ئەمریکا: هەڕەشەکان لەسەر ئاسایش و سەروەری عێراق بەردەوامە

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی جەنەراڵێکی پلە باڵای ئەمریکا رایدەگەیێنیت، هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر لوبنان مەترسی دروستبوونی جەنگێکی فراوانتر لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست لە نێوان ئێران و میلیشیاکانی دروستدەکات، بەتایبەت ئەگەر بوونی حیزبوڵا لە لوبنان دەکەوێتە مەترسییەوە. رۆژی یەکشەممە 23-6-2024، سی کیو براون، جەنەراڵی هێزی ئاسمانی ئەمریکا گوتوویەتی، نازانێت هەنگاوەکانی داهاتووی ئیسرائیل بە ئاڕاستەی لوبنان چییە، بەڵام هۆشداری دەدات هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر لوبنان "دەکرێت جەنگەکە بۆ رووبەرێکی گەورەتر فراوانبکات". براون دەڵێت، بەشێوەیەکی گشتی حیزبوڵا لە حەماس بەهێزترە بەتایبەت لە ژمارەی مووشەک؛ دەشڵێت ئەو وای دەبینێت ئێران خواستی هاوکاریکردنی حیزبوڵای زیاتر بێت بەراورد بە حەماس. ئەو جەنەراڵە ئەمریکییە باس لەوە دەکات، لەو کاتەدا ئیسرائیل دەکەوێتە دۆخێکی ئاڵۆزەوە و دەبێت لە خەمی ئەوەدابێت لە یەک کاتدا لە باکوور و باشووری وڵاتەکەوە بەرگری بکات، هەروەها شەڕەکە پریشک بۆ رووبەرێکی فراوانتری ناوچەکە دەهاوێت. قسەکانی جەنەراڵە ئەمریکییەکە لەکاتێکدایە، رۆژی یەکشەممە 23-6-2024، بنیامین ناتانیاهو، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، قۆناخی شەڕی سەخت لە غەززە کۆتاییهاتووە و ئەمەش رێگەیان بۆ خۆشدەکات هێزی زیاتر ببەنە سنووری لوبنان. لە سەرەتای شەڕی نێوان حەماس و ئیسرائیلەوە، حیزبوڵا دەستی بە مووشەکباران کردنی ئیسرائیل کردووە و رایگەیاندووە، هێرشەکان راناگرێت تاوەکو ئاگربەست لە غەززە نەکرێت. براون لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا دەڵێت، ئەم جارە ئەمریکا توانای کەمتر دەبێت لە پاراستنی ئیسرائیل لە هێرشەکانی حیزبوڵا.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ بڕیارە گفتووگۆکان بۆ بە ئەندامبوونی ئۆکراینا لە یەکێتی ئەوروپا دەستپێبکەن، ئەمە لە کاتێکدایە ئۆکراینا 18٪ی خاکەکەی لەلایەن رووسیاوە کۆنترۆڵکراوە. رۆژی سێشەممە 25-6-2024، نوێنەرانی ئۆکراینا و یەکێتی ئەوروپا لە برۆکسلی پایتەختی بەلجیکا بۆ گفتووگۆی وەرگرتنی ئۆکراینا لە یەکێتیی ئەوروپا کۆدەبنەوە. هەر لە سبەینێشەوە ئۆکراینا قۆناخێکی دیکەی چاکسازیکردن لە سیستمی حوکمڕانییەکەیدا دەستپێدەکات، تاوەکو دڵی بەرپرسانی برۆکسل رازی بکات. هەر چوار رۆژ دوای هێرشی رووسیا بۆ سەر ئۆکراینا و لە 28ی شوباتی 2022، ئۆکراینا داواکاریی بۆ بە ئەندامبوون لە یەکێتی ئەوروپا بەرزکردەوە، ئەوەش وەک دانانی قەڵخانێکی دیپلۆماسی لەبەردەم هەڕەشەی هێرشەکانی رووسیادا. رۆژی هەینی 21ی ئەم مانگە، ڤۆلۆدێمیر زیلنسکی، سەرۆکی ئۆکراینا لەبارەی دەستپێکردنی گفتووگۆکانەوە رایگەیاند، "ئۆکراینا دەگەڕێتەوە ئەوروپا، بۆ ئەو شوێنەی سەدان ساڵە بەشێک بووە لێی، وەک ئەندامێکی تەواوەتی کۆمەڵگەی ئەوروپا". کیێڤ لە کانوونی یەکەمی ساڵی رابردووەوە دەستپێکردنی گفتووگۆی وەرگرتنی لە یەکێتی ئەوروپا هێناوەتە بەرباس، ئەوەش دوای ماوەیەکی زۆر لە دژوەستانەوەی گەندەڵی و چاکسازیکردن لە سیستمی دادوەری وڵاتەکەیدا. ئێستا ئۆکراینا دەبێت نەخشەسازییەکی ورد بۆ داهاتووی وڵاتەکەی دابنێت و بۆ بەرپرسانی برۆکسلی بخاتەڕوو چۆن رووبەڕووی گەندەڵی لە ئۆکراینا دەبێتەوە و هەنگاوەکانی بەرەوپێشچوونی چین.

