محەمەد شیاع سوودانی: هێزەکانی سنوورى عێراق بە چەکی پێشکەوتووەوە ئامادە دەكرێن

هاوڵاتی كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستان بەبۆنەی ساڵیادی شۆڕشی "ژن، ژیان، ئازادی" داوای مانگرتنی سەرتاسەری لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان دەكات، چەند ڕاستییەكیش لەبارەی فشاری ئێران بۆسەر حزبەكانی ڕۆژهەڵات باس دەكات و هاوكاری دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستان پشتڕاستدەكاتەوە. پارتە سیاسییەكانی ڕۆژهەڵاتی كورستان و ڕێكخراوە مەدەنییەكان و پارێزەرانی مافی مرۆڤ، بە بۆنەی ساڵیادی شۆڕشی “ژن، ژیان، ئازادیی" بانگەواز بۆ مانگرتنی سەرتاسەری لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان دەكەن. كۆمەڵەی شۆڕشگێری زەحمەتكێشانی كوردستان، لە پەیامێكدا ڕایگەیاند:" شۆڕشی ژینا هەر له دەستپێک ناوەڕۆکێکی جیاواز و ئاسۆیەکی ڕوونی بەخشی به خەباتی ڕزگاریخوازی که هۆکاری سەرەکی بوو لە بڵاوبوونەوەی شۆڕش و پشتیوانی و لایەنگری جیهانیی لەم شۆڕشە". كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستان دەڵێت "کۆماری ئیسلامی بە سەرکوتی خوێناویی و بێبەزەییانەی خەڵکی تێکۆشەر و هەروەها هێرشی مووشەکی بۆ سەر بنکە و ئوردووگای حیزبەکان جارێکیتر ویستی ئیرادەی پۆڵایینی بزاڤی خەڵکی کوردستان تێک بشکێنێت و پەلامار و هێرشی ڕژێم بەوە نەوەستایەوە و بە واژۆ کردنی ڕێکەوتننامەی ئەمنییەتی لەگەڵ دەوڵەتی عێراق گوشاریان خستە سەر حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ گواستنەوەی ئوردووگا و بارەگاکانی کۆمەڵە، بەڵام ئەوەی کە کۆماری ئیسلامی قەت ناتوانێ بە چۆکیدا بێنێ ئیرادە و ویستی خەڵکی شۆڕشگێری کوردستان و بزاڤە بەرحەقەکەیانە." باس لەوەشدەكات " لە دووهەم ساڵڕۆژی شۆڕشی ژینا دەنگمان دەخەینە پاڵ ڕێکخراوە مەدەنییەکان و داوا دەکەین بۆ بەرز راگرتنی بزووتنەوەی سیاسی و خۆڕاگرانەی خەڵکی کوردستان، بۆ بەرگری لە حیزبە سیاسیەکانی کوردستان، بۆ ڕێز گرتن لە هەموو گیانبەختکردووان و خۆڕاگری زیندانیانی سیاسی، جارێکیتر خەڵکی کوردستان بە هاوپشتی و یەکگرتوویی ئیرادەی بەهێزی خۆی وەک هەمیشە بە مانگرتنی گشتیی نیشان بدات". ژینا ئەمینی ( مەھسا ئەمینی) كچێكی كوردی خەڵكی شاری سەقز بوو لە ڕۆژھەڵاتی كوردستان كە لە ڕۆژی 13ی ئەیلوولی 2022 لە تاران بە بیانووی نەگونجاویی حیجابەكەی لەلایەن پۆلیسی ڕەوشتی حكومەتی كۆماری ئیسلامیی ئێران دەستبەسەر كرا و بەھۆی ئەشكەنجە و لێدان كەوتە كۆماوە و دوای سێ ڕۆژ، لە 16ی ئەیلوولی 2022، لە نەخۆشخانەی كەسرا لە تاران كۆچی دواییی كرد. مردنی ژینا ناڕەزایەتییەكی بەرفراوانی كۆمەڵگەی ئێرانی لێكەوتەوە، ناڕەزایەتییەكانیش ناونرا بە شۆڕشی ژینا یاخود "ژن، ژیان، ئازادی".  

