دواین زانیارى لەسەر بارودۆخى لاهور شێخ جەنگى لەزیندان

  هاوڵاتى مەریوان وریا قانع، نوسەر و ڕۆشنبیری ناسراوی کورد رایگەیاند: "ئەوانەی ئەو هەواڵانە بڵاودەکەنەوە، درۆ لەناوەوە زمان و ڕەوشت وھەستەکانیان ئاراستدەکات. هەروەها ڕۆحیان بە کەسانێک و بە ھێزگەلێک فرۆشتوە لەخۆیان ناشیرینتر". ماوەی چەند رۆژێکە لەناو بەشێک لە پەیج و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان هەواڵێک بڵاوکراوەتەوە و باسی لەکردوە: "ژمارەیەک کەسایەتی، نوسەر و رۆشنبیر لەلایەن یەکێتیی نیشتیمانی کوردستان بە مووچەیەکی مانگانەی تاوەکو 2000 هەزار دۆلار بە ناونیشانی راوێژکار دامەزرێنراون، ئەویش بەئامانجی دژایەتی کیانی هەرێمی کوردستان". لەوەڵامی ئەو هەواڵەشدا مەریوان وریا قانع کە یەکێکە لەو کەسانەی ناوی لەهەواڵەکەدا هێنراوە، لە پەیجی تایبەتی خۆی لە فەیسبوک ناوەڕۆکی هەواڵەکەی رەتکردەوە و باسی لەوەکرد، "ئەم ھەواڵە لەو جۆرە ھەواڵانەن کە خاوەنەکانیان لە بەدئەخلاقیدا بێوێنەن. کەسانێکن بۆ ئەوە دروستکراون درۆ لەناوەوە زمان و ڕەوشت وھەستەکانیان، ئاراستەبکات. ڕۆحیان بە کەسانێک و بە ھێزگەلێک فرۆشتوە لەخۆیان ناشیرینتر." ئاماژەی بەوەشکردوە، "ماوەیەکە ھەندێک لەم میدیا کڕدراو و ئاراستەکراو و درۆزنانە، بە دەیان شێوازی جیاواز، ئەم جۆرە ھەواڵە بێبنەما و دروستکراوانە بڵاودەکەنەوە. سیاسەت و ئەخلاق کە شەرمیان تیانەما، ئەم جۆرە درۆیانە دەبنە بەشێک لەو زمانەی بەشە ھەرە ناشیرینەکەی کۆمەڵگا قسەی پێدەکات." دەقی نوسینەكە:. ھەندێک بەدڕەوشتیی ھەیە سنووری نییە ئەم ھەواڵەی خوارەوە لەو جۆرە ھەواڵانەن کە خاوەنەکانیان لە بەدئەخلاقیدا بێوێنەن. کەسانێکن بۆ ئەوە دروستکراون درۆ لەناوەوە زمان و ڕەوشت وھەستەکانیان، ئاراستەبکات. ڕۆحیان بە کەسانێک و بە ھێزگەلێک فرۆشتوە لەخۆیان ناشیرینتر. ماوەیەکە ھەندێک لەم میدیا کڕدراو و ئاراستەکراو و درۆزنانە، بە دەیان شێوازی جیاواز، ئەم جۆرە ھەواڵە بێبنەما و دروستکراوانە بڵاودەکەنەوە. سیاسەت و ئەخلاق کە شەرمیان تیانەما، ئەم جۆرە درۆیانە دەبنە بەشێک لەو زمانەی بەشە ھەرە ناشیرینەکەی کۆمەڵگا قسەی پێدەکات. ئەمە دەقی ئەو بەدڕەوشتییە گەورەیە کە سایتی خۆر xor بڵاویکردۆتەوە: ”سەرچاوەیەک لە دارایی یەکێتی لیستی ناوی چەند کەسێک ئاشکرا دەکات کە مانگانە پارە لەسەر میزانیەی مەکتەبی سیاسی یەکێتی وەردەگرن. بەپێی زانیاری سەرچاوەکە ئەو کەسانە ئەنجوومەنی ڕاوێژکاری میدیای یەکێتین بۆ دژایەتی کیانی هەرێمی کوردستان، ئەو ئەنجومەنە لەلایەن ئێرانەوە فەرزکراوە بەسەر یەکێتیدا. 1- مەریوان وریا قانع 2000 دۆلاری مانگانە لە یەکێتی 2-ئاراس فەتاح 2000 دۆلاری مانگانە لە یەکێتی 3- مەسعود عەبدولخالق 1300 دۆلار 4-هێمن مامەند 1100 دۆلار 5- غالب محەمەد 1500 دۆلار 6- قادر نادر 1300 دۆلار 7- سۆران عومەر 2000 دۆلار “

