دانوستانی پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراق دەستپێدەکات و سوودانیش سەردانی هەرێمی کوردستان دەکات. ئەمڕۆ هەینی، وەفا محەمەد لە پارتی دیموکراتی کوردستان بە ماڵپەی سۆمەرییەنیوزی ڕاگەیاند، پارتی پەیوەندییەکی چڕ دوای ڕاگەیاندنی ئەنجامە بەراییەکانی هەڵبژاردن دەستپێکردووە دەربارەی پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراق. ڕوونیشیکردەوە کە پارتی دوای بەدەستهێنانی زیاتر لە ملیۆنێک و 100 هەزار دەنگ لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا، پلەی یەکەمی لەناو هەرێمی کوردستان و پلەی دووەمی لەسەر ئاستی عێراق بەدەستهێناوە. ئاماژەی بەوەدا کە “ئەم پەیوەندییانە بە ئامانجی خۆئامادەکردن بۆ پڕۆسەی پێکهێنانی حکومەتی داهاتوو ئەنجام دەدرێن”. محەمەد وەفا ئاشکرای کرد کە “سێشەممەی داهاتوو محەمەد شیاع سوودانی، سەرۆک وەزیران، سەردانی هەردوو شاری دهۆک و هەولێر دەکات، کە بڕیارە لەوێ لە چوارچێوەی ڕاوێژکارییەکان سەبارەت بە پێکهێنانی حکومەت و قۆناغی سیاسی داهاتوو، لەگەڵ مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێم کۆبێتەوە”.
%20(1).jpg)
کەشناسیی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئێوارەی ئەمڕۆ لە بەشێکی هەرێمی کوردستان نمەباران دەبارێت، سبەی تەواوی ناوچەکان دەگرێتەوە و لە هەندێک شوێن لێزمەباران دەبارێت. کەشناسێک دەڵێت، یەکشەممەش شەپۆلەکە بە گشتگیری بەردەوام دەبێت و دووشەممە لاواز دەبێت. بەگوێرەی کەشناسیی هەرێمی کورستان و پێشبینیی کەشناسان، سبەی یەکەم بارانی گشتگیری ئەم وەرزەی بارین هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە. ئەمڕۆ هەینی 14-11-2025، کەشناسیی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان دەبێتە هەوری تەواو، "لە ئێوارەدا سەرەتا نمەباران لە ناوچە شاخاوییەکانی باکوور و رۆژئاوای هەرێمی کوردستان دەبارێت و دواتر درێژ دەبێتەوە بۆ زۆرینەی هەرێمی کوردستان." کەشناسیی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوەش کردووە، "سبەی بەگشیی ئاسمان هەوری باراناوی دەبێت؛ لە زۆربەی ناوچەکان باران دەبارێت، هەندێک کات لە هەندێک ناوچە دەگۆڕێت بۆ لێزمەباران و هەورە برووسکە، پێشبینی دەکرێت لە ناوچە شاخاوییە بەرزەکان و ناوچە سنووریەکان کەمێک بەفر ببارێت." د. لوقمان موفتی، شارەزای کەشناسی، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، "ئەو پێشبینییەی بۆ بڕی باران کردبوومان کەمتر بووە لەوەی هەیە، بەشی یەکەمی شەپۆلی بارانبارین سبەی شەممە دەستپێدەکات و تەواوی شارەکان دەگرێتەوە." بەگوێرەی پێشبینییەکانی ئەو کەشناسە، سبەی لە "پارێزگاکانی هەولێر، سلێمانی، دهۆک، هەڵەبجە، کەرکووک و نەینەوا باران دەبارێت؛ یەکشەممەش شەپۆلەکە لە تەواوی هەرێمی کوردستان و بەشێکی نێوەڕاستی عێراق بەردەوام دەبێت، لە دووشەممە لاواز و کەم دەبێتەوە بۆ بەشێکی هەرێمی کوردستان." کەشناسیی هەرێمی کوردستان رایگەیاندووە، سبەی بەراورد بە ئەمڕۆ پلەی گەرما چوار بۆ شەش پلەی سیلیزی دادەبەزێت و بەم شێوەیە دەبێت: هەولێر: 22 پلەی سیلیزی سلێمانی: 19 پلەی سیلیزی دهۆک: 20 پلەی سیلیزی زاخۆ: 22 پلەی سیلیزی کەرکووک: 24 پلەی سیلیزی هەڵەبجە: 20 پلەی سیلیزی حاجی ئۆمەران: 11 پلەی سیلیزی گەرمیان: 24 پلەی سیلیزی
