحمەد شەڕع سەرۆکی کاتی حکومەتی سوریا، باسیان لە ئەگەری ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی سوریا لەگەڵ ئیسرائیل کردوە ئەندامەکەی کۆنگرێس وتوشیەتی؛ "ئەم گەشتە بە تەواوی کەسی بوە و هیچ پەیوەندییەکی بە شاندی فەرمی کۆنگرێسەوە نەبوە" و ئامانجی سەرەکی من بۆ ئەم دیدارە گوێگرتن بو لە بۆچونەکانی سەرۆکی کاتی سوریا  ڕاستەوخۆ سەبارەت بە ئایندەی سوریا و پەیوەندییە دەرەکییەکان. ناوبراو باسی لەوەشکردوە؛ لە گفتوگۆکانی لەگەڵ شەرعدا، سەرۆکی کاتی سوریا بە ڕونی ڕایگەیاندوە کە ئەگەر مەرجی گونجاو دابین بکرێت، سوریا ئامادەیە بچێتە پاڵ "پەیماننامەی ئیبراهیم"، جەختی لەوە کردەوە کە ڕێککەوتنێکی لەو شێوەیە دەتوانێت دەرگای نوێ بۆ ئاوەدانکردنەوەی وڵات و دەرچون لە گۆشەگیریی نێودەوڵەتی بکاتەوە. کۆری میڵز، ئەوەشی خستوتە ڕو، لەبارەی سزاکانی ئەمەریکاوە بۆسەر سوریا ئەحمەد شەرع  پێی وتوە، زۆرێک لەو سزایانە ئاستەنگێکی گەورەن لە بەردەم باشترکردنی دۆخی ئاووری سوریا و هەڵگرتنی ئەو سزایانە دەکرێت بەشێک بێت لە پرۆسەی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکان. ئەندامەکەی کۆنگرێس ئەوەشی ئاشکرا کردوە شەڕع نامەیەکی تایبەتی بۆ سەرۆکی ئەمەریکا پێدام، کە بەنیازم ڕاستەوخۆ بیگەیەنم بە ترەمپ. ئەمە لەکاتێكدایە میڵز ئەندامی لیژنەکانی کاروباری دەرەوە و خزمەتگوزارییە چەکدارەکانی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمەریکایە و  ڕۆژی هەینی گەیشتە دیمەشق و لەگەڵ بەرپرسانی وڵاتەکە کۆبوەوە.

  ئەمڕۆ پێنجشەممە 24ـی نیسان، ژان نوێل بارۆ، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا، لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس، لەبارەی کۆبوونەوەکانی لە هەرێمی کوردستان، نووسیویەتی: هەمیشە فەرەنسا پشتیوانی لەکوردەکان دەکات و لە پاڵیان دەمێنێتەوە. جەختی لەوەش کردەوە، پێکەوە لەگەڵ کوردەکان لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر لە ناوچەکە بەردەوام دەبین. لە کۆبوونەوەی مەزڵووم عەبدی و ئیلهام ئەحمەد لەگەڵ وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا و سەرۆکی کاربەڕێکەری هەرێم دۆخی سیاسیی سووریا گفتوگۆی لەبارەوە کرا، هەروەها جەخت لەسەر پێویستی بەشداربوونی کوردان و پێکهاتەکانی سووریا لە پڕۆسەی سیاسی بەڕێوەبردنی وڵات، گەیشتن بە سەقامگیری سیاسیی، ئەمنیی و ئابووریی و دووبارە بنیاتنانەوەی وڵات کرایەوە. شەوی ڕابردوو، هەریەک لە مەزڵووم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکراتیک(قەسەدە) و ئیلهام ئەحمەد، هاوسەرۆکی پەیوەندییەکانی دەرەوەی ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتیکی هەرێمی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە شاری هەولێری باشووری کوردستان لەگەڵ ژان نوێل بارۆ، وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا و نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی کاربەڕێکەری هەرێمی کوردستان کۆبوونەوە. بەپێی ئەوەی قەسەدە ڕوونی کردووەتەوە، لە کۆبوونەوە لەگەڵ وەزیری دەرەوەی فەرەنسا، ژان نوێل بارۆ، ستایشی ڕۆڵی قەسەدە لە تێکۆشان دژی تیرۆردا کرد و ڕایگەیاند، پێویستە هەموو جۆرە پشتگیرییەکان بۆ ئەم هێزە دابین بکرێت تا شەڕی دژی چەتەکانی “داعش” بەردەوام بێت، سەقامگیری و ئەمنی سووریا بە گشتیی بەهێز بکرێت. وەزیری فەرەنسا جەختی لەسەر بەشداری کوردان و هەموو پێکهاتەکانی سووریا لە پڕۆسەی سیاسی بەڕێوەبردنی وڵات کردەوە، کە سووریا بگەیەنێتە سەقامگیرییەکی سیاسیی، ئەمنیی و ئابووریی و دووبارە بونیادنانەوەی وڵات. وەزیری دەرەوەی فەرەنسا، لەبارەی کۆبوونەوەی لەگەڵ مەزڵوم عەبدى فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات، وتی: وڵاتەکەمان لەگەڵ هێزەکانی سووریای دیموکرات 10 ساڵە شان بە شانی یەکدی لە ڕووبەڕوونەوەی داعش لە ناوچەکە بەردەوامن. ژان نوێل بارۆ، جەختی لەوە کردەوە، کە دەبێت ماف و بەرژەوەندییەکانی کورد لە حکوومەتی سووریا لەبەرچاو بگیرێت. دوێنێ پێنجشەممە 23ـی نیسانی 2025، ژان نوێل بارۆ، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا بە سەردانێکی فەرمی گەیشتە هەولێر، لەمیانی سەردانەکەدا گەڵ هەر یەکە لە بارزانی، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێم، مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەدە) کۆبووەوە.