هاواتی بە پێی هەواڵێک کە چالاکانی مافی مرۆڤ بڵاویان کردۆتەوە، کچێکی 18 ساڵ تەمەن بە ناوی "رەزییە رەحمانی" کچی شەکەر ڕەزا، خەڵکی نورئاوا لە پارێزگای خوڕەمئاوای رۆژهەڵاتی کوردستان بە تەقەی بەئەنقەستی پۆلیسی ئەو شارە کوژراوە. بە پێی زانیارییەکانی تۆڕی مافەکای کورد، هێزەکانی بنکەی پۆلیسی " چشمە سفید" بە بێ هیچ بەڵگەیەکی یاسایی رژاونەتە ماڵی "شەکەر رەزا رەحمانی" لە گوندی "گۆیژە"ی نوورئاوا لە پارێزگای خوڕەمئاوا لە رۆژهەڵاتی کوردستان و یەکێک لە پۆلیسەکان فیشەکی ناوە بە سەر کچی ئەو ماڵەوەو کوشتوویەتی. بە وتەی یەکێک لە کەسە نزیکەکانی ئەم بنەماڵەیە، هێزەکانی پۆلیس بە بیانووی دۆزینەوەی ماددە سڕکەرەکان، بە بێ مۆڵەتی یاسایی و نامەی دادوەر، رژاونەتە ئەو ماڵەو دوای ئەوەی لە گەڵ خاوەن ماڵەکە بووە بە دەمەقڕەیان، یەکێک لە پۆلیسەکان دەمانچەکەی دەرهێناوەو فیشەکی ناوە بە سەر کچی ماڵەکەوە. جێگەی ئاماژەیە رێ و رەسمی ناشتنی ئەم کچە 18 ساڵەیە رۆژی شەممە22ی حوزەیران لە گۆڕستانی شەهیدانی لەک بەڕێوەچووە. زۆرجار پۆلیس و هێزەسەربازییەکان بە بیانووی جیاواز تەقە لە خەڵک ئەکەن و ئەیانکوژن. ماوەیەک لەوە پێش هێزە سەربازییەکان بە گومانی بوونی کاڵای قاچاخ تەقەیان لە ترۆمبیلێک کرد لە شاری مەریوان و کوڕێکی گەنج بە ناوی ئاژوان کیانی فیشەکی بەرکەوت و گیانی لە دەستدا.  

هاوڵاتی ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دوایی وردبینی کردنی لیستی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم، عێراق مووچەی مانگی حوزەیران دەنێرێت. ئەمڕۆ یەکشەممە 23ی حوزەیرانی 2024، غەریب ئەحمەد ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، لیستی مووچەی مانگی حوزەیران رەوانەی بەغداد بكرێت وەزارەتی دارایی عێراق وردبینی تێدا دەكات و هەر كات وردبینییەكە بە كۆتای هات راستەوخۆ مووچەی مانگی حوزەیران دەنێردرێت. جێی ئاماژەیە، ئەمڕۆ وەزارەتی دارایی عێراق رایگەیاند مووچەی مانگی پێنجی هێزە ئەمنییەكانی هەرێمی كوردستانی خەرج دەکات.