هاوڵاتی پێش چەند كاتژمێرێك لە نیشتنەوەی فڕۆكەكەی مەسعود پزشكیان سەرۆككۆماری ئێران لە بەغدا، تەقینەوەیەك فڕۆكەخانەی بەغدای هەژاند، تائێستا زانیارییەكان لەبارەی جۆری تەقینەوەكە پێچەوانە و دژ بە یەكن و ئامانجەكەش ڕوون نییە. تەقینەوەكە لەنزیك بنكەی ڤیكتۆریای ئەمریكتا لە نزیك فڕۆكەخانەی بەغدا ڕوویدا، كە هێزە ئەمریكییەكانی تێدان، ئەمەش پرسیاری زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، بۆچی نزیك بارەگایەكی ئەمریكا و لەكاتی یەكەم سەردانی سەرۆككۆماری نوێی ئێران بۆ عێراق ڕوویدا. ئەسۆشەیتد پرێس لەزاری چەند سەرچاوەیەكی ئەمنییەوە بڵاویكردەوە، دوو مووشەك لەنزیك بنكەی ڤیكتۆریا كەوتووەتە خوارەوە و هیچ زیانێكی نەبووە، بەڵام كەناڵی حوڕەی ئەمریكی دەڵێت درۆنێكی بۆمبڕێژكراو بووە. ئەوەش لەكاتێكدایە، شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنیی دەڵێت ئەو تەقینەوەیە كاتژمێر 11 ی شەوی ڕابردوو ڕوویداوە و تائێستا جۆرەكەی و زیانەكانیشی دیاری نەكراون، هیچ لایەنێكیش بەرپرسیارێتی خۆی ڕانەگەیاندووە. بەوتەی ئەفسەرێكی فڕۆكەخانەی بەغدا، تەقینەوەكە بنكەیەكی پاڵپشتی لۆجیستی هاوپەیمانانی كردووەتە ئامانج. ئەوەی جێی سەرنجە گروپێكی مقاوەمەی ئیسلامی كە نزیكە لە كەتائیبی حیزبوڵا بێبەریبوونی خۆی لە هێرشەكە ڕاگەیاند، ڕووداوەكەشی بە گوماناوی ناوبرد و پێشی وایە ئامانج لێی پەكخستنی سەردانەكەی سەرۆككۆماری ئێران بووە. شیكەرەوەكان پێیان وایە ئەو هێرشە بەهۆی ناكۆكی ناوخۆیی گروپە چەكدارەكانەوە بووە، لەكاتێكدا ئەو گروپانە چاوەڕێی تۆڵەسەندنەوەی ئێرانن لە ئیسرائیل بەهۆی كوژرانی ئیسماعیل هەنیە بەرپرسی مەكتەبی سیاسی حەماس لە تاران.

هاوڵاتی سوپای ئیسرائیل ڕایگەیاند هێلیكۆپتەرێكیان لە غەززە كەوتووەتە خوارەوە و دوو سەربازیان گیانیان لەدەستداوە و حەوت سەربازیش برینداربوون. كەوتنەخوارەوەی ئەو هێلیكۆپتەرە لەكاتی هەوڵی ڕزگاركردنی چەند سەربازێكی برینداری ئیسرائیل بووە لە ڕەفەحی باشووری غەززە. سوپای ئیسرائیل دەڵێت بەپێی لێكۆڵینەوە سەرەتاییەكان كەوتنەخوارەوەی هێلیكۆپتەرەكە بەهۆی پێكانەوە نەبووە و هۆكاری كەوتنەخوارەوەی هێلیكۆپتەرەكە لەژێر لێكۆڵینەوەدایە. 