  هاوڵاتى  بڕیارە سەرەتای هەفتەی داهاتوو کۆبوونەوەی پەرلەمان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکی پەرلەمان بەریوەبچێت لەکاتێکدایە هێشتا کورد لەناوخۆدا یەکدەنگ نییە لەسەر ئەو پرسە هاوشێوەی ساڵی ٢٠١٨. بەگوێرەی نەریتی سیاسی دوای ساڵی 2003 لەعێراق، پۆستی سەرۆک کۆمار پشکی کوردە، ژمارەیەک کوردیش خۆیان بۆ پۆستەکە کاندید کردووە، دیارترینیان رێبەر ئەحمەد، کاندیدی پارتی دیموکراتی کوردستان و بەرهەم ساڵح، کاندیدی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانن. پەرلەمانی عێراق ناوی 40 کاندیدی پەسەندکراوی بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار بڵاوکردەوەو ڕایگەیاند، رۆژی 26ی ئەم مانگە، کۆبونەوەی پەرلەمان تایبەت بەهەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار ئەنجام دەدرێت. بەپێی بڕیاری دادگای فیدراڵیی عێراق، پێویستە لانیکەم 220 پەرلەمانتار لەدانیشتنی پەرلەمانی عێراق تایبەت بەهەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار ئامادە بن بۆئەوەی دانیشتنەکە بەڕێوە بچێت. سیناریۆی ٢٠١٨ ئەوەی کەئێستا روودەدات هەمان ئەوەیە کە لەساڵی ٢٠١٨دا روویدا کاتێک پارتی و یەکێتی هەریەکە بەکاندیدی خۆیان چوونە پەرلەمان و ئەوەش گرێیەکی تری لە نیوانیان دروستکرد کە تائێستاش بەردەوامە. شێروان دووبەردانی، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان لەئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق وتی: «دوێنێ سێشەممە رێبەر ئەحمەد، کاندیدی پارتی دیموکراتی کوردستان گەیشتە بەغداو بڕیارە دەست بەگفتوگۆ بکات لەگەڵ لایەنەکان لەبارەی هەڵبژاردنی سەرۆک کۆمارو دانیشتنەکەی 26ی ئەم مانگەی ئەنجومەنی نوێنەران». ئەگەر هاوپەیمانیی سێقۆڵی (سەدر+ بارزانی+ حەلبوسی) بتوانن نیساب بۆ دانیشتنی رۆژی شەممە تەواو بكەن، كاندیدی پارتی بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار (رێبەر ئەحمەد) لە گەڕی دووەمی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماردا، بەزۆرینەی سادە‌و بەدەنگی هاوپەیمانێتییە سێقۆڵییەكە پۆستی سەرۆك كۆمار دەباتەوە.  لەبەرامبەردا لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی‌و یەكێتی، توانای تەواوكردنی نیسابی یاسایی پەرلەمانیان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار نییە، بەڵام رەنگە بتوانن بەپاڵپشتی ئێران (110) كورسی كۆبكەنەوە‌و نیسابی یاسایی دانیشتنەكە تێكبدەن، لەم حاڵەتەشدا بۆ جاری دووەم هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار پەكی دەكەوێت‌و دۆخەكە دەگاتە بنبەست، دەرگا لەسەر بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنێكی نوێ لەعێراق دەكرێتەوە، واتە چانسی هەڵبژاردنەوەی بەرهەم ساڵح وەكو سەرۆك كۆمار، بەبێ رێككەوتنی لایەنە ناكۆكەكانی شیعە ئەستەمە. هەردوو جەمسەرە ناكۆكەكەی شیعە دەڵێن، پۆستی سەرۆك كۆمار پشكی كوردەو ئەوان دەستوەردان لەدیاریكردنی كاندیدەكەیدا ناكەن، بەڵام لەڕاستیدا هەردوو جەمسەرەكە، یەكلابوونەوەی پۆستی سەرۆك كۆماریان بەستووەتەوە بەچارەنوسی حكومەتی داهاتووەوە، بەبێ رێككەوتنی خۆیان لەسەر كاندیدی سەرۆك وەزیران، رێگە بەتێپەڕینی كاندیدی سەرۆك كۆمار نادەن.  دابەشبوونی كورد (پارتی‌و یەكێتی) بەسەر جەمسەرە ناكۆكەكانی شیعەدا، هەرێمی كوردستانی خستووەتە ژێر فشارەوە، سەرەتای ئەم فشارانە خۆی لەبڕیارەكەی دادگای فیدراڵیی عێراق نیشان دا كەپرۆسەی نەوتی هەرێمی كوردستانی بەنادەستوری ناوبرد، لەقۆناغی دووەمیشدا مووشەكە بالیستییەكانی ئێران بۆ سەر هەولێر، فشارەكان گەیشتنە لووتكە.  پارتی‌و یەكێتی بەیەكەوە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانیان دروستكردووە‌و هەردووكیان لەهەڵمەتی هەڵبژاردندا بانگەشەی «یەكڕیزییان» بەرز كردووەتەوە، ئێستا بەهەردووكیانەوە، لەڕێگەی بەغدادەوە فشاریان لەسەر حكومەتەكەی خۆیان دروستكردووە.   لەدوای رووخاندنی رژێمی سەددام‌و دروستبوونی عێراقی نوێوە، یەكەمجارە كورد (پارتی‌و یەكێتی) بەم قورسییە دەچنە ناو كێشەكانی ناو ماڵی شیعەوە، ئەمە هەر لەسەرەتاوە ئێرانی لەپارتی تووڕە كرد‌و یەكێتیشی خستە ناو بەرەی دۆستەكانی تارانەوە.  لەدوای ئەم دابەشبوونە نوێیەی پارتی‌و یەكێتییەوە بەسەر بەرە ناكۆكەكانی شیعەدا، پەیوەندیی هەردوو حزب لەناو حكومەتی هەرێمی كوردستانیش ئاڵۆزی تێكەوتووە، قەیرانی دارایی‌و كێشەی مووچە لەسلێمانی سەریهەڵداوەتەوە. شەڕی ٤٠ کەس لەبەردەم نیسابدا دانیشتنی پەرلەمان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار، نیسابە یاساییەكەی دوو لەسەر سێیە، واتە بۆئەوەی كۆبوونەوەكە بەڕێوەبچێت، دەبێت لەكۆی (329) ئەندامی پەرلەمان، (220) ئەندامیان لەكاتی دەستپێكردنی دانیشتنەكەدا ئامادە بن. (40) كەس خۆیان بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك كۆمار كاندید كردووە، ئەم پۆستە بەپێی عورفێك كە لەدوای رووخاندنی رژێمی سەددامەوە لەعێراق پەیڕەو دەكرێت، پشكی كوردە، لەناو كوردیشدا ئەم پۆستە تاوەكو ئێستا یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بردوویەتی، بەڵام ئێستا دۆخەكە گۆڕاوە، پارتی دەیەوێت ئەمجارە پۆستی سەرۆك كۆمار وەرگرێت‌و لەبەرامبەردا وەزارەتێكی باڵا لەعێراق بۆ یەكێتی بەجێبهێڵێت (وەزارەتی دەرەوە). ناكۆكیی پارتی‌و یەكێتی لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار‌و رێكنەكەوتنیان لەسەر كاندیدێكی هاوبەش، هەردوو حزبەكەی دابەشكردووە بەسەر بەرە ناكۆكەكانی شیعەدا، پارتی لەگەڵ موقتەدا سەدری براوەی یەكەمی هەڵبژاردندایە، یەكێتیش لەگەڵ لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی (مالیكی، عامری، فالح فەیاز، قەیس خەزعەلی، عەبادی، حەكیم)دایە‌و ئەم بەرەیە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی لێدەكرێت.  هەردوو بەرە ناكۆكەكە، واتە بەرەی (سەدر+ بارزانی+ حەلبوسی)‌و بەرەی (لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی+ یەكێتی+ هەندێك لە پەرلەمانتارانی سوننە) بەتەنیا خۆیان ناتوانن (220) ئەندام بۆ بەڕێوەچوونی دانیشتنی رۆژی شەممە كۆبكەنەوە.  هاوپەیمانێتیی سێقۆڵی (سەدر+ بارزانی+ حەلبوسی) بەتێكڕا خاوەنی (171) كورسیی پەرلەمانە، لەبەرامبەردا  بەرەی (چوارچێوە+ یەكێتی+ هەندێك لەسوننەكان) بەتێكڕا ژمارەی كورسییەكانیان دەگاتە نزیكەی (105) كورسی.  پەرلەمانتارانی چوارچێوەی هەماهەنگی بەمدواییە چەند جارێك قسەیان كردووە لەبارەی ئەوەی دەیانەوێت هاوپەیمانێتییەك رابگەیەنن بەناوی (هاوپەیمانیی چەسپاوی نیشتمانی)‌و ئەم هاوپەیمانێتییە بەپێی قسەی ئەوان، خاوەنی نزیكەی (130) كورسییە، بەڵام ئەمە تائێستا تەنیا وەكو قسە ماوەتەوە‌و هاوپەیمانێتییەكە بەفەرمی رانەگەیەندراوە. سەدر كەهەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار وەكو تێكشكاندنی یەكەمین بەربەست لەبەردەم پێكهێنانی حكومەتی نوێدا دەبینێت، دەیەوێت هەرچۆنێك بووە، نیسابی دانیشتنی رۆژی شەممە تەواو ببێت‌و سەرۆك كۆمار هەڵبژێردرێت، چونكە بەگوێرەی دەستور، دوای هەڵبژاردنی، سەرۆك كۆمار كوتلەی گەورەی ناو پەرلەمان رادەسپێرێت بەپێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، سەدر براوەی یەكەمی هەڵبژاردنە‌و لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان‌و سوننەكاندا، كوتلەی گەورەی ناو پەرلەمان پێكدەهێنێت.  لەبەرامبەردا نەیارەكانی سەدر، واتە لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی، بۆ ئەوەی كێشە بۆ نیسابی دانیشتنەكە دروست نەكەن، داوا دەكەن، هاوكات لەگەڵ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماردا ناوی كاندیدی سەرۆك وەزیران لەناو پەرلەماندا دیاری بكرێت‌و پرسی بەشداریی ئەوان لەحكومەتی داهاتوو یەكلا بكرێتەوە. لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی كە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی دەكرێن، هێشتا هیچ گرەنتییەكیان لە سەدر وەرنەگرتووە لەبارەی بەشداربوونیان لەحكومەت، بەبێ ئەم گەرەنتییە، هەوڵ دەدەن بۆ جاری دووەم دانیشتنی پەرلەمان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار پەكبخەن، چونكە پێیانوایە ئەگەر ئەمجارە دانیشتنەكە پەكبخەن، هیچ رێگاچارەیەك نامێنێتەوە، جگە لەوەی جارێكی تر پەنا بۆ سازدانی هەڵبژاردنێكی نوێ ببرێت (هەرچەندە ئەمڕۆ  نوری مالیكی لەتویتێكدا بژاردەی دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردنی رەتكردەوە)، دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردن لەسوودی لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگییە، بەتایبەتیش ئەوان هەر لەبنەڕەتەوە لەئەنجامی هەڵبژاردنی 10ی ئۆكتۆبەری ساڵی رابردوو ناڕازی بوون، یاسای نوێی هەڵبژاردن غافڵگیری كردن‌و سەدر بەسەریاندا سەركەوت.  سەدر گرەو لەسەر سەربەخۆکان دەکات موقتەدا سەدر بۆئەوەی نیسابی كۆبوونەوەی رۆژی شەممەی پەرلەمان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار تەواو بكات، پەنای بۆ پەرلەمانتارانی سەربەخۆ برد. لەتویتێكدا داوای لێكردن نەكەونە ژێر كاریگەریی فشارو كڕینەوە. ڕێبەری ڕەوتی سەدر دووشەممە لەهەژماری خۆی لەتۆڕی کۆمەڵایەتیی تویتەر داوای لەپەرلەمانتارە سەربەخۆکانی پەرلەمانی عێراق کرد ئامادەبن لەدانیشتنی پەرلەماندا بۆ هەڵبژاردنی سەرۆک کۆمارو ڕێژەی سێیەکی پەرلەمان تەواو بکەن و دەنگ بەسەرۆکی نوێ بدەن، بۆ ڕزگارکردنی وڵاتەکە لەو دۆخەی کە لەئێستادا تێیکەوتووە.  سەدر گومانی خۆی لەحكومەتی سازان ڕاگەیاند، وتی: “حکومەتەکانی سازان سوودیان بۆ عێراق و عێراقییەکان نەبوو، هۆکارەکەش سازان و دابەشکردنی کێکەکەیە لەنێو لایەنەكاندا، بۆیە لەخولی پێشوودا تاقیمانکردەوە کێکەکەیان لەگەڵدا دابەش نەکەین، بەڵام سوودی نەبوو”. ڕێبەری ڕەوتی سەدر پێیوایە دەبێت ئەو ڕێچكەیە جێبهێڵرێت و لەتونێلی سازان و تایەفەگەری دەربچین بەرەو دەشتی زۆرینەو نیشتمانی”.هەمووان گومانیان لەو پارتانە هەیە كە لەڕووخانی ڕژێمی بەعسەوە تائێستا لەپرۆسەی سیاسیدا بەشدارن، بۆیە لەهەڵبژاردنی ڕابردوودا زۆر پەرلەمانتاری سەربەخۆ دەرکەوتن و زۆبەی پارتەكان بچووکبوونەوە، بەتایبەت پارتە شیعییەکان لەباشووری عێراق. سەدر پێیوایه‌ پێشتر  بەهۆی پارتەكانەوە نەیاندەتوانی ئەو كارە بكەن، “بەڵام ئەمڕۆ بەهۆی چینێک لەپەرلەمانتارانی سەربەخۆ، دەتوانین حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی پێکبهێنین، بۆئەوەی بیسەلمێنین ئەو حکومەتە سەرکەوتوو دەبێت یاخود نا”. سەدر ئاماژەی بەوەش کردووە، پەیامەکەی لەلاوازی و بێ دەسەڵاتییانەوە نییە، بەڵکو تەنها لەبەر نیشتیمان و خۆشەویستیی نیشتیمانەوەیە. ئەوانەی پێیان دەوترێت پەرلەمانتاری سەربەخۆ، مەبەست لەوانەیە كە بەشێوەی سەربەخۆ خۆیان كاندید كردووە‌ یان لەدەرەوەی هێزە نەریتییەكانن‌و لەم خولەی پەرلەماندا بەهۆی یاسای نوێی هەڵبژاردنەوە سەركەوتوون، ژمارەی ئەمانە بە تێكڕا (48) پەرلەمانتارە.   هەندێك سەرچاوەی نزیك لەپەرلەمانتارانی سەربەخۆ باس لەوە دەكەن، لەكۆی (48) پەرلەمانتار، زیاتر لە(30) پەرلەمانتاری سەربەخۆ یەكلابوونەتەوە بۆئەوەی بەشداریی كۆبوونەوەی شەممە بكەن بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمارو نیساب نەشكێنن، لەم (30) پەرلەمانتارە، (18) كەسیان پەرلەمانتاری (هاوپەیمانی لەپێناو خەڵك)ن كە هاوپەیمانێتیی نێوان بزووتنەوەی ئیمتیداد‌و جووڵانەوەی نەوەی نوێیە، ئەمانە تائێستا یەكلابوونەتەوە بەشداریی كۆبوونەوەكە بكەن، ئەمەش بەبەهانەی ئەوەی خۆیان كاندیدیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار هەیە كەكاندیدەكە (رێبوار ئەوڕەحمان)ـە لە جووڵانەوەی نەوەی نوێ.  ئەگەر وەكو ئەوەی سەرچاوەكان باسی دەكەن، (30) پەرلەمانتاری سەربەخۆش لەگەڵ سەدر بڕۆن‌و بەشداریی دانیشتنی رۆژی شەممە بكەن، ئەوە بەتێكڕا ژمارەی كورسییەكانی (سەدر+ بارزانی+ حەلبوسی) لەگەڵ سەربەخۆكان دەبێت بە(200) كورسی، ئەمەش هێشتا (20) كورسی كەمی هەیە بۆ تەواوكردنی نیسابی دانیشتنەكە كە (220) كورسییە، واتە لەم حاڵەتەشدا هێشتا تەواوبوونی نیساب كێشەی تێدایە.  ئەمە لەكاتێكدایە لەبەرامبەردا لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی (بەرەی ئێران) بەهەمان شێوەی سەدر، كار لەسەر راكێشانی پەرلەمانتارانی سەربەخۆ دەكەن بەلای خۆیاندا.  لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی‌و یەكێتی‌و پەرلەمانتارانی سوننە، ئەگەر بتوانن بەتێكڕا (110) پەرلەمانتار كۆبكەنەوە، ئەوا دەتوانن دانیشتنی پەرلەمان رۆژی شەممە پەكبخەن، ئەمە پێی دەوترێت: (الثلث المعطل) واتە (یەك لەسەر سێی پەكخەر).  