بارەگاى بارزانى ڕایدەگەیەنێت سەرۆک بارزانی بەبۆنەی 241 ساڵەی بونیاتنانی شاری سلێمانی پەیامێکی پیرۆزبایی ئاڕاستەی خەڵکی سلێمانی کردووە و دەڵێت: سلێمانی بەشی ئازیزی كوردستانە. ئەمە دەقی پەیامی سەرۆک بارزانییە: بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان لە یادی 241 ساڵەی بنیاتنانی شاری سلێمانیدا پیرۆزباییەكی گەرم ئاراستەی خەڵكی خۆشەویستی سلێمانی، شاری شێخی نەمر و شاری هەڵمەت و قوربانی دەكەم. سلێمانی بەشی ئازیزی كوردستانە، شاری شەهیدانی 9ـی حوزەیران و مەنعە تەجەوەلەكەی 1963 و شاری بەگژداچوونەوەی ستەمكار و زۆردار و ڕژێمە یەك لەدوای یەكەكانە. سلێمانی وەك هەر شار و دەڤەرێكی تری كوردستان هەمیشە شوێنی هەڵكەوتنی ئەدیب و شاعیر و كەسایەتی و تێكۆشەر و شۆڕشگێڕانی كورد بووە و ڕۆڵی گەورەی لە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كوردستاندا گێڕاوە. لە سەرەتای چلەكانی سەدەی بیستەمدا شاری سلێمانی بە هەموو چینوتوێژەكانیەوە باوەشی گەرمی بۆ بارزانیی نەمر و بارزانییە دوورخراوەكان كردەوە، ئەو ڕێز و پێشوازییە هەرگیز لەبیر ناچێتەوە. لەو یادەدا هیوای ئارامی و ئاسوودەیی بۆ خەڵكی خۆشەویستی شاری سلێمانی دەخوازم و شایستەی هەموو جۆرە پێشكەوتن و پێشەنگین. مسعود بارزانی 14ی تشرینی دووەمی 2025
نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی دامەزراندنی 241 ساڵەی شاری سلێمانی دەڵێت، "سلێمانى ناوێكى ديارى مێژووى كولتوورى و سياسيمانه. ههميشه كاريگهر و مايهى پێزانين و شانازيى گهلى كوردستانه." رۆژی هەینی، 14ی تشرینی دووەمی 2025، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی 241 ساڵەی بنیادنانی شاری سلێمانییەوە پیرۆزبایی لە هاونیشتمانییانی شارەکە کرد. لە بەشێکی پەیامەکەدا دەڵێت: "له يادى 241 ساڵهى بنياتنانیدا، به گهرمى پيرۆزبايى له شارى ههڵمهت و قوربانى، شارى خۆشهويستى سلێمانى، پایتهختی رۆشنبيرى، مهڵبهندى ئهدهب و هونهر و له تهواوى خهڵكى ئازيزى شار، دهكهم." هاوکات سەرۆکی هەرێمی کوردستان سلێمانى بە "شارێکی کاریگەر" ناودەبات و رایگەیاندووە: "سلێمانی بە ناوێكى ديارى مێژووى كولتوورى و سياسيمانه، ههميشه كاريگهر و مايهى پێزانين و شانازيى گهلى كوردستانه." لە کۆتایی دا نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە کردووە کە "هيواى بهردهواميى پێشكهوتن، گهشهسهندن، ئاوهدانى و ئارامى بۆ سلێمانى و ههموو كوردستان دهخوازم." 14ی تشرینی دووەمی هەموو ساڵێک، یادی دامەزراندنی شاری سلێمانییە کە لە ساڵی 1784 لەلایەن عەبدولڕەحمان پاشای بابان، میری ئەو کاتی میرنشینی بابانەوە بنیادنرا. دەقی پەیامەکەی نێچیرڤان بارزانی: له يادى 241 ساڵهى بنياتنانيدا، به گهرمى پيرۆزبايى له شارى ههڵمهت و قوربانى، شارى خۆشهويستى سلێمانى، پایتهختی رۆشنبيرى، مهڵبهندى ئهدهب و هونهر و له تهواوى خهڵكى ئازيزى شار، دهكهم. سلێمانى ناوێكى ديارى مێژووى كولتوورى و سياسيمانه. ههميشه كاريگهر و مايهى پێزانين و شانازيى گهلى كوردستانه. هيواى بهردهواميى پێشكهوتن، گهشهسهندن، ئاوهدانى و ئارامى بۆ سلێمانى و ههموو كوردستان دهخوازم.