  هاوڵاتی  بڕیارە دوای كۆبوونەوەی نێوان سەرۆكوەزیرانی عێراق و سەرۆككۆماری ئیسلامیی ئێران، هەردوو سەرۆك سەرپەرشتی واژۆكردنی ژمارەیەك یاداشتنامەی لێكتێگەیشتن و ڕێككەوتن لە بواری ئەمنیی و ئابووری و چەندین بواری دیكە لەنێوانیادا بكەن.  لە یەكەمین گەشتی دەرەوەی وڵاتی لە دوای دەستبەكاربوونی وەك سەرۆككۆماری ئیسلامیی ئێران، مەسعود پزیشكیان بەیانی ڕۆژی چوارشەممە 11-09-2024 گەیشتە بەغدا و لەلایەن سەرۆكوەزیرانی عێراقەوە پێشوازیی لێكرا. نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆكوەزیرانی عێراق ڕایگەیاند: سوودانی وتوێژێكی بەرفراوان لەگەڵ سەرۆككۆماری ئێران دەكات، تیشك دەخرێتە سەر پێشهاتەكانی ناوچەكە و ڕووداوەكانی غەززە، جگە لە گفتوگۆكردن لەبارەی بەهێزكردنی دۆسیەكانی هاوكاری ئابووری، ئەمنی و بازرگانی، و هاوبەشی لە ژمارەیەك لە پرۆژەكانی كەرتی گەشەپێدان. بەپێی ڕاگەیەنراوەكە، هەردوولا سەرپەرشتی ڕێوڕەسمی واژۆكردنی پاكێجێك لە یاداشتنامەی لێكتێگەیشتن دەكەن لە بواری هاوكاری باج، بوارەكانی كشتوكاڵ، سامانە سروشتییەكان، پەیوەندییەكان، پاراستنی كۆمەڵایەتی، گەنجان و وەرزش، پەروەردە، گەشتیاری، ئاڵوگۆڕی ڕۆشنبیری و هونەری، هاوكاری لە بواری شوێنەوار، بواری ڕاهێنان و پەرەپێدانی پیشەیی و هاوكاری نێوان ژوورە بازرگانییەكان. پێش سەردانەكەی پزیشكیان بۆ عێراق عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران ڕایگەیاندبوو: 15 یاداشتنامەی لێكتێگەیشتن لە نێوان ئێران و عێراق واژۆ دەكرێت.

هاوڵاتی نەسروڵڵا رەشنودی، کۆنسووڵی گشتیی ئێران لە هەولێر ڕایگەیاند: سەردانەکەی مەسعود پزیشکیان لەسەر بانگێشت و داخوازی سەرۆکوەزیرانی عێراق، هەروەها بانگێشتی نێچیرڤان بارزانی بووە بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان.  کۆنسووڵی گشتی ئێران لە هەولێر باسلەوەشدەکات، ئامانجی سەردانەکەش پەرەپێدانە بە پەیوەندیی دوو لایەن لە بوارە جیاوازەکاندا. دەشڵێت، لە سەردانەکەیدا بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان، پزیشکیان لەگەڵ بەرپرسان گفتوگۆ لەبارەی بوارەکانی، "ئابووری و گەشتیاری، کولتووری و زانستی و سیاسی دەکات." هەروەها "بواری کۆمەڵایەتیش لە دیدارەکاندا قسەیان لەسەر دەکرێت."

هاوڵاتی بەرەبەیانی ئەمڕۆ، چوارشەممە، 11ی ئەیلوولی 2024، لە گوندی سێكانیانی باكووری پارێزگای كەركووك لە كاتی چوونی هێزێكی ئەمنی بۆ دەستگیركردنی داواكراوێك شەڕ و ڕووبەڕووبوونەوە لە نێوان هێزەئەمنییەکان و گروپێکی چەکداردا ڕوویدا  لە ئەنجامی شەڕەکەدا چەکدارێک کوژراو سێ كارمەندی هێزە ئەمنییەكانیش بریندار بوون. بە پێی زانیارییەکان هەردوو چەکدارەکە کوردن و ئەو چەکدارەی دەستگیرکراوە براوە بۆ گرتووخانەی هێزە ئەمنییەکان.  

