ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق: 120 ملیارەکە بنێرن 

بەپێى وتەى سەرچاوەیەکى ئاگادار لەبەغدا، لە کۆبوونەوەکەدا ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیاری خەرجکردنی مووچەی مانگی ئایار (پێنج)ـی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستانی داوە. هەروەها  وەزارەتی دارایی عێراقی ڕاسپاردووە، موچەکە بخاتە سەر وەزارەتی دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە لقی هەولێری بانکی ناوەندیی عێراق. پاشنیوەڕۆى ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق کۆبوویەوەو بەزۆینەى دەنگى وەزیرەکان لێکتێگەیشتنی هەولێر و بەغدای لەبارەی مووچە پەسەند کرد. بەپێی زانیارییەکان هەر لەکۆبوونەوەکەى ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بڕیاری لەسەر خەرجکردنی مووچەی  مانگی پێنجی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دا. بەوتەى سەرچاوەیەکی ئاگادار ئەمڕۆ ئەستەمە پارەکە بگاتە هەرێمی کوردستان، ناردنی پارەکە رەنگە بکەوێتە هەفتەی داهاتوو. ئەم لێکتێگەیشتنەى کەپەسەندکراوە تەنها دوو مانگ بەردەوام دەبێت. دواتر لیژنەیەک دێتە هەرێمی کوردستان و بۆ جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە. رەشنووسەکە لەلایەن سەرکردەکانی بەغدا و هەولێر رەزامەندی لەسەر دراوە کێشەی لە بەردەم دروست نابێت. بەپێی بەدواداچوونەكان بەپێى ناوەڕۆکى ڕەشنوسەکە:  - 230 هەزار بەرمیل نەوت رادەستی سۆمۆ بكرێت - 16 دۆلار خەرجدەكرێت، بۆ هەر بەرمیلێك  - 52 هەزار بەرمیل نەوت بۆ بەكاربردنی ناوخۆ - 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ رادەستی بەغداد دەكرێت - لێكتێگەیشتنەكە سەرەتاییەو بۆ داهاتی ناوخۆی مانگەكانی (5-6) و دواتر پێداچوونەوەی پێدەكرێت لە رێگای لیژنەیەكی هاوبەشەوە. - بۆ نەوتیش دواتر لیژنەیەكی هاوبەش بڕی داهاتی ناوخۆ دیاری دەكەن

بەئامادەبوونى سەرجەم وەزیرەکان کۆبوونەوەی نائاسایی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بەڕێوەچوو تیایدا لێکتێگەیشتنی هەولێر و بەغدای لەبارەی مووچە پەسەند کرد. لە کۆبوونەوەکەدا ئەنجومەنى وەزیران لەبارەى مووچەى هەرێمی کوردستان بڕیار دەدات، بەپێی بەدواداچوونەكان  - 230 هەزار بەرمیل نەوت رادەستی سۆمۆ بكرێت - 16 دۆلار خەرجدەكرێت، بۆ هەر بەرمیلێك  - 52 هەزار بەرمیل نەوت بۆ بەكاربردنی ناوخۆ - 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ رادەستی بەغداد دەكرێت پێش کۆبوونەوەکە محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق لەگەڵ لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراق کۆبوویەوە، نووسینگەی سوودانی: سەرۆکوەزیران و سەرۆککۆمار باسیان لە چارەسەرکردنی کێشە هاوبەشەکانی نێوان حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی هەرێمی کوردستان کردوە. نووسینگەی سودانی ئەوەشى خستوەتەڕوو باسیان لە رادەستکردنی داهاتە نەوتی و نانەوتییەکان بە حکومەتی فیدراڵی و چارەسەرکردنی پرسی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم کرد. چوارشەممە، 16ـی تەممووزی 2025، ئەنجوومەنی  وەزیرانی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتی مەسرور بارزانی و ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆک وەزیران دوێنێ گفتوگۆیان لەبارەی بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان و ڕێڕەوی دانوستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکوومەتی فیدراڵ سەبارەت بە مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان کرد. سەرۆک وەزیران و جێگری سەرۆک وەزیران، باسیان لە وردەکاری ئەو لەیەکترتێگەیشتنە هاوبەشە کرد کە لە بەغدا تایبەت بە دابینکردنی شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان و پابەندییەکانی هەرێم هاتووەتە ئاراوە. لەبارەی لێکتێگەیشتنەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، دوێنێ پێشەوا هەورامانی، گوتەبێژی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند: لێکتێگەیشتنی نێوان حکوومەتی هەرێمی کوردستان و حکوومەتی عێراق لەبارەی داهاتی نانەوتی و نەوتە. وەک دەستپێک، حکوومەتی فیدراڵی مووچەی ئەم چەند مانگەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەنێرێت، باسی لەوەش کرد، دوای ئەم لێکتێگەیشتنە، هەردوو حکوومەت دەچنە نێو ڕێککەوتنێکی فراوانترەوە، ئەوەی کراوە ڕێککەوتنێکی سەرەتاییە. 