هاوڵاتی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئاشکرایکرد تاکو ئێستا 12 حزب و دوو هاوپەیمانێتی ناوی خۆیان بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە. ئەمڕۆ یەکشەممە 23ی حوزەیرانی 2024، جومانە غەلای وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، تاوەکو ئێستا 12 حیزب و دوو هاوپەیمانێتی و 77 بەربژێر بەشێوەی سەربەخۆ ناوی خۆیان بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە. دەشڵێت، ئەوکەسانەی بەشێوەی سەربەخۆ ناوی خۆیان تۆمارکردووە ژمارەیان 77 بەربژێرە و ژمارەکەش بەردەوام لە زیادبوونە. جێگای ئاماژەیە، بەگوێرەى کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق، رۆژی 24ی حوزەیرانی 2024، دوایین وادەی تۆمارکردنی لیست و هاوپەیمانییەکانە بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان.  

هاوڵاتی رۆژنامەی بەریتانیایی تێلەگراف، لە زاری چەند سەرچاوەیەکی تایبەت بە خۆیەوە بڵاوی کردۆتەوە، حزبوڵڵای لوبنان، بڕێکی زۆر چەک و چۆڵ و مووشەک و تەقەمەنی دروستکراوی ئێرانی لە فڕۆکەخانەی مەدەنی بەیرووت شاردۆتەوە. ئەم رۆژنامەیە رۆژی یەکشەممە 23ی حوزەیرانی 2024 بڵاوی کردەوە لەم کۆگایەدا مووشەکانی فەلەق دروستکراوی ئێران، مووشەکی کورت مەودای فاتح-110 و مووشەکی بالستیکی و مووشەکی M_600 حەشار دراون. هەروەها لەم فڕۆکەخانەیەدا مووشەکی کۆنتڕۆڵکراوی دژە تانکۆ کۆرێنت، بڕێکی زۆر مووشەکی بالستیکی بورکان، ماددەی تەقینەوەی RDX، تۆزێکی سپی ژەهراوی بە ناوی سیکلۆنێت حەشار دراون. بڵاوبوونەوەی ئەم راپۆرتە ئەو نیگەرانییەی لای دەسەڵاتدارانی لوبنان دروستکردووە، کە فڕۆکەخانەی رەفیق حەریری لە بەیرووت بکرێت بە ئامانجی سەربازی. ئەم فڕۆکەخانەیە تەنها 4 مایل لە ناوەندی شاری بەیرووتەوە دوورە. یەکێک لە کرێکارەکانی ئەم فڕۆکەخانەیە کە نەیویستووە ناوی ببرێت بە رۆژنامەی تێلەگرافی وتووە،" دۆخەکە زۆر جیدییە، سندووقی گەورەی گومانئاوی کە راستەوخۆ لە تارانەوە دێن، دەرخەری خراپتربوونی دۆخەکەن. ئەم کرێکارە وتوویەتی ،" کە ئەوان گەیشتنە فڕۆکەخانەکە، من و هاوڕێکانم ترساین لەبەر ئەوەی ئەمانزانی رووداوێکی سەیر بەڕێوەیە". ئەم کرێکارە نیگەران بوو لەوە هێرش بۆ سەر فڕۆکەخانەکە یان تەقینەوە لەوێ، زیانی گەورەی لێ بکەوێتەوە. ساڵی 2020 تەقینەوەیەک