.jpg)
شاری سلێمانی لە 1784ـدا لەلایەن ئیبراهیم پاشای بابانەوە، بەناوی "سلێمان" پاشای بابان، دامەزرێنەری میرنشینی بابانەوە ناونراوە. ئەمڕۆ فێستیڤاڵێک بە بۆنەی 241ـمین ساڵی بونیادنانی شارى سلێمانی بەڕێوەدەچێت، فێستیڤاڵەکە بە بەشداریى چەندین کەسایەتى و بەرپرسى حکومى بۆ ماوەى دوو رۆژ بەردەوام دەبێت. سلێمانى لە دواى دامەزراندنییەوە، بەردەوام یەکێک بووە لەو شارانەى پێگەیەکى گەورەى لە ڕووداوە سیاسییەکانى باشوورى کوردستاندا هەبووە و دژى حکومەتەکانى ئینگلیز و عێراق وەستاوەتەوە، لەم شارەدا چەندین ڕووداوى مێژوویی وەک خۆپیشاندان و ڕاپەڕین ڕوویانداوە، ئەوەش وایکردووە ئەم شارە پێگەیەکى گرنگ و دیارى لە خەباتى نەتەوەیی گەلى کورد لە باشوورى کوردستان هەبێت، لەم گرافیکەدا بەشێک لە ڕووداوە گرنگەکانتان بۆ باسدەکەین. هاوکات هەڤأڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی لە وڵاتی چینەوە پەیامێکی بە بۆنەی 241هەمین ساڵیادی بونیادنانی شاری سلێمانی بڵاوکردەوە و گوتی، توانیویانە یادى سلێمانى ببەینە شارى ئیوى وڵاتى چین. بەبۆنەى تێپەڕبوونى 241 ساڵ بەسەر بونیادنانى شارى سلێمانى، هەڤاڵ ئەبوبەکر پەیامێکى ڤیدیۆیى بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، توانیویانە ئەمساڵ یادى شارى سلێمانى ببنە شارى ئیوى وڵاتى چین و لێکتێگەیشتنێکى هاوبەشى دوولایەنە واژۆبکەن، بۆ ئەوەى سلێمانى ببێتە هاوتاى شارى ئیو. ئاماژەى بەوەشکرد، جێگەى شانازییە سلێمانى توانیویەتى لەئاستێکى پێشکەوتوو گەشەسەندوودابێت و ئومێد دەکەن هەڵبژاردنى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق و دەستکەوتەکانى شارەکە یارمەتى دەربێت بۆ سلێمانى، بچێتە ئەو ئاستەى کە خواستى هەمووانە. ڕووداوەکانی 100 ساڵی ڕابردوو بڕیارە لە فێستیڤاڵەکەدا، رووداوە دیارەکانى 100 ساڵى ڕابردووى سلێمانى لە ئینفۆگرافیکێکدا بخرێنەڕوو. دامەزرێنەر و ناوی سلێمانی لانکەی شۆڕش و نوێخوازی و ڕۆشنبیری سلێمانی، سەرەڕای ئەوەی هەمیشە لانكەی شۆڕش بووە لە قۆناغە یەك لە دوای یەكەكاندا، له ههمان كاتدا لانكەی بیری نوێخوازی و ڕۆشنبیریش بووە و یەكەمین ڕۆژنامەی كوردی لەسەر ئاستی باشووری كوردستان لەم شارەدا دەرچووە و یەكەمین چاپخانەش كە لە كوردستاندا دەستبەكار بووبێت هەر لەم شارەدا بووە. یەکەمینەکانی سلێمانی یەكەمین جار خوێندن بەزمانی كوردی لەم شارەدا بووە بزووتنەوەی شانۆی كوردی-یش هەر لەم شارەوە سەریهەڵداوە یەكەمین سروودی كوردی-یش كە لەسەر قەوان تۆمار كرابێت هەر لەم شارەدا بووە پهرلەمانی كوردستان-یش بە بڕیارێك ئەم شارەی كردۆتە پایتەختی ڕۆشنبیریی هەرێمی كوردستان.