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ڕایدەگەیەنێت، زنجیرەیەک ڕووداوی توندوتیژیی سیستماتیک و پێشێلکاریی ئاشکرای مافەکانی مرۆڤ، بوونەتە هۆی دروستبوونی کەشێکی پڕ لە ترس و نائارامی بۆ هاووڵاتیان، چالاکوانان، میدیاکاران و دەنگە ئازادەکان. لەسەر بەردەوامی پێشێلکارییەکان و تێکچوونی دۆخی ئەمنی لە هەرێمی کوردستان،  فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ڕاگەیاندراوێکیان بۆ ڕای گشتیی کوردستان و عێراق بڵاوکردەوە. لەبەشێکدیدا هاتووە: ئەم کردەوانە پێشێلکاریی ئاشکرای چەندین یاسا و پەیماننامەی نێودەوڵەتین، لەوانە: دەستووری عێراق، ماددەی (١٥) کە مافی ژیان و ئاسایش مسۆگەر دەکات، و ماددەی (٣٨) کە ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەپارێزێت. دەقى ڕاگەیەندراوەکە ڕاگەیاندراوێک بۆ ڕای گشتیی کوردستان و عێراق لەسەر بەردەوامی پێشێلکارییەکان و تێکچوونی دۆخی ئەمنی لە هەرێمی کوردستان بۆ دامودەزگا پەیوەندیدارەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی عێراق  بۆ نوێنەرایەتیی وڵاتان و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان ئێمە، وەک فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، بە نیگەرانییەکی قووڵەوە چاودێریی ئەو دۆخە مەترسیدار و پڕ لە پێشێلکارییە دەکەین کە هەرێمی کوردستانی گرتووەتەوە. لە ماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا، وێڕای نەدانی مووچەی سێ مانگی فەرمانبەرن، زنجیرەیەک ڕووداوی توندوتیژیی سیستماتیک و پێشێلکاریی ئاشکرای مافەکانی مرۆڤ، بوونەتە هۆی دروستبوونی کەشێکی پڕ لە ترس و نائارامی بۆ هاووڵاتیان، چالاکوانان، میدیاکاران و دەنگە ئازادەکان. هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان لە نێوان دوو بەرداشدا دەهاڕدرێن: لە لایەکەوە، ڕووبەڕووی پێشێلکردنی مافە بنەڕەتییەکان و دابەشنەکردنی مووچە و سەرکوتکاریی ناوخۆیی و بوونەتەوە و لەلایەن هێزە ئەمنی و حیزبییەکانەوە. لەلایەکی ترەوە لەژێر هەڕەشەی هێرشی دەرەکیدان کە سەروەریی خاکی هەرێم دەبەزێنێت و ترس و دڵەراوکێی بڵاوکردتەوە. ئەو ڕووداو و پێشێلکارییانەی کە جێگەی هەڵوەستە لەسەرکردنن: ١. نزیک دەبێتەوە لە مانگی سێیەم کە مووچەی فەرمانبەران و خانەنشینانی هەرێم دابەش نەکراوە. لە کاتێکدا داهاتی نەوت و نا نەوت لە لایەن حکومەتی هەرێمەوە بەردەوام کۆدەکرێتەوە، نە خۆیان کارێکیان کردووە بۆ تێپەڕاندنی ئەم دۆخە، نە وەک حکومەتی عێراق داوای دەکات، داهاتەکانی ڕادەستی دەکەن، تا ئەوان مووچە و پێداویستیەکانی خەڵک دابین بکەن، بەڵکو بەرچاوی هەمووانەوە، داهاتی هەرێمی کوردستان خراوەتە خزمەت بەرژەوەندی (کۆمپانیا، میدیا، ڕێکخراو، بارەگا و دامەزراوەکانی حزب). ٢. شەهیدکردنی کارمەندێکی وەزارەتی ناوخۆ، بە ناوی (حەسەن رەحمان) ناسراو بە (حەسەن سەربەرزی) لە شەوی (١٣ی تەمموز) لە خۆپیشاندانی هاوڵاتانی ناحیەی وەرتێ، بۆ داوای کارەبا و مووچە. ئەم تاوانە کە لەلایەن بەرپرسێکی ئەمنییەوە ئەنجامدراوە، نیشانەی گەیشتنی دۆخەکەیە بە ئاستێکی مەترسیدار لە بەکارهێنانی دەسەڵات بۆ کوشتنی هەموو کەسێکی نا ڕازی. ٣. دەستگیرکردنی چەند مامۆستا و فەرمانبەرێک لە ڕۆژی (١٤ی تەمموز)، لە سلێمانی، کە بە شێوەیەکی مەدەنییانە دەیانویست گردبوونەوەیەکی ناڕەزایەتی ئەنجام بدەن، بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی لەسەر دۆخی مووچە، بەڵام بەداخەوە دووبارە هێزە ئەمنییەکانی سلێمانی پەلاماریاندان و سەرجەمیان دەستگیرکردن و یەکێکیش لەوان بەناوی (د. ئەحمەد ئەمین) بریندارکراوە، ئەمەش سەلمێنەری لێدانی سیستماتیکە لە هەموو ناڕەزایەتییەک لە تەواوی هەرێمی کوردستان.  ٤. هێرشکردنە سەر پارێزەران و چالاکوانان (شوان سابیر) لە شاری هەولێر، لە رۆژی (16ی تەموز) بەڵگەیەکی ترە، لەسەر بەرتەسککردنەوەی تەواوی ئازادی و هەوڵی کپکردنی دەنگی یاساناس و داکۆکیکاران لە هەموو شاروشارۆچکەکانی هەرێم. ئەم کردەوەیە هێرشە بۆ سەر سەروەریی یاسا و شکۆی پیشەی پارێزەری و فەرمانبەری. ٥. لە پاڵ پەلاماردانی خۆپیشاندەران و چالاکواناندا، بە شێوەیەکی بەرنامە بۆ داڕێژراو هێرش دەکرێتە سەر تیمە میدیاییەکانی کە ڕوماڵی داخوازییەکانی خەڵک دەکەن، ڕێگرییان لێدەکرێت لە ڕووماڵکردنی ڕووداوەکان، کەلوپەلەکانیان دەشکێنرێت یان دەستی بەسەردا دەگیرێت و ڕۆژنامەنووسان بەبێ فەرمانی دادگا دەستگیر دەکرێن. ئەمەش هەوڵێکی تری مەترسیدارە بۆ چەواشەکردنی ڕای گشتی، بێدەنگکردنی میدیای ئازاد و ڕێگرتن لە گەیشتنی زانیاریی دروست بە هاووڵاتیان. ٦.  لە ماوەی چەند رۆژی ڕابردوودا، چەندین جار شار و شارۆچکەکان، ناوچەی نزیک دانیشتوان، کێڵگە نەوتی و گازییەکان، دەوروبەری فڕۆکەخانەکان، لە هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی درۆنەوە کراونەتە ئامانج. حکومەتی هەرێم، جگە لە ئیدانەکردنێکی لاواز، هیچ هەنگاوێکی کرداریی بۆ پاراستنی گیان و ماڵی هاووڵاتیان نەناوە. حکومەتی فیدراڵیش لە ئاست ئەم پێشێلکارییەی سەروەریی خاکی هەرێم، کە بەپێی دەستوور بەشێکە لە خاکی عێراق، بێدەنگە و هیچ کاردانەوەیەکی نەبووە. ئەم کردەوانە پێشێلکاریی ئاشکرای چەندین یاسا و پەیماننامەی نێودەوڵەتین، لەوانە: • دەستووری عێراق، ماددەی (١٥) کە مافی ژیان و ئاسایش مسۆگەر دەکات، و ماددەی (٣٨) کە ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەپارێزێت. • یاسای ڕێکخستنی خۆپیشاندان لە هەرێمی کوردستان (ژمارە ١١ی ساڵی ٢٠١٠)، کە مافی خۆپیشاندانی مەدەنی بە هاووڵاتیان داوە. • جاڕنامەی گەردوونیی مافەکانی مرۆڤ، ماددەکانی (٣، ١٩، ٢٠) کە جەخت لەسەر مافی ژیان، ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەکەنەوە. • پەیماننامەی نێودەوڵەتیی تایبەت بە مافە مەدەنی و سیاسییەکان (ICCPR)، کە عێراق واژۆی لەسەر کردووە و پابەندە پێیەوە، تێیدا پاراستنی ژیانی تاک و ئازادییەکان بە ئەرکی دەوڵەت دادەنرێت. • یاسای کاری ڕۆژنامەگەری لە هەرێمی کوردستان (ژمارە ٣٥ی ساڵی ٢٠٠٧)، کە بە ڕوونی لە ماددەی (٧)دا ئاماژە بەوە دەکات "ڕۆژنامەنوس لەبەر ئەو کارەی کە پێی هەڵدەستێت لێپرسینەوەی لەگەڵ ناکرێت،" و ڕێگری دەکات لە دەستگیرکردنی ڕۆژنامەنووس و دەستبەسەرداگرتنی کەلوپەلەکانیان لەکاتی کارکردندا. لەسەر بنەمای ئەوەی لە سەرەوە باسکرا، ئێمە داوا دەکەین: یەکەم: لە حکومەتی هەرێمی کوردستان: ١. چارەسەرێکی خێرا و ڕیشەیی بۆ پرسی مووچە بدۆزرێتەوە و چیتر بژێوی خەڵک وەک کارتی فشار بەکارنەهێنرێت. ٢. بەپەلە لێکۆڵینەوەیەکی شەفاف و بێلایەن لەسەر هەموو ڕووداوەکانی کوشتن و هێرشکردنەکان دەستپێبکات و ئەنجامەکانی بۆ ڕای گشتی ئاشکرا بکات. ٣. تاوانبارانی هەموو ئەو دۆسیانەی ئاماژەمان بۆکردوون، بدرێنە دادگا و بە سزای یاسایی خۆیان بگەیەنرێن، بەتایبەت ئەو بەرپرسە ئەمنییەی کە لە تاوانی کوشتنی (حەسەن سەربەرزی) تێوەگلاوە. ٤. ڕێز لە مافی گردبوونەوەی ئاشتیانە و ئازادیی ڕادەربڕین بگیرێت و کۆتایی بە سەرکوتکردنی دەنگە ناڕازییەکان و هێرش بۆ سەر میدیاکاران بهێنرێت. دووەم: لە حکومەتی فیدراڵی لە بەغداد: ١. چارەسەرێکی خێرا و ڕیشەیی بۆ پرسی مووچە بدۆزرێتەوە و چیتر بژێوی خەڵک وەک کارتی فشار بەکارنەهێنرێت، لە جیاتی فشار لە خانەنشین و فەرمانبەران، فشاری ڕاستەوخۆ بکاتە سەر سەرۆکایەتی حکومەت و هەموو پارت و لایەنە بەشدارەکانی حکومەت، کە یاری بە چارەنووسی مووچە خۆران دەکەن و دەستوور پێشێل دەکەن. ٢. ئەرکی دەستووریی خۆی لە پاراستنی سەروەریی خاکی هەرێمی کوردستان جێبەجێ بکات و هەڵوێستێکی جیددی بەرامبەر هێرشە دەرەکییەکان هەبێت. سێیەم: لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق (UNAMI): ١. فشار بخەنە سەر حکومەتی هەرێم و حکومەتی فیدراڵی بۆ پابەندبوون بە بنەماکانی مافی مرۆڤ و سەروەریی یاسا. ٢. چاودێریی وردی دۆخی مافەکانی مرۆڤ لە هەرێمی کوردستان بکەن و ڕاپۆرتی خۆیانی لەسەر بڵاوبکەنەوە. ئێمە وەک فیدراسیۆن، بەردەوام دەبین لە چاودێریکردن و داکۆکیکردن لە مافی هاووڵاتیان، و هەرگیز لە بەرامبەر ئەم پێشێلکاریانەدا بێدەنگ نابین. فیدراسیۆنی رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ١٧ی تەموزی ٢٠٢٥

  هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی توركيا، لە نیویۆرک، سەبارەت بە هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر سوریا بۆ رۆژنامەنوسان وت: ئیسرائیل ماوەیەکی زۆرە سیاسەتی ناسەقامگیری لە ناوچەکە پەیڕەو دەکات و  ئێمە ناتوانین چاوپۆشی لەم رەفتارە شەڕانگێزە یەکلایەنەیە بکەین.  وتيشى: راپۆرتەکان باس لە هەندێک چالاکیی دەکەن لەناوخۆی سوریا، بەتایبەتی لەلایەن یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە). پەیامی ئێمە بۆ ئەوان ئەوەیە: نا ئارامییەکان نەقۆزنەوەوەو خۆیان لە دۆخێکی نەخوازراوەوە نەگلێنن، نابێت ئەو دۆخە  ناسک و هەستیارەی سوریا زیاتر ئاڵۆز بکەن. پێویستە رۆڵێکی بونیادنەر بگێڕن، ئەگەرنا، هەلپەرستی مەترسی گەورەی لەگەڵ خۆیدا هەڵدەگرێت. ئەمەش لەکاتێکدایە مارکۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، هەموو لایەنەکان رێککەوتوون لەسەر گرتنەبەری هەنگاوی دیاریکراو بۆ کۆتاییهێنان بە پێکدادانەکانی سوریا، دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشی ئاسمانیی کردە سەر دیمەشق. رۆبیۆ لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس نووسیوویەتی، رێککەوتین لەسەر هەنگاوی دیاریکراو کە ئەمڕۆ کۆتایی بە دۆخی ناسەقامگیر و ترسناک دەهێنێت. ئەمە پێویستی بەوە هەیە هەموو لایەنەکان پابەندی بەڵێنەکانیان بن و چاوەڕوانییان لێدەکەن بە تەواوی جێبەجێیان بکەن. پێشتریش رۆبیۆ هیوای خواستبوو دۆخەکە لە سوریا ئارامبێتەوە و باسی لە تێگەیشتنێکی هەڵە کردبوو کە دۆخی ئێستای گرژییەکانی دروستکردووە.

وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی هەرێمی کوردستان بانگەوازی هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان لە حکومەتی فیدراڵی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكات بێنە سەر خەت  بۆ"رێگرتن لە هێرشی دیكە بۆ سەر كەرتی وزەی كوردستان."   رۆژی چوارشەممە، وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان راگەیێندراوێکی لەبارەی هێرشی سەر کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان بڵاوکردەوە، دەڵێت: جارێكی دیكە داوا دەكەین كە حكومەتی فیدراڵی بەئەركی خۆی هەڵسێت بۆ ئەوەی سنوورێك بۆ ئەم هێرشانە دابنرێت.   وەزارەتەکە دەڵێت، "نیگەرانییەكی قووڵمان لە بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە هەیە و بە تووندی ئەم هێرشە تیرۆریستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەكەین، كە دەكرێتە سەر دامەزراوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستان و مەترسیی لەسەر هاوڵاتییانی ئەم ناوچانە و سەلامەتی كارمەندانی مەدەنی كەرتی وزە دروست دەكات."   ئەمەش لەکاتێکدایە، کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە کوردستان (ئەپیكۆر) لە بەیاننامەیەكدا: بە توندی سەركۆنەی هێرشەكان بۆ سەر كێڵگەكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەکات لە 15ی تەمموز و 16ی تەمموزی 2025، کە لەلایەن کۆمپانیاکانی ئەندامی ئەپیکورەوە لە هەرێمی کوردستانی عێراق بەڕێوەدەبرێن. ئەپیكۆر دەڵێت: ئەو هێرشانە مەترسی لەسەر ژیان و سەلامەتی هێزی کارمان دروستكردووە، کە زۆرینەیان عێراقین لەگەڵ كارمەندانمان لە نەتەوە جیاوازەکان، هەروەها زیانیان بە دامەزراوەکان گەیاندووە. راشیگەیاندووە: دوای هێرشەكان، بەگەڕخەرەكان  خەریکی هەڵسەنگاندنی زیانەکانن، كە بە بەرهەمهێنان و دامەزراوەكانی تر لە كێڵگەكان كەوتوون و،  زۆرینەی کۆمپانیا ئەندامەکان لە ئەپیكۆر، لەوانەی كە بە ئامانجیش نەگیراون، بەرهەمهێنانیان راگرتووە. ئەپیکور، داوا لە حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات، رێوشوێنی زیاتر بگرنەبەر، بۆ پاراستنی لسەلامەتی و ئاسایشی كارمەندان و دامەزراوەکانيان. لەلایەکى دیکەوە دژەتیرۆری پارتی ڕایگەیاند: لە کاتژمێر 07:10، جارێکی دیکە لە رێگەی درۆنێکی بۆمبڕێژکراوەوە هێرش کراوەتە سەر کێڵگەی نەوتی هاند ئۆیلی ئەمریکی لە باعەدرێ لە قەزای شێخان، جگە لە زیانی مادیی هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتەوە. دەقی راگەیێندراوەکە:   ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە رێكەوتی 16ی تەمووزی 2025 كاتژمێر (7:10)ی  ئێوارە بۆ جاری دووەم لە ڕێگەی درۆنی بۆمبڕێژكراوەوە، هێرش كرایەوە سەر كێڵگەی نەوتی هانت ئویلی ئەمەریكی لە باعەدرێ لە قەزای شێخانی سەر بە پارێزگای دهۆك، كە جگە لە زیانی ماددی هیچ زیانێكی گیانی لێ نەكەوتووەتەوە.    وەزارەتی سامانە سروشتییەكان نیگەرانییەكی قووڵی لە بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە هەیە و بە تووندی ئەم هێرشە تیرۆریستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەكات، كە دەكرێتە سەر دامەزراوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستان و مەترسیی لەسەر هاوڵاتییانی ئەم ناوچانە و سەلامەتی كارمەندانی مەدەنی كەرتی وزە دروست دەكات، لەهەمان كاتدا دووبارە بانگەوازی هەموو لایەنی پەیوەندیدار لە حكومەتی فیدراڵی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكەین كە بێنە سەر خەت بۆ پاراستنی گیانی هاوڵاتیانی سیڤلی ناوچەكە و كارمەندانی مەدەنی و ئەمنییەتی ووزە و ڕێگرتن لە هێرشی دیكە بۆ سەر كەرتی ووزەی كوردستان.   هێرشە درۆنییەكانی 14و 15و 16ی تەمووزی 2025 بۆ سەر ژێرخانی ئابووری و كێڵگە نەوتییەكانی (خۆرمەڵە و سەرسەنگ و بیشخاپوور و عین سفنی) لە پارێزگای هەولێر و پارێزگای دهۆك و ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ زیانی ماددی گەورەی لەسەر ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت دروست كردووە، بۆیە جارێكی دیكە داوا دەكەین كە حكومەتی فیدراڵی بەئەركی خۆی هەڵسێت بۆ ئەوەی سنوورێك بۆ ئەم هێرشانە دابنرێت.

کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە کوردستان (ئەپیكۆر) لە بەیاننامەیەكدا: بە توندی سەركۆنەی هێرشەكان بۆ سەر كێڵگەكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەکات لە 15ی تەمموز و 16ی تەمموزی 2025، کە لەلایەن کۆمپانیاکانی ئەندامی ئەپیکورەوە لە هەرێمی کوردستانی عێراق بەڕێوەدەبرێن. ئەپیكۆر دەڵێت: ئەو هێرشانە مەترسی لەسەر ژیان و سەلامەتی هێزی کارمان دروستكردووە، کە زۆرینەیان عێراقین لەگەڵ كارمەندانمان لە نەتەوە جیاوازەکان، هەروەها زیانیان بە دامەزراوەکان گەیاندووە. راشیگەیاندووە: دوای هێرشەكان، بەگەڕخەرەكان  خەریکی هەڵسەنگاندنی زیانەکانن، كە بە بەرهەمهێنان و دامەزراوەكانی تر لە كێڵگەكان كەوتوون و،  زۆرینەی کۆمپانیا ئەندامەکان لە ئەپیكۆر، لەوانەی كە بە ئامانجیش نەگیراون، بەرهەمهێنانیان راگرتووە. ئەپیکور، داوا لە حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات، رێوشوێنی زیاتر بگرنەبەر، بۆ پاراستنی لسەلامەتی و ئاسایشی كارمەندان و دامەزراوەکانيان. لەلایەکى دیکەوە دژەتیرۆری پارتی ڕایگەیاند: لە کاتژمێر 07:10، جارێکی دیکە لە رێگەی درۆنێکی بۆمبڕێژکراوەوە هێرش کراوەتە سەر کێڵگەی نەوتی هاند ئۆیلی ئەمریکی لە باعەدرێ لە قەزای شێخان، جگە لە زیانی مادیی هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتەوە. ئەمڕۆ بۆ دووەمین جارە کێڵگەکەی کۆمپانیای هەنت ئۆیل بۆردومانکرا، بەرەبەیانی کاتژمێر 07:15 کۆمپانیای هاند ئۆیل بۆردوومانکرا، ئێوارەش کاتژمێر 07:10 جارێکی دیکە بۆردوومانکراوە.  بە گوێرەی بەدواداچوونێکى ڕۆژنامەوانى، تەنها لەم مانگەدا 16 هێرشی درۆنی کراونەتە سەر ناوچە جیاوازەکانى باشووری کوردستان. بەپێی بەدواداچوونەکە، 6 لەو هێرشانەی کراون، بۆ سەر کێڵگەکانی نەوت بوون.

فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە)، ڕایدەگەیەنێت، كوشتنی ژن و منداڵ و بەئامانجگرتنی سیمبولە ئاینییەكان تاوانی دژە مرۆڤایەتیی و بەهاكانی گەلی سوریایەو؛ دەبێت بەپەلە ئەم كردەوە شەڕەنگێزانە رابگیرێن. لەسەر بەردەوامى شەڕو گرژى و ئاڵۆزیەکانى سوریا بەتایبەتى لە ناوچەى دروزەکان،  مەزڵوم عەبدی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە) لە تۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس پەیامێکى بڵاوکردەوە. لەبەشێکى پەیامەکەیدا هاتووە: لەلایەن خەڵكەكەمانەوە لە سوەیدا بانگەوازمان بۆ هاتووە بەمەبەستی كردنەوەی رێڕەوی سەلامەت بۆ مەدەنییەكان و راگرتنی هێرشە بەردەوامەكان.  مەزڵوم عەبدى جەختى کردوەتەوە کە كوشتنی ژن و منداڵ و بەئامانجگرتنی سیمبولە ئاینییەكان تاوانی دژە مرۆڤایەتیی و بەهاكانی گەلی سوریایەو؛ دەبێت بەپەلە ئەم كردەوە شەڕەنگێزانە رابگیرێن و لێپێچینەوە لەو كەسانە بكرێت كە بەرپرسن لێی.  هاوکات ئاماژە بۆ ئەوەدەکات، دوای 14 ساڵ لە جەنگ؛ ئێستا كاتی راگرتنی خوێنڕشتنە. سوریا بە دیالۆگ و كاركردن نەبێت هەڵناسێتەوە.  لەبارەى پرسی گەلی دروزیشەوە فەرماندەى هەسەدە دەڵێت: پرسێكی نیشتمانییەو دەبێت بەدەستورو دیالۆگ چارەسەر بكرێت نەك بە هێز. ئەم پەیامەى مەزڵوم عەبدى لەکاتێکدایە، وەزارەتی ناوخۆی سوریا رایگەیاند، حکومەت و کەسایەتییە دیارەکانی پارێزگای سوەیدا، گەیشتنە رێککەوتن بۆ کۆتاییهێنان بە گرژییەکان و گەڕاندنەوەی پارێزگاکە بۆ ژێر کۆنترۆڵی دەوڵەت.  بەپێی رێککەوتنەکە، ئاگربەستێکی گشتگیر رادەگەیێندرێت، هێزە ئەمنییەکانی حکومەت لە شارەکەدا بڵاوەیان پێدەکرێت و دامەزراوەکانی دەوڵەت کارا دەکرێنەوە.   وەزارەتی ناوخۆی سوریا رۆژی چوارشەممە 16-7-2025 راگەیەندراوێکی لە بارەی ئاڵۆزییەکانی سوەیدا و رێککەوتن لەگەڵ کەسایەتییەکانی پارێزگاکە بڵاوکردەوە و رایگەیاند، رێککەوتنەکە "لە چوارچێوەی هەوڵەکان بۆ گەڕاندنەوەی ئاسایش و سەقامگیری و وەک وەڵامدانەوەیەک بۆ داواکارییەکانی خەڵکی پارێزگاکە" واژۆ کراوە.   بە گوێرەی راگەیێندراوەکە، بۆ چاودێریکردنی جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە، بڕیارە لیژنەیەکی چاودێریی هاوبەش پێکبهێندرێت کە نوێنەرانی حکومەتی سووریا و "شێخە بەڕێزەکان"ی پارێزگاکە لەخۆبگرێت. هەروەها لیژنەیەکی دیکەی هاوبەش بۆ لێکۆڵینەوە لە تاوان و پێشێلکارییەکان پێکدەهێندرێت و زیانلێکەوتووان قەرەبوو دەکرێنەوە.   لە بەیاننامەکەی وەزارەتی ناوخۆی سووریادا هاتووە، "ئەم رێککەوتنە بە هەنگاوێکی گرنگ دادەنرێت بەرەو دووبارە بنیاتنانەوەی متمانە لەنێوان رۆڵەکانی سوەیدا و دەوڵەتی سووریادا."

سەنتەری میترۆ لە بارەی پێشێلکاری لە بەرامبەر رۆژنامەنووسانی هەولێر راگەیانراوێکی بڵاوکردەوە سەنتەری میترۆ دەڵێت: هێزە ئەمنییەكانی شاری هەولێر، بەشەق و هەڕەشەكردن و جنێودان، دەستیان بەسەر مۆبایلی كەسی رۆژنامەنووسان و كەلوپەلی رۆژنامەگەری گرتووە و بە مەرجی وەرگرتنی پاسوۆرد مۆبایلەكانیان رادەست کردونەتەوە..   سلێمانی، 16ی تەمووزی 2025: هێزە ئەمنییەكانی شاری هەولێر، بەشەق و هەڕەشەكردن و جنێودان دەستبەسەر مۆبایلی كەسی رۆژنامەنووسان و كەلوپەلی رۆژنامەگەری دەگرن و بە مەرجی وەرگرتنی پاسوۆرد مۆبایلەكانیان رادەست دەكەنەوە، هەموو ئەمانە جێگەی رەفز و ئیدانەكردنن. لە 14ی تەمووزی 2025، لە چەند گەڕەكێكی شاری هەولێر كۆنگرەی رۆژنامەگەری و ناڕەزایەتی هەبوون، هێزە ئەمنییەكان گەمارۆی شوێنەكانیان دا و ئاستەنگیان بۆ كارەكانیان درووست كرد.  هێزێكی جنێودەر ژنانی كورانی عەنكاوە لە شاری هەولێر لە بەرانبەر كەمی ئاوی خواردنەوە، شەقامی سەرەكی گەرەكەكەیان داخستبوو، داوای دادوەرییان دەكرد لە دابەشكردنی ئاوی خواردنەوە. لەو كاتەدا (هێرش قادر) پەیامنێری ئێن ئارتی و هاوكارەكانی (عەلی عبدالهادی وێنەگر، ئازاد سەعید شوفێری دەزگاكە) چووبوون بۆ رووماڵكردنی رووداوەكە، لەگەڵ گەیشتنیان، هێزێكی ئەمنی پەلاماری دان. هێرش قادر بە میترۆی گووت،" پێنج كەس بەشەق پەلاماری منیان دا، ئازارم پێ گەیشت "گووتیشی" لە شەق و پەلاماردانەكە بە ئازارتر بێڕێزی كردن و جنێودانە بە كەس و كارت لەلایەن ئەو هێزە ئەمنییانەوە". سپێدەی ئاژاوەگێڕ هەر ئەو رۆژە، كاتێك تیمی كەناڵی سپێدە (هیوا فەقیانی، محمد گەنجۆ، نەبەز گورزەیی)، دەگەنە شوێنی نارەزایەتییەكەی ژنانی كورانی عەنكاوە، ئاسایش سەرقاڵی بڵاوە پێ كردنی بەشداربوانی چالاكییەكە و لابردنی بەربەبەستەكانی بەردەم شەقامەكە بوون . پەیامنێری سپێدە بە میترۆی گووت، " كە گەیشتین، هێزە ئەمنییەكان هاتنە لامان و وتیان برۆن واز لەو خەڵكە بهێنن، ئێوە ئاژاوە مەنێنەوە، هیچ كیشەیكیان نییە" بە زەبری هێز و هەرەشەكردن تیمەكەی سپێدە لە شوێنی ناڕەزایەتیەكە دوور دەخەنەوە، "یەكێك لە هێزەكە كە قسەی بۆ دەكردین دەمانچەی بەدەستەوە بوو نەك بە قەدییەوە بێت" پەیامنێرەكەی سپێدە وای گووت.  دوژمنانی میمۆری تیمی وێستگە نیوز، (شاهین فوئاد، ئەحمەد شاخەوان) و ئاپۆڕا نیوز لە یەك ئۆتۆمبێلدا بوون كاتێك هێزێكی مەدەنی چەكدار كە زیاتر لە 10 كەس دەبوون خۆیان نەناساندووە، گەمارۆیان داون، داوای مۆبایلی هەردوو تیمەكەیان كردووە، ‌و ئەوانیش رادەستیان كردووە. بەر لە گەمارۆدانیان ئۆتۆمبێلێكی جۆری ئەلەنترای رەنگ سیلڤەریان بینیوە چەند كەسێكی تیا بووە، وێنەی دوو تیمەكەیان گرتووە. شاهین فوئاد، پەیامنێری وێستگە نیوز، بە میترۆی گووت "پەیوەندیمان بە ئاسایشەوە كرد، ئەوكاتە زانیمان ئەمانە ئاسایشن پاش پێنج كاتژمێر مۆبایل و كامێراكەمان وەرگرتەوە بەڵام بە بێ میمۆری". پڕكردنەوەی فۆرم و پەنجەمۆركردن لەگەرەكی عەدالەی شاری هەولێر، دوو ئۆتۆمبێلی چەكدار بەبەرگی مەدەنییەوە، بەردەم تیمی ئاپۆرانیوز دەگرن، تیمەكە هاتبوون بۆ رووماڵی كۆنگرەی رۆژنامەگەری یەكێك لە كاندیدەكانی هەڵبژاردنی عێراق. هێزەكە كە دەزانن تیمەكە (دیاكۆ حسێن پەیامنێر، مەسعود رەسوڵ وێنەگر، تەیب ڕەزا شۆفێر) میدیاكارن، داوایان لێدەكەن لە ئۆتۆمبێلەكە دابەزن، مۆبایل و كامێراكانیان رادەست بكەن.  دیاكۆ حسێن، پەیامنێری ئاپۆڕانیوز بە میترۆی گووت، "بە شێوازێكی ناشرین مامەڵەیان لەگەڵدا كردین و موبایلی كەسی و كامێرا و میمۆرییان لێ سەندین" گووتیشی، "ئێوارە لە ئاسایشی هەولێر داوای پاسوۆردی مۆبایلەكانیان لێكردین، بەناو گەلەری مۆبایلەكاندا دەگەڕان و وێنەیان دەسڕییەوە". دیاكۆ باسی لەوەكرد كە لە ئاسایش فۆرمێكی زانیارییان پێ پڕكردونەتەوە كە ناونیشانی تەواوی كەسی تیا بووە. جەختیكردەوە، "پاشان پەنجەمۆریان وەرگرتین و مۆبایلەكانمان وەرگرتەوە". لولتان دەدەین بە شاپان دەتانبەین لەهەمان شوێندا تیمێكی كەناڵی زووم ( كاروان حەمە ساڵح، شێوان مەولود، ئیسماعیل محەمەد)، پاش ئەوەی كۆنگرە رۆژنامەنووسییەكەیان رووماڵكرد، هێزەكە نزیكیان دەبنەوە و بۆ ماوەیەك دەستبەسەریان دەكەن موبایل و كامێرا و كەلوپەلەكانیان لێ دەستێنن. كاروان حەمە ساڵح گووتی، " هەڕەشەیان لێ كردین كە ئەگەر قسە بكەین بە شاپان لولتان دەدەین" گووتیشی، "ئێوارە چووین بۆ ئاسایش بۆ وەرگرتنەوەی موبایلەكانمان، بەڵام هەتا پاسوۆردمان نەدا پێیان موبایلەكانیان نەداینەوە". كاروان باسی لەوەكرد كە كاتێ موبایلەكانیان وەرگرتەوە، واتسئاپ و مەسنجەر و تێلیگرامەكەی كرابوونەوە و نازانێت تەماشای چییان كردووە بەڵام گووتی، " لە ناو گەلەری موبایلەكەم چەند وێنە و ڤیدیۆیەكی تایبەت بە خۆم سڕاونەتەوە كە هیچ پەیوەندییان بە رووداوەكانی ئەو ڕۆژەوە نەبووە". سەنتەری میترۆ رایدەگەیەنێت رووداوەكانی 14ی تەمووز بەرانبەر بە تیمەكانی راگەیاندن پێمان دەڵێت كە بارودۆخی كاری رۆژنامەنووسی پڕ ئاستەنگە و پێشێلكاری بەرانبەریان هێشتا نەبووەتە مایەی شەرمەزاری بۆ هەر كەسێك كە ئەنجامی دەدات لە هەر پلە و پایەكی دەسەڵاتدا بێت.