لە بەندەری بەیرتووت روویدا و بەشێکی گەورە لە ناوەندی شاری بەیرووت زیانی پێگەیشت. ئەم کرێکارە لای وایە ئەگەر وەها شتێک رووبدات، کە پەیوەستە بە کاتەوە روودانەکەی، پەیوەندی بەیرووت لەگەڵ دونیا ئەپچڕێت. حزبوڵڵای لوبنان بەوە تۆمەتبار ئەکرێت کە فڕۆکەخانە مەدەنییەکان وەک شۆێنێک بۆ کۆگاکردنی چەکەکان بەکار ئەهێنێت، بەلآم بە پێی راپۆرتەکەی تێلەگراف، لە گەڵ دەستپێکی جەنگی غەزە لە تشرینی یەکەمی 2023، شاردنەوەی چەک و چۆڵ لە فڕۆکەخانەی بەیرتووت زیاتر بووە. ئەو کرێکارەی فڕۆکەخانەی بەیرتووت بە تێلەگرافی وتووە، لە مانگی تشرینی دووهەمدا " سندووقی گەورەو نائاسایی" بە شێوەی راستەوخۆ لە ئێرانەوە گەیشتە ئەم فڕۆکەخانەیە، ئەم رووداوە ئەو کاتە روویدا کە لە لوبنان باسی جەنگ گەرم بوو. سەرچاوەیەکیتر بەم رۆژنامەیەی راگەیاندووە،" بۆ چەند ساڵ ئەچێت چاودێری جم و جووڵەکانی حزبوڵڵا ئەکەم لە فڕۆکەخانەی بەیرووت، بەڵام کاتێک ئەم کارە لەم کاتی جەنگەدا ئەنجام ئەدەن، بەو مانایە فڕۆکەخانەکە ئەکەن بە ئامانجێک بۆ سوپای ئیسرائیل". لەگەڵ دەستپێکی جەنگی غەزە لە 7ی تشرینی یەکەمی 2023، حزبوڵڵای لوبنان و ئیسرائیل لە سنوورەکانی باشووری لوبنان بەردەوام هێرش ئەکەنە سەر بنکە و شوێنەکانی یەکتر.

هاوڵاتی ئەمڕۆ یەکشەممە 23ی حوزەیرانی 2024، محەمەد عەلی بەڕێوەبەری بەشی پەیوەندییەكان و راگەیاندن لە بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی هاتوچۆی عێراق رایگەیاند، كار بۆ ئەوە دەكەن سیستمێكی هاتوچۆی یەكگرتوو لە نێوان هەرێم و عێراق دابنێن. محەمەد عەلی ئاماژەی بەوەشدا، هەماهەنگیی راستەوخۆ لە نێوان حكومەتی عێراق و هەرێم سەبارەت بە سیستمی هاتوچۆی یەكگرتوو هەیە. سەبارەت بە کارکردن لەسەر ئەم سیستەمە وتی، وەفدێك لە هەرێمەوە سەردانی بەغدادیان كردووە، بەمەبەستی ئامادەكردنی سیستمێكی هاتوچۆی یەكگرتوو كە لەڕێگایەوە داتا و زانیاری ئاڵوگۆڕ دەكرێت. ئەوەشی خستۆتەڕوو، "سیستمەكە بریتییە لە وەرگرتنی غەرامە دەستبەجێ لە ئۆتۆمبێلی سەرپێچیكار لە هەرێم كە تابلۆی بەغدادی لەسەربێت، بە جۆرێك شۆفێرەكە دەتوانێت غەرامە لە هەرێم بدات، بە پێچەوانەشەوە". محەمەد عەلی دەربارەی لەیەک چوونی هاتووچۆی هەرێم بەغداش دەڵێت، "یاسای هاتوچۆی نێوان بەغداد و هەرێم زۆر لەیەك دەچن، بەڵام لە بڕی غەرامەكاندا جیاوازن".  