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، 11ی ئەیلوولی 2024، مەسعود پزیشکیان، سەرۆک کۆماری ئێران بە سەردانێکی فەرمی گەیشتە بەغدا و لەلایەن محەمەد شیاع سوودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق پێشوازیی لێکرا، بڕیاریشە جگە لە بەغدا، سەردانی هەرێمی کوردستانیش بکات و لەگەڵ بەرپرسانی هەرێمی کوردستانیش کۆببێتەوە.    مەسعود پزیشکیان پێش بەڕێکەوتنی بۆ عێراق، لە فڕۆکەخانەی مێهرئاباد لە تاران قسەی بۆ ڕۆژنامەنووسان کرد و ڕایگەیاند، لەم گەشتەدا سەردانی شارە شیعە نشینەکان و بەسرە هەروەها شارە کوردییەکان، هەولێر و سلێمانی دەکەین و بە پشتیوانی خودا لەگەڵ خۆشەویستانی ئەوێ کۆدەبینەوە مەسعود پزیشکیان باسی لەوەشکردووە، "پێموایە سەردانێکی زۆر باش دەبێت بۆ دروستکردنی زەمینەی گونجاوە لەبواری ئابووری، کولتووری و سیاسی و ئەمنی". ئەوەشی خستۆتەڕوو، هیوادارم ئێمە لەگەڵ وڵاتانی ئیسلامی کە لە عێراقەوە دەستپێدەکات پەیوەندییەکی باش و دۆستانەمان هەبێت و بتوانین زۆربەی ئەو گرفتانەی کە رەنگە بوونیان هەبێت لەبەردەم خۆمان لاببەین.                              

هاوڵاتی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان، لەبارەی یاداشتە ئەمنیەكەی نێوان بەغدادو ئەنكەرەو، لێكەوتە چاوەڕوانكراوەكانی لەسەر عێراق، كۆبووەتەوە. كەناڵی (العهد) بڵاویكردووەتەوە: ئەمڕۆ، چوارچێوەی هەماهەنگی، بە ئامادەبونی محمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق و، فالح فەیاز، سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی، كۆبووەتەوە. لە كۆبونەوەكدا، جەخت لە پێویستی پارێزگاریكردن لە سەروەری عێراق و رێگەنەدان بە هیچ دەستوەردانێك كراوەتەوە، كە زیان بە ئاسایشی نیشتمانی بگەنێت. چوارچێوەی هەماهەنگی، پێداگری لەسەر ئەوە كردووەتەوە، یاداشتەكە لەسەر بنەمای رێزگرتنی مافەكانی عێراق و خاكەكەی بێت و خشتەیەكی زەمنیش بۆ كشانەوەی تەواوی سوپای توركیا لە عێراق دیاریبكرێت. سەركردەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی، دامەزراندنی ناوەندی ئەمنیی لەناو سنوری عێراق و بوونی ناوچەی ژێر دەستی هێزەكانی توركیایان رەتكردووەتەوە. لە كۆبونەوەكەدا، ئاماژە بە مەترسییەكانی ئەو یاداشتە كراوە لەسەر ئاسایشی عێراق و داوای گەرەنتی كراوە بۆ پارێزگاریكردن لە بەرژەوەندیەكانی.