دوای کۆبوونەوەیان لەگەڵ داودئۆغلۆ، ئەندامی شاندی ئێمراڵیی دەم پارتی پەروین بوڵدان ڕایگەیاند پرۆسەکە گەیشتووە بە ئاستێکی دیاریکراو، دەڵێت پرۆسەکە ئێستا کاتى  پێکهێنانی کۆمیسیۆن و ئامادەکاریی یاساییە لە پەرلەماندا. شاندی ئیمراڵیی دەم پارتی لە ناوەندی گشتی پارتی ئایندە لەگەڵ سەرۆکی پارتەکە، ئەحمەد داودئۆغلۆ کۆبوونەوە. دوای کۆبوونەوەکە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی ئەنجام درا. سەرەتا داودئۆغلۆ قسەیکرد  و ڕایگەیاند پەیوەست بە پێکهێنانی کۆمیسیۆن، لە کۆبوونەوکەدا سەرنج و بۆچوونی خۆیان گۆڕیوەتەوە و گوتی: "لە پرۆسەیەکداین پێویستە هەموو کەسێک بە ورییاییەوە بجوڵێتەوە. هۆکارە دەروونییەکان کاریگەرییەکی زۆییان لەسەر پرۆسەکە هەیە. پێویستە پەرە بە زمانێک بدرێت کە نیگەرانییەکانی کۆمەڵگە بڕەوێنێتەوە. هیوادارین پرۆسەکە سەرکەوێت، پێکەوە ببینە خاوەنی دەرفەتێک کە ببێتە هاوکاری کۆتایهێنان بە پرسێکی مەزن." پەروین بوڵدان: پرۆسەکە لە ئاستێکی کاریگەردا بەردەوامی هەیە دواتر ئەندامی شاندی ئیمراڵی پەروین بوڵدان قسەیکرد و بە سەرنج خستەسەر گرنگی ئەزموونەکانی دادوئۆغلۆ، دەستنیشانی کرد کۆبوونەوەیەکی ئەرێنی بووە و ماوەی کاتژمێرێکی خایاند و گوتی: "پرۆسەکە لە ئاستێکدایە کە چاوەڕوان دەکرێت کۆمیسیۆنێک لە پەرلەماندا پێکبهێندرێت. بەڕاستی پرۆسەکە پێویستی بە پشتگیری هەموو پارتەکان هەیە. لەم پێناوەدا کۆبوونەوەکانمان بۆ ڕەواندنەوەی نیگەرانییەکان بەردەوام دەبێت." هەروەها لە کۆنگرەکەدا میدحەت سانجار بۆ ڕۆژنامەوانان قسەیکرد و ئاماژەی بەوەدا پرۆسەکە پێویستی بە پشتگیرییەکی بەرفراوانی کۆمەڵایەتی هەیە. پەیوەست بە بەردەوامی کۆبوونەوەکانی شاندەکە، سانجار ئاماژەی بەوەدا سبەینێ لەگەڵ جەهەپەدا کۆدەبنەوە، تا ئێستا بەرنامەی کۆبوونەوەکان بەو شێوەیەیە. قۆناغێ ئێستای پرۆسەکە، قۆناغی کۆمیسیۆن و یاساییە دواتر پەروین بوڵدان وەڵامی ڕۆژنامەوانانی دایەوە و گوتی: "ئاستی ئێستای پرۆسەکە لە ئاستی پێکهێنانی کۆمیسیۆنە لە پەرلەماندا، هەڵبەتە بە دەرچواندنی یاساکانی ئازادی و ئەنتێگراسیۆنی دیموکراتیکیش لە کۆمیسیۆنەوە دەردەچوێندرێت و دەبێتە تەواوکەری ئەم قۆناغە. دوای پێکهێنانی ئەم ڕێکارانە بێگومان پرۆسەکە دەچێتە قۆناغێکی نوێیوە  و دواتر هەموو پێشهاتەکان بۆ ڕای گشتی بڵاودەکەینەوە. بەڵام ئەوەی ڕوونە قۆناغی ئێستا قۆناغی پێکهێنانی کۆمیسیۆنە لە پەرلەمان و دەرچواندنی یاساکانە."