هاوڵاتى مانگی رابردوو جڤاتی نیشتمانی گۆڕان بڕیاریداوە لەبارەی مانەوەو كشانەوەیان لە حكومەتی هەرێمداو چاوەرێی هەندێ رێكاری تایبەت بە بزوتنەوەكەیانن و تا ئێستا بە هەڵواسراوی ماوەتەوە. سەرچاوەیەكی باڵا لەناو بزوتنەوەی گۆڕان لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتى وت:» لە كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانیدا رۆژی 26ی شوباتی مانگی رابردوو زۆرینەی ئامادەبووانی جڤات دەنگیاندا بە كشانەوە لە حكومەتی هەرێمدا». هەروەها وتیشی:» دانگدان بۆ مانەوە یان كشانەوە لە حكومەت بە واژۆ بوو و نوسراو كراو ناوی ئەندامان نوسراو ئەوانەی لەگەڵ كشانەوەدابوون واژۆیان كردووە، كە كۆی ئەندامانی جڤات 45 كەسن، بەڵام 36 ئەندام ئامادەبوو، لەو 36 كەسە 24 ئەندامی جڤات لەگەڵ كشانەوەدابوون لە حكومەتی هەرێم و 12 كەسیان لەگەڵ مانەوەیدا بوون «. هاوكات ئەوەشی دووپاتكردەوە كە ئەو كۆبونەوەیەی جڤاتی نیشتمانی»بەنهێنی» هێڵدراوەتەوە تا ئێستا و نەدراوە بە میدیاكان، چونكە گرفتی دروست كردووە و چاوەرێی هەندێ رێكارین یەكێك لەوانە نوسراوێك ئامادە بكەن بۆ حكومەتی هەرێم. یەكێكی دیكە لە بەرپرسانی بزوتنەوەی گۆڕان ئەوەی دووپاتكردەوە كە تیمی گۆڕان لە حكومەت ئامادەن بڕیاری جڤاتی نیشتمانی جێبەجێ بكەن. ئەو بەرپرسەی گۆڕان كە نەویست ناوی بهێندرێت ئەوەی دووپاتكردەوە كە ئاوات شێخ جەناب ئامادە نییە بچێتەوە وەزارەتی دارایی داوای كردووە كەسی دیكە لە شوێنی دابنێن، وتیشی:» هەندێك كەسیش هەیە لەناو گۆڕان كە حەز دەكەن بمێنینەوە، بەڵام بریاری جڤاتی نیشتمانی دەبێت هەموو لایەك پێوەی پابەند بن».

هاوڵاتى وتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتیی روسیا رایگەیاند: " ئێمە چەمکی ئاسایشی ناوخۆمان هەیە، ئەوەش بۆ هەمووانە. دەکرێت خوێندنەوە بۆ هەموو ئەو هۆکارانە بکرێت کە چەکی ئەتۆمیی بۆی بەکاردێت.. ئەگەر هەڕەشە لەسەر بوونی وڵاتەکەمان هەبێت، دەکرێت چەکی ئەتۆمی بەکاربهێنرێت بەپێی چەمکەکانمان". دیمیتری پێسکۆڤ، وتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتیی رووسیا - کرێملین بە کەناڵی سی ئێن ئێن-ی راگەیاندووە، "ئێمە چەمکی ئاسایشی ناوخۆمان هەیە، ئەوەش بۆ هەمووانە. دەکرێت خوێندنەوە بۆ هەموو ئەو هۆکارانە بکرێت کە چەکی ئەتۆمیی بۆی بەکاردێت.. ئەگەر هەڕەشە لەسەر بوونی وڵاتەکەمان هەبێت، دەکرێت چەکی ئەتۆمی بەکاربهێنرێت بەپێی چەمکەکانمان". دیمیتری پێسکۆڤ دەڵێت، سوپای وڵاتەکەی "تەنیا ئامانجی سەربازی و کەلوپەلی سەربازی لەسەر خاکی ئۆکراینا دەکاتە ئامانج، نەک سڤیل". رووسیا خاوەنی زۆرترین کڵاوەی چەکی ئەتۆمییە لە جیهاندا. لەبارەی لێدوانەکانی گوتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتیی رووسیاشەوە، کیربی دەڵێت، "بە ئەوپەڕی توانامانەوە و هەموو رۆژێک چاودێریی ئەوە دەکەین". ئەمرۆ دەبێتە 29 رۆژ كە سەرۆكی روسیا ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی بۆ سەر خاكی ئۆكرانیا دەستپێكردووە و  بەپێی ئامارەی نەتەوە یەكگرتووەكان زیاتر لە سێ ملیۆن و نیو لە هاووڵاتییانی ئۆکراینا ئاوارە بوون و 935 هاووڵاتیی سڤیل کوژراون و هەزار و 496 کەسیش برینداربوون.

هاوڵاتی  بانکی ناوەندی عیراق رایگەیاند:" بە رێژەی 21.13٪ بڕی دۆلاری فرۆشراوی بەرزکردووەتەوە. ئەمڕۆ سێشەممە 22ی ئاداری 2022، بانکی ناوەندی عیراق راگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و تیاید هاتووە، بڕی 335 ملیۆن و 478 هەزار و 795 دۆلاری خستووەتە بازاڕەوە. ئاماژەی بەوەشداوە، بڕی دۆلاری فرۆشراو لەمڕۆدا بەراورد بە دۆلاری فرۆشراوی رۆژی پێنجشەممەی رابردوو کە 194 ملیۆن و 394 هەزار دۆلار بووە بە رێژەی 21.13٪ زیادیکردووە. هەر بە گوێرەی راگەیەنراوەکەی بانکی ناوەندی، نرخی هەر دۆلارێکی بە 1460 دیناری عیراقی فرۆشتووە. بانکی ناوەندی ئاماژەی بەوەشداوە، لەو بڕە دۆلارەی بانکی ناوەندی خستوویەتییە بازاڕاوە، 177 ملیۆن و 288 هەزار و 795 دۆلاری رەوانەی بانکەکانی دەرەوە کراوە بەمەبەستی ئاڵوگۆڕکردنی دراو. دەشڵێت، 64 ملیۆن و 250 هەزار دۆلار بەشیوەی نەختینەیی لەناو خۆیی وڵاتدا مامەڵەی پێوەدەکرێت.  