هاوڵاتی دوای چەندین دانیشن ئەمڕۆ سێشەممە، دادگای تاوانەكانی دووی هەولێر سزای زیندانی "هەتا هەتایی" بۆ دوو لە تاوانبارانی كوشتنی ئەندامێكی كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان كەنەكە دەركرد، بەوتەی پارێزەری دۆسیەكە"بكوژ و هەشت ئەفسەر و پلە باڵای میتی توركیا كە لە ڕۆژی كوشتنی ئەندامەكەی كەنەكە لە هەولێر بوون تا ئێستا دەستگیرنەكراون و فەرمانی گرتنیان بۆ دەركراوە".  هەژار كاكەیی، پارێزەری دۆسیەی كوشتنی دەنیز جەودەت ناسراو بە دەنیز هیڤی ئاشكرای كرد ئەمڕۆ سێشەممە "كۆتا دانیشتن بوو لەسەر دۆسیەی كوشتنی دەنیز، دادگا بە مادەی 2 لە یاسای بە رەنگاربونەوەی تیرۆر لە هەرێمی كوردستان، بڕیاری زیندانی هەتا هەتایی بۆ هەردو تاوانباری دەستگیركراو كە دەستیان لە تاوانی كوشتنەكەدا هەبوە و دانیان بە تاوانەكانیاندا نابوو دەرچوو، لەگەڵ قەرەبووكردنەوەی ماددی و مەعنەوی كەسوكاری كوژراو، بەڵام ئێمە لە بڕیارەكەی دادگا ناڕازین و تانەی لێدەدەین و داوای سزای لە سێدارەدانیان بۆ دەكەین". ئەو پارێزەرە وتیشی:" لەسەر هەمان كەیس دادوەر سزای حەوت ساڵ زیندانی دیكەی بەسەر هەردو تۆمەتباردا سەپاند و دۆسیەكانیش بریتیبون لە دۆسیەی سیخوڕیكردن، هەروەها ئەم دوو كەسە بكوژ نەبون و هاوكاربوون و بكوژی سەرەكی هەڵاتووە. لەكاتی لێكۆڵینەوە لەگەڵیان دانیان ناوە بەوەی كاریان بۆ میتی توركیا كردووە و چەندین باندی سیخوڕی تریان دروستكردووە، جگە لەم دو تاوانبارە فەرمانی گرتن بۆ نۆ كەسی دیكە دەرچووە كە ئەفسەر و پلە باڵای میتی توركیان و لە ڕۆژی كوشتنی دەنیز جەودەت لە هەولێر بوون و سەرپەرشتیاری دۆسیەكەیان كردووە". پاشنیوەڕۆی ڕۆژی 18ی 9ی 2023، ئەندامێكی كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان، بە ناوی (دەنیز جەودەت) ناسراو بە (دەنیز هێڤی) بەرپرسی ئیداریی كەنەكە كاتێك خۆی بە تەنیا دەبێت لە نێو بارەگاكەیان كە دەكەوێتە بەرامبەر بینای فاملی مۆڵی هەولێر، لەلایەن كەسێكەوە لە دەرگا دەدرێت و بە كردنەوەی دەرگاكە بە چەكی دەمانچە دەكوژرێت، دوابەدوای روداوەكە بەماوەیەكی كەم دو كەس لەسەر ئەو ڕوداوە دەستگیركران و ڕاگەیەندرا كە دەستیان لە كوشتنی ئەو ئەندامەی كەنەكەدا هەبووە. بەپێی زانیارییەكان تاوانبارانی سزادراو ناویان(ع. س.ع) و (ج. ئ) و بە ڕەچەڵەك كوردن و ناسنامەی توركیاو عێراقیان هەیە و لەپێش لێكۆڵەر دانیان بە تاوانەكەیان ناوە كە هاوكاری بكوژبون و كاری سیخوڕییان كردووە بۆ توركیا، بەڵام ئەمڕۆ سێشەممە لە پێش دادوەر وتەكانی پێشوویان ڕەتكردەوە. تاوەكو ئێستا توركیا لەبارەی تێوەگلانی لە تیرۆركردنی "دەنیز هێڤی" هیچی ڕانەگەیاندوە وەك پارێزەرەكەی وتویەتی"سزادراوان دانیان بە تاوانەكەیاندا ناوە، كە سیخوڕییانكردوە بۆ توركیا.  

هاوڵاتی کەمێک پێش ئێستا، سوپای تورکیا کەمپی شەهید ڕوستەم جودیان لە مەخمور بۆردومان کرد. لەلایەن فڕۆکەکانی دەوڵەتی تورکەوە ماڵی هاوڵاتییەک لە کامپی پەنابەرانی مەخموور بۆردوومان کرا، لە کاتێکدا کە شاندێکی حکومەتی عێراق و نەتەوە یەکگرتووەکان سەردانی کامپەیان کرد. بۆردوومانەکە هاوکات بوو لەگەڵ سەردانی شاندێکی حکومەتی عێراق و نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ درووستکردنی ناسنامە و فۆڕمی خۆراک بۆ دانیشتوانانی کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی لە مەخموور. بەهۆی بۆردوومانەکەوە زەرەر و زیانی ماددیی بەر ماڵی هاوڵاتییەکە کەوتووە، بەڵام تائێستا لەبارەی زیانی گیانییەوە هیچ زانیارییەک بەردەست نییە. یەكەمجار نییە توركیا كەمپی مەخموور بۆردومان دەكات، بەڵام نزیكەی ساڵێكە هێرشەكانی توركیا بۆ سەر ئەو كەمپە بە "پاساوی بوونی ئەندامانی پەكەكە" زیاتر بوون. كەمپی مەخموور تایبەتە بە هاونیشتمانییانی باكووری كوردستان، لە ساڵی 1998ـەوە لە بناری چیای قەرەچووخ لە رۆژهەڵاتی مەخموور دروستكراوە.  