عایشەگول دۆغان، وتەبێژی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لە ناوەندی گشتی پارتەکەی، پرسەکانی ڕۆژەڤی هەڵسەنگاند. عایشەگول دۆغان ڕایگەیاند، بڕیارەکەی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا سەبارەت بە ئازادکردنی سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پێشووی هەدەپە دەبێت جێبەجێ بکرێت و هەنگاوی کرداری بنرێت و ڕایگەیاند: "هەموومان هەر ڕۆژ سات بە سات چاوەڕێی هەواڵی ئازادی دەکەین، ئەوەی پێویستە بکرێت ڕوون و ئاشکرایە، بەڵام ناکرێت. ماوەی نۆ ساڵە بەشێوەیەکی نایاسایی ئەم ڕەوشە بەردەوامە، دەبێت دەستبەجێ زیندانیکردنی سەلاحەدین دەمیرتاش کۆتایی پێبێت." عایشەگوڵ دۆغان ڕایگەیاند، سەلچوک مزراکلی، هاوسەرۆکی پێشووی شارەوانی گەورەی ئامەد، مافی ئازادکردنی مەرجداری هەیە و وتی: "بەمەبەستی جێبەجێکردنی ئەم مافە، لە مانگی ئەیلولدا داواکارییەک ئاراستەی کۆمیتەی چاودێری و ئیدارەی زیندان کراوە. کۆمیتەکە داواکارییەکەی ڕەتکردووتەوە. لە پاساوی ڕەتکردنەوەکەدا هاتووە: "لەو ماوەیەی کە لە زینداندا بووە، بە ئاشکرا ڕاینەگەیاندووە کە لە ڕێکخراوی تیرۆریستی جیا بووەتەوە." پێویست ناکات بۆ درێژکردنەوەی دەستبەسەرکردنی نایاسایی سەلچوک مزراکلی، بەدوای بیانوودا بگەڕێین." هەنگاوکرداری پێویستە نەک قسەکردن عایشەگوڵ دۆغان لەبەردەوامیدا ئاماژەی بە چالاکییەکانی کۆمیسیۆنی دیموکراسی ئاشتی، خوشک و برایەتی یەکگرتنی نیشتیمانی کرد و وتی: "لە قۆناغێکداین کە دەبێت هەنگاوەکان بەپێی ئەو بەڵێنانەی کە دراون بنرێت، چیتر پێویست بە لێدوانەکان ناکات، دەبێت هەنگاوی کردەیی و یاسایی بنرێت بۆ ئەوەی دادپەروەری بنیات بنرێت." سەبارەت بەو بوودجەیەی کە ئامادە دەکرێت، عایشەگوڵ دۆغان وتی: "دڵنیا نین لەوەی ئەم بودجەیە بۆ ئاشتییە یان نا، بۆیە دەڵێین نەخێر بۆ بودجەی ساڵی ٢٠٢٦، بۆ نان و ئاشتی لە بەشە جیاوازەکانەوە لە مانگەکانی تشرینی دووەم و کانوونی یەکەم بەرەو ئەنقەرە ڕێپێوان دەکەین." پێویستە کۆمیسیۆن بچێت بۆ ئیمراڵی عایشەگوڵ دۆغان لە کۆبوونەوەکەدا وڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسانی دایەوە و جەختی لەوە کردەوە کە کۆمیسیۆن لە چوون بۆ ئیمراڵی بە گومان بێت و وتی: "بەپێچەوانەی ئەم تێڕوانینە، نەچوون بۆ ئیمراڵی دەبێتە هۆی لەدەستدانی دەرفەتێکی گەورەیە. پێویستە لایەنی دەسەڵاتیش لەم ڕووەوە ڕوانگەی خۆی نیشان بدات بۆ ئەوەی شوێنێک بۆ گفتوگۆ نەمێنێت. چەند ڕۆژێک لەمەوبەر سەرۆکی پەرلەمان ڕایگەیاند؛ وەک سەرۆکی کۆمیسیۆن لەسەر ئەم ڕۆژەڤە لە گەڵ ئەندامانی کۆمیسیۆن کۆبوونەوە ئەنجام دەدات. بە بۆچوونی ئێمە پێویستە کۆمیسیۆن بڕیار لەسەر ڕۆیشتنی بۆ ئیمراڵی بدات."
رێبوار تەها، پارێزگاری کەرکووک، لە کۆنفڕانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، بەراورد بە هەڵبژاردنى 2021 یەکێتى لە کەرکوک 100 هەزار دەنگ زیادیکردووە، ئاماژەی بەوەشکرد، وەکو پارێزگارى کەرکووک بەردەوام دەبم و ناچمە بەغداد و خزمەتى زیاترى دانیشتووانى کەرکووک دەکەم. ئاماژەى بەوەشکرد، لە کەرکووک دەمێنێتەوە و بەشێوازێکى نوێ خزمەت دەکات و کۆمەڵانى خەڵکى کەرکووکیش بە سەرجەم پێکهاتەکانیەوە دڵنیادەکاتەوە کە خزمەتى ئەمجارەیان جیاوازدەبێت لە ساڵانى ڕابردوو. ڕێبوار تەها، سوپاسى سەرجەم ئەو کەس و لایەنانەشیکرد کە هاوکاربوون لەسەرخستنى لیستى یەکێتیى نیشتمانى کوردستان لە کەرکووک کە توانیویەتى پلەى یەکەم بەدەستبهێنێت و گوتى، بەراورد بە هەڵبژاردنى 2021 یەکێتى لە کەرکووک 100 هەزار دەنگ زیادیکردووە. ڕێبوار تەها باسی لەوەشکرد، دەنگدەرانى پێکهاتەکانى کەرکووک بەشدارییەکى کاراى هەڵبژاردنیان کرد. پارێزگاری کەرکووک، داوایەکی ئاڕاستەی پارتی دیموکراتی کوردستان کرد و گوتی " داوا لە پارتى دیموکراتى کوردستان دەکەم پشتیوانیى حکومەتى خۆجێیی کەرکووک بکەن".