  سازدانی: شەنای فاتیح پسپۆرێكی مێژوویی و زمانی كوردی دەڵێت:" تەنیا كورد بەخوێن بەرگری لەنەورۆز كردووە و شەهیدی بۆ داوە"، دەشڵێت:" نەورۆز لەسەرەتاوە لەكوردستان سەری هەڵداوەو بەدنیادا بڵاوبووەتەوە". دكتۆر مەولود ئیبراهیم، مامۆستای كۆلێژی زمان لەزانكۆی سەڵاحەدین لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتی  ئاماژە بەلایەنە مێژووییەكانی جەژنی نەورۆز دەدات كەكورد چۆن ئەو یادەیان بەرز راگرتووە پێش میللەتانی دیكە. هەروەها ئەوەش دەخاتەڕوو كە پڕۆژەی نێوەندی نەورۆز  پڕۆژەی ئەوانەو چەندین ساڵە بڵاوی كردووتەوەو هەوڵێكە بۆ ئەوەی كە بتوانن هاوچەرخانەو زانستیانە سود لەجەژنی نەورۆز ببینن و بیكەن بەپردی پێكەوە بەستنەوەی كوردستان لەگەڵ هەموو ئەم وڵاتانەی لەكۆنەوە ساڵانە نەورۆز پیرۆز دەكەن. هاوڵاتی : وشەی نەورۆز لە چیەوە هاتووە ؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: نەورۆز ناوی جەژنێكی كۆنە، كۆنییەكی دوازدە هەزار ساڵەیی، لەو مێژووە دوورو درێژەدا ناوی ئەو جەژنە گۆڕانێكی زۆری بەسەردا هاتووە و بەزۆر زمان ناونراوە ، بەڵام لەهەموو ناوو زمانەكاندا لەوە دوور نەكەوتووەتەوە كە مەبەست جەژن و سەری ساڵ بێت! لەكۆنترین ناوی كە لەنووسراوە كۆنە سۆمەریەكاندا ناوی هاتووە نزیكەی پێنج هەزار ساڵ دەبێت ، بە زەگموك - ناوی هاتووە ، كە ئەو ناوە بە سۆمەری دەكاتە ..جەژنی سەری ساڵ ، ساڵی نوێ، رۆژی نوێ ، ساڵێ نوێ، لەنوێیشدا مەبەست نوێبوونەوەی ژیان و سروشت و زیندووبوونەوەی دەمموزیە! دەمموزی خوداوەندی داستانی (دەمموزو ئیستار= عەشتارە) كە بەپێی ئەفسانەو ئایینی كۆنی سۆمەریەكان، شەش مانگ دەچیتە ژێر زەوی و لەڕۆژی یەكەمی مانگی یەكەمی ساڵی نوێی سۆمەری دا زیندوو دەبێتەوە . كەدەكاتە ١/١/ساڵی نوێ و دەكاتە رۆژی یەكەمی مانگی نەورۆزی ساڵی نوێی كوردیمان، هەندێ جار لەگەڵ (ئەكیتۆ ) تێكەڵ كراوە، بەڵام  بەڕای من ئەكیتۆ جەژنێكی جیایە لەگەڵ زەگموك، ئەكیتۆ لە یەكی نیساندایە! ئەو جەژنە -نەورۆز- چۆن بەهۆی كۆنیەكەیەوەو وەك بەشێك لەئایین و كلتوری سۆمەریەكان لەگەڵ تەواوی شارستانیەتەكەیان هەرزوو بە چوار دەوردا بڵاوبووەتەوە، لەمیسر بە (شم النسیم) ناسراوە، لەهەندێ وڵات بەجەژنە بەهارە ناو دەبردرێ، لەسەردەمی ئیمپراتۆریەتی  ساسانیە كوردكان بە (نوك ڕۆژ ) دەناسرا ، نوك واتە نوێ، رۆژیش هەر رۆژەكەی خۆمانە، لەشاهنامەی فیردەوسی بە (نوروز ) و باباتاهیری هەمەدانی بە -نەورۆز- ناوی هێناوە ، نەورۆز ناوێكی هاوبەشە لەنێوان  كوردی و فارسیدا ، لەفەرهەنگی فارسیدا نووسراوە : (نەورۆز وشەیەكی زمانی فارسی ناوەڕاستەو ریشەكەی لەئاوێستاوە هاتووە) ئەوەش زانراوە كە ئاوێستا قۆناغێكی زمانی كوردیە! هەروەها لە(زەمانی زوو نەورۆز بەناوەكانی -ناوا سردا- واتە ساڵی نوێ، هەروەها - نوسارد - و نوسارجی - ناوبراوە ، نو نوی كوردیەو- سار- ساڵی كوردیەو جی - یش پاشگرە . ئەگەر بەپێی فەرهەنگی فارسی نەورۆز ریشەكەی ئاوێستایی بێت و لەسەردەمی ساسانیان كە بەشێوە زاری -پەهلەوی ساسانی- دواون و نوك رۆژیان پێ گوتبێ ، كەواتە نەورۆز پتر ناوێكی كوردیە تافارسی! نەورۆز لە -نەو - و -رۆز - پێكهاتووە، نەو و نو- و - رۆزكوردو فارس هەردوكیان بەكاریان دەهێنن، بەڵام ، ئێستا لەهەموو جیهان ئەو جەژنە كۆنە بە ناوی( نەورۆز) ناسراوە . هاوڵاتی : بەڵگە چییە كە نەورۆز كۆنترین جەژنە لەهەموو جیهاندا؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم:  هەموو پسپۆرو شارەزاكان لەمێژووی كۆن و شوێنەوارو شارستانییەتی سۆمەریەكان، لەسەر ئەوە كۆكن كە جەژنی -زەگموك -ی سۆمەریەكان كۆنترین جەژنی مرۆڤایەتیە، هیچ سەرچاوەیەك تائێستا باسی جەژنێكی لەوە كۆنتریان نەكردووە ، ئەو جەژنە لەداستانی -دەمموزو ئیستار، عەشتار- دا باسكراوە ، پسپۆران داستانی دەمموزو ئیستار بۆ سەردەمی كشتوكاڵی ئەشكەوت و سەرهەڵدانی كشتوكاڵ دەگەڕێننەوە، ئەو زەمەنەش دەكاتە (١٠هەزار ساڵ ) پێش زایین، كە ئێستا دەكاتە (١٢ هەزار ساڵ) هەر پسپۆرانی شارستانییەت و كلتوری سۆمەریەكان جەژنی زەگموك بەجەژنی نەورۆز دەزانن، بەهۆی ئەوەی كە باپیرانی سۆمەریەكان لەكوردستان بوون و نەورۆزو زەگموك لەهەمان رۆژی یەكەمی ساڵی نوێی سۆمەری و كوردی دا دەكرێن بەجەژن، زۆرن ئەوانەی كە زەگموك و نەورۆز بەیەك جەژن دەزانن ، بۆ نموونە : هینری فرانكفۆرت شوێنەوارناس لە لێكۆڵینەوەیەكدا بەناوی ( گقوس تموزیە فی كردستان - سروتە دەمموزیەكان لەكوردستان) لەساڵی ١٩٣٢دا دەڵێ: ٠كوردەكان لەنەورۆزدا هەمان شت دەكەن كە سۆمەریەكان لە جەژنی زەگموك دا دەیانكرد ). هەروەها دكتۆر خەزعەل ماجدی لە كتێبی ئایینی سۆمەری دا دەنووسێ: جەژنی نەورۆز هەمان جەژنی زەگموكی سۆمەریەكانە . بۆ نموونە: هەردوو جەژن لەڕۆژی یەكەمی ساڵی نوێیە كە هەردوو ساڵی نوێی سۆمەری و كوردی لەیەك رۆژدا دەستپێدەكەن و سەرەتای بەهارە و كۆتایی زستانە، لەهەردوو جەژن ئاگر دەكرێتەوە و زۆر هۆی تر .  هەروەها ئەو جەژنە لە سۆمەریەكانەوە گەیشتووە بە هەموو نەتەوەكانی تر وەك ئەكەدی و بابلی و ئاشوریەكان، دیسان گوتیەكان و میتانیەكان و هوریەكان و لولوبیەكان و ئیلامیەكان و میدیەكان و كاردۆخیەكان و ساسانیەكان و هەموو ئەوانەی دێنەوە نێو مێژووی كورد جەژنی نەورۆزیان وەك جەژنێكی كۆن بەجەژنی خۆیان زانیوە و هەر بۆیە تائێستاش ئەو جەژنە كۆنە بەردەوامە و جەژنی لەوە كۆنتر تائێستا باس نەكراوە ! هاوڵاتی : چۆن دەیسەلمێنرێت نەورۆز لە كوردستان سەریهەڵداوە؟ ئەی بۆچی دەوترێت نەورۆز تایبەتە بەنەتەوەی فارس؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: پێشتر گوتمان جەژنی  نەورۆز لە جەژنی زەگموكی سۆمەریەوە هاتووە، سۆمەریەكان خۆیان و باپیرانیان لەكوردستان بوون، ئەوە رای زۆربەی هەرە زۆری سۆمەرناسان و شارەزایانی مێژووی كوردستان و دوو رووبارانن، كە سۆمەریەكان لە كوردستان بوون و نەورۆزیش لەجەژنی زەگموكی داستانی دەمموزی و ئیستاری سۆمەریەوە هاتبێ و ئەو داستانەش داستانێكی كۆنی سۆمەریەكان بێت ئەو داستانەش بۆ سەردەمی كشتوكاڵی ئەشكەوت دەگەڕێتەوەو كۆنترین كشتوكاڵیش لەكوردستان سەری هەڵداوە، كەواتە ئەو جەژنە لەكوردستان سەری هەڵداوەو زەمەنەكەشی بۆ زیاتر لە دوازدە هەزار ساڵ دەگەڕێتەوە، ئەو جەژنە لەزیندووبوونەوەو هاتنەوە سەر دنیای دەممووزی  دەستپێدەكات، كە پێشتربە شەش مانگ دەمموزی دەچێتە جیهانی ژێرەوەو بندنیای سۆمەریەكان واتە- عالم السفلی-ی سۆمەریەكان، ئێمە لەدوو ساڵی رابردوو لە لێكۆڵینەویەكی زانستیدا ئەوەم سەلماند كە شاری - دێرینكۆیۆی ژێرزەمینی - كە هەشت چین لەژێر چینەو دەكەوێتە كوردستانی باكوور، ئەو شارە ژێر زەمینیە زۆر لەگەڵ چوونە خوارەوەی دەمموزی و ئیستارو ئیننەنا دەگونجێ، چۆن هەر یەكێك لەوانە كە دەچنە خوارەو، دەبێ - حەوت دەرگا - ببڕن و لە هەر دەرگایەك بەشێك لەپۆشاكەكانیان داكەنن، ئەو شارە هەشت چین لەژێر چینەش، ئەو شوێنەیە كە دەمموزی و ئینەناو ئیستار لێیەوە جوونەتە خوارەوە. كەواتە جەژنی نەورۆز هەمان جەژنی زەگموكی سۆمەریەكانەو ئەو جەژنەش كۆنترین جەژنی جیهانەو سۆمەریەكانیش خۆیان و باپیرانیان لەكوردستان بوون و كەواتە جەژنەكەشیان لەكوردستان سەری هەڵداوەو هەر لەكوردستانیش بەدنیادا بڵاوبووەتەوە . هاوڵاتی : ئایا نەورۆز تایبەتە بە نەتەوەی فارس؟ كە ساڵانە سیانزە بەدەر پەیڕەو دەكەن لەنەورۆزدا؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: راستیەكەی دەگوترێ جەژنێكی ئێرانییە، بەڵام ، نەمبیستووە بڵێن نەورۆز تایبەتە بە نەتەوەی فارس! بەهۆی ئەوەی كە ئێران وەك دەوڵەت و لەمێژە بەفەرمی  ساڵانە یادی ئەو جەژنە دەكاتەوە، ئەمە وای كردووە كە ئێران خۆی بەخاوەنی نەورۆز بزانێ و جیهانیش زۆرتر دەوڵەت دەبینێ تا نەتەوەی بێ دەوڵەت!! هەروەها لەساڵی ٢٠١٠ دا نەتەوەیەكگرتووەكان نەورۆزی وەك جەژنێكی كلتوری ئاشتی  بەجیهان ناساند، ئەمەش لەسەر داوای چەند دەوڵەتیك بوو، لەوانە ئێران، توركیا، ئەفغانستان..و زۆری تر. هەر بۆیە دواجار نەتەوەیەكگرتووەكان نەورۆزی وەك جەژنێكی ئیرانی -فارسی ناوبردو گوتیان تەمەنی (٣٠٠٠) ساڵە و لەڕۆژی ٢١/٣ی هەر ساڵ رۆژی جەژنی نەورۆزە! لەمەدا نەتەوەیەكگرتووەكان لەهەرسێ پێناسە بەهەڵەدا چووە! یەكەم : نەورۆز وەك پێشتر باسم كردو سەلماندمان تەمەنی (١٢) هەزار ساڵە نەك (٣) هەزار ساڵ! ئەو جەژنە ریشەكەی ئێرانی نیە، بەڵكو لەكوردستان سەری هەڵداوە، ئەمەش زۆر لێكۆڵەری ئێرانی ئەم راستیەیان باسكردووە بۆ نموونە (خەیام ) كە ساڵنامەی جەلالی داناوەو ساڵنامەكەی لەڕۆژی نەورۆز دەستپێدەكات، ریشەی نەورۆز دەباتەوە سەر خوداوەندی گیاو سەوزایی و -دەمموزی - دیسان لێكۆڵەر ( دكتۆر ژاڵە ئاموژگار) دەنووسێ: نەورۆز لە زەگموكی سۆمەری هاتووەو تەمەنی ٤٥٠٠ ساڵە . هەروەها (دكتۆر چیا‌و صدر الاشرافی) دەنووسێ : (سۆمەریەكان لەسەرەتای بەهار جەژنێكی گەورەیان هەبوو ١٢ دوازدە  رۆژی دەخایاند، كە دەكاتە نەورۆزی خۆمان ) دیسان لێكۆڵەر (خەسرەو قولی زادە) رێوڕەسمی یادكردنەوەی نەورۆز بەهەمان رێوڕەسمی یادی زیندوو بوونەوەی دەمموزی دەچوێنی و بەیەك جەژنیان دەزانێ ، (میهرداد بەهار) مێژووناسی كوردی ئێرانی  نەورۆز بەجەژنی سۆمەریەكان دەزانێ و تەمەنی بە ٧٥٠٠ ساڵ دەخەمڵێنێ! زۆر لێكۆڵەری تریش! ئەم لێكۆڵەرە ئێرانییانە وەك ئەوەی نەورۆز بەجەژنی سۆمەریەكان دەزانن، ئەوە تەمەنیشی بۆ ٧٥٠٠ ساڵ دەگەڕێننەوە ، نەك (٣٠٠٠) هەزار ساڵ!!. دەمێنێتەوە ئەوەی ئایا نەورۆز لە ٢١/٣ دا دەكرێ ؟ ئەوەی راستی بێت رۆژی ١/١ ساڵی نوێی كوردی و سۆمەری رۆژی جەژنی نەورۆزە ، ٢١/٣ دەكەوێتە بەرامبەر  رۆژی نەورۆز  بەساڵنامەی زایینی ، پێویستە ئێمە نەورۆز لەنێو ساڵ و ساڵنامەی كوردی دا ببینین ، نەك ساڵنامەی زایینی ! هاوڵاتی : بۆچی دەوترێت نەورۆز تایبەتە بەنەتەوە ئاریەكان؟ لەكاتێكدا ئەكەدی و ئاشوری كە لەنەتەوەی سامین یادی نەورۆزیان كردووتەوە؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: نەورۆز هەر لەسەرەتاوە بەچوار دەوری سۆمەریەكاندا بڵاوبووەوەو بەرەو بەجیهانی بوون چوو، هەربۆیە ئێستا لەكۆنیدا زۆر نەتەوە بەهی خۆیان دەزان، ئەكەدی و ئاشوریش لەسەر شارستانیەتی سۆمەریەكانەوە پێگەیشتوون و زۆر سودیان لەسۆمەریەكان بینیوە و جەژنی زەگموك - نەورۆز- یشان بە هەمان شیوە لەسۆمەریەكانیان وەرگرتووە ، جگە لەوان بابیلیەكانیش جەژنی نەورۆزیان وەك جەژنی خۆیان پیرۆزكردووەو هەتا لەمێژوودا بە -نەورۆزی بابیلی- ناسراوە، بۆ ئەوەی كە هەندێ بەجەژنێكی ئاری دەزانن ، ئەمەش لەوەوە هاتوووە كە كوردو هەتا سۆمەریەكانیش هەندێ مێژووناس بە ئاریان دەزانن و ئەمەش دوور نیە لەڕاستی و ئێستاش ئەو میللەت و وڵاتانە زۆرن كە نەورۆز بەهی خۆیان دەزانن   . هاوڵاتی : بۆچی نەتەوە یەكگرتووەكان نەورۆزی بە بۆنەیەكی ئێرانی ناساندووە ؟ تاچەند ئەم ناساندنە پەیوەندی بەنەبوونی دەوڵەتێكی كوردییەوە هەیە؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: پێشتر باسمان كرد، ئێران وەكو دەوڵەت لەگەڵ چەند دەوڵەتێكی تر داوایان لە نەتەوەیەكگرتووەكان كردبوو كە نەورۆز وەك جەژنێكی جیهانی بناسێنن، لەنێو دەوڵەتەكانی داواكردوو، ئیران لەهەمووان لەپێشتر بوو، بەداخەوە دەوڵەتی عێراق لەگەڵ ئەم داواكردنە نەبووە! دەنا لەڕاستیدا كە ئێستا هەرێمی كوردستان بەشێكە لەعێراق، نەورۆزیش جەژنێكی عێراقیە بەپێی جوگرافیایەكەیەوە، ئەوەش زۆر راستە چۆن كورد دەوڵەتی نەبوو دەنا كورد لەهەمووان لە پێشترە بەبەڵگەی مێژوویی و جوگرافی پتر لەهەمووان خاوەنی نەورۆزە .  هاوڵاتی : پەیوەندی نێوان ئایینی زەردەشتی و جەژنی نەورۆز لەچیدایە؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: لەسەرەتاوە جەژنی نەورۆز - زەگموك -ی سۆمەری تەواو جەژنێكی ئایین سۆمەریەكانە! پاشتر هەر میللەت و ئایینێكی كە نەورۆزیان وەرگرتووە ، هەوڵیان داوە وەك جەژنێكی ئایین خۆیان، ئاهەنگی بۆ بگێڕن و پیرۆزی بكەن، بۆ ئایین زەردەشتیش هەروا بوو ، شتێك هەیە نەورۆز لەسەرەتاوە ئاگری بۆ كراوەتەوە و ئاگر رەگەزێكی گرنگ و گەورەی جەژنی نەورۆز بووە، چۆن زەردەشتیەكانیش ئاگریان وەك هێمایەكی گرنگی ئایینەكەی خۆیان زانیوەو لە ئاتەشگەدەی زەردەشتی بەردەوام ئاگر داگیرساوەو وەك روناكی دژی تاریكی و ئەهریمەن و هێمایەك بووە بۆ رۆژ، لێرەوە بوو كە هەندێ كەس زەدەشتیەتیان بەئاگرپەرستی دەزانی و ئاگری نەورۆزیشیان وا لێكدەدایەوە كە ئاگرپەرستیە، دەنا نەورۆز چەند هەزار ساڵێك پێش پەیدابوونی ئایینی زەردەشتیە،  سەرەتا موسڵمانەكانیش نەورۆزیان رەتكردەوە، دواجار لەنەورۆزدا باج و خەراجیان كۆكردەوە  چۆن پاشا ساسانیەكان ئەوانیش لەجەژنی نەورۆزدا دیاری و باج و خەراجیان بۆ دەهات، موسڵمانەكان لەپەراوێزی باوەڕی دینیدا نەورۆزیان بەزۆر مێژووی خۆیانەوە گرێ داوە ، وەك ئەوەی ئەو رۆژەی خودا جیهانی دروستكرد، رۆژی نەررۆز بوو، ئەو رۆژەی خودا ئادەمی دروستكرد رۆژی نەورۆز بوو، ئەو جۆرە باوەڕە ئایین و میللییانە زۆرن كە نەورۆز بەزۆر رووداوی مێژوویی و كەونی دەبەستنەوە. هاوڵاتی : بۆچی تائێستا حكومەتی  هەرێم و حكومەتی عێراق كەمتەرخەم بوون بەرامبەر ئەو هەڵەیەی كە نەتەوەیەكگرتووەكان كردوویەتی  و راستیان نەكردووتەوە؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: ئەوەی راستی بێت تا ئێستا من نەمبیستووە چ حكومەتی عێراق و چ حكومەتی هەرێم باسیان لەم بابەتە كردبێ! من بۆ خۆم ئەمە بۆ سیاسەت دەگێڕمەوە ، چۆن ئێستا نە حكومەتی عێراق و نە حكومەتی هەرێم نایانەوێ ئەم فایلە بكەنەوەو لەگەڵ ئێران رووبەڕووببنەوە! لەكاتێكدا ئەمە مافێكی رەوای عێراق و كوردستانە و بۆ ئەم مافەش هەموو بەڵگەكان لەبەرژەوەندی عێراق و كوردستانەدایە؛ هیوادارم ئەم مافە رەوایە چیتر بێدەنگی لێنەكرێ و بەشیوەیەكی فەرمی هەوڵی جددیانەی بۆ بدرێ و ئێستاش داوابكرێ هەر باشەو چیتر درەنگ نەكەوێ ! بەداخەوە ئێستا ساڵانە نەتەوەیەكگرتووەكان و زۆر وڵات ساڵانە  پیرۆزبایی جەژنی نەورۆز لەئێران دەكەن! لەكاتێكدا دەبوایە لەعێراق و كوردستان بكرێ! راستكردنەوەی ئەم هەڵەیە كە جەژنی نەورۆز ریشەكەی ئێرانی نیەو عێراقی و كوردستانیە! سودی زۆری بۆ كوردستان و عێراق هەیە، لەهەموو روویەكەوە. ئێمە ساڵی ٢٠١٠ پاش ئەوەی نەتەوەیەكگرتووەكان ئەوەی بڵاوكردەوە، كەنەورۆز ریشەكەی ئێرانییەو تەمەنی (٣٠٠٠) ساڵە، نامەیەكم بۆ سكرتێری  گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان نووسی و لەڕۆژنامەكان بڵاومكردەوەو لەكتێبەكەشمدا جارێكی تر راستیە مێژووییەكانم خستە بەرچاو، بەداخەوە چۆن من وەك خۆم ئەمەم كردو هیج نێوەندێكی دەسەڵات پشتگیری ئەم هەوڵەی ئێمەی نەكردو دەنگمان نەگەیشتە نەتەوە یەكگرتووەكان و هەرچەندە لەڕاگەیاندنەكان زۆرمان باسكردو خستمانە بەرچاوو گوێی هەموو لایەك .   هاوڵاتی : هۆی چیە تائێستا (نێوەندی نەورۆز) دانەمەزراوە؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: پڕۆژەی نێوەندی نەورۆز، پڕۆژەی ئێمەیە و چەندین ساڵە بڵاوم كردووتەوەو هەوڵێكە بۆ ئەوەی كەبتوانین هاوچەرخانەو زانستیانە سود لەجەژنی نەورۆز ببینین و بیكەین بەپردی پێكەوە بەستنەوەی كوردستان لەگەڵ هەموو ئەم وڵاتانەی لەكۆنەوە ساڵانە نەورۆز پیرۆز دەكەن و لەگەڵ هەموو جیهان، بتوانین نەورۆز بكەین بە بۆنەیەكی جیهانی و چالاكی هونەری و ئەدەبی و شانۆیی و سینەمایی و ئاهەنگ و گۆرانی و گەشت و گەشتی شوێنەواری وەرزشیی لەكوردستان و بەهاوبەشی هەموو ئەو وڵاتانەی كە مێژوویەكی دوورو درێژیان هەیە لەگەڵ نەورۆزدا،  هەروەها هەموو جیهان، ساڵانە لەنەورۆزدا دوازدە رۆژ ئاهەنگی گەورەو هەمەجۆر لەشارەكانی كوردستان و بەهاوبەشی تیپ و نێوەندە هونەری و ئەدەبیەكان و سازكردنی پێشبڕكێی هەمەجۆرو بەخشینی (خەڵاتی نەورۆزی) بەكەسە براوەو تیپە سەركەوتووەكان، ئەمەش دەبێتە هۆی چالاكیەكی گەورەو دەرگای كارو كاسبی بۆ هەزاران گەنج و بێكار دەكاتەوە ، بەهاتنی تیپە هاوبەشەكانی دەرەوەو گەشتیارەكان، گەرم و گوڕیەكی زۆر دەخاتە نێو وڵات و ئابووری كوردستان دەبوژێنێتەوە لەم سەردەمی بێكاری ئەم هەموو گەنج و دەرچووەی نێوەندەكانی خوێندن . هاوڵاتی : ئەو نەتەوانەی نەورۆز بەموڵكی خۆیان دەزانن كێن ؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: ئێستا زۆر نەتەوە نەورۆز بەجەژنی خۆیان دەزانن، ساڵی ٢٠١٠ كە نەتەوەیەكگرتووەكان جەژنی نەورۆزی كرد بەجەژنێكی جیهانی، لەسەر داوای ئازەربایجان و ئەفغانستان و ئێران و توركمانستان و توركیاو تاجیكستان و قەرەغیزستان و كازاخستان بوو، دواتر وڵاتانی ئەلبانیاو كۆماری مەقدۆنیاو هیند چوونە ناو داواكارانی پرۆژەكە،  واتە ئەم وڵاتانە هەمویان نەورۆزیان بەهی خۆیان دەزانی ، هەتا كە بەناوی ئێران بڵاوكرایەوە وەزیری دەرەوەی ئەفغانستان توڕەبوو دانیشتنەكەی بەجێهێشت  و چووە دەرەوە، ئەوە توركیاش ئەمەی قبول نەبوو كە نەورۆز ریشەی ئێرانیەو نەورۆزی بەهی خۆی دەزانی، لەكاتێكدا بەئاگر رێی لەكورد دەگرت كە نەورۆز پیرۆز بكەن و دەیخستنە بەندیخانە! پێشتر گوتمان نەورۆز هەر لەسەرەتاوە بەرەو جیهانی بوون چوو ، هەربۆیە نەتەویەكی زۆر لەپێش زایین و بەهەزاران ساڵە نەورۆز وەك جەژنی نەتەوەییو وڵاتی خۆیان دەناسن، بەڵام هیچ یەك لەو وڵات و نەتەوانە هێندەی كورد بەڵگەی مێژویی و جوگرافی و كلتوریان لەبەردەستدا نیە! هاوڵاتی : كورد چۆن دەڕوانێتە نەورۆزو جیاوازی نەورۆز چیە لەنێوان كوردو میللەتانی تر كە ئەوانیش لەكۆنەوە نەورۆز پیرۆز دەكەن؟ دكتۆر مەولود ئیبراهیم: نەورۆزی كورد زۆری جیایە لەنەورۆزی میللەتانی تر! لەڕووی مێژووییەوە هەر لەسەرەتاوە لەكوردستان پەیدابووەو ئێستاش بووە بەشێك لە مەرجی نەتەوەیی بوونی كورد، میللەتان نەورۆز وەك بۆنەیەك و گەشت و سەیرانی بەهارە نەورۆز دەبینن و بووە بە جەژنێكی كلتوری لای ئەوان، بەڵام؛ لای كورد جەژنێكی نەتەوەییەو بە خوێن پاراستوویەتی و نەورۆزی تیكەڵ خەباتی نەتەوەیی خۆی كردووەو لەنەورۆزان خەبات و تێكۆشانی كورد گەرم تر دەبێت و داگیركەرانیش توندتر دژایەتی كورد دەكەن و تائێستا بەسەدان كورد لەپێناو گەش ڕگرتنی ئاگری نەورۆز گیانی خۆیان كردووەتە قوربانی و شەهید بوون لەو پێناوە، ئەمەش لەهەموو پارچەكانی كوردستان ئاوایە، بەڵام؛ تائێستا نەمانبیستووە كە جگە لەداگیركەرانی كوردستان هیچ دەسەڵاتێك نەورۆزی لە هاووڵاتیانی خۆی قەدەغە كردبێت! واتە نەورۆز بۆ كورد بەخوێن و خەبات تێكەڵ مێژووەكەی بووە، هەربۆیە -خەباتی نەورۆزی - مێژوویەكی دوورو درێژو بەرهەمێكی ئەدەبی زۆری لێكەوتووەتەوە، بەتایبەت ئەدەبی خەبات و تێكۆشان و قوربانیدان، كە ئەمە لەمێژووی میللەتانی تر نابیندرێ!