هاوڵاتی ڕەسوڵ سەدر ئەمیلی، وتەبێژی ماڵی سینەما لە ئێران لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانووسیدا ڕایگەیاند، لەپاش شۆڕشی “ژن ژیان ئازادیی” نزیکەی ٣٠٠ دەرهێنەری فیلم دۆسێیەی دادوەرییان لەسەر کراوەتەوە و بەهۆیەوە مافی کارکردنیان لێ وەرگیراوەتەوە. دەشڵێت، هۆکارى وەرگرتنەوەى مافى کارکردن لەو سەدان دەرهێنەرە بۆ بارودۆخی سیاسی، کۆمەڵایەتیی و ئەمنی دەگەڕێتەوە، کە ئەوەش وایکردووە نەتوانن فیلم درووست بکەن و تا ئێستاش چارەنووسی کارکردنیان نادیارە.  وتەبێژی ماڵی سینەما لە ئێران ئەوەشی خستەڕوو، فێستیڤاڵی ئەمساڵی سینەمای ئێران بەڕێوە ناچێت، چونکە دادپەروەرانە نییە لەم هەلومەرجەدا فێستیڤاڵەکە بەڕێوە بچێت.

هاوڵاتی بە هۆی بەکارهێنانی ئاوی ژێرزەوی بە شێوەیەکی کۆنتڕۆڵ نەکراو، ژمارەی ئەو چاڵە گەورانەی لە پارێزگای کۆنیای توركیا دروست بوون گەیشتووەتە نزیکەی سێ هەزار چاڵ. دکتۆر فەتحوڵڵا ئارک بەڕێوەبەری ناوەندی توێژینەوە لە چاڵە دروستبووەکان، هۆشداری دەدات لەوەی تا دێت ئاستی ئاوی ژێرزەوی لە ناوچەکە کەمتر دەبێتەوە و ئەمە و وشکەساڵییش ڕۆڵێکی گرنگیان گێڕاوە لە دروستبوونی چاڵی گەورە لە پارێزگای کۆنیا. 

هاوڵاتی وتەبێژی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق ڕایگەیاند، لە ناوەڕاستى ئەم مانگەدا بەشى زۆرى ئامادەکارییەکانى کۆمیسیۆن بۆ هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان تەواو دەبن. ئەوەشی خستەڕوو، لە ئێستادا بۆ بەڕێوەچوونى هەڵبژاردنەکە راهێنان بە 40 هەزار کارمەندى کۆمیسیۆن دەکرێت. وتەبێژی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق، ئاشکراشیکرد، لەقۆناغى وردبینیکردن لە بەربژێرەکانى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان چەند بەربژێرێک دوورخرانەوە و ماوەى 3 رۆژ مۆڵەت درابوو بە لیستەکان کە شوێنگرەوەى بەربژێرە دوورخراوەکانیان پڕبکەنەوە و سێ رۆژیش مۆڵەت بە لیستەکان دراوە پەڵپ لە دوورخستنەوەى بەربژێرەکان بدەن. جومانە غەلای وتیشی، تۆمارى دەنگدەران پاک و بێگەردە لە هەڵبژاردنەکاندا پشتى پێ دەبەستین و بەردەوام تۆمارەکەش نوێدەکرێتەوە. گوتەبێژى کۆمیسیۆن داواشى لە هاونیشتمانییان کرد سەردانى بنکەکانى تۆمارکردنى دەنگدەران بکەن و کارتى دەنگدان وەربگرنەوە. سەرچاوە، کەناڵ ٨                