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی لە میسر دەیان کۆمپانیای حەجکردن سزادران بەهۆی ئەوەی حاجیانیان بە قاچاخ بردووەتە مەککە. ئەمەش دوای ئەوەی نزیکەی 700 حاجیی ئەو وڵاتە لە مەراسیمی حەجدا گیانیان لەدەستداوە. رۆژی شەممە 22-6-2024، حکومەتی میسر راگەیێنراوێکی بڵاوکردەوە کە تێیدا هاتووە، "سەرۆکوەزیران فەرمانی داوە ئەو کۆمپانیایانە رێگەپێدانەکانیان لێوەربگیرێتەوە، بەڕێوبەرەکانیان لێکۆڵینەوەیان لەگەڵ بکرێت و خێزانی حاجییەکانیش قەرەبووبکرێنەوە". بڕیارەکەی مستەفا مەدبوولی، سەرۆکوەزیرانی میسر دوای ئەوە هات، تاوەکو ئێستا نزیکەی هەزار و 100 حاجی لە مەککە و شوێنەکانی دیکەی بەڕێوەچوونی مەراسیمی حەجکردن لە تەواوی جیهان گیانیان لەدەستداوە. لەو ژمارەیە 658 حاجییان خەڵکی میسر بوون و 630 کەسیان بە نایاسایی چوونەتە سعودیە. بڕیارەکەی حکومەت 16 کۆمپانیای حەجکردن لەو وڵاتە دەگرێتەوە. بەرپرسانی میسر رایانگەیاندووە، هۆکاری گیان لەدەستدانی ئەو ژمارە زۆرەی حاجیان رێکخستنی گەشتی حەجە بە ڤیزای گەشتکردن بۆ سعودیە؛ بەو جۆرەش حاجییان رێگەیان نەدراوە بچنە مەککەوە و بەشێکیان گیانیان لەدەستداوە. مەراسیمی حەج بە یانسیب بۆ حاجیان لە سەرتاسەری جیهان دەردەچێت و تێچوویەکی زۆری هەیە. لە ساڵی 2019ـەوە چوونە حەج بە رێگەی قاچاخ روو لە زیادبوون بووە و حاجییان لەو رێگەیەوە بڕە پارەیەکی زۆریان بۆ دەگەڕێتەوە. لە 2019دا سعودیە پێدانی ڤیزایەکی گەشتکردنی راگەیاند، ئەوەش چوونە ناو سعودیەی بۆ هاووڵاتیان بە تایبەت حاجییان ئاسانتر کرد. تەنیا لە رۆژی عەرەفەدا، کە حاجیان لە ژێر گەرمای سەختی هاویندا دەچنە سەر کێوی عەرەفە لە مەککە، بەرپرسانی سعودیە 577 گیانلەدەستدانیان پشتڕاستکردووەتەوە. حەج یەکێک لە پێنج پایەکەی ئیسلامە و لەسەر هەموو پەیڕەوکارێکی ئەو ئاینە ئەرکە بیکات. سعودیە دەڵێت، لە مەراسیمەکەی ئەمساڵدا 1 ملیۆن و 800 هەزار حاجی بەشدارییان کردووە و 1 ملیۆن  و 600 هەزار کەس خەڵکی بیانی بوون.

هاوڵاتی رێکخراوێکی کاری نێودەوڵەتی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست داوا لە حکومەتی عێراق دەکات بەهۆی گەرماوە رەچاوی تەندروستیی کرێکاران بکات، لە چوارچێوەیەکی یاسایی دەستەبەری پارێزراویی و تەندروستیی بۆ کرێکاران دابنێت. ئەمڕۆ شەممە 22ی حوزەیرانی 2024، هەماهەنگی کاری ڕێکخراوی کاری نێودەوڵەتیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ریگەیاند، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی عێراق یەکێکە لەو وڵاتانەی زۆرترین کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوای لەسەرە و پلەی گەرما تیایدا زۆر بەرزە، پێویستە حکوومەت چوارچێوەیەکی یاسایی بۆ دەستەبەری پارێزراویی و تەندروستیی کرێکاران دابنێت. ڕێکخراوی کاری نێودەوڵەتی ئاماژەشی بەوەداوە، لەسەر حکوومەتی عێراق ئەرکە زانیاری دەربارەی زیانەکانی بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی بڵاوبکاتەوە و ڕێکاری تایبەت بۆ پاراستنی کرێکاران لە پلەی گەرمای بەرز بگرێتەبەر. جێگای ئاماژەیە، لە ماوەی 24 کاتژمێری ڕبردوودا، 11 شاری عێراق لیستی ئەو 15 شارەدا بوون کە بەرزترین پلەی گەرمایان لە جیهاندا تۆمارکردووە. بەپێی داتاکان کە بڵاوکراونەتەوە، ئەو 4 شارەی لەماوەی 24 کاتژمێری ڕابردوودا بەرزترین ژمارەی پێوانەیی پلەکانی گەرمایان لەسەر ئاستی جیهان تۆمار کردووە، سەرجەمیان عێراقین. بەپێی ریزبەندییەکان، عەمارە پلەی یەکەمی ڕیزبەندییەکەی گرتووە بە پلەی گەرمی 50.8 پلەی سیلیزی، دوای ئەوە ناسریە بە پلەی دووەم دێت و لە پلەکانی سێیەم و چوارەم هەریەک لە بەسرا و کوت دێن.