شارەزایەکی کەشناسی ڕایگەیاند: لە یەکشەممە و دووشەممەی هەفتەی داهاتوو، شەپۆلێکی بارانبارینی مامناوەند و بەهێز تەواوی ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە، بەڕێژەی جیاواز. ئەمڕۆ پێنجشەممە، ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٥، پشتیوان پێنجوێنی شارەزای بواری کەشناسیی ئاشکرایکرد، ئەو شەپۆلەی لە چەند ڕۆژی داهاتوودا ڕوو لە ناوچەکەمان دەکات، بارانی بەخوڕ و مامناوەندی لەخۆگرتووە و لە هەندێک ناوچە ئەگەری بەهێزی دروستبوونی لافاو هەیە، لەوانە هەولێر و دهۆک و ڕاپەڕین. وتیشی، لەو شەپۆلەدا بەفربارین هەندێک لە ناوچەکان دەگرێتەوە، وەک بەشێک لە ناوچە سنوررییەکان و حاجی ئۆمەران و ناوچەشاخاوییەکانی وەک قەندیل و حەسارۆست و چەن چیایەکیتر. هاوکات، تەنها لە دوو ڕۆژدا پلەکانی گەرما سێ بۆ پێنج پلەی سیلیزیی دابەزیووە و بە وتەی پشتیوان پێنجوینی لەگەڵ هاتنی شەپۆلەکەدا پلەکانی گەرما پێنج بۆ حەوت پلەی سیلیزیی دیکە دادەبەزن، واتە زیاتر لە ١٠ پلە گۆڕانکاریی دروستدەبێت و کەشێکی تەواو زستانە ڕوو لە ناوچەکەمان دەکات.
تۆم باراك، نێردەی تایبەتی ئەمریكا بۆ سوریا، لە پەیامێكدا درێژدا كە كەمێك لەمەوبەر لەسەكۆی " ئێكس" بڵاویكردووەتەوە، باسی لە وردەكاری كۆبونەوەكەی نێوان دۆناڵد ترەمپ و ئەحمەد شەرع كردووە، كە لەچەند رۆژی رابردوودا لە كۆشكی سپی ئەنجامدراو تیایدا دەڵێت: سەرۆک دۆناڵد جەی ترەمپ و سەرۆک شەرع قەناعەتی هاوبەشیان دووپاتکردووەتەوە کە کاتی ئەوە هاتووە دابڕان بە بەشداریکردن بگۆڕن و دەرفەتێکی راستەقینە بدرێت بە سوریاو گەلەکەی بۆ نوێبوونەوە. باراك ئاماژە بەوەدەكات، پابەندبونی سەرۆک شەرع بەرامبەر بە سەرۆک ترەمپ بۆ بەشداریکردن لە هاوپەیمانی دژی داعش، نمایندەی چوارچێوەیەکی مێژوویی دەکات کە گواستنەوەی سوریا لە سەرچاوەی تیرۆرەوە بۆ هاوبەشێک لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا دیاری دەکات و پابەندبونە بە ئاوەدانکردنەوە و هاوکاری و بەشداریکردن لە سەقامگیری تەواوی ناوچەکە. راشگەیاندووە: ئێستا دیمەشق بە شێوەیەکی چالاکانە هاوکاریمان دەکات لە روبەڕوبونەوەو هەڵوەشاندنەوەی پاشماوەکانی داعش و سوپای پاسدارانی ئێران، حەماس و حزبوڵاو تۆڕە تیرۆریستییەکانی دیکە، وەک هاوبەشێکی پابەند لەگەڵ هەوڵە جیهانیەكان بۆ دەستەبەرکردنی ئاشتی دەوەستێت. تۆم باراك لە بەشێكی تری پەیامەكەیدا باسی لەوەكردووە: لە کۆبونەوەیەکی گرنگ و سێ قۆڵی لەگەڵ وەزیر روبیۆ، هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا و ئەسعەد شەیبانی وەزیری دەرەوەی سوریا، وێنای قۆناغی داهاتوومان كێشا لە چوارچێوەی ئەمریکا،تورکیا، سوریا: یەکخستنی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) لە پێکهاتەی نوێی ئابوری، بەرگری و مەدەنی سوریای نوێ؛ دووبارە پێناسەکردنەوەی پەیوەندییەکانی تورکیا،سوریا،ئیسرائیل و بەهێزکردنی ئەو کۆدەنگییەی کە پشتیوانی لە ئاگربەستی نێوان ئیسرائیل و حەماس دەکات، هەروەها چارەسەرکردنی کێشە جیاوازەکانی سنوری لوبنان. وەك باراك وتویەتی، رۆڵی ماندوو نەناسانەی تورکیا شایەنی ستایشی تایبەتە، ئەوە بەڵگەیە لەسەر دیپلۆماسییەکی هێمن و چەسپاو کە پردەكان دروست دەکات لەو شوێنانەی کە دیوارەکان وەستابوون.
کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق جەخت دەکاتەوە، کاندیدەکان مانگێکیان لەبەردەستدایە بۆ لێکردنەوەی پۆستەرەکانیان، بەپێچەوانەوە سزای دارایی دەدرێن. ئەمڕۆ چوارشەممە، 12ـی تشرینی دووەمی 2025، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ڕایگەیاند، لەمڕۆوە کاندیدەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ماوەی 30 ڕۆژیان لەبەردەستدایە بۆ لێکردنەوەی سەرجەم پۆستەر و بانگەشەکانیان لەسەر شەقام و شوێنە گشتییەکان. بەگوێرەی ڕاگەیەندراوی کۆمیسیۆن، ئەگەر هەر کاندیدێک لە ماوەی دیاریکراودا پۆستەر و بانگەشەکانی لێ نەکاتەوە، ئەوا کۆمیسیۆن خۆی بەو کارە هەڵدەستێت و تێچووی لابردنی پۆستەرەکان لەو بڕە پارەیە دەبڕێت کە کاندیدەکە وەکو بارمتە لای کۆمیسیۆن دای ناون. سەبارەت بە سکاڵاکانی هەڵبژاردن، کۆمیسیۆن ئاماژەی بەوەدا، تا ئێستا 39 سکاڵا لەسەرانسەری عێراق تۆمارکراون لە ماوەی دەنگدانی گشتی و تایبەتدا. هەروەها، کاندید و لایەنەکان دەتوانن تا کۆتایی دەوامی ئەمڕۆ سکاڵای نوێ پێشکەش بکەن. ڕۆژی سێشەممە، 11ـی تشرینی دووەمی 2025، دەنگدانی گشتی و ڕۆژی یەکشەممەش، 09ـی تشرینی دووەمی 2025، دەنگدانی تایبەتی خولی شەشەمی پەرلەمان، لە پارێزگاکانی عێراق و هەرێمی کوردستان بەڕێوەچوو. بە گوێرەی ئامارەکانی کۆمیسیۆن، ڕێژەی بەشداری لە دەنگدانی تایبەت، 82.42% و لە دەنگدانی گشتیش، نزیکەی 54.5% بوو. لەسەر ئاستی پارێزگاکانی عێراق و هەرێمی کوردستان، پارتی دیموکراتی کوردستان زۆرترین دەنگی بەدەستهێناوە، بەوپێیەی زیاتر لە یەک ملیۆن و 100 هەزار دەنگی بردووەتەوە. یەکێتیی نیشتمانیش کوردستانیش بە بەدەستهێنانی نزیکەی 535 هەزار دەنگ، لە ڕیزی دووەم دێت. یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستانیش بە نزیکەی 165 هەزار دەنگ لە ڕیزی سێیەم دێت. جومانە غەلای، گوتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، بە ماڵپەری کوردستان24ـی ڕاگەیاند، کاتژمێر 06:00ـی ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە، 12ـی تشرینی دووەمی 2025، ڕێژەی بەشداری و ئەنجامی بەرایی هەردوو دەنگدانی تایبەت و گشتیی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ڕادەگەیەنن.