هاوڵاتی ڕاشد ئەدوایی هاوڵاتییەکی خەڵکی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە لە لایەن هێزەکانی ئێرانەوە دەستگیرکرا. میدیاکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بڵاویان کردەوە، سەر لە بەیانی ڕۆژی دووشەممە هاوڵاتییەکی کورد بەناوی ڕاشد ئەدوایی خەڵکی گوندی سلێنى سەر بە شاری سەوڵاوای ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن هێزەکانی ئێرانەوە دەستگیرکرا و بۆ شوێنێکی نادیار گوازراوەتەوە. دەشڵێت، بە بێ فەرمانی دادوەر و هیچ بەڵگەیەکی یاسایی ئەو هاوڵاتییە دەستبەسەر کراوە. ئەمەش لە کاتێکدایە، ١٦ی ئەیلوولی ٢٠٢٢، ساڵیادی ژینا ئەمینییە کە بە هۆی ئەشکەنجەدانی لەلایەن پۆلیسی بەناو ئەخلاقی ئێرانەوە گیانی لەدەستدا، دوای ئەو ڕووداوە گەلانی ئێران بە درووشمی “ژن ژیان ئازادیی” ناڕەزایەتییان دەربڕیی و خۆپیشاندانی فراوانیان ئەنجامدا. جێگاى ئاماژەیە، دواى سەرهەڵدانى ناڕەزایەتییەکان لەلایەن هێزە ئەمنییەکانى ئێرانەوە سەدان چالاکوان و هاوڵاتیی مەدەنیی دەستبەسەرکران و بە دەیانیش لەسێدارەدراون، هەروەها ساڵانە بەهۆی یادکردنەوەی ساڵیادی ژینا ئەمینی لەلایەن هێزەکانی ئێران شەپۆلی دەستبەسەر کردنی هاوڵاتییانی کورد دەستپێدەکات.

هاوڵاتی حەیان عەبدولغەنی وەزیری نەوتی عێراق، كە ئێستا بەسەردانێك لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكایە، لەمیانی كۆبونەوەی لەگەڵ جیفری بات، یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بۆ كاروباری وزە، دیڤید ساتەرفیڵد، بەڕێوەبەری پەیمانگای بیكەر و تیف لوتس سەرۆكی ژووری بازرگانی ئەمریكا و ژمارەیەك لە كۆمپانیا، ئەمریكییەكان، ئاماژەی بە پرۆژەكانی عێراق كردووە لەبواری وەبەرهێنانی غاز و نەوت لەكێڵگە جیاوازەكاندا. حەیان عەبدولغەنی دەڵێت، پێگەی بەهێزی عێراق لە پیشەسازی وزە لەسەر ئاستی جیهان و هەرێمایەتی لە بوونی ئەو یەدەگە نەوتەوە سەرچاوەی گرتووە خاوەنێتی، كە زیاتر لە 145 ملیار بەرمیلی دۆزراوەیە، بە توانای رۆژانەی زیاتر لە 5 ملیۆن بەرمیل. وەزیری نەوتی عێراق ئاشکراشیکردووە، یەدەگی غازی سەلمێنراویش بڕكەی زیاترە لە 130 تریلیۆن پێ سێجای پێوانەیی و یەدەگی چاوەڕوانكراویش ڕەنگە بگاتە زیاتر لە 160 تریلیۆن پێ سێجا، ئەوەش وادەكات ببێتە یاریزانی سەرەكی و كاریگەر لەسەر هەردوو ئاستی جیهانی و هەرێمایەتی. ڕاشیگەیاندووە، ڕێژەی وەبەرهێنانی غازی هاوەڵ لە ساڵی 2022دا، لە 51% تێنەپەڕیوە، بەڵام ڕێژەكە لەم ساڵدا بەرزبووەتەوە بۆ زیاتر 65%، ئەوەش لە ئەنجامی جێبەجێكردنی چەندین پرۆژە تایبەت بووە بە وەبەرهێنانی غاز، لەڕێی هاوكاریكردن لەگەڵ كۆمپانیا جیهانیەكان و توانا نیشتمانیەكان. حەیان عەبدولغەنی ئەوەشی خستۆتەڕوو،عێراق لەكۆتایی ساڵی 2028دا، سوتاندنی غاز بەتەواوی ڕادەگرێت ودەبێتە یەكێك لەوڵاتەكانی بەشدار لەكەمكردنەوەی گەرمییە بەهەواداچووەكان و سوود وەرگرتن لەو سوتەمەنیە و ئاڕاستەكردنی بۆ بەرهەمهێنانی وزەی كارەباو پیشەسازییە جیاوازەكان. وەزیری نەوتی عێراق، باسیلەوەشکردووە، لەكەرتی پاڵاوتنیشدا، شانازی دەكەین بەوەی بەم دواییە توانای پاڵاوتنمان گەیاندووەتە زیاتر لە 360 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە، لە پاڵاوتگەكانی كەربەلا و باكوورو یەكەی چوار لە پارێزگای بەسرە.