  هەردوو حکوومەتی هەرێمی کوردستان و فیدراڵی، ڕێککەوتنی سەرەتاییان لەبارەی داهاتی نانەوتی و نەوت کردووە، وتەبێژی حکوومەتی هەرێمیش دەلێت بە گوێرەی ڕێککەوتنەکە، حکوومەتی فیدراڵی مووچەی ئەم چەند مانگەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەدات. ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، لەبارەى پرسى مووچە و هەرناردەکردنەوەى نەوتى هەرێمى کوردستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ کۆدەبویەوە. بەپێى زانیاریەکان حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕازی بووە مانگانە 120 ملیار دینار داهاتی نانەوتی و مانگانەش 230 هەزار بەرمیل نەوت رادەستی بەغدا بکات، حکومەتی هەرێمی کوردستان چاوەڕوانی بەغدا دەکات بۆ ئەوەی دوای ئەو رێککەوتنە، بڕیار لە ناردنی مووچە بدات. بەپێى ڕاگەیەندراوێکى ڕۆژنامەوانى ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لەیەکترتێگەیشتنی نوێی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ تایبەت بە مووچە و شایستە داراییەکان كرد. پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکوومەتی هەرێمی کوردستان  ڕاگەیاند، سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی لێکتێگەیشتنی هەردوو حکوومەتی هەرێمی کوردستان و حکوومەتی فیدراڵی لەبارەی نەوت و داهاتی نانەوتی بردووەتە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیران و دوای تاوتوێکردن، ئەنجوومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لێکتێگەیشتنەکە داوە.  پێشەوا هەورامانی گوتیشی: لێکتێگەیشتنەکە لەبارەی داهاتی نانەوتی و نەوتە و وەک دەستپێک، حکوومەتی فیدراڵی مووچەی ئەم چەند مانگەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەدات. باسی لەوەش کرد: دوای ئەم لێکتێگەیشتنە، هەردوو حکوومەت دەچنەنێو ڕێککەوتنێکی فراوانترەوە، ئەوەی کراوە ڕێککەوتنێکی سەرەتاییە. 

ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لەیەکترتێگەیشتنی نوێی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ تایبەت بە مووچە و شایستە داراییەکان كرد. ئەمڕۆ چوارشەممە 16ی تەممووزی 2025، بە سەرپەرشتی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی و ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران، ئەنجوومەنی  وەزیرانی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە. لە دەستپێکی کۆبوونەوەدا، ئەنجوومەنی  وەزیران بە توندترین شێوە، هێرشە تیرۆریستییەکانی سەر هەرێمی کوردستان و بە تایبەتی کێڵگە نەوتییەکانی هەرێم شەرمەزار کرد، کە زیانێکی زۆری ماددیان بە پرۆسەی بەرهەمهێنانی نەوت گەیاندووە و ئامانجی ئەم هێرشانە، لێدانە لە ژێرخانی ئابووریی و وزەی هەرێمی کوردستان.  ئەنجوومەنی  وەزیران داوا لە حکومەتی فیدراڵ دەکات کە ئەرکی خۆی بەجێ بگەیەنێت بۆ ئەوەی سنوورێک بۆ ئەو هێرشانە دابنرێت و ڕێکاری یاساییش بەرامبەر ئەو تێکدەرانە بگیرێتە بەر.  پاشان ئەنجوومەنی  وەزیران ، گفتوگۆی لەبارەی تەوەر و بابەتی کۆبوونەوەکە کرد، کە تایبەت بوو بە تاوتوێکردنی بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان و ڕێڕەوی دانوستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ سەبارەت بە مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان . سەرۆک وەزیران و جێگری سەرۆک وەزیران، وردەکاری ئەو لەیەکترتێگەیشتنە هاوبەشەی کە دوێنێ لە بەغدا تایبەت بە دابینکردنی شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان و پابەندییەکانی هەرێم هاتووەتە ئاراوە خستەڕوو. دوای گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوە ، ئەنجوومەنی  وەزیران پێشوازیی لەو لەیەکترتێگەیشتنە کرد و بڕیاری دا بە جێبەجێکردنی ناوەڕۆکی ئەو لەیەکترتێگەیشتنە، کە بڕیارە لە بەرامبەردا حکومەتی فیدراڵ ، مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان بنێرێت.

گەڵف کیستۆن، کۆمپانیای ئەمریکیی سەرکار لە کێڵگەی نەوتی شێخان رایگەیاند، بەهۆی چەند تەقینەوەیەک لە کێڵگە نەوتییەکانی نزیک کێڵگەی شێخان، وەکو رێکارێکی خۆپارێزی، بە شێوەیەکی کاتی بەرهەمهێنانی نەوتیان لە کێڵگەکە راگرتووە.   کۆمپانیاکە رایگەیاندووە، لە دوو رۆژی رابردوودا ئاگاداری "راپۆرتی تەقینەوەکان بوون لە ژمارەیەک کێڵگەی نەوتی لە دەوروبەری کێڵگەی شێخان."   لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، "وەکو رێکارێکی خۆپارێزی، کۆمپانیای گەڵف کیستۆن بڕیاری دا بە شێوەیەکی کاتی بەرهەمهێنان رابگرێت و رێوشوێنی پێویستی بۆ پاراستنی سەلامەتیی کارمەندەکانی گرتووەتەبەر."   کۆمپانیاکە جەخت دەکاتەوە کە هیچ زیانێک بەر کێڵگەکەیان نەکەوتووە و دەڵێت، "لە نزیکەوە چاودێریی دۆخەکە دەکەین، لە کاتی پێویستدا زانیاریی زیاتر بڵاودەکەینەوە."   رۆژانە نزیکەی 45 هەزار بەرمیل نەوت لە شێخان بەرهەم دەهێندرێت.   لە ئێوارەی دووشەممەوە 5 کێڵگەی نەوتی لە هەرێمی کوردستان کراونەتە ئامانج کە هەریەکە لە کێڵگە نەوتییەکانی خورمەڵە، سەرسنک، تاوکێ، پێشخابوور و باعەدرێ بوون.   بەهۆی هێرشەکانەوە پێشتر کۆمپانیاکانی HKN لە کێڵگەی سەرسنک و DNO لە تاوکێ بەرهەمهێنانی نەوتیان راگرتبوو.   بەکۆی گشتی، ئێستا بەهۆی هێرشەکانەوە بەرهەمهێنانی نزیکەی 160 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە لە هەرێمی کوردستان راگیراوە.   گەڵف کیستۆن (GKP) یەکێکە لە کۆمپانیا سەربەخۆ پێشەنگەکانی بواری بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان و بەرهەمهێنانی سەرەکیی لە کێڵگەی نەوتیی شێخانە.

ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، لەبارەى پرسى مووچە و هەرناردەکردنەوەى نەوتى هەرێمى کوردستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ کۆدەبێتەوە. بەگوێرەى کارنامەى ئەنجومەنى وەزیرانى هەرێمى کوردستان، کۆبوونەوەکە، تایبەتە بە بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان، هەروەها رێڕەوی دانووستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ، هاوکات پێشهاتەکانی تایبەت بە مووچە و هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان. لە کۆبوونەوەکەدا، ئاوات شێخ جەناب، وەزیری دارایی و ئابووری، کەمال محەمەد، وەزیری سامانە سرووشتییەکان بە وەکالەت، ئەندامانی شاندی دانووستانکاری هەرێمى کوردستان زانیارى لەبارەى داهات و بابەتەکان و ئەنجامى گفتوگۆکان لەگەڵ بەغداد بۆ ئەنجومەنی وەزیران دەخەنەڕوو. ئەمەش لەکاتێکدایە، هەفتەى پێشوو ئەنجومەنى وەزیران کۆبوونەوەی ئاسایی هەفتانەى ئەنجامنەداـ بەهۆى ئەوەى هیچ ئاسۆو بەرچاوو ڕوننیەک نەبوو بۆ چارسەرکردنى کێشەکانى نێوان هەولێرو بەغدا.

وەزارەتی سامانە سروشتییەکان ڕایدەگەیەنێت  لە ڕێگای  درۆنی بۆمبرێژکراوەوە ژمارەیەک هێرشی تیرۆریستی کرایە سەر کێڵگەکانی نەوتی تاوکێ و پێشخابوور و عین سفنی لە ئیدارەی سەربەخوی زاخۆ. هەر  لەو ڕاگەیەندراوەى سامانە سروشتیەکاندا هاتووە، بە زووترین کات بێنە سەر خەت  بۆ پاراستنی گیانی کارمەندانی مەدەنی و ئەمنیەتی وزە و  ڕێگریکردن لە هێرشی دیکە بۆ سەر کەرتی وزەی کوردستان.  لەلایەکى دیکەوە کۆمپانیای DNOی نەرویجی رایگەیاند، بە شێوازی کاتی بەرهەمهێنانی نەوتیان لە دوو کێڵگەی تاوکێ و پێشابوور راگرتووە، دوای ئەوەی بەرەبەیانی ئەمڕۆ سێ تەقینەوە لەو دوو کێڵگەیە روویانداوە.   بەپێی راگەیاندنی کۆمپانیاکە، یەکێک لە تەقینەوەکان لە کۆگایەکی نەوتی بچووک روویداوە لە کێڵگەی تاوکێ، تەقینەوەی دیکە لە دامەزراوەکانی بەرهەمهێنان بووە لە کێڵگەی پێشابوور.   هیچ زیانێکی گیانی لە تەقینەوەکاندا نەبووە و کۆمپانیاکەش سەرقاڵی لێکۆڵینەوەیە و دەڵێت، دوای هەڵسەنگاندنەکان بۆ زیانەکان، دەست بە بەرهەمهێنانی نەوت دەکەنەوە. هاوکات پەیوەست بەو هێرشانە دژەتیرۆری کوردستان بڵاویكردەوە: بەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە 16ی تەممووزی 2025، لە کاتژمێر 7:14، لە ڕێگەی درۆنێکی بۆمبڕێژکراوەوە هێرش کرایە سەر کێڵگەی نەوتی هاند ئۆیلی ئەمریکی لە باعەدرێ لە قەزای شێخانی سەر بە پارێزگای دهۆک و، هیچ زیانێکی گیانی و مادیی لێ نەکەوتەوە. دەقى ڕاگەیاندراوێک لە وەزارەتی سامانە سروشتییەکانەوە سەرلەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەمە 16ی تەمووزی 2025 لە ڕێگای  درۆنی بۆمبرێژکراوەوە ژمارەیەک هێرشی تیرۆریستی کرایە سەر کێڵگەکانی نەوتی تاوکێ و پێشخابوور و عین سفنی لە ئیدارەی سەربەخوی زاخۆ و قەزای شێخان سەر بە پارێزگای دهوک. هەرچەندە  هێرشەکان زیانی گیانیی نەبووە، بەڵام زیانێکی زۆری بە ژێرخانی کێڵگەکان کەوتووە.  وەزارەتی سامانە سروشتییەکان بە توندی ئەم هێرشە تیرویستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەکات، کە  مەبەست لێدانی ژێرخانی ئابووری هەرێمی کوردستان و دروستکردنی مەترسییە لە سەر سەلامەتیی کارمەندانی مەدەنیی کەرتی وزە. وەزارەتمان بانگەوازی هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان لە حکومەتی فیدراڵی و کومەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات کە بە زووترین کات بێنە سەر خەت  بۆ پاراستنی گیانی کارمەندانی مەدەنی و ئەمنیەتی وزە و  ڕێگریکردن لە هێرشی دیکە بۆ سەر کەرتی وزەی کوردستان. وەزارەتی سامانە سروشتییەکان هەموو هەوڵێکی خۆی بۆ پاراستنی گیانی کارمەندانی کەرتی وزە و پێگەی ستراتیجیی خۆی لە دابینكردنی سەقامگیریی وزە لە ناوچەکە و جیهان دەدات.

  عەبدوڵا ئۆجەلان، رابەڕی زیندانیكراوی پارتی كرێكارانی كوردستان، جەختیكردووە لەوەی، نابێت هێزەكانی سوریای دیموكرات چەكەكانیان دابنێن. محمەد ئۆجەلان، برای عەبدوڵا ئۆجەلان رایگەیاندووە، لە دواین سەردانی ئەم دواییەی بۆلای براكەی لە زیندانی ئیمرالی، باسی رۆژئاوای كوردستان كردووەو رایگەیاندووە: نابێت هەسەدە چەكی خۆی دابنێت و دەبێت پارێزگاری لێبكات، ئۆجەلان باسی لەوە شكردووە، ئەگەر هەسەدە چەكی خۆی دابنێت، ئەوا داعش كورد لە رۆژئاوای كوردستان لەناودەبات. ئۆجەلان، ئاماژەی بەوەشكردووە: ئەگەر لەنێوان كوردو شامدا چارەسەرێكی دیموكراتی بێتە ئاراوە، كارێكی باشەو دەكرێت نەرمی بنوێنن، بەڵام باوەڕی بە ئەحمەد شەرع نییە، چونكە ئەو سەرێكی داعشەو دیارنییە بە نیازی چییە. لە بەشێكی تری قسەكانیدا ئۆجەلان وتویەتی: پەیوەندی وڵاتانی رۆژئاوا لەگەڵ مەزڵوم عەبدی باشەو هیوادارم ئەو پەیوەندییانە توندوڵتربێت.