هاوڵاتی عه‌لی خامنه‌ی، رابه‌ری باڵای ئێران داوا له‌ كاندیده‌كانی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی داهاتوو ده‌كات،. خۆیان له‌و لێدوانانه‌ به‌دوور بگرن کە "دوژمن دڵخۆش ده‌كات". ئەمڕۆ شەممە 22ی حوزەیرانی 2024، ئاژانسی فه‌رمی ئێران رایگەیاند، ئه‌و لێدوانانه‌ی خامنه‌ی، له‌ میانه‌ی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی له‌گه‌ڵ سه‌رۆك و ئه‌ندامانی ده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ری له‌ ئێران، كردووه‌‌ و ده‌ڵێت، ئامۆژگاری من ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و گفتوگۆیانه‌ی كاندیده‌كان له‌سه‌ر ته‌له‌فزیۆن ئه‌نجام ده‌ده‌ن یان ئه‌و لێدوانانه‌ی له‌ گردبوونه‌وه‌كانیاندا ده‌ری ده‌بڕن یان به‌ شێوه‌ی تاك گوزارشتی لێ ده‌كه‌ن بە شێوازێک بن دوژمنان دڵ خۆش نەکەن. دەشڵێت، پێویسته‌ وا له‌ كاندیدێك نه‌كات، بۆ ئه‌وه‌ی به‌سه‌ر ركابه‌ره‌كه‌یدا سه‌ركه‌وێت، شتێك بڵێت دوژمنه‌كه‌مان دڵخۆش بكات. خامنه‌ی زۆر به‌ روونی به‌ شه‌ش كاندیده‌كه‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی داهاتووی راگه‌یاندوە، لێدوانی دوژمنكارانه‌ رێگه‌پێدراو نییه. خامنەئی ئەوەشی خستۆتەڕوو، پێویسته‌ لێدوانه‌كان دوژمنی وڵات، دوژمنی نه‌ته‌وه‌‌، دوژمنی رژێم دڵخۆش نه‌کات. تا حاڵی ئێستا سێ خولی دیبه‌یت له‌ نێوان شه‌ش كاندیه‌كه‌ به‌ڕێوه‌چووه‌، به‌رنامه تاكه‌ كه‌سییه‌كانیانیش له‌گه‌ڵ كه‌سانی پسپۆڕ و به‌شێك له‌ ئه‌ندامانی خانه‌واده‌كه‌یان، له‌ كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی ئێرانه‌وه‌ په‌خشكراون و به‌شی زۆری ئه‌و به‌رنامانه‌ش روبه‌ڕووی ره‌خنه‌ بوونه‌ته‌وه‌.  