  وەزیری دادی تورکیا ئەمڕۆ لەگەڵ شاندی دەم پارتی کۆبوویەوە و دوای کۆبوونەوەکە هاوسەرۆکی فراکسیۆنی دەم پارتی ڕایگەیاند، گرنگترین بابەتی کۆبوونەوەکە باشترکردنی هەلومەرجی بەڕێز ئۆجالانە و پێویستە لەم بارەیەوە بەبێ هیچ بیانوویەک هەنگاو بنرێت. ئەمڕۆ، لە وەزارەتی دەوڵەتی تورکیا، کۆبوونەوەی نێوان شاندی پارتی یەکسانیی و دیموکراستیی گەلان (دەم پارتی) لەگەڵ یەڵماز تونچ، وەزیری داد بەڕێوەچوو و ماوەی دوو کاتژمێری خایاند، دوای کۆبوونەوەکە گوڵستان کلچ کۆچیگیت، هاوسەرۆکی فراکسیۆنی دەم پارتی کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسی ئەنجامدا. گوڵستان کلچ کۆچیگیت لەسەرەتای قسەکانیدا ئاماژەی بەوەدا کۆبوونەوەکە لەسەر ئەو بابەتانەبووە کە وەزارەت دەتوانێت سوودبەخش بێت بۆ پرۆسەکە و ڕایگەیاند، پێم خۆشە ڕایبگەیەنم کە سەرەتاییترین بابەتی گفتوگۆکانمان دۆخی کارکردن و تەندروستی بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان بوو، کە لە ئیمرالی دایە و بە بانگەوازی ٢٧ـی شووبات قۆناغێکی نوێی لە تورکیا کردەوە، دەرگای چارەسەرکردنی دیموکراسییانەی کێشەی کورد کردەوە، ئێمە بە بەڕێز وەزیرمان ڕاگەیاند کە لە ژێر دۆخی گۆشەگیریدا، بەڕێز ئۆجالان ناتوانێت بەشداری لەم پرۆسەیەدا بکات و دۆخی بەڕێز ئۆجالان گرنگترین بابەتە بۆ پێشکەوتنی پرۆسەکە و ئەم دۆخە دەبێت بەبێ هیچ بیانوویەک هەنگاوی بۆ بنرێت. لەم بارەیەوە، لە داهاتوودا دەتوانین هەندێک پێشکەوتن ببینین. گوڵستان کلچ کۆچیگیت وتیشی: کێشەی زۆر جددی لە سیستەمی دادپەروەری تورکیادا هەیە و ئێمە دەرفەتی ئەوەمان هەبوو کە بە شێوەیەکی بەرفراوان باسی بکەین، یەکێک لە گرنگترین بابەتەکان بەندکراوە نەخۆشەکانە، دەزانین کە ئەمە نە مرۆییە و نە یاساییە، بیروڕای خۆمان دەربڕی دەربارەی پێویستی ئەنجامدانی ڕێکخستنێکی خێرا بۆ بەندکراوە نەخۆشەکان، بەخێرایی ئازاد بکرێن، ئێمە داواکارییەکانمان بۆ ئەم بابەتە پێشکەش کرد. هەر لە کۆنگرە ڕۆژنامەنووسییەکەدا گوڵستان کلچ کۆچیگیت دەستنیشانی کرد، کە ئەوان ڕێکخستنی یاسایی لە کاتی پەتای کۆرۆنادا بۆ مەرجەکانی ئازادکردنی مەرجدار کە دەرکرابوو بەڵام “تاوانە ڕێکخستنییەکان” لەوە بەدەربوو، ئێمە لەوێ وتمان کە پێویستە ئەو بابەتەی تاوانە ڕێکخستنییەکان لە دەرەوەی یاسا دەهێڵێتەوە چارەسەر بکرێت و یاسایەکی یەکسان بێت، وەک ئێوەش دەزانن دادگای دەستووری تاوانی ‘هەرچەندە