  هاوڵاتى  بەڕێوەبەری کۆمپانیای گشتی بازرگانی عیراق رایگەیاند:" وەزارەتی بازرگانی بە پشتبەستن بە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران دۆسیەی شایتەداراییەکانی جوتیارانی بەتەواوەتی داخست". ئەمرۆ سێشەممە 22ی ئاداری 2022، محەمەد حەمدون، بەڕێوەبەری کۆمپانیای گشتی بازرگانی عیراق بە ئاژانسی فەرمی هەواڵی وڵاته‌كه‌ی راگەیاند:" وەزارەتی دارایی بڕی 600 ملیار دیناری وەک شایستەی دارایی داوەتە جوتیاران لەبەرامبەر کڕینی بەرهەمی گەنم و جۆدا". ئاماژەی بەوەشدا:" وەزارەتی بازرگانی بە پشتبەستن بە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران دۆسیەی شایتەداراییەکانی جوتیارانی بەتەواوەتی داخست". هەروەها، داوای لەسەر جەم جوتیاران کرد بەمەبەستی وەرگرتنی شایستە داراییەکانیان سەردانی لقی کۆمپانیای گشتی بۆ بازرگانی دانەوێڵە لە پارێزگاکانیان بکەن.

  هاوڵاتى  نوری مالیکی رایگەیاند:" دەنگۆ و بابەتی هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و دووبارە هەڵبژاردنەوەی جێگەی قەبوڵکردن نییە". دەلێت:" چوارچێوەی هەماهەنگی و هاوپەیمانەکانی پابەندن بە دروستکردنی" سێیەکی گەرەنتیکار"(سێیەکی پەکخەر) لەپێناو سەلامەتی پرۆسەی سیاسی و رێگریکردن لە ئاژەوەی سیاسی و دروستکردنی حکومەتێکی لاواز کە زیان بە بەرژەوەندی هاوڵتیان بگەیەنێت و شکۆی دەوڵەت لاوازبکات". نوری مالیکی، سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا لە تویتێکدا کەلەلاپەڕەی تایبەتی خۆی لە تویتەر بڵاویکردوەتەوە رایگەیاندوە، چوارچێوەی هەماهەنگی و هاوپەیمانەکانی پابەندن بە دروستکردنی" سێیەکی گەرەنتیکار"(سێیەکی پەکخەر) لەپێناو سەلامەتی پرۆسەی سیاسی و رێگریکردن لە ئاژەوەی سیاسی و دروستکردنی حکومەتێکی لاواز کە زیان بە بەرژەوەندی هاوڵتیان بگەیەنێت و شکۆی دەوڵەت لاوازبکات. ئاشکراشیکرد، ئامانجمان ئەوە نییە کە پێکهێنانی حکومەت پەکبخەین، بەڵام پێویستە بۆ پێکهێنانی گەورەترین کوتلە و گەورەترین نوێنەرایەتی کە سەرۆک وەزیران رابسپێرێت و حکومەتی نوێ پێکبهێنرێت. جەختیش دەکاتەوە : "هیچ هێزێکی سیاسی ناو چوارچێوەی هەماهەنگی رێگە بەم بابەتەنادات و بەهەموو هێزییەوە دژی دەبنەوە." مالیکی لە تویتەکەیدا دەڵێت، هیچ هێزێکی سیاسی بابەتی هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و دووبارەکردنەوەی هەڵبژاردنی پێشنیاز نەکردووە و بڵاوکردنەوەی ئەو دەنگۆیانەش تەنها بۆ دروستکردنی پروپاگەندەیە پێش سازکردنی دانیشتنی داهاتووی پەرلەمان و دروستکردنی ترسە لە دڵی پەرلەمانتارە سەربەخۆکان تا هانیانبدەن ئامادەی دانیشتنەکەبن سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا ئەوەشی خستووەتەڕوو، رۆژی 26ی 3ی 2022 رۆژی دانیشتنی پەرلەمان و هەڵبژاردنی سەرۆک کۆمارە.