هاوڵاتی محەمەد شیاع سودانی، بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما و پاراستنی گیانی فەرمانبەران گۆڕانكاری لە كاتەكانی دەوام لە سەرجەم وەزارەت و فەرمانگەكان كرد كە جگە لە بەغدا لە سەرجەم فەرمانگەكان دەوام دەكرێت بە 7ی بەیانی بۆ 1ی نیوەڕۆ. ئەمڕۆ شەممە 22ی حوزەیرانی 2024، نووسینگەی سەرۆك وەزیرانی عێراق رایگەیاند، محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیران بۆ دەوامی فەرمانبەران لە وەرزی گەرمادا چەند بڕیارێكی دەركرد، كە جگە لە بەغدا لە سەرجەم فەرمانگەكان دەوام دەكرێت بە 7ی بەیانی بۆ 1ی نیوەڕۆ. دەشڵێت، کارکردن بەردەوامە لە سەرجەم دامودەزگا حکومییەکان لە بەغدای پایتەخت، بەپێی ئەو کاتانەی ئاماژەی پێکراوە بەپێی بڕیارنامەی ئەنجوومەنی وەزیران 24213ی ساڵی 2024، بە لەبەرچاوگرتنی ئەم دوو هەموارکردنەوەیە: یەکەم، دابینکردنی کاتی دەستپێکردنی دەوامی فەرمی بە یەک کاتژمێر بەپێی ئەو پۆلێنکردنەی، کە لە بڕیاری پێشوودا ئاماژەی پێکراوە. دووەم، کەمکردنەوەی ژمارەی دەوامی فەرمی بە یەک کاتژمێر لە کۆتایی ڕۆژی دەوامدا، بۆیە کۆتایی هاتنی کاتی دەوام دوو کاتژمێر زووتر دەبێت لەو کاتەی، کە پێش ئەم ڕێنماییە کاری پێدەکرێت کاتژمێرێک بەهۆی پێشوەختە و کاتژمێرێکی زیادە کە دەبێ بدرێت بۆ کەمکردنەوەکە. ئاماژەی بەوەشکردووە، دەوامی فەرمی بەپێی ئەو کاتانە دەبێت، کە لەم ڕێنماییەدا ئاماژەی پێکراوە، لە ڕۆژی یەک شەممە 23ی حوزەیرانی 2024 دەست پێدەکات تا ڕۆژی پێنج شەممە 29ی ئاب 8ی 2024، دواتر ئەو کاتانەی کە پێش دەرچوونی ئەم رێنماییە کاری پێدەکرێت دەست پێدەکاتەوە. ئەوەشی خستۆتەڕوە، وەزیری پەیوەندیدار دەتوانێت کارەکان درێژ بکاتەوە لە دەرەوەی ئەو کاتانەی لەم ڕێنماییەدا ئاماژەی پێکراوە لە حاڵەتەکانی پێویستدا و بەپێی یاسا.

هاوڵاتی بەرپرسێکی وەزارەتی بازرگانیی عێراق، لەماوەی کەمتر لە 24 کاتژمێر مافی هەموو ئەو جووتیارانە دەدەن کە گەنمەکانیان رادەست دەکەن و دەگەنە وەزارەتی بازرگانیی. ئەمڕۆ شەممە 22ی حوزەیرانی 2024، بەڕێوەبەری گشتیی کۆمپانیای دانەوێڵە لە وەزارەتی بازرگانیی عێراق رایگەیاند، بە راسپاردەکانی هەریەک لە سەرۆکوەزیرانی عێراق محەمەد شیاع سوودانی، لەگەڵ ئەسیر غەریری وەزیری بازرگانیی، هەموو ئەو بڕە گەنمە لە جووتیاران وەردەگیرێت کە دیاریکراوە لە بەرامبەریشدا مافی هەموو جووتیاران دەدەرێت. دەشڵێت، بۆ ئاسانکاریی زیاتریش بۆ جووتیاران، لەماوەی کەمتر لە 24 کاتژمێر دوای ڕادەستکردنی گەنمەکانیان، مافی جووتیاران دەدرێت. ئەوەشی خستۆتەڕوو، وەزارەتی بازرگانیی چەندین ئاسانکاریی کردووە، لەوانە کەمکردنەوەی ڕێژەی کێشی دیاریکراو، کە یەکێکە لە مەرجەکانی وەرگرتنی گەنم لە تاقیگەکاندا، لە 74 بۆ 72  بە ڕەچاوکردنی دۆخی جوتیاران، بەتایبەتی دوای ئەوەی هەندێک کێڵگە بەهۆی بارانەوە زیانیان بەرکەوتووە. بەپێی زانیارییەکان، هەر جووتیارێک کە گەنمەکەی ڕادەستی سایلۆ دەکات، نموونەی گەنمەکەی دەنێردرێتە تاقیگە، پاش دەرچوونی لە تاقیگە، پسوولەیەک دەدرێ بە جووتیارەکە بیباتە یەکەی ژمێریاریی بۆ ئەوەی پارەکەی بۆ خەرج بکرێت, هەروەها ڕۆژانە  بەپێی ئەو بڕە پارەیەی کە لەلایەن وەزارەتی داراییەوە تەرخانکراوە، بڕە پارەی گەنمی جووتیاران ڕاستەوخۆ دەنێردرێت بۆ هەر شوێنێکی پارێزگاکە.