ئەندامی ڕێكخستن نەبێت بەڵام بە ناوی ڕێکخستنەکە تاوانی کردووە’ـی گەڕاندبووەوە، بەڵام سەرەڕای بڕیاری دادگای دەستووری، بەداخەوە پەرلەمان بە هەمان شێوە ئامادەی کرد و پەسەندی کرد، هەندێک زانیاری گەیشتە دەستمان کە دیسان دەیخەنە پاکێجی نوێوە، پێویستە ئەم بابەتە بەبێ بیانوو هەڵبگیرێت، داوامان لێکرد کە ڕێکخستنێک بەپێی بڕیاری دادگای دەستووری ئامادە بکرێت. گوڵستان کلچ کۆچیگیت ڕاشیگەیاند، یەکێک لە بابەتەکانی تری کۆبوونەوەکە لیژنەکانی بەڕێوەبردن و چاودێری بوون کە ڕێگر دەبن لە ئازادکردنی بەندکراوان، داوامان کرد ئەم لیژنانە سەرلەنوێ هەڵبسەنگێندرێن و دیموکراتیزە بکرێن، لەگەڵ ئەمەشدا؛ وتمان کە پێویستە ئەم لیژنانە بڕیارەکانیان بەپێی پێوەری بابەتی بدەن، ئەم میکانیزمە، وەکو میکانیزمی سزادانی دووەم بەکاردەهێنرێن و داوامان کرد دیموکراتیزە بکرێن و بەم شێوەیە لە پاکێجەکەدا جێگیر بکرێن. گوڵستان کلچ کۆچیگیت ئاماژەی بەوە کرد، باس لە سزا دیسپلینەکان دژی بەندکراوان کران و وتی: ئەم سزا دیسپلینانە دەبێت بەڕاستی سەرلەنوێ ڕێک بخرێنەوە و ئەو چالاکییانەی بەندکراوان کە بۆ باشترکردنی دۆخی بەندیخانە ئەنجامیان دەدەن، وەک تاوانی دیسپلین هەژمار دەکرێن نابێت قبوڵ بکرێت. گوڵستان کلچ کۆچیگیت پاشان وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسانی دایەوە، لە وەڵامی پرسیاری “وەڵامی وەزیر چی بوو دەربارەی گۆشەگیرکردنی بەڕێز ئۆجالان و ئەو دەستکارییانەی داوا دەکەن لە یاسای لێبوردن؟”، گوڵستان کلچ کۆچیگیت وتی: دەرفەتمان هەبوو کە هەموو ئەمانە بە دووقۆڵی باس بکەین، بەڕێز وەزیر بە وردی تێبینی هەموو ئەمانەی کرد، بەڕاستی هەندێک بابەتی دەستکاری یاسایی هەیە کە لەلایەن هەموومانەوە هاوبەشن، هەموو کەسێک دەزانێت کە چەندین دەستکاری یاسایی نادادپەروەرانە، ناهەق و دژی یەکسانی هەن، بۆ نموونە، کاتێک یاساکە دەرچوو، پەتای کۆرۆنا تەنها بەندکراوانی مەدەنی دەگرتەوە، مەترسی بۆ هەمووان هەبوو بەڵام تاوانی ڕێکخستن لەدەرەوەی ئەمە جێهێڵدرا، ئێمە ڕامانگەیاند کە ئەمە نادادپەروەرانەیە و قبوڵ ناکرێت، ئەوانیش ڕایانگەیاند کە لەسەر ئەم بابەتە کار دەکەن. ئەوان بە وردی تێبینی هەر بابەتێک دەکەن کە ئێمە باسمان کرد و پشتڕاستیان کردەوە کە لەسەر ئەم بابەتانە کار دەکەن و لە داهاتوودا بە دووقۆڵی بیروڕا ئاڵوگۆڕ دەکەین. هەڵسەنگاندنمان دەرباری دۆسییەی کۆبانێ و چەند بابەتێکی دیکەش کرد.