هاوڵاتى راكان جبوری داوای له‌ مسته‌فا كازمی سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق كرد، سه‌ردانی به‌په‌له‌ی پارێزگای كه‌ركوك بكات به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ری كێشه‌ی به‌نزین و كاره‌با. راكان جبوری پارێزگاری كه‌ركوك به‌وه‌كاله‌ت له‌ كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیدا رایگه‌یاند:" حكومه‌تی فیدڕاڵی و سه‌رجه‌م وه‌زاره‌ته‌كان له‌دابینكردنی خزمه‌تگوزاریه‌كانی سوته‌مه‌نی و كاره‌با جیاوازی له‌نێوان پارێزگاكان ده‌كه‌ن و كه‌ركوك په‌راوێزخراوه‌". وتیشی، "داوا له‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق ده‌كه‌م، سه‌ردانی به‌په‌له‌ی كه‌ركوك بكات به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردنی قه‌یرانی سوته‌مه‌نی و خراپی ره‌وشی كاره‌با، چونكه‌ كه‌ركوك له‌ڕوی كاره‌با و سوته‌مه‌نیه‌وه‌ خراپترین پارێزگای عێراقه‌".  

  هاوڵاتى نوێنەری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق رایگەیاند:" لایەنە پەیوەندیدارەکان لە هەموو پارتە سیاسییەکان پێویستە ئەم بابەتە بکەنە سەرلیست بەوپێیەی بەرپرسیارێتییەکی هاوبەشە و دۆسییەکی گرنگە و پێویستە بە پەلە و بە جدی چارەسەر بکرێت و ناکۆکییە سیاسییەکان بە لاوەبنرێن". ئەمڕۆ سێشەممە 22ی ئاداری 2022، جێنین پلاسخارت، نوێنەری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق، لە رۆژی جیهانی ئاودا پەیامێکی بڵاوکردەوە و وتی: "فەراهەمبوونی و بەڕێوەبردنی سەرچاوەکانی ئاو لە عێراق بەشێوەیەکی دروست گرنگی تایبەتی هەیە، مانگی رابردوو لە باشوور سەردانی زەنگاوەکانی میزۆپۆتامیام کرد ئەو ئاڵنگارییانەم بینی، کە دووچاری عێراق دەبێتەوە".  پلاسخارت وتیشی: "کەمی بارانبارین، کەمبوونەوەی ئاو، سوێربوونی خاوک و ئاو، بەڕێوەبردنی ناکارای سەرچاوەکان و گەشەسەندنی ژمارەی دانیشتووان"، ئەمانە کاریگەرییان لە سەرتاسەری جیهان بە جێهێشتووە، سەرەڕای گۆڕانی کەشوهەواش. بە بڕوای بەرپرسە باڵاکەی یوئێن لە عێراق: "کەمکردنەوەی بەردانەوەی ئاویش لە لایەن وڵاتانی دروسێ یەکێکە لە هەڕەشە مەترسیدارەکان". لە رۆژی جیهانی ئاو، پلاسخارت پەیامێکی ئاراستەی لایەنە پەیوەندیدارەکان لە هەموو پارتە سیاسییەکانی عێراق کردووە و دەڵێت: "لایەنە پەیوەندیدارەکان لە هەموو پارتە سیاسییەکان پێویستە ئەم بابەتە بکەنە سەرلیست بەوپێیەی بەرپرسیارێتییەکی هاوبەشە و دۆسییەکی گرنگە و پێویستە بە پەلە و بە جدی چارەسەر بکرێت و ناکۆکییە سیاسییەکان بە لاوەبنرێن، لەمانە گرنگتر پێویستە وڵاتانی دراوسێ بەشداربن لە گفتوگۆ ئامانجدارەکان دەربارەی بەشکردنی ئاو و بەڕێوەبردنی سەرچاوەکان." لە سەرەتای ئەم مانگەدا دووەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی بەغدا بۆ ئاو لە عێراق سازکرا، لەو بارەوە پلاسخارت وتی: "لە کۆنفرانسەکەدا چەندین راسپاردەی گرنگ و جۆراوجۆر خرانەڕوو، ئەمەش بە دڵنیاییەوە دەستپێکێکی باشە و دەبێت لە ئێستا بەدواوە بە کرداری پەیڕەو بکرێت".  

ئارا ئیبراهیم ئه‌ندامێکى سه‌رکردایه‌تى یه‌کێتى ئه‌وه‌ ره‌تده‌کاته‌وه‌ که‌ عه‌لى باپیر 250 هه‌زار دۆلارى له‌ مام جه‌لال وه‌رگرتبێت و ده‌شڵێت:" ناوى من له‌و پرسه‌دا هاتووه‌ که‌ به‌ حساب چووبێتم داواى پاره‌که‌م کردبێته‌وه‌ شتى وا نییه‌". پاش ئه‌وه‌ى چه‌ند لاپه‌ڕه‌یه‌کى کتێبى (بیره‌وه‌ریى پێشمه‌رگه‌یه‌ک)ى محه‌مه‌دى حاجى مه‌حموود بڵاوکرایه‌وه‌و تێیدا ئاشکراى کردبوو، عه‌لى باپیر بڕى 250 هه‌زار دۆلارى له‌ جه‌لال تاڵه‌بانی، سکرتێرى یه‌کێتیى وه‌رگرتووه‌ و ناوى حامید حاجى غالى هێنراوه‌ که‌ چووه‌ بۆ لاى عه‌لى باپیر بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ى پاره‌که‌، به‌و هۆیه‌وه‌ گرژى میدیایى که‌وته‌ نێوان حزبى سۆسیالست و کۆمه‌ڵى دادگه‌رى. له‌مباره‌یه‌وه‌، حامیدى حاجى غالى ئه‌ندامى سه‌رکردایه‌تى یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان له‌لێدوانێکى تایبه‌تدا به‌ هاوڵاتى وت:" کاکه‌ حه‌مه‌ کتێبى بیره‌وه‌رى پێشمه‌رگه‌یه‌کى بۆ ناردووم و هێشتا نه‌مخوێندووه‌ته‌وه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ى له‌ میدیاکان باس ده‌کرێت ناوى من هاتووه‌ له‌و پرسه‌دا ئاگادارى نیم". هه‌روه‌ها وتیشى:"به‌ حساب من چووبێتم داواى ئه‌و 250 هه‌زار دۆلاره‌م له‌ مامۆستا عه‌لى باپیر کردبێته‌وه‌ شتى وا نییه‌ و ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ى له‌سه‌ر ده‌ڵێم".