رەوتی هەڵوێست لە بەیاننامەیەكدا دەڵێت: سوپاسی هەموو ئەو بەڕێزانە دەکەین متمانەیان بە لیستی هەڵوێست دا، جارێکی دی بەڵێن بە دەنگدەران دەدەینەوە "متمانەتان نادۆڕێنین". سەرباری فشاری زۆر گەورەی دەسەڵات لەسەر دەنگدەران، لیستی هەڵوێست سەرکەوتنی بەدەستهێناوە. فراکسیۆنی هەڵوێست، نوێنەرایەتی هەموو خەڵکی هەرێمی کوردستان و بەرژەوەندیە باڵاکانی دەکات… نوێنەرەکانمان، تەنیا نوێنەرایەتی دەنگدەری هەڵوێست نیە، نوێنەری هەموو ئەوانەیە لە ژێر فشاردا دەنگیان سوتاند، نوێنەری بایکۆت و کۆی دەنگی ناڕازی کوردستان دەبێت. لێرەوە دەستی دۆستایەتی بۆ سەرجەم لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی درێژدەکەین.. بۆ کاری پێکەوەیی و نوێنەرایەتیەکی ڕاستەقینەی تەواوی خەڵکی کوردستان.
محەمەد حەكیم سەرۆكی لیستی كۆمەڵی دادگەری لە بازنەی سلێمانی لە نوسنێكدا پیرۆزبایی لە ئەحمەد حاجی رەشید دەكات كە لە لیستی كۆمەڵی دادگەری تاكە كاندیدی سەركەوتووبوو، لە هەمان كاتدا دەڵێت: "کۆمەڵ دەرفەتی باشى لە بەردەمدایە بۆ بە خۆدا چونەوە و چاکسازیی لە هەرکەمتەرخەمی و هەڵەیەك" بە ناوی خوای بەخشندەی میهرەبان ئەندامان و دۆستان و دەنگدەرانی کۆمەڵی دادگەری. هاوکارانی دلسۆزلەتیمی بانگەشە. لەلایەن خۆمەوە سوپاسی یەك بەیەکتان دەکەم لە پای بانگەشە و متمانە و دەنگدانتان بە لیستی ٢٨٥ی کۆمەڵی دادگەری من وەك کاندیدێك ئەوەی توانیم و لەدەستم هات ئەنجامم دا،هەر چەند ئەنجامەکە بەدڵی ئێمە نیە بەڵام سوپاس بۆ خوای گەورە کە بەدەنگەکانی ئێوە کۆمەڵ لە پەرلەمانی بەغداد دانابڕێت ، پیرۆزباییش لە برای بەڕێزم مامۆستا أحمد حمەرشید دەکەم و دوعای موەفەقی بۆ دەکەم . کۆمەڵی دادگەری دەرفەتی باشى لە بەردەمدایە بۆ ئەوەی قۆناغی داهاتوو بکاتە قۆناغی بە خۆدا چونەوە و چاکسازیی لە هەرکەمتەرخەمی و هەڵەیەك، هەروەها سوپاس کردنی خودای میهرەبان لەسەر هەرکارێکی جوان و چاك و پابەند بوون ی زیاتر بە فەرمانەکانی و بانگ کردن ی خەڵک بۆی، وە خۆم بە بەرپرسیار دەزانم لەئێستاو داهاتوو داواکارم لەخوای باڵا دەست پشتیوانمان بێ و بەرچاوڕوونیمان پێ ببەخشێ و لە گوناهو کەمتەرخەمیمان خۆش بێت. براتان محمد حکیم
وتەبێژی یەکێتیی زانایانی ئایینی ئیسلامی کوردستان ئاماژە بەوە دەکات، حەوت مامۆستای ئایینی بۆ خولی شەشەمی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق خۆیان کاندید کردبوو، بەڵام تاوەکوو ئێستا هیچیان نەیان توانیوە کورسی پەرلەمان بەدەستبێنن. عەبدوڵڵا شێرکاوەیی، گوتەبێژی یەکێتیی زانایانی ئایینی ئیسلامی کوردستان، ئەمڕۆ چوارشەممە، 12ـی تشرینی دووەمی 2025، بە ماڵپەڕی کوردستان24ـی ڕاگەیاند: لەگەڵ بڵاوکردنەوەی ئەنجامە بەراییەکانی هەڵبژاردنی گشتیی و تایبەت تاوەکوو ئێستا هیچ مامۆستایەکی ئایینی نەیتوانیوە کورسی پەرلەمان مسۆگەربکات. عەبدوڵڵا شێرکاوەیی، گوتیشی: دیارنییە لەگەڵ ڕاگەیاندنی ئەنجامەکانی کۆتایی و فەرمی کەسیان دەردەچن یان نا، بەڵام لەو حەوت مامۆستا ئایینیە کەسیان دەرنەچوونە. پێشتریش عەبدوڵڵا شێرکاوەیی بە ماڵپەڕی کوردستان24ـی ڕاگەیاندبوو: لە سەرتاسەری هەرێمی کوردستان حەوت مامۆستای ئایینی، هاوکات کە ئەندامی کارای یەکێتیی زانایانن کاندیدن بۆ هەڵبژاردنی خولی شەشەمی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق. دوێنێ سێشەممە، 11ـی تشرینی دووەمی 2025، دەنگدانی گشتیی بۆ هەڵبژاردنی خولی شەشەمی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەچوو، بەگوێرەی ئەنجامە بەراییەکان پارتی دیموکراتی کوردستان توانیویەتی زۆرترین دەنگ لەسەر ئاستی عێراق و هەرێمی کوردستان بەدەستبهێنێت.