هاوڵاتی ئەمڕۆ هەینی 21ی حوزەیرانی 2024، مەریوان کەریم، بەڕێوەبەری راگەیاندنی دەروازەی نێودەوڵەتیی باشماخ رایگەیاند، لە رۆژانی جەژندا هاتوچۆی گەشتیاری لە دەروازەکەیان بەردەوام بووە و 20 هەزار کەس هاتوچۆیان کردووە. دەشڵێت، لە چوار رۆژی جەژنی قورباندا 15 هەزار کەس لە دەروازەکەیانەوە چوونەتە ئێران. ئاماژەی بەوەشدا، لەو 20 هەزار کەسە، پێنج هەزار کەسیان لە وڵاتی ئێرانەوە لە دەروازەکەی ئێمەوە هاتوونەتە هەرێمی کوردستان و 15 هەزار کەسەکەی دیکە چوونەتە ئەو وڵاتە.

هاوڵاتی لە ئەمڕۆ هەینییەوە، یەکەم کاروانى حاجییان بەرەو عێراق دەست بەگەڕانەوە دەکەن و تاوەکو 3ی تەمووز بەردەوام دەبێت. بەگوێرەى راگەیەندراوێک، کە شەوى رابردوو 20ی حوزەیرانی 2024، وەزارەتى گواستنەوەى عێراق بڵاویکردووەتەوە، لەئەمڕۆ هەینییەوە، یەکەم کاروانى حاجییان، لەرێگەى فڕۆکەخانەى جەددەوە دەگەڕێنەوە بۆ فڕۆکەخانەکانى عێراق، هەروەها بۆ هەر رۆژێک دوو گەشت ئەنجامدەدرێت. وەزارەتى گواستنەوەى عێراق، ئاماژەى بەوەشکردووە، پڕۆسەى گەڕانەوەى حاجییان لەئەمڕۆ هەینییەوە تاوەکو 3ى تەمووز بەردەوامدەبێت، ئەوانیش وەک وەزارەتەکەیان، تەواوى ئامادەکارییەکانیان دەستپێکردووە. هاوکات ئەوەش خراوەتەڕوو، کارگێڕى فڕۆکەخانەکان پلانى پێشوەختەیان ئامادەیە، بەمەبەستى سەلامەتى و کوالێتى خزمەتگوزارییەکانیان لەبەرامبەر پێشوازیکردن لە حاجییانى ماڵى خودا. جێگای ئاماژەیە، پشکی عێراق، لە وەرزی حەجى ئەمساڵ، 33 هەزار و 690 حاجی بووە، لەو ژمارەیەش پشکی هەرێمی کوردستان بە 13.9%ی کۆی پشکی عێراق دیاریکراوە، ئەم پشکە رێبەران و بەڵێندەر و کارگێڕان لەخۆ دەگرێت.

هاوڵآتی لە ئاهەنگێکی هاوسەرگیری لە سنووری پارێزگای ئەنبار 100 کەس بەهۆی خواردنەوە ژەهراویبوون. ئەمڕۆ هەینی 21ی حوزەیرانی 2024، فەرمانگەی تەندروستی پارێزگای ئەنبار لە راگەیەندراوێکدا رایگەیاند، 100 حاڵەتی ژەهراویبوون لە نەخۆشخانەكانی قەزای كەرامە تۆماركراوە بەهۆی خواردنی ژەمێك خۆراك لە ئاهەنگێكی هاوسەرگیریدا. ئاماژەی بەوەشکردووە، نەخۆشەكان بەدەست ژەهراویبوونی خۆراكەوە دەناڵێنن و تووشی ئازاری گەدە و ڕشانەوە و تا بوون و دەستبەجێ دەست بە چارەسەری پزیشكی كراوە بۆیان. ئەوەش خراوەتەڕوو، تیمە پزیشكییەكان ڕێكاری پێویست دەگرنەبەر بۆ پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری تەندروستی بۆ نەخۆشەكان و تەندروستیان جێگیرە و لە ژێر چاودێری پزیشیكدان.