هاوڵاتى وتەبێژی جەهەپە رایگەیاند:" دەمیرتاش بە ناحەق و بە مەبەستێکی سیاسی دەستبەسەرە کە ئەمە راستییەکە هەموو کەسێک دەیزانێت". فایەق ئۆزتراک، وتەبێژی جەهەپە لەبارەی دەستبەسەرکردنی سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پێشووتری هەدەپە رایگەیاند: "دەمیرتاش بە ناحەق و بە مەبەستێکی سیاسی دەستبەسەرە کە ئەمە راستییەکە هەموو کەسێک دەیزانێت... هیچ کەسێک ناتوانێ باسی ئەو مەودایە بکات کە جەهەپە بەڕوونی لە نێوان خۆی و تیرۆر دایناوە. بەتایبەتیش هاوپەیمانیی جمهوور کە ماوەیەک هاوڕێی نامەگۆڕینەوە بوو لەگەڵ ئۆجەلان".   سەلاحەدین دەمیرتاش لە چوارچێوەی ''لێکۆڵینەوەکانی تیرۆر'' لە 4ی تشرینی دووەمی 2016 ەوە لە گرتووخانەی ئەدیرنە زیندانیکراوە.  لە دوایین بڕیاردا، رۆژی 21-02-2022 سزای سێ ساڵ و شەش مانگ بۆ سەلاحەدین دەمیرتاش لە کەیسی "سووکایەتیکردن بە سەرۆککۆمار" لەلایەن دادگەی ئیستەنبووڵەوە پشتڕاستکرایەوە.

هاوڵاتى وەزارەتی بەرگریی ئیسرائیل رایگەیاند:" ئەو دوو درۆنە ئێرانیەی کە مانگی رابردوو لە لایەن هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعشەوە لە نزیک شاری هەولێر خرانە خوارەوە، بۆ ئەوە نێردرابوون تاوەکو لە نێو ئیسرائیل بتەقنەوە". هێزی بەرگری ئاسمانیی ئیسرائیل ئاشکرای نەکردووە کە بە دیاریکراوی لە کوێوە درۆنەکان ئاراستە کرابوون، بەلام رایگەیاند "درۆنەکان بە درێژایی گەشتەکەیان لە لایەن یەکینەکانی کۆنتڕۆلی زەوینییەوە دۆزرابوونەوە و شوێنیان کەوتبوون." سوپای ئیسرائیل دەڵێت: "پێش ئەوەی درۆنەکان بگەنە سنووری ئاسمانیی ئیسرائیل، بە هاوئاهەنگیی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، دۆزرابوونەوە." هەفتەی رابردوو، میدیای نزیک لە حیزبوڵڵای لوبنانی رایگەیاند، هەر لە مانگی شوباتدا ئیسرائیل بە هێرشێکی ئاسمانی سەدان درۆنی ئێرانیی لە بنکەیەکی ئاسمانیی کرماشانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە نێوبردووە. لە دوای ئەو هێرشە، ئێران 12 مووشەکی بالیستی ئاراستەی پایتەختی هەرێمی کوردستان کرد، ئەوەش بە پاساوی بە ئامانجکردنی پێگەیەکی ئیسرائیلی کە بەرپرسانی هەرێمی کوردستان بە دەنگۆیێکی بێ بنەما ناوی دەبەن.   ​​

هاوڵاتى حەشدی شەعبی ئەمرۆ نوسراوێكی بلاوكردۆتەوە بۆ لایەنگرەكانی و تێیدا چەندین بریاری جۆراوجۆری راگەیاند و بەو پێیە لایەنگرەكانی ناچار دەكات پەیرەوی بكەن.  دەستەی حەشدی شەعبی بەپێی نووسراوی ژمارە 134 کە رۆژی 20ی ئاداری 2022 دەرچووە چەند بڕیارێکی بۆ ئەندامانی دەکردووە و بەپێی نووسراوەکە کە لە رۆژی دورچونییەوە جێبەجێدەکرێت، ئەم شتانەی خوارەوەی لە پیاوان قەدەغە کردووە: 1- لەبەرکردنی پانتۆڵی کاوبۆ و کراسی خەتخەت. 2- لەبەرکردنی ئەو جلانەی کە ئاڵا و نووسینی بیانیان لەسەرە. 3- سەرتاشین بەشێوازی رۆژئاوایی. 4- نابێت پێڵاو بەبێ گۆرەوی لەپێبکرێت. 5- نابێت تاتۆی زەق دەربکەوێت. 6- پابەندبوون بە لەبەرکردنی ئەم جۆرە جلانەوە؛ رەنگی سپی، ئاسمانی، رەش، شین و قاوەیی. 7- هەرچی پەیوەندیی بە بەشەکانی ئاسایش، دیزاین، لوجستی، چاککردنەوەوە هەیە دەبێت بەدیاریکراوی جلوبەرگی سەربازی بپۆشن. 8- وێنەگرتن بە مۆبایل قەدەغەیە. ئەوەشی بۆ ئافرەتان لەناو دامەزراوەکانی حەشدی شەعبی و بۆ ئەندامانی قەدەغەیە ئەمانەن: 1- لەبەرکردنی جلی تەسک بەهەموو جۆر و رەنگە زەقەکانییەوە. 2- میکیاژی تۆخ. 3-لەبەرکردنی ئەو جلانەی کە ئاڵا و نووسینی بیانییان لەسەرە. 4-پابەندبوون بە لەبەرکردنی ئەو جلانەی ئەم رەنگانەیان هەیە؛ سپی، نیلی، قاوەیی، رەش، ئاسمانی. 5- وێنەگرتن بە مۆبایل قەدەغەیە. حەشدی شەعبی، لە ساڵی 2014 و بە فەتوای عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعە، بۆ شەڕی دژی داعش دروست بووە. حەشدی شەعبی لە نزیکەی 70 گرووپ پێکدێت و ژمارەیان بە 196 هەزار چەکدار دەخەمڵێندرێت. 

 هاوڵاتى رێبەری رەوتی سەدر رایگەیاند:" ئەمڕۆ بەهۆی چینێک لە پەرلەمانتارانی سەربەخۆ دەتوانین حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی پێکبهێنین بۆئەوەی بیسەلمێنین ئەو حکومەتە سەرکەوتوو دەبێت یاخود نا". موقتەدا سەدر، رێبەری رەوتی سەدر رۆژی دووشەممە 21ی ئاداری 2022 لە هەژماری خۆی لە تویتەر رایگەیاند:"هەمووان گومانیان لەو حزبانە هەیە کە لە رووخانی رژێمی پێشووەوە تاوەکو ئەمڕۆ لە پرۆسەی سیاسیدا بەشدارن، ئەوانەی گومانیان هەیە لایەنگری ئەو حزبانە نین و زیاتر چینی سەربەخۆ و بێلایەنی گەلن، بۆیە لە هەڵبژاردنی ئەم دواییەدا زۆر پەرلەمانتاری سەربەخۆ دەرکەوتن و زۆر لە حزبەکان بچووک بوونەوە، بەتایبەت حزبە شیعەکان لە باشووری عێراق". موقتەدا سەدر دەشڵێت: "حکومەتەکانی سازان سوودیان بۆ عێراق و عێراقییەکان نەبوو، بەڵکو وەکو کەسانێک دەڵێن، زیانیان هەبوو، هۆکارەکەش سازانە، لەگەڵ دابەشکردنی کێکەکە لەنێو ئەو حکومەتانەدا، بۆیە لە خولی پێشوودا تاقیمانکردەوە کێکەکەیان لەگەڵدا دابەشنەکەین، بەڵام سوودی نەبوو، لەبەر ئەو هۆیە، ئەمڕۆ دەبێت لە تونێلی سازان و تایفەگەری دەربچین بەرەو دەشتی زۆرینە و نیشتمانی؛ پێشتر بەهۆی حیزبەکانەوە نەماندەتوانی ئەو کارە بکەین، بەڵام ئەمڕۆ بەهۆی چینێک لە پەرلەمانتارانی سەربەخۆ دەتوانین حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی پێکبهێنین بۆئەوەی بیسەلمێنین ئەو حکومەتە سەرکەوتوو دەبێت یاخود نا". هاوکات بەو پەرلەمانتارانە دەڵێت، "ئەگەر متمانەتان بە فراکسیۆنی سەدری نییە، ئەوا ئێمە دەرفەتتان دەدەینێ بەشداربن لە بەڕێوەبردنی کاروباری عێراق و ئەمەش دوا هەلە، چونکە ئەگەر لەمەدا سەرکەوتوو نەبم، شکستهێنانی خۆم رادەگەیێنم".