قوباد تاڵەبانی، لە پەیامێکدا سەرکەوتنی پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقی بە سەرکەوتنی هەموو خەڵکی عێراق و هەرێمی کوردستان وەسف کرد. لە پەیامەکەیدا، قوباد تاڵەبانی پیرۆزبایی لە هەموو عێراقییەکان و بە تایبەتیش لە هاوڵاتییانی کوردستان کرد و ڕایگەیاند: "بەڕێوەچوونی سەرکەوتووانەی پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، سەرکەوتنی هەموو خەڵکی عێراق و هەرێمی کوردستانە." ناوبراو سوپاسی بەشداریی بەرچاوی خەڵکی کوردستانی کرد و وتی: "سوپاس و پیرۆزباییەکی تایبەتیش بۆ هەموو دەنگدەرانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کە بە دەنگەکانیان سەنگ و پێگەی یەکێتییان لە کوردستان و عێراقدا بەهێزتر کرد." قوباد تاڵەبانی دڵنیایی دایە دەنگدەران و جەماوەری یەکێتی و خەڵکی کوردستان کە "یەکێتی لە ئاستی ئەو متمانە گەورەیەدا دەبێت و بە هەموو توانایەوە کار دەکات بۆ جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی." هەروەها جەختی کردەوە کە یەکێتی ئەم متمانەیە بەکاردەهێنێت "بۆ بەهێزترکردنی پێگەی کورد لە عێراق و چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا و شەڕیش لەسەر هەموو مافە دەستورییەکانی خەڵکی کوردستان دەکەین."
ساڵح موسلیم، ئەندامی ئەنجوومەنی بەڕێوەبەریی پەیەدە، سەبارەت بە کۆبوونەوەی نێوان دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا و ئەحمەد شەرع سەرۆکی حکومەتی کاتیی سووریا ئاماژەی بەوەدا، کە ئەوان وەک هەنگاوێکی نوێ و ئەرێنی تەماشای کۆبوونەوەکەیان کردووە بۆ چارەسەرکردنی پرسەکانی سووریا. ساڵح موسلیم ڕایگەیاند: گرنگترین بابەت ئامادەبوونی وەزیری دەرەوەی دەوڵەتی داگیرکەری تورک بوو، کە بەشداری لە کۆبوونەوەکەدا کردبوو. لەو بارەیەوە وتی: “پێدەچێت لەسەر زۆرێک لە پرسەکان کۆدەنگی لەسەر کرابێت و ڕێککەوتنی ۱۰ـی ئازاریش لەلایەن تورکیاوە قبووڵ کرابێت، کە ڕێککەوتنێکی گرنگە بۆ هەموو سووریا”. ئەو هەشت مادەیەی لەم ڕێککەوتنەدا هەیە بۆ بەرژەوەندی هەمووانە و هەمووان دەیانەوێت جێبەجێ بکرێن. ساڵح موسلیم ئاماژەی بەوەشدا، کە دەوڵەتی داگیرکەری تورک دەستی نەبووە لە ئامادەکردن و واژۆکردنی ئەم ڕێککەوتنە و ویستی هەڵیوەشێنێتەوە، بەڵام بە ئامادەبوونی وەزیری دەرەوەی تورکیا لەم کۆبوونەوەیەدا، ئێستا دەتوانین بڵێین دەوڵەتی تورک ئەم ڕێککەوتنەی قبووڵ کردووە. ئەندامی ئەنجوومەنی بەڕێوەبەریی پەیەدە جەختی لەوەش کردەوە، کە ئێستا دانوستانەکان تەواو بوون و داوای کرد، کە پرۆسەی یەکگرتنی دیموکراسیی لە سووریا ئەنجام بدرێت و وتی: “دەمانەوێت لەسەر بنەمای دیموکراسی تێکەڵ بە سووریا بین، لەبەر ئەوەی یەکگرتن بەبێ دیموکراسی ناتوانرێت ڕووبدات و دیمەشقیش هەر وەک ئێمە دەبێت باوەڕی بە دیموکراسی هەبێت”.
